dcsimg

Pacyficzka aksamitna ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Pacyficzka aksamitna (Pomarea pomarea) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny monarek. Zamieszkiwał endemicznie wyspę Maupiti (Polinezja Francuska). Odnotowany ostatni raz przy odkryciu, w 1823. Uznany za wymarłego.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisali René Lesson i Prosper Garnot w 1838 w raporcie z podróży korwety La Coquille z lat 1822–1825. Zawierał on tylko tablicę barwną oznaczaną numerem 17. Autorzy nowemu gatunkowi nadali nazwę Muscicapa pomarea[3]; obecnie (2017) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny umieszcza pacyficzkę aksamitną w rodzaju Pomarea; do 2004 uchodziła ona za podgatunek pacyficzki czarnej (P. nigra)[4]. Holotyp pozyskano na Maupiti (należy do Polinezji Francuskiej) w 1823, odłowił go Blainville[5][6]. Opis Lessona ukazał się tego samego roku w jego Manuel d’ornithologie[7]. Kolejny opis zamieścił Garnot w innej części raportu z opisy podróży korwety; tam nadał temu ptakowi nazwę Muscicapa Maupitiensis[6]. Nie zachował się żaden okaz muzealny[8].

Morfologia

Długość ciała według Lessona miała wynosić 6 cali i kilka linii (cal francuski, pounce liczył 2,7 cm; linia to jedna dwunasta cala francuskiego, czyli około 2,25 mm). Zakładając, że kilka = 5, długość ciała wynosiła więc około 17,5 cm. Lesson podał także długość dzioba: 10 linii (ok. 22,5 mm) i ogona: 3 cale francuskie (około 8 cm)[7].

Samiec był jednolicie czarny, połyskliwy. Dziób, nogi i stopy czarne. Występowała również inna odmiana barwna, w której połyskliwe i czarne były głowa, szyja i górna część piersi, zaś pozostałe partie upierzenia były białe, z wyjątkiem brązowej plamy na pokrywach skrzydłowych. Samica z wierzchu była kasztanowobrązowa, od spodu ciała. Kuper i niższa część grzbietu czarne. Pokrywy skrzydłwe i lotki II rzędu czarne. Lotki I rzędu brązowe z czarniawymi końcówkami. Sterówki brązowe[8].

Zasięg, ekologia

Gatunek znany wyłącznie z wyspy Maupiti[5][8], liczącej zaledwie 12 km², z maksymalną wysokością nad poziomem morza 372 m[9]. Pokrywały ją wilgotne lasy zdominowane przez ketmie (Hibiscus) i figowce (Ficus)[10]. Choć autorzy Extinct Birds (2010) wspominają, że o zwyczajach tych ptaków nic nie wiadomo[8], to w 1826 Garnot odnotował, że ptaki te przebywają na chlebowcach właściwych (Artocarpus altilis), śliwcach słodkich (Spondias dulcis) oraz uganiają się za owadami[6].

Status

IUCN uznaje pacyficzkę aksamitną za gatunek wymarły (EX, Extinct)[5]. Gatunek znany wyłącznie z holotypu pozyskanego w 1823, później nie był już odnotowywany[8]. Przyczyny wymarcia nie są jasne[9]. W XIX wieku wyspa była zalesiona[8], w 2001 pozostało już tylko około 1% powierzchni lasu[9] (według innego źródła z 2002 – 9%[10]).

Przypisy

  1. Pomarea pomarea, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Pomarea pomarea. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
  3. wielu autorów: Voyage autour du monde. Exécuté par ordre du roi, sur la corvette de Sa Majesté, la Coquille, pendant les années 1822, 1823, 1824, et 1825. T. Zoologie atlas pt. 1. 1836, s. pl. 17.
  4. Frank Gill & David Donsker: Monarchs. IOC World Bird List (v7.2), 20 kwietnia 2017. [dostęp 3 czerwca 2017].
  5. a b c Maupiti Monarch Pomarea pomarea. BirdLife International. [dostęp 4 czerwca 2017].
  6. a b c wielu autorów: Voyage autour du monde. Exécuté par ordre du roi, sur la corvette de Sa Majesté, la Coquille, pendant les années 1822, 1823, 1824, et 1825. T. 1. 1836, s. 592–593.
  7. a b René Lesson: Manuel d’ornithologie. T. 1. Roret, 1828, s. 192.
  8. a b c d e f Julian P. Hume, Michael Walters: Extinct Birds. A&C Black, 2012, s. 241. ISBN 978-1-4081-5861-6.
  9. a b c Jean-Claude Thibault, Jean-Yves Meyer. Contemporary extinctions and population declines of the monarchs (Pomarea spp.) in French Polynesia, South Pacific. „Oryx”. 35 (1), s. 73–80, 2001.
  10. a b Jean-Claude Thibaulta, Jean-Louis Martin, Aura Penloup, Jean-Yves Meyer. Understanding the decline and extinction of monarchs (Aves) in Polynesian Islands. „Biological Conservation”. 108, s. 161–174, 2002.
p d e
Wymarłe ptaki holocenu Ptaki żyjące w holocenie, wymarłe po roku 1500Gatunki uznane przez IUCN
żarek małyłazik zaroślowyłazik południowyklarnetnik krótkodziobyklarnetnik brązowydrozd reliktowydrozd bonińskikępaczek białogardłychaszczak aldabrańskitrzciniak polinezyjskitrzciniak słowiczytrzciniak kremowytrzciniak brunatnytrzciniak mariańskikrzakówka wyspowamuszarka rdzawopierśnapacyficzka okopconapacyficzka atolowapacyficzka samotnapacyficzka aksamitnardzawka południowardzawka północnaszlarnik pacyficznyszlarnik złotobrewyszlarnik wyspowyszmaragdowiec żółtookiczarnouchreliktowiec leśnyreliktowiec dużyreliktowiec małyreliktowiec górskiwikłacz reuniońskihawajka sierpodziobahawajka długodziobahawajka cienkodziobahawajka samotnahawajka palmowahawajka czarnahawajka żółtorzytnahawajka hakodziobahawajka płomiennahawajka kraterowahawajka żółtawahawajka złotogłowahawajka szkarłatnahawajka półżuchwowahawajka ostrodziobahawajka rdzawapipil bermudzkiwilgowron cienkodziobyłuskówkaskworczyk kruczyskworczyk ogorzałyskworczyk skromnyskworczyk wulkanicznyszlarnik złotobrewyszpak reuniońskiszpak maskareńskikurobród różnodzioby
Gatunki nieuznane przez IUCN

Lista wymarłych gatunków za: Maas, P.H.J: Globally Extinct Birds. The Sixth Extinction, 2 stycznia 2017. [dostęp 24 maja 2017].

Systematyka i nazewnictwo polskie za: Mielczarek, P. & M. Kuziemko: Kompletna lista ptaków świata (Wersja: 2017-05-18). 18 maja 2017. [dostęp 24 maja 2017].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Pacyficzka aksamitna: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Pacyficzka aksamitna (Pomarea pomarea) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny monarek. Zamieszkiwał endemicznie wyspę Maupiti (Polinezja Francuska). Odnotowany ostatni raz przy odkryciu, w 1823. Uznany za wymarłego.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL