Shelduck, Common Shelduck

Tadorna tadorna ye una especie d'ave anseriforme de la familia Anatidae. Ye un coríu común y llargamente estendíu en Eurasia y el norte d'África.

Descripción

Tres tarros blancos nun zoo de Polonia.

El tarru blancu ye una ave llamativa con aspeutu entemediu ente coríu y gansu. El so plumaxe ye principalmente blancu con zones negres y de color castañu acoloratáu. Tien la cabeza y la parte cimera del pescuezu negres con irisaciones verdes. Presenta una ancha franxa pectoral de color castañu acoloratáu que tamién arrodia'l mantu. Presenta zones de plumaxe negru na llinia del banduyu, la punta de la cola, dos franxes escapulares y les rémixes (sacante les secundaries interiores que tamién son castañes). Tamién presenta un llurdiu de color canela aferruñáu na zona infracaudal de cantos difusos. El so picu ye coloráu y les sos pates son rosadas. Dambos sexos son similares, pero'l machu presenta un bárabu na base del picu a manera de escudu fronteru que xunto col picu amonta la intensidá del so color na dómina reproductora. Les femes tienen la franxa pectoral más estrecha y presenten ciertu motudu facial blancu. Los xuveniles escarecen de la franxa pectoral y la cara enllordiada de blancu.

Taxonomía y etimoloxía

Machu en vuelu.

El tarru blancu foi descritu científicamente por Carlos Linneo en 1758 na décima edición de la so obra Systema naturae, col nome de Anas tadorna,^[2] que significa «coríu enllordiáu», en referencia a la coloración del so plumaxe. En 1822 Heinrich Boie treslladar como especie tipo al xéneru Tadorna que creara.^[3] Ye una especie monotípica, esto ye, nun se reconocen subespecies estremaes.^[4]

El nome del so xéneru y especie, Tadorna, procede del términu celta tadorne que significa «coríu enllordiáu, pío».^[5]

Distribución

El tarru blancu cría na zona templada de Eurasia. La mayoría de les poblaciones emigren a zones subtropicales pel hibiernu, pero mora permanentemente n'amplies zones costeres del oeste d'Europa, amás de movimientos escontra zones más segures na dómina de muda, como'l mar de Frisia na mariña del norte d'Alemaña y los Países Baxos.

Prefieren les agües salobre y saláu.

Na Península Ibérica, el tarru blancu ye invernante, pero añera esporádicamente en delles zones. Ocupa zones costeres y tamién llagunes y banzaos del interior.

Tadorna tadorna

Comportamientu y hábitat

La mayoría de les pareyes abandonen a les sos críes primero qu'algamen el so completu desenvolvimientu y cólense a llugares seguros y tranquilos xuntu al mar na dómina de muda. En dicha dómina, los tarros (al igual qu'otros coríos) pierden les sos plumes rémixes, lo que los fai bien vulnerables a los sos depredadores, pos-yos torga volar hasta que-yos salen les nueves. Los pollos queden arrexuntaos en "guarderíes", al cuidu d'unes poques femes.

El tarru blancu habita estuarios, mariñes someres y veres de llagos interiores salinos en terrenes abiertos. Aliméntase de moluscos, pequeños crustáceos, inseutos y pequeñes cantidaes de materia vexetal.

Referencies

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Tadorna tadorna .

• Identificación de sexos y edaes nel Atles d'Identificación de les Aves d'Aragón.

Ala ördək və ya suna (lat. Tadorna tadorna) - ala ördək cinsinə aid quş növü.

Quş ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Tadorna tadorna

An tadorn roueel a zo un evn palvezek, Tadorna tadorna an anv skiantel anezhañ, tost ouzh an houidi hag ar gwazi.

Graet e vez houad roueel^[1] anezhañ ivez.

Doareoù pennañ

Boued

Amprevaned, bezhin, buzhug-aod, kranked bihan, kregin, plant-dour ha preñved.

Annez

Notennoù ha daveennoù

1. ↑ EVNED Breizh gant Claude Péridy, Hor Yezh, 1995, p.29.

Pollets d'ànec blanc.

Ànec blanc volant per damunt de la Mar de Wadden.

Ànnera blanca alimentant-se.

Tadorna tadorna - MHNT

L'ànec blanc o ànnera blanca (Tadorna tadorna) és un ànec de superfície de l'ordre dels anseriformes i considerat, a nivell evolutiu, a mig camí entre les oques i els ànecs pròpiament dits.

Morfologia

• Fa uns 60 cm.
• Plomatge blanc amb el mirall verd. El cap i el coll també són verds.
• El mascle té el bec vermell amb una excrescència, també vermella, al damunt.
• Llueix un davantal marró.
• La femella és quelcom més petita que el mascle.

Reproducció

Nia a diversos punts d'Europa (des d'Escandinàvia a la Mar Negra). Als litorals catalans és rar, encara que s'ha comprovat que algunes parelles nien al Delta de l'Ebre.

Fa un niu amb herba i plomes entre les dunes amb vegetació, dels terrenys terrestres o aquàtics, tot i que prefereix les salines. Pon 8-14 ous però se n'han observat postes de fins a 32, ja que les femelles tendeixen a pondre en diferents nius. Els ous són de color blanc, de closca molt dura i fan 65,8 x 47,6 mm. El covament (efectuat només per la femella) dura 30 dies i el període, fins a aconseguir que els polls volin, s'allarga fins a les 9 setmanes. Llavors organitza una mena de departament per a infants, que són vigilats per algunes femelles. La resta dels adults comencen l'anomenada migració de muda amb la finalitat de canviar les plomes. Ja que en aquesta situació no poden volar i són fàcilment atacables, es reuneixen al mar en grups de diversos milers per imposar més respecte als seus enemics.^[1]

Alimentació

Quan es retira la marea aprofita per a pescar mol·luscs. Complementa la dieta amb crancs, peixets, insectes i matèria vegetal (algues, herbes, llavors, etc.).

Distribució geogràfica

Cria a l'Europa de clima temperat (Illes Britàniques, Mar del Nord, Mar Bàltica, nord de França, Balcans) i a l'Àsia Central fins a la Xina, l'Afganistan, Iran i Iraq. Hiverna als Països Catalans però, al Delta de l'Ebre se'l veu tot l'any.

Costums

• Només baixa als Països Catalans quan l'hivern és molt rigorós a l'Europa del Nord.
• Els estols poden ésser molt nombrosos (al voltant dels 100.000 exemplars a la Mar de Wadden).
• Camina amb més facilitat que altres ànecs car té les potes més llargues.
• Neda bé però és menys aquàtics que altres anàtids.

Referències

Enllaços externs

• L'ànec blanc a l'Enciclopèdia Catalana. (català)
• L'ànec blanc a l'Avibase. (català)
• L'ànec blanc a la UICN. (anglès)
• L'ànec blanc a l'Encyclopedia of Life. (anglès)
• Vídeos d'ànecs blancs en llur hàbitat natural. (anglès)
• Descripció i hàbitat d'aquesta espècie. (francès)
• Conservació d'aquesta espècie. (anglès)
• Taxonomia d'aquesta espècie. (anglès)
• Identificació i fotografies d'aquest ocell. (castellà)
• Reproducció de l'ànec blanc. (castellà)
• Informació sobre la població de l'ànec blanc al Principat de Catalunya. (català)
• Fotografies i enregistraments sonors d'aquest ocell. (anglès)
• L'ànnera blanca a l'Enciclopèdia Balear d'Ornitologia. (català)

Cant

Mae Hwyaden yr eithin (Tadorna tadorna) yn aelod o deulu'r Anatidae, yr hwyaid, gwyddau ac elyrch. Mae'n nythu yn rhannau gogleddol Ewrop ac Asia.

Nid yw Hwyaden yr eithin yn aderyn mudol yng ngorllewin Ewrop, er bod adar o'r rhannau lle mae'r gaeafau'n oerach yn symud tua'r de i aeafu. Mae'n aros o gwmpas yr ardal lle mae'n nythu heblaw ddiwedd yr haf ar ôl gorffen nythu. Yr adeg honno maent yn casglu at ei gilydd i fwrw eu plu, ac mae nifer fawr, 100,000 neu fwy yn casglu ar Fôr Wadden ger arfordir gogleddol Yr Almaen. Dim ond ychydig o'r oedolion sy'n aros ar ôl i edrych ar ôl y cywion, ac weithiau gellir gweld casgliad o tua 40 - 60 o gywion yng ngofal dau neu dri o oedolion.

Mae'n nythu mewn tyllau - un ai hen dyllau cwningod neu dwll mewn coeden neu unrhyw le arall addas. Yn y gaeaf gellir eu gweld gweld ar lan y môr ac aberoedd lle bynnag mae digon o fwd lle gallant fwydo.

Gellir adnabod yr aderyn yma'n hawdd, gyda'i gorff gwyn a browngoch, pen gwyrdd (fel rheol yn edrych yn ddu) a phig coch. Mae'r rhan agosaf i'r pen o big y ceiliog yn chwyddo yn y tymor nythu.

Mae Hwyaden yr eithin yn aderyn cyffredin o gwmpas glannau môr Cymru ac mae nifer sylweddol ohonynt yn nythu.

Mae Hwyaden cytras yn Seland Newydd o'r enw Putangitangi (Tadorna variegata) yn yr iaith Maori.

Iâr

Tadorna tadorna

Tadorna tadorna

Husice liščí (Tadorna tadorna) je středně velký druh vrubozobého ptáka.

Popis

Je nápadně zbarvená – většina těla je bílá, hlava, horní část krku, strany hřbetu a letky jsou tmavě zelené (působí jako černé), na hrudi je široký červenohnědý pás (chybí u mladých ptáků). Zobák je červený, samci mají u kořene velký červený hrbol. Hnízdí především podél pobřeží, k nám zaletuje především koncem podzimu.^[2] Od roku 1996 hnízdí jednotlivé páry v jižních Čechách.^[3]

Odkazy

Reference

1. ↑ Červený seznam IUCN 2018.1. 5. července 2018. Dostupné online. [cit. 2018-08-10]
2. ↑ SVENSON, L. a kol. Ptáci Evropy, severní Afriky a Blízkého východu. Praha: Svojtka&Co, 2004. ISBN 80-7237-658-6.
3. ↑ ŠŤASTNÝ, Karel; BEJČEK, Vladimír; HUDEC, Karel. Atlas hnízdního rozšíření ptáků v České republice 2001-2003. Praha: Aventinum, 2006. ISBN 80-86858-19-7.

Související články

• Seznam ptáků v Česku

Externí odkazy

• Obrázky, zvuky či videa k tématu husice liščí ve Wikimedia Commons
• Galerie husice liščí ve Wikimedia Commons
• Taxon Tadorna tadorna ve Wikidruzích
• Husice v ZOO Liberec

Tadorna tadorna

Gravanden (latin: Tadorna tadorna) er en andefugl, der dels findes udbredt i Nordvesteuropa og dels fra middelhavsområdet og videre østover gennem Centralasien. I Danmark er gravanden en ret almindelig ynglefugl med 2000-3000 par (2000), men var inden den blev totalfredet i 1922 temmelig sjælden. Den yngler især ved strandenge og placerer sin rede i f.eks. rævegrave eller hule træer.

Udseende

Gravanden er med sine omkring 61 cm på størrelse med en lille gås. Fjerdragten er ens for de to køn, men hunnen er mindre end hannen og den har desuden en mindre knop ved næbroden end hannen.

Adfærd

Gravanden graver huller til reder i brinker og skrænter, men den kan også ruge i kaninhuller og rævegrave, selvom der stadig er kaniner eller ræve tilbage. Det siges, at gravænderne hvirvler sand i øjnene på ræven, hvis den bliver for nærgående. Gravanden bygger ikke nogen egentlig rede, men samler kun lidt mos, løv, strå og rigeligt med dun. I juni lægger den 8-9 store, tykskallede hvide æg, som under rugningen antager en gullig tone.

Kilder/Henvisninger

• Tommy Dybbro og Henning Anthon: Politikens store fuglebog, samtlige danske fuglearter, 1994, side 64.
• Dansk Ornitologisk Forening. "Gravand (Tadorna tadorna)". Arkiveret fra originalen 2007-09-27. Hentet 2013-12-19.

Die Brandgans (Tadorna tadorna) ist eine Art aus der Familie der Entenvögel, die zur Unterfamilie der Halbgänse (Tadorninae) gehört. Halbgänse ähneln in ihrem Habitus Gänsen, sie haben jedoch auch Merkmale, wie sie für Eigentliche Enten charakteristisch sind. Vor allem in älterer Literatur findet man daher für diese Art die Bezeichnung Brandente.

Die Brandgans kommt in zwei voneinander getrennten Populationen vor, die etwas unterschiedliche Lebensräume nutzen. In Europa ist die Brandgans eine Art, die sich vor allem an der Küste aufhält. Die asiatische Population lebt überwiegend an salzigen und brackigen Steppengewässern. Es werden trotzdem keine Unterarten für diese Art unterschieden.^[1]

Name

Die wissenschaftliche Artbezeichnung tadorna ist die latinisierte Form der französischen Bezeichnung für diesen Entenvogel. Die Bezeichnung Brandgans leitet sich möglicherweise von einem der charakteristischen Merkmale dieser Art ab, nämlich dem rostbraunen Brustband. Dies wäre dann ähnlich wie bei der inzwischen veralteten Bezeichnung Brandfink für den Karmingimpel.^[2] In älterer Literatur findet man gelegentlich auch noch die Bezeichnung Fuchsgans für diese Art, da die Brandgans gelegentlich in Fuchsbauen brütet.^[3][4]

Beschreibung

Adulte Vögel

Männchen im Ruhekleid

Ein Weibchen plustert seine Federn auf zum Putzen

Brandgänse erreichen ausgewachsen eine Körperlänge von 58 bis 67 Zentimeter^[1] und haben eine Flügelspannweite von 110 bis 133 cm. Das Gewicht schwankt sehr stark. Bei einer Untersuchung im Südwesten des Kaspischen Meeres wogen die Männchen im Februar zwischen 830 und 1500 Gramm. Das durchschnittliche Gewicht betrug 1180 Gramm. Weibchen waren mit durchschnittlich 813 Gramm und einer Gewichtsspannbreite von 562 bis 1085 Gramm deutlich leichter.^[1] Die Art hat eine gänseartige Gestalt und ist auf Grund der auffallend kontrastreichen Färbung des Gefieders unverwechselbar. Durch die Gefiederfärbung besteht zwar eine entfernte Ähnlichkeit mit der Löffelente, die Größe der Brandgans, ihre Langbeinigkeit sowie ihre Körperhaltung und ihr kurzer Schnabel schließen jedoch aus, dass sie mit dieser Ente verwechselt werden kann.

Im Prachtkleid sind beim Männchen der Kopf und der Vorderhals leicht schillernd schwarzgrün. Von den Schultern ausgehend verläuft je Körperseite ein grünschwarzes Längsband nach hinten. Rund um die vordere Brust und den vorderen Rücken zieht sich ein breites rotbraunes Band. Ausgehend von der braunen Brust verläuft ein weiteres schwarzes Band zum Bauch. Das Körpergefieder ist ansonsten überwiegend weiß.

Die Federn der Handschwingen sowie die Innenfahnen der Armschwingen sind an ihrer Basis weiß. Ansonsten sind die Handschwingenfedern sowie die Innenfahnen der Armschwingenfedern schwarz, während die Außenfahnen der Armschwingenfedern stark bronzegrün schillern.^[5] Am Unterschwanz und am Ellenbogen finden sich rotbraune Abzeichen. Das Unterschwanzgefieder ist ocker, und der weiße Schwanz hat eine schmale schwarze Endbinde. Das eindeutigste Unterscheidungsmerkmal zwischen den beiden Geschlechtern ist während der Fortpflanzungszeit der rot gefärbte Schnabelhöcker, der sich nur beim Männchen ausbildet. Seine Größe variiert in Abhängigkeit von der Größe der Hoden.^[1] Der Schnabelhöcker bildet sich zurück, noch während das Weibchen brütet, und der Schnabel wird wieder dunkel rotbraun.

Im Ruhekleid sind die Farben etwas stumpfer. Die Übergänge vom weißen Körpergefieder zum rostbraunen Brustband sind dann fließender. Der Kopf wirkt mehr braunschwarz als schwarzgrün. Am Gesicht und an der Kehle sind vereinzelt weiße Federn erkennbar, die fleckförmig wirken können. Der schwarze Bauchstreif ist in dieser Zeit nur angedeutet oder kann ganz fehlen.^[6][7][8]

Anders als bei den meisten Enten besteht bei der Brandgans nur ein gering ausgeprägter Geschlechtsdimorphismus. Die Weibchen sind lediglich bis zu einem Drittel kleiner als die Männchen und während der Fortpflanzungszeit ist das Gefieder des Männchens etwas kontrastreicher als das des Weibchens. Auch beim Weibchen schimmern Kopf und Vorderhals während der Fortpflanzungszeit schwarzgrün. Beim Weibchen sind allerdings das rotbraune Brustband und der schwarze Bauchstreif etwas schmaler als beim Männchen und etwas farbschwächer ausgebildet. Im Ruhekleid wirkt sein Kopf brauner als der des Männchens. Bei einzelnen Weibchen ist die Schnabelbasis schwärzlich.

Die Bewegungen der Brandgänse im Flug ähneln denen der Gänse. Brandgänse fliegen gewöhnlich niedrig. Große Scharen fliegen meist in unregelmäßigen Linien- oder Bogenformationen; die durchschnittliche Fluggeschwindigkeit über Grund ziehender Brandgänse beträgt 95 km/h und kann bei günstigen Windverhältnissen bis 195 km/h betragen. Fliegende Brandgänse sind wegen ihrer weißen Flügel mit dem grünen Spiegel sowie ihrem auffällig kontrastreichen Körpergefieder einfach zu identifizieren.

Junge Brandgans.

Junge Brandgans

Junge Brandgans. Das Alter ist unter anderem am weißen Fleck im Gesicht zu erkennen

Dunen- und Jugendkleid

Die Dunenküken haben ein sehr kontrastreiches schwarzbraun-weißes Gefieder. Kopfplatte, ein über den Hals und den Rücken bis zum Bürzel verlaufender Streifen, sowie die Schultern und die Schenkelseiten sind schwarzbraun. Ein dunkler Fleck jeweils hinter und unter dem Auge unterscheidet die Dunenküken von denen der Rostgans. Bei frisch geschlüpften Dunenküken ist der Schnabel blass blaugrau mit einer rosafarbenen Farbschattierung unmittelbar an der Schnabelbasis und einem gelbbraunen Nagel. Füße, Beine und Schwimmhäute sind olivgrau.^[6][1] Zu dem Zeitpunkt, zu dem junge Brandgänse flügge werden, hat sich der Schnabel zu hellrosa umgefärbt. Der Oberschnabel ist im Bereich der Schnabelspitze noch hellgrau. Die Beine sind graurosa, die Färbung der Füße und Schwimmhäute ist etwas intensiver rosa.^[9]

Noch nicht ausgewachsene Brandgänse sind am Oberhals, am Oberkopf und am Rücken graubraun. Die Stirn, Teile des Gesichts sowie die Körperunterseite sind weiß. Von den Ellenbogenfedern sind die Außenfahnen schwarzgrau. Bei den weiblichen Jungvögeln sind sie schwach und bei den männlichen Tieren stärker rotbraun übertönt. Im ersten Alterskleid ähneln die Jungvögel bereits weitgehend den adulten Brandgänsen. Allerdings haben die Flügel noch graue Decken, und der Stirnhöcker ist bei jungen Männchen nur schwach ausgebildet.

Mauser

Beim Ganter bildet sich der auffällige rote Schnabelhöcker bereits zurück, während das Weibchen noch dem Brutgeschäft nachgeht. Der Schnabel verfärbt sich dann dunkel-rotbraun. Bei nicht brütenden Vögeln beginnt bereits im Juni die Mauser des Kleingefieders. Bei brütenden Brandgänsen erfolgt sie einen Monat später. Kurz nach dem Beginn der Kleingefiedermauser werfen die Brandgänse ihre Schwingen ab. Sie sind dann für eine Zeitdauer von 25 bis 31 Tagen flugunfähig.^[1] Bei Brutvögeln fällt diese Zeit etwa in den Monat August. Die Teilmauser des Kleingefieders dauert bis Dezember fort. Im März bildet sich beim geschlechtsreifen Ganter der karminrote Stirnhöcker erneut.

Bei jungen Brandgänsen beginnt die Jugendmauser 10 Wochen nach dem Schlupf. Dabei wird neben dem Kleingefieder auch der größte Teil der Flügeldecken gemausert. Im Dezember tragen die jungen Brandgänse dann ihr erstes Alterskleid. Zu diesem Zeitpunkt sind sowohl der Schnabel als auch die Füße leuchtend rot.^[6]

Stimme und Instrumentallaute

Zu den Instrumentallauten der Brandgans gehört ein pfeifend-schwirrendes Fluggeräusch. Ähnlich wie bei Enten gehört zur Balz ein Scheinputzen des Gefieders, bei dem der Schnabel ein Rattern auf den Kielen der Flügelfedern erzeugt.

Im Brutgebiet sind die Brandgänse sehr ruffreudige Vögel. Die Stimmen der beiden Geschlechter unterscheiden sich deutlich. Die Weibchen rufen sehr tief und sonor. Die lange, weit zu hörende nasale Rufreihe „gagagaga“ ist der Ruf des Weibchens nach dem Männchen. Sie wird sowohl von gehenden als auch fliegenden Weibchen gerufen. Die Ruffolge dieser „gagaga“-Laute ist sehr schnell. Bis zu zwölf Silben werden pro Sekunde vom Weibchen gerufen, so dass der Ruf nahezu trillerförmig wirkt.^[1][7] Auffliegende oder nach einer Störung wegschwimmende Weibchen rufen auch „ak-ak“ oder erregter „egegeg“. Die Rufe des Männchens sind dagegen hoch, pfeifend und nicht weit vernehmbar. Der Ruf des Männchens ist ein „tiju-tiju-tirrr-tiju“, das sowohl im Flug als auch am Boden gerufen wird. Der „tirrr“-Teil ist dabei ein weicher Triller, die anderen Bestandteile des Rufes werden langsam und betont gerufen oder auch sich steigernd und schnell gereiht.^[10] Besonders häufig sind die Rufe während der Balz zu hören, wenn das Männchen das Weibchen vor sich hertreibt.

Verbreitung

Brutgebiet

Brandgänse brüten an den europäischen Atlantikküsten bis hinunter in die Biskaya, darüber hinaus an den Küsten der westlichen Ostsee sowie im Bereich des Kaspischen Meeres. Weitere, kleinere Ansiedlungen gibt es im Westen des Mittelmeerraums.^[11] Die asiatischen Populationen bewohnen auch Flüsse und insbesondere Sumpfgebiete und Seen in Halbwüsten und Steppen. Das asiatische Verbreitungsgebiet reicht von der Türkei und dem Norden des Schwarzen Meeres über Zentralasien bis in die Mongolei und den Norden Chinas. Die Südgrenze des Verbreitungsgebietes verläuft durch den Iran und Afghanistan.^[12]

In Deutschland ist die Brandgans vorwiegend Brutvogel im Küstengebiet und auf den Inseln der Nordsee und der westlichen Ostsee. Als Brutvogel hält sie sich im Wesentlichen an die Meeresküste, dringt aber auf der Suche nach geeigneten Bruthöhlen auch weit landeinwärts vor. Die Ausdehnung in das Binnenland hängt in West- und Mitteleuropa sowie in Schweden mit der allgemeinen Bestandsentwicklung dieser Tierart zusammen. Regelmäßige Brutvorkommen im Binnenland gibt es zum Beispiel in den Rieselfeldern bei Münster (seit 1985) und vor allem am Niederrhein (seit 1961). Sie hat außerdem die Elbe aufwärts bis Dessau besiedelt.^[6]

Außerhalb der Brutzeit trifft man vor allem junge Vögel hin und wieder auf den größeren Gewässern in ganz Deutschland an. Im Wattenmeer der deutsch-niederländischen Nordseeküste überwintern große Scharen. Bevorzugte Überwinterungsräume liegen bei Wangerooge und Mellum, im Jadebusen und an der Westküste Schleswig-Holsteins. Der Verbreitungsschwerpunkt der Brandgans liegt in Westeuropa. Im riesigen asiatischen Verbreitungsgebiet kommt sie nur inselartig vor.

Verbreitung der Brandgans:

Brutgebiete

Ganzjähriges Vorkommen

Überwinterungsgebiete

Zusammengestellt von BirdLife International and Handbook of the Birds of the World (2019) 2019.

Wanderungen

In Europa ist die Brandgans Strich- und Zugvogel. Sie zieht fast ausschließlich bei Nacht. Die Überwinterungsgebiete der europäischen Population liegen in der südlichen Nordsee – solange es nicht zu einer Eisbildung auf dem Wattenmeer kommt – und den britischen Gewässern, an der Atlantikküste Frankreichs, Spaniens und Portugals sowie an den Küsten des westlichen und östlichen Mittelmeers. Bis an die Atlantikküste ziehen vor allem juvenile Brandgänse aus Deutschland, den Niederlanden, Belgien und Frankreich, während die Altvögel zum größten Teil nicht über die Kanalküste hinausziehen und, solange nicht allzu strenger Frost eintritt, in großer Zahl in der südlichen Nordsee ausharren.

Von der asiatischen Population überwintern viele Brandgänse an der Küste des Kaspischen Meers. Eine kleine Zahl migriert bis in den Norden Afrikas, nach Irak, Pakistan, Nordindien, Bangladesch und Südchina.^[12]

Mauserzug

Wie bei anderen Entenvögeln, aber zum Beispiel auch bei den Lappentauchern und Rallen, fallen bei den Brandgänsen während der Mauser die Schwungfedern gleichzeitig aus, so dass die mausernden Vögel vorübergehend flugunfähig sind. Die Tiere müssen also vor der Mauser geschützte und auch nahrungsreiche Gebiete aufsuchen. Das weitaus bedeutendste dieser als Mauserzentren bezeichneten Gebiete liegt auf den Sandwatten des Großen Knechtsandes zwischen Weser- und Elbmündung und auf Trischen, einer schleswig-holsteinischen Vogelschutzinsel vor der Meldorfer Bucht. An diesen Mauserzentren treffen sich die Brutvögel der gesamten europäischen Population (England, Irland, Niederlande, Dänemark, Norwegen, Schweden, Deutschland, Polen und den baltischen Staaten). Sogar Brutvögel aus der Camargue wandern über das europäische Binnenland bis in die südliche Nordsee.^[13]

Während des Mauserhöhepunktes Mitte August können auf dem Großen Knechtsand bis zu 100.000 Tiere angetroffen werden.^[14][15] Eröffnet wird der Abzug in das Mauserquartier im Juni, meist von den noch nicht geschlechtsreifen Vögeln im zweiten Kalenderjahr. Erst vierzehn Tage später setzt der Mauserzug der Brutvögel ein, die ihre Dunenjungen in von einzelnen Altvögeln betreuten Kindergärten zurücklassen. Den Zug von den Brutgebieten in die Mauserzentren legen die Vögel offenbar auf dem direktesten Wege zurück, so folgen zum Beispiel die Vögel aus dem Westen der Britischen Inseln nicht der Küste, sondern überqueren Großbritannien direkt und überwinden dabei bis zu 800 m hohe Berge.

Mitte August verlassen die ersten frisch vermauserten Brandgänse die Mauserplätze. Sie verteilen sich in den umliegenden Gebieten des Wattenmeeres und ziehen zum Teil zurück in die Brutgebiete, viele bleiben aber auch bis zum Frühjahr in der südlichen Nordsee. Dass der Große Knechtsand so einen idealen Mauserstandort für die Brandgans bietet, liegt vor allem an den großen Schlick- und Sandbänken, die bei Niedrigwasser frei liegen, und daran, dass er auch bei stürmischer See ruhige Flachwasserzonen aufweist, so dass die Tiere jederzeit genügend Nahrung in diesem von Menschen und Raubtieren geschützten Gebiet finden.

Asiatische Brandgänse verbringen ihre Mauserzeit dagegen in der Nähe ihrer Brutgebiete.

Brandgänse im Nordfriesischen Wattenmeer

Lebensraum

Anzutreffen sind die europäischen Brandgänse überwiegend an den flachen Sand- und Wattküsten sowie entsprechenden Flussmündungen, nur sehr selten sind sie auch an steilen oder felsigen Küstenabschnitten anzutreffen. Zur Brutzeit halten sich die Tiere meist in Buchten, Bodden und Flussmündungen auf und nur ausnahmsweise an der freien Meeresküste. Im Binnenland sind sie auch an großen Klärteichen und auf Rieselfeldern anzutreffen.^[16] Als Nahrungsbiotope dienen den Brandgänsen vor allem das Watt, Schlickbänke in Flussmündungen und Seichtwasserlagunen. Die asiatischen Populationen sind anders als die europäischen vor allem an Binnenseen anzutreffen.^[12] Charakteristisch für diese Steppengewässer ist salziges und brackiges Wasser sowie ein reiches Nahrungsangebot an Kleinorganismen.^[17]

Nahrung und Nahrungssuche

Nach Nahrung suchende Brandgans

Gründelnde Brandgänse

Als Nahrung nimmt die Brandgans vor allem kleine Schnecken, Muscheln und Würmer, seltener Insekten und Wasserpflanzen auf. Die überwiegende Nahrung im deutschen Wattenmeer bilden Herzmuscheln (Cardium edule), während an der britischen Nordseeküste Wattschnecken (Hydrobia ulvae) und an den Salzseen Südosteuropas und Sibiriens Salinenkrebse (Artemia salina) eine wichtige Rolle spielen. Darüber hinaus werden aber auch Algen und im Winter Sämereien auf Feldern gefressen.^[18][19][20]

Die Nahrungssuche der Brandgänse ist weitgehend von den Gezeiten abhängig. Die Vögel suchen bei Niedrigwasser Nahrung und ruhen bei Hochwasser auf Sandbänken, Dünen oder Strandwiesen. In Abhängigkeit von Ebbe und Flut suchen Brandgänse auch während der Nacht nach Nahrung. Im Winter kann die Zeit, die Brandgänse mit der Nahrungssuche verbringen, bis zu 14 Stunden betragen.^[18]

Beim Nahrungserwerb durchseiht die Brandgans im Vorwärtsschreiten unter seitlicher Pendelbewegung des Kopfes das Wasser jeder Pfütze oder durchpflügt die Wasseroberfläche im Schwimmen mit dem Schnabel, um so treibende Nahrung aufzunehmen.^[21] Die maximale Wassertiefe, in denen Brandgänse erfolgreich Nahrung finden, liegt bei 40 Zentimeter. In dieser Tiefe tauchen Brandgänse mit ihrem gesamten Oberkörper im Wasser ein.^[12] Charakteristisch für Brandgänse ist, dass sie durch Trampelbewegungen der Füße die im Boden versteckten Muscheln freilegen. Diese Bewegungsweise ist angeboren und wird schon von eintägigen Dunenjungen gezeigt. Dunenjungen fressen bevorzugt Nereis, die zu den Vielborstern zählen, sowie Schlickkrebse wie Corophium volutator.^[18][22] Als Fraßreste von Muscheln und Schnecken bleiben meist nur Bruchstücke größerer Schalen zurück.^[23]

Fortpflanzung

Brandgänse sind in der Regel monogam. Ihre partnerschaftliche Bindung ist von häufig mehrjähriger Dauer, obwohl Weibchen und Männchen oft zu unterschiedlichen Zeitpunkten das Brutgebiet zur Mauser und Überwinterung verlassen.^[18] Bei einer Untersuchung der Partnertreue unter Vögeln wiesen Brandgänse eine der niedrigsten Trennungsraten auf. Nur 2,4 Prozent der bestehenden Paare trennten sich jährlich.^[24] Die Paarbildung findet in den Jungvogelgruppen zu Beginn des Monats April während des ersten Lebensjahres statt. Bei den Brandgänsen ist starke Ortstreue die Regel. Viele Nistplätze werden seit rund dreißig Jahren besetzt. Zur Brut kommen nur die Brandgänse, die erfolgreich ein Nahrungsrevier besetzen können. Dabei handelt es sich meistens um die gesündesten und schwersten Tiere innerhalb einer regionalen Population. Die Besetzung eines Nahrungsreviers beginnt im späten Winter und endet mit dem Zeitpunkt, zu dem die Küken schlüpfen. In der Regel brüten weibliche Brandgänse das erste Mal im 2. Lebensjahr. Sich erstmals fortpflanzende männliche Brandgänse sind zwischen vier und fünf Jahren alt. Nicht brütende Brandgänse dagegen halten sich das ganze Jahr über in Trupps auf.^[18]

Balz und Nistplatz

Die Balz beginnt bereits in den Überwinterungsgebieten und hat ihren Höhepunkt in der Phase zwischen dem Besetzen des Nistplatzes und dem Beginn der Brut. Unverpaarte Weibchen werden meist von mehreren Männchen umworben. Häufig kommt es dabei zu Reihflügen, bei denen einem auffliegenden Weibchen bis zu zehn Männchen folgen. Zur Balz des Erpels am Boden gehört ein senkrechtes Emporstrecken von Kopf und Hals sowie drehende Pumpbewegungen, die mit Kopf und Hals ausgeführt werden. Bei Brandgänsen kann man eine Gemeinschaftsbalz beobachten, was sie von anderen Gänsevögeln unterscheidet.^[25][18] Dabei finden sich mehrere Brutpaare an einer Stelle ein, die meist etwas erhöht liegt und gute Sichtmöglichkeiten bietet. Zwischen den Paaren kommt es dabei zu Attacken und Scheingefechten. Die eigentliche Begattung findet im Wasser statt. Ihr geht ein Schnabeleintauchen und Scheinputzen durch beide Geschlechter voran. Die Paarungsbereitschaft signalisiert das Weibchen, indem es sich flach im Wasser ausstreckt.^[26]

Gelege (Sammlung Museum Wiesbaden)

Brandgänse sind Höhlenbrüter und bevorzugen ein bis zwei Meter lange Erdröhren, an deren Ende sie ihre Nester errichten.^[27] Sie wählen als Neststandort bevorzugt Kaninchenbaue und sonstige Erdlöcher in Dünen, Dämmen oder Uferböschungen. Brandgänse brüten gelegentlich aber auch in Erdlöchern unter Gebäuden oder in den Zwischenräumen von Steinblöcken.^[7][28][29] Brandgänse sind sogar in bewohnten Fuchsbauen nachgewiesen worden.^[30] Brandgans und Fuchs halten für die Zeit der Aufzucht Burgfrieden.^[31] Zu enge Röhren wie etwa bei Kaninchenbauen werden von ihnen ausgescharrt. Brandgänse legen jedoch keine eigenen Höhlen an.^[32] Fehlen im Brutgebiet geeignete Höhlen, werden von den Brandgänsen auch mehr oder weniger offene Stellen unter Sträuchern angenommen. Das eigentliche Nest besteht aus einer mit Federn sowie blassgrauen Dunen ausgelegten Mulde.^[33]

Geeignete Nistplätze zeigt das Männchen an, indem es mit starr vorgestrecktem Kopf auf diese zuläuft. Das Weibchen wählt jedoch letztlich den Nistplatz aus.^[34] Nistplatz und Nahrungsreviere der Brandgans sind in der Regel voneinander getrennt. Dabei können die Nistplätze mehrerer Paare kolonienartig dicht beieinander liegen, während die Nahrungsreviere bis zu 3 km vom Nistplatz entfernt sind.

Küken der Brandgans an der Küste von Borkum

Aufzucht der Jungvögel

Die Eiablage beginnt in der Regel neun Wochen nach Wiederbesetzung des Nistplatzes. Das Gelege eines Weibchens umfasst gewöhnlich zwischen sieben und zwölf Eier. Diese sind glattschalig, stumpfoval und rahmweiß.^[6][35] Die Eier wiegen zwischen 75 und 77 Gramm. Geht das Gelege verloren oder wird das Weibchen während der Bebrütung so gestört, dass es das Gelege aufgibt, erfolgt in der Regel kein Nachgelege.^[36][37]

Es brütet allein das Weibchen, das einen Brutfleck entwickelt.^[7] Das Weibchen verlässt etwa drei bis vier Mal am Tag das Gelege, um zu fressen und sich zu putzen. Das Männchen hält sich jedoch in der Nähe des brütenden Weibchens auf und begleitet dieses auf Flügen zu den Nahrungsplätzen.^[38][18] Das Gelege und die Jungen werden von beiden Geschlechtern verteidigt. Die Drohgebärden ähneln den Balzposen. Durch eine mögliche Gefahr erregte Männchen zeigen pumpende Kopf- und Halsbewegungen. Stark beunruhigte Männchen schaukeln mit ihrem ganzen Körper nach vorne und hinten und rufen dabei erregt. Kommt ein Eindringling zu nahe, attackieren ihn beide Geschlechter, indem sie gänseähnlich mit gesenktem Kopf und geöffnetem Schnabel auf ihn zurennen und gegebenenfalls auch beißen.^[18] Brandgänse verteidigen so Gelege und Jungen gegenüber Schwimmenten, Blässhühner, Möwen und sogar erfolgreich gegen Säugetiere. Die Jungvögel verbergen sich bei Gefahr in der Vegetation oder tauchen auf dem Wasser weg. Mausernde Altvögel tauchen bei Gefahr.

Relativ häufig kommt es auch zu Mischgelegen von mehreren Weibchen mit bis zu 50 Eiern in einem Gelege.^[39] Sogar artübergreifende Mischgelege mit Mittelsägern werden gelegentlich beobachtet. Die Bebrütung beginnt nach Ablage des letzten Eis, die Brutdauer beträgt zwischen 29 und 31 Tagen. Die Küken schlüpfen weitgehend synchron. In einer Studie wurde für eintägige Dunenküken ein durchschnittliches Gewicht von 48,8 Gramm festgestellt. Mit 21 Tagen wogen die Jungvögel 715 Gramm.^[18] Die Jungtiere können schon nach 42 bis 44 Tagen flugfähig sein. In der Regel sind sie spätestens nach ihrem 50. Lebenstag flügge.

Einige der Jungvögel werden bis zu ihrem Flüggewerden durch die Elternvögel betreut. Eine große Anzahl der Jungvögel werden aber noch vor diesem Zeitpunkt von ihnen verlassen. Diese Jungvögel bilden so genannte „Kindergärten“, die aus den Jungvögeln unterschiedlicher Gelege bestehen. Diese Kindergärten können bis zu 100 Jungvögel zählen.^[40][7][18] Geführt werden sie häufig von Altvögeln ohne Bruterfolg. Solche Pflegeeltern zeigen noch Ende September keine Anzeichen von Mauser. Die Geschlechtsreife erreichen junge Brandgänse in der Regel ab dem 22. Lebensmonat.

Bruterfolg, Sterblichkeit und Alter

Die Nestdichte hat erheblichen Einfluss darauf, wie viele Jungvögel eines Geleges flügge werden. In Nestern in Kolonien schlüpfen in der Regel nur aus 25 bis 50 Prozent der Eier Dunenküken. Der geringe Bruterfolg ist vermutlich darauf zurückzuführen, dass es bei dicht stehenden Nestern häufig zu Störungen durch andere Brutpaare kommt. Bei weniger gestörten Nestern kann der Bruterfolg bis zu 90 Prozent betragen. Nach einer über 13 Jahre durchgeführten schottischen Studie wurden von den geschlüpften Dunenküken circa 35 Prozent flügge. Das entsprach einem Bruterfolg von jährlich einem Jungvogel pro Brutpaar.^[41] Zu den wesentlichen Fressfeinden der jungen Brandgänse zählen danach Silber- und Mantelmöwen sowie Krähen und Füchse. Ungünstige Wetterbedingungen führen ebenfalls zu hohen Sterblichkeitsraten.^[18]

Die Sterblichkeitsrate ausgewachsener Brandgänse beträgt 20 Prozent pro Jahr. Die durchschnittliche Lebenserwartung liegt bei 4,5 Jahren. Die älteste Brandgans, bei der man auf Grund ihrer Beringung das Lebensalter verlässlich bestimmen konnte, war 14,5 Jahre alt.^[18]

Bestandsgröße und Bestandsentwicklung

Brandgänse im Flug, aufgenommen in den Salzmarschen der Lagune von Venedig

Für Brandgänse sind verlässliche Angaben über die Größe des Bestandes verhältnismäßig einfach zu ermitteln, da sie sich außerhalb der Brutzeit an traditionellen Mauser- und Überwinterungsplätzen in oft großen Scharen versammeln.

Der Bestand an Brandgänsen ging insbesondere gegen Ende des 19. Jahrhunderts stark zurück. In ihren finnischen und nördlichen schwedischen Brutplätzen verschwand sie vollständig. Die Brandgans ist heute in den meisten nord- und mitteleuropäischen Ländern ganzjährig geschützt. Dank dieser Schutzmaßnahmen hat die Art stark zugenommen und dehnt ihr Verbreitungsgebiet seit einigen Jahrzehnten auch ins Binnenland aus. Bereits 1983 brüteten in den Niederlanden zwischen 6.000 und 9.000 Paare. Für 1985 wurde der Bestand in Deutschland auf 10.000 Brutpaare geschätzt.^[7] Nach den von der Ornithologin Janet Kear im Jahre 2005 publizierten Zahlen überwintern im Nordwesten Europas jährlich 300.000, in Westasien, dem Kaspischen Meer und dem Nahen Osten 80.000, am Schwarzen Meer und im Mittelmeerraum 75.000, in Zentral- und Südasien zwischen 25.000 und 100.000 sowie in Ostasien 100.000 bis 150.000 Brandgänse. Die Bestände in Europa sowie am Kaspischen Meer nehmen dabei zu. Der Anstieg der Population in Nordwesteuropa wird für den Zeitraum von 1973 bis 1993 auf 50 Prozent geschätzt. Es gibt Hinweise darauf, dass der Populationszuwachs zwischen 1987 und 1996 zum Stillstand kam.^[12] Prognosen zur Verbreitungsentwicklung, die auf Klimamodellen beruhen, gehen davon aus, dass die Brandgans bis zum Ende des 21. Jahrhunderts als Brutvogel in Mitteleuropa weitgehend verschwinden wird, weil sie hier keine geeigneten Lebensräume mehr finden wird. Das Verbreitungsgebiet wird sich nach diesen Prognosen weiter nach Norden ausdehnen und unter anderem Island sowie Teile Fennoskandinaviens von dieser Art besiedelt werden.^[42]

Belege

Literatur

• Hans-Günther Bauer, Einhard Bezzel und Wolfgang Fiedler (Hrsg.): Das Kompendium der Vögel Mitteleuropas: Alles über Biologie, Gefährdung und Schutz. Band 1: Nonpasseriformes – Nichtsperlingsvögel. Aula-Verlag Wiebelsheim, Wiesbaden 2005, ISBN 3-89104-647-2.
• T. Bartlett: Ducks And Geese - A Guide To Management. The Crowood Press, 2002, ISBN 1-852236507
• John Gooders und Trevor Boyer: Ducks of Britain and the Northern Hemisphere, Dragon's World Ltd, Surrey 1986, ISBN 1-85028-022-3
• Hartmut Kolbe: Die Entenvögel der Welt. Ulmer Verlag 1999, ISBN 3-8001-7442-1
• Erich Rutschke: Die Wildenten Europas – Biologie, Ökologie, Verhalten, Aula Verlag, Wiesbaden 1988, ISBN 3-89104-449-6

Einzelnachweise

1. ↑ ^{a b c d e f g} Janet Kear (Hrsg.): Ducks, Geese and Swans. Oxford University Press, 2005, ISBN 0198546459, S. 420
2. ↑ Die Silbe Brand taucht bei einigen Tier- und Pflanzennamen auch im Sinne von „angebrannt“ auf und weist darauf hin, dass das Erscheinungsbild schwarz gefleckt oder ein Körperteil schwarz ist. Aus solch einem Grund tragen Brandknabenkraut und Brandfuchs ihren Namen. Carl von Linné sah in der deutschen Bezeichnung einen Hinweis auf ein Leben dieses Entenvogels in der Brandung. In diesem Falle wäre der Name jedoch nicht treffend, denn Brandgänse meiden die Brandung. Vgl. Viktor Wember: Die Namen der Vögel Europas – Bedeutung der deutschen und wissenschaftlichen Namen, Aula-Verlag, Wiebelsheim 2007, ISBN 978-3-89104-709-5, S. 81
3. ↑ Viktor Wember: Die Namen der Vögel Europas – Bedeutung der deutschen und wissenschaftlichen Namen, Aula-Verlag, Wiebelsheim 2007, ISBN 978-3-89104-709-5, S. 82
4. ↑ Kosmos, Band 69, 1973
5. ↑ Roy Brown, John Ferguson, Michael Lawrence, David Lees: Federn, Spuren und Zeichen der Vögel Europas, 3. Auflage, Aula-Verlag, Wiesbaden 2003, ISBN 3-89104-666-9, S. 248
6. ↑ ^{a b c d e} Hartmut Kolbe: Die Entenvögel der Welt. Ulmer Verlag 1999, ISBN 3-8001-7442-1, S. 142
7. ↑ ^{a b c d e f} Einhard Bezzel: BLV Handbuch Vögel, BLV Verlagsgesellschaft, München 1996, ISBN 3-405-14736-0, S. 112
8. ↑ Rutschke, S. 322 und 323
9. ↑ Collin Harrison und Peter Castell: Field Guide Bird Nests, Eggs and Nestlings, HarperCollins Publisher, überarbeitete Auflage von 2002, ISBN 0007130392, S. 68
10. ↑ Hans-Heiner Bergmann; Hans-Wolfgang Helb; Sabine Baumann; Die Stimmen der Vögel Europas – 474 Vogelporträts mit 914 Rufen und Gesängen auf 2.200 Sonogrammen, Aula-Verlag, Wiesbaden 2008, ISBN 978-3-89104-710-1; S. 73. Für die lautmalerische Umschreibung der Stimmen ist diese Quelle verwendet worden.
11. ↑ Bauer et al., S. 74
12. ↑ ^{a b c d e} Janet Kear (Hrsg.): Ducks, Geese and Swans. Oxford University Press, 2005, ISBN 0198546459, S. 421
13. ↑ Bezzel, S. 113
14. ↑ Klaus Janke/Bruno P. Kremer: Das Watt: Lebensraum, Tiere und Pflanzen, Franckh, Stuttgart 1990, ISBN 3-440-06035-7, S. 94
15. ↑ Gooders und Boyer, S. 20
16. ↑ Martin Flade: Die Brutvogelgemeinschaften Mittel- und Norddeutschlands – Grundlagen für den Gebrauch vogelkundlicher Daten in der Landschaftsplanung. IHW-Verlag, Berlin 1994, ISBN 3-930167-00-X, S. 544
17. ↑ Rutschke, S. 323
18. ↑ ^{a b c d e f g h i j k l} Janet Kear (Hrsg.): Ducks, Geese and Swans. Oxford University Press, 2005, ISBN 0198546459, S. 422
19. ↑ Rutschke, S. 324
20. ↑ Gooders und Boyer, S. 19
21. ↑ Gooders und Boyer, S. 19
22. ↑ Rutschke, S. 324
23. ↑ Roy Brown, John Ferguson, Michael Lawrence, David Lees: Federn, Spuren und Zeichen der Vögel Europas, 3. Auflage, Aula-Verlag, Wiesbaden 2003, ISBN 3-89104-666-9, S. 119
24. ↑ Joan Roughgarden: Evolution's Rainbow: Diversity, Gender, and Sexuality in Nature and People. University of California Press, Berkeley 2004, ISBN 0-520-24073-1, S. 55
25. ↑ Rutschke, S. 325
26. ↑ Rutschke, S. 325
27. ↑ Kolbe, S. 143
28. ↑ Roy Brown, John Ferguson, Michael Lawrence, David Lees: Federn, Spuren und Zeichen der Vögel Europas, 3. Auflage, Aula-Verlag, Wiesbaden 2003, ISBN 3-89104-666-9, S. 104
29. ↑ Collin Harrison und Peter Castell: Field Guide Bird Nests, Eggs and Nestlings, HarperCollins Publisher, überarbeitete Auflage von 2002, ISBN 0007130392, S. 68
30. ↑ Rutschke, S. 326
31. ↑ Hamburger Abendblatt - Hamburg: Burgfrieden unter Tieren. (abendblatt.de [abgerufen am 4. Februar 2018]).
32. ↑ Rutschke, S. 326
33. ↑ Roy Brown, John Ferguson, Michael Lawrence, David Lees: Federn, Spuren und Zeichen der Vögel Europas, 3. Auflage, Aula-Verlag, Wiesbaden 2003, ISBN 3-89104-666-9, S. 104
34. ↑ Rutschke, S. 325
35. ↑ Nach Rutschke beträgt die maximale Gelegezahl 15 Eier, s. S. 326
36. ↑ Rutschke, S. 326
37. ↑ Kear gibt ein durchschnittliches Eigewicht von 79,8 Gramm an mit einer Gewichtsspanne von 65 Gramm bis 92,5. Gewogen wurden 100 Eier.
38. ↑ Rutschke, S. 326
39. ↑ Gooders und Boyer, S. 20
40. ↑ Rutschke, S. 326
41. ↑ Kear, S. 422. Zitiert wird die Studie von I. J. Patterson aus dem Jahre 1982: The shelduck, a study in behavioural ecology, Cambridge Univ. Press
42. ↑ Brian Huntley, Rhys E. Green, Yvonne C. Collingham, Stephen G. Willis: A Climatic Atlas of European Breeding Birds, Durham University, The RSPB and Lynx Editions, Barcelona 2007, ISBN 978-84-96553-14-9, S. 75

At baragan^[1] (Tadorna tadorna) as en fögel an hiart tu at onerfamile Tadorninae, det ment "hualewges". So üs bi a ges sä mantje an wiifke bal likedenang ütj. Bi anen as det normoolerwiis ööders, det an as miast brün an di wörd bruket.

Bilen

• En "jongensguard".

• Baraganen schük wat tu freeden.

• Aier faan Tadorna tadorna - MHNT.

Nöömer

Föörkemen

Spriadkoord Baragan
█ stunfögel █ wonter-regiuunen █ bräät-regiuunen

Baraganen bräät bi a küst an üüb eilunen uun a Nuurd- an Uastsia, oober uk uun't banlun. Diar sjük's kaninhööl an ööder steeden, huar's jo fersteeg kön.

Uun a geerels kön baraganen sjauer weg loong ei flä. Sodenang kem grat sköölen tu Mellumsun of Trischen. Diar auerwontre's uk, so loong diar nään snä an is leit. Ööders waanre's widjer am a süüd tu Frankrik of Portugal.

Ütjsen

Baraganen wurd 58 bit 67 cm grat, hör jügen spään 110 bit 133 cm. Diarbi san a mantjin en betj grater üs a wiifkin. Jo weeg tesken 830 an 1500 g, uun't madel san't 1,180 kg. A wiifkin san aal wat smääler an lachter.

Futnuuten

1. ↑ Ei ferwaksle mä't beragan

Ferwisang efter bütjen

Wikimedia Commons hää bilen of filmer tu:

Wikispecies hää en artiikel tu:

De Bargaante, ok Sandgoos oder Vossaant nömmt, (Tadorna tadorna) höört to de Halfgöse. Dat sünd Aantenvagels, de sotoseggen in’e Midden twuschen Göse un Aanten staht.

De Naams

De plattdüütschen Naams „Sandgoos“ un „Vossaant“ betreckt sik dor up, datt düsse Vagel in Löcker un (Voss-) Kuhlen unner de Eer bröden deit. „Bargaante“ warrt düsse Vagel up Nedersaksisch, Nedderlannsch, Westfreesch un Noordfreesch nömmt. Ob düsse Naam sik dor up betrecken deit, datt se ehre Eier good versteken (bargen) deit^[1], oder datt se grote Tahlen vun Jungen groot trecken (bargen) deit, oder datt se sik unner de Eer in Kuhlen un Löcker bargen deit, oder, vunwegen datt se in de Dünen (Barge) leven deit, lett sik nich seggen. Up Hoochdüütsch heet se „Brandgans“. Dor an, datt se mol Aante un mol Goos nömmt warrt, kann een good sehn, datt se nich kloor na Göse oder Aanten hen insorteert weern kann. Vundeswegen warrt se na de hüdige Taxonomie to de Halfgöse rekent.

Kennteken

De Waart hett en roden Knubbel up sien Snavel sitten. Kopp un Hals vun de Vagels sünd swatt. Sunst sünd de Feddern meist witt mit af un an en poor swatte Stripen dormank. Um’e Bost hett de Bargaante en bruun Band. Been un Föte sünd vun en Farv as Fleesch, de Snavel is rood. De Bargaante is 55 bit 65 cm lang un 1 bit 1,5 kg swaar. Siene Flunken kann de Waart bit hen to 115 cm utspannen, de Aante bit hen to 70 cm.

Freten

De Bargaante fritt faken Waddsniggen, Schillendeerter, Insekten, lüttje Fische un Wörmer un bloß hen un wenn mol Grööntüüch.

Wie se sik vermehren deit

Dat Nest boot de Bargaante geern in Eerdlöcker, as in Kaninkenlöcker un Vosskuhlen, man ok in annere Gatten un Löcker, de se finnen deit. Dat warrt denn utpolstert mit Dunen. De Aante leggt 8 – 12 Eier. Wieldes de Waart up Wacht steiht, brott de Aante de Eier 28 Dage lang ut. De Küken könnt na 8 Weken flegen.

Wo de Bargaante vörkamen deit

Wo de Bargaante vörkamen deit
geel: Sommer
blau: Winter
gröön: dat ganze Johr

De Bargaante is to finnen an de Küsten vun Westeuropa un an en poor Küsten vun de Middellannsche See (as in Sardinien). Langs de Küst vun Flannern is se just so to finnen, as in de Nedderlannen un in Noorddüütschland. Dor brott se, man dat gifft ok Treckvagels un Wintergäste. Se hollt sik faken up de See up, man ok in de Dünen is se to sehn. De Populatschoon in Noordwest-Europa umfaat bi 100.000 Vagels. To’n Ruden versammelt se sik to’n gröttsten Del up’n Knechtsand in de Düütsche Bucht. Dor wesselt se de Feddern an de Flunken. Vun Anfang Juli af an dreept se dor in, un twuschen 20. Juli un 20. August is de gröttste Antahl vun Bargaanten up den Rudelplatz to finnen. In düsse Tied sütt man annerwegens man wenig Bargaanten.

Biller

• 
• 
• 
• 
• Eier von de Bargaante

Kiek ok bi

• List vun Vagels

Belege

1. ↑ Verschueren Groot Geïllustreerd Woordenboek, Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 1991 ISBN 90-02-19015-8

Literatuur

• Zwarts, Leo (1974) - Vogels van het brakke getijgebied : ecologische onderzoekingen op de Ventjagersplaten. Amsterdam : Bondsuitgeverij van de Jeugdbonden voor Natuurstudie (NJN, CJN en KJN).

Weblenken

. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• SoortenBank.nl beschrijving, afbeeldingen en geluid
• SOVON Verspreiding en aantalsontwikkeling van de Bergeend in Nederland
• Aviornis: Informatie over de Bergeend in het wild en in gevangenschap

Een bargente

De bargente (Latien: Tadorna tadorna) is een halfganze, een entachtige waotervoegel dee wat fermaot angeet, tussen een ganze en een ente inzit.

Vortplaanting

Ze breujen in kulen, bie veurkeur in kniendepupen in de dunen. De naam bargente hef niks van doon mit bargen zoas in 'hoge bargen' in de netuur, mar mit de voortplaanting; de soorte kan iezelig veul jongen grootbrengen of bargen.

Verspreiding

De bargente is een kleurrieke verschiening an de kussen van westelijk Europa en sommigen kussen van de Middellaanse Zee (bieveurbeeld Sardinië). Oek langes de Vlaamse kus is e te vienen, o.a. in 't Zwin en in de achterhaven van Zeebrugge. In Nederlaand is e in Zeelaand vake te zien, mar oek langes 't Iesselmeer. Hij brot der, mar is oek een deurtrekker en een wientergaste.

Foto-uutstalling

• Bargente gallerieje
• 
• 
• 
• 

Fersprieding: it hiele jier troch (grien), simmergast (giel) en wintergast (blau)

De berchein (Tadorna tadorna) is in grutte ein, maar dúdlik lytser as in goes. It fearrekleed is bûnt fan kleur en by it hijke en it sijke itselde. Dizze ein is û.o. te finen by de Iselmar.

