dcsimg

Karpieńcokształtne ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Karpieńcokształtne[2], zębokarpiokształtne[3], zębokarpie[4] (Cyprinodontiformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), obejmujący ponad 1000 gatunków klasyfikowanych w rodzinach, które zestawiono w dwóch podrzędach:

Rodzina strumieniakowatych jest klasyfikowana przez niektórych biologów jako podrodzina Rivulinaestrumieniaki w rodzinie szczupieńczykowatych, a rodzaj Nothobranchius jest klasyfikowany w podrodzinie Aplocheilinae.

Karpieńcokształtne wyglądem przypominają karpiowate (Cyprinidae). Także ich ciała pokryte są łuskami cykloidalnymi, występuje jedna płetwa grzbietowa, a w płetwach brak jest promieni ciernistych. Różni je zamknięty pęcherz pławny i brak linii bocznej oraz różnice w budowie szkieletu. Karpieńcokształtne mają drobne uzębienie szczęk. Kość krucza nie występuje. Najmniejsze (Fluviphylax w rodzinie piękniczkowatych) mierzą około 2 cm długości.

Na rząd składają się dwie grupy ryb – jajorodne i żyworodne, przy czym żyworodność rozwinęła się niezależnie w kilku rodzinach. Wysuwalne szczęki ułatwiają zbieranie pokarmu z powierzchni wody. Dymorfizm płciowy u większości jest mocno zaznaczony, samce są zwykle znacznie mniejsze od samic, u gatunków o zapłodnieniu wewnętrznym mają gonopodium.

Występują na południu Ameryki Północnej, w Ameryce Środkowej, w tropikalnej strefie Ameryki Południowej, w Afryce, południowej Europie i Azji. Większość (prawie 1000 gatunków) zasiedla wody słodkie, część słonawe, a nieliczne tolerują wody słone. W zapisie kopalnym znane są od oligocenu.

Wykorzystywane są jako ryby akwariowe i zwierzęta laboratoryjne.

Zobacz też

Przypisy

  1. Cyprinodontiformes, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  3. Nikolski 1970 ↓, s. 330.
  4. Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.

Bibliografia

p d e
Systematyka ryb doskonałokostnych (Teleostei) Królestwo: zwierzęta • Typ: strunowce • Podtyp: kręgowce
Nadgromada: kostnoszkieletowe • Gromada: promieniopłetwe • Podgromada: nowopłetwe
ryby doskonałokostne (Teleostei)elopsopodobne
(Elopomorpha)
elopsokształtne (Elopiformes) • albulokształtne (Albuliformes) • łuskaczokształtne (Notacanthiformes) • węgorzokształtne (Anguilliformes)
kostnojęzykopodobne
(Osteoglossomorpha) Otocephala
(Otomorpha)
śledziopodobne
(Clupeomorpha)
otwartopęcherzowe
(Ostariophysi)
piaskolcokształtne (Gonorynchiformes) • karpiokształtne (Cypriniformes) • kąsaczokształtne (Characiformes) • sumokształtne (Siluriformes) • Gymnotiformes
Lepidogalaxii przedkolcopłetwe
(Protacanthopterygii)
łososiokształtne (Salmoniformes) • szczupakokształtne (Esociformes)
Osmeromorpha
srebrzykokształtne (Argentiniformes) • Galaxiiformesstynkokształtne (Osmeriformes) • wężorokształtne (Stomiiformes)
Ateleopodomorpha krągłołuskie
(Cyclosquamata)
skrzelokształtne (Aulopiformes)
świetlikopodobne
(Scopelomorpha)
świetlikokształtne (Myctophiformes) • †Ctenothrissiformes
Acanthomorpha
strojnikopodobne
(Lampridiomorpha)
strojnikokształtne (Lampridiformes)
pseudokolcopłetwe
(Paracanthopterygii)
wąsatkokształtne (Polymixiiformes) • †Sphenocephaliformesokonkokształtne (Percopsiformes) • piotroszokształtne (Zeiformes) • Stylephoriformesdorszokształtne (Gadiformes)
kolcopłetwe
(Acanthopterygii)
HolocentriformesTrachichthyiformesberyksokształtne (Beryciformes) • wyślizgokształtne (Ophidiiformes) • batrachokształtne (Batrachoidiformes) • KurtiformesGobiiformesmugilokształtne (Mugiliformes) • CichliformesBlenniiformesGobiesociformesaterynokształtne (Atheriniformes) • belonokształtne (Beloniformes) • karpieńcokształtne (Cyprinodontiformes) • szczelinokształtne (Synbranchiformes) • CarangiformesIstiophoriformesAnabantiformesflądrokształtne (Pleuronectiformes) • igliczniokształtne (Syngnathiformes) • IcosteiformesCallionymiformesScombrolabraciformesScombriformesTrachiniformesLabriformesskorpenokształtne (Scorpaeniformes) • CentrarchiformesAcropomatiformesokoniokształtne (Perciformes) • AcanthuriformesSpariformesCaproiformesrozdymkokształtne (Tetraodontiformes)
Gwiazdką (*) oznaczono taksony incertae sedis.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Karpieńcokształtne: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Karpieńcokształtne, zębokarpiokształtne, zębokarpie (Cyprinodontiformes) – rząd ryb promieniopłetwych (Actinopterygii), obejmujący ponad 1000 gatunków klasyfikowanych w rodzinach, które zestawiono w dwóch podrzędach:

Aplocheiloidei Aplocheilidaeszczupieńczykowate Nothobranchiidae Rivulidaestrumieniakowate Cyprinodontoidei Anablepidaeczworookowate Cyprinodontidaekarpieńcowate Fundulidae Goodeidaeżyworódkowate Poeciliidaepiękniczkowate Profundulidae Valenciidaewalencjowate

Rodzina strumieniakowatych jest klasyfikowana przez niektórych biologów jako podrodzina Rivulinaestrumieniaki w rodzinie szczupieńczykowatych, a rodzaj Nothobranchius jest klasyfikowany w podrodzinie Aplocheilinae.

Karpieńcokształtne wyglądem przypominają karpiowate (Cyprinidae). Także ich ciała pokryte są łuskami cykloidalnymi, występuje jedna płetwa grzbietowa, a w płetwach brak jest promieni ciernistych. Różni je zamknięty pęcherz pławny i brak linii bocznej oraz różnice w budowie szkieletu. Karpieńcokształtne mają drobne uzębienie szczęk. Kość krucza nie występuje. Najmniejsze (Fluviphylax w rodzinie piękniczkowatych) mierzą około 2 cm długości.

Na rząd składają się dwie grupy ryb – jajorodne i żyworodne, przy czym żyworodność rozwinęła się niezależnie w kilku rodzinach. Wysuwalne szczęki ułatwiają zbieranie pokarmu z powierzchni wody. Dymorfizm płciowy u większości jest mocno zaznaczony, samce są zwykle znacznie mniejsze od samic, u gatunków o zapłodnieniu wewnętrznym mają gonopodium.

Występują na południu Ameryki Północnej, w Ameryce Środkowej, w tropikalnej strefie Ameryki Południowej, w Afryce, południowej Europie i Azji. Większość (prawie 1000 gatunków) zasiedla wody słodkie, część słonawe, a nieliczne tolerują wody słone. W zapisie kopalnym znane są od oligocenu.

Wykorzystywane są jako ryby akwariowe i zwierzęta laboratoryjne.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL