Embryos of E. orbicularis exhibit temperature-dependent sex determination, based on egg incubation temperature and hormonal factors that cause gonadal differentiation. During the thermosensitive period of incubation, eggs at temperatures below 25 degrees C will become male embryos, while eggs at temperatures above 30 degrees C will become female embryos. Posthatchling growth includes body elongation and development of a streamlined body structure. The tails of young are nearly as long as the shell, but become shorter with age. Specimens about 5 inches in length are considered fully developed adults. Males of this species mature earlier and generally remain smaller than females, but they have similar growth rates. Growth is responsive to and limited by ecological factors, including hatchling size, food availability, genetic factors, and quality of their habitats. Alterations of diet and prolonged activity affect growth rate. Growth rate decreases as size increases and slows considerably following sexual maturity.
Development - Life Cycle: temperature sex determination
Emys orbicularis is the only species in this genus. E. orbicularis was previously named Testudo orbicularis and Testudo europaea. This is the only species in the Emydidae to reach geographic ranges above 45 degrees latitude.
During the mating season members of this species emit short piping sounds. Other possible vocalizations include whistles, chirps, and groans, which are often used in stressful situations. Head movements are also used to communicate. Auditory stimuli may be involved in mating rituals.
Communication Channels: visual ; tactile ; acoustic
Perception Channels: visual ; tactile ; acoustic ; chemical
Populations of Emys orbicularis have been declining over the past century. Their geographic range has diminished and it will most likely continue to decrease duet to habitat destruction. Several solutions may be successful in replenishing these populations. Governmental and ecological organizations will need to regulate turtle hunters and egg collectors, protect habitats, and reduce destructive factors, including pollution and siltation.
US Federal List: no special status
CITES: no special status
IUCN Red List of Threatened Species: lower risk - near threatened
Emys orbicularis is generally harmless and does not normally have extensive contact with humans
(Gadow 1958).
Freshwater turtles, including Emys orbicularis, are hunted as sources of food, used for medicinal applications, and kept as pets.
Positive Impacts: pet trade ; food ; source of medicine or drug ; research and education; controls pest population
Emys orbicularis serves a significant role in the food web of freshwater habitats. They prey upon worms, insects, frogs, and fishes, and are in turn preyed upon by other reptiles, fish, predatory birds, and large mammals.
Emys orbicularis, commonly known as European pond turtles, is found in southern and central Europe, northwestern Africa (roughly Morocco through to Tunisia), and in humid areas of the Middle East and Central Asia as far east as the Aral Sea. Historically the species was more common and had a wider distribution than it does today.
Biogeographic Regions: palearctic (Native )
This species lives in freshwater areas, including ponds, lakes, slow-moving streams and other lentic regions. They select terrestrial locations with open, high, and sandy soil habitats for nesting. These turtles search for habitats in shallow, fertile areas with adequate food supplies and minimal predators.
Habitat Regions: temperate ; terrestrial ; freshwater
Aquatic Biomes: lakes and ponds; rivers and streams
Wetlands: swamp
Other Habitat Features: riparian
Compared to many other reptiles and amphibians, this species has a relatively long lifespan. Individuals living in northern populations tend to exhibit longer lifespans than those in more southern locations. Records have shown average Emys orbicularis turtles living fifteen years or longer and adults may potentially live for decades. Mortality is very high for hatchlings due to abundant predators and lack of protection from the elements. Captive individuals may live several years longer than those living in natural populations. The age of turtles can be determined by counting the annuli growth rings on the scutes of the shell. It is assumed that only one growth ring forms annually.
Average lifespan
Status: captivity: 27.9 years.
Average lifespan
Sex: male
Status: captivity: 11.7 years.
Emys orbicularis is a generalsit carnivore diet. Most small aquatic animals are prey, and their diet may shift as they grow and can eat larger animals. Worms, insects, frogs, and fishes comprise their main sources of sustenance and they generally feed in water. These turtles attack and capture their prey, biting with a sideward turn of the head, then tearing the prey to pieces with sharp claws on the forelimbs. Generally, in the wild, their prey must be moving to be seized. In captivity, these turtles may resort to eating fruits and vegetables.
Animal Foods: amphibians; fish; insects; mollusks; aquatic or marine worms
Primary Diet: carnivore (Piscivore , Insectivore , Eats non-insect arthropods)
Extensively variable coloration is seen within this generally small species, however there is usually some light speckling on a dark (often black) background color. The shape and coloration of the shell changes with age. Young E. orbicularis have a rounded shell, and the shields are rough and slightly keeled, uniformly dark brown above and black below, with a yellow spot on each marginal and plastral shield along the rim of the carapace. As they age, the dorsal shields become smooth and are generally spotted or striated with yellow markings on a dark background. The head, limbs, and tail are dark with yellow or light brown spots and small dots. Shell size ranges from 12 to 38 cm (5 to 15 in.) and they have 12 pairs of marginal shields. The head is covered with smooth skin and the limbs are extensively webbed. Emys orbicularis has a flexible hinged plastron that is loosely united to the carapace by ligaments. Males of this species mature earlier and generally remain smaller than females, but they have similar growth rates.
Range length: 12 to 38 cm.
Other Physical Features: ectothermic ; heterothermic ; bilateral symmetry
Sexual Dimorphism: female larger
Hinges in the plastron allow these turtles to withdraw into the shell and close off shell openings as protection from predators. Hatchlings and eggs are preyed upon by various animals including: herons, raccoons, bears, king snakes, ghost crabs, hermit crabs, dogs, gulls, alligators, crocodiles, foxes, rats, cats, and cormorants. Young turtles are at risk of becoming prey to predacious fish species as well. Adult E. orbicularis are subject to attack by wild dogs, coyotes, carnivorous birds, and humans.
Known Predators:
Once a pair-bond is formed, courtship and copulation follow. Mating may occur in sandy areas if not hidden within foliage. Most males and females cohabitate peacefully, but some adults are more aggressive toward each other.
After reaching sexual maturity at age 5 to 6 years, adult Emys orbicularis mate and the female produces approximately eight to ten white, hard-shelled, elongate eggs per clutch, averaging 15 to 25 mm in length, which are laid on land. The pregnant female selects a suitable spot of hard soil free from grass and other dense vegetation and prepares and moistens the ground. Then the female uses her stiff tail to bore a hole into the ground approximately five inches deep. The hind-limbs dig out the hole, and the eggs are laid at the bottom in one layer, and are divided and distributed by the feet. The female covers the hole with the removed soil, stamps the soil firm and flat, and abandons the nest. After approximately 90 to 100 days of incubation, the young hatch according to locality and seasonal conditions. Some embryos hibernate within the egg overwinter and do not hatch until the following spring when conditions are more favorable. These turtles mate repeatedly and may produce multiple clutches per year.
Breeding season: spring to early summer
Key Reproductive Features: iteroparous ; seasonal breeding ; gonochoric/gonochoristic/dioecious (sexes separate); sexual ; oviparous
Males in this species make no parental investement, and female investment in her offspring ends when she lays her eggs and covers her nest.
Parental Investment: pre-fertilization (Provisioning, Protecting: Female); pre-hatching/birth (Provisioning: Female, Protecting: Female)
Avropa bataqlıq tısbağası (lat. Emys orbicularis) — Bataqlıq tısbağaları cinsinə aid tısbağa növüdür.
Orta ölçülərə malik olub, yarımnövlərindən asılı olaraq karapaksın uzunluğu 12-35 sm arasında dəyişir. Çəkiləri isə 1,5 kq olur. Gözləri sarı, narıncı və ya qırmızımtıl olur. Çanaq üstdən qara, qonur-qəhvəyi, tünd-zeytunu rəngdə olur. Başda, boyunda və ətraflarda çoxsaylı sarı rəngli xallar yerləşir.
Avropa, Qafqaz, Ön Asiyada, həmçinin İspaniya, İtaliya, Mərakeş, Əlcəzair, Fransa, Türkiyə, Azərbaycan, Gürcüstan, Latviya, Litva, Rusiya, Moldova, Qazaxıstan, Türkmənistan və İranda yayılıblar. Əsasən düzənlik və ön dağlıq ərazilərdə rast gəlinirlər. Mərakeşdə isə hətta 1700 m yüksəkliklərdə rast gəlinir. Yüksək dağlıq istisna olmaqla Azərbaycanda bütün şirin su hövzələrdə rast gəlinir: göl, bataqlıq, gölməçələr, suvarma kanalları və s.
Onlar əsasən gün çıxdıqdan sonra aktivləşirlər. Qışlamadan hava +6—14 °C və suda +5—10 °C olarkən mart-aprel ayları qayıdırlar. Qışlama isə oktyabrın sonu noyabrın əvvələrinə təsadüf edir.
Bataqlıq tısbağaları əsasən onurğasızlarla qidalanırlar. Qurdlar, molyusklar, xərçəngkimilər və s ilə qidalanırlar. Bitkilər onların qida rasionunda az bir qism təşkil edir.
Qışlamadan qayıdan tısbağalar bir müddət sonra çütləşirlər. Cütləşmə zamanı suyun temperaturu 23-25° təşkil etməlidir. Cütləşmədən 50-65 gün sonra isə dişi yumurta qoyur. İnkubasiya 27-29° baş verir. 3-19 ağ yumurta qoyurlar. Yumurtalar ellips formasında olur. Uzunluqları 28–29 mm, eni 12–21 mm, çəkisi 7-8 q təşkil edir. İnkubasiya 60-110 gündür. Balalar 22–25 mm uzunluğa və 5 q çəkiyə malik olurlar [2]
Əsasən iri məməlilər və yırtıcı quşlar onların düşmənləridir. Onların yumurtalarını isə çöl itləri, tülkülər və qarğalar yeyirlər[3]
Onların təbiətdə 25-30 il yaşaması məlumdur. Bununla belə hətta 120 yaşlı tısbağaların olması məlumatı vardır [4] Latviyanın Dauqavpilis şəhərində tısbağaya abidə ucaldılmışdır.
Ümumilikdə bu növə 16 yarımnöv daxildir[5], onlarda öz növbəsində 5 qrupa bölünür. Yarımnövləri:
Dişi yuva önündə
Bala tısbağa
Emys orbicularis galloitalica
Пластрон
Kür bataqlıq tısbağası
Avropa bataqlıq tısbağası (lat. Emys orbicularis) — Bataqlıq tısbağaları cinsinə aid tısbağa növüdür.
La tortuga d'estany (Emys orbicularis) és una tortuga de la família dels emídids (emydidae). És la tortuga d'aigua autòctona de Catalunya, País Valencià, Illes Balears i de gran part d'Europa i del nord d'Àfrica. Juntament amb la tortuga de rierol (Mauremys leprosa) és la tortuga d'aigua autòctona dels Països Catalans i es troba en un estat de conservació de "gairebé amenaçat" a causa de la degradació del seu hàbitat i de la competència d'espècies introduïdes per l'home com la tortuga d'orelles vermelles o la tortuga d'orelles grogues.
Té una closca de fins a 30 centímetres de llargada, arrodonida, fosca, de color gris, verdós o negre, amb taques i línies grogues. Compta amb 5 plaques vertebrals i 4 plaques costals, a vegades dividides o fragmentades. Té la cua llarga i pot pesar fins a 1.600 grams.
Les tortugues d'estany viuen en aigües tranquil·les amb abundant vegetació, com llacs, estanys, aiguamolls o canals. La seva àrea de distribució és Europa, Àsia i el nord-oest d'Àfrica. La destrucció del seu hàbitat i la competència d'espècies tropicals introduïdes (com la tortuga de Florida) fan de la tortuga d'estany una espècie vulnerable segons la llista vermella de la UICN. Per aquest motiu, gaudeix d'una protecció especial per part de la Unió Europea i de la Convenció de Berna.
Hivernant a partir de primers de novembre, reprèn l'activitat al març, quan comença el període de reproducció. Després de l'aparellament, la femella pon de 4 a 15 ous en un forat a la vora de l'aigua, que recobreix primerament amb secrecions de les glàndules anals (que mantindran la humitat dels ous mentre aquests encara siguin tous) i després de terra. L'eclosió dels ous es produeix entre dos i tres mesos després de la posta. La longevitat de les tortugues d'estany pot superar els 100 anys, i la seva maduresa sexual arriba als 12 anys en el cas dels mascles i als 18 en el cas de les femelles. Carnívora, s'alimenta sobretot de granotes, tritons, cucs, petits crustacis, petits peixos o sangoneres.
La tortuga d'estany (Emys orbicularis) és una tortuga de la família dels emídids (emydidae). És la tortuga d'aigua autòctona de Catalunya, País Valencià, Illes Balears i de gran part d'Europa i del nord d'Àfrica. Juntament amb la tortuga de rierol (Mauremys leprosa) és la tortuga d'aigua autòctona dels Països Catalans i es troba en un estat de conservació de "gairebé amenaçat" a causa de la degradació del seu hàbitat i de la competència d'espècies introduïdes per l'home com la tortuga d'orelles vermelles o la tortuga d'orelles grogues.
Želva bahenní (Emys orbicularis) je jediná želva volně se vyskytující (přirozeně) ve střední Evropě a tedy i v Česku.
Želva bahenní se řadí mezi želvy přechodného typu, to jsou bahenní želvy, které jsou podobné suchozemským želvám končetinami a vodním želvám tvarem karapaxu.[2] Samice želvy bahenní může dorůstat až 25 cm, naproti tomu drobný sameček měří jen okolo 15 cm. Samec má oči hnědé, samice nažloutlé. Mezi prsty má blány. Krunýř má tmavý se žlutými skvrnkami.[3]
Je to želva dravá, živí se převážně malými rybami, obojživelníky, plži, mlži, hmyzem a jeho larvami. Při chovu v zajetí jí lze živočišnou potravu občas kombinovat s vodními rostlinami, salátem, trávou nebo květy a listy smetanky lékařské.[2] Ve stravě musí být dostatek vitaminů (především A, C a D) a minerálních látek.[4]
Želva bahenní přezimuje u dna zahrabána do bahna (to jí zajišťuje stálou teplotu). Hibernuje podle momentálních podmínek 5–7 měsíců (asi od října do dubna). Aktivní je především ráno a večer.[3] Žít může přes sto let, některé zdroje dokonce uvádějí 120 let.
Pohlavní dospělosti želva dosahuje asi okolo 10 let věku. Páří se v květnu a během června až začátkem července samice klade 3–16 vajec.[3] Samice je může zahrabat i poměrně daleko od vody na slunném a nejlépe písčitém břehu. Mláďata se líhnou asi po 100 dnech, při nepřízni počasí ale vylézají až dalšího jara. Mláďata mají žlutou rohovku. O pohlaví mláďat rozhoduje v určité fázi jejich vývinu okolní teplota. Při teplotě kolem 24 – 28 °C v dané fázi jejich vývinu se líhnou samečkové, při vyšší teplotě samičky.[3]
Želva bahenní se vyskytuje v téměř celé Evropě kromě Skandinávie, na Blízkém východě a v severní Africe. Nejčastěji ji najdeme ve stojatých slepých ramenech řek a rybnících. I když její aktivní teplota je poměrně nízká, dává přednost prohřátým mělčinám. Většinou se vyskytuje u stojatých vod.
V Česku je chráněna jako kriticky ohrožený druh[5] a její výskyt je zaznamenáván pouze náhodně. Větší šance na její spatření je na Slovensku, i tam je však přísně chráněna. V ČR byla několikrát uměle vysazena, přesto nedošlo k zvýšení jejích stavů. V lokalitě Betlém v nejjižnější části Svratecké nivy se vyskytuje asi 300 ks. V chovu ji má např. Zoo Hluboká.
Galerie želva bahenní ve Wikimedia Commons Obrázky, zvuky či videa k tématu želva bahenní ve Wikimedia Commons
Želva bahenní (Emys orbicularis) je jediná želva volně se vyskytující (přirozeně) ve střední Evropě a tedy i v Česku.
Europæisk sumpskildpadde (Emys orbicularis) en skildpadde, der lever i det sydlige og centrale Europa, det vestlige Asien og Nordafrika. I Danmark findes den europæiske sumpskildpadde i dag kun på Silkeborg-egnen, men tidligere fandtes den også andre steder i landet.[2] Det er usikkert om den nulevende danske bestand er naturlig eller resultatet af en udsætning.[2] Skjoldet er typisk 15-20 cm langt.[2]
Den europæiske sumpskildpadde er fredet i Danmark.[2]
Europæisk sumpskildpadde (Emys orbicularis) en skildpadde, der lever i det sydlige og centrale Europa, det vestlige Asien og Nordafrika. I Danmark findes den europæiske sumpskildpadde i dag kun på Silkeborg-egnen, men tidligere fandtes den også andre steder i landet. Det er usikkert om den nulevende danske bestand er naturlig eller resultatet af en udsætning. Skjoldet er typisk 15-20 cm langt.
Den europæiske sumpskildpadde er fredet i Danmark.
Die Europäische Sumpfschildkröte (Emys orbicularis) ist eine kleine bis mittelgroße, fleischfressende und überwiegend im Wasser lebende Schildkröte. Sie ist die einzige Schildkrötenart, die – wenn auch selten – in Mitteleuropa (auch Deutschland) natürlich vorkommt. Ihr Verbreitungsgebiet geht aber weit darüber hinaus, von Nordafrika im Südwesten bis an den Aralsee im Osten.
Ungeachtet des Verbreitungsgebietes gehört die Europäische Sumpfschildkröte zur Familie der Neuwelt-Sumpfschildkröten (Emydidae), nicht etwa zu den nicht näher verwandten Altwelt-Sumpfschildkröten (Geoemydidae). Sie bildet zusammen mit der Sizilianischen Sumpfschildkröte (Emys trinacris) die Gattung Emys. Deren nächste Verwandte sind die Pazifische Sumpfschildkröte (Actinemys marmorata) sowie die Amerikanische Sumpfschildkröte (Emydoidea blandingii). Sie war Reptil des Jahres 2015 in Deutschland.
Die Europäische Sumpfschildkröte erreicht je nach Unterart und Geschlecht eine Rückenpanzerlänge von weniger als zwölf Zentimetern beziehungsweise mehr als 20 Zentimetern, wobei nördliche und östliche Unterarten im Allgemeinen größer werden als südliche. Adulte Tiere weisen einen ausgeprägten Geschlechtsdimorphismus auf, wobei die Weibchen größer werden als die Männchen, ihr Gewicht bewegt sich meist zwischen 400 und 700 Gramm. Es kann jedoch in Ausnahmefällen auch ein Gewicht von bis zu 1500 Gramm erreicht werden. Die Färbung der Tiere ist ebenfalls sehr variabel. Gewisse Zeichnungselemente können für einzelne Unterarten typisch sein. Der oft dunkle, braune oder schwarze Rückenpanzer (Carapax) kann ein Muster aus feinen gelben Punkten oder Linien tragen, die oft auf den einzelnen Schilden von einem Zentrum ausstrahlend angeordnet sind. Es gibt aber auch Formen mit dunkler Zeichnung auf hellem Hintergrund. Der Bauchpanzer (Plastron) kann einheitlich gelb, wolkig gefleckt, gesprenkelt, dunkel oder sogar völlig schwarz sein. Meistens zeichnet er sich jedoch durch ein schwarzes Zentrum aus. Die Gliedmaßen und der Hals sind dunkelbraun bis schwarz gefärbt und weisen häufig ebenfalls gelbe Zeichnungselemente auf.
Der Panzer der Europäischen Sumpfschildkröte ist oval und eher flach, bei den Weibchen ist er etwas stärker gewölbt als bei den Männchen. Bauchpanzer und Rückenpanzer sind im Bereich der so genannten Brücke durch eine flexible Knorpelschicht und elastisches, häutiges Gewebe miteinander verbunden. Die mittlere Naht des Bauchpanzers entwickelt sich bei älteren Tieren zu einem Scharnier, das dem vorderen Plastron-Lappen eine gewisse Beweglichkeit ermöglicht.
Gliedmaßen und Schwanz sind von groben Schuppen bedeckt, die Haut von Kopf und Hals ist glatt. Hinter dem Kopf, der breiter als der Hals ist, sieht man eine Hautfalte, die beim Einziehen eine taschenartige Hülle bildet. Das Vorderende des Kopfes ist von oben betrachtet spitzwinklig und die Kiefer tragen unbezahnte scharfe Hornschneiden. Die seitlich im vorderen Bereich des Kopfes sitzenden Augen haben eine runde Pupille. Die Augenfärbung kann je nach Geschlecht unterschiedlich sein: adulte Männchen haben bei einigen Unterarten, insbesondere bei der Nominatform Emys orbicularis orbicularis, eine rötliche Iris, doch meistens haben sie eine bräunliche Irisfärbung vorzuweisen. Die Iris der Weibchen jedoch ist in den meisten Fällen gelb.
Zwischen den fünf Zehen der Vorderbeine und den vier der Hinterbeine spannen sich Schwimmhäute. Alle Zehen sind außerdem mit einer Kralle versehen, wobei besonders die Vorderkrallen bei den Männchen deutlich stärker gekrümmt sind. Die Europäische Sumpfschildkröte gehört zu den langschwänzigen Schildkrötenarten. Besonders ausgeprägt ist das bei Schlüpflingen, aber auch bei ausgewachsenen Tieren erreicht der Schwanz noch die Länge des halben Panzers. Bei männlichen Tieren ist die Schwanzwurzel verdickt, die Kloake liegt deutlich hinter dem Rückenpanzer-Rand.
Das Verbreitungsgebiet der Europäischen Sumpfschildkröte reicht von Marokko und Tunesien in Nordafrika über die Iberische Halbinsel, Südfrankreich, Korsika, Italien mit Sardinien und Sizilien, Polen, Ungarn, Rumänien, die Länder der Balkanhalbinsel und ganz Anatolien bis zum Aralsee und in den nördlichen Iran. In Russland reicht die östliche Grenze der Verbreitung bis an den südlichen Ural, die nördliche etwa bis auf die Höhe von Moskau. Das nördlichste Vorkommen gibt es in Litauen. In den Benelux-Ländern, in Tschechien und dem größten Teil von Österreich gibt es im besten Fall noch äußerst spärliche autochthone Bestände. In der Schweiz wurden Sumpfschildkröten in sechzehn Kantonen beobachtet, vor allem im Mittelland und im Tessin. Fortpflanzung wurde in den Kantonen Genf, Aargau und Thurgau beobachtet, wobei die Genfer Population mit einer Dichte von 64 Tieren pro Hektar zu den größten Europas zählt.[1] Die wenigen Populationen, die es in Deutschland noch gibt, finden sich überwiegend in Ostdeutschland, so im Gebiet des Großen Stechlinsees. Ein besonders sehenswerter Bestand findet sich in der Woiwodschaft Großpolen bei Leszno. Dort wurde unweit des Dorfes Witosław bei Osieczna eigens für sie das Naturschutzgebiet Ostoja żółwia błotnego ausgewiesen.
Die Europäische Sumpfschildkröte lebt in stillen oder langsam fließenden Gewässern, im Uferbereich von Binnenseen, in Teichen, Gräben und den Altarmen von Flüssen. Im Süden des Verbreitungsgebietes werden auch Bäche besiedelt. Entlang der Mittelmeerküste dringt sie in die brackigen Zonen der Flussmündungen vor. Stark verkrautete, nährstoffreiche Gewässer mit schlammigem Grund werden bevorzugt. Selbst in schlammigen Viehtränken kann man sie gelegentlich finden. Aus dem Wasser ragende Äste, von Bibern gefällte Bäume, Wurzelstrünke und anderes Totholz werden zum Sonnenbaden benötigt, auch Grashorste, alte Nester von Wasservögeln und ähnliches werden zu diesem Zweck aufgesucht. Ebenfalls wichtig sind flache Stillwasserzonen, die durch die Sonne erwärmt werden.
Für das Überleben der Europäischen Sumpfschildkröte hat es sich als problematisch erwiesen, dass in der Nähe ihrer Wohngewässer stets günstig exponierte, warme Sandhügel oder andere Trockenstandorte für die Eiablage vorhanden sein müssen. Ursprünglich waren die Schildkröten auch in offeneren Vegetationen mit steppenartigem Charakter beheimatet. Ideale Bedingungen findet die Schildkröte beispielsweise in den klaren Bächen des Bruchwaldes des Naturschutzgebietes Zarth im Naturpark Nuthe-Nieplitz in Brandenburg vor. Allerdings kann man sie etwa in Mecklenburg-Vorpommern und in Brandenburg auch in Söllen und Teichen inmitten von Agrarflächen finden. In Hessen existiert eine eigenständige Population am Reinheimer Teich, deren Nachzuchten aus dem Frankfurter Zoo seit 2004 ausgesetzt werden; zudem befindet sich in der Bockenheimer Miquel-Anlage eine kleine Population. In Österreich findet sich in den Donauauen östlich von Wien die letzte natürlich fortpflanzende Population sowie einige ausgesetzte Exemplare am Wienerberg im Gemeindegebiet Wiens.[2] In Mittelfrankreich und in Polen sind Vorkommen in Teichlandschaften bekannt, die für die Fischzucht angelegt wurden.
Je nach geographischer Lage und Geschlecht variiert der Eintritt der Geschlechtsreife bei den Europäischen Sumpfschildkröten sehr stark. Männchen in Südspanien werden bereits mit vier Jahren geschlechtsreif, Weibchen in kälteren Regionen dagegen teilweise erst mit 18 Jahren, im Mittel liegen die Werte bei 8 bis 10 Jahren. Die Paarungsaktivitäten beginnen im zeitigen Frühjahr, oft schon im Februar oder März nach Beenden der Winterstarre. Die Männchen treiben die Weibchen ins Wasser, steigen auf und klammern sich am Rückenpanzer fest. Mit schwingenden Kopfbewegungen und Schnappen bringen sie die Weibchen dazu, den Kopf einzuziehen. Das führt dazu, dass die Kloake weiter aus dem Panzer ragt, so dass der Penis eingeführt werden kann.
Die Eiablagen finden überwiegend im Laufe des Juni statt, wobei die Weibchen meist jedes Jahr zu denselben Ablageplätzen wandern. Auf der Suche nach einem geeigneten Eiablageplatz können sie große Strecken zurücklegen, in der Regel sind die Nester aber weniger als 500 Meter von ihrem normalen Aufenthaltsgewässer entfernt. Für die Eiablage werden trockene, sandige, der Sonnenwärme ausgesetzte Stellen benutzt, die nur schwachen Bewuchs aufweisen. Nach Süden orientierte Hänge, Böschungen, Waldränder etc. werden bevorzugt. Gelegentlich werden auch weniger geeignete Stellen mit feuchtem oder schlammigem Boden aufgesucht, sogar Äcker oder ungeteerte Straßen werden nicht verschmäht. Die Eiablage findet in den Nachmittags- und Abendstunden sehr warmer Tage statt. Zuerst wird mit den Hinterbeinen eine etwa zehn Zentimeter tiefe Nesthöhle ausgegraben, die sich unter einer engen Öffnung birnenförmig erweitert. Harter Boden kann mit Wasser aufgeweicht werden, das die Schildkröte in ihren Analsäcken mitführte. Nach der Ablage wird das Nest sorgfältig verschlossen und der Boden verfestigt, so dass die Stelle nur noch für kurze Zeit an der etwas dunkleren Färbung der Erde zu erkennen ist.
Die Gelege umfassen im Durchschnitt 9 bis 15 Eier, aber auch Gelege mit mehr als 20 Eiern wurden schon gefunden. In den nördlichen Teilen des Verbreitungsgebietes ist die durchschnittliche Anzahl Eier pro Ablage größer, in den südlichen ist sie kleiner, dafür folgt dort meist ein zweites Gelege im Sommer. Die Eier sind etwa 20 bis 25 Millimeter lang und sechs bis zehn Gramm schwer.
Die Jungtiere schlüpfen im Spätsommer nach etwa 80 bis 120 Tagen mit einer Panzerlänge (SCL) von durchschnittlich 2–3 cm und einem Gewicht von 4 bis 6 Gramm. Mit Hilfe des Eizahnes auf der Schnauzenspitze ritzen sie die Schalen in der Nähe eines Ei-Poles an und strecken zunächst Nase und ein Vorderbein heraus, anschließend wird die restliche Schale mit den Vorderbeinen weggedrückt. Der gesamte Schlupfvorgang dauert mehrere Stunden, und die Schlüpflinge verharren meist auch danach noch einige Zeit in der Nisthöhle. In den nördlichen Arealteilen überwintern sie teilweise sogar darin. Nach Verlassen des Nestes suchen sie das nächstliegende Gewässer auf und halten sich dort bevorzugt in dichter, schützender Unterwasservegetation auf.
Die Europäische Sumpfschildkröte wird seit den wegweisenden Arbeiten von Claude Pieau (ab 1974) zu den Reptilien mit temperaturabhängiger Geschlechtsbestimmung gezählt.[3] Werden ihre Eier im Inkubator bei Temperaturen unter 28 °C bebrütet, so schlüpfen männliche Jungtiere. Bei Bruttemperaturen oberhalb von 29,5 °C sind die Schlüpflinge überwiegend weiblich. Zwischen 28 und 29,5 °C können beide Geschlechter erbrütet werden.
Neuere Forschungen zeigen, dass sich die Situation im Freiland weit komplexer darbietet als unter kontrollierten Laborbedingungen. Vieles deutet darauf hin, dass die temperaturgesteuerte Geschlechtsbestimmung (TSD) bei Freiland-Bruten einen starken genetischen Beitrag überlagert.[4] Bei Emys orbicularis wirken wahrscheinlich TSD und GSD (genotypic sex determination) zusammen. Für dieses Zusammenwirken spricht, dass in den nördlichen Randregionen des Verbreitungsgebietes, wo während der empfindlichen Phase der Eientwicklung nur selten Bodentemperaturen erreicht werden, die für die Entstehung von weiblichen Schlüpflingen notwendig sind, dennoch genügend Weibchen auftreten, ja Weibchen in der Regel deutlich dominieren.[5]
Die Europäische Sumpfschildkröte ernährt sich vor allem von Schnecken, Krebstieren, Insektenlarven und anderen wirbellosen Tieren. Aber auch Kaulquappen, tote Fische oder Aas werden gerne angenommen. Größere Brocken packt sie mit ihren hornigen Kiefern und reißt sie mit den Klauen der Vorderbeine in Stücke, die sie ganz verschlingt. Entgegen den meisten Angaben in der Literatur ist sie nicht nur karnivor, sondern nimmt in allen Altersstufen durchaus auch Wasserpflanzen zu sich, beispielsweise Wasserpest, Algen und Wasserlinsen. Im Kot wurden auch Samen der gelben Teichrose gefunden, wobei nicht ganz klar ist, ob diese zufällig mit anderem Futter aufgenommen wurden.
Die Europäische Sumpfschildkröte ist gelegentlich auch auf dem Land auf Beutesuche anzutreffen, frisst aber ausschließlich im Wasser. Das hängt damit zusammen, dass sie nur unter Wasser schlucken kann. Zum Fressen hält sie größere Nahrung mit den Vorderbeinen fest und reißt Stücke ab. Zum Schlucken stößt sie ruckartig den Kopf vor, und der dabei eintretende Wasserstrom spült den Nahrungsbrocken in den Hals.
Die Überwinterung erfolgt im Wasser, das heißt, das Tier begibt sich auf den Grund eines Teiches und fällt dort in die sogenannte Winterstarre, wobei die Nahrungsaufnahme eingestellt und der Stoffwechsel stark reduziert wird. Die Atmung erfolgt nicht mehr über die Lunge, sondern über die Haut.
Bereits Aristoteles erwähnte die Sumpfschildkröte, wobei er von einer „Wassermaus“ (mus aquaticus) sprach. Im 1. Jahrhundert n. Chr. verwendete Plinius zum ersten Mal den Namen „emys“. Die Europäische Sumpfschildkröte (Emys orbicularis) erhielt im Jahre 1617 von Conrad Gessner die lateinische Bezeichnung Testudo lutaria. Dieser Artname findet sich auch bei Carl von Linné (1758). Linné vergab in seiner „Systema naturae“ versehentlich noch einen anderen Namen, Testudo orbicularis, der später von William Thomas Blanford 1876 nach den heute noch gültigen Nomenklaturregeln zum Artnamen bestimmt wurde. Der Artname orbicularis („mit kleinen Kreisen“) stammt also ursprünglich von Linné und bezeichnet die gelben Punkte auf Haut und Panzer. Im 18. und 19. Jahrhundert wurde meist der auf Johann Gottlob Theaenus Schneider (1783) zurückgehende Name Testudo europaea verwendet. Die zoologische Gattung „Emys“ wurde 1806 von André Marie Constant Duméril beschrieben. George Robert Gray nannte die Europäische Sumpfschildkröte im Jahr 1831 „Cistudo europaea“ („Europäische Schildkröte“). Dieser Name wurde im Jahr 1835 von Gabriel Bibron durch Emys orbicularis ersetzt. Neben Testudo wurden im vorigen Jahrhundert auch die Gattungsnamen Lutremys, Terrapene und Cistudo verwendet. Die Gattung Emys, zu der neben der Europäischen Sumpfschildkröte seit 2005 auch die Sizilianische Sumpfschildkröte zählt, wurde von Duméril 1806 eingerichtet.
Die nächsten Verwandten der Europäischen Sumpfschildkröte sind neben der zweiten europäischen Art innerhalb der Gattung Emys, der Sizilianischen Sumpfschildkröte Emys trinacris[6], die in Nordamerika verbreitete Pazifische Sumpfschildkröte (Actinemys marmorata) sowie die Amerikanische Sumpfschildkröte (Emydoidea blandingii). Als Schwestergruppe dieser Gattungen gilt ein Taxon aus den Vertretern der Dosenschildkröten (Terrapene) und der monotypischen Tropfenschildkröten (Clemmys).
Neue-Welt-Sumpfschildkröten (Emydinae) N.N. N.N.? Amerikanische Sumpfschildkröte (Emydoidea blandingii)
? Pazifische Sumpfschildkröte (Actinemys marmorata)
? Europäische Sumpfschildkröte (Emys orbicularis)
? Sizilianische Sumpfschildkröte (Emys trinacris)
Dosenschildkröten (Terrapene)
Tropfenschildkröten (Clemmys)
Amerikanische Wasserschildkröten (Glyptemys)
Bislang sind über 14 Unterarten der Europäischen Sumpfschildkröte beschrieben worden, die mehreren Gruppen zugeordnet werden. Es werden davon aber nur noch etwa 11 Unterarten anerkannt. Die Nominatform stellt die pontische Unterart Emys orbicularis orbicularis (Linnaeus 1758) dar, zu der auch die Tiere in Deutschland gehören. Nach molekularbiologischen Untersuchungen mit 423 Individuen aus dem gesamten Verbreitungsgebiet der Gattung Emys wurden aber sogar 20 verschiedene Entwicklungslinien mit unterschiedlichen Verbreitungsmustern festgestellt, wobei sich sieben Hauptentwicklungslinien herauskristallisierten. Diese sieben Hauptlinien sollen einer Trennung im späten Pliozän entsprechen. Die weitere Aufspaltung deutet auf eine Vielzahl von Rückzugsgebieten innerhalb der Eiszeiten hin.[7] Einer dieser Hauptlinien, dem Haplotyp III, wurde 2005 der Status einer eigenständigen Art zugewiesen, Sizilianische Sumpfschildkröte (Emys trinacris).[6]
Mittelgroße, großköpfige Sumpfschildkröte mit sehr langer Intergularnaht und geschnörkelter, vermiformer Kopfzeichnung auf schwarzem oder dunklem Grund. Vorderbein meist mit zwei gelben Streifen. Beide Geschlechter gleich groß. Männchen mit gelber, weißer oder brauner Iris.[8]
Kleine bis mittelgroße Sumpfschildkröten mit schmalem, rechteckigen Nuchale. Vorderbein meist nur mit einem gelben Streifen. Männchen kleiner als Weibchen und mit weißer oder gelblicher Irisfärbung. Schlüpflinge mit kleiner bis mäßig großer dunkler Plastralfigur.[8]
Sehr dunkel gefärbte, vorwiegend mittelgroße bis große Sumpfschildkröte. Plastron zumindest bei Männchen größtenteils schwarz, Nuchale grundsätzlich trapezförmig. Vorderbein meist mit nur einem schmalen gelben Streifen. Männchen mit roter Iris und kleiner als Weibchen. Plastra von Männchen gelegentlich mit charakteristischer Sprenkelung auf dunklem Grund. Schlüpflinge mit ausladender, großer dunkler Plastralfigur.[8]
Die Kolchische Sumpfschildkröte Emys orbicularis colchica Fritz, 1994 und Zentralanatolische Sumpfschildkröte Emys orbicularis luteofusca Fritz, 1989 wurden nach genetischer Untersuchung wieder der Nominatform Emys orbicularis orbicularis zugeordnet.[10]
Nur eine Unterart wurde bisher beschrieben:
Kleine bis mittelgroße Sumpfschildkröten mit gelben Kehlen, Nuchale grundsätzlich trapezförmig, Männchen mit braun/schwarz reticulierter Kopfzeichnung, Weibchen mit gelben Punkten auf dunklem Grund. Weibchen kleiner als Männchen, Iris von Männchen rötlich. Schlüpflinge mit ausladender, großer, dunkler Plastralfigur.[8] Die Unterart Georgische Sumpfschildkröte Emys orbicularis iberica Eichwald, 1831 wird nach genetischer Untersuchung als Synonym für Emys orbicularis persica vorgeschlagen[10] Ebenfalls als Synonym von Emys orbicularis persica wird die Kurdische Sumpfschildkröte (Emys orbicularis kurae Fritz, 1994) und die Orientalische Sumpfschildkröte Emys orbicularis orientalis Fritz, 1994 gesehen.
Die Schlüpflinge und Jungtiere haben zahlreiche Feinde: Wildschwein, Dachs, Fuchs und andere graben die Gelege aus. Krähen, Raben, Elstern, Reiher und andere große Vögel verfolgen die Schlüpflinge. Katzen und Hunde verschleppen sie. Auch ein Milan wurde schon mit einer Schildkröte in den Klauen beobachtet. Sobald die Jungtiere im Wasser sind, warten Hecht und Wels auf die Beute. Erwachsene Tiere hatten dagegen bislang relativ wenige Fressfeinde. Insbesondere der eingeschleppte Waschbär ist, neben einigen anderen Neozoen, in den letzten Jahren allerdings zu einem Problem für alle Entwicklungsstadien der Europäischen Sumpfschildkröte geworden. Er ist in der Lage, die Panzer selbst von ausgewachsenen Exemplaren zu öffnen.[11]
Die Art ist vor allem durch die Folgen menschlicher Eingriffe in ihren Lebensraum bedroht: Trockenlegung von Sümpfen und Feuchtgebieten, Gewässerkorrekturen, die Zersiedelung der Landschaft und Zerstörung der Eiablageplätze setzen den Schildkröten stark zu. Während Emys orbicularis früher in großen Mengen als Fastenspeise gefangen und verzehrt wurde, ist der Straßenverkehr heute wohl die größte Gefahr. Auf der Suche nach Nistplätzen oder auf dem Weg zurück in das Gewässer werden die Weibchen bei der Überquerung von Straßen häufig überfahren. Auch die Fischerei hat dort, wo sie mit Reusen betrieben wurde, viele Opfer gefordert, denn die Schildkröten ertrinken in den Fischreusen unweigerlich. Die IUCN stuft die Europäische Sumpfschildkröte als potenziell gefährdet ("near threatened") ein.[12] In Deutschland gilt sie als vom Aussterben bedroht.[13][14]
Die Europäische Sumpfschildkröte ist in der Europäischen Gemeinschaft durch die Fauna-Flora-Habitat-Richtlinie, Anhang IV geschützt. In Deutschland unterliegt sie damit gemäß § 42, Abs. 2, Nr. 1 und 2 des Bundesnaturschutzgesetzes (BNatSchG) einem Besitz- und Vermarktungsverbot. Tiere, die nachweislich aus legaler Zucht stammen, sind von diesen Verboten ausgenommen. Für sie besteht aber eine Meldepflicht bei den zuständigen Artenschutzbehörden. Darüber hinaus ist es verboten, wildlebende Sumpfschildkröten zu fangen, zu verletzen, zu töten oder sie in ihrer Fortpflanzung zu stören. Die Art ist zudem auch im Anhang II der FFH-Richtlinie geführt. Die Mitgliedsstaaten müssen damit für die Erhaltung der Art besondere Schutzgebiete ausweisen.
Artenschutzprojekte für die letzten noch einigermaßen intakten Populationen gibt es im deutschsprachigen Raum im Land Brandenburg durch die Naturschutzstation Rhinluch/Linum[15] und im Nationalpark Donau-Auen in der Nähe von Wien.[16] Darüber hinaus gibt es Wiederansiedlungsprojekte in Hessen, Rheinland-Pfalz, Mecklenburg-Vorpommern und in Niedersachsen.[17][18][19][20]
Die Europäische Sumpfschildkröte (Emys orbicularis) ist eine kleine bis mittelgroße, fleischfressende und überwiegend im Wasser lebende Schildkröte. Sie ist die einzige Schildkrötenart, die – wenn auch selten – in Mitteleuropa (auch Deutschland) natürlich vorkommt. Ihr Verbreitungsgebiet geht aber weit darüber hinaus, von Nordafrika im Südwesten bis an den Aralsee im Osten.
Ungeachtet des Verbreitungsgebietes gehört die Europäische Sumpfschildkröte zur Familie der Neuwelt-Sumpfschildkröten (Emydidae), nicht etwa zu den nicht näher verwandten Altwelt-Sumpfschildkröten (Geoemydidae). Sie bildet zusammen mit der Sizilianischen Sumpfschildkröte (Emys trinacris) die Gattung Emys. Deren nächste Verwandte sind die Pazifische Sumpfschildkröte (Actinemys marmorata) sowie die Amerikanische Sumpfschildkröte (Emydoidea blandingii). Sie war Reptil des Jahres 2015 in Deutschland.
Błotny żółw (Emys orbicularis L.) – to je ôrt gadzënë z rodzëznë błotnëch żółwiów. Czëdes na Kaszëbach bëło jich dosc wiele, a dzysô mòże jesz żëją w gminie Parchòwò. Òn je chróniony prawã òd 1935 rokù.
Emys orbicularis u tortuga d'arrigachuelo ye una especie de tartuga que se troba en o centro y sud d'Europa, Asia occidental y en a zona mediterrania d'Africa.
A tortuga d'arrigachuelo en Aragón ye asociata a cursos de ríos y lacunas con aguas de calidat, no trobando-se en aguas contaminatas y con muitas algas. Se troba en o valle de l'Ebro, en a comarca d'as Cinco Villas, Plana de Uesca, o río Cinca, as lagunas d'Estanya y as poblacions mes coneixitas d'a Reserva Natural de los Sotos y Galachos del Ebro.[1]
Ye considerata como vulnerable en o Catalogo d'Especies Amenazatas d'Aragón, seguntes o Decreto 49/1995 d'o 28 de marzo, pero ye una especie de costumbres esquivas, por lo que a suya situación real ye desconeixita.[1] En zaguerías, istos animals son veyendo minguada la suya aria de distribución per a contaminación d'as aguas y per l'efecto desastroso d'as aliberacions de tartugas americanas d'a especie Trachemys scripta (galapago de Florida u tartuga d'orellas royas) que son cautivadas muit a sobén como animals de companyía pero quan se fan grans s'aliberan irresponsablement en as zonas humidas. Istas especies, que tamién fan parte d'a familia d'as Emydidae gosan reproducir-sen més que no as tartugas autoctonas y a més, compiten con ellas per l'alimento.
Emys orbicularis u tortuga d'arrigachuelo ye una especie de tartuga que se troba en o centro y sud d'Europa, Asia occidental y en a zona mediterrania d'Africa.
Evropski močvarni terapin (također Evropska močvarna kornjača ili Evropska močvarna kopnena kornjača), Emys orbicularis, je kornjača koja živi u južnoj i centralnoj Evropi, zapadnoj Aziji i sjevernoj Africi. Živi u i oko sporotekućih voda, te hibernira i do sedam mjeseci godišnje na dnu vode. Njen oklop je smeđe boje sa malo zelene, te nešto žute.
Ova vrsta je domaćin nekoliko vrsta parazita, uključujući Haemogregarina stepanovi, jednorodi iz reda Polystomoides, vaskularne trematode iz reda Spirhapalum, te mnoge vrste valjkastih crva.
Evropski močvarni terapin (također Evropska močvarna kornjača ili Evropska močvarna kopnena kornjača), Emys orbicularis, je kornjača koja živi u južnoj i centralnoj Evropi, zapadnoj Aziji i sjevernoj Africi. Živi u i oko sporotekućih voda, te hibernira i do sedam mjeseci godišnje na dnu vode. Njen oklop je smeđe boje sa malo zelene, te nešto žute.
A Ranedda (o ranella) (Emys orbicularis) hè una cuppulata d'acqua d'Auropa.
Si trova in i stagna, in i paduli, è in i lava d'Auropa, d'Asia è di u Norduvestu di l'Africa.
A ranedda pò campà sin'à sissanta anni.
Esistini parechji (13) sottuspezii di ranedda, chì sò divisi in 5 gruppi:
A ranedda hè prisenti in Corsica.
A ranedda hè cunsiderata com'è un di i rettili auropei i più intarissanti è par quissa hè prutetta à parechji liveddi:
A Ranedda (o ranella) (Emys orbicularis) hè una cuppulata d'acqua d'Auropa.
Si trova in i stagna, in i paduli, è in i lava d'Auropa, d'Asia è di u Norduvestu di l'Africa.
A ranedda pò campà sin'à sissanta anni.
De zómpsjiljkróddel (Emys orbicularis) is 'ne sjiljkróddel oete femielje vanne moorsjiljkróddele (Emydidae).
't Is 'n middelgroeate saort die ónopvallendje dónker kluuere haet mit gaelsige vlekskes op 't sjildj enne hoed. De sjiljkróddel kump in groeate deiler van centraal Europa toet in Azië veur. 't Is 'nen tupische moorbewoeaner dae in stilstäöndje, begreudje watere laef. Op 't Belsj en in Nederlandj is de sjiljkróddel neet mieër inheimsj, mer hae wuuertj sómtieds waal in Limbörg aangetróffen es 'nen dwaalgas.
De zómpsjiljkróddel is 'nen omnivoor dae zowaal deerlik es plantjaerdig matterjaal èt. De paartied is op 't vreugjaor; dae eikes waeren aafgezatj in zelfgegrave gater langs de waterkantj. De sjiljkróddel haet versjillige vieënj en parasiete, meh geitj veural in aantaal en verspreijingsgebied achteroet door toedoon vanne miens, wie 't dreuglègke van moorgebiede. De sjiljkróddel tèltj zèstieën óngersaorten en is in 't verli-jjen ónger versjillige weitesjappelike name besjreve. De óngersaorte versjille döks in laefgebied, meh zeen lestig te óngersjeie.
Η στικτή νεροχελώνα, Emys orbicularis (Linnaeus, 1758) είναι ένας είδος χελώνας γλυκού νερού. Απαντάται στη Ν. και Κ. Ευρώπη, τη Δ. Ασία και τη Β. Αφρική[1]. Η γεωγραφική κατανομή του είδους στην Ελλάδα περιλαμβάνει τον ηπειρωτικό κορμό, την Πελοπόννησο, την Εύβοια, ορισμένα νησιά του Ιονίου, τη Σαμοθράκη, τη Λήμνο, τη Λέσβο και πιθανότατα τη Θάσο[2].
Το μήκος χελύου (καβουκιού) δεν ξεπερνά τα 25 cm, συνήθως όμως φτάνει τα 20 cm. Τα θηλυκά είναι μεγαλύτερα από τα αρσενικά[2].
Προτιμά στάσιμα ή ελαφρώς ρέοντα νερά με υδρόβια βλάστηση. Πρόκειται για δειλή και ντροπαλή χελώνα που κρύβεται αμέσως στο νερό μόλις αισθανθεί κίνδυνο. Αρκετά πιο σπάνια από την γραμμωτή νεροχελώνα (Mauremys rivulata) στην Ελλάδα[2]. Τρέφεται κυρίως με ασπόνδυλα αλλά και με ψάρια, αμφίβια, μικρά φίδια, πτώματα και φυτά[2]. Τα θηλυκά γεννούν 3-18 αυγά σε τρύπες που σκάβουν σε μαλακό χώμα, τα οποία εκκολάπτονται μετά από 2-4 μήνες. Τα νεογνά έχουν μήκος χελύου 2-2,5 cm και φέρουν μία τρόπιδα κατά μήκος του. Τα αρσενικά ωριμάζουν σεξουαλικά κατά το 6ο με 13ο έτος της ηλικίας τους, ενώ τα θηλυκά πολύ αργότερα, κατά το 18ο με 20ο έτος[2].
Η στικτή νεροχελώνα, Emys orbicularis (Linnaeus, 1758) είναι ένας είδος χελώνας γλυκού νερού. Απαντάται στη Ν. και Κ. Ευρώπη, τη Δ. Ασία και τη Β. Αφρική. Η γεωγραφική κατανομή του είδους στην Ελλάδα περιλαμβάνει τον ηπειρωτικό κορμό, την Πελοπόννησο, την Εύβοια, ορισμένα νησιά του Ιονίου, τη Σαμοθράκη, τη Λήμνο, τη Λέσβο και πιθανότατα τη Θάσο.
Балотная чарапаха эўрапейская (Emys orbicularis) — від паўзуноў сямейства прэснаводных чарапах. Адзіны ў Беларусі прадстаўнік атраду чарапах.
Даўжыня панцыру 16—18 (да 22) см, шырыня каля 15 см, вышыня 6—8 см, маса цела 400—600 (часам да 1500) г. Хвост крыху меншы за палову даўжыні панцыру. Сьпінны і брушны шчыты панцыра злучаны паміж сабой рухомай сухажыльнай зьвязкай. Зьверху панцыр гладкі і афарбаваны ў цёмна-аліўкавыя, жоўта-карычневыя або цёмна-шэрыя (да чорнага) тоны. На гэтым цёмным фоне рассыпаны дробныя сьветла-жоўтыя плямкі або рысачкі. Зьнізу панцыр мае афарбоўку ад жаўтаватай да цёмна-бурай. Галава, шыя і канечнасьці таксама пакрыты дробнымі жаўтаватымі плямкамі на цёмным фоне.
— сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Балотная чарапаха эўрапейская (Emys orbicularis) — від паўзуноў сямейства прэснаводных чарапах. Адзіны ў Беларусі прадстаўнік атраду чарапах.
The European pond turtle (Emys orbicularis), also called commonly the European pond terrapin and the European pond tortoise, is a species of long-living freshwater turtle in the family Emydidae.[3] The species is endemic to the Western Palearctic.
The following 14 subspecies are recognized as being valid.[2]
A trinomial authority in parentheses indicates that the subspecies was originally described in a genus other than Emys.
The subspecific name eiselti is in honor of Viennese herpetologist Josef Eiselt (1912–2001).[4]
The subspecific name fritzjuergenobsti is in honor of German herpetologist Fritz Jürgen Obst (1939–2018).[4]
The subspecific name lanzai is in honor of Italian herpetologist Benedetto Lanza.
E. orbicularis is found in southern, central, and eastern Europe, West Asia and parts of Mediterranean North Africa. In France, there are six remaining populations of significant size; however, they appear to be in decline. This turtle species is the most endangered reptile of the country.[5] In Switzerland, the European pond turtle was extinct at the beginning of the twentieth century but reintroduced in 2010.[5]In the early post-glacial period, the European pond turtle had a much wider distribution, being found as far north as southern Sweden and Great Britain,[6] where a reintroduction has been proposed by the Staffordshire-based Celtic Reptile & Amphibian, a group specialising in the care, research, and rehabilitation of native European and British herpetiles.[7] In 2004, the European pond turtle was found in the former Soviet territories of Estonia, which are currently under Russian jurisdiction.[8]
Fossil evidence shows that E. orbicularis and Testudo hermanni were both present in Sardinia during the Pleistocene, but molecular evidence suggests the extant populations of both species on the island were introduced in modern times.[9]
E. orbicularis prefers to live in wetlands that are surrounded by an abundance of lush, wooded landscape. They also feed in upland environments.[10] They are usually considered to be only semi-aquatic (similar to American box turtles), as their terrestrial movements can span 1 km (0.62 mi). They are, occasionally, found travelling up to 4 km (2.5 mi) away from a source of water.[10]
The European pond turtle is a medium-sized turtle, and its straight carapace length varies quite a bit across its geographic range, from 12 to 38 cm (4.7 to 15.0 in). The carapace is dark brown to blackish, with a hint of green. The head and legs are spotted with yellow. The plastron is yellowish.
An important factor that affects the development of E. orbicularis is temperature and thermal conditions. It has been reported that differential growth rates of the same species occur, including variation of body size and clutch size, because of varying temperatures in certain areas.[11] Due to evident patterns of sexual dimorphism, E. orbicularis adult males are always found to be smaller than females. In males, smaller plastra offer them a wider mobility compared to females. In females, due to their differential diet and foraging habits, there may be a correlation to an adaptive effect on their skull and head morphology.[11]
E. orbicularis eats a mixed diet of plants and animal matter that can increase the efficiency of its digestive process.[10] It has been reported that an adult's diet starts from a carnivorous diet and progresses to a more herbivorous diet as it ages and grows in size. This is similar to other omnivore emydid turtles.[10] As E. orbicularis grows in age and becomes an adult, the amount of plant material consumption increases during the post breeding period. E. orbicularis may prefer less energetic food after the breeding season, a period of time where most of its energy is spent to recover from reproduction.[10]
Most freshwater turtles lay their eggs on land, typically near a water source, but some species of Emys have been found to lay their eggs no less than 150 m (490 ft) from water.[3] The search for nesting areas, by adult females, can last several hours to several days. Once an appropriate site is found, females take their time with the construction of the nest, painstakingly excavating a small pit out of the soft substrate purely by usage of her small forelimbs. Once satisfied with the depth of the nest, she will turn around (facing away from the nest) and proceed with egg-laying, gently dropping the eggs down and into a small pile. This process varies in duration; laying can take merely half an hour or upwards of several hours, depending on weather, interference by other animals, humans, etc. When laying is complete (and still facing away from the nest), the female turtle will use her back limbs this time, to cover and close the nest. This is another variable routine which can take up to another four hours.[12]
Nest fidelity is a characteristic that is unique to female European pond turtles—selecting a nesting site based on its ecological characteristics—and then returning there for future laying, so long as the site has not changed.[3] E. orbicularis females tend to look to a new nesting site if there are visible changes to the original nest’s surroundings, or because of dietary and metabolic changes. If an E. orbicularis female must change from nest to nest, she will typically select a site in relatively close proximity.[3] In addition, females may also lay eggs in an abandoned nesting site if the conditions are an improvement, and deemed to be better suited for egg survival. If the environmental conditions of a nesting site change, this may influence the development of the eggs, the survival of the hatchlings and/or their sex ratio. Due to unforeseen ecological changes, such as thick vegetation growing over a season (and blocking sun to the nest), a nest site may become inadequate for incubating eggs. Females that do not exhibit nesting fidelity, and continue to lay in the same area for long periods of time—even with the ecological changes—may end up producing more male offspring, as the cooler and darker conditions promote more males developing.[3] Since the sex of these turtles is temperature-dependent, a change in temperature may produce a larger number of males or females which may upset the sex ratio.[3]
Climate has an effect on the survival of E. orbicularis hatchlings. Hatchlings are only able to survive under favorable weather conditions, but due to regular annual clutch sizes and long lifespan, E. orbicularis adults, along with many freshwater turtles, balance out loss of hatchlings due to climate.[12]
The species E. orbicularis has become rare in most countries even though it is widely distributed in Europe. The building of roads and driving of cars through natural habitats is a possible factor that threatens the populations of the European pond turtle. Road networks and traffic often carry complex ecological effects to animal populations such as fragmenting natural habitats and creating barriers for animal movement. Mortality on the road is most likely due to females selecting nests near roads which places a potential danger for the hatchlings as well. Hatchlings that wander too closely to roads are more likely to be killed and put the future population in danger. Although the possibility of roads being a major causation for the mortality of E. orbicularis is a rare phenomenon, long-term monitoring is necessary.[12]
Introduced exotic species such as Trachemys scripta scripta and T. s. elegans, known commonly as Florida turtles, also put in danger the native Emys species in many parts of Spain (and possibly in other parts of southern Europe), since these exotic turtles are bigger and heavier than the native pond turtles.[13][14] The usual life span of E. orbicularis is 40–60 years. It can live over 100 years, but such longevity is rare.
E. orbicularis hosts several species of parasites, including Haemogregarina stepanovi, monogeneans of the genus Polystomoides, vascular trematodes of the genus Spirhapalum, and many nematode species.
Historically, E. orbicularis had been maintained as pets; however, this practice has been restricted due to protection laws. Ownership of wild caught specimens is prohibited. Only registered captive bred specimens may be owned by private individuals. Due to human impact, the European pond turtle has been found to be relocated in areas distant from its origin. However, it is possible to localize and indicate a region of origin with genetic testing.[15]
The population of E. orbicularis in Ukraine is listed under Appendix III of the Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES).[16]
The European pond turtle (Emys orbicularis), also called commonly the European pond terrapin and the European pond tortoise, is a species of long-living freshwater turtle in the family Emydidae. The species is endemic to the Western Palearctic.
El galápago europeo (Emys orbicularis) es una especie de tortuga de la familia Emydidae. Habita en el centro y sur de Europa, Asia Occidental y la zona mediterránea de África. Vive cerca o en cursos de agua cuya corriente sea lenta e hiberna durante los meses fríos en el fondo del agua.
Es un galápago de tamaño medio y su longitud varía según las zonas entre 12 y 38 cm. de longitud. Su caparazón es marrón con zonas verdosas y alguna mancha amarillenta.
Hace entre 5000 y 8000 años cuando el clima europeo era más cálido, esta tortuga se podía encontrar más al norte alcanzando la actual zona del sur de Suecia.[cita requerida]
Esta especie puede albergar diversas especies de parásitos, incluidos Haemogregarina stepanovi, monogéneos del género Polystomoides, trematodos vasculares del género Spirhapalum y varias especie de nematodos.[cita requerida]
El galápago europeo (Emys orbicularis) es una especie de tortuga de la familia Emydidae. Habita en el centro y sur de Europa, Asia Occidental y la zona mediterránea de África. Vive cerca o en cursos de agua cuya corriente sea lenta e hiberna durante los meses fríos en el fondo del agua.
Euroopa sookilpkonn (Emys orbicularis) on lamekilpkonlaste sugukonda sookilpkonna perekonda kuuluv kilpkonn.
Euroopa sookilpkonna on leitud Lõuna- ja Kesk-Euroopast kuni Läänemere lõunarannikuni. Levila põhjapiir kulgeb mööda Leedut, Põhja-Valgevenet, Smolenski oblastit, Doni ülemjooksu, Kesk-Volgamaad ja Uurali vasakut kallast kuni Mangõšlaki poolsaareni. Lõuna suunas on ta levinud Loode-Aafrikas, Türgis ja Põhja-Iraanis. Lisaks on iseseisvad asurkonnad Araalist põhja ja ida pool Irgizi orus ja Sõrdarja alamjooksul ning Lääne-Turkmeenias mitme jõe orus. [2].
Taani teadlaste arvates langeb sookilpkonna levila põhjapiir kokku juuli keskmise 18 ºC isotermiga, mis on tähtis sookilpkonna asurkonna jätkusuutlikkusele. [3]
Minevikus – umbes 5000–8000 aastat tagasi – on sookilpkonn elanud ka Eesti alal. Ida-Setumaalt teiselt poolt Eesti-Vene kontrolljoont on leidnud sookilpkonna aastal 2004 Arvis Kiristaja, Mare Aun, Mare Piho, Jaana Ratas.[3]
Sookilpkonna isendid ei näita levila eri osades üles selget geograafilist muutlikkust. Seetõttu pole õnnestunud sookilpkonnal alamliike eristada. [2].
Tema seljakilbi pikkus on 20–30 cm[4]. Kilp on ovaalne, sile ja pruunikas, kaetud kollaste täppide ja triipudega. Pea, kael ja jalad on samamoodi tumedad kollaste täppidega [2]. Kõhuosa on kollakas, mida sageli läbib must muster. Kõhukilbi ristside võimaldab kilbipoolte vaevumärgatavat liikuvust [2]. Saba on kilpkonna kohta pikk ja moodustab kilprüü pikkusest poole [2].
Elupaigana eelistab ta soid ning mudase põhja ja lauge kaldaga tiike, järvi ja jõekäärusid, kus on päikesevannide võtmiseks sobivaid lagedaid kohti. Vees on ta osav ja kiire, ujub ja sukeldub oivaliselt ning jääb kauaks vee alla. Looduses käib ta hingamas iga 15–20 minuti tagant, aga katse ajal suutsid kaks sookilpkonna hingamata elada 2 ööpäeva. [2]
Talveune, mis võib kesta kuni 7 kuud, veedab ta veepõhjas.
Minevikus peeti sookilpkonna ööloomaks, kes päeval üksnes end päikese käes soojendab. Siiski on asi vastupidi. Sookilpkonn toitub kogu päeva, eriti hommikuti, aga öösel magab veekogu põhjas. [2]
Sookilpkonn sööb kõiki elukaid, keda kätte saab ja kellest jõud üle käib. Põhiosa toidus moodustavad putukad ja teised lülijalgsed, keda püütakse nii vees kui kuival: kiilide, ujurite ja sääskede vastsed, tirtslased, tuhatjalad ja kakandid. Lisaks sööb ta kahepaikseid, usse ja limuseid. Taimi sööb ta üksnes harva. Kalu sööb sookilpkonn samuti harva, sest ei saa neid kätte. Üksnes nõrgad ja haiged kalad langevad kilpkonna saagiks ja niimoodi täidab sookilpkonn kalade asurkonnas looduse sanitari rolli. [2]
Toidujahil lähtub sookilpkonn mitte niivõrd nägemisest kui teravast haistmisest [2].
Kuival ei liigu sookilpkonn nii kiiresti kui vees. Siiski on ta maismaakilpkonnadest märksa vilkam. Kuid sookilpkonn hoidub veekogu lähedusse ning vähimagi ohu korral põgeneb vette ja kaevub vajadusel mudasse. [2]
Euroopa sookilpkonn (Emys orbicularis) on lamekilpkonlaste sugukonda sookilpkonna perekonda kuuluv kilpkonn.
Apoarmatu istilzale (Emys orbicularis) Europako alderik handienean dagoen ur gezatako dordoka bat da, iparraldean eta erdialdeko zenbait tokitan izan ezik. Ingalaterratik desagertua Asiako hegoaldean eta Afrikako ipar-mendebaldean ere topa daiteke. Euskal Herriko uretan ere bizi da.[1]
Helduen oskola zapala, 20-30 cm-koa izaten da. Obal formakoa, atzetik, zabalagoa da. Gazteek erdiko gila bat dute eta plastrona nahiko malgua da; helduena zurrunagoa da, baina hauek, gorantz eta beherantz mugitzen laguntzen dien aurreko zeharkako txanga bat dute. Orokorrean, emeak arrak baino handiagoak dira. Hori gertatzen da emeek, heldutasuna atzeratuz, hazteari denbora luzeagoa eskaintzen diote eta. Dimorfismo sexuala badago. Estaltzea errazteko, arren isatsa luzeago da eta plastrona sakonduagoa.
Azala iluna dute orban edo marra argiez estalia, askotan horiak. Bere gorputz-adarrak luzeak dira eta oin palmatuak dituzte igeriketarako ondo moldatuak. Jaioberriak oso txikiak dira, silueta biribilduagoa,isatsa luzeagoa eta marka biziagoak dituzte.
Ur geldietan eta hareazko eta belartsuak diren hondoak dituzten ibaien meandroetan bizi da. Bere janaria bai lurrean bai uretan bilatzen du. Orojalea da baina intsektu, har, molusku eta arrain txikiak jaten ditu batik bat.
Ibai ertzean eguzkia hartzea gogoko du. Oso lotsatia denez edozein arrisku baten aurrean oso azkar uretan murgiltzen da. Lehorrean, lehorreko dortokak baino bizkorrago mugitzen dira. Urria iristen denean lohian hondoratzen da negua igarotzeko.
Luzaroko bizitza dute eta 100 urte baino gehiagoko adinera irits daitezke.
Gorteiatzea ikustea zaila da. Ez da oso konplexua ,arra emearen atzetik ibiliko da heldu arte eta,uretan estaltzea burutu ondoren, emeak, maiatza-ekainean, eguzkitsu eta babestuta dagoen toki bateko habian 3-18 arrautza errungo ditu; batzuetan 600 m baino gehiagoraino mugituko da egokia den tokia aurkitu arte. Hori egiteak, bizirik irauteko, harraparitza-arrisku handiak ditu berekin . Kumeak 8-10 aste pasa ondoren jaioko dira.
Apoarmatu istilzale (Emys orbicularis) Europako alderik handienean dagoen ur gezatako dordoka bat da, iparraldean eta erdialdeko zenbait tokitan izan ezik. Ingalaterratik desagertua Asiako hegoaldean eta Afrikako ipar-mendebaldean ere topa daiteke. Euskal Herriko uretan ere bizi da.
Euroopansuokilpikonna eli suokilpikonna (Emys orbicularis) on suokilpikonnien heimoon kuuluva kilpikonnalaji.
Euroopansuokilpikonnan kertyy pituutta 20-35 cm. Sen kilpi on pehmeä ja ovaalin muotoinen ja väriltään musta tai tummanruskea keltaisin pistein ja raidoin. Pää ja jalat ovat saman väriset. Plastronin saranan avulla kilpikonna voi sulkea kilven etuosan. Eläin lekottelee mielellään kaatuneiden puiden ja kivien päällä, mutta tuntiessaan itsensä uhatuksi se sukeltaa nopeasti veteen. Euroopansuokilpikonna munii 10-16 munaa. Lajin levinneisyys kattaa Euroopan Tanskaan saakka pohjoisessa sekä Afrikan ja Aasian luoteisosat.[2] Se elää seisovissa tai hitaasti virtaavissa makeissa vesissä, joissa on tiheä kasvillisuus ja liejupohja. Joskus ainoa lajin olemassaolon kertova asia on veden pinnalle nousseet, saaliiksi saatujen kalojen uimarakot. Euroopansuokilpikonnan ravintoon kuuluvat kalat, sammakkoeläimet, madot, kotilot ja joskus myös pienet jyrsijät ja linnut sekä kasvit ja raadot.
Euroopansuokilpikonna on nykyään äärimmäisen harvinainen, joten vain harva ihminen on nähnyt tämän lajin luonnossa. Viime aikoina kantaa on pyritty palauttamaan takaisin siirtoistutuksin. Kun euroopansuokilpikonna oli Keski-Euroopassa vielä yleinen, sitä syötiin paastonaikaan, jolloin tuli pidättäytyä liharuoasta. Kala kun oli sallittua, joten pieni sääntöjen kiertäminen ei kaikkia haitannut. Tämä ei kuitenkaan ole ollut kilpikonnan voimakkaan vähenemisen taustalla. Suurin syypää on sopivien elinympäristöjen tuhoutuminen. Laji on ollut Saksassa ja sen naapurimaissa erityisen suojelun kohteena jo vuosia.[3]
Euroopansuokilpikonna eli suokilpikonna (Emys orbicularis) on suokilpikonnien heimoon kuuluva kilpikonnalaji.
Euroopansuokilpikonnan kertyy pituutta 20-35 cm. Sen kilpi on pehmeä ja ovaalin muotoinen ja väriltään musta tai tummanruskea keltaisin pistein ja raidoin. Pää ja jalat ovat saman väriset. Plastronin saranan avulla kilpikonna voi sulkea kilven etuosan. Eläin lekottelee mielellään kaatuneiden puiden ja kivien päällä, mutta tuntiessaan itsensä uhatuksi se sukeltaa nopeasti veteen. Euroopansuokilpikonna munii 10-16 munaa. Lajin levinneisyys kattaa Euroopan Tanskaan saakka pohjoisessa sekä Afrikan ja Aasian luoteisosat. Se elää seisovissa tai hitaasti virtaavissa makeissa vesissä, joissa on tiheä kasvillisuus ja liejupohja. Joskus ainoa lajin olemassaolon kertova asia on veden pinnalle nousseet, saaliiksi saatujen kalojen uimarakot. Euroopansuokilpikonnan ravintoon kuuluvat kalat, sammakkoeläimet, madot, kotilot ja joskus myös pienet jyrsijät ja linnut sekä kasvit ja raadot.
Euroopansuokilpikonna on nykyään äärimmäisen harvinainen, joten vain harva ihminen on nähnyt tämän lajin luonnossa. Viime aikoina kantaa on pyritty palauttamaan takaisin siirtoistutuksin. Kun euroopansuokilpikonna oli Keski-Euroopassa vielä yleinen, sitä syötiin paastonaikaan, jolloin tuli pidättäytyä liharuoasta. Kala kun oli sallittua, joten pieni sääntöjen kiertäminen ei kaikkia haitannut. Tämä ei kuitenkaan ole ollut kilpikonnan voimakkaan vähenemisen taustalla. Suurin syypää on sopivien elinympäristöjen tuhoutuminen. Laji on ollut Saksassa ja sen naapurimaissa erityisen suojelun kohteena jo vuosia.
Emys orbicularis
La Cistude (Emys orbicularis) est une espèce de tortues de la famille des Emydidae[1].
En français elle est également appelée Cistude d'Europe, tortue de Brenne, tortue des marais ou tortue bourbeuse, ces deux dernières appellations étant ambiguës (elles peuvent désigner d'autres espèces de tortues).
C'est une petite tortue d'eau douce, palustre et carnivore, d'Europe, classée « quasi-menacée » (NT) par l'Union internationale pour la conservation de la nature (UICN).
Le mot « cistude » vient de la contraction de deux mots latins : cista (« panier, corbeille ») et testudo (« tortue »).
La cistude est répandue dans presque toute l'Europe, sauf dans les régions centrales et dans le nord. Elle est en forte régression dans le sud de la France[2]. Au delà de l'Europe, on la rencontre en Afrique du Nord et au Moyen-Orient[1].
La cistude a disparu de Suisse au début du XXe siècle, elle est en voie de réintroduction depuis 2010[3]. Elle figure toujours sur la liste rouge des reptiles menacés de Suisse[4].
La cistude passe la plupart de son temps dans des milieux boueux (ce qui lui vaut parfois le surnom de « tortue boueuse »). Elle vit donc dans les canaux, les tourbières, les bras de rivière, les étangs, les eaux saumâtres et dans tous les autres milieux aquatiques où elle trouve des végétaux. Elle a besoin d'un sol meuble ou sableux et de zones ensoleillées à proximité pour déposer ses œufs.
On peut percevoir les traces de la tortue cistude par des œufs éventrés par des corbeaux, belettes, ou rats, ou par des œufs éclos. En Brenne, un autre moyen de savoir si un étang est habité par des cistudes est de regarder les poissons morts flottants à la surface de l'eau. Il arrive que ces cadavres soient secoués inexplicablement, ce qui s'explique par le fait que les cistudes, charognardes à l'occasion, se nourrissent par le dessous de ces poissons morts[5].
C'est une tortue de petite taille, en moyenne 14 cm, au maximum 20 cm, avec une carapace légèrement bombée, rappelant la forme d'un galet. Cette carapace est lisse, brun foncé-noirâtre avec des rayures et des taches jaunes. Le plastron est brun avec un dessus jaunâtre. La peau est constellée de points jaunes. La queue est assez longue, même pour les femelles, et plus encore chez les jeunes.
Les jeunes individus et les femelles ont les yeux jaunes tandis que les mâles ont les yeux rouges. Les mâles ont aussi une carapace plus plate que les femelles et sont généralement plus petits. Ils ont une queue presque aussi longue que leur carapace[2]. Le plastron (ventre) du mâle est plus concave et creux que celui de la femelle, de façon à s'emboîter sur le dos de celle-ci, et ainsi être plus stable lors de l'accouplement[2].
Selon le TFTSG (8 janvier 2012)[6] :
En France, on rencontre E. o. orbicularis, ainsi que E. o. galloitalica et E. o. occidentalis[7]. Les sous-espèces peuvent s'hybrider[8].
Au fil du temps, la cistude a été décrite sous de très diverses dénominations scientifiques, parmi lesquelles on trouve notamment les suivantes :
Cette petite tortue est essentiellement diurne. Plutôt méfiante et craintive, la cistude est surtout active aux heures les plus chaudes de la journée. Elle passe une grande partie de son temps posée sur des troncs émergés ou à flotter à la surface de l'eau, toujours prête à s'enfuir à la moindre alerte.
À l'automne, la cistude s'enfouit dans la vase qui la protège du gel, pour redevenir active au printemps.
La cistude est un animal très discret, très farouche, et plonge au moindre bruit, ce qui la rend très difficile à repérer. Mais avec patience, on peut parfois l'apercevoir se chauffant au soleil sur un rocher au milieu d'un ruisseau. Elle fait cela par groupes de dizaines d'individus, surtout en milieu de matinée. De plus, son aspect grisâtre et terne et sa carapace arrondie lui permettent de se confondre avec des galets au fond des ruisseaux.
Elle bénéficie d'une vie assez longue : de 60 à 70 ans environ (Jusqu'à 100 ans en captivité[9]).
Entre début avril et fin mai, commence la saison de reproduction chez la cistude. On remarque un mâle en rut à ses yeux plus rouges qu'à l'ordinaire et à une certaine agressivité, surtout envers les femelles.
L'accouplement des cistudes se déroule généralement sous l'eau et se passe normalement assez rapidement. Le mâle mord la nuque et les pattes de la femelle pour l'empêcher de tendre le cou et la maintient fermement sous l'eau, en l'empêchant d'avancer, s'agrippant au rebord de sa carapace.
Quelques semaines plus tard, c'est-à-dire dans une période comprise entre mi-mai et début juillet, la femelle quitte l'étang et se dirige vers une pelouse bien orientée au soleil et qui ne craint aucune inondation. Lors de ce déplacement qui peut aller jusqu'à 800 m environ, la tortue est parfois victime d'écrasement, par des voitures ou des vaches. Elle pond et dépose ses œufs dans un trou de 6 à 12 cm de profondeur qu'elle creuse dans la terre meuble avec ses membres postérieurs. Si la terre est trop dure à creuser, la tortue est capable de l'ameublir en libérant progressivement les quelques centilitres d'eau qu'elle aura préalablement stockée dans son corps. La couvée compte entre 3 et 16 œufs, avec une moyenne de 7 à 8. Ces œufs sont blancs, très fermes et de forme elliptique. Ils pèsent de 6 à 8 g.
L'éclosion se produit environ 3 mois après la ponte ou après l'hivernation : les nouveau-nés pèsent 5 à 6 grammes. Ils meurent souvent après en se frayant un chemin vers l'air libre, où ils sont chassés par de nombreux prédateurs : renards, blaireaux, hérons ou corbeaux. Elles ne sont pas encore aptes à se reproduire et ne sont adultes qu'au bout de 10 à 12 ans.
Adulte, la cistude n'a plus guère d'ennemis que les installations humaines et d'autres espèces de Emydidae telle que Trachemys scripta elegans, devenue invasive et sujette à transmettre ses propres parasites.
La cistude est principalement carnivore, bien qu'avec l'âge elle se nourrisse de plus en plus de végétaux. Elle se nourrit d'insectes aquatiques, d'alevins (jeunes poissons), de vers, de mollusques, de crustacés, de têtards ; elle pousse même jusqu'à la nécrophagie en mangeant de petits animaux morts et cadavres de poissons. Il lui arrive aussi de happer des libellules au vol en se dissimulant dans la végétation.
La cistude est intégralement protégée en France, mais dans certaines aires de sa répartition, ses effectifs diminuent fortement. Autrefois cette tortue était très commune en Europe, mais son déclin est dû à deux principaux facteurs :
La cistude pourrait souffrir aussi en France d'une concurrence sur sa niche écologique avec la Tortue de Floride (Trachemys scripta elegans) et la Tortue hargneuse (Chelydra serpentina). Néanmoins, aucune étude n'a pour l'instant permis de mettre en évidence la compétition entre ces deux espèces[10].
Il n'y a qu'en Afrique du Nord qu'elle est encore abondante.
En France, certains parcs animaliers (membres de l’Association française des parcs zoologiques), autorisés à présenter et élever des cistudes, peuvent participer à des programmes de réintroduction de la cistude[11] ; ainsi la Réserve zoologique de la Haute-Touche (un parc zoologique proche du Parc naturel régional de la Brenne) a obtenu en 2015 la naissance de 120 cistudes, destinées à repeupler des zones marécageuses bordant le lac du Bourget en Savoie (où elle n'est plus présente depuis la fin des années 1800)[11]. Ces animaux s'ajouteront à une centaine de cistudes déjà réintroduites en Savoie (dont une soixantaine en 2014), en lien avec le Conservatoire des espaces naturels de Savoie. En 2015, il y aurait ainsi entre 150 et 300 cistudes en Savoie[11]. Un programme de réintroduction est en cours en Alsace, conduit par la Réserve naturelle de la petite Camargue alsacienne et le Conseil départemental du Bas-Rhin ; cependant à cette occasion la question de l'indigénat a été posée (absence de preuve) et par là même le bien fondé de cette introduction[12],[13].
La cistude a disparu de Suisse au début du XXe siècle, elle est en voie de réintroduction depuis 2010[14]. Les zones humides ayant fortement régressé au cours des deux derniers siècles en Suisse, les populations de cistudes ont disparu de plusieurs régions[15].
Elle figure toujours sur la liste rouge des reptiles menacés de Suisse[16].
Emys orbicularis
La Cistude (Emys orbicularis) est une espèce de tortues de la famille des Emydidae.
En français elle est également appelée Cistude d'Europe, tortue de Brenne, tortue des marais ou tortue bourbeuse, ces deux dernières appellations étant ambiguës (elles peuvent désigner d'autres espèces de tortues).
C'est une petite tortue d'eau douce, palustre et carnivore, d'Europe, classée « quasi-menacée » (NT) par l'Union internationale pour la conservation de la nature (UICN).
O sapoconcho común[1] (Emys orbicularis) é unha tartaruga da familia Emydidae e única representante do xénero Emys, que se atopa no centro e sur de Europa, Asia Occidental, Norteamérica e a zona mediterránea de África. Vive preto ou en cursos de auga cuxa corrente sexa lenta e inverna durante máis de sete meses ao ano no fondo da auga. É unha tartaruga de tamaño medio e varía segundo as zonas entre 12 e 38 cm de lonxitude. A súa casca é marrón con zonas verdosas e algunha mancha amarelada.
Hai entre 5000 e 8000 anos, cando o clima europeo era máis cálido, esta tartaruga podíase atopar máis ao norte acadando a actual zona do sur de Suecia.
Esta especie pode albergar diversas especies de parasitos, incluídos Haemogregarina stepanovi, monoxéneos do xénero Polystomoides, trematodos vasculares do xénero Spirhapalum e varias especies de nematodos.
O sapoconcho común (Emys orbicularis) é unha tartaruga da familia Emydidae e única representante do xénero Emys, que se atopa no centro e sur de Europa, Asia Occidental, Norteamérica e a zona mediterránea de África. Vive preto ou en cursos de auga cuxa corrente sexa lenta e inverna durante máis de sete meses ao ano no fondo da auga. É unha tartaruga de tamaño medio e varía segundo as zonas entre 12 e 38 cm de lonxitude. A súa casca é marrón con zonas verdosas e algunha mancha amarelada.
Hai entre 5000 e 8000 anos, cando o clima europeo era máis cálido, esta tartaruga podíase atopar máis ao norte acadando a actual zona do sur de Suecia.
Barska kornjača (Emys orbicularis) je jedna od samo dvije vrste slatkovodnih kornjača u Europi. Ima gladak leđni oklop smeđe ili crne boje, preklopljen prema prednjem dijelu trbušnog oklopa, pa se može podići kad kornjača uvlači glavu. Provodi mnogo vremena sunčajući se na kamenju ili srušenom drveću, ali na prvi znak opasnosti bježi u vodu i zaranja.
Jede žabe, ribe i druge male životinje u vodi ili na kopnu.
U Wikimedijinu spremniku nalazi se članak na temu: Barska kornjačaU Wikimedijinu spremniku nalazi se još gradiva na temu: Barska kornjača
Wikivrste imaju podatke o: Barska kornjači Barska kornjača (Emys orbicularis) je jedna od samo dvije vrste slatkovodnih kornjača u Europi. Ima gladak leđni oklop smeđe ili crne boje, preklopljen prema prednjem dijelu trbušnog oklopa, pa se može podići kad kornjača uvlači glavu. Provodi mnogo vremena sunčajući se na kamenju ili srušenom drveću, ali na prvi znak opasnosti bježi u vodu i zaranja.
La testuggine palustre europea (Emys orbicularis (Linnaeus, 1758)) è una testuggine della famiglia degli emididi.[2]
Le femmine sono sempre più grandi dei maschi. I maschi raggiungono una lunghezza di 15–18 cm mentre le femmine 20–22 cm. Il piastrone (scudo ventrale) è composto da 12 elementi, ha un colore giallo sabbia uniforme con scarse venature più scure.
Lo scudo dorsale (carapace) è collegato con il piastrone attraverso legamenti cartilaginei che favoriscono la mobilità di entrambe le parti, è ricoperto da 5 placche vertebrali, 8 costali e 25 marginali delle quali 1 nucale e 2 caudali. Il carapace è appiattito e ovale, il colore di fondo è molto variabile, va dal marrone oliva al verde scuro, fino al nero.
Negli esemplari giovani sul carapace è presente una carena centrale che poi scompare completamente con la crescita. Il colore della pelle, della testa e degli arti va anch'esso dal giallo al verde scuro; anche sulla pelle sono presenti punteggiature gialle. Le dita sono provviste di unghie e collegate tramite una membrana interdigitale. La specie è caratterizzata da una coda piuttosto lunga in entrambi i sessi provvista di un'unghia terminale. La coda, infatti, negli esemplari adulti, misura circa la metà della lunghezza complessiva dell'animale. Le principali differenze tra le varie sottospecie di E. orbicularis riguardano le dimensioni, la forma e la colorazione del carapace.
In Italia gli esemplari di dimensioni maggiori provengono dalla Pianura Padana (hanno un colore verde scuro e il carapace bombato), le popolazioni meridionali, invece, hanno di solito dimensioni più piccole, un colore più chiaro e il carapace più piatto.
I maschi hanno dimensioni minori delle femmine e la loro coda è leggermente più lunga di quella delle femmine. I maschi hanno una coda più grossa di quella delle femmine, soprattutto nella parte iniziale, ed hanno l'apertura anale in posizione più arretrata. Nei maschi il piastrone è concavo, nelle femmine, invece, è piatto.
Lo scudo dorsale nelle femmine è generalmente più alto di quello dei maschi e di forma più tondeggiante, mentre nei maschi è più stretto davanti e più largo nella parte posteriore. La pelle nelle femmine ha un colore più accentuato rispetto ai maschi; la testa, in particolare, è più picchiettata in giallo e la mascella è spesso completamente gialla mentre nei maschi la mascella è nera e la testa spesso priva di punteggiatura gialla.
Le femmine di solito hanno gli occhi gialli, i maschi, invece, li hanno rossi, arancione, gialli, e a volte anche bianchi. Mentre in alcune specie acquatiche, come ad esempio la Trachemys scripta elegans, le unghie delle zampe anteriori dei maschi sono più lunghe di quelle delle femmine, nella E. orbicularis questa differenza non è presente, anche se nei maschi le unghie sono più ricurve rispetto alle femmine. Le differenze tra i due sessi sono distinguibili ad almeno 5 anni di età.
Da ottobre a marzo l'E. orbicularis sverna principalmente in acqua, preferibilmente nel fango, in uno stato di ibernazione pressoché totale in cui l'animale respira assimilando l'ossigeno attraverso l'epidermide e la cloaca. In alcuni casi, invece che in acqua, l'E. orbicularis scava la tana nel terreno o tra le radici della vegetazione, oppure si rifugia tra le rocce, ma sempre in prossimità dell'acqua. Il periodo di ibernazione termina quando la temperatura dell'acqua raggiunge almeno i 10 °C.
Nei paesi africani le Emys sono attive tutto l'anno. Qualora il caldo intenso dell'estate prosciughi lo specchio d'acqua in cui vivono, sospendono la loro attività e cercano riparo nelle tane aspettando le piogge. Le Emys non sono buone nuotatrici rispetto ad altre specie di tartarughe acquatiche, tuttavia sono legate all'ambiente acquatico nel quale trascorrono gran parte del loro ciclo vitale.
Sono animali piuttosto timidi tanto da rifugiarsi in acqua al primo segnale di disturbo. Sono tartarughe stanziali ed abitudinarie sia per quanto riguarda il territorio di ricerca del cibo che per le zone in cui si riscaldano al sole (termoregolazione); continuano ad utilizzare le tane e i nidi anche negli anni successivi. L'E. orbicularis si può spostare lontano dall'acqua fino a qualche chilometro nel periodo riproduttivo, in cui i maschi vanno alla ricerca di femmine o le femmine cercano un luogo adatto alla deposizione delle uova. Gli esemplari adulti non hanno predatori naturali, ma i piccoli fino ad un paio di anni di età possono essere preda di pesci predatori o di uccelli acquatici. In genere le Emys convivono pacificamente in colonie ma durante il periodo degli amori si possono avere degli scontri tra i maschi, in ogni caso non cruenti.
È un animale prevalentemente carnivoro. Si nutre in particolare di lumache, piccoli crostacei, larve di insetti, molluschi, girini, invertebrati acquatici. Non disdegna tuttavia pesci morti o carogne di altri animali né vegetazione acquatica come le lenticchie d'acqua e le ninfee. Anche se occasionalmente la si trova sulla terraferma in cerca di cibo, mangia esclusivamente nell'acqua. Ciò è dovuto al fatto che può inghiottire soltanto sott'acqua.
L'attività riproduttiva comincia all'inizio della primavera, spesso già in febbraio o in marzo, con l'innalzarsi delle temperature, dopo il letargo invernale. Nel periodo degli amori i maschi diventano molto aggressivi. Sebbene il rapporto numerico tra maschi e femmine sia alquanto variabile e muti secondo la zona geografica, pare che ciascun maschio riesca ad avere un piccolo harem con 2-3 femmine.
L'accoppiamento avviene il più delle volte in acqua profonda almeno una trentina di centimetri ed è generalmente incruento. Il maschio guida la femmina nell'acqua e le si aggrappa fermamente con le unghie delle zampe ai bordi del carapace, con colpetti del muso sulla testa e sul collo della femmina la costringe a ritirare la testa il che la porta ad alzare e a estroflettere ancora di più la coda dal guscio; in questa maniera e bloccando la coda della femmina con la propria, il maschio introduce il pene. Durante l'accoppiamento, che può continuare per un'ora o più, il maschio si lascia trasportare dalla femmina aggrappato al suo carapace.
In generale la deposizione delle uova avviene intorno agli inizi del mese di giugno (variabile a seconda delle località), dopo circa 30-45 giorni dall'accoppiamento. Per trovare un posto adatto alla deposizione la femmina può percorrere anche lunghe distanze, fino a 4 km.
I nidi, comunque, vengono di solito collocati da pochi metri (2-20), fino a poche centinaia di metri (200-500) dallo specchio d'acqua in cui vive. Spesso le femmine tornano ogni anno nello stesso posto. I luoghi preferiti per la deposizione sono di solito asciutti, esposti al calore dei raggi solari, con terra sabbiosa e soffice e vegetazione rada, in prossimità delle rive, tra le radici della vegetazione riparia. Lo scavo del nido e la deposizione delle uova avvengono di solito nel tardo pomeriggio, di sera o nelle prime ore del mattino.
Per prima cosa la femmina, scelto un luogo in prossimità della riva, tramite l'utilizzo delle zampe posteriori, scava una buca profonda circa 10 cm; se il terreno è duro lo bagna con acqua raccolta in due sacche lombari che sfociano nella cloaca. Nelle regioni a clima mediterraneo (es.: Mediterraneo, Mar Nero), le femmine possono effettuare fino a 3 deposizioni nel periodo che va dalla metà-fine di maggio alla fine di luglio.
Vengono deposte dalle 9 alle 15 uova (es.: Germania, Ucraina) a 3-8 (Italia), a seconda della taglia della femmina, anche se sono state rinvenute deposizioni con più di 20 uova.Le uova sono tondeggianti, bianche, dal guscio calcareo, sottile e lievemente elastico; sono lunghe 30–39 mm e larghe 18–22 mm e pesano 6-10g. Dopo la deposizione il nido viene coperto con il terreno che si indurisce chiudendo il foro d'entrata.
Dopo circa 60-85 giorni in Italia e fino anche oltre 120 giorni (in Europa settentrionale) nascono i piccoli, dotati di un "dente dell'uovo" che utilizzano per rompere il guscio e che scomparirà una volta assolta la funzione. Qualora il clima non fosse sufficientemente caldo, soprattutto nelle regioni europee settentrionali o in caso di deposizione tardiva delle uova, i piccoli potranno uscire dall'uovo la primavera successiva a quella della deposizione.
I neonati sono lunghi 30–35 mm e pesano 4-6 :g, hanno il carapace tondeggiante, molle, carenato, di colore nerastro punteggiato di giallo e una coda molto lunga rispetto alle dimensioni del corpo. La Emys ha un accrescimento piuttosto lento, specialmente nelle regioni settentrionali.
A due anni i piccoli raggiungono le dimensioni di 5–6 cm con un peso di 14-22 g; a 4 anni raggiungono 6–7 cm di lunghezza con un peso di 30-33 g; a 6 anni il carapace misura 7–8 cm e il peso è di 90 g. I maschi raggiungono la maturità sessuale tra i 6 e gli 8 anni (carapace lungo 8–10 cm), mentre le femmine solo a 15 anni (oltre i 10 cm). La Emys, come tutte le tartarughe, è una specie longeva; in natura può vivere fino a 40 anni, in cattività può vivere oltre i 60 anni. Rollinat R. (1934) ha riferito che questa specie può superare i 120 anni.
Le femmine sono in grado di deporre uova fertili anche dopo due anni dopo l'accoppiamento. Come in molte specie di rettili, il sesso dei neonati dipende dalla temperatura di incubazione. Con temperature costanti tra i 23 °C e i 27 °C nascono esclusivamente maschi, con temperature tra 29.5 °C e 33 °C nascono esclusivamente femmine, a temperature comprese tra questi due intervalli di temperatura nascono individui di entrambi i sessi.
L'Emys orbicularis è presente in quasi tutto il continente europeo (dalla penisola balcanica all'Anatolia, dal Nord Africa alla penisola iberica, in Francia, in Italia in Ungheria, in Polonia, in Lituania) con l'eccezione delle zone poste più a Nord (paesi scandinavi). Nella penisola iberica e nei Balcani convive con la Mauremys caspica, l'unica altra tartaruga acquatica endemica presente nel continente europeo.
In Italia ha una distribuzione disomogenea e frammentata, tipica caratteristica di una specie minacciata. Ha, infatti, una discreta presenza nella pianura Padana e nelle zone palustri della Maremma toscana, in Lazio, in Campania e Calabria, mentre è quasi estinta in Liguria, Piemonte e Friuli-Venezia Giulia e del tutto assente in Valle d'Aosta e nelle zone montane dell'arco alpino e della dorsale appenninica.
All'interno della Riserva naturale controllata Lago di Serranella, in località Sant'Eusanio del Sangro in Provincia di Chieti è stato realizzato un centro di recupero, dove si stanno riproducendo esemplari autoctoni, ed altri domestici.
Mentre nel passato veniva cacciata dall'uomo per scopi alimentari, oggi è principalmente minacciata dal progressivo scomparire del suo habitat naturale dovuto al prosciugamento delle zone umide e alla regimazione dei corsi d'acqua. Risente, come tutto l'ecosistema acquatico, del progressivo inquinamento delle acque, in particolare dell'immissione negli ambienti acquatici di sostanze tossiche quali gli insetticidi ed i diserbanti o altri principi attivi ad azione biocida. Altre rilevanti minacce sono costituite dalla soppressione della vegetazione riparia effettuata con mezzi meccanici che ferisce gli esemplari adulti e ne distrugge i nidi e dall'abbandono di esemplari di Trachemys scripta da parte di allevatori incompetenti.
L'E. orbicularis preferisce acque tranquille, con fondale fangoso. La si trova in stagni, fossati, paludi, fiumi e canali, in zone ricche di vegetazione acquatica e dove la corrente dell'acqua è più lenta. Vive anche nelle acque salmastre come ad esempio le foci dei fiumi e le lagune costiere. È possibile trovarla anche in ambienti artificiali quali canali di irrigazione, laghetti nei parchi cittadini e in ogni habitat favorevole. Lo spazio vitale individuale varia dai 600 ai 1600 m2; rispetto alle femmine i maschi hanno esigenze di spazio minori.
In atto sono riconosciute 7 sottospecie:[2]
Studi basati su dati morfologici e molecolari hanno evidenziato che le popolazioni siciliane in passato attribuite a E. orbicularis galloitalica costituiscono una specie a sé stante: Emys trinacris Fritz et al., 2005.[3]
L'Emys orbicularis è considerata tra i rettili europei più interessanti il cui habitat deve essere necessariamente protetto e per questo è inclusa nell'Allegato II della direttiva Habitat 92/43/CEE.
Essendo un animale molto sensibile al deterioramento del proprio habitat, può essere considerata una "specie indicatrice" della qualità di questo.
È anche inclusa nell'Allegato II della Convenzione di Berna che ne vieta la detenzione e la vendita.
La testuggine palustre europea (Emys orbicularis (Linnaeus, 1758)) è una testuggine della famiglia degli emididi.
Balinis vėžlys (lot. Emys orbicularis, vok. Europäische Sumpfschildkröte) – balinių vėžlių (Emydidae) šeimos roplys.
Aptinkamas Lazdijų ir Alytaus rajonuose; čia įkurti draustiniai. Aptiktas ir Žemaitijos nacionaliniame parke.
Lietuvoje labai reta rūšis, įrašyta į Lietuvos raudonąją knygą. Lietuvos Respublikos Aplinkos ministro 2002 m. balandžio 8 d. įsakymu Nr.159 balinis vėžlys įrašytas į Europos bendrijos svarbos gyvūnų ir augalų rūšių, randamų Lietuvoje, sąrašą.
Nyksta daugiausia dėl tinkamų gyvenamųjų vietų nykimo. Norint sudaryti vėžliams palankias sąlygas, savo valdoje galima įrengti dirbtinę kūdrą ar kelias skirtingo gilumo, geriausia aukštesnėje vietovėje, kad vanduo būtų skaidresnis, o į telkinį patektų mažiau trąšų. Tokioje kūdroje negalima užveisti žuvų, tačiau ateinantys atsigerti galvijai bus naudingi tuo, kad nuskabys pakrančių sąžalynus. [2]
Baliniams vėžliams tinkamiausi negilūs stovintys arba lėtai tekantys vandenys - neišdžiūstančios kūdros pamiškėse, laukymėse, kur gausu nuvirtusių stuobrių ar dumblo, smėlio salelių, seklumų, kur galima šildytis. Pajutę pavojų, slepiasi vandenyje. Žiemojimui vėžliai renkasi gilesnes vietas, kurios aprūpintos deguonimi, dumble tarp medžių šaknų, šaltiniuotuose vietose, kemsynuose, kurių nesukausto įšalas. Šlaitai, kitos smėlingos vietos kiaušiniams dėti turi būti nutolusios nuo vasarojimo telkinių ne toliau kaip per 1 km. Minta vandens ir sausumos gyvūnais, daugiausiai nariuotakojais. Balinis vėžlys laikomas tik pusiau vandens gyvūnu nes gali nuo vandens telkinių nutolti net iki keturių kilometrų[3]
Šarvas alyvinės spalvos arba rudas, juodas, iki 25 cm ilgio.
Kiaušinius deda į išraustą smėlyje (sausumoje) 10 cm gylio duobutę. Kiaušiniai vystosi 2-3 mėnesius. Jaunikliai į žemės paviršių išlenda tik kitais metais.
Gyvenimo trukmė Lietuvoje siekia 50-100 metų, o daugintis gali ir sulaukę 80 metų. Patinėliai lytiškai subręsta būdami 10 metų, patelės - 15-20 metų arba dar vėliau.
Balinis vėžlys pavaizduotas Lietuvos banko 50 lt vertės monetoje (2012 m.), Seirijų herbe.
Balinis vėžlys (lot. Emys orbicularis, vok. Europäische Sumpfschildkröte) – balinių vėžlių (Emydidae) šeimos roplys.
Purva bruņurupucis jeb Eiropas purva bruņurupucis (Emys orbicularis) ir purva bruņurupuču dzimtas (Emydidae) bruņurupucis, kas dzīvo Eiropas centrālajos un dienvidu reģionos, Ziemeļāfrikas un Āzijas rietumos. Tā ir vistālāk uz ziemeļiem izplatītā bruņurupuču suga pasaulē. Agrāk tā izplatības areāls bijis daudz plašāks un purva bruņurupucis ir dzīvojis pat Zviedrijas ziemeļos. Latvija atrodas purva bruņurupuča mūsdienu izplatības areāla galējos ziemeļos.[1]
Vēsturiski purva bruņurupuči tikuši turēti arī kā mājas mīluļi, tomēr mūsdienās to turēšana mājas apstākļos ir nelikumīga. Purva bruņurupucis Latvijā ir tik ļoti rets dzīvnieks, ka jebkuram paziņojumam par dabā atrastu purvu bruņurupuci ir būtiska nozīme bruņurupuču saglabāšanā.[1]
Latvijas Dabas muzejs Eiropas purva bruņurupuci ir izraudzījies par 2013. gada dzīvnieku Latvijā.[2]
Purva bruņurupucis ir rets un aizsargājams Latvijas un Eiropas rāpulis un tas ir iekļauts Latvijas Sarkanās grāmatas 0. kategorijā kā izmirusi suga, tomēr laiku pa laikam izdodas konstatēt atsevišķus sugas eksemplārus. Par bruņurupuču statusu Latvijā ir visai pretrunīga informācija, tomēr pēdējos gados tiek uzskatīts, ka neliela šīs sugas populācija pie mums ir saglabājusies.[1][3] 2008. gadā Vides ministrija apstiprināja Eiropas purva bruņurupuča sugas aizsardzības plānu Latvijā.
Senākie rakstiskie dati par purva bruņurupučiem Latvijā ir saglabājušies no 1820. gada. Mūsdienās Latvijā visbiežāk atrod pieaugušus īpatņus, jaunie bruņurupuči vai to mazuļi tiek novēroti ļoti reti.[3] Daļa biologu pauž viedokli, ka Latvijā sastopamie purva bruņurupuči ir allohtoni indivīdi — ievesti Latvijā un izlaisti savvaļā. Tomēr mazuļu novērošana ļauj izvirzīt pieņēmumu, ka Latvijā eksistē purva bruņurupuču populācija, iespējams, tās ir nelielas, lokālas grupas.[1]
Galvenie faktori, kas negatīvi ietekmē purva bruņurupuču populāciju Latvijā, ir dažādie dabas faktori, piemēram, relatīvi aukstais klimats, īpaši īsā un vēsā vasara, agrs rudens, kas bieži vien neļauj bruņurupucēniem izšķilties no olām. Arī Latvijas ziema ar gaisa minimālajām temperatūrām –25°С līdz –30°С neļauj jaundzimušiem bruņurupučiem augsnē pārziemot. Tādēļ purva bruņurupuču vairošanās Latvijā ir veiksmīga tikai siltos gados ar ilgu un karstu vasaru, kad jaunie bruņurupucēni, lai ziemotu, paspēj nokļūt līdz ūdenstilpei.[1]
Otrs negatīvs dabas faktors ir dabiskie plēsēji, kas medī mazos bruņurupucēnus un izrok olas.[3] Tie ir meža cūkas, lapsas, vilki, āpši, caunas, seski, ūdri, kaijas, baltie un melnie stārķi, zivju gārņi, līdakas, sami un citi dzīvnieki.[1] Purva bruņurupučus apdraud arī parazīti (dēles un asins parazīti) un slimības, tikpat nelabvēlīgas sekas atstāj biotopu aizaugšana ar krūmājiem un to degradācija.[1]
Arī cilvēku saimnieciskā darbība negatīvi ietekmē purva bruņurupuču izdzīvošanu. Tie ir celtniecības, meliorācijas un meža darbi, dīķu nosusināšanas un rekonstrukcijas, transporta plūsma uz ceļiem, zveja, makšķerēšana un aktīvā atpūta pie ūdenstilpnēm.[1]
Purva bruņurupucim muguras bruņas — karapakss ir olīvbrūns, brūngani pelēkas vai melns, ar dzelteniem punktiņiem vai svītriņām, vēdera bruņas — plastrons ir gaiši brūns. Karapakss ar plastronu savienots ar elastīgu skrimšļa saiti. Astes, kāju un kakla pelēkā āda rotāta ar dzelteniem plankumiņiem. Gan priekškājām, gan pakaļkājām starp pirkstiem ir peldplēves. Aste diezgan gara: tēviņiem tā ir līdz ⅔ karapaksa garuma, mātītēm gandrīz ½.[3]
Purva bruņurupucis ir vidēji liels bruņurupucis. Tā kopējais ķermeņa garums ar asti lielākajiem īpatņiem Latvijā var sasniegt 32 cm, bet parasti tas ir daudz mazāks.[3] Kopumā bruņurupuča lielumu ietekmē dažādi dabas faktori — temperatūra un siltās sezonas ilgums. Dažādos ģeogrāfiskos reģionos tā augums un vairoties spēja var būt atšķirīga.[4] Purva bruņurupučiem līdzīgi kā citiem bruņurupučiem tēviņi ir mazāki nekā mātītes. Arī plastrons tēviņiem ir mazāks, līdz ar to tie ir kustīgāki par mātītēm.[4]
Purva bruņurupuči dzīvo mitrājos, purvos, dīķos, ezeros, arī mierīgu upju līčos ar mālainu grunti un lēzeniem krastiem. Purva bruņurupucis apmetas ūdenstilpēs, kuru krastos ir atsegtas, atklātas vietas. Tam patīk saulainās dienās izkāpt no ūdens un "sauļoties". Purva bruņurupucis labi peld un nirst, zem ūdens tas var atrasties 10—15 minūtes. Tas ir aktīvs galvenokārt rīta un vakara stundās.[5] Purva bruņurupuci uzskata par daļēji ūdenī dzīvojošu sugu, to samērā bieži var novērot līdz 1000 metriem no ūdenstilpes krastiem, retos gadījumos līdz 4000 metriem.[6]
Atrodoties krastā, briesmu gadījumā glābiņu tas meklē ūdenī. Purva bruņurupucis ziemo ūdenstilpju dibena dūņās. Ziemošana Latvijā sākas oktobrī un beidzas aprīlī.[3]
Purva bruņurupucis barojas ar dažādiem nelieliem ūdens un sauszemes bezmugurkaulniekiem, piemēram, kukaiņu (galvenokārt spāru) kāpuriem, mitrenēm, kā arī nelieliem abiniekiem un zivīm. Reizēm tas ēd arī ūdensaugus.[3][5][6] Augu patēriņš, kļūstot bruņurupucim vecākam un lielākam, pieaug, īpaši ārpus vairošanās sezonas.[6]
Purva bruņurupuču mātītei sezonā ir vairāki dējumi (1—3 reizes no maija līdz jūlijam). Smilšainā liedagā mātīte ar pakaļkājām izrok ap 10 cm dziļu bedrīti, kurā iedēj 5—10 iegarenas olas ar kaļķainu čaulu. Tās ir apmēram 28—33 mm garas. Pēc olu izdēšanas mātīte bedrīti aizber. Inkubācijas periods ilgst 2—3 mēneši. Pēc izšķilšanās karapaksa garums ir 22—25 mm. Jaunie bruņurupucēni Latvijā parasti paliek zem zemes līdz nākamajam pavasarim. Dzimumgatavību purva bruņurupucis sasniedz 6—8 gadu vecumā, kad karapaksa garums ir 9—12 cm.[3] Tā mūža garums parasti ir no 40 līdz 60 gadiem, retos gadījumos tas var pārsniegt 100 gadus.
Purva bruņurupucis jeb Eiropas purva bruņurupucis (Emys orbicularis) ir purva bruņurupuču dzimtas (Emydidae) bruņurupucis, kas dzīvo Eiropas centrālajos un dienvidu reģionos, Ziemeļāfrikas un Āzijas rietumos. Tā ir vistālāk uz ziemeļiem izplatītā bruņurupuču suga pasaulē. Agrāk tā izplatības areāls bijis daudz plašāks un purva bruņurupucis ir dzīvojis pat Zviedrijas ziemeļos. Latvija atrodas purva bruņurupuča mūsdienu izplatības areāla galējos ziemeļos.
Vēsturiski purva bruņurupuči tikuši turēti arī kā mājas mīluļi, tomēr mūsdienās to turēšana mājas apstākļos ir nelikumīga. Purva bruņurupucis Latvijā ir tik ļoti rets dzīvnieks, ka jebkuram paziņojumam par dabā atrastu purvu bruņurupuci ir būtiska nozīme bruņurupuču saglabāšanā.
Latvijas Dabas muzejs Eiropas purva bruņurupuci ir izraudzījies par 2013. gada dzīvnieku Latvijā.
De Europese moerasschildpad (Emys orbicularis) is een schildpad uit de familie moerasschildpadden (Emydidae).
Het is een middelgrote soort die onopvallende donkere kleuren heeft met gelige vlekjes op het schild en de huid.[2] De schildpad komt in grote delen van Centraal-Europa tot in Azië voor. Het is een typische moerasbewoner die in stilstaande, begroeide wateren leeft. In België en Nederland is de schildpad niet inheems, maar wordt soms in Limburg aangetroffen als dwaalgast.
De Europese moerasschildpad is een omnivoor die zowel dierlijk als plantaardig materiaal eet. De paartijd is in de lente, de eitjes worden afgezet in zelfgegraven holen langs de oever. De schildpad heeft verschillende vijanden en parasieten, maar gaat vooral in aantal en verspreidingsgebied achteruit door toedoen van de mens, zoals het droogleggen van moerassen. De schildpad telt negen ondersoorten en is in het verleden onder verschillende wetenschappelijk namen beschreven. De ondersoorten verschillen vaak in leefgebied maar zijn moeilijk te onderscheiden.[3]
De Europese moerasschildpad is een palearctische soort die voorkomt in zuidelijk en oostelijk Europa tot in noordelijk Afrika en oostelijk tot delen van Azië.[4]
De schildpad komt voor in de landen Albanië, Algerije, Armenië, Azerbeidzjan, Belarus, Bosnië en Herzegovina, Bulgarije, Duitsland, Frankrijk, Georgië, Griekenland, Hongarije, Iran, Italië, Kazachstan, Kroatië, Liechtenstein, Litouwen, Macedonië, Malta, Marokko, Moldavië, Monaco, Montenegro, Oekraïne, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Rusland, Servië, Slowakije, Slovenië, Spanje, Syrië, Tsjechië, Tunesië, Turkije, Turkmenistan en Zwitserland.[5]
Binnen Europa is het verspreidingsgebied in het westen versnipperd op het Iberisch Schiereiland en Frankrijk. In Centraal-Europa loopt het verspreidingsgebied van Duitsland tot Italië en Griekenland. De schildpad is in het oosten verspreid over de Balkan tot Rusland ten zuiden van Moskou. Litouwen is het noordelijkst gelegen land in Europa waar de schildpad leeft. In Azië strekt het areaal zich uit tot Turkije en noordelijke delen van Arabische landen als Iran. In Afrika ten slotte beperkt het verspreidingsgebied van de Europese moerasschildpad zich tot drie verschillende delen in uiterst noordelijk Marokko ten noorden van Fez, het noordwestelijke puntje van Algerije ten oosten van Constantine en in uiterst noordelijk Tunesië.
In België zijn geen waarnemingen in het nabije verleden bekend; ook recente waarnemingen zijn niet bekend.[2] Resten van de schildpad zijn wel aangetroffen bij een opgraving in de jaren 80 in Tongeren, uit een put met een leeftijd van rond het begin van de jaartelling tot de derde eeuw.[6] Omdat het slechts fragmenten betreft, is onduidelijk of het dier hier leefde of werd meegevoerd of wellicht als gebruiksvoorwerp diende zoals een amulet of andere versiering.[6]
De Europese moerasschildpad is de enige schildpaddensoort die recentelijk in het wild in Nederland voorkwam maar tegenwoordig is uitgestorven. Er zijn fossiele resten van de schildpad uit het Holoceen aangetroffen in Nederland maar ook in noordelijker gelegen gebieden als Zweden, Estland, Denemarken en Groot-Brittannië.[7] Fossiele resten van de schildpad in Nederland zijn al bekend sinds 1897 en werden aangetroffen in Tegelen.[8] In 1972 werden resten beschreven die gevonden waren in Voorschoten.[9]
Mogelijk is de soort verdwenen door overbejaging want moerasschildpadden werden vroeger graag gegeten. Uit middeleeuwse bronnen is bekend dat de dieren veel op markten werden aangeboden.[10]
Bijna een eeuw geleden zou de soort nog voorkomen in zuidelijk Limburg, volgens het boek Fauna van Nederland door Van Kampen en Heimans uit 1927 werd de verspreiding in Limburg omschreven als verspreid, doch zeldzaam, in Zuid-Limburg, vooral in het gebied van de Geleen.[8] Later werd dit weer in twijfel getrokken omdat er geen eieren of juvenielen zijn gevonden en alle exemplaren waarschijnlijk dwaalgasten betroffen.[2]
Af en toe wordt een Europese moerasschildpad aangetroffen in onder andere zuidelijk Limburg en Gelderland in Nederland.[11] Deze exemplaren zijn waarschijnlijk door de Maas meegevoerd uit noordelijk Frankrijk.[2]
De Europese moerasschildpad is een middelgrote soort die een lengte van het rugschild of carapax bereikt van ongeveer 13 tot 18 centimeter, uitschieters kunnen groter worden tot 23 cm.[7] Het schild is koepelvormig en aan de bovenzijde enigszins afgeplat. Vrouwtjes worden groter dan mannetjes en zijn daarnaast te onderscheiden aan de kortere staart en rechte nagels. Vrouwtjes hebben ook een plattere buikzijde, die van mannetjes is enigszins ingedeukt. Het gewelfde buikschild of plastron van de mannetjes speelt een rol bij het op het vrouwtje klimmen tijdens de paring. Juveniele dieren hebben op het midden van het rugschild een opstaande rand of kiel, deze verdwijnen naarmate de schildpad ouder wordt en zijn bij volwassen exemplaren meestal niet meer te zien. Heel jonge exemplaren, die net uit het ei komen, hebben aan ieder zijde van de opstaande kiel een kleinere kiel maar deze zijn al na korte tijd verdwenen. Juvenielen hebben ook een verhoudingsgewijs grotere en dikkere kop en een langere staart. Het buikschild heeft bij jonge dieren een flexibel scharnierpunt aan de achterzijde, bij de volwassen exemplaren kan het schild met het scharnier niet worden gesloten zoals bij de soorten uit het geslacht Kinixys of klepschildpadden het geval is.
