dcsimg

Stemonuraceae ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src=
Gomphandra australiana

Stemonuraceaerodzina roślin z rzędu ostrokrzewowców (Aquifoliales). Obejmuje 12 rodzajów z 95 gatunkami, z czego 55 należy do rodzaju Gomphandra i 15 do rodzaju Stemonurus[1]. Zasięg tych roślin obejmuje strefę tropikalną na obszarach występowania wilgotnych lasów równikowych[3]. Największe zróżnicowanie osiągają w południowo-wschodniej Azji, w północnej Australii (stan Queensland) oraz w zachodniej Oceanii[1] (na obszarze tym występuje 8 z 12 rodzajów)[3]. Poza tym występują na Półwyspie Indyjskim, na Madagaskarze i okolicznych wyspach, w zachodniej części Afryki równikowej oraz w północnej części Ameryki Południowej[3]. Drewno wielu gatunków jest cenione jako surowiec konstrukcyjny, dotyczy to drzew z rodzajów Whitmorea i Codiocarpus, a zwłaszcza Cantleya corniculata, której drewno stosowane jest jako zamiennik sandałowca, wykorzystywane do wyrobu mebli i w budownictwie łodzi i statków[3].

Morfologia

Pokrój
Zimozielone krzewy i drzewa. Charakterystyczne są cygarowatego kształtu, okazałe pąki[3].
Liście
Skrętoległe, bez przylistków, pojedyncze i całobrzegie[3][1].
Kwiaty
Zwykle raczej drobne (o średnicy do 6 mm, tylko u Whitmorea do 1,5 cm), zebrane w szczytowych wierzchotkowatych kwiatostanach. Najczęściej obupłciowe i promieniste, rzadziej jednopłciowe i wówczas rośliny dwupienne. Kielich kubeczkowaty, z 5 szerokimi działkami. Płatki korony zwykle wolne (zrośnięte u niektórych gatunków Gomphandra, brak ich zupełnie w męskich kwiatach Grisollea. Pręciki zwykle w liczbie 5 (w każdym razie takiej samej jak liczba płatków), ich nitki w górnej części się rozszerzają i są silnie owłosione oraz wyeksponowane podczas kwitnienia. Zalążnia jest górna, z boku z mięsistym przydatkiem (brak go u Gomphandra), z krótkim i siedzącym, szerokim znamieniem. Pojedyncza komora zawiera dwa zalążki[3].
Owoce
Kilkucentymetrowej wielkości pestkowiec jednonasienny[3], zwykle mniej lub bardziej spłaszczony[1]. W rodzajach, u których występuje przydatek na zalążni – jest on na owocu jaskrawo zabarwiony[3].

Systematyka

Przedstawiciele tej rodziny byli włączani początkowo do Icacinaceae. Odmienna budowa drewna, różnice morfologiczne i w końcu badania molekularne wykazały jednak ich odrębność. Według Angiosperm Phylogeny Website i systemu APG IV z 2016, jest grupą siostrzaną dla rodziny Cardiopteridaceae w obrębie ostrokrzewowców Aquifoliales[1][4].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[1]
ostrokrzewowce

Cardiopteridaceae



Stemonuraceae





Phyllonomaceae




Helwingiaceae



ostrokrzewowate Aquifoliaceae





Wykaz rodzajów[5]

Przypisy

  1. a b c d e f g Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2016-11-11].
  2. a b Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – S. W: James L. Reveal [on-line]. Cornell University. [dostęp 2016-11-11].
  3. a b c d e f g h i Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 310-311. ISBN 1-55407-206-9. (ang.)
  4. The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.
  5. List of Genera in Stemonuraceae. W: Vascular plant families and genera [on-line]. [dostęp 2016-11-11].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Stemonuraceae: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Gomphandra australiana

Stemonuraceae – rodzina roślin z rzędu ostrokrzewowców (Aquifoliales). Obejmuje 12 rodzajów z 95 gatunkami, z czego 55 należy do rodzaju Gomphandra i 15 do rodzaju Stemonurus. Zasięg tych roślin obejmuje strefę tropikalną na obszarach występowania wilgotnych lasów równikowych. Największe zróżnicowanie osiągają w południowo-wschodniej Azji, w północnej Australii (stan Queensland) oraz w zachodniej Oceanii (na obszarze tym występuje 8 z 12 rodzajów). Poza tym występują na Półwyspie Indyjskim, na Madagaskarze i okolicznych wyspach, w zachodniej części Afryki równikowej oraz w północnej części Ameryki Południowej. Drewno wielu gatunków jest cenione jako surowiec konstrukcyjny, dotyczy to drzew z rodzajów Whitmorea i Codiocarpus, a zwłaszcza Cantleya corniculata, której drewno stosowane jest jako zamiennik sandałowca, wykorzystywane do wyrobu mebli i w budownictwie łodzi i statków.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL