Comments
provided by eFloras
Most Chinese material determined as Ranunculus acris Linnaeus belongs here.
- license
- cc-by-nc-sa-3.0
- copyright
- Missouri Botanical Garden, 4344 Shaw Boulevard, St. Louis, MO, 63110 USA
Description
provided by eFloras
Herbs perennial. Rhizomes short. Stems 12--65 cm, hispid or strigose toward base, rarely subglabrous or glabrous, strigose above, branched. Basal leaves 3--6; petiole 3--22(--25) cm, hispid or strigose; blade 3-partite, rarely 3-sect or ternate, cordate-pentagonal, 1.2--6.5(--10) × 2--10(--16) cm, papery, strigose, base cordate, central segment cuneate-rhombic to broadly rhombic, 3-lobed, margin unequally dentate; lateral segments obliquely flabellate, unequally 2-cleft. Stem leaves smaller, short petiolate or sessile. Compound monochasium terminal, (1--)3--15-flowered. Flowers 1.4--2.4 cm in diam. Pedicel 0.8--10 cm. Receptacle glabrous. Sepals 5, ovate, ca. 5 mm, abaxially strigose. Petals 5, obovate, 7--12 × 6.5--8.5 mm, nectary pit covered by a scale, apex rounded or emarginate. Stamens numerous; anthers oblong. Aggregate fruit subglobose, 4--6 mm in diam. Achene obliquely broadly obovate, 1.8--2.8 × 1.5--2 mm, glabrous, narrowly marginate; style persistent, triangular, 0.2--0.4 mm.
- license
- cc-by-nc-sa-3.0
- copyright
- Missouri Botanical Garden, 4344 Shaw Boulevard, St. Louis, MO, 63110 USA
Distribution
provided by eFloras
Anhui, Fujian, Gansu, N Guangdong, N Guangxi, Guizhou, Hebei, Heilongjiang, Henan, Hubei, Hunan, Jiangsu, Jiangxi, Jilin, Liaoning, Nei Mongol, Ningxia, Qinghai, Shaanxi, Shandong, Shanxi, Sichuan, Taiwan, Xinjiang, Yunnan, Zhejiang [Japan, Mongolia, Russia (Far East)].
- license
- cc-by-nc-sa-3.0
- copyright
- Missouri Botanical Garden, 4344 Shaw Boulevard, St. Louis, MO, 63110 USA
Ranunculus japonicus
(
Polish
)
provided by wikipedia POL
Multimedia w Wikimedia Commons Ranunculus japonicus Thunb. – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Występuje naturalnie w Rosji (w Syberii), Mongolii, Chinach oraz Japonii[3].
Morfologia
- Pokrój
-
Bylina ryzomowa o lekko owłosionych pędach. Dorasta do 15–65 cm wysokości[3].
- Liście
- Są trójdzielne. Mają sercowato pięciokątny kształt. Mierzą 1,5–6,5 cm długości oraz 2–10,5 cm szerokości. Nasada liścia ma sercowaty kształt. Brzegi są nieregularnie ząbkowane. Ogonek liściowy jest mniej lub bardziej owłosiony i ma 3–22 cm długości[3].
- Kwiaty
- Są zebrane po 3–15 w wierzchotki jednoramienne. Pojawiają się na szczytach pędów. Mają żółtą barwę. Dorastają do 14–24 mm średnicy. Mają 5 owalnych działek kielicha, które dorastają do 5 mm długości. Mają 5 owalnych płatków o długości 7–12 mm[3].
- Owoce
- Nagie niełupki o owalnym kształcie i długości 2–3 mm. Tworzą owoc zbiorowy – wieloniełupkę o prawie kulistym kształcie i dorastającą do 4–6 mm długości[3].
Biologia i ekologia
Rośnie na łąkach. Występuje na wysokości do 3500 m n.p.m. Kwitnie od lipca do września[3].
Zastosowanie
Gatunek ma zastosowanie w medycynie ludowej[4].
Zmienność
W obrębie tego gatunku wyróżniono dwie odmiany[2]:
-
Ranunculus japonicus var. hsinganensis (Kitag.) W.T. Wang
-
Ranunculus japonicus var. propinquus (C.A. Mey.) W.T. Wang
Zobacz też
Przypisy
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Autorzy i redaktorzy Wikipedii
Ranunculus japonicus: Brief Summary
(
Polish
)
provided by wikipedia POL
Ranunculus japonicus Thunb. – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.). Występuje naturalnie w Rosji (w Syberii), Mongolii, Chinach oraz Japonii.
- license
- cc-by-sa-3.0
- copyright
- Autorzy i redaktorzy Wikipedii
毛茛
(
Chinese
)
provided by wikipedia 中文维基百科
毛茛: Brief Summary
(
Chinese
)
provided by wikipedia 中文维基百科
毛茛(学名:Ranunculus japonicus)为毛茛科毛茛属下的一个种,有人叫作洋牡丹。
ウマノアシガタ
(
Japanese
)
provided by wikipedia 日本語

「
きんぽうげ」はこの項目へ
転送されています。甲斐バンドの曲については「
そばかすの天使」をご覧ください。
ウマノアシガタ
ウマノアシガタの花(熊本市小山山・2007年4月)
分類 界 :
植物界 Plantae 門 :
被子植物門 Magnoliophyta 綱 :
双子葉植物綱 Magnoliopsida 目 :
キンポウゲ目 Ranunculales 科 :
キンポウゲ科 Ranunculaceae 属 :
キンポウゲ属 Ranunculus 種 :
ウマノアシガタ R. japonicus 学名 Ranunculus japonicus Thunb. 和名 ウマノアシガタ(馬の足形)
キンポウゲ(金鳳花) 英名
Japanese Buttercup ウマノアシガタ(馬の足形、毛茛、Ranunculus japonicus)は、キンポウゲ科キンポウゲ属の野草。別名キンポウゲ(金鳳花、毛茛)はウマノアシガタの八重咲のものを指す。
日本では北海道〜南西諸島まで、日本国外では朝鮮、中国、台湾に広く分布する多年草で、日当たりの良い山野に生える。草丈30-60cmで茎と葉裏には白い長毛がある。葉は根生葉が長い柄のある掌状に3-5裂した単葉で、茎の中程には柄の短い掌状の葉がつき、茎の上部には線状の小さな葉がつく。葉身は円心形で、長さ2.5-7cm。花期は春。花は直径1.5-2cm、花弁は5枚で広倒卵形、長さ10〜12mm、色は黄色。その花弁に独特の光沢があることで知られている。花後には約5mmほどの小球状の果実(集合果)をつける。
和名の由来は根生葉を馬の蹄に見立てたものと言われる。
キンポウゲ科に多い有毒植物のひとつであり、これを食べた牛が中毒を起こしたことがある。中国では「毛茛」と書き、古くから薬として用いられているが、もちろん素人が扱うのは危険である。
南西諸島では、種子島、屋久島、宇治群島、沖縄島(本部半島のみ)、瀬底島、伊江島と隔離分布している。
金鳳花[編集]
「金鳳花」は中国では「ホウセンカ」の別名であるが、日本では全く別の「キンポウゲ・ウマノアシガタ」を指す[1]。
多くの書籍やウェブサイトで、下部が「良」の「莨」を用いて「毛莨」と書かれているが、漢名は下部が「艮」の「毛茛」である。
現代中国でも「毛茛(máogèn)」であり、「茛(gèn)」と「莨(láng, làng, liáng)」とは発音が異なる別の字である。[2][3]。
明に編まれた『本草綱目』「毛茛(下部が『艮』)」の項には、「茛」はトリカブトの苗を指し、形と毒が似るのでこの名が付いたとある[4]。また、下部が「良」の「莨」単字には毒草の意味はない[5]。
一方で、大修館書店『明鏡国語辞典』第2版(第1刷-第3刷[注釈 1])や『三省堂難読漢字辞典』など、複数の辞書の「きんぽうげ」や「うまのあしがた」の項目で「毛莨」と書かれており[6][7]、早くは1913年の北原白秋『桐の花』で「毛莨(きんぽうげ)」と書かれている[8]。
『本草綱目』の解説書である江戸後期の『本草綱目啓蒙』では「毛茛 ムマノアシガタ コマノアシガタ」と日本名が記され、村松標左衛門の蔵書であった国立国会図書館デジタルコレクションのものには「毛茛」の項に「金風花 キンホウゲ」と書き込みがなされている[9]。また、明治の『日本植物名彙』では「キンポウゲ」の項目に「毛茛」のみが書かれている[10]。
保全状況[編集]
生育地である下記の地方公共団体が作成したレッドデータブックに掲載されている。
-
^ 第4刷以降は下部が「艮」の「毛茛」となっている。
-
^ 加納喜光『植物の漢字語源辞典』東京堂出版、2008年、「金鳳花」項。
-
^ 《当代汉语词典》编委会『当代汉语词典』中华书局、2009年、「毛茛」項、「茛」項。
-
^ 汉语大词典编辑委员会汉语大词典编纂处『汉语大词典』第9巻、汉语大词典出版社、1992年、「茛」項、「莨」項。
-
^ 李時珍『本草綱目』草之六、毛茛。「茛乃草烏頭之苗此草形状及毒皆似之故名」
-
^ 諸橋轍次『大漢和辞典』修訂版、第9巻、大修館書店、1984-1986年、「莨」項。
-
^ 北原保雄編『明鏡国語辞典』第2版、第1刷、大修館書店、2010年、「きんぽうげ」項。
-
^ 三省堂編修所編『三省堂難読漢字辞典』三省堂、2009年、「毛莨 うまのあしがた」項、「毛莨 きんぽうげ」項。
-
^ 北原白秋『桐の花 抒情歌集』東雲堂書店、1913年、311頁。
-
^ 小野蘭山撰『本草綱目啓蒙』巻之13、1805年、414丁ウラ。
-
^ 松村任三『日本植物名彙』丸善、1884年、159頁。
参考文献[編集]
- 沖縄県文化環境部自然保護課編 『改訂・沖縄県の絶滅のおそれのある野生生物(菌類編・植物編)-レッドデータおきなわ-』、2006年。
- 鹿児島県環境生活部環境保護課編 『鹿児島県の絶滅のおそれのある野生動植物-鹿児島県レッドデータブック植物編-』 財団法人鹿児島県環境技術協会、2003年。
- 島袋敬一編著 『琉球列島維管束植物集覧』 九州大学出版会、1997年。
外部リンク[編集]
![src=]()
ウィキメディア・コモンズには、
ウマノアシガタに関連するメディアがあります。

この項目は、
植物に関連した
書きかけの項目です。
この項目を加筆・訂正などしてくださる
協力者を求めています(
プロジェクト:植物/
Portal:植物)。
ウマノアシガタ: Brief Summary
(
Japanese
)
provided by wikipedia 日本語
ウマノアシガタ(馬の足形、毛茛、Ranunculus japonicus)は、キンポウゲ科キンポウゲ属の野草。別名キンポウゲ(金鳳花、毛茛)はウマノアシガタの八重咲のものを指す。