Potentilla crantzii (Crantz) Beck

Pięciornik alpejski, p. Crantza^[3] (Potentilla crantzii (Crantz) Beck ex Fritsch) – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje w górach Europy i Azji^[4]. W Polsce wyłącznie na Babiej Górze i w Tatrach^[5].

Morfologia

Pokrój

Roślina gęstokępkowa. Pędy kwiatowe wyrastają z boku płonnych różyczek liściowych. Pędy rzadko zakorzeniają się. Łodyga łukowato wzniesiona, o długości 5- 20 cm. Pod ziemią roślina posiada cienkie i silnie rozgałęzione kłącze^[5][6].

Liście

Głównie liście różyczkowe. Są one długoogonkowe, dłoniasto złożone, składają się z 5 jednakowej wielkości listków. Listki mają klinowato-jajowaty kształt i brzegi głęboko karbowano-piłkowane. Mają słabo widoczną nerwację i są obustronnie odstająco owłosione, na dolnej stronie silniej, włoskami gwiazdkowatymi. Środkowe liście na łodydze są 3-listkowe, krótkoogonkowe. Przylistki na płonnych różyczkach mają jajowate lub szerokolancetowate uszka^[6].

Kwiaty

Wyrastają na długich szypułkach. Ich korona o średnicy 1,5-2,5 cm składa się z 5 złocistożółtych płatków. Działki kielich dwukrotnie krótsze od płatków i owłosione. U nasady płatków pomarańczowa plama, wewnątrz korony liczne pręciki i słupki. Szyjka słupka o cienkiej nasadzie i zgrubiała pod znamieniem^[5][6].

Owoc

Drobne, jajowate niełupki o zielonożółtym kolorze^[5].

Gatunki podobne

Pięciornik złoty, cechy odróżniające od pięciornika alpejskiego: owłosienie listków, srebrzysta obwódka na ich brzegach^[5].

Morfologia

Pokrój

Kwiat

Biologia i ekologia

Rozwój

Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia.

Siedlisko

Porasta hale górskie, polany reglowe, murawy. W Tatrach występuje od regla dolnego po piętro turniowe, głównie jednak w piętrze alpejskim i subalpejskim. Rośnie zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym, częściej jednak na wapieniu^[5].

Fitosocjologia

Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Seslerietea variae^[7].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy