Caricangkas (Tettigoniidae) nyaéta sabangsa simeut anu mibanda kelir héjo, suku tukangna leuwih panjang tur ranggoas tapi leuwih leutik batan simeut séjén anu ukuranna sarua.[1] Caricangkas kumisna ogé leuwih panjang, kalawan ngaluarkeun sora anu ngéngkréng utamana datang wanci burit maju ka peuting.[1][2]
Caricangkas asalna tina genus Tettigonia, nu mimiti ditalungtik ku Carl Linnaeus mangsa taun 1748.[3] Kecap tettigonia téh tina basa Latin hartina wereng; basa Yunani tettigonion, hartina leutik (onomatopoeik) τέττιξ, tettix, cicada.[3] Sok disebut ogé "katydid" atawa onomatopoeik.[4]}} Caricangkas kaasup kana sato nokturnal, tayalian mimiti ngencar tina panyumputan mangsa peuting geus datang.[5] Caricangkas mah hésé pisan katempona, ku lantaran kelir jeung pangawakanna méh sarimbag jeung dangdaunan sabudeureunna.[5]
Pangawakanna kawilang leutik, ti mimiti 5 mm nepika 130 mm mangsa geus déwasa.[5] Caricangkas pang leutikna ilaharna hirup didaérah anu garing tur kurang hakaneun, matak awakna laleutik ogé tapi gerakana garesit.[5] Tempat hirup caricangkas dina tatangkalan jeung rungkun kakayon, kadéngé réang disarada mangsa wanci peuting geus datang utamana dina usum halodo.[5] [6]
Anu ngabédakeun caricangkas jeung simeut tayalian ti anteneu atawa kumisna anu panjang, malahan leuwih panjang tibatan awakna sorangan, ogé sukuna ranggoas tur ngajalantir leutik.[5] Umur hirup caricangkas kurang leuwih sataun, mangsa leutik kénéh gancang ngagédéan tapi nangsa geus gedé wakna henteu loba parobahan.[7] Témpona ngendog caricangkas bikang, nunda endogna dina taneuh atawa liang anu aya dina tatangkalan tempat maranéhna hirup.[7] Mangsa endogna megar, anak caricangkas pangawakanna kawas caricangkas déwasa pédah ukurnna leuwih leutik.[7] Kahakanan caricangkas kayaning: dangdaunan, kekembangan, jeung kulit tatangkalan.[8] Sawaréh caricangkas malah dianggap hama pikeun patani, ngan waé jumlahna teupati loba jadi henteu matak ngaganggu kana hasil tatanén.[8]
Caricangkas mata beureum
Caricangkas (Tettigoniidae) nyaéta sabangsa simeut anu mibanda kelir héjo, suku tukangna leuwih panjang tur ranggoas tapi leuwih leutik batan simeut séjén anu ukuranna sarua. Caricangkas kumisna ogé leuwih panjang, kalawan ngaluarkeun sora anu ngéngkréng utamana datang wanci burit maju ka peuting.
Caricangkas asalna tina genus Tettigonia, nu mimiti ditalungtik ku Carl Linnaeus mangsa taun 1748. Kecap tettigonia téh tina basa Latin hartina wereng; basa Yunani tettigonion, hartina leutik (onomatopoeik) τέττιξ, tettix, cicada. Sok disebut ogé "katydid" atawa onomatopoeik.}} Caricangkas kaasup kana sato nokturnal, tayalian mimiti ngencar tina panyumputan mangsa peuting geus datang. Caricangkas mah hésé pisan katempona, ku lantaran kelir jeung pangawakanna méh sarimbag jeung dangdaunan sabudeureunna.
Pangawakanna kawilang leutik, ti mimiti 5 mm nepika 130 mm mangsa geus déwasa. Caricangkas pang leutikna ilaharna hirup didaérah anu garing tur kurang hakaneun, matak awakna laleutik ogé tapi gerakana garesit. Tempat hirup caricangkas dina tatangkalan jeung rungkun kakayon, kadéngé réang disarada mangsa wanci peuting geus datang utamana dina usum halodo.
Anu ngabédakeun caricangkas jeung simeut tayalian ti anteneu atawa kumisna anu panjang, malahan leuwih panjang tibatan awakna sorangan, ogé sukuna ranggoas tur ngajalantir leutik. Umur hirup caricangkas kurang leuwih sataun, mangsa leutik kénéh gancang ngagédéan tapi nangsa geus gedé wakna henteu loba parobahan. Témpona ngendog caricangkas bikang, nunda endogna dina taneuh atawa liang anu aya dina tatangkalan tempat maranéhna hirup. Mangsa endogna megar, anak caricangkas pangawakanna kawas caricangkas déwasa pédah ukurnna leuwih leutik. Kahakanan caricangkas kayaning: dangdaunan, kekembangan, jeung kulit tatangkalan. Sawaréh caricangkas malah dianggap hama pikeun patani, ngan waé jumlahna teupati loba jadi henteu matak ngaganggu kana hasil tatanén.
Caricangkas mata beureum
Caricangkas mata héjo
Caricangkas daun
Nyumput buni dinu caang
Nyaru matak kalinglap
Chiong-su (hàn-jī: 螽蟴), mā hō-chò tn̂g-kak chháu-meh (長角草蜢), sī chi̍t-khoán thâng-á, i kah chháu-meh-á chin sio-siâng, m̄-koh chiong-su ê chhio̍k-kak khah tn̂g.
Koskhaižed vai Todesižed koskhaižed (latin.: Tettigoniidae) om gavediden sugukund. Koskhaižen toižed nimitused paginoiš oma čirgjäine i skoc'k. Üks' erikoišpäi om heinkoskhaine (Decticus verrucivorus).
Voib vastata koskhaižid kaikil kontinentil päiči Antarktidas. Kaik om läz 6400 erikod, ühtištadas niid 20 alasugukundha.
Erikoiden enambuz eläb Amazonasan vihmmecoiš, läz 2 tuhad, erased täuz'igäižed kazdas 130 millimetrhasai. Koskhaižed oma olmas venon vönen tahoiš-ki, 255 erikod elädas Pohjoižamerikas.
Igän hätkeližuz om läz üht vot. Hibj oleleb 5..130 mm pitte, suruz rippub tahondan nepsudespäi: kuivamb — ka penemb. Habinoižed oma sugasudenvuiččed, pidemb mi hibj. Hura üläsuug venub ülemb oiktad üläsuugad kaiken. Kulemiželim sijadase ezijaugoiden säril. Emäč munib kezan lopus tobjimalaz, munind tegese mahushe vai kazmusiden tüviden reiguihe.
Gavedin muju om vihand kamuflirui, kazmusiden lehtesiden pojav. Ku otta käzihe sured koskhašt, ka se rebitab nahkad harvoin, no voib tehta kibud.
Södas lehthištod, änikoid, möuvast da semnid, no om lihansöjid-ki erikoid, ottas sömäks toižid gavedid, edenoid, eskai penid küid i šihlikoid. Erased erikod travidas maižanduzkul'turoid i puid.
Koskhaižed vai Todesižed koskhaižed (latin.: Tettigoniidae) om gavediden sugukund. Koskhaižen toižed nimitused paginoiš oma čirgjäine i skoc'k. Üks' erikoišpäi om heinkoskhaine (Decticus verrucivorus).
De Loofhaupeer (Tettigonioidea) sünd en Böverfamilie mank de Langspriet-Haupeer (Ensifera). In düsse Gruppen gifft dat bannig veel Aarden un Formen.
Faken sünd de Flunken vermickert. Bi all Aarden is dat Leggrohr (Ovipositor) vun de Seken goot to sehn. De Loofhaupeer heft bloß an’n lunken Vörflunken en Schrillader. Tominnst bi de Aarden ut Middeleuropa hett de Foot (Tarsus) veer Deele. Dor is de drüdde vun wat breeder, as en Hart. Düsse Aarden vun de Loofhaupeer leevt in Middeleuropa (indeelt sünd se hier na de Systematik vun orthoptera.speciesfile.org, in de Literatur verscheelt sik dat jummer en beten.
To düsse Böverfamilie warrt en Familie torekent, de is al utsturven, un en annere mit allerhand Unnerfamilien, de gifft dat hüdigendags noch.
De Loofhaupeer (Tettigonioidea) sünd en Böverfamilie mank de Langspriet-Haupeer (Ensifera). In düsse Gruppen gifft dat bannig veel Aarden un Formen.
Конікавыя, Конікі сапраўдныя (па-лацінску: Tettigonioidea) — надсямейства прамакрылых вусякоў падатраду даўгавусых з адзіным сучасным аднайменным сямействам. Колькасьць налічваецца больш за 6800 відаў на ўсіх кантынэнтах, акрамя Антарктыды.
Конікавыя, Конікі сапраўдныя (па-лацінску: Tettigonioidea) — надсямейства прамакрылых вусякоў падатраду даўгавусых з адзіным сучасным аднайменным сямействам. Колькасьць налічваецца больш за 6800 відаў на ўсіх кантынэнтах, акрамя Антарктыды.
Чегирткелер (Tettigonioidea) - курт-кумурсканын түз канаттуулар түркүмүндөгү чоң тукуму.
Арткы буттары секирүүгө ылайыкталган, чатыр сымал канаты денесин жабат. Чырылдоочу органдары бар. Булардын 7 миңдей түрү жылуу жана мелүүн климаттуу жерлерде таралган.
Чегирткелер өсүмдүк, кээси жаныбар менен да тамактанат; айрымдары - жырткыч. Алар токой, бадал арасында, кээси ийинде, үңкүрдө жана таш астында жашайт. Жумурткасы кыштап, жазында андан личинка чыгат. Личинкасы 5-8 жолу түлөп, 1-2 ай өөрчүп жетилет. Чегирткелердин айыл чарба өсүмдүктөрүнө зыян келтирүүчүлөрү бар.
Күрөшүү чаралары: инсектицид чачуу, агротехниканы туура жүргүзүү жана Чегирткелер дайым кездешүүчү дың жерлерди бузуп, айыл чарба өсүмдүктөрүн айдоо ж. б.
Чегирткелер (Tettigonioidea) - курт-кумурсканын түз канаттуулар түркүмүндөгү чоң тукуму.
Арткы буттары секирүүгө ылайыкталган, чатыр сымал канаты денесин жабат. Чырылдоочу органдары бар. Булардын 7 миңдей түрү жылуу жана мелүүн климаттуу жерлерде таралган.
Чегирткелер өсүмдүк, кээси жаныбар менен да тамактанат; айрымдары - жырткыч. Алар токой, бадал арасында, кээси ийинде, үңкүрдө жана таш астында жашайт. Жумурткасы кыштап, жазында андан личинка чыгат. Личинкасы 5-8 жолу түлөп, 1-2 ай өөрчүп жетилет. Чегирткелердин айыл чарба өсүмдүктөрүнө зыян келтирүүчүлөрү бар.
Күрөшүү чаралары: инсектицид чачуу, агротехниканы туура жүргүзүү жана Чегирткелер дайым кездешүүчү дың жерлерди бузуп, айыл чарба өсүмдүктөрүн айдоо ж. б.