De schildkleur is donkerbruin tot zwart maar kan ook lichter zijn tot olijfbruin. De schildplaten zijn voorzien van gele vlekjes of streepjes die vaak een straalsgewijs patroon hebben. De platen aan de bovenzijde van de rug hebben verschillende namen, afhankelijk van de positie. De grote platen op het midden van de bovenzijde van de rug heten de wervelschilden (vertebraal), dit zijn er altijd vijf. De platen aan de zijkanten, tussen de bovenste rij en de rij aan de schildrand worden de ribschilden (costaal) genoemd. De buitenzijde van het schild is voorzien van een ring vele kleinere platen die de randschilden (marginaal) worden genoemd. Aan iedere zijde zijn altijd twaalf randschilden aanwezig.[12] Aan de voorzijde zit in het midden, boven de kop, een enkele kleine plaat die het nekschild (nuchaal) wordt genoemd. De hoornplaten op de rug kunnen in sommige populaties abnormaliteiten vertonen, zoals extra schilden die vaak asymmetrisch zijn in populaties rond de rivier Louro in Spanje. De reden van dergelijke afwijkingen is niet precies bekend, maar hieraan ligt waarschijnlijk een ongunstige embryonale omgeving, inteelt of watervervuiling ten grondslag.[13] De buikplaten zijn geheel zwart tot bruin met donkere randen, soms zijn de platen lichter tot geel met zwarte markeringen.
De huid van kop en poten is donker van kleur, meestal geelbruin of donkerder tot zwart. Aan de bovenzijde van de nek zijn geen schubben aanwezig. De poten, zijkanten van de kop en de keel dragen wel schubben die echter nooit groot zijn. De huid heeft vooral aan weerszijden van de kop gele vlekjes die kenmerkend zijn voor de soort. De kleur van het oog varieert per ondersoort en kan uiteenlopen van rood tot bruingeel of geel tot wit, de ogen van vrouwtjes hebben minder variatie en zijn geelbruin tot wit.[7]
Buikschild
Rugschild
Skelet
Zij-aanzicht
De poten zijn afgeplat en voorzien van zwemvliezen wat een aanpassing is op het water. De tenen dragen nagels die dienen om voedsel af te scheuren, bij mannetjes zijn de nagels duidelijk langer en sterk gekromd, dit dient als seksueel kenmerk en speelt een functionele rol bij het beklimmen van een vrouwtje tijdens de paring.
De Europese moerasschildpad is een typische moerasschildpad die zowel in het water als op het land uit de voeten kan en deze soort zont het grootste deel van de dag om als hij opgewarmd te gaan jagen, wat meestal in het water gebeurt. De Europese moerasschildpad leeft in kleine groepjes en is zeer schrikachtig; bij verstoring duikt de hele groep onder en verschuilt zich urenlang alvorens weer tevoorschijn te komen.[2] Onder biologen die de schildpad onderzoeken staat het dier bekend als een erg schuwe soort die zich ondanks lang wachten vaak niet meer laat zien.[14]
De Europese moerasschildpad komt vanwege het grote verspreidingsgebied zowel voor in heel warme als meer gematigde streken. De levenswijze is hierop aangepast waardoor de verschillende populaties andere overlevingsstrategieën kennen. Populaties die rond het Middellandse Zeegebied voorkomen worden in de hete zomermaanden geconfronteerd met het uitdrogen van waterbronnen en een verminderd aanbod van voedsel. Ze houden hiertoe een aestivatie of 'zomerslaap', dit is een inactieve periode waarbij de schildpad zich ingraaft en niet op zoek gaat naar voedsel. Populaties in meer gematigde streken hebben minder last van de hitte maar moeten gedurende de winter schuilen tegen vorst. Als delen van het dier bevriezen zal het de winter namelijk niet overleven. Daarom houden de exemplaren een winterslaap, waarbij ze zich ingraven in de modder op de bodem van het water. De schildpad kan hierbij tot 15 centimeter diep in de modder worden aangetroffen en kan zo bevriezing van de toplaag overleven.[7]
Als de schildpadden in de lente hun winterkwartier hebben verlaten zoeken ze het water op en gaan op zoek naar een partner. De voortplantingstijd loopt van maart in de zuidelijkere delen van het verspreidingsgebied tot in juni of later in de noordelijke delen.[4] Het zijn vooral de mannetjes die naar een vrouwtje zoeken. De Europese moerasschildpad is een van de soorten waarbij het mannetje geluiden maakt om vrouwtjes te lokken, welke klinken als korte piepjes. Zodra ze een geschikte partner gevonden hebben wordt het vrouwtje achtervolgd en vaak in haar poten gebeten om haar te immobiliseren. Hoewel dit gedrag normaal is bij moerasschildpadden, is van mannetjes van de Europese moerasschildpad beschreven dat ze erg agressief kunnen zijn.[12] Bij exemplaren die in gevangenschap worden gehouden worden de mannetjes vaak na de paring gescheiden van de vrouwtjes omdat deze laatsten gestrest kunnen raken door de opdringerige mannetjes.[2] Bij de paring klimt het mannetje op haar schild en vindt de copulatie plaats. De paring vindt altijd plaats in het water.
Net als alle schildpadden is de Europese moerasschildpad eierleggend. Ongeveer zes weken na de paring zet het vrouwtje haar eitjes af in een zelfgegraven hol langs de oever. De eitjes zijn wit van kleur en hebben een zachte, leerachtige schaal, ze zijn ovaal van vorm waarbij de diameter ongeveer 18 tot 22 millimeter is en de lengte 30 tot 39 mm.[7] Een vrouwtje zet een enkel legsel eieren af, het aantal bedraagt drie tot 16 eitjes, gemiddeld telt het legsel 9 eitjes.[7] De grootte van het nest is afhankelijk van de leeftijd van een vrouwtje; grotere vrouwtjes zetten meer eitjes af dan kleinere exemplaren.[4]
De eitjes hebben een incubatietijd van ongeveer drie maanden en komen uit van augustus tot oktober.[3] De exacte periode is sterk afhankelijk van de omgevingstemperatuur. Soms overwinteren de eieren en komen de juvenielen pas de volgende lente uit het ei.[12] De Europese moerasschildpad heeft geen geslachtschromosomen; het geslacht wordt bepaald door de omgevingstemperatuur gedurende de embryonale ontwikkeling. Dit verschijnsel wordt temperatuurafhankelijke geslachtsbepaling genoemd. Het komt ook voor bij andere schildpadden, hoewel niet bij alle soorten, en daarnaast bij andere reptielen zoals krokodilachtigen. Bij een gemiddelde ontwikkelingstemperatuur van 24 tot 28 C° graden komen er voornamelijk mannetjes uit een ei, bij hogere temperaturen komen er procentueel steeds meer vrouwtjes voor. Bij een temperatuur van ongeveer 30 °C komen er vrijwel alleen vrouwtjes uit het ei.[4] Bij een te hoge temperatuur raakt het embryo oververhit en sterft, maar de temperatuur mag ook niet te laag zijn omdat de eieren dan eveneens niet uitkomen.
De jonge schildpadjes breken uit het ei met hun eitand, een verhard stekeltje op de bovenlip dat al snel na het verlaten van het ei afvalt. De juvenielen hebben al een grote kop en staart maar het schild is aanzienlijk kleiner en zwakker. De meeste exemplaren worden binnen korte tijd opgegeten. Na ongeveer vijf tot zes jaar is de schildpad volwassen, maar als de omstandigheden tegenzitten kan dit oplopen tot 12 jaar en er is zelfs een waarneming bekend van een exemplaar dat pas na 18 jaar volwassen werd.[3] De mannetjes zijn iets eerder geslachtsrijp dan de vrouwtjes.[12]
Vrouwtje tijdens het graven van een nest.
Vrouwtje tijdens het graven van een nest.
Uitgekomen nest met eierschalen.
De Europese moerasschildpad leeft in zoet water en komt voor in zowel stilstaande tot enigszins stromende wateren. Permanent stromende tot snelstromende wateren zijn ongeschikt, ook diepe wateren worden door de schildpad gemeden. De Europese moerasschildpad heeft een voorkeur voor ondiepe wateren met enige onderwatervegetatie, met open plekken en een niet al te steile oever om te zonnen. Open plekken op de oever zijn ook een voorwaarde om de eieren af te kunnen zetten. De soort wordt voornamelijk aangetroffen in kleinere wateren waarin een voldoende aanbod van voedsel en weinig grotere roofdieren aanwezig zijn. Voorbeelden zijn meren, grote vijvers, langzaam stromende wateren en moerassen.[12]
De Europese moerasschildpad is de enige moerasschildpad die voorkomt boven een breedtegraad van 45 graden.[12]
De Europese moerasschildpad is een omnivoor ofwel een alleseter. Op het menu staat voornamelijk dierlijk materiaal maar ook verschillende plantendelen worden gegeten. Het voedsel verandert naarmate de schildpad ouder en groter wordt en steeds grotere dieren kan eten. Daarnaast zijn jonge schildpadden carnivoor en eten uitsluitend diertjes maar gaan als ze ouder worden steeds meer plantaardig materiaal eten.[4] Juvenielen leven voornamelijk van waterinsecten, kleine kreeftachtigen en amfibieënlarven. De volwassen schildpad foerageert actief op visjes, kikkers, salamanders en andere waterdieren als weekdieren zoals slakken en tweekleppigen. De prooidieren worden meestal in het water gezocht maar kunnen ook op het land worden buitgemaakt.[7] Kleine prooidieren worden met de scherpe en krachtige kaken gekraakt en verzwolgen, bij grotere dieren zoals kikkers wordt een hap genomen en de brok vlees losgescheurd met de scherpe klauwen.
Oudere exemplaren gaan steeds meer planten eten, verschillende plantendelen zijn geschikt als voedsel, zoals bladeren, andere groene delen en fruit. Van in gevangenschap gehouden dieren is bekend dat ze vrijwel volledig op planten kunnen overschakelen.[12] Zowel waterplanten als op het land groeiende planten worden gegeten.
De Europese moerasschildpad wordt al in het ei belaagd, verschillende dieren eten de eieren van schildpadden. In sommige streken kan het verlies aan eieren oplopen tot 98% als gevolg van predatie. Bovengronds levende dieren, zoals de das en de wasbeerhond, zoeken de nesten actief op waarbij de eieren worden uitgegraven.[15] Ook ondergronds levende dieren als mieren komen bij het bouwen van hun kolonie soms een nest tegen waarbij de eieren verloren gaan. Van de behaarde rode bosmier (Formica rufa) is zelfs bekend dat uit het ei kruipende schildpadden door de bijtende mieren worden aangevallen en gedood.[15]
De schildpad heeft vervolgens als juveniel vele vijanden zoals rovende vissen, rovende zoogdieren als otters en sommige vogels zoals reigers. Grotere exemplaren echter hebben nog maar weinig te duchten van de meeste dieren die ze als juveniel naar het leven staan.
De Europese moerasschildpad heeft naast predatoren ook last van verschillende parasieten. Een voorbeeld is de bloedparasiet Haemogregarina stepanowi, die behoort tot een parasitaire groep van protisten genaamd Apicomplexa. Een andere parasiet is Polystomoides, die behoort tot de platwormen en de klasse Monogenea, dit is een groep waarvan de meeste soorten parasiteren op vissen. Andere platwormen die parasiteren op de schildpad behoren tot het geslacht Spirhapalum en behoren tot een andere groep van platwormen, de trematoden.
De schildpad ondervindt een negatieve invloed van exotische soorten die opduiken in het leefgebied, zoals de roodwangschildpad (Trachemys scripta elegans). Vaak kunnen dergelijke soorten zich niet handhaven in Europese landen omdat de zomertemperatuur te laag is voor de ontwikkeling van de eitjes. Uit onderzoek blijkt dat deze soort de Europese moerasschildpad beconcurreerd om zonplaatsen en uit experimentele waarnemingen is bekend dat de sterfte onder de Europese moerasschildpadden hoger was en de dieren gewicht verloren in de nabijheid van roodwangschildpadden.[16]
De Europese moerasschildpad is in veel streken een kwetsbare soort die in aantal en verspreiding achteruitgaat. Ongeveer 200 jaar geleden kwam de schildpad nog voor in het Rijnland maar is door grootschalige industrie en landschapsontginningen verdwenen.[2] De schildpad kwam tot de 19e eeuw voor in Duitsland en Oostenrijk, maar is hier sterk in verspreiding achteruitgegaan. De soort heeft voornamelijk te lijden gehad onder habitatvernietiging en vervuiling van het oppervlaktewater. Ook werd de schildpad als voedsel gezien in de vastentijd, men mag dan volgens christelijke tradities geen vlees of vis eten maar schildpadvlees is wel toegestaan.[17]
Volgens de International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (versie 1996) is de status van de schildpad van bescherming afhankelijk (Lower Risk of LR) tot gevoelig (Near Threatened of NT). In de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn is de schildpad opgenomen onder bijlage II als beschermde diersoort.[18]
Herintroductie van deze soort vindt plaats in enkele landen. In Frankrijk zijn moerasschildpadden uitgezet in (o.a) de Elzas. In Duitsland is de soort uitgezet in verschillende deelstaten, zoals in Hessen[19], Rijnland-Palts[20], Mecklenburg-Voor-Pommeren[21] en in Nedersaksen[22]. Ook in Zwitserland[23] en Oostenrijk[24] is de soort opnieuw uitgezet.
De Europese moerasschildpad dankt zijn Nederlandse naam uit het biotoop dat bestaat uit moerasachtige gebieden. Ook in andere talen als het Duits (Europäische Sumpfschildkröte) en het Engels (European pond terrapin) heeft de schildpad deze naam.
De schildpad werd voor het eerst wetenschappelijk beschreven in 1758 door Carolus Linnaeus als Testudo orbicularis.[25] Er zijn vele verouderde wetenschappelijke namen (synoniemen), die rechts in de inklapbox zijn opgenomen. De wetenschappelijke naam Emys orbicularis betekent letterlijk schildpad (emys) die rond is (orbicularis).
De Europese moerasschildpad behoort tot de schildpaddenfamilie moerasschildpadden of Emydidae.[25] Dit is een groep van een kleine zestig soorten die middelgroot worden en allemaal in zoet water leven, het water wordt alleen verlaten om te zonnen of om eieren te leggen. De meeste vertegenwoordigers leven in Noord- en Zuid-Amerika. De Europese moerasschildpad is de noordelijkst voorkomende soort uit deze familie. Lange tijd was het de enige soort uit het geslacht Emys, tot in 2005 de soort Emys trinacris werd beschreven door Fritz et al.[26] Deze soort is sterk verwant aan de Europese moerasschildpad maar blijft kleiner. Emys trinacris heeft daarnaast een zeer klein en geïsoleerd verspreidingsgebied en komt alleen voor op het Italiaanse eiland Sicilië.[25]
De Europese moerasschildpad is verdeeld in negen ondersoorten.[27] De ondersoorten zijn opgedeeld in vijf geografische geslachtengroepen en verschillen voornamelijk in verspreidingsgebied maar kunnen ook uiterlijk afwijken. Het aantal ondersoorten is door de jaren heen steeds veranderd, zodat de literatuur vaak afwijkt. In 2012 waren er bijvoorbeeld nog zestien verschillende ondersoorten. De meest recent erkende ondersoort is Emys orbicularis ingauna die beschreven werd door Jesu et al. in 2004.[25]
Bronnen
De Europese moerasschildpad (Emys orbicularis) is een schildpad uit de familie moerasschildpadden (Emydidae).
Het is een middelgrote soort die onopvallende donkere kleuren heeft met gelige vlekjes op het schild en de huid. De schildpad komt in grote delen van Centraal-Europa tot in Azië voor. Het is een typische moerasbewoner die in stilstaande, begroeide wateren leeft. In België en Nederland is de schildpad niet inheems, maar wordt soms in Limburg aangetroffen als dwaalgast.
De Europese moerasschildpad is een omnivoor die zowel dierlijk als plantaardig materiaal eet. De paartijd is in de lente, de eitjes worden afgezet in zelfgegraven holen langs de oever. De schildpad heeft verschillende vijanden en parasieten, maar gaat vooral in aantal en verspreidingsgebied achteruit door toedoen van de mens, zoals het droogleggen van moerassen. De schildpad telt negen ondersoorten en is in het verleden onder verschillende wetenschappelijk namen beschreven. De ondersoorten verschillen vaak in leefgebied maar zijn moeilijk te onderscheiden.
Europeisk sumpskjelpadde, Emys orbicularis, er ei skjelpadde som lever i Europa og Midtausten. Ho lever i nærleiken av vatn, dammar og bekkar.[1]
Wikimedia Commons har multimedia som gjeld: Europeisk sumpskjelpadde Europeisk sumpskjelpadde, Emys orbicularis, er ei skjelpadde som lever i Europa og Midtausten. Ho lever i nærleiken av vatn, dammar og bekkar.
Europeisk sumpskilpadde eller kjerrskilpadde (Emys orbicularis) er en skilpadde som lever i sørlige og sentrale Europa, Vest-Asia og Nord-Afrika. Arten lever i stillestående og langsomflytende vann og ligger i dvale på bunnen i opptil 7 måneder i året. Sumpskilpadda er en mellomstor skilpadde og størrelsen varierer en hel del i utbredelsesområdet, fra 12 til 38 cm for voksne dyr. Skallet en brunt med et vagt grønnsskjær med små, gule prikker.
I varmeperioden etter siste istid hadde europeisk sumpskilpadde en mye videre utbredelse, og fantes så langt nord som til Sør-Sverige.
Europeisk sumpskilpadde er vert for en rekke parasitter, inkludert Haemogregarina stepanovi, monogene ikter (slekten Polystomoides), trematoder (slekten Spirhapalum) og mange rundormarter.
Europeisk sumpskilpadde eller kjerrskilpadde (Emys orbicularis) er en skilpadde som lever i sørlige og sentrale Europa, Vest-Asia og Nord-Afrika. Arten lever i stillestående og langsomflytende vann og ligger i dvale på bunnen i opptil 7 måneder i året. Sumpskilpadda er en mellomstor skilpadde og størrelsen varierer en hel del i utbredelsesområdet, fra 12 til 38 cm for voksne dyr. Skallet en brunt med et vagt grønnsskjær med små, gule prikker.
I varmeperioden etter siste istid hadde europeisk sumpskilpadde en mye videre utbredelse, og fantes så langt nord som til Sør-Sverige.
Multimedia w Wikimedia Commons Żółw błotny (Emys orbicularis) – gatunek żółwi z rodziny żółwi błotnych z podrzędu żółwi skrytoszyjnych. Jedyny gatunek żółwia żyjący naturalnie w Polsce. W środowisku naturalnym żyje powyżej 100 lat[3].
Karapaks barwy oliwkowobrązowej, jest średnio wypukły, pokrywają go gładkie, regularne rogowe tarcze. Na każdej większej tarczy rozchodzą się promieniście od jednego punktu żółte kreski. Plastron pokryty dużymi nieregularnymi jasnymi plamami jest dobrze wykształcony, u samców środkowa część nieco wklęsła. Głowa, szyja i odnóża pokryte licznymi małymi żółtymi plamkami. Zdarzają się okazy czarne i bezplamiste. Źrenice oczu są okrągłe. Samce mają z reguły tęczówkę rudopomarańczową lub brązową, a samice mają oczy upstrzone żółtymi plamkami z niekiedy całkiem żółtą tęczówką. Palce spina błona pławna. Szczególnie u samców długie i ostre pazury[4].
Zasięg obejmuje południową i środkową Europę, zachodnią Azję i północno-zachodnią Afrykę. W Europie sięga na północy po Francję, Niemcy, Polskę, Łotwę. Introdukowany został do Wielkiej Brytanii i Belgii, prawdopodobnie też jako introdukowany występuje w Danii[6]. Północną granicą jego zasięgu jest 50°N. Na Krymie sięga do 800 m n.p.m.
Dawniej spotykany na terenie całej Polski, obecnie żółw błotny jest bardzo rzadki i występuje wyspowo. Największe ostoje tego gada to: Sobiborski Park Krajobrazowy – rezerwat przyrody Żółwiowe Błota, Poleski Park Narodowy, Drawieński Park Narodowy, Park Narodowy „Bory Tucholskie”, Kozienicki Park Krajobrazowy, Zaborski Park Krajobrazowy, Puszcza Augustowska, rezerwat przyrody Jezioro Orłowo Małe, Park Krajobrazowy Puszcza Zielonka, Puszcza Rzepińska – Ilanka, okolica Chojnika w powiecie ostrowskim oraz okolice Szczecina, rezerwat przyrody „Ostoja Żółwia Błotnego” gm. Osieczna koło Leszna i rezerwat Przyrody „Borowiec” gm. Przyłęk, a także u ujścia rzeki Drwęcy do Wisły (okolice Torunia)[7]. Nie udała się próba restytucji tego gada w Puszczy Kampinoskiej, podjęta w 1956 r. przez prof. Augusta Dehnela.[8]
Gatunek pod ochroną, bardzo rzadki. Ścisłą ochroną został objęty w 1935 roku[9]. Wpisany do Polskiej czerwonej księgi zwierząt z kategorią zagrożenia EN, czyli gatunek bardzo wysokiego ryzyka, zagrożony wyginięciem. Od momentu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej żółw błotny podlega dyrektywie siedliskowej numer 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych rzadkich gatunków oraz fauny i flory. Obowiązuje też zakaz fotografowania, filmowania i obserwacji mogących powodować płoszenie lub niepokojenie[10].
Ścisła ochrona żółwia w Polsce owocuje również ochroną miejsc jego występowania (różne źródła podają, że około 335 ostoi zasiedlają żółwie). W środowiskach, w których bytuje żółw błotny, spotkać można takie rzadkie rośliny jak: widłak, rosiczka okrągłolistna, pływacz i storczykowate oraz zwierzęta: bocian czarny, strzebla błotna i lin.
W celu zachowania populacji żółwia błotnego w Polsce stosuje się akcje ochrony miejsc złożenia jaj oraz sztucznego wylęgu tych gadów w tych latach, w których lato jest zbyt krótkie i zimne. Po podchowaniu (przez pierwszą zimę) są one wypuszczane do naturalnego środowiska (w 2004 r. w województwie lubuskim wypuszczono 150 małych żółwi błotnych do rzeki Ilanki)[11].
W czerwonej księdze IUCN wpisany w kategorii NT[2].
W niektórych rejonach Polski żółw ten nazywany jest żelazną żabą[12].
Żółw błotny (Emys orbicularis) – gatunek żółwi z rodziny żółwi błotnych z podrzędu żółwi skrytoszyjnych. Jedyny gatunek żółwia żyjący naturalnie w Polsce. W środowisku naturalnym żyje powyżej 100 lat.
O cágado-de-carapaça-estriada (Emys orbicularis) é um cágado distribuído pela Europa ocidental e central, Ásia ocidental e Norte de África. Vive em correntes de água de fluxo lento e hiberna até sete meses por ano no fundo da água. A sua carapaça é castanha com algum verde, e pintalgado de amarelo.
O cágado-de-carapaça-estriada (Emys orbicularis) é um cágado distribuído pela Europa ocidental e central, Ásia ocidental e Norte de África. Vive em correntes de água de fluxo lento e hiberna até sete meses por ano no fundo da água. A sua carapaça é castanha com algum verde, e pintalgado de amarelo.
Broasca-țestoasă europeană de baltă (Emys orbicularis), de asemenea denumită și Broasca-țestoasă europeană de iaz, este o specie de țestoase de apă dulce.
Specia este răspândită în sudul și centrul Europei, Asia de Vest și Africa de Nord. În perioada post-glacială, țestoasa de iaz a avut o distribuție mult mai largă, fiind găsită la nord, până în sudul Suediei.
Broasca-țestoasă europeană de baltă (Emys orbicularis), de asemenea denumită și Broasca-țestoasă europeană de iaz, este o specie de țestoase de apă dulce.
Specia este răspândită în sudul și centrul Europei, Asia de Vest și Africa de Nord. În perioada post-glacială, țestoasa de iaz a avut o distribuție mult mai largă, fiind găsită la nord, până în sudul Suediei.
Korytnačka močiarna alebo korytnačka bahenná (Emys orbicularis) je korytnačka z čeľade vodnice (Emidynae).
Žije v sladkých, brakických stojatých alebo mierne tečúcich vodách. Vyskytuje sa v južnej Európe, Severnej Afrike, západnej Ázii a na východ jej areál rozšírenia zasahuje až po Aralské jazero. Ďalej žije v teplejších oblastiach strednej Európy, kde sa severne vyskytuje až po Poľsko. V severných oblastiach výskytu je všade chránená. V Nemecku je v červenej knihe uvádzaná ako druh ohrozený vyhynutím. V rakúskej červenej knihe ako druh, ktorého existencia je možná len pri neustálej introdukcii. V Poľsku je vedená ako kriticky ohrozený druh. Ide o jediný pôvodný druh korytnačky, voľne sa vyskytujúci v biotopoch Slovenska. V našej červenej knihe je taktiež uvádzaná v kategórii kriticky ohrozený druh, ktorého ďalšie prežitie je pri neustálom pôsobení faktorov ohrozenia nepravdepodobné.
Naše pôvodné populácie korytnačky močiarnej boli viazané na Východoslovenskú nížinu a niektoré lokality na južnom Slovensku, Záhorskej nížine a na južnej Morave. Pravdepodobné jediná pravidelne sa rozmnožujúca populácia bola doteraz v Národnej prírodnej rezervácii Tajba pri Strede nad Bodrogom.
Výskyt korytnačiek bahenných na východnom Slovensku je viazaný na NPR Tajba. Zostupný trend populácie na Slovensku si vynútil uvažovať o ich územnej ochrane. NPR (predtým ŠPR) Tajba navrhol Dr. Štollmann. Dňa 25. mája 1966 bola schválená SNR. Tým sa právne zabezpečila územná ochrana korytnačky močiarnej na jedinej reprezentatívnej lokalite Východoslovenskej nížiny s rozlohou 27,36 ha.
V prvej polovici 20. storočia boli korytnačky pokusne vysádzané na Pardubicku a v Hlubokej nad Vltavou, kde sa môžu sporadicky vyskytnúť.
Korytnačky vyhľadávajú zarastené jazerá, slepé ramena riek, väčšie bažiny, alebo melioračné kanály. Vyskytujú sa po hranicu asi 700 metrov nad morom. Cez deň sa radi slnia na spadnutých kmeňoch trčiacich z vody, alebo na kameňoch tesne pri brehu.
Farba korytnačiek bahenných je tmavohnedá až čierna. Karapax môže byť farby hnedočervenej, hnedočiernej, zelenočiernej až čiernej zdobený bledozelenými, žltými až žltočervenými bodkami, alebo krátkymi prúžkami. Plastrón je žltý až červenohnedý s čiernymi navzájom komunikujúcimi škvrnami.
Pohlavný dimorfizmus korytnačky močiarnej je výrazný. Dospelé samce dosahujú dĺžku karapaxu 13 až 18 cm s pozdĺžnym chrbtovým výbežkom, ktorý je najvýraznejší najmä v nadchvostovej časti. Plastrón je výrazne klenutý do vnútra tela, chvost je dlhší ako u samíc a farba očnej dúhovky je hnedá alebo hnedočervená. U dospelých samíc je dĺžka karapaxu 16 až 25 cm. Pozdĺžny chrbtový výbežok môže úplné chýbať, alebo je len slabo viditeľný v nadchvostovej časti. Plastrón je rovný a očná dúhovka je biela alebo žltá. Chvost je u samíc kratší a od kloaky po koniec sa prudko zužuje. Plastrón je všeobecne u väčšiny samíc svetlejší s prevahou žltej farby. U samcov prevažuje čierna farba.
Korytnačka močiarná sa v prírode živí dravým spôsobom. Na brehoch loví chrobáky, dážďovky a iné bezstavovce. Vo vode jej potravu tvoria rôzne mäkkýše, hmyz, žubrienky, žaby, choré a poranené ryby.
Korytnačka močiarna zimuje v našich prírodných podmienkach od októbra až novembra do apríla. Párenie prebieha v máji až júni, v západnej Európe v júni až júli. Samec sa pevne prichytí končatinami o karapax samice a v tejto polohe zostávajú až 2 týždne i keď samica sa intenzívne pohybuje vo vode i na súši. V júli samica kladie do ľahkej piesčitej pôdy vajcia. V rôznych literatúrach sa uvádza ako maximálny počet vajec v znáške 16 až 20 kusov. Je ale pravdepodobné, že ide o znášky od viacerých samíc. Väčšinou je v znáške 2 až 8 vajec. Vajcia sú oválne s vápnitou škrupinou, ktorých dĺžka sa pohybuje od 23 do 40 mm, a šírka od 16 do 22 mm. Veľkosť závisí od množstva vajec v znáške a od veľkosti samice. Inkubácia v prírode trvá podlá klimatických podmienok od 80 do 140 dní. V ŠPR Tajba sa mláďaťa liahli v septembri až októbri. Často v chladnejších rokoch sa liahli až na jar, kedy ale percento liahnivosti je podstatné nižšie. Mláďatá vyliahnuté v októbri sa ukrývajú do bahnitého dna vodných plôch a zimu prečkávajú len so zásobami, ktoré majú k dispozícii zo žĺtkového vaku. Dospelé jedince sa dožívajú spravidla 5 mesiacov.
Jej chovu sa venuje systematicky Zoologická záhrada Košice, kde zaznamenali aj úspešný odchov. V tejto zoo majú korytnačky močiarne letnú expozíciu, zimujú ich v teráriu.
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Korytnačka močiarna
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Korytnačka močiarna
Korytnačka močiarna alebo korytnačka bahenná (Emys orbicularis) je korytnačka z čeľade vodnice (Emidynae).
Močvirska sklednica (znanstveno ime Emys orbicularis) je želva iz družine sklednic (Emydidae), ki živi v stoječih in počasi tekočih vodah Južne in Srednje Evrope, Zahodne Azije ter Severne Afrike. V Sloveniji je poznana kot edina avtohtona želva celinskih voda.
Oklep, glava in okončine so zelenkasto rjave barve z značilnimi rumenimi pikami, ki so pogosto žarkasto razporejene. Trebušni del oklepa nima enotne obarvanosti, lahko je svetlo rumen ali skoraj črn. Tudi vzorec pik na hrbtni strani oklepa je odvisen od podvrste. Odrasle živali zrastejo do 20 cm v dolžino in tehtajo največkrat med 400 in 700 grami. Prehranjuje se v glavnem z vodnimi živalmi (žuželkami, paglavci, celo ribami), del prehrane pa predstavlja tudi rastlinski material.
Močvirska sklednica je aktivna predvsem zjutraj in zvečer, ob dovolj visokih temperaturah okolice pa tudi ponoči. Preostanek dneva se grejejo na izpostavljenih mestih, lahko tudi po več kot 8 ur dnevno, odvisno od temperature.[2] Pogosto je mogoče opaziti osebke, ko se grejejo na bregovih mlak, koreninah in kamnih, vendar je močvirska sklednica plaha žival, ki se hitro skrije med vodno rastlinje, kadar jo kaj zmoti. Tudi sicer preživi večino dneva v vodi. Del leta, ko so temperature zraka nižje od 10 °C, preživi zakopana v blatu, vendar ne gre za pravo hibernacijo, saj je aktivna tudi v kratkih obdobjih toplejšega vremena pozimi.[2] Parijo se spomladi, samice odlagajo jajca zgodaj poleti.
Močvirsko sklednico ogroža predvsem izsuševanje mokrišč, ki so njen habitat, in je v Evropi zaščitena po določilih Bernske konvencije, kjer je vključena na seznam strogo varovanih živalskih in rastlinskih vrst.[3] Poleg uničevanja habitatov pa jo ogroža tudi neodgovorno vnašanje podobnih, a tujerodnih in mnogo agresivnejših rdečevratke ter rumenovratke v naravo. Plaha močvirska sklednica se ob interakciji vedno umakne, s čimer troši energijo in dodatno izgublja življenjski prostor.
Večje populacije te vrste živijo na Ljubljanskem barju, v Beli krajini, porečju Save in na obali. Za severnejše predele je manj podatkov.[4] V Beli krajini so z raziskavo, trajajočo 2008-2012, potrdili prisotnost močvirske sklednice na štirih večjih območjih ob stoječih vodah in izvirih. V Prilozju, Zjotu, kalu Golek, mrtvici Obrh in Nerajcu so potrdili razmnoževanje želv, v kalu Golek in Gornjem kalu so izpričana mesta za odlaganje jajc. Najbolj vitalna je populacija ob zgornji Lahinji, sledijo mrtvice Obrh pri Metliki, okolica naselij Prilozje in Hrast.[5] Slovenija se je kot podpisnica Bernske konvencije zavezala k pravni zaščiti vrst, ki so uvrščene v sezname. Močvirska sklednica je tako zavarovana z Uredbo o zavarovanih prosto živečih živalskih vrstah[6], njeni habitati pa so na podlagi Evropske direktive o habitatih (92/43/EEC) uvrščeni v mrežo Natura 2000.[7]
Močvirska sklednica (znanstveno ime Emys orbicularis) je želva iz družine sklednic (Emydidae), ki živi v stoječih in počasi tekočih vodah Južne in Srednje Evrope, Zahodne Azije ter Severne Afrike. V Sloveniji je poznana kot edina avtohtona želva celinskih voda.
Kärrsköldpaddan (Emys orbicularis) är en köttätande sköldpadda som förekommer i västpalearktis och som globalt kategoriseras som nära hotad.[1]
Längden hos kärrsköldpaddans ryggsköld (carapax) ligger vanligen mellan 13 och 20 centimeter (enligt Curry-Lindahl kan dock sydeuropeiska individer nå upp till 30 centimeter)[2]. I jämförelse med mera landlevande arter är ryggskölden tämligen platt. Färgen är svart till svartbrun med talrika gula till gröngula fläckar. Vikten kan nå upp till 1 kilogram.[3][4]
Arten finns numera från Nordafrika till Syd- och Centraleuropa med nordgräns ungefär strax öster om tysk-danska gränsen. Utbredningen i Spanien är dock bara fläckvis, och den har mer eller mindre försvunnit från västra Tyskland. I öster sträcker sig dess utbredningsområde till Aralsjön och Mellanöstern.[2]
Kärrsköldpaddan delas in i (minst) elva underarter, som brukar grupperas i fem underartsgrupper:[4]
När klimatet var varmare levde den längre norrut. Arten levde i Sverige efter istiden, men försvann omkring år 2800 f kr. Det har hittats ett flertal rester av denna art i södra Skåne, och också sporadiskt i norra Skåne, i Östergötland och på Öland. Den dröjde sig kvar längre i Danmark; där försvann den först vid slutet av bronsåldern, omkring år 700 f kr.[5]
Arten har introducerats på nytt i Danmark vid ett flertal tillfällen, dock har artens långa livslängd gjort det svårt att avgöra i hur hög grad de utsatta djuren har fortplantat sig.[6] I Sverige finns arten numera i fångenskap i Skånes djurpark sedan sommaren 2005 och har med viss hjälp lyckats föröka sig där. Det skall dock påpekas att detta rör sig om djur som var vuxna vid introduktionstillfället.
Rapporter om levande kärrsköldpaddor har gjorts på flera platser i södra Sverige. 2007 rapporterades en kärrsköldpadda i Skåne[7], och 2013 rapporterades om ett fall då en kärrsköldpadda hittats i Värmland.[8][9]
Kärrsköldpaddan lever i vattensamlingar, gärna stillastående eller inte allt för snabbflytande. Den tolererar även brackvatten. Kärrsköldpaddan är en mycket solälskande art och klättrar gärna upp på trädstammar, stenar eller rötter som når över dess vattensamling för att solbada. Den lever framför allt på rov; ungarna tar varjehanda ryggradslösa smådjur, medan de äldre tar byten som groddjur (enligt Fog & al utgör dessa 40% av dieten), fisk, musslor, vatteninsekter men även daggmaskar, sniglar och landinsekter (dessa tas i strandkanten eller på stranden). De vuxna djuren kan även komplettera dieten med vattenväxter.[3]
Kärrsköldpaddan kan bli mycket gammal; 70 år är vanligt, även om bl.a. Curry-Lindahl nämner rapporter om vidimerade åldrar på upptill 120 år.[2][10]
Kärrsköldpaddan blir könsmogen mellan 6 och 20 års ålder, vanligtvis kring 15-årsåldern. Den leker i sjöar och andra vattensamlingar i april till juni. Hanen bestiger honan och nafsar efter hennes huvud, med resultatet att hon drar in detta, så att svansen och analregionen inte får plats under ryggskölden. Under coitus stönar hanen. Honan lägger äggen, och gräver ner dem på land, omkring en månad senare. De 3 till 15 äggen kläcks vanligtvis efter 2 till 4 månader, även om det förekommer att de övervintrar i kyligare klimat och först kläcks följande vår.[3][4]
Kärrsköldpaddan (Emys orbicularis) är en köttätande sköldpadda som förekommer i västpalearktis och som globalt kategoriseras som nära hotad.
Benekli kaplumbağa (Emys orbicularis), Emydidae familyasından tatlı sularda yaşamakla birlikte deniz kenarları ve acı sularda da görülen bir kaplumbağa türü.
Üst kabuğu siyahımsı ya da kahverengimsidir, boyun, bacaklar ve kuyrukta küçük sarı benekler vardır. Sırt kabuğu ile karın kabuğu yanlarda tam olarak kaynaşmıştır. Ortalama yetişkin bir benekli kaplumbağanın boyu 20 cm, kuyruğu 8 cm, ağırlığı da 1 kg civarındadır.
Gündüzleri bataklıkların kenarında güneşte dolaşan bu hayvan, akşamları durgun suların üstünde yüzer ya da kıpırdamadan durur. Kışı suyun dibinde kış uykusuna yatarak geçirir. Hem karada, hem sularda gelişen larvalar, balıklar, yumuşakçalar ve küçük kabuklularla beslenir.
Bu tür kaplumbağalara Avrupa'da çok rastlanır. Türkiye'de Trakya, Orta Anadolu, Batı Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde 4 alt türünün yaşadığı tespit edilmiştir. Yaşam alanları sürekli tahrip edildiği için soyu tükenme tehlikesi altındadır.
Benekli kaplumbağa (Emys orbicularis), Emydidae familyasından tatlı sularda yaşamakla birlikte deniz kenarları ve acı sularda da görülen bir kaplumbağa türü.
Довжина карапакса сягає 23 см (зазвичай 16 — 18 см), ширина до 17 см, висота до 8 см. Має форму овалу, гладенький, не має виступів. На щелепах немає зубів, їх роль виконують гострі рогові пластини. Вага дорослої особини до 1,5 кг. На ногах крупні кігті, між пальцями невеликі перетинки. Хвіст порівняно довгий, бере участь у маневруванні у воді. Карапакс забарвлений у темно-оливковий, темно-сірий кольори з жовтими рисками та плямами, можуть зустрічатись і особини чорного кольору. Пристосуванням до життя у воді є багаті капілярами вирости глотки та анальні міхури, які допомагають отримувати кисень з води. Пластрон має забарвлення від жовтого до темно-бурого. Голова та кінцівки темні, теж мають жовті невеликі плями.
Тривалість життя — кілька десятків років. Заселяє неглибокі спокійні водойми, тримається на невеликій глибині, повзає дном або плаває. Плаває досить швидко і спритно, по землі рухається значно повільніше[2], ніж плаває, але швидше за сухопутних черепах. Виходить на берег грітися на сонці, при цьому може віддалятись від водойми на кілька сотень метрів. Пірнає[2], тривалий час може знаходитись під водою, однак у період активного руху спливає на поверхню кожні 15 — 20 хвилин, щоб запастись повітрям[2]. Активна вдень, вночі спить на дні водойми. Як правило, тримаються неподалік від водойми й при найменшому натяку на небезпеку миттєво пірнають на дно, де можуть закопуватись у мул[2]. Болотна черепаха всеїдна тварина. Харчується як у воді так і на суші. У воді раціон зазвичай складають молюски, личинки комах, дрібні ракоподібні. Іноді полює на рибу та земноводних, але хребетні тварини не є основним кормом черепахи. На суші полює на комах та багатоніжок. Може поїдати падло. Крім того можуть харчуватися рослинною їжею (водорості та вищі рослини), але така їжа становить тільки невелику частину раціону[2]. Зиму проводять у сплячці на дні водойми.
Статевої зрілості досягають у віці 6 — 8 років, при довжині панцира 9 — 12 см. Самці мають товстіший хвіст та ввігнутий пластрон, у самиць пластрон плоский або трохи опуклий. Парування проходить наприкінці квітня — на початку травня. Сперма самця може зберігатись у статевих шляхах самиці до року. Самиця може робити від 1 до 3 кладок за сезон. У північних та передгірних районах самиця робить тільки 1 або 2 кладки. З травня по липень самиця відкладає по 9 — 12 яєць у ямку, глибиною 10 — 17 см, яку викопує на березі у віддалені від води. Після відкладання яєць ямка закопується. Розміри яєць 28 — 33 мм, вага 7 — 8 г. На відміну від багатьох плазунів, яйця європейської болотної черепахи вкриті твердою оболонкою, як у птахів. Інкубаційний період 2 — 3 місяці. Молоді черепашки, що мають дуже маленькі розміри (22 — 25 мм, вага близько 5 г), не виходять з гніздової ямки, вони риють нірки від неї та залишаються у них до весни.
Ареал виду охоплює Південну та Центральну Європу, Передню Азію та північно-західну частину Африки. В Україні мешкає у річках басейну Чорного моря та в Криму. Трапляється у лісових, лісостепових та степових районах, де заселяє болота, плавні, озера, ставки, річкові затоки з мулистим дном.[2]
Нижній із Оріхуватських ставків у Голосіївському парку ім. М.Рильського, Київ, Україна
У середні віки в країнах Європи м'ясо болотної черепахи споживали, особливо під час посту, оскільки воно вважалось, як і м'ясо риби, пісним. Зараз черепахи є популярним об'єктом для розведення у тераріумах. Приносить користь, знищуючи личинок комарів та хворих риб. Болотна черепаха — санітар водойм. При всій своїй спритності у воді їй вдається спіймати лише хвору або поранену рибу, що в цілому сприяє покращенню популяцій риб[2].
Найбільша популяція цього виду збереглася на території України[1], але через нелегальне полювання черепахам загрожує винищення[3][4].
Emys orbicularis là một loài rùa trong họ Emydidae. Loài này được Linnaeus mô tả khoa học đầu tiên năm 1758.[3]
_rv.gif)
Phương tiện liên quan tới Emys orbicularis tại Wikimedia Commons
Emys orbicularis là một loài rùa trong họ Emydidae. Loài này được Linnaeus mô tả khoa học đầu tiên năm 1758.
Самцы отличаются от самок более длинным и толстым хвостом и слегка вогнутым пластроном. Самки обычно крупнее самцов и имеют плоский или слегка выпуклый пластрон[3].
Половой зрелости черепахи достигают в возрасте 5—9 лет, при длине карапакса 9—12 см[4][8].
Спаривание в разных частях ареала может происходить в марте-октябре. В России спаривание наблюдается весной, в конце апреля-начале мая. Копуляция проходит как в воде, так и на суше и продолжается 5—10 минут. Массовые спаривания происходят на мелководье, часто при этом самец, находящийся на спине у самки возвышается над водой, а самка полностью погружена в воду. Сперма самцов может сохраняться в половых путях самки до 1 года и более, поэтому пойманная в природе самка способна отложить оплодотворённые яйца через полгода и более содержания в неволе.
Кладка яиц происходит на берегу, обычно неподалёку от водоёма, но часто в поисках места для гнезда черепахи удаляются на значительное расстояние от воды. В зависимости от района обитания за сезон самка делает до трёх кладок. По исследованиям А. Г. Банникова, первая кладка яиц может наблюдаться уже в середине мая, при этом яйца, возможно, были оплодотворены ещё в предыдущем году. Вторая кладка происходит в конце июня, а третья — в июле. В северных и предгорных частях ареала черепахи могут делать только 1—2 кладки. Яйца откладываются в ямку, которую самка выкапывает задними лапами на предварительно расчищенной головой и передними ногами площадке. Сведения о том, что в начале рытья черепаха высверливает хвостом конусовидное углубление, очевидно, основано на недоразумении. Процесс рытья может занимать один—два часа. Гнездовая ямка имеет вид кувшина с широким горлом и в глубину достигает 10—17 см, диаметр в верхней части — 5—7 см, в нижней — до 13 см. Яйца откладываются порциями по 3—4 штуки с небольшими интервалами (3—5 минут). После этого самка закапывает ямку задними лапами[4][6] и маскирует место кладки, разглаживая поверхность земли пластроном.
В кладке 3—19 белых яиц, покрытых твёрдой известковой скорлупой. Яйца эллипсоидной формы, длиной 28—39 мм и шириной 12—21 мм и массой 7—8 г. Инкубационный период длится 60—110 суток. Молодь вылупляется в августе—сентябре. Появившиеся из яиц молодые черепахи долгое время не появляются на поверхности. Большая часть молодняка зарывается глубже, выкапывая небольшие отнорки от гнездовой камеры, проводят зиму под землёй и начинают вести активный образ жизни только следующей весной. Некоторые детёныши выходят из гнезда и перемещаются в водоём, в котором затем зимуют. Новорождённые черепахи почти чёрные, со слабо выраженным жёлтым рисунком и имеют большой желточный мешок на брюшке, за счёт которого они питаются в течение зимы. Длина их карапакса около 22—25 мм, масса — около 5 г[3][4][6][7][10]. Как и у многих других черепах, у болотной черепахи определение пола потомства температурное: при температуре инкубации яиц выше +30 °С из них появляются только самки, а при температуре ниже +27°С — только самцы. При промежуточных значениях температур появляются детёныши обоих полов[4].
В 2013 году в зоологическом музее ветеринарного факультета Днепропетровского аграрного университета из хранящихся на полке в качестве экспонатов яиц вылупились несколько болотных черепах. Каким образом им удалось выжить при очевидно неблагоприятных условиях, неясно[11].
Гнезда черепах разоряются различными хищными зверями и птицами, которые поедают как яйца, так и детёнышей: лисицами, енотовидной собакой, выдрами, воронами[12].
Болотная черепаха является окончательным хозяином паразитов, таких как гемогрегарина Haemogregarina stepanovi, моногенетические сосальщики рода Polystomoides, трематоды рода Spirhapalum и многие виды нематод.
В неволе при правильном уходе болотные черепахи могут жить 25—30 лет[7] и более. По сообщению Раймона Роллина (англ.), у него жила особь, дожившая до 90-100 лет, а в ботаническом саду на юге Франции одна болотная черепаха жила более 120 лет[13][14].
В Средние века болотная черепаха широко употреблялась в пищу в Западной Европе. Церковь считала черепашье мясо постной пищей, как и рыбу. Поэтому особенно интенсивно торговали черепахами на рынках во время религиозных постов. В настоящее время этот вид утратил пищевое значение[7].
В Даугавпилсе (Латвия) болотной черепахе поставлен памятник.
В связи с ошибочным мнением о преимущественном питании рыбой болотную черепаху долгое время считали вредным видом. Наблюдения в аквариумах и бассейнах показывают, что большинство попыток нападения черепахи на рыб оканчиваются неудачей. Поэтому вряд ли можно говорить о вреде, причиняемом рыбоводству болотной черепахой. Но если черепаха случайно окажется в садке рыбоводного хозяйства, где плотность посадки рыб очень высока, атака может оказаться успешной[9]. В действительности же в естественных условиях черепахе редко когда удается поймать здоровую рыбу. В экосистемах водоёмов болотная черепаха также не играет «вредной» роли, являясь своего рода санитаром и селектором, удаляющим больных и погибших рыб и других животных[4][7].
Болотная черепаха является популярным видом для содержания в неволе и часто встречается в коллекциях у любителей животных[8][9].
Для содержания 1—2 взрослых черепах необходим просторный акватеррариум объёмом от 150—200 л с прикрепленной полочкой или «островом» из камней, имитирующими берег. Соотношение водной и наземной части может быть соответственно 1:1 или 2:1. Эти черепахи предпочитают небольшую глубину воды — около 10—20 см. Воду необходимо фильтровать и часто менять по мере загрязнения. Над берегом в качестве источника локального обогрева устанавливают лампу накаливания. Как вид из умеренных широт, болотная черепаха менее, чем тропические черепахи, требовательна к высокой температуре окружающей среды. Температура под лампой днём должна составлять 28—32 °C, температура воды 18—25 °С. Ночной обогрев не нужен. Обязательно периодическое облучение животных ультрафиолетовыми лампами. Ещё лучше установить в помещении специальные стационарные лампы для рептилий, постоянно излучающие небольшие, безопасные для животных дозы УФ. Ультрафиолетовое облучение особенно необходимо молодым черепахам для формирования костяка и панциря. Без него нарушается синтез витамина D и усвоение кальция, в результате чего животные плохо растут, панцирь их принимает неправильную форму, развиваются болезни минерального обмена[3].
Болотные черепахи ведут себя довольно активно и могут неплохо лазать, поэтому помещение должно закрываться крышкой, что препятствует побегу.
Грунт на берегу и в водоёме не обязателен. Водные растения можно высаживать только в помещениях с молодыми черепахами, которые их не едят и мало повреждают. Крупные взрослые черепахи вырывают, ломают и поедают растительность[9].
Черепах можно содержать как поодиночке, так и группами[3], в том числе с неагрессивными родственными видами. Черепашата могут содержаться в аквариуме с крупными мирными аквариумными рыбами, необходимо только предусмотреть возможность выхода на сушу[9].
Болотные черепахи неприхотливы в отношении кормления. Поедают широкий спектр животных кормов: живую и мертвую мелкую речную и морскую рыбу, дождевых червей, улиток и других моллюсков, креветок, кормовых насекомых (тараканов, сверчков, мучного червя), небольших лягушек, мышей и крысят, куски мяса и субпродуктов, рыбы, а также коммерческие сухие корма для черепах, сухие и влажные консервированные корма для собак и кошек. Молодых черепах можно кормить мотылём, коретрой, крупными дафниями, живым и сушёным гаммарусом, насекомыми, мелкими кусочками мяса, рыбы. Взрослые особи иногда поедают и растительные корма: листья салата, капусты, тёртую морковь, кусочки банана. Кормят взрослых черепах 2—3 раза в неделю, обильно, молодых — ежедневно, по мере взросления постепенно увеличивая промежутки между приёмами пищи. Периодически с кормом следует давать витаминно-минеральные подкормки для рептилий[3].
Болотные черепахи могут размножаться в неволе. Если планируется размножение, для черепах необходим период покоя — зимовка. Для этого в террариуме постепенно в течение месяца снижают температуру до +8—10 °C и укорачивают световой день. Перед началом подготовки животных перестают кормить, чтобы они могли освободить пищеварительный тракт. Продолжительность зимовки при нормальном состоянии здоровья черепах — около 2 месяцев. Выход из зимовки также осуществляется постепенно, в течение месяца, с плавным подъёмом температуры и увеличением светового дня. Если размножение не планируется, зимовка не обязательна[3]. Больных и неполовозрелых черепах в спячку не укладывают[15].
После зимовки ссаживают вместе самцов и самок. Для стимуляции размножения в корм черепахам добавляют витаминные препараты, животных облучают ультрафиолетом, слегка повышают температуру воды до 23—25 °С. Через 50—65 дней после спаривания самки откладывают яйца в специально подготовленную глубокую кювету с мягким влажным грунтом (смесью земли с песком, песка с кокосовым субстратом, кокосового субстрата с вермикулитом и т. п.). Кладку извлекают из грунта и помещают в инкубатор, при температуре 27—29 °С[3].
Болотные черепахи быстро привыкают к условиям террариума, перестают бояться человека и приучаются брать корм с пинцета или из рук. Можно приучить черепах готовиться к кормлению, выработав у них условный рефлекс, например, на звуковой сигнал или свет лампочки. Обычно они не проявляют агрессии по отношению к человеку, но крупные черепахи при неосторожном обращении могут быть агрессивными и пытаться укусить. Укусить черепаха может и случайно, в попытке выхватить корм из рук. Укусы больших черепах могут быть весьма болезненными, но они безопасны[9].
Ещё в XIX веке болотная черепаха была многочисленным видом во многих местах своего ареала. Но позднее она постепенно исчезла из многих районов, освоенных человеком. Болотная черепаха стала редкой в густонаселенных областях Западной Европы. Высокая численность популяций черепах сохраняется в низовьях крупных рек Средиземноморья, Черноморья и Прикаспия. В сухих степях Прикаспия деятельность человека благоприятствует процветанию этого вида — болотная черепаха широко расселяется по ирригационным сооружениям (арыкам, каналам, водохранилищам)[7].
В России болотная черепаха является нередким видом, образующим в южных районах популяции с высокой плотностью, в то время как в северных районах её численность сокращается. В Европе болотная черепаха исчезла из многих частей своего ареала. Основной причиной исчезновения в странах Европы является уничтожение местообитаний из-за осушения мелких водоёмов, изменения русла рек, мелиорации болот[4].
В некоторых областях болотная черепаха испытывает конкуренцию со стороны завезённого североамериканского вида пресноводных черепах — красноухой черепахи (Trachemys scripta elegans).
Болотная черепаха встречается на территории многих заповедников. Включена в приложение II Бернской Конвенции, а также в список МСОП (категория низкого риска). Охраняется во многих странах Европы. Вид занесен в Красные книги Белоруссии (2002)[5], Латвии (1991)[5], Литвы (1992)[5], Молдавии (1978)[5] и Армении[источник не указан 2954 дня], а также Республике Башкортостан.
На основании морфологических и генетических различий выделяется до 16 подвидов[16], объединяемых в пять групп. На территории Северной Евразии встречается 5 подвидов[5].
Подвиды:
Возможно появление межподвидовых гибридов в зонах интерградации подвидов[3].
В 1915 г. А. Никольский описал с берегов Аральского моря подвид Emys orbicularis aralensis, отличавшийся яркой окраской: круглые или полулунной формы ярко-жёлтые пятнышки на зелёном карапаксе и такие же пятна на голове, шее и конечностях. В настоящее время этот подвид не считается валидным и является синонимом номинативного подвида, так как подобная окраска встречается и у черепах из других районов[6][9][10].
Некоторые популяции черепах, обитающие в Италии (Сицилия) относятся к недавно описанному отдельному виду Emys trinacris[17][18].
Самка, выкапывающая гнездо
Самка около гнезда
Детёныш
Молодая черепаха подвида Emys orbicularis galloitalica
Пластрон
Самцы отличаются от самок более длинным и толстым хвостом и слегка вогнутым пластроном. Самки обычно крупнее самцов и имеют плоский или слегка выпуклый пластрон.
Половой зрелости черепахи достигают в возрасте 5—9 лет, при длине карапакса 9—12 см.
Спаривание в разных частях ареала может происходить в марте-октябре. В России спаривание наблюдается весной, в конце апреля-начале мая. Копуляция проходит как в воде, так и на суше и продолжается 5—10 минут. Массовые спаривания происходят на мелководье, часто при этом самец, находящийся на спине у самки возвышается над водой, а самка полностью погружена в воду. Сперма самцов может сохраняться в половых путях самки до 1 года и более, поэтому пойманная в природе самка способна отложить оплодотворённые яйца через полгода и более содержания в неволе.
Кладка яиц происходит на берегу, обычно неподалёку от водоёма, но часто в поисках места для гнезда черепахи удаляются на значительное расстояние от воды. В зависимости от района обитания за сезон самка делает до трёх кладок. По исследованиям А. Г. Банникова, первая кладка яиц может наблюдаться уже в середине мая, при этом яйца, возможно, были оплодотворены ещё в предыдущем году. Вторая кладка происходит в конце июня, а третья — в июле. В северных и предгорных частях ареала черепахи могут делать только 1—2 кладки. Яйца откладываются в ямку, которую самка выкапывает задними лапами на предварительно расчищенной головой и передними ногами площадке. Сведения о том, что в начале рытья черепаха высверливает хвостом конусовидное углубление, очевидно, основано на недоразумении. Процесс рытья может занимать один—два часа. Гнездовая ямка имеет вид кувшина с широким горлом и в глубину достигает 10—17 см, диаметр в верхней части — 5—7 см, в нижней — до 13 см. Яйца откладываются порциями по 3—4 штуки с небольшими интервалами (3—5 минут). После этого самка закапывает ямку задними лапами и маскирует место кладки, разглаживая поверхность земли пластроном.
В кладке 3—19 белых яиц, покрытых твёрдой известковой скорлупой. Яйца эллипсоидной формы, длиной 28—39 мм и шириной 12—21 мм и массой 7—8 г. Инкубационный период длится 60—110 суток. Молодь вылупляется в августе—сентябре. Появившиеся из яиц молодые черепахи долгое время не появляются на поверхности. Большая часть молодняка зарывается глубже, выкапывая небольшие отнорки от гнездовой камеры, проводят зиму под землёй и начинают вести активный образ жизни только следующей весной. Некоторые детёныши выходят из гнезда и перемещаются в водоём, в котором затем зимуют. Новорождённые черепахи почти чёрные, со слабо выраженным жёлтым рисунком и имеют большой желточный мешок на брюшке, за счёт которого они питаются в течение зимы. Длина их карапакса около 22—25 мм, масса — около 5 г. Как и у многих других черепах, у болотной черепахи определение пола потомства температурное: при температуре инкубации яиц выше +30 °С из них появляются только самки, а при температуре ниже +27°С — только самцы. При промежуточных значениях температур появляются детёныши обоих полов.
В 2013 году в зоологическом музее ветеринарного факультета Днепропетровского аграрного университета из хранящихся на полке в качестве экспонатов яиц вылупились несколько болотных черепах. Каким образом им удалось выжить при очевидно неблагоприятных условиях, неясно.
ВрагиГнезда черепах разоряются различными хищными зверями и птицами, которые поедают как яйца, так и детёнышей: лисицами, енотовидной собакой, выдрами, воронами.
ПаразитыБолотная черепаха является окончательным хозяином паразитов, таких как гемогрегарина Haemogregarina stepanovi, моногенетические сосальщики рода Polystomoides, трематоды рода Spirhapalum и многие виды нематод.
Продолжительность жизниВ неволе при правильном уходе болотные черепахи могут жить 25—30 лет и более. По сообщению Раймона Роллина (англ.), у него жила особь, дожившая до 90-100 лет, а в ботаническом саду на юге Франции одна болотная черепаха жила более 120 лет.
欧洲泽龟（学名：Emys orbicularis，英语：European pond turtle 或者 European pond terrapin）是龟中的一种长寿的淡水物种。[3]
欧洲泽龟喜好在由大片自然树木环绕的湿地中栖息，此外在高地环境（英语：Upland and lowland (freshwater ecology)）中也有所分布。[4]一般认为欧洲泽龟是一种水陆两栖的物种，因为其领地有时可延伸至距水1000米甚至4000米处。[4]
直到18世纪初，欧洲泽龟是受欢迎的斋戒食物。因为在斋戒期间不能吃肉，所以在水里生活的动物，从龟到水獭都被视作鱼类。[5]
这是一篇與动物相關的小作品。你可以通过编辑或修订扩充其内容。 欧洲泽龟（学名：Emys orbicularis，英语：European pond turtle 或者 European pond terrapin）是龟中的一种长寿的淡水物种。
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 爬虫綱 Reptilia 目 : カメ目 Testudines 亜目 : 潜頸亜目 Cryptodira 上科 : リクガメ上科 Testudinoidea 科 : ヌマガメ科 Emydidae 亜科 : ヌマガメ亜科 Emydinae 属 : ヨーロッパヌマガメ属 Emys 種 : ヨーロッパヌマガメTestudo orbicularis Linnaeus, 1758 Testudo europaea Schneider, 1783
Emys orbicularis iberica
Emys orbicularis luteofusca
Emys orbicularis colchica
Emys orbicularis hispanica
ヨーロッパヌマガメ（Emys orbicularis）は、爬虫綱カメ目ヌマガメ科ヨーロッパヌマガメ属に分類されるカメ。ヨーロッパヌマガメ属の模式種。
イラク北部、キプロス、シリア北部に分布する可能性もあり[2][a 1]。
イギリス（イングランド）、エストニア、オランダ、スウェーデン、デンマーク、ベルギー、ドイツ北部、フランス北東部、ポーランド北部、ルクセンブルク[2]
絶滅した分布域でも人為的に移入・定着したと考えられている個体が発見された地域もある[2][a 1]。
最大甲長23センチメートル[1][2]。オスよりもメスの方が大型になり、オスは最大甲長20センチメートル[2]。背甲はやや扁平か、ややドーム状に盛り上がる。背甲は上から見ると第8-9縁甲板で最も幅が広くなる卵型[1][2]。種小名orbicularisは「円形、丸い」の意で、上から見た背甲に由来する[2]。背甲の表面に筋状の盛り上がり（キール）がなく[1]、成長輪も不明瞭[2]。縁甲板の外縁は鋸状に尖らない[2]。背甲と腹甲の継ぎ目（橋）は甲板では繋がらず靭帯で繋がり、腋下甲板や鼠蹊甲板がない[2]。
卵は長径3-3.9センチメートル、短径1.8-2.2センチメートルで、殻は白い皮革状[2]。孵化直後の幼体は椎甲板にあまり発達しないキールがあり、肋甲板にもあまり発達しないキールがある個体もいる[2]。背甲や頭部の明色斑がないか不明瞭[2]。
オスは腹甲の中央部より後方が浅く凹む[2]。尾は太くて長く、尾をまっすぐに伸ばした状態では総排出口全体が背甲の外縁よりも外側にある[2]。上顎を覆う角質（嘴）の色彩が黄褐色で、暗色の筋模様が入る[2]。 メスは腹甲の中央部より後方が凹まないかわずかに盛り上がる[2]。尾がより細くて短く、尾をまっすぐに伸ばしても総排泄口の一部が背甲の外縁よりも内側にある[2]。
属名Emysは「陸棲もしくは淡水棲のカメ」の意[2]。
形態やミトコンドリアのシトクロムbやリボソームRNAなどの分子系統学的解析から、ブチイシガメ属やブランディングガメ属と単系統群を形成すると推定されている[2]。
14亜種に分ける説もあったが、分布の境界線や形態の差異が不明瞭なこと、中間型の個体が多いことなどから亜種の有効性を疑問視する説もある[2]。 そのため亜種クラヌマガメE. o. iberica（カフカース）や亜種アメイロヌマガメE. o. luteofusca（アナトリア中南部）が亜種ペルシャヌマガメ、亜種コルキスヌマガメE. o. colchica（黒海東岸部）が基亜種、亜種E. o. hispanica（スペイン西部、ポルトガル）が亜種オプストヌマガメのシノニムとされる[2]。
底質が砂や泥で水生植物の繁茂した流れの緩やかな河川や湖、池、沼地、湿原、水路などに生息し[1]、汽水域に生息する地域もある[2]。昼行性[2]。夏季は夜行性傾向が強くなる[2]。日光浴中に危険を感じると水中に逃げ込み、水中の底質に潜り込んだり水辺の茂みに上陸して逃げる。
食性は動物食傾向の強い雑食で、昆虫、甲殻類、ミミズ、魚類、両生類やその幼生、動物の死骸、植物の花、果実、藻類などを食べる[1][2]。幼体は動物食だが、成長に伴い植物食傾向が強くなる[2]。
繁殖形態は卵生。主に3-5月に交尾[2]。主に5-6月に1回に3-16個の卵を年に1回（地域によっては4-5年に1回しか繁殖しない）だけ産む[2]。卵は主に60-70日で孵化する[2]。発生時の温度により性別が決定（温度依存性決定）し、24-28℃ではオス、30℃ではほとんどメス、32℃ではメスのみが産まれる[2]。
生息地では食用とされることもあった[2]。
開発による生息地の破壊、食用やペット用の採集、人為的に移入された動物（アカミミガメなど）との競合および植物による植生の変化などにより生息数は減少している[2]。多くの生息地で保護の対象とされている[2]。
ペットとして飼育されることがあり、日本にも輸入されている[1][2]。主に基亜種が流通する[2]。亜種に細分化されたのが近年であることや、産地不明な個体が多くまた同定も難しいことから亜種を区別せずに流通することが多かった[2]。アクアテラリウムで飼育される。陸場に上がることを好むため、広い陸場を設置する[2]。飼育下では配合飼料にも餌付く[2]。
幼体
背甲
腹甲
ヨーロッパヌマガメ（Emys orbicularis）は、爬虫綱カメ目ヌマガメ科ヨーロッパヌマガメ属に分類されるカメ。ヨーロッパヌマガメ属の模式種。
_-_%C3%89tang_Cistude.jpg)
_(26022115821).jpg)
.jpg)
_rv.gif)
