dcsimg

Czubajka sutkowata ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src=
Kapelusz
 src=
Blaszki

Czubajka sutkowata (Macrolepiota mastoidea (Fr.) Singer) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Macrolepiota, Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus mastoideus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1951 Rolf Singer, przenosząc go do rodzaju Macrolepiota[1]. Ma 22 synonimy łacińskie. Niektóre z nich[2]:

  • Agaricus mastoideus Fr. 1821
  • Agaricus umbonatus Schumach. 1803
  • Lepiota excoriata subsp. mastoidea (Fr.) Quél.1888
  • Lepiota mastoidea (Fr.) P. Kumm. 1871
  • Lepiota mastoidea (Fr.) P. Kumm. var. mastoidea 1871
  • Lepiota pitereka Grgur. 1997
  • Lepiota rickenii Velen. 1939
  • Lepiota umbonata Cleland 1931
  • Lepiota umbonata (Schumach.) J. Schröt.
  • Lepiotophyllum mastoideum (Fr.) Locq. 1942
  • Leucocoprinus mastoideus (Fr.) Singer 1939
  • Macrolepiota mastoidea var. rickenii (Velen.) Gminder 2003
  • Macrolepiota rickenii (Velen.) Bellù & Lanzoni 1987

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1998 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako czubajka właściwa, czubajka wysmukła, stroszka wysmukła, kożuszek[3]. W niektórych atlasach grzybów jest opisywany jako czubajka beżowa[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy od 5 do 12 cm, młody – jajowaty, później wypukły do rozpostartego, jasnobrązowy, jasnomięsnoochrowy, skórka początkowo gwiaździście popękana, u dojrzałych owocników pozostaje taka tylko pośrodku, gdzie jest także ciemniejsza, w innych miejscach delikatnie gęsto, promieniście i ziarnisto łuseczkowata, przy czym między łuseczkami prześwituje bledsze tło[5].

Blaszki

Przy trzonie wolne, białe[5].

Trzon

Wysokości od 10 do 15 cm, średnicy od 0,8 do 1,5 cm, cylindryczny, z bulwiastą podstawą (do 2,5 cm), daje się wyłamać, gładki lub lekko pasemkowaty, łykowaty, rurkowaty, koloru jasnego, brązowawego drewna. Posiada wyraźny podwójny, dający się przesuwać pierścień[4].

Miąższ

Białawy, smak lekko orzechowy.

Wysyp zarodników

Biały. Zarodniki o rozmiarach 13-16(18) × 7-9,5(11) µm[5].

Występowanie i siedlisko

Występuje tylko w Europie[6]. W Polsce występuje na obszarze całego kraju, jest dość rzadka[3], nie znajduje się jednak na liście gatunków zagrożonych.

Owocniki wytwarza od sierpnia do listopada w prześwietlonych lasach liściastych i iglastych, na ich skraju, przy leśnych drogach. Miejscami jest dość pospolita[5].

Znaczenie

Saprotrof[3]. Grzyb jadalny, nadający się do panierowania i smażenia[5].

Gatunki podobne

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2015-11-04].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-20].
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. a b c d e Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. s. 34. ISBN 83-7404-513-2.
  6. Discover Life Maps. [dostęp 2015-06-22].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Czubajka sutkowata: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Kapelusz  src= Blaszki

Czubajka sutkowata (Macrolepiota mastoidea (Fr.) Singer) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL