Nycticorax nycticorax ye una especie d'ave pelecaniforme de la familia Ardeidae[2][3] llargamente distribuyida por Eurasia, África y América.
Amás de martinete común que ye'l nome dáu n'España, tamién ye llamáu na so distribución americana como garza nocherniega coroninegra, guaco, wacana, huaco, garza bruxa, huairavo (Chile) y (arxentina), gauda (Chiloé), chocuaco (Costa Rica), cuaco, pedrete corona negra, y pedrete gris,
De tamañu mediu (ente 60 y 65 cm), destaquen rápido los güeyos de color coloráu intensu. Gargüelu, pechu y partes inferiores d'un blancu puru. La parte cimera de la cabeza y l'envés son d'un gris escuru, pero d'una tonalidá cambiante. De la nuca sálen-y trés llargues plumes blanques, daqué más llargues nel machu que na fema.
Les pates y pies son de color mariellu maciu (daqué más intensu en dómina de cría), y el picu, fuerte anque non descomanadamente llargu, ye verdosu na base y negru na parte cimera. Ye notable l'escasu llargor del so pescuezu, si comparar col d'otres garces como la garza real o la garceta común.
Los xuveniles amuesen un plumaxe marrón, veteado de blancu, según güeyos pardos. Nun presenten les plumes de la nuca hasta'l primer añu de vida.
Ye una ave de costumes eminentemente crepusculares y nocherniegues, anque en dómina de cría ye posible velo n'actividá pel sol.
L'hábitat de cría del martinete son güelgues d'agua salao, en gran parte del planeta. La subespecie N. n. hoactli añera en toa América, dende Canadá hasta la Patagonia. La subespecie nominal, N. n. nycticorax n'Europa, Asia y África. Ye un ave migratoria. Les poblaciones d'Europa pasen l'iviernu nel África tropical y el sur d'Asia, y les d'América facer en Méxicu, el sur d'Estaos Xuníos y en Centroamérica.es bien rara atopala en (España).
Los martinetes lleguen a les sos zones de nidificación en marzu. Los machos enantes de la construcción del nial empiecen el difícil ritual de seleición de pareya. Una vegada establecida la pareya, constrúyese'l nial sobre un árbol o una carba alta a unos 4 o 5 metros d'altor. El nial ye una senciella estructura de palos y cañes y otros elementos.
La puesta realizar ente mayu y xunu, y consiste en 3 o 4 güevos d'un pálidu verde azuláu. La incubación, na que s'alternen el machu y la fema, dura unos 20-21 díes. Una vegada eclosionados los güevos, dambos proxenitores alimenten a los pollos, que van permanecer nel nial 3 o 4 selmanes, anque van volver a él pa dormir.
Aliméntase principalmente de pexes, anfibios y inseutos. Escepcionalmente puede completar la so dieta con dalgún mure.
Conócense cuatro subespecies de Nycticorax nycticorax:[2]
En Chiloé, un archipiélagu del sur de Chile, esti páxaru tien un papel importante na mitoloxía local, porque ye acomuñáu cola bruxería y les fuercies del mal. Créese que ye la forma qu'adopta la Voladora pa cumplir les sos xeres; ye esta una muyer mensaxera de los bruxos de Chiloé que devuelve les sos coraes y muévese pel aire emitiendo berros espeluznantes y risaes.[nota 1]
En Bolivia, el nome de la llocalidá de Guaqui, allugáu nel departamentu de La Paz, provién del soníu qu'emite esta ave.[4]
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Aves, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. Nycticorax nycticorax ye una especie d'ave pelecaniforme de la familia Ardeidae llargamente distribuyida por Eurasia, África y América.