Galery

• Bercheinen

• 
• 
• 
• 

Fideo's

• Berchein

• Berchein mei jongen

• Jongen fan de berchein

• Bercheinen en eiders op Teksel

Sjoch ek

– foto, fideo en harktriemmen

Kápureyð ont (frøðiheiti - Tadorna tadorna) eigur vanliga við strendurnar í Vesturevropa og er eisini langt inn í Ásia. Í Norðuratlantshavi eigur kápureyð ont í Orknoyggjum og Ytru Suðuroyggjum og færri í Hetlandi. Sjáldsamur ferðafuglur í Íslandi og Føroyum, sæst oftast um várið. Kápureyð ont er átøkari gás enn dunnu og flýgur eisini seigligari. Umframt er munurin á bøgu og steggja lítil, men steggin hevur tó nevknóp í bútíðini. Einasti fuglur, kápureyð ont kann verða mistikin fyri, er tannantarsteggin, sum eisini er nógv svartur og hvítur um høvdið. Kápureyð ont er lættfloytt gás, og hon hevur til dømis eisini breiða illreyða rond um bringuna. Bringurondin sæst best upp undir hana, tá ið hon flýgur.

Sí eisini

• Fuglar í Føroyum

Tadorna tadorna

Ringand o Ringant, Raga, Ardent (Tadorna tadorna) est eune espèche d'osieu d'el famille des Anatidés. Ech ringand il o des caractéristikes intermédiaires intre chés osons et pi chés canèrds.

• in franchoés = Tadorne de Belon

Tadorna tadorna (Ringand) fumèle

Tadorna tadorna (Ringand) marle

Ristusorzu

Ristusorzu (lat. Tadorna tadorna) on lindu.

Kogo da nägö

Piduhus: 55-65 cm
Siibien agjuväli: 100-120 cm
Paino: 800-1130 g

Teemas muijal

• Luontoportti (suomekse)
• Suomen lintuatlas (suomekse)

Ruossaduoršu

Ruossaduorššu monit

Ruossaduoršu (Tadorna tadorna) lea vuojašloddi. Ruossaduoršu lea beallebuokčevuojaš.

Tadorna tadorna es un specie de Tadorna.

Tadorna tadorna

The Tadorna tadorna (skell-drake, stock ennet, skell-deuk, burrae deuk) is a watterfoul species o the genus, Tadorna.

References

Werdeka golan

Werdeka golan an sone (Tadorna tadorna), cureyekî werdek an mîraviyan ku mezin e û mîna qazeke biçûk. Mezinahiya wê 60 cm e.

Şayes

Werdeka golan nola qazek e stû kurt xuya dike. Rengê laş spî ye bi lekeyên berrûyî , zikê reş û ser û stû keskê tarî ye.. Rengê lingan pempe ye û yê nikulê pempeyê soravî ye.

Belavbûn

Reftar

Pêşangeh

• 
• 
• 
• 
• 
• Museum specimen

Çavkanî

Η Βαρβάρα είναι υδρόβιο νηκτικό πτηνό της οικογενείας των Νησσιδών, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η επιστημονική ονομασία του είδους είναι Tadorna tadorna και δεν περιλαμβάνει υποείδη.^[3]

Ονοματολογία

Η λατινική ονομασία tadorna, έχει άγνωστη προέλευση που δεν επιβεβαιώνεται από κάποια ιστορική πηγή. Ίσως να έχει κελτικές ρίζες, η δε σημασία της είναι η ίδια με τη σημασία της σημερινής λαϊκής αγγλικής ονομασίας shelduck, που σε ελεύθερη μετάφραση είναι «πλουμιστή/παρδαλή πάπια», παραπέμποντας στο πολύχρωμο πτέρωμα του πτηνού.^[4][5]

Στην ελληνική ορνιθολογική βιβλιογραφία εμφανίζεται ο όρος χηνόπαπιες ως απόδοση των λατινικών όρων Tadorna και Tadorninae για το γένος και την υποοικογένεια, αντιστοίχως.^[6][7]. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία μεταφραστική βάση για την απόδοση αυτή και ο όρος είναι απολύτως τεχνητός, βασιζόμενος στα ενδιάμεσα χαρακτηριστικά του πτηνού (βλ. Συστηματική ταξινομική).

Συστηματική ταξινομική

Το είδος περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Λινναίο το 1758, (Syst. Nat. ed. 10, p. 122) ως Anas tadorna, στην Ευρώπη και είναι μονοτυπικό, δηλαδή δεν περιλαμβάνει υποείδη.^[8]

Η βαρβάρα ανήκει σε μία υποοικογένεια (Tadorninae) Νησσόμορφων πτηνών, η οποία περιλαμβάνει μέλη με χαρακτηριστικά ενδιάμεσα εκείνων που έχουν οι χήνες και οι πάπιες. Απολιθώματα της πρώιμης Πλειοκαίνου Εποχής από το Ντόρκοβο της Βουλγαρίας, καταχωρημένα ως Balcanas pliocaenica, μπορεί να ανήκουν στο συγκεκριμένο είδος, ή κάποιο συγγενικό που σήμερα έχει εξαφανιστεί. Ο σημερινός κλάδος στον οποίο ανήκει το είδος, πιθανόν να διαχωρίστηκε στην αρχή του Πλειστοκαίνου, περίπου 2-3 εκατ. χρόνια πριν. Επίσης, παρόμοιο απολίθωμα βραχιονίου οστού ανακαλύφθηκε στη Ν. Αυστραλία, το οποίο χρονολογήθηκε από την Πλειόκαινο Εποχή, δηλαδή 5,6-2,3 εκατ. χρόνια πριν, περίπου. Το συγκεκριμένο απολίθωμα βρέθηκε σε εξαιρετική κατάσταση και, οι μετρήσεις έδειξαν ότι το μέγεθός του πλησίαζε περισσότερο στο ευρωπαϊκό είδος παρά στα είδη της Ωκεανίας.^[9] Το είδος κατανέμεται, χονδρικά, σε δύο μεγάλους αναπαραγομένους πληθυσμούς, τον ευρωπαϊκό, που συχνάζει κυρίως στις ακτές και τον ασιατικό που προτιμάει τα αλμυρά ή υφάλμυρα ύδατα των στεπών.^[10]

Γεωγραφική κατανομή

Χάρτης εξάπλωσης του είδους Tadorna tadorna. Kίτρινο: Καλοκαιρινές περιοχές αναπαραγωγής, Πράσινο: Mόνιμο (επιδημητικό), Μπλέ: Περιοχές διαχείμασης

Η βαρβάρα είναι μερικώς μεταναστευτικό είδος (οι περισσότεροι πληθυσμοί είναι αποδημητικοί) με ευρεία αλλά τοπική κατανομή σε όλες τις εύκρατες περιοχές του Παλαιού Κόσμου, από τις ακτές του Ατλαντικού (Μαρόκο, Πορτογαλία, Ιρλανδία, μέχρι ανατολικά στην Α Σιβηρία και τη Σινική Θάλασσα και, νότια μέχρι την ΒΔ Ινδία).

Στην Ευρώπη απαντά σε όλες τις μορφές μετακίνησης (επιδημητικό, καλοκαιρινός αναπαραγόμενος και χειμερινός επισκέπτης) στο μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου: ζει μόνιμα όλο το έτος σε εκτεταμένες περιοχές της Δ Ευρώπης, (Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία), βόρεια μέχρι την Ολλανδία, τη Γερμανία και τη Δανία), στην κεντρική Ευρώπη (Ελβετία, Αυστρία, Γερμανία, Ουγγαρία, ενώ νότια είναι επιδημητικό σε θύλακες της Ιβηρικής, στην Ιταλία, τα Α Βαλκάνια με την Ελλάδα και τα μεσογειακά νησιά (φαίνεται να λείπει από την Κρήτη). Το καλοκαίρι αναπαράγεται σε εκτεταμένες περιοχές της Ισλανδίας, της Β Σκανδιναβίας (μέχρι Β Νορβηγία, Ν Σουηδία, ΝΔ Φινλανδία), χώρες της Βαλτικής, Πολωνία, Ουκρανία, χώρες γύρω από τον Εύξεινο Πόντο, Ρουμανία, Βουλγαρία. Τέλος διαχειμάζει σε πολλές από τις προαναφερθείσες περιοχές, με μικρές ή μεγαλύτερες μετακινήσεις. Από τις βορειοευρωπαϊκές περιοχές ξεχωρίζουν οι μεγάλοι διαχειμάζοντες πληθυσμοί της Θάλασσας Βάντεν στη ΒΔ Ολλανδία, η περιοχή της Μάγχης, τόσο στη Βρετανία όσο και στη Γαλλία, ενώ στη Ν Ευρώπη οι κύριες περιοχές διαχείμασης βρίσκονται σε, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία και Ελλάδα, ωστόσο σε περιορισμένους θύλακες.

Οι ασιατικοί πληθυσμοί είναι επιδημητικοί σε περιοχές της Τουρκίας, του Ευξείνου Πόντου, της Τρανσκαυκασίας (περιοχή Κασπίας), της Β Συρίας και του Ιράν, ενώ ο κύριος όγκος αναπαράγεται τα καλοκαίρια στα εσωτερικά ύδατα της Κ Ασίας, (Ν Ρωσία, Καζακστάν, Ουζμπεκιστάν, Τουρκμενιστάν), νότια μέχρι το Ν Ιράν και ανατολικά μέχρι τη Σιβηρία, τη Μογγολία και τη Β Κίνα. Διαχειμάζει με μετανάστευση προς νότον, ανάλογα με το γεωγραφικό μήκος. Έτσι, οι αναπαραγόμενοι πληθυσμοί της Α Ασίας διαχειμάζουν στην Α Κίνα και τη χερσόνησο της Κορέας, οι κεντροασιατικοί στην περιοχή των Ιμαλαΐων και το Μπανγκλαντές και οι δυτικοί στο Ισραήλ και την Ιορδανία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και τη ΒΔ Ινδία, ενώ κάποια άτομα φθάνουν μέχρι τη Β. Αφρική.

Οι αφρικανικοί πληθυσμοί είναι στο συντριπτικό ποσοστό τους, διαχειμάζοντες, σε μία εκτεταμένη αλλά διακεκομμένη μεσογειακή κυρίως ζώνη από το Μαρόκο μέχρι την Αίγυπτο στο Δέλτα του Νείλου. Πηγές:^{[3][8] [11]}

Μεταναστευτική συμπεριφορά

Οι περισσότεροι πληθυσμοί του είδους αυτού είναι μεταναστευτικοί (αν και οι ευρωπαϊκοί πληθυσμοί είναι σε μεγάλο βαθμό καθιστικοί (επιδημητικοί)) και πραγματοποιούν εκτεταμένες μεταναστεύσεις σε περιοχές όπου αλλάζουν πτέρωμα (moult) μετά την αναπαραγωγή (del Hoyo et al. 1992). Κάποιοι ασιατικοί αναπαραγωγικοί πληθυσμοί μπορεί επίσης να αλλάζουν πτέρωμα κοντά στους τόπους αναπαραγωγής τους (Kear 2005a). Το είδος φωλιάζει κατά μεμονωμένα ζεύγη ή κατά μικρές ομάδες (Flint et al. 1984, del Hoyo et al. 1992), ενώ τα μη-αναπαραγόμενα άτομα συνήθως παραμένουν σε σμήνη όλο το χρόνο (Kear 2005a). Πολύ σπάνια συγχρωτίζεται με άλλες πάπιες (Avon and Tilford, 1989).

Μετά την αναπαραγωγή (μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου), τα πουλιά αλλάζουν πτέρωμα και αδυνατούν να πετάξουν για 25-31 ημέρες (Kear 2005a), οπότε γίνονται ιδιαίτερα αγελαία (Madge και Burn 1988) και μπορεί να συναθροίζονται σε μεγάλα σμήνη, τα οποία περιλαμβάνουν μέχρι και 100.000 άτομα ή και περισσότερα (del Hoyo et al. 1992, Kear 2005a)! Αυτό συμβαίνει διότι, λόγω της ανικανότητάς τους να πετάξουν, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα και συναθροίζονται για περισσότερη ασφάλεια και για να τραφούν καλύτερα. Η μεγαλύτερη περιοχή συγκέντρωσης του είδους κατά την περίοδο αλλαγής πτερώματος, είναι η περιοχή της Βόρειας Θάλασσας, μεταξύ των εκβολών των ποταμών Έλβα και Βέζερ, όπου συγκεντρώνεται σχεδόν το σύνολο του ευρωπαϊκού πληθυσμού, ακόμη και άτομα από το Καμάργκ της Γαλλίας.^[12] Άλλες σημαντικές περιοχές συνάθροισης των πληθυσμών είναι ο Κόλπος Μπρίτζγουότερ της ΝΔ Αγγλίας και οι εκβολές του Ρήνου στην Ολλανδία.

Τυχαίοι, περιπλανώμενοι επισκέπτες έχουν αναφερθεί μεταξύ άλλων από το Γιβραλτάρ, το Λουξεμβούργο και το Λίχτενσταϊν, τη Σενεγάλη, τη Μαυριτανία, τη Γκάνα, το Σουδάν και την Αιθιοπία, το Μπαχρέιν, το Νεπάλ και τις Φιλιππίνες και, σε εξαιρετικές περιπτώσεις από τις ΗΠΑ και τον Καναδά. ^[1][13]

Στην Ελλάδα, η βαρβάρα απαντά σε όλες τις μορφές μετακίνησης, δηλαδή ως μόνιμο και καλοκαιρινό αναπαραγόμενο είδος -ωστόσο σε περιορισμένες θέσεις και αριθμούς-, αλλά και μεταναστευτικό, κατά την εαρινή (Μάρτιο έως Ιούνιο) και τη φθινοπωρινή (Οκτώβριο) μετανάστευση,^[14][15] Από την Κρήτη εξαφανίσθηκε μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο.^[16]

Βιότοπος

Το είδος δείχνει προτίμηση στα ενδιαιτήματα αλμυρού ύδατος και συχνάζει σε λασπώδη πλατώματα (del Hoyo et al. 1992) και λασπώδεις ή αμμώδεις εκβολές ποταμών (Madge και Burn 1988, del Hoyo et al. 1992) παρακτίων περιοχών, ενώ απαντά στα ηπειρωτικά σε αλμυρές και υφάλμυρες λίμνες στεπωδών ή ημι-ερημικών περιοχών (Madge και Burn 1988). Οι ασιατικοί πληθυσμοί καταλαμβάνουν επίσης ποτάμια ή έλη γλυκού νερού (Kear 2005a) και άλλες πληθυσμιακές ομάδες χρησιμοποιούν ενδιαιτήματα γλυκού νερού κατά τη μετανάστευση (Flint et al. 1984).

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, τα πέντε πρώτα στατιστικώς προτιμώμενα οικοσυστήματα είναι τα εξής: Εκβολές, Ακτές, Λίμνες, Μικρές λεκάνες -φυσικές ή τεχνητές- με γλυκό νερό και Ποτάμια.^[17]

Στην Ελλάδα ανευρίσκεται σε λιμνοθάλασσες, λίμνες, τενάγη, σχεδόν πάντοτε κοντά στη θάλασσα.^[14][18]

• Σε διεξοδική έρευνα που διεξήχθη το 2008 στην περιοχή του Έβρου, τα αποτελέσματα ήσαν ότι οι βαρβάρες έδειξαν προτίμηση στα αλμυρά/υφάλμυρα ύδατα ως ενδιαιτήματά τους, με τα ηπειρωτικά εσωτερικά ύδατα να ακολουθούν. Αντίθετα, απέφευγαν συστηματικά τα ενδιαιτήματα με αρμυρίκια (Tamarix spp.) και καλαμιές.^[19]

Μορφολογία

Eνήλικη θηλυκή βαρβάρα (αναπαραγωγικό πτέρωμα)

Η βαρβάρα είναι από τα πλέον αναγνωρίσιμα είδη πτηνών με τα χαρακτηριστικά χρώματα του πτερώματός της, ιδιαίτερα κατά την εποχή της αναπαραγωγής. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό πουλί, όπου κυριαρχούν πολλά και σαφώς οριοθετημένα χρώματα έτσι, ώστε δύσκολα να συγχέεται με άλλα είδη. Τα φύλα, σε γενικές γραμμές είναι όμοια και δεν υπάρχουν τόσες διαφορές ώστε να στοιχειοθετείται o έντονος φυλετικός διμορφισμός που παρατηρείται στις άλλες πάπιες, ωστόσο παρατηρούνται κάποιες μικροδιαφορές ανάλογα με την εποχή, με πιο έκδηλη την παρουσία φύματος στο αρσενικό κατά την περίοδο αναπαραγωγής. Το πτηνό υποβάλλεται σε δύο ολικές αλλαγές πτερώματος και μία (1) στα ερετικά πτερά ετησίως.

Περίοδος αναπαραγωγής

Αρσενικό

Στο πτέρωμα αναπαραγωγής το κεφάλι, ο τράχηλος και ο λαιμός έχουν ένα ελαφρώς ιριδίζον μαυροπράσινο χρώμα. Το ράμφος είναι κατακόκκινο με τη μέση ρινοθήκη κοίλη και, πάνω από τη βάση του προς το μέτωπο υπάρχει χαρακτηριστικό, επίσης κατακόκκινο εξέχον, σαρκώδες φύμα (ύβωμα). Ξεκινώντας από τους ώμους, κάθε πλευρά του σώματος διατρέχεται από μία, επίσης μαυροπράσινη διαμήκη λωρίδα, με κατεύθυνση προς τη βάση της ράχης. Ολόγυρα από το μπροστινό μέρος του θώρακα και μεταξύ τραχήλου και ράχης υπάρχει μια πλατιά κοκκινωπή-καφέ ζώνη, ενώ εκεί που τελειώνει αυτή η ζώνη στο κάτω μέρος του στήθους, υπάρχει μία άλλη καφεκόκκινη ταινία που διατρέχει την κοιλιά μέχρι την αμάρα. Σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του σώματος κυριαρχεί το κατάλευκο χρώμα.

Eνήλικη αρσενική βαρβάρα (αναπαραγωγικό πτέρωμα)

• Το χαρακτηριστικό φύμα των αρσενικών φαίνεται ότι έχει μέγεθος ανάλογο με το μέγεθος των όρχεών του, που σημαίνει ότι διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επιλογή τους από τα θηλυκά κατά το ζευγάρωμα. Επίσης, αρκετά αρσενικά δεν διαθέτουν το φύμα κατά το 1ο έτος της ζωής τους, επομένως δεν αποτελεί ασφαλές διαγνωστικό στοιχείο σε όλες τις ηλικίες.^[10]

Τα πρωτεύοντα ερετικά φτερά είναι μαυριδερά, αλλά οι κάτω επιφάνειες των δευτερευόντων έχουν λευκά άκρα. To κάτοπτρο (speculum), δηλαδή η άνω επιφάνεια των δευτερευόντων ερετικών φτερών, έχει χαρακτηριστικό μεταλλικό, χαλκοπράσινο χρώμα. Τα εξωτερικά τριτεύοντα φτερά είναι καστανοκόκκινα, ενώ τα καλυπτήρια των πτερύγων (στέγαστρα), τόσο στην άνω όσο και στην κάτω επιφάνεια, είναι λευκά. Τα πηδαλιώδη πτερά της ουράς είναι λευκά, αλλά έχουν μαυριδερά άκρα έτσι, ώστε να εμφανίζεται μία λεπτή μαυριδερή ταινία κατά την πτήση, ενώ η κάτω επιφάνεια, μεταξύ κοιλιάς και αμάρας είναι καστανόξανθη. Η ίριδα είναι καστανόμαυρη, οι ταρσοί και τα πόδια έχουν σκούρο ροζ-κοκκινωπό χρώμα και τα νύχια των ποδιών είναι μαύρα.

Το θηλυκό έχει τα ίδια γενικά χαρακτηριστικά με το αρσενικό, αλλά είναι λίγο μικρότερο σε μέγεθος, χωρίς το χαρακτηριστικό φύμα στο ράμφος, αλλά με κάποια μικρή λευκή περιοχή. Άλλες μικροδιαφορές είναι: κεφάλι πιο μαυριδερό από του αρσενικού χωρίς ιριδίζουσα απόχρωση και με κάποιες καφετί περιοχές, ράμφος και ταρσοί με χρώμα αχνό ροδοκόκκινο, στήθος με όχι καλώς οριοθετημένη, στενή κοκκινωπή-καφέ ζώνη, κάτοπτρο όχι μεταλλικό, πρωτεύοντα ερετικά σκουρόγκριζα και περισσότερα μαύρα εξωτερικά τριτεύοντα.

Μη αναπαραγωγική περίοδος

Το πτέρωμα του αρσενικού έχει λίγο πιό θαμπά χρώματα, με μη σαφείς οριοθετήσεις, από το λευκό στο καφέ, στην περιοχή του στήθους. Το κεφάλι φαίνεται πιο μαύρο -από το αναπαραγωγικό μαυροπράσινο- και δεν ιριδίζει τόσο πολύ. Στο πρόσωπο και το λαιμό υπάρχουν μεμονωμένα λευκά σημάδια, ενώ η κοιλιακή λωρίδα μπορεί να είναι ελλιπής ή να απουσιάζει εντελώς.

Το θηλυκό έχει το ίδιο θαμπό πτέρωμα με του αρσενικού, αλλά οι ασαφείς χρωματικές οριοθετήσεις του στήθους, περιορίζονται στη μία πλευρά του. Τα εξωτερικά τριτεύοντα ερετικά φτερά έχουν ανοικτό καστανοκαφέ χρώμα, με γκρίζα διαμήκη λωρίδα.

Eνήλικη αρσενική βαρβάρα (μη-αναπαραγωγικό πτέρωμα)

Τα νεαρά άτομα, προτού αποκτήσουν το τελικό τους πτέρωμα, εμφανίζουν μία πολύ περισσότερη ασπρόμαυρη ανάμικτη με καφέ, «παρδαλή» απόχρωση, με άσπρες άκρες στα δευτερεύοντα φτερά και σε όλα τα πρωτεύοντα, πλην των 4 εξωτερικών. Οι ταρσοί και τα μεγάλα καλυπτήρια των πτερύγων είναι γκρίζα, ενώ στα πλάγια του προσώπου διαφαίνεται ένα μικρό, λευκωπό σημάδι.

Βιομετρικά στοιχεία

• Μήκος σώματος: (58-)61 έως 67(-71) εκατοστά
• Άνοιγμα πτερύγων: 110-133 εκατοστά
• Μήκος χορδής πτέρυγας: Αρσενικό 33,6 ± 1,2 εκατοστά (μέσος όρος σε δείγμα (n) 526 ατόμων στο Ηνωμένο Βασίλειο), Θηλυκό 30,8 ± 0,14 γραμμάρια (n=193, στο Ηνωμένο Βασίλειο)
• Μήκος ουράς: Αρσενικό 10,8 εκατοστά (n=27), Θηλυκό 9,7 εκατοστά (n=27)
• Μήκος ράμφους: Αρσενικό 5,3 εκατοστά (n=37), Θηλυκό 4,7 εκατοστά (n=46)
• Μήκος ταρσού: Αρσενικό 5,6 εκατοστά (n=34), Θηλυκό 5,0 εκατοστά (n=36)
• Βάρος: Αρσενικό 1310 ± 0,15 γραμμάρια (μέσος όρος σε δείγμα 437 ατόμων στο Ηνωμένο Βασίλειο), Θηλυκό 1020 ± 0,17 γραμμάρια (μέσος όρος σε δείγμα 153 ατόμων στο Ηνωμένο Βασίλειο)

Πηγές:^{[14][17][20][21][22][23][24][25][26][27] [28][29][29]}

Τροφή

Η διατροφή της βαρβάρας αποτελείται κυρίως από ζωική ύλη, όπως μικρά σαλιγκάρια, δίθυρα μαλάκια και σκουλήκια, μικρά ψάρια και τα αυγά τους (del Hoyo et al. 1992), σπανιότερα έντομα και υδρόβια φυτά. Η κύρια λεία των πτηνών στις μεγάλες συναθροίσεις των λασπωδών ακτών της Β. Γερμανίας, είναι κυδώνι (ζώο)α του είδους Cardium edule, ενώ στις βρετανικές ακτές της Βόρειας Θάλασσας τα μικρά γαστερόποδα Hydrobia ulvae. Στις αλυκές της ΝΑ. Ευρώπης και της Σιβηρίας οι γαρίδες του είδους Artemia salina παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατροφή τους. Τα φύκια διαφόρων ειδών και, σπέρματα αγρωστωδών που καταναλώνονται κυρίως κατά τη διάρκεια του χειμώνα στους αγρούς, συμπληρώνουν το διαιτολόγιο.^[10][30][31]

• Σε δύο νεκρά άτομα που εξετάστηκε το στομαχικό τους περιεχόμενο, βρέθηκαν: στο πρώτο, ένα θηλυκό, 11.852 (!) σαλιγκαράκια του γένους Hydrobia και, στο δεύτερο, ένα άτομο από τη Ρωσία, 63.880 (!!) προνύμφες κουνουπιών της οικογένειας Chironomidae.^[29]

Η αναζήτηση τροφής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις παλίρροιες. Τα πουλιά αναζητούν τροφή κατά την άμπωτη και αναπαύονται κατά τις πλημυρίδες σε αμμόλοφους, αμμώδεις όχθες, ή στις λασπώδεις, μεταβατικές παλιρροιακές ζώνες. Τρέφονται κυρίως τη νύχτα, εάν βέβαια τα νερά είναι αποτραβηγμένα, ωστόσο τον χειμώνα, ο χρόνος που περνούν ψάχνοντας τροφή μπορεί να φθάσει και τις 14 ώρες.^[10]

Κατά την αναζήτηση τροφής, το πουλί βαδίζει και κινεί το κεφάλι δεξιά-αριστερά, με το ράμφος χωμένο κάτω από το νερό μέσα στο λασπώδες υπόστρωμα, ή κολυμπάει στην επιφάνεια και κάνει συχνές καταδύσεις.^[31] Το μέγιστο βάθος του νερού στο οποίο οι βαρβάρες αναζητούν την τροφή τους με επιτυχία, είναι 40 εκατοστά και έχουν ολόκληρο το πάνω μέρος του σώματος βυθισμένο στο νερό.^[10] Μία χαρακτηριστική τεχνική του πτηνού, περιλαμβάνει ανασκαφή του μαλακού εδάφους με τα πόδια έτσι, ώστε να εκτίθενται τα κρυμμένα στο έδαφος μαλάκια, κάτι έμφυτο ακόμη και στα νεαρά άτομα. Αυτά, προτιμούν να τρέφονται κυρίως με πολύχαιτους Nereis spp και αμφίποδα, όπως Corophium volutator.^[10][30]

Πτήση

Καταφεύγει εύκολα στο πέταγμα, τις περισσότερες φορές παίρνοντας μικρή φόρα. Οι κινήσεις του είδους κατά την πτήση είναι παρόμοιες με εκείνες των χηνών και, μάλιστα, από κάποια απόσταση μοιάζουν με χήνες μικρού μεγέθους και με κοντό λαιμό. Πετούν χαμηλά πάνω από το νερό, με σχετικά αργά φτεροκοπήματα,^[22] αλλά τα μεγάλα σμήνη ταξιδεύουν ως επί το πλείστον σε ακανόνιστη γραμμή ή σχηματισμούς τόξου, με μέση ταχύτητα 95 χμ/ώρα, αλλά υπό ευνοϊκές συνθήκες ανέμου, μέχρι και 195 χμ/ώρα. Όταν πετούν, είναι εύκολο να αναγνωριστούν, κυρίως λόγω του γενικότερου λευκού χρώματος των πτερύγων τους που, έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με το πράσινο κάτοπτρο.

Φωνή

• Δείγματα φωνής (εξωτερικός σύνδεσμος)

Αναπαραγωγή

Νεοσσοί βαρβάρας

Tadorna tadorna

Ηθολογία

Τα αναπαραγωγικά άτομα διατηρούν τις περιοχές σίτισης από τα τέλη του χειμώνα μέχρι την εκκόλαψη των νεοσσών. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις ζουν κοπαδιαστά, με τα μή αναπαραγωγικά άτομα να παραμένουν σε σμήνη όλο το έτος. Οι μεγαλύτερες συναθροίσεις παρατηρούνται κατά την εποχή της μετα-αναπαραγωγικής αλλαγής πτερώματος (moult), ενώ κατόπιν, τα πτηνά διασπείρονται και επανέρχονται στα εδάφη φωλιάσματος, συχνά κατά στάδια και για αρκετούς μήνες.

• Πολλές φορές, οι νεοσσοί σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά τη γέννησή τους, συγκεντρώνονται κατά μεγάλα σμήνη (crechings) σε ιδιαίτερα ενδιαιτήματα, όπως εκβολές ποταμών, όπου παραμένουν μαζί με ενήλικες για μεγαλύτερη προστασία. Σε αυτές τις συναθροίσεις συμπεριλαμβάνονται νεοσσοί διαφορετικών ηλικιών. Αυτό μπορεί να συμβεί επανειλημμένα, μέχρι και 3-4 φορές μέχρι την απόκτηση του οριστικού τους πτερώματος. Τα ενήλικα άτομα που τα «αναλαμβάνουν» υπό την προστασία τους, αποτελούνται κυρίως από θηλυκά, επιτυχώς αναπαραχθέντα. Το παράδοξο είναι ότι, ενώ μέσα σε ένα creching, η ανάπτυξη των νεοσσών είναι σαφώς γρηγορότερη από εκείνη σε μία (1) τυπική φωλιά, η θνησιμότητα είναι μεγαλύτερη.^[32]

Οι βαρβάρες είναι μονογαμικά πτηνά, με τους εταίρους να μένουν μαζί κάθε χρόνο, αν και μπορεί να μεταναστεύουν ή να διαχειμάζουν ξεχωριστά. Στον ανταγωνισμό για τον εδαφικό χώρο φωλιάσματος, επικρατούν τα βαρύτερα και στην καλύτερη φυσική κατάσταση άτομα (Patterson, 1982), ενώ εκείνα που δεν απέκτησαν περιοχή φωλιάσματος, δεν αναπαράγονται. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα θηλυκά φθάνουν σε σεξουαλική ωριμότητα στην ηλικία των 2 ετών, ενώ τα αρσενικά στα 4-5 έτη.

Τελετουργικό

Και τα δύο φύλα παρουσιάζονται επιθετικά κατά το ζευγάρωμα, με τις εκδηλώσεις επίδειξης να ενισχύονται από τη μορφολογία του πτερώματος (Patterson, 1982). Τα αρσενικά υπερασπίζονται επίμονα την περιοχή φωλιάσματος και τα θηλυκά, με χαρακτηριστικές κινήσεις «εκφοβισμού», όπως περιστροφή του κεφαλιού, ανεβοκατεβάσματα του σώματος και υψίσυχνα σφυρίγματα. Και τα δύο φύλα επιτίθενται στον αντίπαλο, όπως κάνουν οι χήνες, δηλαδή με κατεβασμένο το λαιμό και ανοιγμένο ράμφος, ενώ μπορεί και να δαγκώσουν εάν χρειαστεί. Το αρσενικό επιδεικνύεται στο θηλυκό με ορθή στάση και ανορθωμένα τα πτερά του τραχήλου, ενώ σφυρίζει δυνατά, ενώ και τα δύο φύλα επιτελούν υπερβολική επίδειξη «καθαρίσματος» του πτερώματός τους (preening) το ένα στο άλλο.

Φώλιασμα

Η επιστροφή στα εδάφη αναπαραγωγής πραγματοποιείται σταδιακά από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάρτιο, με τα γηραιότερα άτομα να επιστρέφουν νωρίτερα από τα νεαρότερα και το φώλιασμα να γίνεται τον Απρίλιο και το Μάιο. Στα εδάφη όπου αναπαράγονται, οι βαρβάρες φωλιάζουν πολύ συχνά σε λαγούμια κουνελιών (Oryctolagus cuniculus), κάτι που χαρακτηρίζει το είδος (Kear 2005a). Επίσης, μπορεί να φωλιάσουν και σε κουφάλες δένδρων (del Hoyo et al. 1992), έως και 8 μέτρα από το έδαφος (Kear 2005a), κάτω από θάμνους (Harrison), ή κάτω από τεχνητά αντικείμενα όπως θημωνιές. Τέλος, μπορεί να εγκατασταθούν σε τεχνητές φωλιές (Kear 2005a) και, περιστασιακά σε ανοικτή ή πυκνή βλάστηση μέχρι και 1 χιλιόμετρο από το νερό (Madge and Burn 1988, Kear 2005a). Πολλές φορές η φωλιά βρίσκεται βαθιά μέσα στην τρύπα, όπως λ.χ. στα λαγούμια σε 3 μέτρα βάθος (Harrison). Η φωλιά επιλέγεται και τακτοποιείται από το θηλυκό, ενώ δεν χρησιμοποιείται κάποιο ιδιαίτερο υλικό επίστρωσης, εκτός από πούπουλα, πτερά ή φυτικό υλικό. Εάν οι θέσεις φωλιάσματος αφθονούν, το θηλυκό τείνει να αλλάζει φωλιά κάθε χρόνο. Όταν το φώλιασμα γίνεται κατά αποικίες, η απόσταση μεταξύ των φωλιών μπορεί να είναι μόλις 1 μέτρο.

Ωοτοκία

Η γέννα πραγματοποιείται άπαξ σε κάθε αναπαραγωγική περίοδο και, πιθανότατα, δεν αντικαθίσταται εάν καταστραφεί. Αποτελείται από 8-9 αβγά, -έχουν καταγραφεί και ακραίες περιπτώσεις από 3 ή 17 αβγά-, διαστάσεων 65,6×47,3 χιλιοστών και βάρους 79,8 γραμμαρίων, από τα οποία ποσοστό 9% είναι κέλυφος. Τα αβγά εναποτίθενται καθημερινά, ενώ έχουν καταγραφεί και περιπτώσεις απόρριψης. Η επώαση πραγματοποιείται μόνον από το θηλυκό το οποίο δημιουργεί ειδικό «σημείο επώασης» (brood or incubation patch), δηλαδή άπτερη περιοχή κοντά στην αμάρα για καλύτερη μεταφορά θερμότητας στα αβγά και διαρκεί 29-31 ημέρες, ενώ το αρσενικό παραμένει σχετικά μακριά.^[33] Το θηλυκό μπορεί να λείψει απο τη φωλιά 3-4 φορές ημερησίως για να τραφεί, να κολυμπήσει ή να καθαρίσει το πτέρωμά της, πάντοτε κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενώ συνοδεύεται από το αρσενικό κατά την επιστροφή (Patterson, 1982).

Οι νεοσσοί εκκολάπτονται ταυτόχρονα και είναι φωλεόφυγοι, γεννιούνται δηλαδή με υποτυπώδες πτέρωμα και είναι ικανοί να εγκαταλείψουν τη φωλιά άμεσα. Οδηγούνται στο νερό και στις θέσεις βόσκησης, είτε και από τους δύο γονείς, είτε μόνον από το θηλυκό. Το ποσοστό επιτυχημένων εκκολάψεων είναι υψηλότατο (90%), αλλά μειώνεται σημαντικά στο φώλιασμα κατά αποικίες (25-50%), πιθανόν λόγω παρενοχλήσεων από τα γειτονικά ζευγάρια. Και οι δύο γονείς συμμετέχουν αρχικά στο μεγάλωμα των νεοσσών και σε περίπτωση κινδύνου, γίνονται ιδιαίτερα επιθετικοί, ή προσπαθούν να παρασύρουν τον εισβολέα μακριά από τη φωλιά, πετώντας επιδεικτικά και φωνάζοντας από μακριά για να του αποσπάσουν την προσοχή. Το θηλυκό αναλαμβάνει αποκλειστικά, την ανατροφή των μικρών μετά από μερικές ημέρες. Κάποιοι γονείς παραμένουν μαζί με τους νεοσσούς μέχρι την απόκτηση του πρώτου πτερώματος (fledging), στις 45-50 ημέρες, περίπου, ενώ άλλοι αναχωρούν για τα εδάφη αλλαγής πτερώματος (moult), όταν οι νεοσσοί είναι μόλις 15-20 ημερών. Ανεξαρτητοποιούνται στις 8 εβδομάδες, περίπου.^[33]

Θηρευτές

Ο κυριότερος θηρευτής του είδους στις επικράτειες αναπαραγωγής, φαίνεται να είναι ο γιγαντόγλαρος Larus marinus. Επίσης κάποια άλλα είδη γλάρων, κορακοειδή και αλεπούδες, ενώ κινδυνεύει και από εισηγμένες μουστελίδες (κυρίως Neovison vison στα νησιά (Nordstrom et al. 2002). Είναι χαρακτηριστικό ότι οι νεοσσοί και τα νεαρά πουλιά καταδύονται εύκολα με το παραμικρό, σε αντίθεση με τους γονείς που καταδύονται μόνο σε περίπτωση πραγματικού κινδύνου.^[29]

Στην Ελλάδα, η βαρβάρα φωλιάζει σε ορισμένες περιοχές της βόρειας Ελλάδας και του ανατολικού Αιγαίου, αλλά βρίσκεται και ως επιδημητικό πτηνό σε ορισμένους θύλακες όπου διαχειμάζει. Επίσης απαντά και ως διαβατικό πτηνό, κατά την εαρινή (Μάρτιο έως Ιούνιο) και τη φθινοπωρινή (Οκτώβριο) μετανάστευση,^{[14][15][19][34]}

Απειλές

Το είδος απειλείται από την απώλεια ενδιαιτημάτων ως αποτέλεσμα της κατασκευής φραγμάτων για τον έλεγχο των παλιρροιών στην Ευρώπη (Kear 2005a, Burton 2006). Επίσης κινδυνεύει από χαμηλά ποσοστά επιτυχημένης ωοτοκίας σε κακές καιρικές συνθήκες και, είναι ευαίσθητο στη γρίπη των πτηνών, ώστε να μπορεί να απειλείται από μελλοντικά κρούσματα του ιού (Melville και Shortridge 2006).

Γίνεται αντικείμενο θήρας για εμπορικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς στο Ιράν (Balmaki και Barati 2006), ενώ τα αυγά των πτηνών συλλέγονταν (και ίσως ακόμη συλλέγονται) στην Ισλανδία (Gudmundsson 1979).

Κατάσταση πληθυσμού

Κατά την περίοδο 1973-1993, εκτιμάται ότι υπήρχε αύξηση του πληθυσμού στη ΒΔ. Ευρώπη κατά 50%, αλλά αυτή η αύξηση ανασχέθηκε μεταξύ 1987-1996.^[10] Οι προβλέψεις που βασίζονται σε κλιματικά μοντέλα, λένε ότι το είδος, μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, πιθανόν να εξαφανισθεί σε μεγάλο βαθμό ως αναπαραγωγικό πτηνό στην κεντρική Ευρώπη, επειδή δεν θα βρίσκει κατάλληλο βιότοπο εκεί. Η περιοχή κατανομής θα συνεχίσει να επεκτείνεται προς τα βόρεια συμπεριλαμβανομένης της Ισλανδίας.

Τους μεγαλύτερους καταγεγραμμένους αναπαραγωγικούς πληθυσμούς διαθέτουν η Ρωσία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Σουηδία, η Ολλανδία και η Γερμανία, ενώ τους μικρότερους η Ουγγαρία, η Πορτογαλία, η Τσεχία, η Σερβία και η Ισλανδία.^[35]

Γενικά, οι πληθυσμοί του παραμένουν σταθεροί και, αυτός είναι και ο λόγος που η IUCN έχει χαρακτηρίσει το είδος ως Ελαχίστης Ανησυχίας (LC) ^[1]

Καθεστώς προστασίας

Ι. Συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο του Κόκκινου Βιβλίου για τα απειλούμενα σπονδυλόζωα της Ελλάδος, στην κατηγορία Τρωτά.

ΙΙ. Συμπεριλαμβάνεται στα είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης για τη διατήρηση της ευρωπαϊκής άγριας ζωής και των φυσικών βιοτόπων.

Πληροφορίες διαχείρισης

Στα περιφερικά νησιά του αρχιπελάγους της νοτιοδυτικής Φινλανδίας πειραματική αφαίρεση (εξόντωση) του αρπακτικού Neovison vison, είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της πυκνότητας αναπαραγωγής του είδους (Nordstrom et al. 2002).

Άλλες ονομασίες

Στον ελλαδικό χώρο η Βαρβάρα απαντά και με τις ονομασίες Νησσόγαλος (Ακαρνανία), Παρδαλάς (Λαμία), Γαλλόνησσα, Ντελής (Ηλεία), Αλατζάς (Έβρος), Βουνοπάπι, Θαλασσινιάς (Νιοχώρι Αιτωλίας), Θαλασσογέρμανο (Άρτα), Διανόπαπια, Καζάρκα,^[36] και Πυρροχηνόπαπια ^[37]

Σημειώσεις

Παραπομπές

Πηγές

• Howard and Moore, Checklist of the Birds of the World, 2003.
• Colin Harrison, Nests, Eggs and Nestlings Of British and European Birds, Collins, 1988.
• Christopher Perrins, Birds of Britain and Europe, Collins 1987.
• Bertel Bruun, Birds of Britain and Europe, Hamlyn 1980.
• Hermann Heinzel, RSR Fitter & John Parslow, Birds of Britain and Europe with North Africa and Middle East, Collins, 1995
• Colin Harrison & Alan Greensmith, Birds of the World, Eyewitness Handbooks, London 1993
• Detlef Singer, Field Guide to Birds of Britain and Northern Europe, The Crowood Press, Swindon 1988
• Jim Flegg, Field Guide to the Birds of Britain and Europe, New Holland, London 1990
• Dennis Avon and Tony Tilford, Birds of Britain and Europe, a Guide in Photographs, Blandford 1989
• R. Grimmett, C. Inskipp, T. Inskipp, Birds of Nepal, Helm 2000
• Peter Colston and Philip Burton, Waders of Britain and Europe, Hodder & Stoughton, 1988
• Bob Scott and Don Forrest, The Birdwatcher’s Key, Frederick Warne & Co, 1979
• Γιώργος Σφήκας, Πουλιά και Θηλαστικά της Κρήτης, Ευσταθιάδης, 1989
• Γιώργος Σφήκας, Πουλιά και Θηλαστικά της Κύπρου, Ευσταθιάδης, 1991
• Β. Κιόρτσης στην Πάπυρος-Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 2, λήμμα «Αγριόπαπια»
• Ιωάννη Όντρια, Πανίδα της Ελλάδας, τόμος Πτηνά.
• Ιωάννη Όντρια, Συστηματική Ζωολογία, τεύχος 3.
• Ντίνου Απαλοδήμου, Λεξικό των ονομάτων των πουλιών της Ελλάδας, 1988.
• Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας (ΣΠΕΕ), ΕΟΕ 1994
• «Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλουμένων Σπονδυλοζώων της Ελλάδας, Αθήνα 1992»
• Γεωργίου Δ. Μπαμπινιώτη, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Αθήνα 2002
• BirdLife International. 2004. Birds in Europe: population estimates, trends and conservation status. BirdLife International, Cambridge, U.K.
• Linnaeus, C (1758). Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata. Holmiae. (Laurentii Salvii).
• IUCN Red List: http://www.iucnredlist.org/
• Balmaki, B.; Barati, A. 2006. Harvesting status of migratory waterfowl in northern Iran: a case study from Gilan Province. In: Boere, G.; Galbraith, C., Stroud, D. (ed.), Waterbirds around the world, pp. 868–869. The Stationary Office, Edinburgh, UK.
• T. Bartlett: Ducks And Geese - A Guide To Management. The Crowood Press, 2002, ISBN 1-852236507
• Hans-Günther Bauer, Einhard Bezzel und Wolfgang Fiedler (Hrsg): Das Kompendium der Vögel Mitteleuropas: Alles über Biologie, Gefährdung und Schutz. Band 1: Nonpasseriformes – Nichtsperlingsvögel, Aula-Verlag Wiebelsheim, Wiesbaden 2005, ISBN 3-89104-647-2
• Brazil, M. 2009. Birds of East Asia: eastern China, Taiwan, Korea, Japan, eastern Russia. Christopher Helm, London.
• Burton, N. H. K. 2006. The impact of the Cardiff Bay barrage on wintering waterbirds. In: Boere, G.; Galbraith, C., Stroud, D. (ed.), aterbirds around the world, pp. 805. The Stationary Office, Edinburgh, UK.
• Flint, V. E.; Boehme, R. L.; Kostin, Y. V.; Kuznetsov, A. A. 1984. A field guide to birds of the USSR. Princeton University Press, Princeton, New Jersey.
• Delany, S.; Scott, D. 2006. Waterbird population estimates. Wetlands International, Wageningen, The Netherlands.
• John Gooders und Trevor Boyer: Ducks of Britain and the Northern Hemisphere, Dragon's World Ltd, Surrey 1986, ISBN 1-85028-022-3
• Gudmundsson, F. 1979. The past status and exploitation of the Myvatn waterfowl populations. Oikos 32((1-2)): 232-249.
• del Hoyo, J.; Elliot, A.; Sargatal, J. 1992. Handbook of the Birds of the World, vol. 1: Ostrich to Ducks. Lynx Edicions, Barcelona, Spain.
• Kear, J. 2005. Ducks, geese and swans volume 1: general chapters; species accounts (Anhima to Salvadorina). Oxford University Press, Oxford, U.K.
• Hartmut Kolbe: Die Entenvögel der Welt. Ulmer Verlag 1999, ISBN 3-8001-7442-1
• Madge, S.; Burn, H. 1988. Wildfowl. Christopher Helm, London.
• Melville, D. S.; Shortridge, K. F. 2006. Migratory waterbirds and avian influenza in the East Asian-Australasian Flyway with particular reference to the 2003-2004 H5N1 outbreak. In: Boere, G.; Galbraith, C., Stroud, D. (ed.), Waterbirds around the world, pp. 432–438. The Stationary Office, Edinburgh, UK.
• Nordström, M.; Högmander, J.; Nummelin, J.; Laine, J.; Laanetu, N.; Korpimäki, E. 2002. Variable responses of waterfowl breeding populations to long-term removal of introduced American mink. Ecography 25: 385-394.
• Erich Rutschke: Die Wildenten Europas – Biologie, Ökologie, Verhalten, Aula Verlag, Wiesbaden 1988, ISBN 3-89104-449-6
• Tsiompanoudis A., Kontsiotis V. Bakaloudis D., Habitat selection of the Shelduck, in Evros Delta, Greece (in Ecologia balcanica, 2010, vol. 2)
• Vahatalo, A. V.; Rainio, K.; Lehikoinen, A.; Lehikoinen, E. 2004. Spring arrival of birds depends on the North Atlantic Oscillation. Journal of Avian Biology 35: 210-216.
• Williams, Murray, Creching Behaviourof the Shelduck L. Ornis Scand. 5, 131-143, 1974

Аласабыр(урыҫ. пеганка) диалектарҙа әйтәлештәре: аласыбар, алазыбар, ағалағаҙ.- ҡаҙ ғаиләһенән булған һыу ҡошо

Ҡылыҡһырлама

Өйрәктән ҙурыраҡ. Башы һәм муйыны ҡара йәшел, яурындары ҡара, түше ерән. Ҡорһаҡ йөнө, ҡанат ҡауырһындары ҡара һоро. Күкрәк аҫты, арҡаһының урта өлөшө, ҡанат төптәре, ҡабырғалары, ҡойроғо аҡ. Ата өйрәктең ҡыҙыл суҡышы төбөндә ҙур ғына ҡыҙыл һөйәле бар. Башҡа өйрәктәр менән бутау мөмкин түгел.

Тауышы

Ата ҡош яҙғыһын һыҙғыра, башҡ ваҡытта инә өйрәк кеүек бажҡылдай. Инә ҡош бынан башҡа тоноҡ ҡына «ҡор-ҡор» тигән тауыш сығара.

Туҡланыуы

Балыҡ, һыу үҫемлектәре һәм бөжәктәре менән туҡлана.

Йәшәү рәүеше

Күсмә ҡош. Һирәк осрай. Ояһы ерҙә, өңдәрҙә. Йыш ҡына төлкө һәм бурһыҡтарҙың ташландыҡ өңдәрен файҙалана. 7-12 бөртөк аҡ йомортҡаһы була. Мамығы өсөн аулайҙар. Ите ашауға яраҡһыҙ.

Инә ҡош

Tadorna tadorna

Әҙәбиәт

Гусковидна патка (Tadorna tadorna) е широко распространета во Евроазија, главно одгледувана во регионите со суптропска клима, а во зима таа исто така може да се најде во северозападна Африка. Нејзиното научно име има келтски корени и значи "шарена птица". Овој вид се среќава и во Македонија.

Опис

Гусковидната патка има мал краток гусковиден врат. Таа е впечатлива птица поради нејзиниот црвено-розев клун, розови стапала, бело тело со црн стомак и темно зелена глава и врат. Горните делови на крилјата се бели а средишниот дел е црн. Половите се слични, но женката е помала со некои бели ознаки на лицето, додека мажјакот има поостри бои на него во сезоната на парење, а неговиот клун е светло црвен.

Патчињата се бели со црна капа. Тие се слично обоени и имаат сивкаста боја на горниот дел и претежно бела боја надоле, но веќе крилјата им имаат изглед како на возрасни.

Распространетост и живеалиште

Ова е птица која се населува во умерените делови на Евроазија. Поголемиот дел од популацијата мигрира во суптропските области во зима, но највеќе ги има во западниот дел во Европа. Гусковидната паткa ја има околу брегот на Велика Британија каде што ја има кај мочуриштата и утоките. Оваа птица е реткост во Северна Америка и е пријавена како редок посетител на САД и Канада.

Однесување

Јатата на гусковидните патки можат да бидат огромни (100.000) бидејќи голем број на парови ги напуштаат нивните делумно одгледани младенчиња. Овој вид е главно поврзан со езера и реки на отворена земја. Тие се гнездат во дивината во зајачки јами, дупки во дрва и слично.

Оваа птица е еден од видовите на која што се однесува Спогодбата за заштита на африканско-евроазиските миграторни водени птици. Младенчињата нуркаат за да избегнат разни предатори.

• Женка со накострешени пердуви

• Возрасни единки, нурнати

• Додворување

• Гнездење

• Пајчиња

Наводи

Казарка

Tadorna tadorna

Казарка (Tadorna tadorna) є середнї великый вид зубчатоклювого птаха. Є выразно зафарблена - векшына тїла, головы, верьхнёй части карку, боку хырбета є тмаво зелена (пособлять як чорны), на груди є шырока червенобура смуга (хыбує у молодых птахів). Дзёбак є червеный, самцї мають коло корїня великый червеный горбок. Гнїздить передовшыткым на берегу моря, ку нам прилїтать кінцём осени.

Tadorna tadorna

Къазкъуэлэн (лат-бз. Tadorna tadorna) — бабыщ лъэпкъым щыщщ. Биологиэ лъэныкъуэмкӀэ мыр бабыщымрэ къазымрэ я зэхуаку мэхъу.

Теплъэр

Къуалэбзу пӀащэщ, губгъуэбабыщым нэхърэ нэхъ инщ ауэ къазплъыфэм нэхърэ нэхъ цыкӀущ. И теплъэр нэхъыбэкӀэ хужьщ, щхьэр, дамащхьэхэр — фӀыцӀэ лыдщ; пщэбгъу щӀагъыр, хулъэ гъунэхэр, дамащхьапэхэр, кӀэщӀагъыр — гуабжэщ; пэр — плъыжьщ, лъакъуэ кӀыхь плъыжьщ.

Здэпсэухэмрэ шэнымрэ

Къазхэм ещхь ещӀ зекӀуэкӀэмкӀэ: псынщӀэу, куэдрэ мэзекӀуэф, щылъатэкӀэ дамэхэр куэдрэ щӀиупскӀэкъым. Зэгуэгъуу мэпсэу. Щогъуалъхьэ Еуропэмрэ Азиэмрэ я щӀыпӀэ щхьэхухэм. Ущыхуозэ Ипщэ Хуэхуэлейм, Къаукъаз гъунэхэм, нэгъуэщӀ щӀыпӀэхэм. ЩӀымахуэр щрех Хы ФӀыцӀэ, Хы Каспий Ӏуфэхэм. Къаукъазым къыщылъатэр зэзэмызэ дыдэщ. Абгъуэр щещӀ гъуэ ябгынэжахэм, хьэуазэ хьэвэхэм, псэуалъэ къамыгъэщхьэпэжхэм.

Ӏусыр

И нэхъыщхьэ Ӏусу щытыр: псы псэущхьэ жьгъейхэр, къэкӀыгъэ жылэ, удзыпкъэ цӀынӀэ, тхьэпэщӀэхэращ.

Тхылъхэр

• Брат Хьэсин. Адыгэхэм я къуалэбзу щӀэныгъэр. Черкесск. 2007 гъ.

Эриэн кус

Tadorna tadorna

Эриэн кус (лат. Tadorna tadorna L., нууч. пеганка) — бөдөҥ кус.

Сиринэн түргэнник сүүрэр. Атыыра да тыһыта да биир эриэн өҥнөөхтөр. Сүрүн өҥө үрүҥ, төбөтө от күөхтүҥү, халлаан куөхтүҥү килбэчийэр хара өҥнөөх. Тумса чаҕылхай кыһыл. Атыырын тумсугар үөһээ өттүнэн тирии кыһыл бөлтөҕөрдөөх. Түөһүн үөһээ өттүнэн, ойоҕосторунан, кынаттарын аннынан көхсүн инники өттүгэр силбэһэр кэтит соҕус хоҥор (каштан өҥө) курдаах. Кынатын илин өттө үрүҥ, кэлин өттө — хара, от куөх сирдээх. Кутуруга үрүҥ, кутуругун төбөтө хара. Атаҕа маҥанныҥы кыһыл (оруосабай).

Саха сиригэр сэдэхтик киин улуустарга көстөр. Биирдии эбэтэр аҕыйах 2-4 кустаах бөлөхтөр Өлүөнэ орто тардыытыгар, Дьокуускай таһыгар, Тамма уонна Мэндэ үрэхтэр аллараа тардыыларыгар көстөллөр, Өлүөнэ Амма ыккардыларын соҕуруу өттүгэр баар буолаллар. Саха сириттэн саамай чугас уйаланар сирэ — Селенга өрүс тардыыта, Даурия уонна Монголия.

Туһаныллыбыт сирдэр

• Справочник-определитель уток РС(Я), А. Г. Ларионов, Г. П. Ларионов, Дьокуускай, ЯФ из-ва СО РАН, 2001

लालठुँडे चखेवा नेपालमा पाइने एक प्रकारको चराको नाम हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा कमन सेल्डक (Common Shelduck) भनिन्छ ।

तस्विर संग्रह

• A female ruffles up her feathers.

• Adults upending, note underside and feet colors

• Adults mating in Lancashire (UK) (male right), note size difference

• Nesting site diorama, Küstenmuseum Juist (Germany)

• Ducklings on Borkum (Germany)

यो पनि हेर्नुहोस्

सन्दर्भ सामग्रीहरू

बाह्य लिङ्कहरू

Common shelducks flying by.

The common shelduck (Tadorna tadorna) is a waterfowl species of the shelduck genus, Tadorna. It is widespread and common in the Euro-Siberian region of the Palearctic, mainly breeding in temperate and wintering in subtropical regions; in winter, it can also be found in the Maghreb.

Fossil bones from Dorkovo (Bulgaria) described as Balcanas pliocaenica may actually belong to this species. More likely, they are an extinct species of Tadorna (if not a distinct genus) due to their Early Pliocene age; the present species is not unequivocally attested from the fossil record until some 2–3 million years later (Late Pliocene/Early Pleistocene).

Taxonomy

The common shelduck was formally named by the Swedish naturalist Carl Linnaeus in 1758 in the tenth edition of his Systema Naturae under the binomial name Anas tadorna.^[2] Linnaeus largely based his description on "The Sheldrake or Burrough-Duck" that had been described and illustrated in 1731 by the English naturalist Eleazar Albin.^[3][4] The specific epithet comes from the French word Tadorne for this species,^[5] a name that was used by the French naturalist Pierre Belon in 1555.^[6] It may originally derive from Celtic roots meaning "pied waterfowl", essentially the same as the English "shelduck".^[7] Linnaeus specified the locality as Europe but restricted this to Sweden in 1761.^[8][4] The common shelduck is now placed in the genus Tadorna that was introduced in 1822 by the German zoologist Friedrich Boie.^[9][10] The species is monotypic: no subspecies are recognised.^[10]

Description

The common shelduck resembles a small short-necked goose in size and shape. It is a striking bird, with a reddish-pink bill, pink feet, a white body with chestnut patches and a black belly, and a dark green head and neck. The wing coverts are white, the primary remiges black, and the secondaries green (only showing in flight) and chestnut. The underwings are almost entirely white. Sexes are similar, but the female is smaller, with some white facial markings, while the male is particularly crisply coloured in the breeding season, his bill bright red and bearing a prominent knob at the forehead.

Ducklings are white, with black cap, hindneck and wing and back patches. Juveniles are similarly coloured, greyish above and mostly white below, but already have the adult's wing pattern.

The call is a loud honk.

Distribution and habitat

This is a bird which breeds in temperate Eurosiberia. Most populations migrate to subtropical areas in winter, but this species is largely resident in westernmost Europe, apart from movements to favoured moulting grounds, such as the Wadden Sea on the north German coast.

The common shelduck is common around the coastline of Great Britain and Ireland (where it is known simply as the shelduck), where it frequents salt marshes and estuaries. It frequently nests in rabbit burrows. Sightings of this bird are rare in North America and are reported as infrequent visitors to the U.S. and Canada.^[11]

Behaviour

Moulting flocks can be very large (100,000 on the Wadden Sea), since most pairs leave their partially grown young in a crèche with just one or two adults.

This species is mainly associated with lakes and rivers in open country, breeding in rabbit burrows, tree holes, haystacks or similar. In winter it is common on suitable estuaries and tidal mudflats as well.

This bird is one of the species to which the Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA) applies.

The young will dive under water to avoid predators and the adults will fly away from them to act as a decoy.

• 

  Male common shelduck in flight in England.

• 

  A female ruffles up her feathers.

• 

  Adults upending, note underside and feet colors

• 

  Common shelduck, male and female together on the island of Amrum, Germany

• 

  Adults mating in Lancashire (UK) (male right), note size difference

• 

  Nesting site diorama, Küstenmuseum Juist (Germany)

• 

  Ducklings on Borkum (Germany)

• 

  Egg, Collection Museum Wiesbaden

• 

  Female and two half-grown ducklings.

• 

  Female with one week old ducklings.

References

La Ordinara tadorno (Tadorna tadorna) estas tadorno el la familio de Anasedoj kaj ordo de Anseroformaj. Ĝi estas disvastigata kaj komuna en Eŭrazio, reproduktanta ĉefe en moderklimataj kaj vintrantaj en subtropikaj regionoj; vintre, ili povas troviĝi ankaŭ en Magrebo. Ties scienca nomo devenas el keltaj radikoj kiuj signifas "makuleca akvobirdo", esence simile kiel ĉe la angla "shelduck".^[1]

Ostoj el fosilioj el Dorkovo (Bulgario) priskribataj kiel Balcanas pliocaenica povus fakte aparteni al tiu specio. Plej verŝajne ili estas de formortinta specio de Tadorna (se ne de distinga genro) pro ties aĝo de komenca Plioceno; la nuna specio estas nesenerare atestata el fosiliaj registroj ĝis ĉirkaŭ 2-3 milionoj de jaroj poste (fina Plioceno/ komenca Pleistoceno).

Aspekto

Masklo ĉe bestoĝardeno en Usono

Ino

Plenkreskulo flugante super la germana Vadamaro; notu blankajn subflugilojn kaj helbrunan brustan bendon

La Ordinara tadorno similas al malgranda mallongkola ansero laŭ grando kaj formo. Ĝi estas rimarkinda birdo, kun ruĝecroza beko, rozkoloraj piedoj, blanka korpo kun helbrunaj markoj (ĉefe markata bendo tra la tuta brusto, kaj makuloj ĉe subvosto kaj inter speguleto kaj korpo, ĉiuj videblas eĉ ripoze aŭ naĝe) kaj nigra ventro, kaj malhelverdaj kapo kaj kolo. La flugilkovriloj estas blankaj, la unuarangaj nigraj kaj la duarangaj malhelverdaj (speguleto videbla nur dumfluge) kaj helbrunaj. La subflugiloj estas preskaŭ entute blankaj. Ambaŭ seksoj estas similaj, sed la ino estas pli malgranda, kun iome da blankaj vizaĝaj markoj, dum la masklo estas ĉefe brilkolora en la reprodukta sezono, lia beko iĝas brilruĝa kaj portas elstaran karunklon ĉe la frunto. Tiele oni povas konsideri, ke temas pri specio kun ioma seksa duformismo. Longeco estas 61-67 cm, enverguro 102-113 cm.

La anasidoj estas blankaj, kun nigraj krono, nuk kaj flugilaj kaj dorsomakuloj. Junuloj estas similkoloraj, grizacaj supre kaj ĉefe blankaj sube, sed jam havas la plenkreskulan flugilbildon.

La alvoko estas laŭta "honk".

Disvastiĝo kaj vivejo

Tiu estas birdo kiu reproduktiĝas en moderklimata Eŭrazio. Plej populacioj migras al subtropikaj areoj vintre, sed tiu specio estas de tre loĝantaj birdoj en plej okcidenta Eŭropo, krom movoj al preferataj ejoj por plumoŝanĝado, kiaj la Vadamaro en la norda marbordo de Germanio.

La Ordinara tadorno estas komuna ĉe la marbordo de Britio (kie ĝi estas simple konata kiel tadorno), kie ĝi loĝas ĉe salaj marĉoj kaj estuaroj; ĝi troviĝas ankaŭ ĉe la marbordo de Atlantiko el Francio al Germanio, la norda marbordo de la Egea Maro en Krimeo kaj en Kaŭkazo. Vidaĵoj de tiu birdo estas raraj en Nordameriko kaj oni informas pri neoftaj vizitantoj de Usono kaj Kanado.^[2]

Birdoj el Skandinavio, nordokcidenta Pollando, orienta Germanio, suda Ukrainio, Kaŭkazo, Centra Azio, Mongolio kaj nordorienta Ĉinio migras post reproduktado vintrumi ĉefe al marbordaj areoj de Iberio, nordokcidenta Afriko, Turkio, norda valo de rivero Nilo, suda Irako, limoj inter Pakistano kaj Barato, kaj sudorienta Ĉinio.

Vivo, konduto

Ĉi ite videblas la malhelverda speguleto.

Tiu palearktisa birdo vivas ĉe sablaj marbordoj. Tamen ĝi preferas resti tiom longtempe kiom eble sur grundo, kaj ĝi lerte marŝas. Aroj dum plumoŝanĝado povas esti grandaj (100,000 ĉe Vadamaro), ĉar plej parto de paroj lasas la nur parte kreskintajn junulojn ĉe infanvartejo kun nur unu aŭ du plenkreskuloj.

Tiu specio estas ĉefe asocia kun lagoj kaj riveroj en malferma kamparo, kaj reproduktiĝas en nestotruoj, arbotruoj, fojnejoj aŭ simile. Vintre ĝi estas komuna en taŭgaj estuaroj kaj ankaŭ ĉe tajdaj kotejoj. Ili manĝas per balancado flanka de beko piedirante aŭ naĝe surakve. Ĝi manĝas moluskojn, vermojn, algojn, kiujn ĝi trovas en malprofunda akvo. La junuloj pli ofte plonĝas, sed tio estas peno por plenkreskuloj.

Tadornoj de okcidenta Eŭropo ne migras, tiuj de Skandinavio migras ĝis Nordafriko, tiuj de Centra Azio en Ĉinio kaj suda Azio.

Tiu birdo estas specio al kiu aplikiĝas la Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds (AEWA). La monda populacio estas ĉirkaŭkalkulata inter 580,000 kaj 710,000 individuoj (el kiuj pli da 300,000 ĉe la okcidenta Palearkto), nome la specio ne estas minacata.

Reproduktado

Manĝante.

Tadorna tadorna - MHNT

La tadorno estas tre fidela kaj restas dumvive kun sia unua partnero. Aristotelo mencias ties helajn ovojn kaj Buffon deduktas ke la grekoj bredis tadornojn.

Paroj formiĝas vintre sed reproduktado komencas nur komence de printempo. La posedo de teritorio estas grava kondiĉo por la sukceso de la nestumado. Tiu teritorio estas loko favora por manĝado, ĉefe de la ino dum la periodo antaŭ ovodemetado. La teritorio povas esti eĉ kilometrojn for de la nesto. La unuaj teritorioj estas okupataj el fina februaro, sed la majoritato estos okupataj inter komenco de aprilo kaj komenco de majo. La inoj elektas la teritorion kaj ligiĝas al ĝi (80 % el ili revenas la venontan jaron dum nur 55 % de maskloj). Kopulacioj komencas marte kaj iom post iom iĝas pli oftaj. Por kopulacio la masklo agitas flugilojn por ekvilibriĝi sur la ino, kiu kuŝas sur herbo aŭ sur tereno ne malproksime de la rivero aŭ de lageto ĉe kiu ili konstruis la neston. Ĝenerale la ino demetas post du semajnoj dekduon da ovoj, pezajn po ĉirkaŭ 75 g. La tadorno nestumas en subteraj tuneloj, ĉefe fositaj de kunikloj. La ino kovas la ovojn dum kvar semajnoj. Ŝi restas ĉe la nesto kaj manĝas nur malmulte. Unu tagon post eloviĝo la ino elnestiĝas kaj instigas siajn idojn sekvi ŝin per konstantaj alvokoj egege.... Ankaŭ la masklo kuniĝas la familion. Poste la plenkreskuloj grupigas la junulojn en infanvartejo kun kelkaj plenkreskuloj kaj eliras, ĝenerale el junio al julio por plumoŝanĝado ekzemple al Vadamaro en Germanio.

Junuloj povas plonĝi kaj subnaĝi por eviti predantojn kaj plenkreskuloj povas ekflugi el ili por agadi kiel logbirdoj.

Bildaro

• Plenkreskuloj vertikaliĝantaj, notu subajn partojn

• Pariĝantaj plenkreskuloj en Lancashire (Britio) (masklo dekstre), notu prigrandajn diferencojn, brilkoloraron kaj ŝvelan bekon

• Nestoloko (rekonstruaĵo) ĉe muzeo Juist (Germanio)

• Anasidoj en Borkum (Germanio)

• Manĝante

Notoj

1. ↑ Kear, Janet. (2005) Ducks, Geese, and Swans. Oxford University Press, p. 420. ISBN 0 19 861008 4.
2. ↑ NARBA North American Rare Bird Alert

• Lars Svensson, Guía de aves. España, Europa y región mediterránea, Omega, Barcelona, 2010. paĝoj 22 kaj 23.

Bibliografio

• Wiltraud Englander & Hans-Heiner Bergmann (trad. et adapt. Marcel Jacquat), Le Tadorne de Belon, Éveil, coll. « Approche », Saint-Yrieix-sur-Charente, 2000, 72 p., ISBN 978-2840000242.
• Walmsley J.G , Le Tadorne de Belon (Tadorna tadorna) en Méditerranée occidentale. L'Oiseau et la Revue Francaise d'Ornithologie, ISSN 0030-1531. 1987, vol. 57, no 2.

El tarro blanco (Tadorna tadorna) es una especie de ave anseriforme de la familia Anatidae. Es un pato común y ampliamente extendido en Eurasia y el norte de África.

Descripción

Tres tarros blancos en un zoo de Polonia.

El tarro blanco es una ave llamativa con aspecto intermedio entre pato y ganso. Su plumaje es principalmente blanco con zonas negras y de color castaño rojizo. Tiene la cabeza y la parte superior del cuello negras con irisaciones verdes. Presenta una ancha franja pectoral de color castaño rojizo que también rodea el manto. Presenta zonas de plumaje negro en la línea del vientre, la punta de la cola, dos franjas escapulares y las rémiges (excepto las secundarias interiores que también son castañas). También presenta una mancha de color canela herrumbroso en la zona infracaudal de bordes difusos. Su pico es rojo y sus patas son rosadas. Ambos sexos son similares, pero el macho presenta una protuberancia en la base del pico a modo de escudo frontal que junto con el pico incrementa la intensidad de su color en la época reproductora. Las hembras tienen la franja pectoral más estrecha y presentan cierto moteado facial blanco. Los juveniles carecen de la franja pectoral y el rostro manchado de blanco.

Taxonomía y etimología

Macho en vuelo.

El tarro blanco fue descrito científicamente por Carlos Linneo en 1758 en la décima edición de su obra Systema naturae, con el nombre de Anas tadorna,^[2]​ que significa «pato manchado», en referencia a la coloración de su plumaje. En 1822 Heinrich Boie lo trasladó como especie tipo al género Tadorna que había creado.^[3]​ Es una especie monotípica, es decir, no se reconocen subespecies diferenciadas.^[4]​

El nombre de su género y especie, Tadorna, procede del término celta tadorne que significa «pato manchado, pío».^[5]​

Distribución

El tarro blanco cría en la zona templada de Eurasia. La mayoría de las poblaciones emigran a zonas subtropicales en invierno, pero reside permanentemente en amplias zonas costeras del oeste de Europa, aparte de movimientos hacia zonas más seguras en la época de muda, como el mar de Frisia en la costa del norte de Alemania y los Países Bajos.

Prefieren las aguas salobres y saladas.

En la península ibérica, el tarro blanco es invernante, pero anida esporádicamente en algunas zonas. Ocupa zonas costeras y también lagunas y embalses del interior.

Tarro blanco.

Tadorna tadorna - MHNT

Comportamiento y hábitat

La mayoría de las parejas abandonan a sus crías antes de que alcancen su completo desarrollo y se marchan a lugares seguros y tranquilos junto al mar en la época de muda. En dicha época, los tarros (al igual que otros patos) pierden sus plumas rémiges, lo que los hace muy vulnerables a sus depredadores, pues les impide volar hasta que les salen las nuevas. Los pollos quedan agrupados en "guarderías", al cuidado de unas pocas hembras.

El tarro blanco habita estuarios, costas someras y orillas de lagos interiores salinos en terrenos abiertos. Se alimenta de moluscos, pequeños crustáceos, insectos y pequeñas cantidades de materia vegetal.

Referencias

Ristpart Muhu põhjarannikul adruvallil

Ristpart (Tadorna tadorna) on partlaste sugukonda ristpardi perekonda kuuluv lind.

Levik

Ristpart on levinud hajusalt alates Skandinaavia poolsaarest Vahemere maade ja Iraani kaudu Mongoolia ja Põhja-Hiinani. Paiguti esineb ta Lõuna-Ukrainas, Krimmis, Ees- ja Taga-Kaukaasias, Alam-Volgamaal, Uraali jõe alamjooksul, Kasahstanis, Kesk-Aasias, Lääne-Siberis, Altais, Tuvas ja Taga-Baikalimaal. Enamikus oma levilast on ta rändlind, paigalind on ta Briti saartel, Vahemere maades, Turkmeenias ja Iraanis. Ta talvitub Põhjamere, Briti saarte, Biskaia lahe ja Vahemere rannikul, Mesopotaamias, Hindustani keskosas ja Birmas. ^[1]

Eestis võib ristparti kohata Lääne-Eesti rannikul ja saartel, harvem põhjarannikul ^[1][2]. Ta on meil tavaline, kuid väikesearvuline haudelind ^[1]. Tema arvukus on viimasel ajal tõusnud, haudepaaride arvuks hinnatakse 800–1200 ^[3].

Välimus

Ristpardid kuuluvad urupartide rühma, mis kujutab endast üleminekut hanedelt partidele. Hanedele lähendab neid maapinnal liikumise viis: nad kõnnivad palju ja kergelt ning vajadusel jooksevad kiiresti. Lend on neil samuti hanelik, harvade tiivalöökidega. ^[1]

Ristpart on rongasuurune ja kaalub umbes 0,9–1,65 kg^[1]. Teistest partidest eristub ta kergesti laigulise sulestiku tõttu. Keha esiosa ümbritseb lai punakaspruun vööt ^[1][2]. Isaslinnu puguala, kaela alaosa, selg, nimmepiirkond, saba pealmised kattesuled ja tüürsuled, välja arvatud nende tipud, on valged ^[1]. Pea, kaela ülaosa, tüürsulgede tipud, lai triip keset rinda ja kõhualune on mustad ^[1]. Nokk on roosakas, isasel on sellel väike kühm ^[2]. Jalad on nokaga umbes sama värvi ^[2]. Emaslinnud sarnanevad värvilt isaslindudega, ent kõik nende sulestiku värvid on tuhmid ja must asendunud mustjaspruuniga ^[1].

Eluviis ja toitumine

Ristpart on monogaamne. Samad paarid püsivad aastaid. ^[1]

Ristpart toitub adruvallides või madalas vees selgrootutest loomadest. Ta sööb vähilaadseid, putukate vastseid, limuseid, mõnikord rändtirtse. Harvem sööb ta taimi, eriti vetikaid. ^[1]

Ristpart ujub hästi, aga sukelduvad ainult pojad. ^[1]

Väljaspool pesitsusaega on ristpardid väga seltsivad, moodustades kuni poolesaja isendi suurusi salku. ^[2]

Sulgimine

Ristpart sulgib nagu teisedki pardid kaks korda aasta, aga suvine sulgimine läheb peaaegu vaheajata üle pesitsuseelseks sulgimiseks. Oletatavasti vahetuvad mõnel kehaosal suled siiski üksnes korra aastas. Suvine sulgimine algab juulis ja lõpeb augustis, aga pesitsuseelne sulgimine algab peatselt pärast selle lõppu ja kestab detsembrini. ^[1]

Sulgimiseks kogunetakse suurtele järvedele või lahtedele. Algul tulevad sinna isaslinnud, kellel sulgimine algab varem, hiljem liituvad nendega emased. Nad võivad seal moodustada tohutuid parvi, kuhu kuulub mitusada lindu, aga juhtub, et ka üle tuhande. Pärast hoosulgede vahetumist jäävad ristpardid parve ja nendega ühinevad ka noorlinnud. Nad elavad parves ärarändeni, mis levila põhiosas toimub septembris-oktoobris. ^[1]

Mõnel pool Euroopas korjatakse ristpardi udusulgi, mis on umbes sama head kui hahal. ^[1]

Pesitsemine

Isaslind üleval, emaslind all

Ristparditibud

Ristpardi munad

Pesa ehitab ristpart suletud paika, nagu urud ja koopad, pööningud, heinaküünid ja lakad, puutüved, kaljulõhed. Urge tehakse ka kaldajärsakutesse. Kui pinnasesse ei saa urgu rajada, pesitseb ta maapinnal. Urud võivad vahel olla 3–4 meetrit pikad, aga sellised pole linnu enda tehtud. Meelsasti hõivab ta ka tehispesi ja harjub inimese naabrusega. Stepis pesitseb ta meeleldi soolajärvede kaldail, eriti kui seal on liivakünkaid või kiviseid rusukaldeid, sest need sobivad pesa rajamiseks. Pesad võivad paikneda üksteise lähedal ja mõnes mitmeharulises loomade poolt mahajäetud urusüsteemis võib pesitseda mitu ristparti. Pesa kaugus veekogust võib olla isegi paar-kolm kilomeetrit. ^[1]

Pesapaika saabub ristpart varakult, juba esimeste sulaveeloikude tekkides, kui lumi on veel üldiselt sulamata: märtsis-aprillis. Nad juba saabuvad paariti. ^[1]

Pärast pesitsemiseks sobiva koha väljavalimist algab mäng. Isane tõstab emase lähedal pead, ajab kaelasulestiku kohevile ja avab noka, vahel hüpleb kohapeal ja teeb vilistavat häält. ^[1]

Pesa ise ehitatakse taimede, sagedamini kõrreliste vartest ja lehtedest. Emane vooderdab selle rikkalikult udusulgedega, mida kitkub oma rinnalt ja kõhult. ^[1]

Emaslind muneb iga päev. Kurnas on 6–18, enamasti aga 8–9 kreemikasvalget muna, millel on vahel õrn oliivjas varjund. Haub üksnes emaslind. Haudumine kestab 27–29 päeva. Pesalt lahkudes katab emane munad udusulgedega kinni. Kahe viimase päeva kestel enne koorumist ei käi ta üldse pesalt ära. Isaslind valvab pesa juures ja hädaohu liginedes hakkab ta valjusti kisades pesa ümber lendlema. Keskpäeval, kui on kõige palavam, ronib ta vahel paariks tunniks pessa peitu. ^[1]

Pojad kooruvad juunis ja juuli algul. Nad lahkuvad pesast peatselt ja isegi kaljudel koorunud pojad hüppavad sealt alla. Vanemad viivad pesakonna veekogule. Selle teekonna ajal võivad tibusid rünnata röövlinnud, näiteks roo-loorkullid, varesed ja kajakad, aga vanemad kaitsevad poegi innukalt. ^[1]

Tibusid toidavad mõlemad vanemad. Tibud saavad suureks kahe kuuga. Siis nad ka lennuvõimestuvad. Isaslind lahkub poegade juurest pisut varem, sest tal algab sulgimine varem kui emaslinnul.

Pojad saavad suguküpseks ja hakkavad ise sigima teisel eluaastal. ^[1]

Kaitsestaatus

Ristparti võivad ohustada kõik lihasööjad, kes tema pesasse sisse tungida suudavad, samuti kõik röövlinnud, kes temast suuruse ja jõu poolest üle on. ^[2]

Ristpart ei ole jahinduse jaoks oluline lind, sest tema arvukus on väike. ^[1]

Eestis on ristpart III kategooria kaitsealune liik.

Viited

Välislingid

• Ristpart andmebaasis eElurikkus

• Ristpart YouTube'is
• Ristpardi häälitsus

Paita arrunta (Tadorna tadorna) Anatidae familiaren hegaztia da, Tadorna generoan arruntena dena^[1].

Europa eta Asian ere jatorria duen hegazti hau neguan batzuetan iparraldeko Afrikara eta hegoaldeko Asiara migratzen da.

Galeria

• 
• 
• 
• 
• Museum specimen

Erreferentziak

Tadorna tadorna

Ristisorsa (Tadorna tadorna) on värikäs sorsalintu.

Koko ja ulkonäkö

Ristisorsan höyhenpuku on laajalti valkoinen. Sillä on tummanvihreä pää, punainen nokka, leveä, rinnan yli kulkeva ruskea vyö sekä mustat hartiat, siipisulat, pyrstön kärki ja keskivatsa. Jalat ovat vanhoilla yksilöillä vaaleanpunertavat ja nuorilla harmahtavat. Vanhan koiraslinnun värit ovat kirkkaammat, punainen otsakyhmy suurempi ja itse lintu on naarasta kookkaampi. Nuori lintu on alta valkea, päältä, niskasta ja päästä ruskeanharmaa, eikä sillä ole punaruskeaa rintavyötä ja mustaa vatsalaikkua.^[2]

Ristisorsa on 55–67 cm pitkä ja sen siipien kärkiväli on 100–135 cm.^[2][3] Äänekäs, varsinkin naaraan voimakas rallatus kuuluu kauas.

Vanhin suomalainen rengastettu ristisorsa on ollut 6 vuotta 11 kuukautta 11 päivää vanha. Vanhin brittiläinen on elänyt 16-vuotiaaksi.

Levinneisyys

Ristisorsaa tavataan pesivänä Euroopassa, Lähi-idässä ja Keski-Aasiassa. Lisäksi sitä esiintyy talvehtivana Pohjois-Afrikassa ja Etelä- ja Itä-Aasiassa. Sen maailmanlaajuiseksi kannaksi arvioidaan 580 000–710 000 yksilöä, ja sen kannankehitys on runsastuva. Maailmanlaajuisesti ristisorsa on luokiteltu elinvoimaiseksi.^[1]

Suomessa ristisorsa pesii rannikolla ja saaristossa.^[4] Pesimäkanta on vahvin Ahvenanmaan matalilla, niukkakasvustoisilla saarilla, rannikolla Porin ja Hangon välissä sekä Hailuodossa.^[3] Suomessa pesii noin 300 paria.^[4]

Ristisorsaa tavattiin pesivänä Lounais-Suomessa jo 1800-luvulla. Se kuitenkin hävisi Suomen pesimälajistosta vuosisadan lopulla taantuen koko Itämeren alueella. Suomen pesimälajistoon ristisorsa palasi 1960-luvulla, minkä jälkeen se on Suomessa hiljalleen runsastunut. Vuoden 2010 uhanalaisuustarkastelussa ristisorsa on kuitenkin luokiteltu Suomessa alueellisesti vaarantuneeksi.^[4]

Ristisorsa on lyhyen matkan muuttaja. Ristisorsat kerääntyvät eri puolilta Eurooppaa kesällä suuriksi parviksi Pohjanmeren rannikolle Vattimerelle sulkasadon ajaksi.^[2] Suomessa pesivät ristisorsat talvehtivat Länsi-Euroopan rannikolla.^[3]

Elinympäristö

Ristisorsat pesivät merenrannikolla ja suurissa järvissä ja joissa. Ne ruokailevat matalassa vedessä, rantaniityillä ja pelloilla, ja voivat ruokailumatkoilla olla kaukanakin vedestä.^[2] Suomessa ristisorsa pesii rannikolla suosien hiekkarantaisia lahdelmia ja jokien suistoja. Sisämaassa sitä tavataan Suomessa harvoin.^[3]

Lisääntyminen

Ristisorsa pesii maankolossa, rakennuksen alla tai pensaikossa, yleensä veden läheisyydessä. Naaras munii toukokuussa yleensä 6–11 kermanvalkeaa munaa, joita se hautoo kuukauden. Koiras jää toisinaan naaraan ja poikasten seuraan. Poikueet saattavat joskus yhdistyä suurparviksi. Poikaset saavuttavat lentokyvyn 45–50 vuorokauden ikäisinä.^[3]

Ravinto

Ristisorsa käyttää ravinnokseen pikkueläimiä kuten nilviäisiä ja äyriäisiä sekä levää ja vesikasvien siemeniä.^[3] Ristisorsa ruokailee rantavedessä, joko uiden kuten puolisukeltajasorsat, tai kahlaamalla ja työntämällä päänsä kokonaan veden alle. Toisinaan voi nähdä sen sotkevan räpylöillään mutaa, jolloin saaliseläimet nousevat pintaan.

Lähteet

Aiheesta muualla

• Ristisorsa Lintukuva.fi-verkkopalvelussa
• LuontoPortti: Ristisorsa (Tadorna tadorna)
• ITIS: Tadorna tadorna (englanniksi)

Tadorna tadorna

Le Tadorne de Belon (Tadorna tadorna) est une espèce d'oiseaux appartenant à la famille des anatidés, peut-être appelé dans l'Antiquité (Pline l'Ancien) chenalopex, vulpanser, ou « oie-renard ». Comme les autres espèces du genre Tadorna, il présente des caractéristiques intermédiaires entre celles des oies (faible dimorphisme sexuel, participation du mâle aux soins à la couvée) et celles des canards (morphologie, voix). Cette position intermédiaire est confirmée par les études phylogénétiques récentes^[1].

Il s'agit d'une espèce paléarctique dont la distribution est scindée en deux aires principales, l'une sur les rivages maritimes du nord-ouest de l'Europe et l'autre dans les régions semi-arides d'Asie centrale.

Étymologie

Ce tadorne est dédié à Pierre Belon (1517-1564), zoologiste français de la Renaissance. Le terme de tadorne, porté par plusieurs espèces, est lui d'origine incertaine. Il est utilisé en revanche en français dès le XVI^e siècle^[2].

Chez les Grecs anciens

Aristote mentionne leurs œufs plus clairs que ceux des autres anatidés, et Buffon en déduit, mais sans élément de preuve plus tangible, que les Grecs élevaient des tadornes.

Description

Cet oiseau mesure entre 58 et 67 cm de longueur et de 100 à 120 cm d'envergure.

Le mâle a la tête noir verdâtre, un bec rouge avec une caroncule de même couleur, caractère sexuel visuel important lors de la parade nuptiale^[3]. Il porte une bande pectorale rousse d'où part une raie ventrale sombre, des ailes blanches avec les scapulaires et les rémiges primaires noires (marquées d'un miroir vert) et le reste du corps blanc. La femelle est presque aussi colorée que le mâle (particularité permise par sa couvaison à l'abri, dans des terriers) et n'a pas de caroncule sur le bec, souvent plus marqué de noir. Les adultes des deux sexes présentent des pattes roses. Les poussins sont couverts d'un duvet brun sombre et blanc. Les jeunes se distinguent des adultes par les couvertures alaires fortement marquées de brun noir, l'absence de bande pectorale rousse, la face et la gorge blanchâtres, le bec rose et les pattes grises.

Voix

Le Tadorne de Belon est un oiseau relativement silencieux en dehors de la saison de reproduction. Durant celle-ci, le mâle émet deux types principaux de cris :

• Ak-ak-ak rapide et nasal ;
• Ark-ark plus bas et plus sonore.

La femelle accompagnée de poussins fait entendre des cris doux et nasillards.

Habitat

Cet oiseau peuple les zones humides côtières (estuaires, vasières, lacs saumâtres ou salés) et continentales.

Répartition

• habitat permanent
• habitat d'été
• zone d'hivernage

Le Tadorne de Belon est répandu de la Scandinavie et des îles Britanniques jusqu'à la Tunisie à l'ouest et de la Roumanie jusqu'à la Chine à l'est. Il y a des foyers d'habitats permanents dans le Caucase notamment en Arménie autour du lac Arpi^[4].

En France, il se rencontre en Picardie, en Normandie, en Bretagne, en Charente-maritime mais aussi en Aquitaine, en Languedoc Roussillon et en Camargue, et occasionnellement à l'intérieur du pays, loin des côtes.

Biologie

Tadorna tadorna (Tadorne de Belon) femelle au ZooParc de Beauval à Saint-Aignan-sur-Cher, France..

Tadorna tadorna - MHNT

Le Tadorne de Belon est une espèce grégaire.

Comme chez de nombreux anatidés paléarctiques, les couples se forment au cours de l'hiver mais la reproduction ne commence qu'au début du printemps. La possession d'un territoire est une condition importante pour le succès de la nidification, même si de rares couples semblent s'en passer. Ce territoire est un site favorable à l'alimentation, en particulier de la femelle pendant la période précédant la ponte. Il peut être éloigné de plusieurs kilomètres du nid. Si les premiers territoires sont occupés dès fin février, la majorité sont occupés entre début avril et les premiers jours de mai. Mi-mai, tous les sites les plus favorables sont pris. Les femelles choisissent le territoire et sont très attachées à celui-ci (80 % d'entre elles y reviennent l'année suivante contre 55 % des mâles). Des copulations ont lieu dès mars, donc bien avant la ponte. Plus celle-ci approche, plus les copulations deviennent fréquentes. Le nid est placé dans un trou d'arbre, de talus ou un terrier de lapin, voire sous des buissons ou des situations encore plus insolites (anfractuosité de falaise, blockhaus ou cabanon en bois). Généralement, la femelle pond en deux semaines une douzaine d'œufs, chacun pesant environ 75 g. Elle assure seule l'incubation pendant environ 30 jours. Demeurant sur le nid toute la journée ou presque, elle ne dispose que de très peu de temps pour s'alimenter lors de deux ou trois courtes pauses. Le lendemain de l'éclosion, la femelle quitte le nid et incite ses poussins à la suivre en émettant des appels continus eguegue.... Ceux-ci la suivent en rangs serrés tandis que le mâle se joint à eux.

Les adultes regroupent les jeunes en crèches sous la surveillance d'un ou de plusieurs adultes puis partent, généralement en juin et juillet, muer dans la mer des Wadden en Allemagne.

Le Tadorne de Belon se nourrit en surface en marchant dans la vase et balançant son bec latéralement. Il s'alimente également sur l'eau en utilisant différentes techniques : sur pied dans les flaques et en eau peu profonde, à la nage ou en basculant la queue en l'air en eau profonde. Les poussins peuvent également s'alimenter en plongée, comportement trop coûteux en énergie pour les adultes.

Le régime alimentaire du Tadorne de Belon est composé essentiellement d'hydrobies (Hydrobia ulvae) mais cet oiseau peut également consommer d'autres proies comme les crustacés Artemia salina, Corophium arenarium et Corophium volutator ou l'annélide Nereis diversicolor.

Populations

La population mondiale est comprise entre 580 000 et 710 000 individus (dont plus de 300 000 pour le Paléarctique occidental), l'espèce n'est pas menacée.

Annexes

Références taxonomiques

• (en) Référence Congrès ornithologique international : (consulté le 3 juin 2015)
• (fr+en) Référence Avibase : Tadorna tadorna (+ répartition) (consulté le 30 juin 2015)
• (en) Référence Zoonomen Nomenclature Resource (Alan P. Peterson) : Tadorna tadorna dans Anseriformes
• (en) Référence Tree of Life Web Project : Tadorna tadorna
• (en) Référence Catalogue of Life : Tadorna tadorna (Linnaeus, 1758) (consulté le 15 décembre 2020)
• (fr) Référence CITES : taxon Tadorna tadorna (sur le site du ministère français de l'Écologie) (consulté le 30 juin 2015)
• (en) Référence Fauna Europaea : Tadorna tadorna (Linnaeus, 1758) (consulté le 22 février 2022)
• (fr+en) Référence ITIS : Tadorna tadorna (Linnaeus, 1758)
• (en) Référence World Register of Marine Species : espèce Tadorna tadorna (Linnaeus, 1758)
• (en) Référence UICN : espèce Tadorna tadorna (consulté le 30 juin 2015)
• (en) Référence Animal Diversity Web : Tadorna tadorna
• (en) Référence NCBI : Tadorna tadorna (taxons inclus)

Notes et références

O pato branco^[2][3] (Tadorna tadorna) é unha especie de ave anseriforme da familia Anatidae. É un pato común e amplamente estendido en Eurasia e o norte de África. En Galicia é un invernante escaso.^[3]

Descrición

Tres patos brancos nun zoo de Polonia.

O pato branco é unha ave rechamante con aspecto intermedio entre pato e ganso. A súa plumaxe é principalmente branca con zonas negras e de cor castaña avermellada. Ten a cabeza e a parte superior do pescozo negras con irisacións verdes. Presenta unha ancha banda pectoral de cor castaña avermellada que tamén rodea o manto. Presenta zonas de plumaxe negra na liña do ventre, a punta da cola, dúas franxas escapulares e as rémixes (agás as secundarias interiores que tamén son castañas). Tamén presenta unha mancha de cor canela enferruxada na zona infracaudal de beiras difusas. O bico é vermello e as patas rosadas. Ambos os sexos son similares, pero o macho presenta unha protuberancia na base do bico a modo de escudo frontal que xunto co bico incrementa a intensidade da súa cor na época reprodutora. As femias teñen a franxa pectoral máis estreita e presentan algunhas manchas faciais brancas. Os xuvenís carecen da franxa pectoral e o rostro manchado de branco.

Taxonomía e etimoloxía

Macho en voo.

O pato branco foi descrito cientificamente por Carl von Linné en 1758 na décima edición da súa obra Systema naturae, co nome de Anas tadorna,^[4] que significa 'pato manchado', en referencia á coloración da súa plumaxe. En 1822 Heinrich Boie trasladouno como especie tipo ao xénero Tadorna que creara.^[5] É unha especie monotípica, é dicir, non se recoñecen subespecies diferenciadas.^[6]

O nome do seu xénero e especie, Tadorna, é unha palabra que procede do nome francés tadorne da ave, que á súa vez procede do termo celta tadorne que significa 'pato manchado'.^[7]

Fósil

Certos ósos fósiles de Dorkovo (Bulgaria) descritos como Balcanas pliocaenica poden en realidade pertencer a esta especie. Máis probablemente é unha especie extinta de Tadorna (se non a un xénero distinto) debido á súa idade do Plioceno temperán; a especie presente non está inequivocamente testemuñada polo rexistro fósil ata uns 2 ou 3 millóns de anos despois (Plioceno tardío/Plistoceno temperán).^[8]

Distribución

O pato branco cría na zona temperada de Eurasia. A maioría das poboacións emigran a zonas subtropicais en inverno, pero reside permanentemente en amplas zonas costeiras do oeste de Europa, á parte de movementos cara a zonas máis seguras na época de muda, como o mar de Frisia na costa do norte de Alemaña e os Países Baixos.

Prefiren as augas salobres e salgadas.

Na península Ibérica, o pato branco é invernante, pero aniña esporadicamente nalgunhas zonas. Ocupa zonas costeiras e tamén lagoas e encoros do interior.

Ovos de Tadorna tadorna no MHNT

Comportamento e hábitat

A maioría das parellas abandonan as súas crías antes de que alcancen o seu completo desenvolvemento e marchan a lugares seguros e tranquilos xunto ao mar na época de muda. En dita época, os patos brancos (igual que outros patos) perden as plumas rémixes, o que os fai moi vulnerables aos seus depredadores, porque lles impide voar ata que lles saen as novas. Os polos quedan agrupados en "garderías", ao coidado dunhas poucas femias.

O pato branco habita estuarios, costas pouco profundas e ribeiras de lagos interiores salinos en terreos abertos. Aliméntase de moluscos, pequenos crustáceos, insectos e pequenas cantidades de materia vexetal.

Notas

Véxase tamén

Tadorna tadorna

Utva (morska utva; Tadorna tadorna) je rasprostranjena i česta patka iz roda Tadorna. Fosili iz Dorkova (u Bugarskoj) za koje se pretpostavlja da pripadaju vrsti Balcanas pliocaenica možda zapravo pripadaju ovoj ptici. Još vjerojatnije je da pripadaju nekoj izumrloj vrsti roda Tadorna jer potiču iz razdoblja ranog Pliocena. Srodna je zlatokrila utva (Tadorna ferruginea).

Opis

Guski slična utva je upadljiva ptica sa svojim crvenim kljunom, bijelo-smeđim tijelom i tamnozelenim vratom i glavom. Spolovi slično izgledaju, ali ženka je bljeđa. Za sezone parenja mužjak na kljunu dobije crvenu kvrgu. Glasaju se gakanjem.

Rasprostranjenost i stanište

Ovo je ptica koja se razmnožava u umjerenoj Euroaziji. Većina populacije se seli u suptropska područja zimi, ali ova vrsta je velikim dijelom stanarica na zapadu Europe, osim selidbi na omiljena mjesta za mitarenje.

Česta je na obalama Velike Britanije gdje nastanjuje slane močvare u ušća rijeka.

Ponašanje

Jata koja se mitare mogu biti vrlo velika (100 000 na Vadenskom moru).

Ovu vrstu se uglavnom povezuje sa jezerima i rijekama na otvorenom zemljištu. Razmnožavanju se u zečijim brlozima, rupama u drveću, stogovima sijena i na sličnim mjestima. Zimi je česta na ušćima rijeka. Mladunci, kada su ugroženi, zarone pod vodu da bi izbjegli grabežljivce, a odrasli će odletjeti od njih i odmamiti grabežljivca.

Ova ptica je jedna od vrsta na koje AEWA (Agreement on the Conservation of African-Eurasian Migratory Waterbirds) ima utjecaja.

Drugi projekti