Inocybe erubescens A. Blytt 1905

Strzępiak ceglasty (Inocybe erubescens A. Blytt) – gatunek grzybów z rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)^[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Inocybe, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

• Inocybe patouillardii Bres. 1905
• Inocybe trinii var. rubescens Pat. 1888

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r, wcześniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako włókniak ceglasty^[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 3 – 9 cm, kształt stożkowato wypukły. Brzeg cienki, u młodych owocników podwinięty, u starszych prosty i promieniście popękany. Powierzchnia gładka, jedwabista i sucha, bez łuseczek, ale pokryta delikatnymi włókienkami. U młodych owocników jest biała lub bladokremowa, szybko jednak staje się ceglasta, a nawet cynobrowoczerwona, zwłaszcza na środku kapelusza. Brzegi są jaśniejsze^[4].

Blaszki

Szerokie, cienkie, dość gęste, przy trzonie zatokowato wycięte lub wolne. Początkowo są białawe, potem ciemno oliwkowo rdzawe. Uciśnięte czerwienieją. Ostrza nierówne, oszronione^[4].

Trzon

Wysokość 5 – 20 cm, grubość 0,8 – 2 cm, walcowaty, pełny, bez bulwy w podstawie, lub co najwyżej z niewielką bulwką. Powierzchnia pokryta białawymi, różowymi lub cynobrowymi włókienkami, szczyt oszroniony^[4].

Miąższ

W kapeluszu biały, w trzonie silnie rózowiejący. Ma przyjemny, owocowy zapach i łagodny smak^[4].

Cechy mikroskopowe;

Wysyp zarodników ochrowobrązowy. Zarodniki, owalno-fasolkowate, czasami nieregularne, o rozmiarach 9–12 (14,5) × 5–8 μm. Brzeżne strzępki są cienkościenne, cylindryczne lub maczugowate, o rozmiarach 30–60 × 7–10 μm i tworzą pęczki na ostrzu blaszek^[4].

Występowanie

Notowany jest tylko w Europie^[5], W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski opisano wiele jego stanowisk^[3]. Jest częsty^[6].

Rośnie od końca maja do początku października^[7]. w lasach, parkach miejskich, zaroślach, na ziemi, zwłaszcza pod drzewami liściastymi – bukami, dębami i lipami, ale także pod sosną^[3].

Znaczenie

Grzyb mikoryzowy^[3]. Grzyb toksyczny dla człowieka, powodujący nawet zatrucia śmiertelne^[7]. Zawiera dużą ilość muskaryny. Jest niebezpieczny dla grzybiarzy, którzy mogą pomylić go z gęśnicą wiosenną^[6].

Gatunki podobne

• strzępiak czerwieniejący (Inocybe godeyi). Ma trzon z wyraźną bulwą^[4]
• bardziej brązowe okazy s. ceglastego mogą być podobne do strzępiaka porysowanego (Inocybe rimosa), ale ten na kapeluszu nie ma nawet śladu czerwonawej barwy^[4]
• gęśnica wiosenna (Calocybe gambosa). Najbardziej podobne są młode owocniki. Starsze różnią się wyraźnie barwą blaszek^[6]

Przypisy