Guidance for identification
Tylopylus felleus —tamién llamáu boletu amargosu, chupasangre, camaleón o camaleón coloráu— ye un fungu del orde Boletales que s'atopa nel norte d'Europa y del continente americanu. Deriva'l so nome binomial del llatín «fel» (fiel) n'alusión al so sabor amargoso.
Apaez ente agostu y ochobre baxu fayes, encines, carbayos, pinos, picees, y abetos.
Anque nun ye venenosu, nun se considera comestible debíu al sabor amargoso.[2]
Tylopylus felleus —tamién llamáu boletu amargosu, chupasangre, camaleón o camaleón coloráu— ye un fungu del orde Boletales que s'atopa nel norte d'Europa y del continente americanu. Deriva'l so nome binomial del llatín «fel» (fiel) n'alusión al so sabor amargoso.
Sinònim taxonòmic 
El bolet amarg (Tylopilus felleus) és una espècie de fong del gènere Tylopilus que es troba en el nord d'Europa i del continent americà. Deriva el seu nom binomial del llatí «fel» (bilis) en al·lusió al seu sabor amarg. Encara que no és verinós, no es considera comestible a causa d'aquesta caractéristica distintiva.
Apareix entre agost i octubre baix faigs, alzines, roures, pins, picees, i avets.
Hříb žlučník (Tylopilus felleus (Bull.) P. Karst. 1881), též zvaný podhřib žlučový či hřib hořký, lidově také hořčák, žlučák nebo štípák, je evropský druh hřibu, pro palčivě hořkou chuť nejedlý.
Roste v jehličnatých i listnatých lesích a hlavně mladé plodnice jsou snadno zaměnitelné s jinými druhy jedlých hřibů. Bývá hojný, nejvíce roste v srpnu a září, často ve společnosti jiných hřibů. U velkých odrostlejších kusů jsou typickým znakem narůžovělé rourky ze spodu klobouku (v mládí jsou rourky bílé) a také často výrazná struktura síťky na noze. Sice není smrtelně jedovatý, ale pro svou hořkou chuť dokáže i jedna mladá plodnice zkazit celé jídlo.
detail
starší plodnice
starší plodnice
detail po sběru
starší a mladá plodnice
v lese
houbařův úlovek
detail řezu kloboukem
výtrusy
ilustrace
ilustrace
Obrázky, zvuky či videa k tématu hřib žlučník ve Wikimedia Commons
Galerie hřib žlučník ve Wikimedia Commons
Hříb žlučník (Tylopilus felleus (Bull.) P. Karst. 1881), též zvaný podhřib žlučový či hřib hořký, lidově také hořčák, žlučák nebo štípák, je evropský druh hřibu, pro palčivě hořkou chuť nejedlý.
Roste v jehličnatých i listnatých lesích a hlavně mladé plodnice jsou snadno zaměnitelné s jinými druhy jedlých hřibů. Bývá hojný, nejvíce roste v srpnu a září, často ve společnosti jiných hřibů. U velkých odrostlejších kusů jsou typickým znakem narůžovělé rourky ze spodu klobouku (v mládí jsou rourky bílé) a také často výrazná struktura síťky na noze. Sice není smrtelně jedovatý, ale pro svou hořkou chuť dokáže i jedna mladá plodnice zkazit celé jídlo.
Der Gemeine Gallenröhrling (Tylopilus felleus) ist eine Pilzart aus der Familie der Dickröhrlingsverwandten. Er wird aufgrund seines extrem bitteren Geschmacks auch Bitterling genannt und gilt deshalb nicht als Speisepilz.
Der wissenschaftliche Name leitet sich von gr. tylo = Kissen und lat. pilus = Kappe sowie lat. felleus = „gallig, gallenbitter“ ab und bedeutet auf deutsch "Gallenbittere Kissenkappe". Der Gemeine Gallenröhrling ist in Mitteleuropa die einzige Art seiner Gattung.
Die Fruchtkörper des Gallenröhrlings sind boletoid, d. h. sie bestehen aus Hut und Stiel und tragen an der Hutunterseite eine ablösbare Röhrenschicht. Der Hutdurchmesser beträgt meist 50–120 mm, selten ist er noch größer.[1][2] Die Hutoberfläche ist jung fein filzig, im Alter auch fast glatt, trocken bzw. nur bei älteren Fruchtkörpern feucht etwas schmierig.[1] Die Poren und Röhren sind jung weiß und verfärben sich beim Reifen des Fruchtkörpers rosalich bis schmutzig rosa im Alter.[2] Der Rosa Farbton der Poren wird intensiver, wenn man auf die Poren drückt.[1] Im Jungzustand, wenn die Poren noch weiß sind, verfärben sie jedoch nicht auf Druck. Der Stiel misst 50–150 × 10–50 mm und ist zylindrisch-keulig mit verdickter Basis.[1][2] Die Stieloberfläche ist typischerweise gelblich ockerbraun und weist ein deutliches, nur an der Stielspitze blasses, sonst dunkles, schmutzig ockerbraunes bis dunkelbraunes Netz.[1] Das Basalmyzel ist weiß.[1] Das Fleisch ist weiß und kann in der Stielspitze bei Kontakt mit Sauerstoff langsam etwas rosalich verfärben.[1] Sehr selten kann es oberhalb der Röhren und im oberen Stielbereich blau verfärben (Tylopilus felleus var. fuscescens).[3] Der Geschmack ist meist sehr bitter bis bitter, die Bitterkeit variiert aber, weshalb manche Fruchtkörper mild schmecken.[1][2]
Das Sporenpulver ist rosabraun.[2]
Die Sporen sind boletoid, d. h. spindelig mit deutlicher suprahilarer Depression[2] und messen 12–16(–18) × 4–5(–6) µm.[3] Die Hutdeckschicht ist ein Trichoderm aus (2–)3–9 µm breiten Hyphen. Die Cheilozystiden sind spindelig bis bauchig und messen 18–30 × 9–11 µm.[2] Die Pleurozystiden sind größer, 40–70 × 7–11 µm und spindelig bis pfriemförmig.[1][2] Die Hymenialzystiden zeigen teils einen gelblichen Inhalt[1] und sind gattungstypisch dextrinoid.[4]
Der Gallenröhrling ist innerhalb der Bolataceae nahe mit den Gattungen Afroboletus, Steinpilze (Boletus), Hortiboletus, Imleria, Notholepiota, Porphyrellus, Rotfußröhrlinge (Xerocomellus) und Strobilomyces verwandt, gehört also in den Kern der Unterfamilie der Boletoideae.[5]
Der Gallenröhrling zeigt eine große Variationsbreite seiner Merkmale, weshalb mehrere Varietäten beschrieben wurden:
Tylopilus felleus var. alutarius (Fr.) P. Karst. – mit mildem Geschmack und blassem Stiel, der fast glatt ist bzw. eine nur feine Netzzeichnung aufweist[3]
Tylopilus felleus var. fuscescens P. Karst. – mit blauendem Fleisch[3]
Tylopilus felleus var. minor (Coker & Beers) Pilát & Dermek – mit sehr kleinen Fruchtkörpern und kleineren Sporen (aus Nordamerika beschrieben, aber wohl auch in Europa vorkommend)[3]
Tylopilus felleus var. uliginosus A.H. Sm. & Thiers – mit auffälligen, in Melzers Regans roten (dextrinoiden) Pigmentkügelchen in den Hymenialzystiden, die in mit Kalilauge aufgeweichtem Herbarmaterial besonders auffällig sind (aus Nordamerika beschrieben)[6]
In Europa ist der Gallenröhrling der einzige Vertreter seiner Gattung.[3] Das rosabraune Sporenpulver ist unter den europäischen Röhrlingen daher einzigartig und Verwechslungen von reifen Fruchtkörpern mit anderen Arten sollten daher kaum möglich sein.
Junge Fruchtkörper gelten aber als klassische Doppelgänger der Steinpilze (Gattung Boletus), da auch diese im Jungzustand weiße Röhren und Poren aufweisen.[1] Er hat jedoch eine dunkle Netzzeichnung auf dem meist ocker-gelblichen Stiel, während der Steinpilz vor allem am oberen Stielende ein weißes Stielnetz aufweist. Darüber hinaus färben sich die Röhren des Gallenröhrlings im Alter schmutzig-rosa, die des Steinpilzes jedoch oliv. Das Fleisch des Gallenröhrlings schmeckt zudem bitter, das des Steinpilzes hingegen mild. Spätestens bei der Zubereitung kann man Gallenröhrlinge von Steinpilzen durch das sich beim Erhitzen leicht rosa verfärbende Fleisch erkennen, da das Fleisch der Steinpilze weiß bleibt.[7]
Der Gallenröhrling ist in der gemäßigten Zone verbreitet. Er bildet wie alle Verterer der Gattung Tylopilus Ektomykorrhizen.[4] Er ist ein Mykorrhizapartner von Nadelbäumen und bevorzugt eindeutig saure, nährstoffarme Böden (Sümpfe, Moore, Heiden). In Laubwäldern wird der Gallenröhrling ebenfalls angetroffen, hin und wieder auch an und auf morschen Baumstümpfen. Der Gallenröhrling wächst vom Frühsommer bis zum Herbst vor allem im Nadelwald auf sauren Böden, nicht selten zusammen mit dem Steinpilz.
Bei niedrigen Temperaturen stellt er sein Wachstum ein; so ist seine „Saison“ meist Ende September abgelaufen.
Der Gallenröhrling ist aufgrund des meist bitteren Geschmacks ungenießbar und zudem schwach giftig und kann zu Magen-Darm-Beschwerden führen.[7] Schon ein einziger Pilz kann wegen seiner Bitterkeit eine komplette Mahlzeit völlig verderben.
Der Gallenröhrling enthält komplexe Zuckerverbindungen (β-D-Glucane), die tumorhemmende Eigenschaften zeigen.[7] Das Polysaccharid Tylopilan gilt als immunstimulierend.[7] Zudem enthält der Gallenröhrling Lipasehemmer, die das Enzym Pankreatinlipase hemmen.[7] In Litauen ist die Anwendung des Gallenröhrlings bei Leberleiden bekannt. Hierfür wird ein alkoholischer Auszug aus zerkleinerten Pilzen angesetzt und in geringen Mengen innerlich verwendet.[7]
Der Gemeine Gallenröhrling (Tylopilus felleus) ist eine Pilzart aus der Familie der Dickröhrlingsverwandten. Er wird aufgrund seines extrem bitteren Geschmacks auch Bitterling genannt und gilt deshalb nicht als Speisepilz.
Der wissenschaftliche Name leitet sich von gr. tylo = Kissen und lat. pilus = Kappe sowie lat. felleus = „gallig, gallenbitter“ ab und bedeutet auf deutsch "Gallenbittere Kissenkappe". Der Gemeine Gallenröhrling ist in Mitteleuropa die einzige Art seiner Gattung.
Tylopilus felleus, commonly known as the bitter bolete or the bitter tylopilus, is a fungus of the bolete family. Its distribution includes east Asia, Europe and eastern North America, extending south into Mexico and Central America. A mycorrhizal species, it grows in deciduous and coniferous woodland, often fruiting under beech and oak. Its fruit bodies have convex to flat caps that are some shade of brown, buff or tan and typically measure up to 15 cm (6 in) in diameter. The pore surface is initially white before turning pinkish with age. Like most boletes it lacks a ring and it may be distinguished from Boletus edulis and other similar species by its unusual pink pores and the prominent dark-brown net-like pattern on its stalk.
French mycologist Pierre Bulliard described this species as Boletus felleus in 1788 before it was transferred into the new genus Tylopilus. It is the type species of Tylopilus and the only member of the genus found in Europe. Tylopilus felleus has been the subject of research into bioactive compounds that have been tested for antitumour and antibiotic properties. Although not poisonous it is generally considered inedible owing to its overwhelming bitterness.
The species was first described in the scientific literature as le bolet chicotin (Boletus felleus) by French mycologist Pierre Bulliard in 1788.[3] As the large genus Boletus was carved up into smaller genera, Petter Karsten transferred it in 1881 to Tylopilus,[4] a genus diagnosed by its pink spores and adnate tubes.[5] Tylopilus felleus is the type species of Tylopilus and the only member of the genus found in Europe. Synonyms include Boletus alutarius, described by Elias Magnus Fries in 1815[6] and later by Friedrich Wilhelm Gottlieb Rostkovius in 1844, and Paul Christoph Hennings's subsequent transfer of Fries's taxon into Tylopilus, T. alutarius.[1][7] Lucien Quélet placed the taxon in Dictyopus in 1886 and then Rhodoporus in 1888,[2] but neither of these genera are recognised today, the former having been merged into Boletus and the latter into Tylopilus.[8] Genetic analysis published in 2013 shows that T. felleus and many (but not all) other members of Tylopilus form a Tylopilus clade within a larger group informally called anaxoboletus in the Boletineae. Other clades in the group include the porcini and Strobilomyces clades as well as three other groups composed of members of various genera including Xerocomus, Xerocomellus and Boletus badius and relatives.[9]
A variety described from the Great Lakes region, var. uliginosus, was recognised by Alexander H. Smith and Harry D. Thiers in 1971 on the basis of its microscopic features,[2] a distinction supported by Professor C.B. Wolfe of Pennsylvania State University.[10] However Index Fungorum does not consider this an independent taxon.[1] Similarly, Boletus felleus var. minor, published originally by William Chambers Coker and A.H. Beers in 1943[11] (later transferred to Tylopilus by Albert Pilát and Aurel Dermek in 1974),[12] has been folded into synonymy with T. felleus.[1] Charles Horton Peck described Boletus felleus var. obesus in 1889,[13] but no record of a type specimen exists.[14] Although some records exist of T. felleus in Australia, their spores are of consistently smaller dimensions and this taxon has been classified as a separate species, T. brevisporus.[15]
Tylopilus felleus derives its genus name from the Greek tylos "bump" and pilos "hat" and its specific name from the Latin fel meaning "bile", referring to its bitter taste, similar to bile.[5] The mushroom is commonly known as the "bitter bolete"[16] or the "bitter tylopilus".[17]
_P._Karst_226780_crop.jpg)
_P._Karst_226777.jpg)
The cap of this species grows up to 15 cm (6 in) in diameter,[5] though some North American specimens reach 30 cm (12 in) across.[2] Grey-yellow to pale- or walnut-brown, it is slightly downy at first and later becomes smooth with a matte lustre. It is initially convex before flattening out with maturity.[5] The cap skin does not peel away from the flesh.[18] The pores underneath are white at first and become pinkish with maturity. They are adnate to the stalk and bulge downwards as the mushroom ages.[19] The pores bruise carmine or brownish,[20] often developing rusty-brown spots with age,[21] and number about one or two per millimetre.[16] The tubes are long relative to the size of the cap, measuring 2–3 cm (0.8–1.2 in) deep in the middle part of the cap.[21] The stalk is initially bulbous before stretching and thinning in the upper part; the lower part of the stalk remains swollen, sometimes shrinking at the base where it attaches to the substrate.[21] It measures 7–10 cm (2.8–3.9 in)—rarely to 20 cm (7.9 in)[2]—tall, and 2–3 cm (0.8–1.2 in) wide, and can bulge out to 6 cm (2.4 in) across at the base.[19] It is lighter in colour than the cap, and covered with a coarse brown network of markings,[19] which have been likened to fishnet stockings in appearance.[20] Described as "very appetising" in appearance,[22] the flesh is white or creamy, and pink beneath the cap cuticle; the flesh can also develop pinkish tones where it has been cut.[23] It has a slight smell,[18] which has been described as pleasant,[5][24] as well as faintly unpleasant.[19][20] The flesh is softer than that of other boletes,[20] and tends to become more spongy as the mushroom matures.[21] Insects rarely infest this species.[18]
The colour of the spore print is brownish, with pink, reddish, or rosy tints. Spores are somewhat fuse-shaped, smooth, and measure 11–17 by 3–5 µm.[16] The basidia (spore-bearing cells) are club-shaped, four-spored, and measure 18–25.6 by 7.0–10.2 µm. Cystidia on the walls of the tubes (pleurocystidia) are fuse-shaped with a central swelling, thin-walled, and have granular contents. They possess sharp to tapered tips, and have overall dimensions of 36–44 by 8.0–11.0 µm. On the pore edges, the cheilocystidia are similar in shape to the pleurocystidia, measuring 24.8–44.0 by 7.3–11.0 µm.[17] The hymenium of Smith and Thiers's variety uliginosus, when mounted in Melzer's reagent, shows reddish globules of pigment measuring 2–8 µm that appear in the hyphae and throughout the hymenium, and a large (8–12 µm) globule in the pleurocystidia.[2]
