dcsimg
Image of roselle
Creatures » » Plants » » Dicotyledons » » Mallows »

Roselle

Hibiscus sabdariffa L.

Rosela ( Javanese )

provided by wikipedia emerging languages

Rosela[1], rosella, asem paya, asem kumbang lan asem susur utawa Hisbiscus sabdariffa, iku spésies kembang sing asalé saka bawana Afrika. Tetuwuhan iki kalebu génus Hisbiscus asli saka tlatah tropis Donya Biyèn, sing dipigunakaké kanggo prodhuksi serat kulit wit lan minangka infus.

Manéka jeneng

Ing Indonésia, tuwuhan iki diteépungi kanthi jeneng rosela utawa rosella éwadéné ing Australia, rosela iki ditepungi minangka rosella utawa woh rosella (rosella fruit). Ing wilahan donya liya rosela ditepungi minangka cannabinus hibiscus uga ditepungi minangka meśta / meshta ing India , Tengamora ing Assam, Gongura sajeroning basa Telugu, Pundi ing Kannada, LalChatni utawa Kutrum ing Mithila, Mathipuli ing Kerala, dagu baung ing Myanmar, krajeab (กระเจี๊ยบ) ing Thailand, bissap ing Senegal, Guinea Bissau, Mali, Burkina Faso, Ghana, Benin, Niger, Kongo lan Prancis, dah utawa dah bleni ing pérangan liya saka Mali , wonjo ing Gambia, zobo ing kulon Nigeria, Zoborodo ing Nigeria Lor, Chaye-Torosh ing Iran, karkade (كركديه) déning bangsa Arab kaya déné ing Mesir, Arab Saudi, lan Sudan, omutete ing Namibia, sorrel ing Karibia lan ing Amérika Latin, Flor de Jamaica ing Meksiko, Saril ing Panama, rosela, rosella, roselle, asem paya utawa asem susur ing Malaysia. Bangsa Cina ngarani wit iki minangka 洛神花 (Luo Shen Hua). Ing Zambia sajeroning basa ciBemba tuwuhan diarani lumanda, katolo sajeroning basa kiKaonde, utawa Wusi sajeroning basa chiLunda.

Pamerian

Rosela iku tuwuhan herbal taunan mawa kayu, tuwuh nganti 2-2,5 m dhuwuré. Godhong telu nganti limang cuping, 8–15 cm dawané, diatur ganti-ganti ing watang.

Diameter kembang 8–10 cm (3-4 inchi), warna putih nganti kuning pucet mawa bercak abang peteng ing dhasar saben petal, lan duwé klopak ndaging kuwat ing dhasar, ambané 1–2 cm (0,39-0,79 inchi), saya gedhé nganti 3-3,5 cm (1,2-1,4 njero), wohé yèn wis mateng ndaging abang lan cerah. Woh iki mbutuhaké wektu watara enem sasi kanggo mateng.

Réferènsi

  1. Miturut Kamus Besar Basa Indonesia, tuwuhan iki diarani ROSELA.

Réferènsi liya

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Penulis lan editor Wikipedia

Rosela: Brief Summary ( Javanese )

provided by wikipedia emerging languages

Rosela, rosella, asem paya, asem kumbang lan asem susur utawa Hisbiscus sabdariffa, iku spésies kembang sing asalé saka bawana Afrika. Tetuwuhan iki kalebu génus Hisbiscus asli saka tlatah tropis Donya Biyèn, sing dipigunakaké kanggo prodhuksi serat kulit wit lan minangka infus.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Penulis lan editor Wikipedia

Rosella ( Sundanese )

provided by wikipedia emerging languages
Flor de Jamaica.jpg

Rosélla téh ngaran tutuwuhan nu asalna ti India, tapi aya ogé nu nyebutkeun asalna ti Afrika Kulon.[1] Ngran latinna Hibiscus sabdariffa.[1] Rosella nyaéta jenis pepelakan hérbal anu dipikawanoh minangka pepelakan rukmi dunya alatan mibanda mangpaat pikeun pengobatan anu hadé.[1] Rosélla di masarakat Indonésia geus lila dipaké minangka ubar tradisional.[1] Sarta ayeuna loba pakar atawa ahli kaséhatan dunya anu ngalakonan panalungtikan ngeunaan mangpaat Rosélla pikeun kaséhatan.[1]

Kandungan Rosella

Rosella ngandung elemen penting nu alus pikeun kaséhatan.[2] Kandungan ti unggal 100 g ekstrak Rosella nyaéta Kalori 147,12Kcal, Lemak 0 g, jumlah lemak jenuh (lemak jenuh) 0 g, Kolésterol 0 mg-Sodium 21,89 mg, total karbohidrat 36,64 g, Serat 0 g-Gula 34,48 g, Protéin 0,14 g-Vitamin A 113,46 mg, Vitamin C 214,68 mg, Kalsium 13,06 mg.[2]

Rupa Rosella

Tangkalna téh jangkungna 2 meteran, warnana coklat semu beureum.[1] Watangna ngarancabang loba pisan. Ari daunna, paranjang rada lencop kacongonakeun.[1] Kembangna tumuwuh handapeun puhu daun, napel dina watang.[1] Bagéan anu bisa dimangpaatkeun nyaéta kongkolak kembangna.[1] Warna beureum, wangunna kawas mahkuta raja. Katempona kandel jeung heuras. Sedengkeun daun jeung dahan ngorana bisa dijadikeun lalab.[1]

Mangpaat

Rosella téh sohor pisan di Malaysia.[1] Sanajan kitu, di Indonésia gé geus dibudidayakeun saperti di Siduarjo Jawa Timur sarta di Kulonprogo Yogyakarta. Ieu tutuwuhan téh bisa dimangpaatkeun ogé pikeun ngubaran panyakit.[1] Hasil panalungtikan para ahli, Rosella téh ngandung 214,68 mg vitamin C tina 100gr kongkolak kembang. Sedengkeun vitamin C téh gunana pikeun ngundakkeun daya tahan awak urang tina panyakit. Di antara rupa-rupa produk Rosella, saperti anu ditataan di luhur , sirop sari kembang Rosella kaitung pangsohorna.[1] Ieu sirop lain ukur inuman wungkul, tapi ngandung hasiat pikeun ngubaran darah tinggi.[1] Nurutkeun para ahli, zat anu dikandung ku sari Rosella téh saperti asam organik, polisakarida, jeung flavonoid bisa ngabantu ngalancarkeun aliran getih ku cara ngurangan darajat kentelna getih. Ku cara kitu, gawé jantung mompa aliran getih leuwih énténg. Hasiat séjénna, sari kongkolak kembang Rosella téh bisa ngubaran kasakit kanker, TBC, katarak atawa osteoporosis.[1]

Rujukan

  1. a b c d e f g h i j k l m n o Sopudin, S.Pd & Drs. Gunawan. 2009. Sagara Basa. Tangerang: Mustika Aditruna. Kaca 30-31
  2. a b (id) Kandungan Rosella (Dicutat tanggal 29 Oktober 2011)
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Pangarang sareng éditor Wikipedia

Rosella: Brief Summary ( Sundanese )

provided by wikipedia emerging languages
Flor de Jamaica.jpg

Rosélla téh ngaran tutuwuhan nu asalna ti India, tapi aya ogé nu nyebutkeun asalna ti Afrika Kulon. Ngran latinna Hibiscus sabdariffa. Rosella nyaéta jenis pepelakan hérbal anu dipikawanoh minangka pepelakan rukmi dunya alatan mibanda mangpaat pikeun pengobatan anu hadé. Rosélla di masarakat Indonésia geus lila dipaké minangka ubar tradisional. Sarta ayeuna loba pakar atawa ahli kaséhatan dunya anu ngalakonan panalungtikan ngeunaan mangpaat Rosélla pikeun kaséhatan.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Pangarang sareng éditor Wikipedia

Zobo ( Hausa )

provided by wikipedia emerging languages

Zobo (zobarodo) (Hibiscus sabdariffa) shuka ne.[1]

Manazarta

  1. Blench, Roger (2007). Hausa names for trees and plants. Cambridge: Kay Williamson Educational Foundation.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Masu marubutan Wikipedia da masu gyara

Zobo: Brief Summary ( Hausa )

provided by wikipedia emerging languages

Zobo (zobarodo) (Hibiscus sabdariffa) shuka ne.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Masu marubutan Wikipedia da masu gyara

अंबाडी ( Marathi )

provided by wikipedia emerging languages
 src=
अंबाडीच्या फळाचे वरचे आवरण
 src=
अंबाडीच्या फळाचा आतील भाग-वरचे फुलासारखे आवरण काढल्यावर
 src=
अंबाडीच्या बिया

ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहे. अंबाडीच्या पानांची भाजी करतात. अंबाडीचे खोड मुळाशी धरून झोडपतात आणि वाळल्यावर त्यांपासून वाख करून त्यांचे दोरखंड वळतात.

अंबाडीला भारतीय भाषांमधून या वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जाते -

  • संस्कृत-अन्वष्टा
  • हिंदी-अम्बारी,मोईआ
  • बंगाली-माचिका
  • कानडी-पुंडी, पुंडियानारू
  • गुजराती-अंबाडी
  • मल्याळम-
  • तामीळ-
  • तेलगू- गोंगुरा
  • इंग्रजी- *लॅटिन-हिबिस्कस सबडेरिफ्फा (Hibiscus sabdariffa)

वर्णन

याचे सर्वात जास्त उत्पादन चीनमध्ये होते. ही सुमारे १.५ ते २ मीटर उंच वाढणारी वनस्पती आहे. हे झाड सरळ वाढते. ह्याची पाने चवीने आंबट असतात. कोवळी असतांना ह्याच्या पाल्याची भाजी करतात.याच्या बियांपासून तेल काढतात.त्यास 'हॅश ऑईल' असे म्हणतात.यात टेट्राहायड्रोकॅनॉनिबॉल(टीएचसी) या रसायनाचे प्रमाण जास्त असते.त्यात ओमेगा ३ व ओमेगा ६ ही मेदाम्ले भरपूर प्रमाणात असतात.मानवी शरीरासाठी आवश्यक ते गुणोत्तर नेमके यात असते.

उत्पत्तिस्थान

भारतात विदर्भ, खानदेशपंजाबचा काही भाग.

उपयोग

सर्वसाधारण - दोऱ्या,सतरंज्या,कागद करण्यास उपयुक्त

आयुर्वेदानुसार - पित्त, जळवात, अजीर्ण इत्यादी रोगांवर

हे सुद्धा पहा

संदर्भ

वनौषधी गुणादर्श - आयुर्वेद महोपाध्याय-दाजी शंकर पदेशास्त्री

license
cc-by-sa-3.0
copyright
विकिपीडियाचे लेखक आणि संपादक

अंबाडी: Brief Summary ( Marathi )

provided by wikipedia emerging languages
 src= अंबाडीच्या फळाचे वरचे आवरण  src= अंबाडीच्या फळाचा आतील भाग-वरचे फुलासारखे आवरण काढल्यावर  src= अंबाडीच्या बिया

ही भारतात उगवणारी एक आयुर्वेदिक औषधी वनस्पती आहे. अंबाडीच्या पानांची भाजी करतात. अंबाडीचे खोड मुळाशी धरून झोडपतात आणि वाळल्यावर त्यांपासून वाख करून त्यांचे दोरखंड वळतात.

अंबाडीला भारतीय भाषांमधून या वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जाते -

संस्कृत-अन्वष्टा हिंदी-अम्बारी,मोईआ बंगाली-माचिका कानडी-पुंडी, पुंडियानारू गुजराती-अंबाडी मल्याळम- तामीळ- तेलगू- गोंगुरा इंग्रजी- *लॅटिन-हिबिस्कस सबडेरिफ्फा (Hibiscus sabdariffa)
license
cc-by-sa-3.0
copyright
विकिपीडियाचे लेखक आणि संपादक

টেঙামৰা ( Assamese )

provided by wikipedia emerging languages

টেঙামৰা (ইংৰাজী: Roselle) (বৈজ্ঞানিক নাম: Hibiscus sabdariffa) হৈছে পশ্চিম আফ্ৰিকান মূলৰ[1] এবিধ গুল্মজাতীয় উদ্ভিদ। টেঙামৰাৰ গছ প্ৰায় 2.5 পৰ্যন্ত ওখ হয়। ইয়াৰ পাতসমূহ তিনিটা মূৰযুক্ত আৰু ই 8 দীঘল হয়।

টেঙামৰাৰ ফুলবোৰৰ ৰঙ বগা নাইবা পাতল হালধীয়া আৰু প্ৰতিটো পাহিৰ গুৰি অংশত গাঢ় ৰঙা ৰঙৰ ফুট থাকে। ইয়াৰ ব্যাসাৰ্ধ 8। ফুলপাহৰ গুৰিত থকা উজ্বল ৰঙা ৰঙৰ ফলবোৰ বহলে 1 আৰু ই পূৰঠ হ’লে মঙহাল হৈ 3.5 হয়গৈ।

 src=
টেঙামৰা গছৰ পাত

ইয়াৰ ফল আৰু পাতবোৰ সামান্য টেঙা সোৱাদযুক্ত হয়।

ব্যৱহাৰ

অসমকে ধৰি ভাৰতৰ বিভিন্ন ৰাজ্য আৰু অন্যান্য দেশসমূহত টেঙামৰাৰ পাত আৰু পূৰঠ ফল খাদ্য হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বাৰ্মাৰ ৰন্ধন প্ৰকৰণত টেঙামৰাৰ বহুল ব্যৱহাৰ হয়।[2] টেঙামৰাৰ শুকুৱাই ৰখা ফলৰ পৰা ঔষধি পানীয় প্ৰস্তুত কৰা হয়। ই হিবিচকাছ চাহ ৰূপে জনাজাত।[3] এই পানীয়ই উচ্চ ৰক্তচাপ কমোৱাত সহায় কৰে বুলি প্ৰমাণ পোৱা গৈছে।[4] টেঙামৰা ফলৰ পৰা জাম, জেলী আৰু খাদ্যত ব্যৱহাৰ কৰা ৰঙ প্ৰস্তুত কৰা হয়।

তথ্য সংগ্ৰহ

  1. "Roselle" Encyclopædia Britannica
  2. Hansen, Barbara (1993-10-07). "Uncommon Herbs : In a Burmese Garden". Los Angeles Times. http://articles.latimes.com/1993-10-07/food/fo-42908_1_chin-baung.
  3. Swanson, Heidi (6 June 2005). "The Jamaica Flower Iced Tea Recipe". 101 Cookbooks. http://www.101cookbooks.com/archives/000172.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 December 2015.
  4. "Hibiscus Tea Lowers Blood Pressure". http://www.youtube.com/watch?v=Wts2HHW1AdM। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 December 2015.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

টেঙামৰা: Brief Summary ( Assamese )

provided by wikipedia emerging languages

টেঙামৰা (ইংৰাজী: Roselle) (বৈজ্ঞানিক নাম: Hibiscus sabdariffa) হৈছে পশ্চিম আফ্ৰিকান মূলৰ এবিধ গুল্মজাতীয় উদ্ভিদ। টেঙামৰাৰ গছ প্ৰায় 2.5 পৰ্যন্ত ওখ হয়। ইয়াৰ পাতসমূহ তিনিটা মূৰযুক্ত আৰু ই 8 দীঘল হয়।

টেঙামৰাৰ ফুলবোৰৰ ৰঙ বগা নাইবা পাতল হালধীয়া আৰু প্ৰতিটো পাহিৰ গুৰি অংশত গাঢ় ৰঙা ৰঙৰ ফুট থাকে। ইয়াৰ ব্যাসাৰ্ধ 8। ফুলপাহৰ গুৰিত থকা উজ্বল ৰঙা ৰঙৰ ফলবোৰ বহলে 1 আৰু ই পূৰঠ হ’লে মঙহাল হৈ 3.5 হয়গৈ।

