dcsimg
Image of fleshyleaf violet orchid
Life » » Plants » » Dicotyledons » » Orchids »

Fleshyleaf Violet Orchid

Ionopsis satyrioides (Sw.) Rchb. fil.

Amenazas ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
Factores de riesgo

No conocidos con exactitud. Probablemente intrínsecos debido a su rareza en el país y también la degradación de los ambientes en el trópico cálido húmedo.

Situación actual del hábitat con respecto a las necesidades de la especie

Esta especie crece en ambientes primarios y secundarios en la zona cálido húmeda. Sin embargo, no es claro por qué es tan escasa en México, si bien existen hábitats propicios en muchas zonas del sureste. Esta especie es más abundante en climas ecuatoriales y tal vez las condiciones climáticas de México no le son tan favorables.
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Biología de poblaciones ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
Tamaño poblacional

No conocido. En estas especies de corta vida parecen existir grandes fluctuaciones en los números poblacionales, asociadas a eventos locales de colonización y extinción.

Antecedentes del estado de la especie o de las poblaciones principales

El primer reporte de esta especie en México se basó en una planta en flor, colectada en el Río Lacanjá, unos 3 km al SE de Bonampak; este material no fue preservado (Soto, 1986). Posteriormente se localizó una población en el Soconusco, cerca de San Antonio Miramar, misma que sólo se ha visto con frutos.
Ionopsis satyrioides tiene una distribución extralimital en México. Es inconspicua y con poblaciones muy localizadas y tal vez es un poco más abundante de lo que estos dos registros sugieren.
Se trata de una especie abundante en zonas perturbadas a lo largo de su distribución, y al igual que otras epífitas de ramillas, podría ser algo favorecida por la perturbación, ya que frecuentemente se reporta de cafetales y plantaciones de cítricos en otros países.
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Biología del taxón ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
Relevancia de la especie

Ninguna conocida, no tiene importancia cultural, ecosistémica u hortícola.
Al igual que otras especies de orquídeas epífitas de ramillas, su presencia sobre cafetos está asociada a un decremento en el vigor y salud de las ramas donde se establece. Este fenómeno se conoce con el nombre de epifitosis, y no existe evidencia contundente de que la pérdida de vigor de las ramas del hospedero se deba a una especie de parasitismo por parte de los hongos micorrízicos de las orquídeas o bien que estas se establecen en ramas de poco vigor (Benzing, 1979).
En algunas zonas los cafetos son "limpiados" de su carga de epífitas por esta supuesta pérdida del vigor.
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Conservación ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
Conservación

Ionopsis satyrioides es una especie muy rara en México, pero está ampliamente distribuida en el Neotrópico, comportándose en muchas regiones como colonizadora de plantaciones y ambiente perturbados. Las poblaciones en México son francamente extralimitales y en realidad, a pesar de su rareza en el país, no deberían dedicársele esfuerzos conservacionistas. Este tipo de orquídeas son muy difíciles de detectar en el bosque primario, lo que no significa que no existan ahí. Por ejemplo, la especie cercana Ionopsis utricularioides (Sw.) Lindl. es también conocida principalmente de ambientes secundarios, principalmente plantaciones; es muy raramente encontrada en la selva alta perennifolia primaria, pero esto es debido a que es bastante estricta y específica sobre su soporte, ya que solo se establece en las ramillas del dosel de Pouteria sapota, al menos en la Selva Lacandona. Un solo árbol de mamey puede tener miles de individuos de I. utricularioides (Soto, datos no publicados). Es muy probable que I. satyrioides tenga preferencias de hábitat similares.
Ionopsis satyrioides ha sido colectada en el Monumento Natural Bonampak y probablemente existe en la Reserva de la Biósfera de Montes Azules. Esta zona está comprendida en la región prioritaria Lacandona. La población del Soconusco está fuera de cualquier zona conservada o prioritaria.
La conservación ex situ no parece ser una estrategia adecuada ni necesaria para esta especie. Estas orquídeas de vida muy corta mueren frecuentemente a los dos o tres años después de la germinación o posteriormente al primer evento de fructificación. Son además muy difíciles de cultivar fuera de su hábitat. Su mantenimiento ex situ implica siembras continuas de semillas y establecimiento de las plántulas, lo cual se vuelve costoso e impráctico.
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Descripción ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
Descripción de la especie

Hierba epífita de ramillas, cespitosa, psigmoide, hasta de 15 cm de alto. Raíces numerosas, filiformes, de 0.25-5 mm de grosor. Rizoma abreviado. Seudobulbos muy cortos, inconspicuos, oblongos, lateralmente comprimidos a subteretes, de 3-10 mm de largo, parcialmente cubiertos por vainas que llevan láminas foliosas. Hojas 2-7, dísticas, apicales, similares a las láminas de las vainas que cubren el seudobulbo, coriáceo-carnosas, lineares, subteretes, algo comprimidas lateralmente, apiculadas, falcadas, de 3-15 cm de largo, 2-5 mm de ancho. Inflorescencia lateral, delgada, de 2-12(-20) cm de largo, pedúnculo con pocas brácteas hasta de 6 cm de largo, un racimo que puede llegar a ser una panícula poco ramificada (paracladial), con pocas o muchas flores. Brácteas florales triangulares, agudas, escariosas, de 2-3.5 mm de largo. Ovario pedicelado, filiforme, verde, sulcado, arqueado, de 5-11 mm de largo. Flores resupinadas, campanuladas, blancas con la garganta amarilla, pétalos y labelo a veces con venas de color lila, fragantes, de casi 0.8-1 cm de largo, 5 mm de diámetro. Sépalo dorsal triangular-ovado, abruptamente acuminado, de 5-8 x 2.5-3.5 mm de ancho. Sépalos laterales connados en sus bases para formar un mentón bilobado, lanceolados, agudos-obtusos, de 5-8 x 2-2.5 mm. Pétalos oblongo-elípticos u oblongo-lanceolados, obtusos a acuminados, reflexos, márgenes ondulados, 5-8 x 3 mm. Labelo con una uña angosta, lámina recurvada, entera, largamente obovado-espatulada a subflabelada, ampliamente redondeada o truncada en el ápice, la base cuneada, ancha, los márgenes diminutamente ondulado-erosos, de 9 x 4 mm; callo basal, carnoso, bicarinado, amarillo. Columna corta, recta, de casi 2 mm de largo. Polinario con 2 polinios unidos a un estípite blanco, linear-oblongo. Cápsula cilíndrica-elipsoide, de casi 15 cm de largo, 5 mm de grosor (descripción basada en Ackerman, 1995; McLeish et al. 1995; Correll, 1965).
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Distribución ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
Actual

Regiones Prioritarias Terrestres: El Momón-Montebello

Regiones Prioritarias Terrestres: Lacandona

Se conocen localidades de la especie en el Monumento Natural Bonampak y probablemente existe en la Reserva de la Biósfera de Montes Azules.

MEXICO

MEXICO / CHIAPAS / OCOSINGO

Bonampak

MEXICO / CHIAPAS / TRINITARIA, LA

La Esperanza
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Ecología ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
Historia de la vida

Hierba perenne, iterópara, de vida corta, epífita, con crecimiento simpodial. Ionopsis satyrioides ejemplifica bien a las epífitas de ramillas (Chase, 1988).
Biología floral. Ackerman (1995) indica que las flores son fragantes y que requieren de un polinizador para fructificar, mismo que es desconocido. Las plantas mexicanas muestran numerosas cápsulas y se observa un reclutamiento abundante en la población del cafetal cerca de San Antonio Miramar.
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Estado de conservación ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
NOM-059-SEMARNAT-2001

Pr sujeta a protección especial

NOM-059-SEMARNAT-2010

Pr sujeta a protección especial
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Hábitat ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
Epífita de ramillas en árboles de café o el las ramas del dosel. Ackerman (1995) reporta que se encuentra frecuentemente en sitios perturbados como pastizales, desde el nivel del mar hasta los 900 m de altitud en Puerto Rico, pero en México es mucho más rara.

Macroclima

En clima cálido húmedo. La estación meteorológica de Bonampak tiene una fórmula climática Am(i')gw'', 2609 mm de precipitación al año y una temperatura media anual de 24.6° C (Anónimo, 1997). La estación de Nueva América (705 m), cercana a La Esperanza, tiene una fórmula climática Am(w)igw'', 26° C de temperatura media anual y 3169 mm de precipitación anual.
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Reproducción ( Spanish; Castilian )

provided by Conabio
Fenología

La floración ha sido observada en una sola ocasión en México, en marzo. En Belice, McLeish et al. (1995) reportan que florece de febrero a mayo.
license
cc-by-nc-sa-2.5
copyright
CONABIO
bibliographic citation
Soto-Arenas, M. A. y Solano-Gómez, A. R. 2007. Ficha técnica de Ionopsis satyrioides. En: Soto-Arenas, M. A. (compilador). Información actualizada sobre las especies de orquídeas del PROY-NOM-059-ECOL-2000. Instituto Chinoin A.C., Herbario de la Asociación Mexicana de Orquideología A.C. Bases de datos SNIB-CONABIO. Proyecto No. W029. México, D.F.
author
Soto-Arenas, M. A.
author
Solano-Gómez, A. R.
original
visit source
partner site
Conabio

Ionopsis satyrioides ( Vietnamese )

provided by wikipedia VI

Ionopsis satyrioides là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (Sw.) Rchb.f. mô tả khoa học đầu tiên năm 1863.[1]

Chú thích

  1. ^ The Plant List (2010). Ionopsis satyrioides. Truy cập ngày 7 tháng 6 năm 2013.

Liên kết ngoài


Bài viết liên quan đến tông lan Cymbidieae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visit source
partner site
wikipedia VI

Ionopsis satyrioides: Brief Summary ( Vietnamese )

provided by wikipedia VI

Ionopsis satyrioides là một loài thực vật có hoa trong họ Lan. Loài này được (Sw.) Rchb.f. mô tả khoa học đầu tiên năm 1863.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Wikipedia tác giả và biên tập viên
original
visit source
partner site
wikipedia VI