Wodnicha wonna (Hygrophorus cossus (Sowerby) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophorus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1798 r. James Sowerby nadając mu nazwę Agaricus cossus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Elias Fries w 1838 r.[1]
Nazwę polską nadała w 1997 r. Barbara Gumińska, Stanisław Domański w 1955 r. używał nazwy oślaz biały, forma cuchnąca[3].
Średnica 3–7 cm, za młodu jest wypukły z podwiniętym brzegiem, później rozpostarty, prawie płaski. Powierzchnia w stanie wilgotnym silnie śluzowata, błyszcząca, w stanie suchym gładka i lepka. Jest biała, u starszych owocników przebarwia się na żółto lub jasnoróżowo[4].
Dość grube i rzadkie, dość wąskie, z blaszeczkami, szeroko przyrośnięte lub zbiegające. Początkowo są białe, potem kremowe, żółtawe lub brązowawe. Ostrza blaszek równe[4].
Wysokość 4–10 cm, grubość 0,5-1 cm, walcowaty, często o zwężającej się podstawie, pełny. Powierzchnia delikatnie biało oprószona (zwłaszcza na szczycie), biała, u starszych okazów żółknąca lub różowawa. W stanie wilgotnym często widoczny jest lepki pierścień[4].
W kapeluszu dość cienki, miękki, biały, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu. Smak ma łagodny, ale zapach bardzo charakterystyczny, podobny do zapachu gąsienicy trociniarki czerwicy[4].
Biały. Zarodniki eliptyczne, gładkie[4].
Wodnicha odymiona występuje głównie w Europie, poza nią zanotowana w dwóch miejscach w Ameryce Północnej, oraz w Japonii[5]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski do 2003 r. notowana na kilku stanowiskach. Jej rozprzestrzenienie w Polsce i stopień zagrożenia nie są znane. W Holandii uznana za gatunek zagrożony[3].
Siedlisko: lasy iglaste, zwłaszcza świerkowe i liściaste, zwłaszcza bukowe[3]. Owocniki występują od sierpnia do października, zazwyczaj gromadnie, rzadziej pojedynczo[4].
Przez niektórych uważana za odmianę wodnichy białej (Hygrophorus eburneus). Podobna jest także wodnicha świerkowa (Hygrophorus piceae)[4].
Wodnicha wonna (Hygrophorus cossus (Sowerby) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae).