 src= টেঙামৰা গছৰ পাত

ইয়াৰ ফল আৰু পাতবোৰ সামান্য টেঙা সোৱাদযুক্ত হয়।

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

અંબાડી (વનસ્પતિ) ( Gujarati )

provided by wikipedia emerging languages

અંબાડી એ ભારતમાં ઉગતી એક આયુર્વેદિક ઔષધીનો છોડ છે. અંબાડીના પર્ણનું શાક (ભાજી) બનાવવામાં આવે છે. અંબાડીના છોડને ઉખેડી નાખ્યા પછી તેના મૂળ પકડી ઝૂડી નાંખવાથી તેની છાલમાંથી રેષા છૂટા પડે છે અને તેમાંથી દોરડાં બનાવવામાં આવે છે.

નામ

અંબાડીને ભારતીય ભાષાઓમાં વિવિધ નામ દ્વારા ઓળખવામાં આવે છે,

વર્ણન

આ વનસ્પતિનું મોટા ભાગનું ઉત્પાદન ચીન ખાતે થાય છે. આ વનસ્પતિના છોડ ૧.૫ થી ૨ મીટર ઊંચા વધતા હોય છે. આ વનસ્પતિ સરળ હોય છે. તેનાં પાંદડા સ્વાદમાં ખાટાં હોય છે. આ વનસ્પતિના બીજમાંથી તેલ કાઢવામાં આવે છે. તેને 'હેશ તેલ' કહેવામાં આવે છે. આમાં tetrahydrocannibinol (ટીએચસી) રસાયણનું પ્રમાણ વધુ હોય છે. તેમાં ઓમેગા ૩ અને ઓમેગા ૬ નામના ફેટી એસિડનું ભરપૂર પ્રમાણ હોય છે. માનવ શરીર માટે તે આવશ્યક તથા ગુણવર્ધક હોય છે.

ઉત્પત્તિસ્થાન

ભારત, વિદર્ભ, ખાનદેશ અને પંજાબના કેટલાક ભાગમાં.

ઉપયોગ

સામાન્ય - દોરડાં, શેતરંજી[૧], કાગળ બનાવવા માટે ઉપયોગી છે.

આયુર્વેદ અનુસાર - પિત્ત, જળવાત, અજીર્ણ અને ઉચ્ચ રક્તદબાવ[૨] વગેરે રોગની સારવારમાં.

સંદર્ભ

  1. "hort.purdue.edu". Retrieved ૨૫ ઓગસ્ટ ૨૦૦૭. Check date values in: |accessdate= (મદદ)
  2. Ngamjarus C, Pattanittum P, Somboonporn C (૨૦૧૦). "Roselle for hypertension in adults". Cochrane Database of Systematic Reviews (૧). doi:10.1002/14651858.CD007894.pub2. CD007894. Check date values in: |date= (મદદ)
  • દાજી શંકર પદેશાસ્ત્રી, આર્યુવેદ મહોપાધ્યાય. વનૌષધી ગુણાદર્શ.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
વિકિપીડિયા લેખકો અને સંપાદકો

અંબાડી (વનસ્પતિ): Brief Summary ( Gujarati )

provided by wikipedia emerging languages

અંબાડી એ ભારતમાં ઉગતી એક આયુર્વેદિક ઔષધીનો છોડ છે. અંબાડીના પર્ણનું શાક (ભાજી) બનાવવામાં આવે છે. અંબાડીના છોડને ઉખેડી નાખ્યા પછી તેના મૂળ પકડી ઝૂડી નાંખવાથી તેની છાલમાંથી રેષા છૂટા પડે છે અને તેમાંથી દોરડાં બનાવવામાં આવે છે.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
વિકિપીડિયા લેખકો અને સંપાદકો

ချဉ်ပေါင် ( Burmese )

provided by wikipedia emerging languages
 src=
ချဉ်ပေါင်ပင်၏ အရွက်နှင့် အဖူးများကို မြန်မာလူမျိုးတို့ နှစ်ခြိုက်စွာ စားသုံးကြသည်။

ချဉ်ပေါင် သည် မာလဗေစီအီး(Malvaceae) မျိုးရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ ချဉ်ပေါင်ပင်ကို အပူပိုင်းဒေသနှင့် သမပိုင်းဒေသများတွင် စိုက်ပျိုး နိုင်သည်။ အပူပိုင်းဒေသတွင် ချဉ်ပေါင်ပင် ပို၍ ဖြစ်သည်။ ချဉ်ပေါင်ပင်ကို အမျိုးအစားလိုက်၍ ရုက္ခဗေဒအရ အမည် အမျိုးမျိုးဖြင့် ခေါ်၏။ ချဉ်ပေါင်ကြီး၊ လျှော်ချဉ်ပေါင်၊ ဓာတ်ချဉ်ပေါင်၊ ချဉ်ပေါင်လက်ခြား၊ ချဉ်ပေါင်ခါးတို့သည် ဟိုင်ဗစ္စကပ်ကန်နာဗီနပ်(Hibiscus cannabinus) မျိုးစုတွင် ပါသည်။ ယင်းမျိုးစုကို အင်္ဂလိပ်လို ဒက်ကန်လျှော်(Deccan hemp)ဟု ခေါ်သည်။ ချဉ်ပေါင်ရိုင်းကို ဟိုင်ဗစ္စကပ်လူနာ ရီဖိုးလိယပ်(Hibiscus lunariifolius)ဟူ၍၎င်း၊ တောချဉ်ပေါင်ကို ဟိုင်ဗစ္စကပ် ပန်ဂျူရီဖောမစ်(Hibiscus panduriformis)ဟူ၍၎င်း ခေါ်၏။ ဗလတ်ချဉ်ပေါင်နှင့် ချဉ်ပေါင်နီကို အင်္ဂလိပ်လို ရိုဇဲ(roselle)ဟု ခေါ်သည်။

ချဉ်ပေါင်ကို အိမ်သုံးအတွက် ခြံတွင်း၌ စိုက်သည့်အခါ မျိုးစေ့ကို အခင်းတွင် ဤကဲ့သို့ သာမန်စိုက်၍ စားသုံးတတ်သည်။ သို့သော် ကျနသောနည်းမှာ ချဉ်ပေါင်မျိုးစေ့များကို ပျိုးခင်းတွင် စိုက်ပျိုးရသည်။ အပင်ကလေးများသည် ၄ လက်မ သို့မဟုတ် ၅ လက်မ မြင့်လာသောအခါ ယင်းတို့ကို မြေဩဇာ ကောင်းမွန်သည့်မြေတွင် တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် ၃ ပေစီ ခွာ၍ စိုက်ပျိုးသင့်၏။ လျှော်အတွက် စိုက်သည့်လျှော်ချဉ်ပေါင်ကိုမူ ခပ်ထူထူ စိုက်မှသာလျှင် အကိုင်းနည်းနည်းဖြာထွက်နိုင်၍ အပင်ရှည်ရှည်ရမည်။

ချဉ်ပေါင်ပင်သည် တစ်လကြာသောအခါ၊ ၂ ပေမျှ မြင့် လာသည်။ ထိုအခါ အပေါ်ပိုင်းရှိ အရွက်များကို ချက်ပြုတ် စားရန် ဆွတ်ခူးနိုင်သည်။ ဧပြီလလောက်တွင် စိုက်သော ချဉ်ပေါင်ပင်သည် အောက်တိုဘာလတွင် အပွင့်ပွင့်သည်။ မျိုးစေ့အတွက် ထားလိုသော အပင်များကိုသာ စက်တင်ဘာလ လွန်သည်အထိ ထားသင့်သည်။ ဆောင်းဥတုတွင်ပေါက်သော ချဉ်ပေါင်ပင်များသည် နေထိများ၍ ၁၂ လက်မအထိ မမြင့်မီ အပွင့်ပွင့် သောကြောင့် သုန်ဖျင်းကြသည်။

ပန်းချဉ်ပေါင်ဟူ၍ မြန်မာများခေါ်နေသည့်အပင်မှာ ချဉ်ပေါင်မျိုးမဟုတ်ပေ။ စားသုံးရသည့်အပင်လည်း မဟုတ်ပေ။ ပန်းချဉ်ပေါင်သည် မလေဗေစီအီး မျိုးရင်းတွင်ပါသော်လည်း ချဉ်ပေါင်နှင့် မျိုးစုချင်းမတူပေ။ အောသီယာရိုဇိယာ(Althaea rosea; ယခုအခါတွင် Alcea rosea)မျိုးဖြစ်၍ အင်္ဂလိပ်လို ဟော်လီဟော့(hollyhock)ဟု ခေါ်သည်။[၁]

ချဉ်ပေါင်ပင်ကို ဘိလပ်ချဉ်ပေါင်၊ ချဉ်ပေါင်လက်ခြား၊ ဗမာချဉ်ပေါင် သုံးမျိုးခွဲထားသည်။ ပေါက်ရောက်ပုံချင်း အကုန်တူသည်။ ကွဲပြားမှုက အရွက်ပုံစံ၊ အရသာဖြစ်သည်။

ဘိလပ်ချဉ်ပေါင်ပင်

ဘိလပ်ချဉ်ပေါင်သည် အရွက်က လက်ဝါးပုံစံဖြစ်သည်။ နည်းနည်းဖန်သော အရသာရှိသည်။

ချဉ်ပေါင်လက်ခြား

ချဉ်ပေါင်လက်ခြားသည် အရွက်က ချွန်ချွန်လေး သုံးခွပါသည်။ အချဉ် အရသာ ကောင်းပြီး မဖန်ပါ။ အရွက်ကိုတော့ ငရုတ်သီး စိမ်း၊ ပုဇွန်ခြောက်တို့နှင့် ကြော်စားလျင် အရမ်းကောင်း၏။ ချဉ်ရည်ချက်သည့် အခါမှာ ချဉ်ပေါင်လက်ခြားကို အသုံးပြုပါသည်။ ချဉ်ပေါင်လက်ခြား မရှိတော့မှ ဘိလပ်ချဉ်ပေါင်၊ ဗမာချဉ်ပေါင်ရွက်တို့ကို သုံးသည်။ “ချဉ်ပေါင်လက်ခြား ကြက်သားနဲ့မလဲနိုင်”ဟု ဆိုရိုးစကား ရှိခဲ့သည်။ ထိုချဉ်ပေါင်ကို ရွှေဘိုချဉ်ပေါင်ဟုလည်း ခေါ်ပါသေးသည်။

ကိုးကား

  1. မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၂)

See also

license
cc-by-sa-3.0
copyright
ဝီကီပီးဒီးယားစာရေးသူများနှင့်အယ်ဒီတာများ

ချဉ်ပေါင်: Brief Summary ( Burmese )

provided by wikipedia emerging languages
 src= ချဉ်ပေါင်ပင်၏ အရွက်နှင့် အဖူးများကို မြန်မာလူမျိုးတို့ နှစ်ခြိုက်စွာ စားသုံးကြသည်။

ချဉ်ပေါင် သည် မာလဗေစီအီး(Malvaceae) မျိုးရင်းတွင် ပါဝင်သည်။ ချဉ်ပေါင်ပင်ကို အပူပိုင်းဒေသနှင့် သမပိုင်းဒေသများတွင် စိုက်ပျိုး နိုင်သည်။ အပူပိုင်းဒေသတွင် ချဉ်ပေါင်ပင် ပို၍ ဖြစ်သည်။ ချဉ်ပေါင်ပင်ကို အမျိုးအစားလိုက်၍ ရုက္ခဗေဒအရ အမည် အမျိုးမျိုးဖြင့် ခေါ်၏။ ချဉ်ပေါင်ကြီး၊ လျှော်ချဉ်ပေါင်၊ ဓာတ်ချဉ်ပေါင်၊ ချဉ်ပေါင်လက်ခြား၊ ချဉ်ပေါင်ခါးတို့သည် ဟိုင်ဗစ္စကပ်ကန်နာဗီနပ်(Hibiscus cannabinus) မျိုးစုတွင် ပါသည်။ ယင်းမျိုးစုကို အင်္ဂလိပ်လို ဒက်ကန်လျှော်(Deccan hemp)ဟု ခေါ်သည်။ ချဉ်ပေါင်ရိုင်းကို ဟိုင်ဗစ္စကပ်လူနာ ရီဖိုးလိယပ်(Hibiscus lunariifolius)ဟူ၍၎င်း၊ တောချဉ်ပေါင်ကို ဟိုင်ဗစ္စကပ် ပန်ဂျူရီဖောမစ်(Hibiscus panduriformis)ဟူ၍၎င်း ခေါ်၏။ ဗလတ်ချဉ်ပေါင်နှင့် ချဉ်ပေါင်နီကို အင်္ဂလိပ်လို ရိုဇဲ(roselle)ဟု ခေါ်သည်။

ချဉ်ပေါင်ကို အိမ်သုံးအတွက် ခြံတွင်း၌ စိုက်သည့်အခါ မျိုးစေ့ကို အခင်းတွင် ဤကဲ့သို့ သာမန်စိုက်၍ စားသုံးတတ်သည်။ သို့သော် ကျနသောနည်းမှာ ချဉ်ပေါင်မျိုးစေ့များကို ပျိုးခင်းတွင် စိုက်ပျိုးရသည်။ အပင်ကလေးများသည် ၄ လက်မ သို့မဟုတ် ၅ လက်မ မြင့်လာသောအခါ ယင်းတို့ကို မြေဩဇာ ကောင်းမွန်သည့်မြေတွင် တစ်ပင်နှင့်တစ်ပင် ၃ ပေစီ ခွာ၍ စိုက်ပျိုးသင့်၏။ လျှော်အတွက် စိုက်သည့်လျှော်ချဉ်ပေါင်ကိုမူ ခပ်ထူထူ စိုက်မှသာလျှင် အကိုင်းနည်းနည်းဖြာထွက်နိုင်၍ အပင်ရှည်ရှည်ရမည်။

ချဉ်ပေါင်ပင်သည် တစ်လကြာသောအခါ၊ ၂ ပေမျှ မြင့် လာသည်။ ထိုအခါ အပေါ်ပိုင်းရှိ အရွက်များကို ချက်ပြုတ် စားရန် ဆွတ်ခူးနိုင်သည်။ ဧပြီလလောက်တွင် စိုက်သော ချဉ်ပေါင်ပင်သည် အောက်တိုဘာလတွင် အပွင့်ပွင့်သည်။ မျိုးစေ့အတွက် ထားလိုသော အပင်များကိုသာ စက်တင်ဘာလ လွန်သည်အထိ ထားသင့်သည်။ ဆောင်းဥတုတွင်ပေါက်သော ချဉ်ပေါင်ပင်များသည် နေထိများ၍ ၁၂ လက်မအထိ မမြင့်မီ အပွင့်ပွင့် သောကြောင့် သုန်ဖျင်းကြသည်။

ပန်းချဉ်ပေါင်ဟူ၍ မြန်မာများခေါ်နေသည့်အပင်မှာ ချဉ်ပေါင်မျိုးမဟုတ်ပေ။ စားသုံးရသည့်အပင်လည်း မဟုတ်ပေ။ ပန်းချဉ်ပေါင်သည် မလေဗေစီအီး မျိုးရင်းတွင်ပါသော်လည်း ချဉ်ပေါင်နှင့် မျိုးစုချင်းမတူပေ။ အောသီယာရိုဇိယာ(Althaea rosea; ယခုအခါတွင် Alcea rosea)မျိုးဖြစ်၍ အင်္ဂလိပ်လို ဟော်လီဟော့(hollyhock)ဟု ခေါ်သည်။

ချဉ်ပေါင်ပင်ကို ဘိလပ်ချဉ်ပေါင်၊ ချဉ်ပေါင်လက်ခြား၊ ဗမာချဉ်ပေါင် သုံးမျိုးခွဲထားသည်။ ပေါက်ရောက်ပုံချင်း အကုန်တူသည်။ ကွဲပြားမှုက အရွက်ပုံစံ၊ အရသာဖြစ်သည်။

license
cc-by-sa-3.0
copyright
ဝီကီပီးဒီးယားစာရေးသူများနှင့်အယ်ဒီတာများ