Yarrow, Milfoil

Milorria (Achillea millefolium) Asteraceae familiako landare loredun belarkara bat da. Ipar hemisferioko eskualde epeletan hazten da. Bide-ertzeetan edo erreka-ertzetan hazten da, leku hezeetan. 0 m eta 2.400 m bitarteko altitudean bizi daiteke, baina, normalean, 1.500 m-ko altitudetik behera dago. Ondo jasaten ditu lehortea eta hotza, eta leku eguterak nahiago ditu. Lurzoru-mota guztietara egokitzen da, baldin eta ondo drainatuta badaude, eta ondo hazten da lurzoru txiroetan.

Grekoek sendabelar gisa erabili zuten, eta "Achillea" izena eman zioten Akilesengatik, Akiles zauriezina baitzen, eta soldaduek zauriak sendatzeko erabiltzen baitzuten.

Ezaugarriak

Landare belarkara errizomaduna da. Errizomatik zurtoin bat edo bat baino gehiago atera daitezke, denak zutak. 60 cm eta 100 cm bitarteko altuera izaten du. Hostoak txandakatuak dira, 20 bat cm-ko luzerakoak, lantza-formakoak. Loreak txikiak dira, eta korinbo erako infloreszentziak eratzen dituzte.

Achillea generoko landareak lorezaintzan erabiltzen dira, hala loreengatik nola usainagatik.

Sendabelarra da, eta infusioa erabiltzen da zauriak garbitzeko. Antiinflamatorioa, astringentea eta antiespasmodikoa da.

Printzipio aktiboak:

• Azidoak: azido askorbikoa, azido kafeikoa, azido oleikoa eta azido salizilikoa (hostoetan)
• Flabonoideak: apigenina eta luteolina
• Olio esentzialak
• Laktona seskiterpenikoak
• Alkaloideak
• Mineralak

• Hostoak eta zurtoina.

• Korinboa.

• Kapituluaren xehetasuna.

• Errezeptakulua.

• Akenioak.

Sinonimia

• Achillea albida Willd.
• Achillea alpicola (Rydb.) Rydb.
• Achillea ambigua Boiss.
• Achillea ambigua Pollini
• Achillea anethifolia Fisch. ex Herder
• Achillea angustissima Rydb.
• Achillea arenicola A.Heller
• Achillea bicolor Wender.
• Achillea californica Pollard
• Achillea ceretanica Sennen
• Achillea compacta Lam.
• Achillea coronopifolia Willd.
• Achillea crassifolia Colla
• Achillea cristata Hort. ex DC.
• Achillea cuspidata Wall.
• Achillea dentifera Rchb.
• Achillea eradiata Piper
• Achillea fusca Rydb.
• Achillea gigantea Pollard
• Achillea gracilis Raf.
• Achillea haenkeana Tausch
• Achillea intermedia Schleich.
• Achillea lanata Lam.
• Achillea lanulosa Nutt.
• Achillea laxiflora A.Nelson
• Achillea laxiflora Pollard & Cockerell
• Achillea magna All.
• Achillea magna L.
• Achillea magna Haenke
• Achillea marginata Turcz. ex Ledeb.
• Achillea megacephala Raup
• Achillea millefolilium E.Mey.
• Achillea nabelekii Heimerl
• Achillea nigrescens (E.Mey.) Rydb.

• Achillea occidentalis (DC.) Raf. ex Rydb.
• Achillea ochroleuca Eichw.
• Achillea ossica K.Koch
• Achillea pacifica Rydb.
• Achillea palmeri Rydb.
• Achillea pannonica Scheele
• Achillea pannonica f. laxa Dabrowska
• Achillea pecten-veneris Pollard
• Achillea pratensis Saukel & R.Länger
• Achillea pseudotanitifolia Wierzb. ex Rchb.
• Achillea puberula Rydb.
• Achillea pumila Schur
• Achillea rosea Desf.
• Achillea seidlii J.Presl & C.Presl
• Achillea setacea Schwein.
• Achillea sordida (W.D.J.Koch) Dalla Torre & Sarnth.
• Achillea subalpina Greene
• Achillea subhirsuta Gilib.
• Achillea submillefolium Klokov & Krytzka
• Achillea sylvatica Becker
• Achillea tanacetifolia Mill.
• Achillea tenuifolia Salisb.
• Achillea tenuifolia var. albicaulis (C.A.Mey.) Trautv.
• Achillea tenuis Schur
• Achillea tomentosa Pursh
• Achillea virgata Hort. ex DC.
• Achillios millefoliatus St.-Lag.
• Alitubus millefolium (L.) Dulac
• Alitubus tomentosus Dulac
• Chamaemelum millefolium (L.) E.H.L.Krause
• Chamaemelum tanacetifolium (All.) E.H.L.Krause
• Chamaemelum tomentosum (L.) E.H.L.Krause

Subespezieak

• Achillea millefolium bar. fulva B.Boivin
• A. millefolium bar. litoralis Ehrend. ex Nobs
• A. millefolium bar. manshurica Kitam.
• A. millefolium bar. maritima Jeps.
• A. millefolium bar. megacephala B.Boivin
• A. millefolium bar. occidentalis DC.
• A. millefolium bar. pallidotegula B.Boivin
• A. millefolium bar. parviligula B.Boivin
• A. millefolium bar. parvula B.Boivin
• A. millefolium bar. russeolata B.Boivin

Bibliografía

• Dillon, M. O. 1981. Family Compositae: Part II. Tribe Anthemideae. Flora of Peru. Fieldiana, Bot., n.s. 7: 1–21.
• Fernald, M. 1950. Manual (ed. 8) i–lxiv, 1–1632. American Book Co., New York.
• Flora of China Editorial Committee. 1988-2013. Fl. China Unpaginated. Science Press & Missouri Botanical Garden Press, Beijing & St. Louis.
• Flora of North America Editorial Committee, e. 2006. Magnoliophyta: Asteridae, part 6: Asteraceae, part 1. 19: i–xxiv. In Fl. N. Amer.. Oxford University Press, New York.
• Gibbs Russell, G. E., W. G. Welman, E. Reitief, K. L. Immelman, G. Germishuizen, B. J. Pienaar, M. v. Wyk & A. Nicholas. 1987. List of species of southern African plants. Mem. Bot. Surv. S. Africa 2(1–2): 1–152(pt. 1), 1–270(pt. 2).
• Gleason, H. A. 1968. The Sympetalous Dicotyledoneae. vol. 3. 596 pp. In H. A. Gleason Ill. Fl. N. U.S. (ed. 3). New York Botanical Garden, New York.
• Gleason, H. A. & A. J. Cronquist. 1991. Man. Vasc. Pl. N.E. U.S. (ed. 2) i–910. New York Botanical Garden, Bronx.
• Great Plains Flora Association. 1986. Fl. Great Plains i–vii, 1–1392. University Press of Kansas, Lawrence.