Guidance for identification
Hurmeseitikki (Cortinarius purpureus vanh. Cortinarius phoeniceus) on okranvärinen, punaruskea tai kastanjanvärinen seitikkilaji.[2] Se on hyvä värjäykseen ja siit saadaan erilaisia punaisia sävyjä.[3]
Lakki on 2-6 cm, laakean kupera paksumaltoinen okranvärinen, mutta vanhemmiten tummempi, punaruskea tai kastanjanvärinen. Heltat nuorella sienellä verenpunaiset ja tummuvat vanhemmilla sienillä ruskeiksi. Jalka on tukeva, kellertävästä vaaleanruskeaan, ja siinä on punaisia säikeitä. Malto on vaaleaa. Sieni maistuu lievästi kitkerälle eikä ole ruokasieni.[2] Ei haise erityisesti.[3]
Hurmeseitikki muistuttaa veriseitikkiä ja verihelttaseitikkiä, on kuitenkin on selvästi ruskeampi,[3] jalka selvästi paksumpi ja lyhyempi. Verihelttaseitikin jalka on vaaleamman keltainen, sillä on vain jalan tyvessä punaista, hurmeseitikin jalassa on punaista häivemäistä seittiä, mikä tekee jalasta punertavamman näköisen.[4]
Hurmeseitikki kasvaa rehevissä havumetsissä kohtalaisen harvinaisena.[3][4]
Käytetään värjäyksessä punaisten ja ruskeiden värisävyjen aikaansaamiseen,[5][4] niin kuin monia muitakin muitakin seitikkejä, kuten esimerkiksi veriseitikkiä (Cortinarius sanguineus) ja verihelttaseitikki (Cortinarius semisanguineus).
Hurmeseitikki (Cortinarius purpureus vanh. Cortinarius phoeniceus) on okranvärinen, punaruskea tai kastanjanvärinen seitikkilaji. Se on hyvä värjäykseen ja siit saadaan erilaisia punaisia sävyjä.
Capel fin a 10 cm, fibrilos-pòch scajos, brun mon strià ëd ross al bòrd. Gamba àuta fin a 8 cm e larga fin a 1,5 cm, a fus, òcra giaunastra con fibrile ross viv o porprà. Carn mon rossastra. Odor ëd rava.
A chërs dzortut sota pin e biole.
A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
A peul esse velenos.
Cortinarius phoeniceus (Bulliard ex Ventenat) R. Maire
Capel fin a 10 cm, fibrilos-pòch scajos, brun mon strià ëd ross al bòrd. Gamba àuta fin a 8 cm e larga fin a 1,5 cm, a fus, òcra giaunastra con fibrile ross viv o porprà. Carn mon rossastra. Odor ëd rava.
AmbientA chërs dzortut sota pin e biole.
Comestibilità A venta mai mangé un bolè trovà se un a l'é nen un bon conossidor dij bolè!
A peul esse velenos.
Zasłonak miedzianordzawy (Cortinarius purpureus (Bull.) Bidaud, Moënne-Locc. & Reumaux) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał ten takson J.B. Bulliard w 1792 r. jako Agaricus purpureus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu w 1994 r. Moënne-Locc. I Reumaux przenosząc go do rodzaju Cortinarius[1].
Nazwę polską nadał Andrzej Nespiak w 1975 r. dla synonimu Cortinarius phoeniceus[3]. W niektórych atlasach grzybów opisany jest jako zasłonak żółtopurpurowy[4].
Średnica 1,5–5 cm, za młodu stożkowaty, potem dzwonkowaty, w końcu płasko rozpostarty z tępym garbem. Brzeg długo podwinięty. Powierzchnia gładka, tylko przy brzegu włókniście pilśniowa, o barwie czerwonobrązowej z ciemniejszym środkiem[4]. U młodych okazów pomiędzy brzegiem kapelusza i trzonem żółte lub czerwonawe włókienka zasnówki[5]. Starsze okazy płowieją i stają się rdzawobrązowe[4].
Przyrośnięte, średnio gęste, początkowo karminowoczerwone z pomarańczowym ostrzem, potem pomarańczowe. Zasnówka intensywnie żółta[4].
Wysokość 4–8 cm, grubość 4–7 mm, walcowaty, zwykle nieco zgięty. Powierzchnia o barwie żółtej lub złotożółtej z włókienkami o barwie pomarańczowej do krwistoczerwonej. Podstawa trzonu często z żółtą grzybnią[4].
Cienki, brudnojasnożółty, z jasnooliwkowym odcieniem. Smak i zapach słaby, podobny do rzodkwi[4].
O rozmiarach 6,5–8 × 3,5–4,5 μm i urzeźbionej powierzchni. Wysyp zarodników rdzawobrązowy[5].
Znane są jego stanowiska w Ameryce Północnej i Europie[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski jako Cortinarius phoeniceus) do 2003 r. podano 7 stanowisk[3]. Aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów[7].
Grzyb mikoryzowy. Rośnie w lasach iglastych na ziemi wśród mchów, szczególnie pod świerkiem pospolitym i sosną pospolitą. Owocniki wytwarza od sierpnia do października[3].
Jest wiele podobnie ubarwionych zasłonaków, np. zasłonak krwisty (Cortinarius sanguineus) czy zasłonak purpurowoblaszkowy (Cortinarius semisanguineus)[8].
Zasłonak miedzianordzawy (Cortinarius purpureus (Bull.) Bidaud, Moënne-Locc. & Reumaux) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae).
Cortinarius purpureus (Bull.) Bidaud, Moënne-Locc. & Reumaux, 1994
Паути́нник пурпу́рный, или пурпу́рно-кра́сный (лат. Cortinarius purpureus, ранее — Cortinarius phoeniceus) — вид грибов, входящий в род Паутинник (Cortinarius) семейства Паутинниковые (Cortinariaceae).
Пластинчатый шляпконожечный гриб с паутинистым покрывалом. Шляпка взрослых грибов достигает 1—8 см в диаметре, у молодых грибов полушаровидная до конической, затем раскрывается до плоской, в центре с заметным бугорком или без него. Поверхность шелковисто-волокнистая, красно-бурая, иногда с оранжевым или кроваво-красным оттенком, по краю с заметными красными остатками покрывала. Пластинки гименофора приросшие зубцом к ножке, у молодых грибов насыщенно кроваво-красные, затем, при созревании спор, оливково-коричневые и ржаво-коричневые.
Кортина кроваво-красная.
Мякоть в шляпке розоватая, в ножке охристая или розовато-красная, с неприятным запахом, описываемым как редечный или иодоформа.
Ножка достигает 3—8 см в длину и 0,5—1,2 см в толщину, цилиндрическая или расширяющаяся книзу, с шелковисто-волокнистой охристо-жёлтой до красно-бурой поверхностью, с заметными кроваво-красными остатками кортины, нередко в виде поясков. Мицелий в основании ножки розоватый.
Споровый отпечаток ржаво-коричневого цвета. Споры 6—10×3,5—6 мкм, эллиптические, с неровной поверхностью. Хейлоцистиды булавовидные.
Наиболее близкий вид — паутинник краснопластинковый (Cortinarius semisanguineus (Fr.) Gillet, 1876), отличающийся жёлто-бурой шляпкой и отсутствием огненно-красных поясков и волокон на ножке.
Является несъедобным из-за неприятного вкуса грибом. Некоторые родственные виды сильно ядовиты, однако содержание опасных для человека токсинов в паутиннике пурпурном не подтверждено, случаи отравления не известны.
Широко распространён по голарктической зоне Евразии и Северной Америке. Произрастает в хвойных и лиственных лесах с середины лета по осень.
Паути́нник пурпу́рный, или пурпу́рно-кра́сный (лат. Cortinarius purpureus, ранее — Cortinarius phoeniceus) — вид грибов, входящий в род Паутинник (Cortinarius) семейства Паутинниковые (Cortinariaceae).