Several chemical tests have been documented that can help confirm the identify of this species. On the cap flesh, application of formaldehyde turns the tissue pinkish, iron salts result in a colour change to greyish-green, aniline causes a lavender to reddish-brown colour, and phenol a purplish pink to reddish brown. On the cap cuticle, nitric acid causes an orange-salmon colour, sulphuric acid creates orange-red, ammonia usually makes brown, and a potassium hydroxide solution usually makes orange.[25]
Italian cook and author Antonio Carluccio reports this is one of the most common fungi brought to him to identify, having been mistaken for an edible species.[26] Young specimens can be confused with many edible boletes, though as the pores become more pink the species becomes easier to identify. Some guidebooks advocate tasting the flesh, the smallest piece of which will be very bitter.[20] The dark-on-light reticulation in the stalk is distinctive and is the opposite colouration to that on the stalk of the prized Boletus edulis.[26] T. felleus is found in the same habitat as B. badius, though the latter's yellow tubes and blue-bruising flesh easily distinguish these very dissimilar species. B. subtomentosus may have a similar-coloured cap but its yellow pores and slender stalk aid identification.[22]
Tylopilus rubrobrunneus, found in hardwood forests of eastern North America, is similar in appearance to T. felleus but has a purplish to purple-brown cap.[23] It is also inedible owing to its bitter taste.[17] Another North American species, T. variobrunneus, has a cap that is reddish-brown to chestnut-brown, with olive tones in youth. It has shorter spores than T. felleus, typically measuring 9–13 by 3–4.5 μm. In the field it can be distinguished from the latter species by its mild to slightly bitter taste.[27] T. rhoadsiae, found in the southeastern United States, has a lighter-coloured cap which is smaller, up to 9 cm (3.5 in) in diameter.[28] The edible T. indecisus and T. ferrugineus can be confused with T. felleus but have less reticulated stalks.[2] The dimensions of the spores of the Australian species T. brevisporus range from 9.2 to 10.5 by 3.5 to 3.9 μm.[15] T. neofelleus, limited in distribution to deciduous forests of China, New Guinea, Japan and Taiwan, can be distinguished from T. felleus macroscopically by its vinaceous-brown cap and pinkish-brown to vinaceous stalk and microscopically by its smaller spores (measuring 11–14 by 4–5 μm) and longer pleurocystidia (49–107 by 14–24 μm).[29]
Like all Tylopilus species, T. felleus is mycorrhizal.[30] It is found in deciduous and coniferous woodland, often under beech and oak[23] in well-drained acid soils,[31] which can be sandy, gravelly or peaty.[22] If encountered on calcareous (chalky) soil, it will be in moist areas that have become waterlogged and have ample leaf litter.[5] Fruit bodies grow singly or in small groups, and occasionally in small clusters with two or three joined at the base of the stem.[21] Fruit bodies have also been growing in the cavities of old trees,[21] on old conifer stumps, or on buried rotten wood.[30] The fungus obtains most of its nitrogen requirements from amino acids derived from the breakdown of proteins, although a lesser amount is obtained from the amino sugar glucosamine (a breakdown product of chitin, a major component of fungal cell walls). The mycorrhizal plant partner benefits from the fungus's ability to use these forms of nitrogen, which are often abundant in the forest floor.[32] Fruit bodies appear over summer and autumn, anytime from June to October or even November, in many of the northern temperate zones.[16][18] Large numbers may appear in some years and none in others,[22] generally proportional to the amount of rainfall.[18] Variety uliginosus, known from Michigan, grows among lichens and mosses under pines.[2]
In North America it is known from eastern Canada, south to Florida and west to Minnesota in the United States[16] and into Mexico and Central America.[23] Its European distribution is widespread; it is relatively common in many regions but rare or almost absent in others.[21] In Asia it has been recorded from the vicinity of Dashkin in the Astore District of northern Pakistan[33] and as far east as China, where it has been recorded from Hebei, Jiangsu, Fujian, Guangdong and Sichuan provinces,[34] and Korea.[35]
The strong taste of the fruit body may have some role in insects avoiding it.[36] The small fly species Megaselia pygmaeoides feeds on and infests the fruit bodies of T. felleus in North America though it seems to prefer other boletes in Europe.[36] Fruit bodies can be parasitized by the mould Sepedonium ampullosporum.[37] Infection results in necrosis of the mushroom tissue and a yellow colour caused by the formation of large amounts of pigmented aleurioconidia (single-celled conidia produced by extrusion from the conidiophores).[38]
The bacterium Paenibacillus tylopili has been isolated from the mycorrhizosphere of T. felleus; this is the region around its subterranean hyphae where nutrients released from the fungus affect the activity of the microbial population in the soil. The bacterium excretes enzymes that allow it to break down the biomolecule chitin.[39]
Fruit bodies of T. felleus have a high capacity to accumulate radioactive caesium (137Cs) from contaminated soil, a characteristic attributed to the deep soil penetration achieved by the mycelium.[40] In contrast the species has a limited capacity to accumulate the radioactive isotope 210Po.[41]
Even when cooking, it smells terrific, but one taste of the Bitter Bolete would not only disappoint but perhaps depress the novice mushroom hunter.
Edible Wild Mushrooms of North America:
A Field-To-Kitchen Guide[42]
As its common name suggests, it is extremely bitter, though not toxic as such. This bitterness is worsened by cooking.[20] One specimen can foul the taste of a whole meal prepared with mushrooms.[18] Despite this it is sold in markets (tianguis) in Mexico.[43][44] A local recipe from France, Romania and East Germany calls for stewing it in skimmed milk, after which it can be eaten or powdered and used for flavouring.[18] The mushroom is not bitter for those who lack genetic sensitivity to bitter taste,[16] a trait endowed by the gene TAS2R38 (taste receptor 2 member 38).[45] The compound responsible for the bitter taste has not been identified.[46]
The mycelium of Tylopilus felleus can be grown in axenic culture, on agar containing growth medium. The fungus can form fruit bodies if the temperature is suitable and the light conditions simulate a 12-hour day. The mushrooms are usually deformed, often lacking stalks so that the cap grows on the surface direct and the caps are usually 0.5–1.0 cm (0.2–0.4 in) in diameter. There are few Boletaceae species known to fruit in culture since ectomycorrhizal fungi tend to not fruit when separated from their host plant.[47]
Compounds from T. felleus have been extracted and researched for potential medical uses.[20] Tylopilan is a beta-glucan that was isolated from the fruit bodies in 1988 and shown in laboratory tests to have cytotoxic properties[48] and to stimulate non-specific immunological response. In particular it enhances phagocytosis, the process by which macrophages and granulocytes engulf and digest foreign bacteria.[49] In experiments on mice with tumour cells it appeared to have antitumour effects when administered in combination with a preparation of Cutibacterium acnes in a 1994 Polish study.[50] Researchers in 2004 reported that extracts of the fruit body inhibit the enzyme pancreatic lipase; it was the second most inhibitory of 100 mushrooms they tested. A compound present in the mushroom, N-γ-glutamyl boletine, has mild antibacterial activity.[51]
Tylopilus felleus, commonly known as the bitter bolete or the bitter tylopilus, is a fungus of the bolete family. Its distribution includes east Asia, Europe and eastern North America, extending south into Mexico and Central America. A mycorrhizal species, it grows in deciduous and coniferous woodland, often fruiting under beech and oak. Its fruit bodies have convex to flat caps that are some shade of brown, buff or tan and typically measure up to 15 cm (6 in) in diameter. The pore surface is initially white before turning pinkish with age. Like most boletes it lacks a ring and it may be distinguished from Boletus edulis and other similar species by its unusual pink pores and the prominent dark-brown net-like pattern on its stalk.
French mycologist Pierre Bulliard described this species as Boletus felleus in 1788 before it was transferred into the new genus Tylopilus. It is the type species of Tylopilus and the only member of the genus found in Europe. Tylopilus felleus has been the subject of research into bioactive compounds that have been tested for antitumour and antibiotic properties. Although not poisonous it is generally considered inedible owing to its overwhelming bitterness.
Tylopylus felleus —también llamado boleto amargo, chupasangre, camaleón o camaleón rojo— es un hongo del orden Boletales que se encuentra en el norte de Europa y del continente americano. Deriva su nombre binomial del latín «fel» (bilis) en alusión a su sabor amargo.
Aparece entre agosto y octubre bajo hayas, encinas, robles, pinos, piceas, y abetos.
Aunque no es venenoso, no se considera comestible debido al sabor amargo.[2]
Tylopylus felleus —también llamado boleto amargo, chupasangre, camaleón o camaleón rojo— es un hongo del orden Boletales que se encuentra en el norte de Europa y del continente americano. Deriva su nombre binomial del latín «fel» (bilis) en alusión a su sabor amargo.
Sappitatti (Tylopilus felleus) on yksi tattilajeista. Muiden tattien tavoin se on myrkytön, mutta se on niin pahanmakuinen, ettei sitä juuri käytetä ravinnoksi. Se muistuttaa ulkonäöltään huomattavasti herkkutattia (Boletus edulis).
Sappitatin lakki on väriltään ruskea ja kiilloton. Sen muoto on nuorella sienellä puolipallomainen, mutta vanhemmiten se laajenee ja saavuttaa noin 15 sentin halkaisijan. Lakin pinta halkeilee monesti sienen kasvaessa. Tatin pillit ovat nuoressa itiöemässä valkoiset, mutta ne muuttuvat sienen vanhetessa tai kosketuksesta vaalean punertaviksi. Pillikerros pursuaa näkyville sienen pintakelmun reunan yli. Sienen jalka on suunnilleen lakin värinen. Se hoikistuu sienen kasvaessa, mutta tyveltään se usein säilyy turvonneena. Jalan yläosan verkkokuvio on sen pohjaväriä tummempi.[2]
Sappitatti muistuttaa ulkonäöltään herkkutattia ja jopa kasvaa niiden kanssa samanlaisilla kasvupaikoilla. Näkyvä ero on kuitenkin tattilajien jalassa: sappitatilla on jalassa selvä tumma verkkokuvio, kun taas herkkutatin verkkokuvio on vaalea. Herkkutatin pillit puolestaan muuttuvat vanhemmiten punertavan sijaan kellertäviksi.[2]
Sappitatin itiöemiä esiintyy kesäkuusta aina syyskuun lopulle. Toisin kuin monet muut tattilajit, sappitatti ei ole sienijuurinen, vaan se on lahottajasieni. Siksi sen kasvupaikkoja ovat usein esimerkiksi vanhat kannot ja muurahaispesät.[2]
Sappitattia pidetään voimakkaan sappea muistuttavan makunsa tähden ruoaksi kelpaamattomana, sillä yksikin pala sitä saattaa pilata sieniruoan maun kokonaan. Erittäin pahasta maustaan huolimatta se on kuitenkin myrkytön.[2]
Sappitatti (Tylopilus felleus) on yksi tattilajeista. Muiden tattien tavoin se on myrkytön, mutta se on niin pahanmakuinen, ettei sitä juuri käytetä ravinnoksi. Se muistuttaa ulkonäöltään huomattavasti herkkutattia (Boletus edulis).
Tylopilus felleus, le Bolet amer, Bolet de fiel, Chicotin ou Faux cèpe est une espèce de champignons basidiomycètes européens de la famille des Boletaceae. Ils sont non comestibles de par leur amertume.
L'hyménophore (chapeau), mesure de 4 à 15 (jusqu'à 20) cm de diamètre, est hémisphérique puis étalé. Il est similaire aux chapeaux des bolets du groupe edulis[3].
La chair est épaisse, blanche, d'odeur agréable, mais à la saveur amère, surtout après cuisson.
La cuticule est de couleur brun clair à brun foncé, bistre aux lésions. La marge est épaisse, excédante.
Les tubes de l'hyménium, blanc crème à rose carné, ont des pores arrondis puis anguleux virant au rose sale par la sporée, qui est brun rosé.
Le stipe mesure 3 à 15 cm de longueur, sa forme est bulbeuse puis allongée et souvent courbée, blanc crème à la base à brun-roux au sommet, et présente un réseau de nervures saillantes plus foncées.
On le trouve principalement dans les forêts de feuillus. T. felleus y préfère les chênes et hêtres, son mode de vie étant ectomycorhizien.
Les bois de résineux peuvent également l'accueillir : pin, épicéa commun[4].
À la cuisson, l'amertume du champignon se renforce et peut rendre tout un plat inconsommable, voire provoquer vomissements ou indigestions. C'est une espèce à rejeter. Il contient de la muscarine, mais à des doses trop faibles pour être dangereuses[5]. Il n'est cependant pas toxique[4].
Quoique classé dans le genre Tylopilus, le chicotin peut se confondre avec des bolets du genre Boletus et notamment avec le Cèpe de Bordeaux, Boletus edulis[4].
Mis à part le goût, peu discernable sur des exemplaires crus, les principales différences sont :
sporée : spores fusiformes, lisses, 12-15,5 x 4-5 µ[4] ;
Tylopilus felleus, le Bolet amer, Bolet de fiel, Chicotin ou Faux cèpe est une espèce de champignons basidiomycètes européens de la famille des Boletaceae. Ils sont non comestibles de par leur amertume.
Tylopilus felleus (Bulliard) P. Karsten, 3: 16 (1881)
Il Tylopilus felleus è un fungo facente parte della famiglia delle Boletaceae molto noto ai cercatori di funghi (specialmente di porcini) con l'appellativo di "Porcino di Fiele" per via del suo sapore amarissimo, anche "boleto falso".
La notorietà di questa specie deriva dal fatto che la stessa viene spesso confusa con i porcini per via della somiglianza; durante la cottura, anche un solo esemplare contamina il sapore dell'intero raccolto e lo rende letteralmente disgustoso.
5–13 cm, dapprima emisferico, poi spianato; liscio e carnoso, dal giallo al bruno più o meno scuro.
Piuttosto lunghi; inizialmente bianchi, poi rosati.
Piccoli, rotondeggianti o angolosi; prima bianchi, poi rosati per via della sporata, tendenti al nerastro.
8-15 x 2–5 cm, robusto, ingrossato alla base, a volte obeso, grossomodo concolore al cappello, con reticolo di colore giallo-brunastro molto marcato.
Bianca con tonalità rosa, bruna sotto la cuticola.
Fusiformi, rosate in massa.
Piuttosto comune, sia in boschi di latifoglie che di conifere.
Praticamente non commestibile per via del sapore molto amaro.
Saper riconoscere questa specie può evitare di rovinare un buon piatto di funghi a causa del sapore amarissimo che prevale su quello degli altri carpofori, anche in minima quantità nei misti; per questo è necessario imparare a conoscere l'imenoforo del Tylopilus felleus, che è di colore rosato anziché verde-giallastro come altre specie di boleti. Il felleus non presenta alcuna velenosità.
Per fugare ogni dubbio il cercatore dovrà ricorrere all'"assaggio".
Tylopilus felleus (Bulliard) P. Karsten, 3: 16 (1881)
Il Tylopilus felleus è un fungo facente parte della famiglia delle Boletaceae molto noto ai cercatori di funghi (specialmente di porcini) con l'appellativo di "Porcino di Fiele" per via del suo sapore amarissimo, anche "boleto falso".
La notorietà di questa specie deriva dal fatto che la stessa viene spesso confusa con i porcini per via della somiglianza; durante la cottura, anche un solo esemplare contamina il sapore dell'intero raccolto e lo rende letteralmente disgustoso.
Aitrusis pušynbaravykis (lot. Tylopilus felleus) – baravykinių (Boletaceae) šeimos, pušynbaravykių (Tylopilus) genties grybų rūšis.
Spygliuočių miškai, dažniausiai arti pušų kamienų.
Vasara, ruduo.
Vamzdeliai ir poros rožinės spalvos, kartaus skonio.
Vaisiakūniai dideli. Kepurėlė 5–15 cm skersmens, jauna apvaliai iškili, senesnė paplokščia, mėsinga, matinė neblizganti, ruda, su geltonu ar pilku atspalviu. Vamzdeliai 1,5–2,5 cm ilgio, balti, vėliau - rožinės spalvos, poros labai smulkios, paspaudus paruduoja. Kotas 6–12×1–5 cm, į pamatą storėjantis, tik prie kepurėlės su baltų pailgų akelių tinklelių, gelsvai rusvas. Trama balta, spalvos nekeičia, tampri, vėliau - rusva, karti. Sporos 11–15×4–5 μm.
Būdingi požymiai: apatinė kepurėlės pusė rožinė, trama karti, labai panašus į baravyką.
Auga pavieniui ir grupelėmis, eglynuose, pušynuose. Labai dažnas. Nevalgomas: keletą kartų nuvirus kartumą praranda, bet valgiui netinka.
Lietuvos grybų atlasas, Vincentas Urbonas, Kaunas, LUTUTĖ, 2007, ISBN 978-9955-692-59-1, 59 psl.
Aitrusis pušynbaravykis (lot. Tylopilus felleus) – baravykinių (Boletaceae) šeimos, pušynbaravykių (Tylopilus) genties grybų rūšis.
Augimo vietaSpygliuočių miškai, dažniausiai arti pušų kamienų.
Augimo laikasVasara, ruduo.
Pagrindiniai požymiaiVamzdeliai ir poros rožinės spalvos, kartaus skonio.
Vaisiakūniai dideli. Kepurėlė 5–15 cm skersmens, jauna apvaliai iškili, senesnė paplokščia, mėsinga, matinė neblizganti, ruda, su geltonu ar pilku atspalviu. Vamzdeliai 1,5–2,5 cm ilgio, balti, vėliau - rožinės spalvos, poros labai smulkios, paspaudus paruduoja. Kotas 6–12×1–5 cm, į pamatą storėjantis, tik prie kepurėlės su baltų pailgų akelių tinklelių, gelsvai rusvas. Trama balta, spalvos nekeičia, tampri, vėliau - rusva, karti. Sporos 11–15×4–5 μm.
Būdingi požymiai: apatinė kepurėlės pusė rožinė, trama karti, labai panašus į baravyką.
Auga pavieniui ir grupelėmis, eglynuose, pušynuose. Labai dažnas. Nevalgomas: keletą kartų nuvirus kartumą praranda, bet valgiui netinka.
Parastā žultsbeka jeb rūgtā beka (Tylopilus felleus) ir Latvijā bieža beku dzimtas sēne, kuras augļķermeņi nav ēdami rūgtuma dēļ.
Priežu mikorizas sēne. Aug gaišos priežu un citu skuju un jauktu koku mežos, koku tuvumā, pie priežu celmiem vai pat uz tiem, mitrākās vietās, skābās augsnēs. Parasti nelielās grupās.[5][6]
Praktiski nav ēdama rūgtuma dēļ, ar savu rūgtumu viena sēne spēj sabojāt arī maisījumu ar citām sēnēm.[7] Kulināra apstrāde sēnes rūgtumu tikai vairākkārtīgi palielina. Dažās valstīs gan to žāvē un mazās devās lieto piparu vietā[8] vai pat kā ēdamu sēni, jo žāvējot daļa rūgtuma izgaist,[9] ir ziņas par sēnes lietošanu tautas medicīnā. Iespējams, ka sēne satur toksīnus, kas nodara ļaunumu aknām. Apēst žultsbeku lielākos daudzumos iespējams arī, lietojot to sālītā vai marinētā veidā, kad sāls un garšvielas daļēji nomāc rūgtumu.[10]. Žultsbekas labprāt ievāc vāveres, tās ēd arī daži citi meža zvēri un gliemeži. Sēne ļoti reti tārpojas.[11]
Līdzīga baravikām, atšķiras no tām ar stipri izcilnēto tīkliņu uz kātiņa, parasti sārtošanos kātiņa pamatnes griezumā un sārtām uzpūtušos stobriņu atverēm, taču jaunībā sēnei tās vēl ir tikpat baltas kā baravikām. Šaubu gadījumā sēne jāpagaršo turpat mežā, pieliekot mēli, jo sajaukšana ir kulināri nepieļaujama.[12] Daži cilvēki gan svaigas žultsbekas rūgtumu gandrīz nejūt,[13] taču vairums šādā veidā to uzreiz identificē.
Parastā žultsbeka jeb rūgtā beka (Tylopilus felleus) ir Latvijā bieža beku dzimtas sēne, kuras augļķermeņi nav ēdami rūgtuma dēļ.
De bittere boleet (Tylopilus felleus, synoniem: Boletus felleus) is een schimmel uit de familie Boletaceae.
De bittere boleet groeit het liefst op zure zandgrond en leemgrond in naaldbossen, maar ook in loofbossen. Ze wordt vaak met gewoon eekhoorntjesbrood (Boletus edulis) verward. De bittere boleet is echter zeer zeldzaam en zelfs bedreigd. In Midden-Europa is hij echter op bepaalde plaatsen talrijk aanwezig (bijvoorbeeld in het Bohemer Woud).
Als uniek kenmerk heeft de bittere boleet een duidelijk, donkerbruine nettekening over het hele oppervlak van de buikige verdikte, lichtbruine steel.
De bittere boleet is ongeveer 8- 15 cm hoog. De bovenkant of de hoed is 5-15 cm in doorsnede en is geelachtig tot lichtbruin. De hoed is eerst gewelfd, maar zet later uit en wordt vlakker met een onregelmatig golvende rand. De hoed heeft een kastanjebruine tot roodachtig bruine kleur. De poriën zijn koraalrood maar worden donkerbruin bij kneuzing.
Deze boleet is niet eetbaar, heeft een onaangename geur en dankt haar naam aan de zeer bittere smaak van het roomkleurig vlees.
De bittere boleet (Tylopilus felleus, synoniem: Boletus felleus) is een schimmel uit de familie Boletaceae.
Gallerørsopp (Tylopilus felleus) tilhører slekten Tylopilus i familien rørsopper (Boletaceae) og er eneste art i denne slekten som er funnet i Europa.[2] Arten ble tidligere klassifisert til slekten Boletus, som blant annet inkluderer steinsopp (Boletus edulis), som den kan forveksles med. Gallerørsopp er ikke giftig, men svært bitter og regnes derfor som uspiselig.
Gallerørsopp har en hatt som er 5–15 cm bred. Hodet er hvelvet og tørt med finlodden hud som ung. I eldre gallerørsopp er huden glatt. Fargen er lysebrun, gråoransje eller gråbrun. Rørene er avrundet mot stilken. Rørene, og røråpningene, er først hvite, men i eldre gallerørsopp blir de rosa. Ved trykk blir rørene skittenbrune.[3] Sporepulveret er olivenbrunt.[4]
Stilken er 7–12 cm høy og 2–4 cm tykk. Den kan være både jevn og svakt konisk, slik at den er tykkere i bunn enn på toppen. Stilken er bar, uten krage og slire, men har små grovmaskede og brune årefelt. Stilken er hvit øverst og gulbrunt nedover. Kjøttet er hvitt, men blir svakt rødt når det skjæres i.[3][4]
Gallerørsopp har klart grovmasket olivenbrunt årenett, mens steinsopp har finmasket hvitt årnenett. Gammel gallerørsopp er rosa under hatten, mens steinsopp som oftest er hvit eller gul til gulgrønn. Presser man under hatten på gallerørsopp, blir den skittenbrun. Steinsopp skifter imidlertid ikke farge ved press.
Gallerørsopp finnes i barskog, og er mest observert i Norge og Sverige, med noen tilfeller i Danmark og Tyskland.[5] I Norge er den relativt sjelden, men den er observert i Oslofjorden.[6]
Til tross for likheten med steinsopp, er gallerørsoppen for besk til å være spiselig. Den har en markant bitter smak. Den er imidlertid ikke påvist som giftig, men den beske smaken kan ødelegge et måltid.
Mykologiske karakteristika
Rørsopp 
Hvelvet hatt 
Tilvokste rør 
Naken stilk
Mycorrhiza 
Uspiselig 
Gallerørsopp (Tylopilus felleus) tilhører slekten Tylopilus i familien rørsopper (Boletaceae) og er eneste art i denne slekten som er funnet i Europa. Arten ble tidligere klassifisert til slekten Boletus, som blant annet inkluderer steinsopp (Boletus edulis), som den kan forveksles med. Gallerørsopp er ikke giftig, men svært bitter og regnes derfor som uspiselig.
capel fin a 15 cm., da sech a feltrà o chërpà, bes grisastr ciàir peui scurì ëd brunastr, con sfumadure olivastre o brunastre. Tuboj frastajà, biancastr peui rosà. Përtus nen regolar, bianch peui reusa a maturità, macià ëd brunastr. Gamba àuta fin a 15 cm. e larga fin a 1,5 cm., silìndrica o pansarùa, crema monet peui da giaunastra a brunastra, marcà da un fòrt retìcol brun grosser. Carn bianca o ciàira, a cambia nen, motobin amèra.
A chërs ant ij bòsch.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Tylopilus felleus (Bull. : Fr.) P. Karsten
capel fin a 15 cm., da sech a feltrà o chërpà, bes grisastr ciàir peui scurì ëd brunastr, con sfumadure olivastre o brunastre. Tuboj frastajà, biancastr peui rosà. Përtus nen regolar, bianch peui reusa a maturità, macià ëd brunastr. Gamba àuta fin a 15 cm. e larga fin a 1,5 cm., silìndrica o pansarùa, crema monet peui da giaunastra a brunastra, marcà da un fòrt retìcol brun grosser. Carn bianca o ciàira, a cambia nen, motobin amèra.
AmbientA chërs ant ij bòsch.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
As peul nen mangesse.
Goryczak żółciowy (Tylopilus felleus (Bull.) P. Karst.) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Tylopilus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1788 r. Jean Baptiste François Pierre Bulliard nadając mu nazwę Boletus felleus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał w 1881 Petter Karsten[1].
Nazwę polską nadała Alina Skirgiełło w 1960 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: goryczak, grzybek gorzki, podgrzybek gorzki, zajączek gorzki[2]. Inne nazwy potoczne to: borowik żółciowy, grzyb cierpki, mięsogłów żółciowy, zajączek żółciowy[3]
Potocznie najczęściej używana jest dla tego grzyba nazwa szatan, jednak tyczy się ona rzadkiego w Polsce trującego borowika szatańskiego[4]. Ta zbieżność bierze się najprawdopodobniej z niewiedzy, i niedoświadczeni grzybiarze, biorą te grzyby za ten sam gatunek, co jest błędem.
Średnica dochodzi na ogół do 12 cm, u młodych egzemplarzy półkolisty, potem wypukły, do rozpostartego u starszych. Powierzchnia najpierw omszona, zamszowata, następnie gładka. Barwa od jasnobrązowej do cielistobrązowej[5].
Długie, o porach wychodzących poza brzeg kapelusza. U młodych okazów są białe, później bladoróżowe, uszkodzone przybierają barwę brudnowinną. Łatwo dają się oddzielić od miąższu[5].
Grubość 2-4 cm, wysokość do 14 cm. Pełny, u młodych okazów beczułkowaty, u starszych maczugowaty, pokryty wyraźną siateczką. Barwa jaśniejsza od kapelusza[5].
Biały, elastyczny, po uszkodzeniu nie zmienia barwy. Za młodu twardy, u starszych egzemplarzy gąbczasty. Ma przyjemny zapach, ale jest bardzo gorzki[5].
Różowy. Zarodniki wrzecionowate lub elipsoidalne, o rozmiarach 10–15 × 4–6 μm[6].
Występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji (w tej ostatniej opisano jego występowanie tylko w Japonii i Korei)[7]. W niektórych rejonach występuje dość licznie.
Rośnie na ziemi, czasami także na pniach i pniakach, jego grzybnia bowiem może rozwijać się również na butwiejącym drewnie. Owocniki wytwarza od czerwca do końca października w lasach iglastych, lubi kwaśne gleby. Tworzy mikoryzę z sosną[8][6].
Grzyb mikoryzowy[2]. Grzyb niejadalny, ze względu na swój bardzo gorzki smak. Nie jest trujący, ale nawet niewielki fragment goryczaka żółciowego skutecznie psuje smak potrawy[8]. Próbowano pozbawić goryczaka żółciowego jego przykrego smaku różnymi sposobami, np. kilkukrotnym gotowaniem za każdym razem w świeżej wodzie, czy przez długie gotowanie w słonej wodzie, jednak próby te nie dały dobrych rezultatów, dlatego jako grzyb niejadalny nie przedstawia żadnej wartości gospodarczej[3].
Dość często młode egzemplarze bywają mylone z borowikiem szlachetnym (Boletus edilis) lub koźlarzem babką (Leccinum scabrum). Prostym sposobem na odróżnienie tych gatunków jest dotknięcie językiem odłamanego fragmentu kapelusza. Smak żółci nie pozostawia wątpliwości, że jest to goryczak żółciowy. Starsze okazy goryczaka jeszcze łatwiej można odróżnić po różowawych porach[8].
Goryczak żółciowy (Tylopilus felleus (Bull.) P. Karst.) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae).
Tylopilus felleus (Pierre Bulliard, 1788 ex Petter Adolf Karsten, 1881)sin. Boletus felleus (Pierre Bulliard, 1788), este o specie de ciuperci necomestibile din încrengătura Basidiomycota în familia Boletaceae și de genul Tylopilus,[1] denumit în popor fierea pădurii[2] sau, ca și Boletus calopus, hrib amar.[3] Acest burete coabitează, fiind un simbiont micoriza (formează micorize pe rădăcinile arborilor). În România, [Basarabia]] și Bucovina de Nord, se dezvoltă în păduri (și montane) de foioase sub fagi și stejari, de asemenea în păduri de conifere, prin luminișuri între pini și molizi, adeseori în ani umezi, în perioade secetoase foarte rar. Timpul apariției este din iunie până în octombrie (noiembrie).[4][5]
În anul 1788, ciuperca a fost menționată pentru prima dată de savantul francez Pierre Bulliard în volumul V al cărții sale Histoire des plantes vénéneuses et suspectes de la France, aprobată, în 1815, de faimosul Elias Magnus Fries în volumul I al lucrării sale Observationes mycologicae sub numele Boletus alutarius.
În prezent (2018,) buretele poartă numele Tylopilus felleus, dat de micologul finlandez Petter Adolf Karsten (1834-1917) în articolul său Enumeratio Boletinearum et Polyporearum Fennicarum, systemate novo dispositarum, publicat în volumul 3 al jurnalului micologic Revue Mycologique din 1881.[6]
Au mai avut loc încercări de redenumire. Astfel renumitul micolog Lucien Quélet a descris buretele chiar de două ori, în 1886 și 1888, mai întâi sub taxonul Dictyopus felleus, apoi sub cel de Rhodoporus felleus, amândouă denumiri acceptate sinonim. Celelalte încercări de redenumire, ultima prin Albert Pilát și Aurel Dermek (Tylopilus felleus var. minor, 1974), pot fi neglijate.[1][7]
Neapărat de menționat este, că renumitul savant suedez Elias Magnus Fries a descris și determinat o ciupercă sub numele Tylopilus alutarius în volumul 1 al lucrării sale Observationes mycologicae din 1815,[8] însă sus numitul Petter Adolf Karsten a văzut în ea doar o variație a soiului Tylopilus felleus, denumind-o Tylopilus felleus var. alutarius, de verificat în jurnalul finlandez Bildrag til kännedom om Finlands natur och folk din 1882.[9] Dar aici există o diferență mare în aspect și gust (vezi mai jos).
T. felleus, spori
T. felleus, tuburi
T. felleus, pori și picior
T. felleus, secțiune longitudinală
T. felleus tânăr
T. felleus bătrân
Tylopilus felleus seamănă foarte mult cu câțiva bureți de genul Boletus cu pori neroșii, în primul rând cu Boletus edulis (Hribul),[14] Boletus edulis var. clavipes[15] sau cu Boletus aereus (hribul pucios),[16] căror strat fertil însă nu schimbă niciodată la roz, de asemenea ei au rețeaua de pe picior mai delicată. În primul rând n-au gust amar. Mai departe hribul amar poate fi confundat cu: Boletus calopus sin. Caloboletus calopus (picior galben-roșu, foarte amar și ușor otrăvitor),[17] Boletus fechtneri,[18] Boletus fragans (comestibil, picior mai gălbui șai nereticulat),[19] Boletus pinicola sin. Boletus pinophilus (hribul pinului),[20] Boletus radicans (amar, cu aspect general mai gălbui)[21] sau Boletus reticulatus sin. Boletus aestivalis (hribul de vară).[22]
O confuzie foarte plăcută este cea cu variația buretelui Tylopilus alutarius care nu este amară, ci are un gust dulceag. Se diferă de asemenea în aspect: culoarea cuticulei este mai deschisă, ca pielea de porc și piciorul nu arată o rețea pe suprafață, fiind maximal punctată.[23]
Boletus aereus
Boletus aestivalis sin. reticulans
!! Boletus calopus !!
Boletus edulis
Boletus edulis var. clavipes
Boletus fechtneri
Tylopilus felleus var. alutarius
Boletus fragrans
Boletus pinophilus
!Boletus radicans!
Ciuperca care poate fi gustată fără ezitare, pentru că conține o cantitate doar forte mică de bufotenină. Această toxină se distruge prin încălzire.
Pe timpuri grele de război și/sau foamete, oamenii din Franța, Germania (în special din provinciile de altădată Silezia Superioară și Prusia Răsăriteană precum fosta RDG), dar, de asemenea din România, au scos amăreala, ori prin fierberea ciupercilor pentru mai mult timp în lapte smântânit, ori prin marinarea feliilor tăiate în smântâna pentru 3-4 zile, schimbând marinada zilnic. [Această procedură îmi este cunoscută și știu din experiență personală că funcționează, dar este neeficientă.] De asemenea ea să-și piardă gustul neplăcut prin uscare și făcută praf.[24]
Tylopilus felleus var. alutarius, tot descris de Karsten (1882), este numai foarte slab amar și poate fi mâncat. El poartă o rețea mai puțin intensivă.[25]
În mod general, buretele este fără interes alimentar. Un singur mic Tylopilus, adăugat din eroare de exemplu la o ciulama de hribi, o va face necomestibilă.
Dacă găsiți un burete mai deschis în culoarea pălăriei precum (aproape) lipsit de o rețea, încercați-l neapărat. Ar putea fi savurosul gemen al fierii pădurii anume Tylopilus alutarius (vezi mai sus)!
Materiale media legate de Fierea pădurii la Wikimedia Commons
Tylopilus felleus (Pierre Bulliard, 1788 ex Petter Adolf Karsten, 1881)sin. Boletus felleus (Pierre Bulliard, 1788), este o specie de ciuperci necomestibile din încrengătura Basidiomycota în familia Boletaceae și de genul Tylopilus, denumit în popor fierea pădurii sau, ca și Boletus calopus, hrib amar. Acest burete coabitează, fiind un simbiont micoriza (formează micorize pe rădăcinile arborilor). În România, [Basarabia]] și Bucovina de Nord, se dezvoltă în păduri (și montane) de foioase sub fagi și stejari, de asemenea în păduri de conifere, prin luminișuri între pini și molizi, adeseori în ani umezi, în perioade secetoase foarte rar. Timpul apariției este din iunie până în octombrie (noiembrie).
Den mykologiska karaktären hos gallsopp:
hymenium:
rör
hatt:
välvd
skivtyp:
vidfästa
ätlighet:
oätlig
fot:
bar
sporavtryck:
beige
ekologi:
mykorrhiza
Gallsopp, Tylopilus felleus, är en gulbrun eller ljust olivbrun sopp med ett olivbrunt ådernät på foten. Äldre exemplar har lätt rosafärgade rör. Den kan i unga stadier vara förvillande lik stensopp (som har ljust ådernät på övre delen av foten!) men är oätlig på grund av den mycket beska smaken. Den är dock inte giftig.
Wikimedia Commons har media som rör Gallsopp.
Gallsopp, Tylopilus felleus, är en gulbrun eller ljust olivbrun sopp med ett olivbrunt ådernät på foten. Äldre exemplar har lätt rosafärgade rör. Den kan i unga stadier vara förvillande lik stensopp (som har ljust ådernät på övre delen av foten!) men är oätlig på grund av den mycket beska smaken. Den är dock inte giftig.
Гірчак (Tylopilus felleus (Bull. ex Fr.) Karst., Boletus felleus Bull. ex Fr.) — гриб родини болетових — Boletaceae.
Шапка 5-10(15) см у діаметрі, напівкуляста, згодом опукло- або подушкоподібнорозпростерта, буро- або оливково-коричнева, іноді з слабким червонуватим відтінком, дуже тонковолокнисто-повстиста, з часом гола, суха, у вологу погоду клейкувата. Шкірка не знімається. Пори спочатку білі, згодом рожевіють, брудно- або буро-рожеві, іноді лілувато-рожеві, пізніше рожево-коричневі. Спори рожевуваті, 10-15(18) Х 3(45) мкм. Ніжка 5-10(16) Х 2-4(5) см, щільна, жовтувато-коричнювата, з чіткою чорною сіткою. М'якуш білий, при розрізуванні на повітрі рожевіє, дуже гіркий, з приємним запахом.
В Україні поширений на Поліссі та в Лісостепу. Росте у хвойних лісах у червні — жовтні.
Неїстівний гриб, але і не отруйний, містить лікарські речовини. Дуже подібний до білого гриба, від якого відрізняється гірким смаком м'якуша, рожевуватими порами та наявністю чорної сітки на ніжці. Можна зіпсувати страву з білих грибів, якщо серед них потрапить хоч один гірчак.[1] Існує різновидність цього гриба з приємним на смак м'якушем — гірчак жовтуватий (F. felleus var. alutarius Fr.), який росте на лісових галявинах, відрізняється від гірчака світлішою шапкою і майже гладенькою ніжкою. Схожий на Білий гриб, тільки у гірчака рожеві спори, ніжка темніша і м'якуш гіркий.
Гірчак (Tylopilus felleus (Bull. ex Fr.) Karst., Boletus felleus Bull. ex Fr.) — гриб родини болетових — Boletaceae.
Nấm tràm (danh pháp khoa học: Tylopilus felleus[3]) là một loài nấm lớn phân bố ở vùng Đông Bắc Châu Âu vùng Bắc Mỹ và một số địa phương ở Việt Nam đặc biệt ở miền Trung thì nhiều nhất là Thừa Thiên-Huế, Quảng Bình và Phú Quốc.[4]
Nấm tràm hình dạng khá đa dạng, tai màu tím nhạt, tròn và béo múp có cây tím thâm, mới nhú lại búp tròn[5] nấm nhỏ còn gọi là nấm búp trong giống như cây, nấm lớn có hình như cái ô có màu tím như màu quả mân cục, vòng đời phát triển của loại nấm này rất ngắn chỉ trong vòng khoảng 1 tháng.[4] nói chung, nấm tràm bên ngoài có màu nâu tím, bên trong trắng mịn, hình dáng rất đẹp nhưng vị thì đắng[6]
Loại nấm tràm này thường mọc trên sườn các gò đồi hay ven các con suối, trên lớp lá mục dưới tán rừng tràm, rừng bổi hay rừng bạch đàn. Nấm tràm chỉ mọc sau những cơn mưa đầu mùa trong các rừng tràm, nấm tràm mọc rất nhanh nhưng cũng chóng tàn[6] Vào mùa thu, khi những cơn mưa trút xuống những khu rừng tràm, cũng là lúc những bụi nấm tràm đua nhau mọc lên.[6] Nấm tràm bắt đầu rộ dần và kéo dài khoảng hơn tháng thì hết mùa do đó Hằng năm có hai đợt hái nấm vào tháng 4 và tháng 7 âm lịch. Mỗi đợt nấm tràm ra chỉ có trong vòng một tuần lễ[7]
Cơ chế mọc bắt đầu bằng việc lá và vỏ của cây tràm rơi rụng thành từng lớp của mùa trước đã bắt đầu biến thành lớp mùn là nơi để nấm tràm phát triển. Meo nấm được ấp ủ trong lớp mùn đất, sau loạt mưa đầu mùa, những chiếc nấm tròn nhỏ thoát ra khỏi lớp vỏ và lá tràm bảo vệ nó từ mùa trước. Những bào tử nấm như đợi sẵn nhanh chóng xuyên qua những lớp lá mục để thành hình những cây nấm. Ngày đầu li ti nhưng đến ngày tiếp theo đã to tròn, sau đó vài ngày cây nấm sẽ héo rủ.[5] Ở những khu đồng dưới thảm lá mục tạo nên độ ẩm ướt và cũng là điều kiện thích hợp cho loại nấm này tranh nhau đội lớp thảm mục của lá tràm để vươn lên
Theo quan điểm đông y rất tốt vì chữa được mỏi mệt, cảm cúm, nhức đầu và có tác dụng làm bổ nội tạng nhờ chất dầu tràm ở trong nó[6] vị đắng ấy lại có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, do vậy nấm tràm còn có tác dụng giã rượu. Nấm tràm còn là nguyên liệu để chế biến nhiều món ăn ngon, dùng để nấu với rau tập tàng hoặc rau lang cùng với tôm bóc vỏ, thịt ba chỉ, hoặc nấu cháo với cá tươi, xào với thịt... Các món ăn nấu từ nấm tràm có vị đắng đặc trưng. Ở Phú Quốc, nấm tràm được nấu với tôm, mực là một món ăn phổ thông. Người dân trên Đảo đã kết hợp giữa nấm tràm với hải sản tươi trên đảo như mực, tôm, hào bao … tạo ra món canh nấm tràm mùi vị thơm ngon, hấp dẫn vừa là món ăn bổ dưỡng cho mọi gia đình.[4] Ngoài ra cháo nấm tràm nấu với tôm hay các loại cá tươi, món nấm tràm xào thịt, xào tôm, canh nấm tràm nấu với rau xanh và cá.[5]
Bài viết liên quan đến Lớp Nấm tán này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Nấm tràm (danh pháp khoa học: Tylopilus felleus) là một loài nấm lớn phân bố ở vùng Đông Bắc Châu Âu vùng Bắc Mỹ và một số địa phương ở Việt Nam đặc biệt ở miền Trung thì nhiều nhất là Thừa Thiên-Huế, Quảng Bình và Phú Quốc.
Жёлчный гриб, же́лчный гриб[1][2] (лат. Tylopílus félleus) — несъедобный из-за горького вкуса трубчатый гриб рода Тилопил (лат. Tylopilus) семейства Болетовые (лат. Boletaceae). При готовке горечь этого гриба не исчезает, а наоборот, усиливается[3].
Синонимы
Диаметр шляпки составляет 4—10 см (до 15 см), шляпка имеет полушаровидную, позже округло-подушковидную или распростёртую форму, на ощупь сухая, тонко-волокнистая, опушённая или бархатистая, затем гладкая, в сырую погоду немного клейкая, цвет шляпки — жёлто-коричневый, жёлто-буроватый, светло-буроватый, серо-охряный, серовато-коричневый, реже каштаново-коричневый или тёмно-бурый.
Мякоть белая, краснеет или не меняет цвет на срезе, горькая на вкус, без особого запаха, почти никогда не червивеет.
Трубчатый слой приросший у ножки, трубочки белые, позднее розовые или грязно-розовые, имеют длину до 2 см, поры округлые или угловатые, гранёные, мелкие, при надавливании краснеют или буреют.
Ножка 3—12,5 см высотой и 1,5—3 см толщиной, цилиндрическая или булавовидная, вздутая книзу, волокнистная, цвет кремово-охряный, желтоватый, охряно-жёлтый или жёлто-коричневый, вверху беловатый или сливочно-жёлтый, с ярко выраженной сеточкой бурого, тёмно-коричневого или даже черноватого цвета.
Споровый порошок розоватый, розовый, розовато-коричневый. Споры 10—15×4—5 мкм, эллипсоидно-веретеновидные, бесцветные или немного серо-розоватые, гладкие.
Существует разновидность Tylopilus felleus var. alutarius (Fr.) P. Karst. 1882, у которого сырая мякоть имеет приятный сладковатый вкус, однако при готовке горечь всё равно появляется. Отличается более светлой шляпкой и почти гладкой ножкой.
Образует микоризу с хвойными и лиственными деревьями. Чаще встречается в хвойных лесах на кислых плодородных почвах, часто у оснований деревьев, иногда на прогнивших пнях. Космополит, растёт в лесах на всех континентах. Встречается часто, плодовые тела появляются одиночно или небольшими группами.
Сезон: июнь — октябрь.
Молодой жёлчный гриб с ещё неокрашенными порами можно спутать с белым грибом и другими боровиками (боровик сетчатый, боровик бронзовый), иногда его путают с подберёзовиками. Отличается от подберёзовиков отсутствием чешуек на ножке, от боровиков тёмной сеточкой (у боровиков сеточка светлее основной окраски ножки).
Гриб, содержащий специфические горечи, был предложен в качестве желчегонного средства[4].
.jpg)
Жёлчный гриб, же́лчный гриб (лат. Tylopílus félleus) — несъедобный из-за горького вкуса трубчатый гриб рода Тилопил (лат. Tylopilus) семейства Болетовые (лат. Boletaceae). При готовке горечь этого гриба не исчезает, а наоборот, усиливается.
Синонимы
Русские: горчак, ложный белый гриб Латинские Boletus felleus Bull., 1788 basionym
.JPG)
_P._Karst_226780.jpg)
_P._Karst_226782_crop.jpg)
_P._Karst_226777.jpg)
_P._Karst_226780_crop.jpg)
_P._Karst_226782_crop.jpg)
_P._Karst_226782_crop.jpg)
_P._Karst_226782_crop.jpg)
_P._Karst_226780_crop.jpg)
.jpg)
.JPG)
.JPG)
