dcsimg

Sparganium gramineum

provided by wikipedia EN

Sparganium gramineum is a species of flowering plant belonging to the family Typhaceae.[1]

Its native range is Norway to Japan.[1]

References

  1. ^ a b "Sparganium gramineum Georgi | Plants of the World Online | Kew Science". Plants of the World Online. Retrieved 14 February 2021.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia EN

Sparganium gramineum: Brief Summary

provided by wikipedia EN

Sparganium gramineum is a species of flowering plant belonging to the family Typhaceae.

Its native range is Norway to Japan.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors
original
visit source
partner site
wikipedia EN

Ujuv jõgitakjas ( Estonian )

provided by wikipedia ET
 src=
Ujuv jõgitakjas Hüüdre järves

Ujuv jõgitakjas (Sparganium gramineum) on jõgitakjaliste sugukonda kuuluv taimeliik.

Ta on Eestis arvatud II kaitsekategooriasse (seisuga 2012).

Välislingid

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipeedia autorid ja toimetajad
original
visit source
partner site
wikipedia ET

Ujuv jõgitakjas: Brief Summary ( Estonian )

provided by wikipedia ET
 src= Ujuv jõgitakjas Hüüdre järves

Ujuv jõgitakjas (Sparganium gramineum) on jõgitakjaliste sugukonda kuuluv taimeliik.

Ta on Eestis arvatud II kaitsekategooriasse (seisuga 2012).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Vikipeedia autorid ja toimetajad
original
visit source
partner site
wikipedia ET

Siimapalpakko ( Finnish )

provided by wikipedia FI

Siimapalpakko (Sparganium gramineum, joskus myös S. friesii) on palpakkoihin kuuluva kelluslehtinen vesikasvi, jota tavataan Pohjois-Euroopassa. Laji on hyvin rento aito vesikasvi, jonka varsi on metrien mittainen ja liereä ja lehdet kelluvia. Syvissä ja kirkkaissa vesissä lajin kasvustot muodostavat kaloille suojaisen kutupaikan, ja sen siemenet ovat ainakin joidenkin sorsien ravintoa. Pohjoismaissa kasvia on käytetty karjanrehuna.

Ulkonäkö ja koko

 src=
Kukkiva siimapalpakko

Siimapalpakko on rento, aito vesikasvi, se ei ole siis pysty rantakasvi, kuten osa palpakoista.[2] Siimapalpakon jopa metrien mittainen varsi on liereä, lehdet kapean tasasoukkia, kelluvia. Kukkaperät kohoavat kesä-heinäkuun aikana vedenpinnan yläpuolelle. Näihin ilmestyy hedemykeröitä ylemmäs eri kukkaperiin ja emimykeröitä alemmas samojen varsien varaan. Kukinta voi kestää syyskuulle. Hedelmäksi tulee emimykeröiden paikalle punaruskeita tumma- ja käyräotaisia pähkylöitä, toisen näkemyksen mukaan ne on tulkittu kuiviksi luumarjoiksi. Juurakko ei ole erityisen vankka, mutta kasvi on monivuotinen.[3][4][5]

Nimestä ja taksonomiasta

Siimapalpakkoa on kutsuttu vanhastaan kellu(s)palpakoksi sen lehtien erikoislaatuisuuden vuoksi. Näistä pitkistä ja kapeista lehdistä on käytetty nimitystä "akanhapset".[6] Monissa kielissä palpakot ovat ilmeisesti kukintoa ajatellen siiliin tai piikkeihin viittaavia, esimerkiksi ruotsiksi igelknopp, mutta siimapalpakolla on oma nimityksensä flotagräs.[7][8]

Siimapalpakkoa muistuttavista pohjanpalpakosta siimapalpakon erottaa (S. hyperboreum) kapeampien, vain pari millimetriä leveiden lehtien perusteella. Kaitapalpakko (S. angustifolium) on samantapainen, mutta sen kukinto on kiinni kasvin haarattomassa kukkaperässä.[2] Siimapalpakko voi myös risteytyä kaitapalpakon ja rantapalpakon (S. emersum) kanssa.[5] Siimapalpakkoa pidetään toisinaan pikkupalpakon (S. natans) muotona; molemmilla onkin hedelmän ota käyristynyt.[9] Osa tutkijoista lukee palpakot osmankäämikasvien (Typhaceae) heimoon.[10]

Levinneisyys ja elinympäristö

Siimapalpakkoa tavataan Suomessa ainakin Kuusamon korkeudelle asti, havaintoja on pohjoisempaakin.[11] Leviämisalue ulottuu Skandinaviasta Pohjois- ja Keski-Venäjälle ja jopa Kaukoitään ja Japaniin, jossa se on määritelty uhanalaiseksi.[12][13] Se on syvissä ja kirkkaissa vesissä esiintyvä makean ja laimean murtoveden kasvi, joka ei pidä virtauksista.[5][14]

Ekologiaa

Siimapalpakko toimii muun vesikasvillisuuden ohella suojaisana kutupaikkana, kun vesi ei ole erityisen rehevä. Kosteikkojen ennallistamisessa on myös pantu merkille, että palpakkojen myrkyttömät siemenet ovat joidenkin sorsien mieluista ravintoa loppukesällä.[15] Runsas vesikasvillisuus suosii eläinplanktonia ja näin muun muassa petokaloja kuten ahvenia ja haukia. Vastaavasti vesikasvien vähyys on yhteydessä veden sameuteen ja särkikalojen suosimaan vesistöjen rehevyyteen.[16]

Siimapalpakko ja vesienhoito

Vesien virkistyskäytön, esimerkiksi uinnin, veneilyn ja kalastuksen edistämiseksi on kokeiltu eri vesikasvilajien niittoa. Siimapalpakko katoaa niittämällä helpommin kuin vidat, lumpeet ja ulpukat ja etenkin uposlehtiset lajit kuten vesirutto ja karvalehti. Palpakon niittäminen on kuitenkin työlästä, koska se kietoutuu potkureihin.[16] Toisaalta ainakin Päijänteellä on todettu, että ruovikon poistaminen ruoppaamalla on antanut tilaa siimapalpakon kasvulle.[17]

Hyötykäyttö

Kuuluisa ruotsalainen biologi Carl von Linné kertoo teoksessaan Flora Lapponica vuodelta 1737, että siimapalpakko on hevosten ja lehmien mieliravintoa, mistä juontuu sanonta "Han lefver som ko i flotagräs", (ruotsinnos T.M.Friesin 1905), mikä on abstrahoitunut suunnilleen tarkoittamaan elämistä "mitä suurimpien herkkujen äärellä".[9] Palpakkolajeja on kokeiltu myös ihmisravintona.[18]

Lähteet

  1. World Checklist of Selected Plant Families Royal Botanic Gardens, KEW. Viitattu 8.7.2013.
  2. a b Vesikasvikurssi 2003, täyd. 2005. Hämeen ympäristökeskus. Viitattu 9.7.2013.
  3. Hiitonen - Poijärvi: ”17. heimo - Sparganiaceae - Palpakkokasvit”, Sparganium - Palpakko, s. 107-108. 14. painos. Helsinki: Otava, 1966.
  4. Ilkka Kukkonen (toim): ”Siimapalpakko”, Flora, Suomen suurkasvio osa II, s. 869. WSOY, 1987. ISBN 951-0-19628-2.
  5. a b c Siimapalpakko Pinkka - Lajintuntemuksen oppimisympäristö. Helsingin yliopisto. Viitattu 9.7.2013.
  6. ”Palpakko”, Iso Tietosanakirja osa 9, s. 973. Otava, 1935.
  7. Arne Anderberg (vast.): Sparganium L. Den virtuella floran. 1998. SKS. Viitattu 13.7.2013. ruotsi
  8. Knut Cannelin: ”flottagräs”, Svenskt-finskt lexikon – Ruotsalais-suomalainen sanakirja, s. 173. 7. painos. Helsinki: SKS, 1945.
  9. a b Arne Anderberg (vast.): Sparganeum gramineum Georgi - Flotagräs Den virtuella floran. 1997. Naturhistoriska Riksmuseet. Viitattu 13.7.2013. ruotsiksi
  10. Poales/Typhaceae mobot.org. Viitattu 13.7.2013 englanniksi.
  11. R. Lampinen ym.: Siimapalpakko, levinneisyys ja yleisyys Kasviatlas 2011. 2011. Luonnontieteellinen keskusmuseo – Helsingin yliopisto. Viitattu 13.7.2013.
  12. Sparganium gramineum Georgi PESI-Portal. 2009. Pan-European Species directories Infrastructure. Viitattu 13.7.2013. englanti
  13. Typhaceae Global Red List of Japanese Threatened Plants. National Museum of Nature and Science, Tokyo. Viitattu 13.7.2013. englanti
  14. Jari Rouhiainen: Siimapalpakko (pdf) Yleistä asiaa vesi- ja rantakasveista. 2010. Nastolan Vesiensuojeluyhdistys ry. Viitattu 13.7.2013.
  15. Sanna Aitto-oja ym.: Riistakosteikko-opas, sivu 13 (verkkoversio) (ISBN 978-952-9593-88-0) 9.4.2013. Metsästäjäin keskusjärjestö, Pohjanmaan riistanhoitopiiri, Maa- ja metsätalousministerio, Helsingin yliopisto. Viitattu 9.7.2013.
  16. a b Tarja Pusa: Vesikasvien niittojen vaikuttavuusselvitys 2009. Etelä-Savon ympäristökeskus. Viitattu 9.7.2013.
  17. Jämsä, Kohde 5 - Vaheri 2002. SYKE. Viitattu 9.7.2013.
  18. sukupuutto-blogi, yksityistutkija: Hyötykasvit sukupuutto.blogspot.fi. 10.7.2009. Viitattu 9.7.2013.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedian tekijät ja toimittajat
original
visit source
partner site
wikipedia FI

Siimapalpakko: Brief Summary ( Finnish )

provided by wikipedia FI

Siimapalpakko (Sparganium gramineum, joskus myös S. friesii) on palpakkoihin kuuluva kelluslehtinen vesikasvi, jota tavataan Pohjois-Euroopassa. Laji on hyvin rento aito vesikasvi, jonka varsi on metrien mittainen ja liereä ja lehdet kelluvia. Syvissä ja kirkkaissa vesissä lajin kasvustot muodostavat kaloille suojaisen kutupaikan, ja sen siemenet ovat ainakin joidenkin sorsien ravintoa. Pohjoismaissa kasvia on käytetty karjanrehuna.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedian tekijät ja toimittajat
original
visit source
partner site
wikipedia FI

Flotagräs ( Swedish )

provided by wikipedia SV

Flotagräs (Sparganium gramineum)[1] är en kaveldunsväxtart som beskrevs av Johann Gottlieb Georgi. Flotagräs ingår i släktet igelknoppar, och familjen kaveldunsväxter.[2][3] Inga underarter finns listade i Catalogue of Life.[2]

Flotagräs är en flerårig sumpväxt med enkönade blommor som blommar under högsommar eller eftersommar. Växer i näringsfattiga områden. Hanblommorna sitter över honblommorna. Spröten är korta och klotlika. Bladen är flytande och kan bli flera meter långa men endast 2-3 mm breda.[4]

Kan hybridisera med igelknopp (S. emersum) och plattbladig igelknopp (S. angustifolium).[4]

Bilder

Källor

  1. ^ Georgi, 1775 In: Bemerk. Reise 1: 232
  2. ^ [a b] Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed) (27 april 2014). ”Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2014 Annual Checklist.”. Species 2000: Reading, UK. http://www.catalogueoflife.org/annual-checklist/2014/details/species/id/9753535. Läst 26 maj 2014.
  3. ^ WCSP: World Checklist of Selected Plant Families
  4. ^ [a b] Krok; Almquist (2012). Svensk flora. Stockholm: Liber. sid. 121-124. ISBN 978-91-47-10059-0

Externa länkar

Blue morpho butterfly 300x271.jpg Denna artikel om igelknoppar saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att tillföra sådan.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia författare och redaktörer
original
visit source
partner site
wikipedia SV

Flotagräs: Brief Summary ( Swedish )

provided by wikipedia SV

Flotagräs (Sparganium gramineum) är en kaveldunsväxtart som beskrevs av Johann Gottlieb Georgi. Flotagräs ingår i släktet igelknoppar, och familjen kaveldunsväxter. Inga underarter finns listade i Catalogue of Life.

Flotagräs är en flerårig sumpväxt med enkönade blommor som blommar under högsommar eller eftersommar. Växer i näringsfattiga områden. Hanblommorna sitter över honblommorna. Spröten är korta och klotlika. Bladen är flytande och kan bli flera meter långa men endast 2-3 mm breda.

Kan hybridisera med igelknopp (S. emersum) och plattbladig igelknopp (S. angustifolium).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia författare och redaktörer
original
visit source
partner site
wikipedia SV

Sparganium gramineum ( Ukrainian )

provided by wikipedia UK
Sparganium gramineum 03fi.jpg

Багаторічна плавуча трава з довгим і тонким стеблом, помітно потовщеним і сильно зігнутим під суцвіттям. Листки дуже довгі й вузькі, в основі трохи вужчі, ніж у середній частині, у верхній частині плосковипуклі, на верхівці коротко загострені. Суцвіття гіллясте або просте. Жіночі головки в числі 1–3, розсунуті, сидячі або одна на ніжці. Чоловічих головок 2–3. Пильовики еліптичні. Плоди на довгих ніжках, довгасті, з тупуватими кінцями. Стовпчик при плодах крюкодібно відігнутий вбік[1]

Поширення

Займає північні області Євразії — від східної Норвегії до Центральної Японії[2].

Зростає в озерах, річках[1].

Джерела

  1. а б Sparganium gramineum. Электронный каталог сосудистых растений Азиатской России. Процитовано 02.11.2018. (рос.)
  2. Sparganium gramineum. Plants of the World Online — Kew Science. Процитовано 02.11.2018. (англ.)
Рдесникові Це незавершена стаття про Водні рослини.
Ви можете допомогти проекту, виправивши або дописавши її.


license
cc-by-sa-3.0
copyright
Автори та редактори Вікіпедії
original
visit source
partner site
wikipedia UK

Sparganium gramineum: Brief Summary ( Ukrainian )

provided by wikipedia UK
Sparganium gramineum 03fi.jpg

Багаторічна плавуча трава з довгим і тонким стеблом, помітно потовщеним і сильно зігнутим під суцвіттям. Листки дуже довгі й вузькі, в основі трохи вужчі, ніж у середній частині, у верхній частині плосковипуклі, на верхівці коротко загострені. Суцвіття гіллясте або просте. Жіночі головки в числі 1–3, розсунуті, сидячі або одна на ніжці. Чоловічих головок 2–3. Пильовики еліптичні. Плоди на довгих ніжках, довгасті, з тупуватими кінцями. Стовпчик при плодах крюкодібно відігнутий вбік

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Автори та редактори Вікіпедії
original
visit source
partner site
wikipedia UK

Sparganium gramineum ( Vietnamese )

provided by wikipedia VI

Sparganium gramineum là một loài thực vật có hoa trong họ Typhaceae. Loài này được Georgi miêu tả khoa học đầu tiên năm 1775.[1]

Hình ảnh

Chú thích

  1. ^ The Plant List (2010). Sparganium gramineum. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2013.

Liên kết ngoài


Hình tượng sơ khai Bài viết liên quan đến Bộ Hòa thảo (Poales) này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visit source
partner site
wikipedia VI

Sparganium gramineum: Brief Summary ( Vietnamese )

provided by wikipedia VI

Sparganium gramineum là một loài thực vật có hoa trong họ Typhaceae. Loài này được Georgi miêu tả khoa học đầu tiên năm 1775.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visit source
partner site
wikipedia VI

Ежеголовник злаковый ( Russian )

provided by wikipedia русскую Википедию
Царство: Растения
Подцарство: Зелёные растения
Отдел: Цветковые
Надпорядок: Lilianae
Порядок: Злакоцветные
Семейство: Рогозовые
Триба: Sparganieae
Вид: Ежеголовник злаковый
Международное научное название

Sparganium gramineum Georgi

Wikispecies-logo.svg
Систематика
на Викивидах
Commons-logo.svg
Изображения
на Викискладе
NCBI 1407760EOL 252865IPNI 836766-1TPL kew-266084

Ежеголо́вник зла́ковый, или Ежеголовник Фри́за (лат. Spargánium graminéum) — многолетнее водное и болотное травянистое растение, вид рода Ежеголовник.

Ботаническое описание

Стебель длинный, тонкий, равномерно олиственный, слабый, обычно утолщённый и изогнутый под соцветием, легко перемещаемый водой.

Листья очерёдные, без язычков, линейные, на верхушке коротко заострённые, плосковыпуклые, цельные, цельнокрайние, до 2 м длиной и 1—5 мм шириной, заметно сужающиеся от середины к основанию, сверху без жилок, снизу с выступающей средней жилкой.

Соцветие обычно укороченное, лишённое нормально развитых листьев, простое или ветвистое, состоит из 2—3 сближенных шаровидных головок тычиночных цветков и 1—3 сидячих (или на ножках) головок пестичных цветков. Головки из пестичных цветков могут располагаться на ножках в пазухах листьев. Кроющие листья широкостеблеобъемлющие. Цветки однополые, погружены в воду, плавают на поверхности или приподняты над водой. Цветки, расположенные ниже на стебле и ветвях, — пестичные, выше по стеблю — тычиночные. Околоцветник состоит из 5—6 мелких тонких неокрашенных чешуевидных листочков. Тычинок три, они короткие, пестик один. Пыльники до 0,75 мм длиной. Столбик длинный, при плодах крючкообразно изгибающийся. Цветение в европейской части России в июне — июле.

Плоды, в совокупности образующие жёсткие, колючие шаровидные головки, — зелёные, позднее красновато-бурые до черноватых, без перетяжки посередине, расположены на ножке. Плодоношение в европейской части России в августе.

Распространение и экология

Ежеголовник злаковый распространён в Евразии.

В России встречается преимущественно в северных областях Европейской части, в Восточной Сибири и на Дальнем Востоке (в том числе на Камчатке).

Растёт в воде или по берегам озёр, реже по мелководьям рек.

Размножается и распространяется семенами.

Таксономия

Синонимы

По данным Королевских ботанических садов Кью[2], в синонимику вида входят:

  • Sparganium friesii Beurl.
  • Sparganium friesii var. simplex Fr.
  • Sparganium lanceolatum Georgi
  • Sparganium natans Fr.
  • Sparganium natans f. gracilis Neuman

Примечания

  1. Об условности указания класса однодольных в качестве вышестоящего таксона для описываемой в данной статье группы растений см. раздел «Системы APG» статьи «Однодольные».
  2. Sparganium gramineum Georgi, Bemerk. Reise 1: 232 (1775). (англ.). World Checklist of Selected Plant Families. Royal Botanic Gardens, Kew. Проверено 8 июля 2013. Архивировано 9 июля 2013 года.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Авторы и редакторы Википедии

Ежеголовник злаковый: Brief Summary ( Russian )

provided by wikipedia русскую Википедию

Ежеголо́вник зла́ковый, или Ежеголовник Фри́за (лат. Spargánium graminéum) — многолетнее водное и болотное травянистое растение, вид рода Ежеголовник.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Авторы и редакторы Википедии