Canada Goose

Bernikla kanadyjska (Branta canadensis) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Udomowiona w XVIII wieku, często hodowana w amerykańskich i brytyjskich parkach, ogrodach, ale bez znaczenia gospodarczego.

Systematyka

Wyróżniono kilka podgatunków B. canadensis^[5][6][7]:

• B. canadensis occidentalis – południowozachodnia Alaska
• B. canadensis fulva – wybrzeża południowej Alaski i Kolumbii Brytyjskiej.
• B. canadensis minima – bernikla mała – wybrzeża zachodniej Kanady
• B. canadensis parvipes – kanadyjski interior
• B. canadensis moffitti – wybrzeża zatoki Hudsona
• B. canadensis interior – środkowa i wschodnia Kanada
• B. canadensis canadensis – bernikla kanadyjska – wschodnia Kanada

Występowanie

W Europie hodowana w parkach i ogrodach jako ptak ozdobny. Uciekinierzy z niewoli utworzyli populacje na Wyspach Brytyjskich, Skandynawii oraz Europie Zachodniej i na Rugii, być może również na Sardynii i Islandii. Są to mieszańce z przewagą B. canadensis canadensis. Na Nowej Zelandii wprowadzono mieszańce z przewagą B. canadensis maxima. Bernikla kanadyjska uznawana jest za jeden ze 100 najgroźniejszych gatunków obcych w Europie^[8]. Stale rozszerza tu swój zasięg, konkurując z rodzimymi, europejskimi gatunkami gęsi. Potrafi się z nimi krzyżować, zwłaszcza z gęgawą Anser anser. W Polsce od kilkunastu lat corocznie obserwowane są zimujące bernikle, włącznie z dużym stadem na Zalewie Wiślanym. Część tych bernikli to uciekinierzy z ogrodów zoologicznych i prywatnych hodowli. W 2005 r. potwierdzono pierwszy udany lęg w Gdańsku^[9]. W 2007 r. w różnych częściach Gdańska do lęgów przystąpiły już 4 pary bernikli które wyprowadziły 15 młodych^[10]. Mimo, że ptaki odławiano i zatrzymywano w ogrodzie zoologicznym, nie zapobiegło to dalszemu wzrostowi liczebności tamtejszej populacji. W 2008 roku gniazdowanie tego gatunku stwierdzono na Kaszubach nad Jeziorem Somińskim w powiecie chojnickim oraz ponownie w Gdańsku. Co więcej, nad Jeziorem Somińskim był to najprawdopodobniej lęg mieszany z rodzimą gęgawą Anser anser^[11]. Fakty te potwierdzają, że w Polsce trwa szybka inwazja tego gatunku, co może zagrozić gatunkom rodzimym^[9].

Branta canadensis

Morfologia

Cechy gatunku

Brak dymorfizmu płciowego. Głowa i szyja czarne, policzki i podgardle białe. Wierzch, boki i pierś brązowe z drobnymi białymi prążkami, pierś jaśniejsza. Podogonie białe, ogon, dziób i nogi czarne.

Wymiary średnie

• Długość ciała ok. 45–110 cm
• Rozpiętość skrzydeł do 190 cm
• Masa ok. 2,0–6,5 kg

Tryb życia

Biotop

pierwotnie tundra, bagna lub preria, zawsze jednak w pobliżu morskich brzegów, większych rzek albo jezior. Obecnie również łąki i pastwiska, a nawet parki miejskie, byle w pobliżu wody.

Gniazdo

Na ziemi w pobliżu wody.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 1–12 (zwykle 5 do 6) jaj. Jajo jest kremowobiałe o średnich wymiarach 86 x 52 mm i masie 163 g (u B. canadensis canadensis). Jaja europejskich mieszańców średnio ważą 220 g.

Wysiadywanie

Jaja wysiadywane są przez okres 24 do 30 dni przez samicę, podczas gdy samiec strzeże gniazda. Pisklęta są zagniazdownikami. Usamodzielniają się po 40-86 dniach.

Pożywienie

Pokarm roślinny z domieszką zwierzęcego. Zdobywa go głównie na lądzie.

Hodowla

Bernikle kanadyjskie już 300 lat temu trzymano w królewskich ogrodach. Często zamieszkuje wielkomiejskie parki na Wyspach Brytyjskich.

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

Bibliografia

1. Carles Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992. ISBN 84-87334-10-5. (ang.)