Los Tabanidae constituisson una familha d'insèctes diptèrs cotenent diferentas espècias de tavans. Aparten a la superfamilha Tabanoidea.
Son de moscas moscas trapetas de grands uèis compausats. Las femèlas se noirisson normalement del sang de grands mamifèrs que fissan alara que los mascles consomissson pas que de nectar. Aquestes insèctes son gaireben totes diurns. I a 3 500 espècias dins aquesta familha amb près de 160 en Euròpa, coma Tabanus bovinus a çò nòstre[1].
Los tabanids an un còrs massís mesurant de 10 a 30 mm, d’alas poderosas escartadas del còrs al repaus e una tèsta larga, desligada del còrs. Los uèlhs dels tavans permeton de diferenciar los mascles de las femnas: son contigús pels mascles (optic), alara que sont separats per la femèla (dicoptic). Los tabanids pòdon èsser nuds o cobèrts de pès prims de color verda o coirada. Lors antenas, sens arista (fan partit dels ortorrafs), possedisson d’anneluras al nivèl del 3n article (a la diferéncia dels ciclorrafas).
Observacion de las pèças bucalas d'un tavan al microscòpi fotonic
Detalh dels uèlhs
Parelh de tavans
Cap d'un tabanid.
Los tabanids son vectors de virus, de bactèri, de protozoaris e d'elmints. Los crisòps son responsables d'una elmintòsi qu’es una filariòsi del teisssut conjonctiu (e de l'uèlh) per l'òme.
De bactèris pòdon tanben èsser veïculadas e provocar d’infeccions bacterianas coma la pasteurellòsi, la tularemia e lo carbon bacteridian.
Los tabanids son responsables de leucòsis e d'anemias infeciosas pels equids (d'origina virala).
Lor nhac daissa a la superfícia de la pèl una gota de sang susceptibla d'atirar d'autras moscas, font d'enervament pels animals.
Los tabanids an tanben un ròtle espoliator important, las femèlas pòdon levar fins a 0,7 grama de sang, provocant per lor nombre, de retards de creissença e de baissas de produccion de lach.
Per de personas, lo nahc passa se se veire, alara que non pas pels allergics. Pòdon aver un pauc d'urticari, mas existís de cas ont aparéis una bofiga de mai d'un centimètre d'espessor e d’unes centimètres de diamètre.
Las patas del tavan son dotadas d'amortisseires que lor permeton de se pausar sens destorbar la victima, fins a la dolor aguda del nhac. La dolor dura pas, mas es comparabla en intensitat a aquesta de la fissada d'una vèspa. Lo tavan fugissent pas quand a mordut, es aisit de le tuar. Se la persona morduda sembla patir o se ten de dificultats respiratòrias, es melhor que consulte sul còp un mètge o las urgéncias. Los antibiotics an pas d’efèctes.
N’existís unas 3 000 espècias destriadas en 3 sosfamilhas:
Segon Catalogue of Life (1 mars 2013)[4] :
Selon ITIS (1 mars 2013)[5] :
Dins la mitologia grèga, volent que son ligam amb la prèira Io siá pas percebuda per son espodsa Èra, Zèus transforma so amorosa en vedèla. Èra, descobrissent l’engana, envièt un tavan secutar sa rivala, que deguèt fugir fins en Egipte, en passant per çò que se nomena ara la mar Ioniana. L’episòdi es evocat dins lo Prometèu encadenat d’Esquil[2], per Apollodòr d'Atenas[3] e Virgili[4].
Bellerofont qu’aviá dombat lo caval alat Pegàs ne’n cai que Zèus encolerat de l’ufan de l’òme envia un tavan mòrdre l’animal
« Tavan » se disiá oistros (οἶστρος) en grèc ancian e œstrus en latin; los mèsmes mots designant tanben una violenta impulsion[5], foguèron utilizats per crear de tèrmes ligat a las calors, desir sexual periodic dels mamifèrs. Atal, las ormonas que provòcan aqueste « agulhon, fissada, desir afogat, passion fòla »[6] nomenadas estrogèns[7].
_close-up_(14971999224).jpg)
.jpg)
titre mancant Los Tabanidae constituisson una familha d'insèctes diptèrs cotenent diferentas espècias de tavans. Aparten a la superfamilha Tabanoidea.
Son de moscas moscas trapetas de grands uèis compausats. Las femèlas se noirisson normalement del sang de grands mamifèrs que fissan alara que los mascles consomissson pas que de nectar. Aquestes insèctes son gaireben totes diurns. I a 3 500 espècias dins aquesta familha amb près de 160 en Euròpa, coma Tabanus bovinus a çò nòstre.
