Wiesiołek Hoelschera[3] (Oenothera hoelscheri Renner ex Rostański) – gatunek rośliny należący do rodziny wiesiołkowatych.
Pochodzenie i rozprzestrzenienie
Prawdopodobnie jest mieszańcem Oenothera depressa i Oenothera biennis, lub Oe. depressa × Oenothera biennis. W Europie Środkowej po raz pierwszy odnotowano jego występowanie w 1942 roku. Jeden z jego gatunków rodzicielskich – Oe. depressa pochodzi z Ameryki Północnej[4]. Wiesiołek Hoelschera występuje tylko w Europie Środkowej, i jest tutaj dość szeroko rozprzestrzeniony[5]. W Polsce jest dość częsty na Górnym Śląsku, w dolinie Wisły i dolinach jej dopływów, oraz w Małopolsce i na Lubelszczyźnie[4]. Rozprzestrzenia się i pojawiają się doniesienia o jego występowaniu również w innych regionach Polski (np. na Pojezierzu Litewskim[6] i na Dolnym Śląsku[7]). Status gatunku we florze Polski: epekofit[4].
Morfologia
- Uwagi
- Gatunki wiesiołka są bardzo trudne do odróżnienia, tworzą też liczne mieszańce. Do prawidłowego oznaczenia gatunku należy znać m.in. siedlisko, w którym dana roślina rosła, barwę głównych nerwów na liściach, zabarwienie wierzchołka łodygi i pączków, stosunek długości płatków do szerokości, budowę włosków[7].
- Łodyga
- Wzniesiona, często rozgałęziająca się dołem, o wysokości do 180 cm, czerwono nabiegła do samej podstawy kwiatostanu. Omszona jest dwoma rodzajami włosków; przylegającymi i sztywnymi, wyrastającymi na czerwonych brodawkach[4].
- Liście
- Dolne eliptyczne, górne lancetowate. Brzegi liści ząbkowane, wierzchołek skręcony, środkowy nerw czerwony[4].
- Kwiaty
- Zebrane w szczytowy kwiatostan o osi gruczołowato owłosionej. Dolna część osi jest zielona i czerwono kropkowana, górna czerwieniejąca. Pączki kwiatowe zazwyczaj zielone, rzadziej czerwono prążkowane, pokryte sztywnymi włoskami gruczołowatymi. Hypancjum o długości do 3,5 cm i owłosione tak samo, jak pączki kwiatowe. Działki kielicha zakończone kończykami o długości do 3, wyjątkowo 4 mm. Kończyki te dołem przylegają do kielicha, górą rozchylają się. Płatki korony żółte, sercowate, o długości do 23 mm i szerokości do 26 mm. Wewnątrz kwiatów jeden dolny słupek ze znamionami o długości 5–9 mm i 4 pręciki[4].
- Owoc
-
Torebka o długości do 3 cm. Początkowo jest zielona, potem czerwono kropkowana. Ma ząbki na brzegu. Nasiona kanciaste, czerwonopurpurowe o długości do 2,2 mm[4].
Biologia i ekologia
Roślina dwuletnia. W pierwszym roku wytwarza tylko pęd płonny, w drugi roku kwiatostan. Po wydaniu owoców obumiera. Kwitnie od lipca do września[4]. Zapylany jest przez owady, ale w dużym stopniu występuje samopylność[7]. Rośnie na siedliskach synantropijnych[4]. Na Dolnym Śląsku np. rośnie na terenach kolejowych i na nieużytkach[7].
Przypisy
.jpg)
