Mammals

Хүхэтэн (латаар Mammalia, монголоор Хөхтөн) гү, али һүн тэжээлтэн (ородоор Млекопитающие) — Һээр нюргатан амитадай хүреэн болоод эмэгшэниинь хүхэн, һүнэй булшархайтай, мүн эрэ, эмэ хоюула үһэн, хүлһэнэй булшархай, дунда шэхэнэй яһан зэрэгтэй болоно. Хүхэтэн амитаниинь халуун шуһатай болоод зүрхэниинь 4 таһалгаатай.

Нэрэ

Латин нэрэнь Mammalia — латаар mamma «хүхэн»^[1] үгэһээ гаралһан; удхань: «хүхэтэй (һүн булшархайтай)». Иимэ удхатай: монголоор хөхтөн францяар mammifères, испаняар mamíferos, италяар mammiferi, португалаар mamíferos, Загбар:Lang-eo (англяар mammals — латинһээ абтаһан үгэ). «Һүн тэжээлтэн» удхатайнь — германяар Säugetiere, нидерл. zoogdieren, ородоор млекопитающие; «һүниие хүхэгшэд» — польшоор ssaki, украинаар ссавці удха.

Биологиин ангилал

Хүхэтэниинь ямар хэлбэригээр түрэхэһээ шалтгаалан 2 гол ангида хубаагдана:

• Эгээ ан (Prototheria)
  • Үндэгэлэгшэ (Monotremata)
• Ан (Theria)
  • Уутатан (Metatheria)
  • Ихэстэн (Eutheria)

Мүнөө 1200 түрэлэй, 153 обог, 29 багай 5400 зүйл хүхэтэн амитад байна. Ехэнхинь дарааха 6 том багта хамарагдана.

• Rodentia — хулгана, харха гэхэ мэтэ мэрэгшэд.
• Chiroptera — һарьһан эрбээхэйнүүд.
• Soricomorpha — сохор номин, гэрэлзгэнэ.
• Carnivora — муур, нохой, үен, баабгай, далайн хаба гэхэ мэтэ.
• Cetartiodactyla — туурайтан болон халим.
• Primates — һармагшанууд, хүн.

Зүүлтэ