Kwadratnik trzcinowy[1] (Tetragnatha extensa) – gatunek pająka z rodziny kwadratnikowatych i podrodziny Tetragnathinae. Pospolity w Palearktyce i Ameryce Północnej. Występuje na nadwodnej roślinności.
Gatunek ten został po raz pierwszy opisany w 1758 roku przez Karola Linneusza w 10. wydaniu Systema Naturae jako Aranea extensa[2]. Antoine Risso jako pierwszy opisał go w rodzaju Tetragnatha jako T. rubra w 1826 roku[3]. Pod obecną kombinacją pojawił się po raz pierwszy w 1833 roku za sprawą Carla Jakoba Sundevalla[4][5]. Wyróżnia się w jego obrębie 4 podgatunki[5]:
Samce osiągają od 4,4[6] do 9 mm długości ciała[7][8], zaś długość karapaksu u 21 zmierzonych okazów wynosiła od 1,99 do 2,9 mm, a szerokość od 1,23 do 2,07 mm[6]. Samice osiągają od 5 do 12,2 mm długości ciała[8], zaś długość karapaksu u 18 zmierzonych wynosiła od 2,51 do 3,22 mm, a szerokość od 1,57 do 2,21 mm[6]. Ubarwienie karapaksu samca jest żółtawobrązowe, a samicy jasnożółtawobrązowe[6][8]. Oczy par bocznych są od siebie tak samo odległe jak par środkowych[6]. Szczękoczułki są żółtawobrązowe[8], u samca bardzo długie, silnie rozbieżne, o nierównomiernie rozwidlonych apofizach, zaopatrzone w bardzo duży ząb głowowy i mniejsze zęby wiodące. Pazury jadowe są brązowe i lekko zakrzywione. Warga dolna jest szersza niż długa[6]. Sternum jest ciemnobrązowe do czarnego z trójkątnym lub V-kształtnym znakiem żółtawobrązowego lub żółtego koloru[6][8]. Odnóża są długie, smukłe, żółtawobrązowe[6][8], niekiedy z wąsko przyciemnionymi odsiebnymi częściami członów[8]. Opistosoma (odwłok) jest wydłużona, z wierzchu z zielonkawożółtymi, zielonkawymi, brązowawymi i/lub czarnymi paskami, po bokach – srebrzysta, ciemniejsza, czasem z ciemnobrązowymi, jasno nakrapianymi przepaskami, zaś od spodu – szarawa z białawym nakrapianiem i ciemnobrązowym do czarnego pasem środkowym, obwarowanym parą srebrzystobiałych przepasek[6][8].
Samiec ma nogogłaszczki z wolnym paracymbium, pośrodku zaopatrzonym w mały płatek grzbietowy. Aparat kopulacyjny ma wolny embolus o nasadowej połowie wstążkowatej, a dalszej połowie wąskiej, oraz konduktor z trzema zakładkami – ma on hełmiastą część wierzchołkową, zaopatrzoną w drobny, skomplikowanego kształtu szpic. U samicy przednie zbiorniki nasienne są owalne, boczne – duże, a środkowe – rozszerzone ku tyłowi[6].
Pająk bardzo pospolity i szeroko rozpowszechniony. Znany z całej Europy[8], w tym z Polski[9]. Na wschód sięga przez Turcję, Kaukaz, Irak, syberyjską i dalekowschodnią Rosję po Koreę, Japonię i Chiny. Ponadto występuje w kontynentalnej Ameryce Północnej oraz na Grenlandii[8][5].
Zasiedla pobrzeża strumieni, rowów, rozlewisk i innych wód słodkich[6], a także tereny bagienne[7] i widne lasy sosnowe[6], ale zawsze w pobliżu wody[8]. Przebywa na trzcinach, turzycach, sitach i innej niskiej roślinności nadwodnej[6][7]. Tam też konstruuje delikatne, koliste sieci łowne o otwartych pępkach, 12–20 promieniach, szeroko rozstawionych spiralach i pozbawione nici sygnałowych[6][7]. W sieci przebywa często, zwłaszcza nocą. Zaniepokojone osobniki uciekają jednak na rośliny, gdzie rozciągają swe odnóża wzdłuż liści lub źdźbeł, co stanowi dobry kamuflaż[7].
Osobniki dorosłe są aktywne od marca do listopada[8] (na północy Europy od maja do października[6]). Dojrzałość osiągają latem[7]. Samica wytwarza kokon jajowy barwy szarawej z czarnymi kępkami, długości około 5 mm i szerokości około 3,5 mm[6]. Kokon przyczepiany jest do liści lub łodyg, gdzie maskuje się przypominając ptasie odchody[7]. W kokonie zwykle jest od 40 do 50 żółtawobiałej barwy jaj, choć ich liczba może być czasem znacznie większa[6].
Kwadratnik trzcinowy (Tetragnatha extensa) – gatunek pająka z rodziny kwadratnikowatych i podrodziny Tetragnathinae. Pospolity w Palearktyce i Ameryce Północnej. Występuje na nadwodnej roślinności.
.jpeg)
