dcsimg

Caricangkas ( Sundanese )

provided by wikipedia emerging languages

Caricangkas (Tettigoniidae) nyaéta sabangsa simeut anu mibanda kelir héjo, suku tukangna leuwih panjang tur ranggoas tapi leuwih leutik batan simeut séjén anu ukuranna sarua.[1] Caricangkas kumisna ogé leuwih panjang, kalawan ngaluarkeun sora anu ngéngkréng utamana datang wanci burit maju ka peuting.[1][2]

Caricangkas asalna tina genus Tettigonia, nu mimiti ditalungtik ku Carl Linnaeus mangsa taun 1748.[3] Kecap tettigonia téh tina basa Latin hartina wereng; basa Yunani tettigonion, hartina leutik (onomatopoeik) τέττιξ, tettix, cicada.[3] Sok disebut ogé "katydid" atawa onomatopoeik.[4]}} Caricangkas kaasup kana sato nokturnal, tayalian mimiti ngencar tina panyumputan mangsa peuting geus datang.[5] Caricangkas mah hésé pisan katempona, ku lantaran kelir jeung pangawakanna méh sarimbag jeung dangdaunan sabudeureunna.[5]

Pangawakanna kawilang leutik, ti mimiti 5 mm nepika 130 mm mangsa geus déwasa.[5] Caricangkas pang leutikna ilaharna hirup didaérah anu garing tur kurang hakaneun, matak awakna laleutik ogé tapi gerakana garesit.[5] Tempat hirup caricangkas dina tatangkalan jeung rungkun kakayon, kadéngé réang disarada mangsa wanci peuting geus datang utamana dina usum halodo.[5] [6]

Anu ngabédakeun caricangkas jeung simeut tayalian ti anteneu atawa kumisna anu panjang, malahan leuwih panjang tibatan awakna sorangan, ogé sukuna ranggoas tur ngajalantir leutik.[5] Umur hirup caricangkas kurang leuwih sataun, mangsa leutik kénéh gancang ngagédéan tapi nangsa geus gedé wakna henteu loba parobahan.[7] Témpona ngendog caricangkas bikang, nunda endogna dina taneuh atawa liang anu aya dina tatangkalan tempat maranéhna hirup.[7] Mangsa endogna megar, anak caricangkas pangawakanna kawas caricangkas déwasa pédah ukurnna leuwih leutik.[7] Kahakanan caricangkas kayaning: dangdaunan, kekembangan, jeung kulit tatangkalan.[8] Sawaréh caricangkas malah dianggap hama pikeun patani, ngan waé jumlahna teupati loba jadi henteu matak ngaganggu kana hasil tatanén.[8]

Dicutat tina

  1. a b Rosidi, Ajip (2010). Ensiklopedi Sunda: alam, manusia, dan budaya, termasuk budaya Cirebon dan Betawi. Bandung: Pustaka Jaya. ISBN 9789794192597.
  2. Sumarsono, Tatang (2010). Singgasana terakhir Pajajaran. Bandung: PT Mizan Publika. ISBN 9789791227926.
  3. a b "Tettigoniidae". Merriam-Webster. Diakses tanggal 31 March 2015.
  4. "Tettix". Merriam-Webster. Diakses tanggal 31 March 2015.
  5. a b c d e f Ediotrs of Encyclopaedia Brittanice & others. "Katydid". Encyclopædia Britannica Online. Diakses tanggal 9 October 2014.
  6. Febrian Ramadhan (2016-03-10). "Sora caricangkas". youtube. https://www.youtube.com/watch?v=KZ3JPaL7Hjg. Diakses pada 2017-10-28
  7. a b c Rentz, David (15 July 2010). "A guide to the katydids of Australia". Journal of Insect Conservation 14 (6): 579–580. doi:10.1007/s10841-010-9312-4.
  8. a b "Tree of Life project". Diakses tanggal 25 November 2013.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Pangarang sareng éditor Wikipedia

Caricangkas: Brief Summary ( Sundanese )

provided by wikipedia emerging languages

Caricangkas (Tettigoniidae) nyaéta sabangsa simeut anu mibanda kelir héjo, suku tukangna leuwih panjang tur ranggoas tapi leuwih leutik batan simeut séjén anu ukuranna sarua. Caricangkas kumisna ogé leuwih panjang, kalawan ngaluarkeun sora anu ngéngkréng utamana datang wanci burit maju ka peuting.

Caricangkas asalna tina genus Tettigonia, nu mimiti ditalungtik ku Carl Linnaeus mangsa taun 1748. Kecap tettigonia téh tina basa Latin hartina wereng; basa Yunani tettigonion, hartina leutik (onomatopoeik) τέττιξ, tettix, cicada. Sok disebut ogé "katydid" atawa onomatopoeik.}} Caricangkas kaasup kana sato nokturnal, tayalian mimiti ngencar tina panyumputan mangsa peuting geus datang. Caricangkas mah hésé pisan katempona, ku lantaran kelir jeung pangawakanna méh sarimbag jeung dangdaunan sabudeureunna.

Pangawakanna kawilang leutik, ti mimiti 5 mm nepika 130 mm mangsa geus déwasa. Caricangkas pang leutikna ilaharna hirup didaérah anu garing tur kurang hakaneun, matak awakna laleutik ogé tapi gerakana garesit. Tempat hirup caricangkas dina tatangkalan jeung rungkun kakayon, kadéngé réang disarada mangsa wanci peuting geus datang utamana dina usum halodo.

Anu ngabédakeun caricangkas jeung simeut tayalian ti anteneu atawa kumisna anu panjang, malahan leuwih panjang tibatan awakna sorangan, ogé sukuna ranggoas tur ngajalantir leutik. Umur hirup caricangkas kurang leuwih sataun, mangsa leutik kénéh gancang ngagédéan tapi nangsa geus gedé wakna henteu loba parobahan. Témpona ngendog caricangkas bikang, nunda endogna dina taneuh atawa liang anu aya dina tatangkalan tempat maranéhna hirup. Mangsa endogna megar, anak caricangkas pangawakanna kawas caricangkas déwasa pédah ukurnna leuwih leutik. Kahakanan caricangkas kayaning: dangdaunan, kekembangan, jeung kulit tatangkalan. Sawaréh caricangkas malah dianggap hama pikeun patani, ngan waé jumlahna teupati loba jadi henteu matak ngaganggu kana hasil tatanén.

 src=

Caricangkas mata beureum

 src=

Caricangkas mata héjo

 src=

Caricangkas daun

 src=

Nyumput buni dinu caang

 src=

Nyaru matak kalinglap

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Pangarang sareng éditor Wikipedia

Chiong-su ( Nan )

provided by wikipedia emerging languages
Tettigonia viridissima AB.jpg

Chiong-su (hàn-jī: 螽蟴), mā hō-chò tn̂g-kak chháu-meh (長角草蜢), sī chi̍t-khoán thâng-á, i kah chháu-meh-á chin sio-siâng, m̄-koh chiong-su ê chhio̍k-kak khah tn̂g.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Koskhaižed ( Vepsian )

provided by wikipedia emerging languages

Koskhaižed vai Todesižed koskhaižed (latin.: Tettigoniidae) om gavediden sugukund. Koskhaižen toižed nimitused paginoiš oma čirgjäine i skoc'k. Üks' erikoišpäi om heinkoskhaine (Decticus verrucivorus).

Leviganduz

Voib vastata koskhaižid kaikil kontinentil päiči Antarktidas. Kaik om läz 6400 erikod, ühtištadas niid 20 alasugukundha.

Erikoiden enambuz eläb Amazonasan vihmmecoiš, läz 2 tuhad, erased täuz'igäižed kazdas 130 millimetrhasai. Koskhaižed oma olmas venon vönen tahoiš-ki, 255 erikod elädas Pohjoižamerikas.

Ümbrikirjutand

Igän hätkeližuz om läz üht vot. Hibj oleleb 5..130 mm pitte, suruz rippub tahondan nepsudespäi: kuivamb — ka penemb. Habinoižed oma sugasudenvuiččed, pidemb mi hibj. Hura üläsuug venub ülemb oiktad üläsuugad kaiken. Kulemiželim sijadase ezijaugoiden säril. Emäč munib kezan lopus tobjimalaz, munind tegese mahushe vai kazmusiden tüviden reiguihe.

Gavedin muju om vihand kamuflirui, kazmusiden lehtesiden pojav. Ku otta käzihe sured koskhašt, ka se rebitab nahkad harvoin, no voib tehta kibud.

Söte

Södas lehthištod, änikoid, möuvast da semnid, no om lihansöjid-ki erikoid, ottas sömäks toižid gavedid, edenoid, eskai penid küid i šihlikoid. Erased erikod travidas maižanduzkul'turoid i puid.

Homaičendad

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Koskhaižed: Brief Summary ( Vepsian )

provided by wikipedia emerging languages

Koskhaižed vai Todesižed koskhaižed (latin.: Tettigoniidae) om gavediden sugukund. Koskhaižen toižed nimitused paginoiš oma čirgjäine i skoc'k. Üks' erikoišpäi om heinkoskhaine (Decticus verrucivorus).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Loofhaupeer ( Low Saxon )

provided by wikipedia emerging languages

De Loofhaupeer (Tettigonioidea) sünd en Böverfamilie mank de Langspriet-Haupeer (Ensifera). In düsse Gruppen gifft dat bannig veel Aarden un Formen.

Kennteken

Faken sünd de Flunken vermickert. Bi all Aarden is dat Leggrohr (Ovipositor) vun de Seken goot to sehn. De Loofhaupeer heft bloß an’n lunken Vörflunken en Schrillader. Tominnst bi de Aarden ut Middeleuropa hett de Foot (Tarsus) veer Deele. Dor is de drüdde vun wat breeder, as en Hart. Düsse Aarden vun de Loofhaupeer leevt in Middeleuropa (indeelt sünd se hier na de Systematik vun orthoptera.speciesfile.org, in de Literatur verscheelt sik dat jummer en beten.

Systematik

To düsse Böverfamilie warrt en Familie torekent, de is al utsturven, un en annere mit allerhand Unnerfamilien, de gifft dat hüdigendags noch.

Weblenken

Commons-logo.svg . Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Loofhaupeer: Brief Summary ( Low Saxon )

provided by wikipedia emerging languages

De Loofhaupeer (Tettigonioidea) sünd en Böverfamilie mank de Langspriet-Haupeer (Ensifera). In düsse Gruppen gifft dat bannig veel Aarden un Formen.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia authors and editors

Конікавыя ( Belarusian )

provided by wikipedia emerging languages

Конікавыя, Конікі сапраўдныя (па-лацінску: Tettigonioidea) — надсямейства прамакрылых вусякоў падатраду даўгавусых з адзіным сучасным аднайменным сямействам. Колькасьць налічваецца больш за 6800 відаў на ўсіх кантынэнтах, акрамя Антарктыды.

Вонкавыя спасылкі

Commons-logo.svgсховішча мультымэдыйных матэрыялаў

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Аўтары і рэдактары Вікіпедыі

Конікавыя: Brief Summary ( Belarusian )

provided by wikipedia emerging languages

Конікавыя, Конікі сапраўдныя (па-лацінску: Tettigonioidea) — надсямейства прамакрылых вусякоў падатраду даўгавусых з адзіным сучасным аднайменным сямействам. Колькасьць налічваецца больш за 6800 відаў на ўсіх кантынэнтах, акрамя Антарктыды.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Аўтары і рэдактары Вікіпедыі

Чегиртке ( Kirghiz; Kyrgyz )

provided by wikipedia emerging languages
 src=
Tettigonia cantans.

Чегирткелер (Tettigonioidea) - курт-кумурсканын түз канаттуулар түркүмүндөгү чоң тукуму.

Арткы буттары секирүүгө ылайыкталган, чатыр сымал канаты денесин жабат. Чырылдоочу органдары бар. Булардын 7 миңдей түрү жылуу жана мелүүн климаттуу жерлерде таралган.

Чегирткелер өсүмдүк, кээси жаныбар менен да тамактанат; айрымдары - жырткыч. Алар токой, бадал арасында, кээси ийинде, үңкүрдө жана таш астында жашайт. Жумурткасы кыштап, жазында андан личинка чыгат. Личинкасы 5-8 жолу түлөп, 1-2 ай өөрчүп жетилет. Чегирткелердин айыл чарба өсүмдүктөрүнө зыян келтирүүчүлөрү бар.

Күрөшүү чаралары: инсектицид чачуу, агротехниканы туура жүргүзүү жана Чегирткелер дайым кездешүүчү дың жерлерди бузуп, айыл чарба өсүмдүктөрүн айдоо ж. б.

Колдонулган адабияттар

  • Кыргыз Совет Энциклопедиясы. Башкы редактор Б. О. Орузбаева. -Фрунзе: Кыргыз Совет Энциклопедиясынын башкы редакциясы, 1980. Т. 6. Тоо климаты - Яшма. -656 б.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia жазуучу жана редактор

Чегиртке: Brief Summary ( Kirghiz; Kyrgyz )

provided by wikipedia emerging languages
 src= Tettigonia cantans.

Чегирткелер (Tettigonioidea) - курт-кумурсканын түз канаттуулар түркүмүндөгү чоң тукуму.

Арткы буттары секирүүгө ылайыкталган, чатыр сымал канаты денесин жабат. Чырылдоочу органдары бар. Булардын 7 миңдей түрү жылуу жана мелүүн климаттуу жерлерде таралган.

Чегирткелер өсүмдүк, кээси жаныбар менен да тамактанат; айрымдары - жырткыч. Алар токой, бадал арасында, кээси ийинде, үңкүрдө жана таш астында жашайт. Жумурткасы кыштап, жазында андан личинка чыгат. Личинкасы 5-8 жолу түлөп, 1-2 ай өөрчүп жетилет. Чегирткелердин айыл чарба өсүмдүктөрүнө зыян келтирүүчүлөрү бар.

Күрөшүү чаралары: инсектицид чачуу, агротехниканы туура жүргүзүү жана Чегирткелер дайым кездешүүчү дың жерлерди бузуп, айыл чарба өсүмдүктөрүн айдоо ж. б.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia жазуучу жана редактор