Aulopiformes

Skrzelokształtne^[2], żaglonokształtne^[3] (Aulopiformes) – rząd morskich ryb promieniopłetwych (Actinopterygii) o specyficznej budowie łuków skrzelowych. Pojawiły się w górnej kredzie. Łączą w sobie prymitywne cechy budowy z zaawansowanymi ewolucyjnie przystosowaniami.

Występowanie

Wody oceaniczne strefy ciepłej i umiarkowanej.

Cechy charakterystyczne

Skrzelokształtne charakteryzuje niespotykana u innych ryb budowa łuków skrzelowych, duży otwór gębowy, głęboko wcięta płetwa ogonowa, hermafrodytyzm, zaawansowana budowa oczu oraz brak pęcherza pławnego.

Systematyka

Synodus sp

Klasyfikacja skrzelokształtnych ulegała wielokrotnym zmianom. Obecnie przyjmuje się, że są grupą monofiletyczną obejmującą ponad 200 gatunków. Rodziny zaliczane do tego rzędu grupowane są w podrzędach:

†Ichthyotringoidei:

• Ichthyotringidae
• Dercetidae
• Prionolepididae

†Halecoidei:

• Halecidae

Synodontoidei:

• Paraulopidae
• Aulopidae – skrzelowate
• Pseudotrichonotidae
• Synodontidae – jaszczurnikowate

Chlorophthalmoidei:

• Bathysauroididae
• Chlorophthalmidae – zielonookowate
• Bathysauropsidae
• Notosudidae
• Ipnopidae

Alepisauroidei:

• †Cimolichthyidae
• †Enchodontidae
• Scopelarchidae
• Evermannellidae
• Alepisauridae – żaglonowate
• Paralepididae

Giganturoidei:

• Bathysauridae
• Giganturidae

Gigantura chuni

Niektóre źródła (np. FishBase^[4]) wyróżniają jeszcze rodziny:

• Anotopteridae (według innych traktowana jako synonim Paralepididae^[5][6])
• Omosudidae (według innych traktowana jako synonim Alepisauridae^[7][6])

Znaczenie gospodarcze

Niektóre gatunki są poławiane gospodarczo jako ryby konsumpcyjne.

Zobacz też

• Ryby – wykaz rodzin

Przypisy

Bibliografia

• Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
• Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.