Spiderflower

Kleome (Cleome L.) – rodzaj roślin zielnych lub drewniejących bylin z rodziny Cleomaceae. W przeszłości i w niektórych współczesnych ujęciach do rodzaju tego zaliczanych było od około 75^[3], przez ponad 120^[4] do ponad 200 gatunków^[5]. Po rewizji taksonomicznej w 2007 pozostawiono w nim około 20 gatunków, pozostałe przenosząc do rodzajów Arivela, Cleoserrata, Gynandropsis i Tarenaya^[6]. Rośliny te występują głównie w strefie ciepłego klimatu, z największym zróżnicowaniem w południowo-zachodniej Azji^[6]. W południowej Europie występują dwa gatunki. Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne^[3], najszerzej rozpowszechniona w uprawie jest zaliczana tu tradycyjnie kleome ciernista (C. hassleriana)^[4] (po rewizji taksonomicznej Tarenaya hassleriana (Chodat) H. H. Iltis)^[7].

Morfologia

Cleome hirta

Cleome arborea

Tradycyjnie zaliczana tu kleome ciernista przeniesiona została do rodzaju Tarenaya

Pokrój

Rośliny roczne, dwuletnie, byliny, czasem drewniejące u nasady, a nawet krzewy. Pędy prosto wzniesione, do 2 m wysokości^[3], zwykle słabo rozgałęzione^[8]. Pędy gładkie lub owłosione, także gruczołowato^[6][8].

Liście

Skrętoległe, pojedyncze do dłoniasto złożonych (listki zwykle w liczbie 3, 5 lub 7, rzadko do 11^[8][4])^[3][6]. Osadzone na ogonku krótkim lub długim^[6]. U niektórych gatunków obecne są przylistki^[8].

Kwiaty

Zebrane w szczytowe grona, czasem wyrastają z kątów górnych liści. Grona wydłużone lub spłaszczone u szczytu^[6]. Działki kielicha 4, zwykle zrośnięte u nasady, trwałe lub odpadające po przekwitnieniu^[9]. Płatki 4, nierówne, zwężone u nasady, barwy czerwonej, różowej, żółtej lub białej. Pręcików jest 6, rzadziej 4 do 12, czasem z prątniczkami^[9], są dłuższe od płatków korony i wygięte. Zalążnia górna, osadzona jest na długim gynoforze (wydłużonym dnie kwiatowym). Powstaje z dwóch owocolistków i zwieńczona jest siedzącym znamieniem, czasem osadzonym na krótkiej szyjce^[3].

Owoce

Torebki jednokomorowe, wielonasienne, zwykle zwisające^[3]. W czasie owocowania kwiatostan się wydłuża^[6].

Biologia i ekologia

Rośliny zapylane są przez owady, głównie błonkoskrzydłe i motyle. Rośliny z tego rodzaju występują na stepach i murawach, na terenach skalistych^[3].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)

Rodzaj z rodziny Cleomaceae z rzędu kapustowców (Brassicales).

Wykaz gatunków (w wąskim ujęciu według GRIN^[7])

• Cleome anomala Kunth
• Cleome arborea Kunth
• Cleome chilensis DC.
• Cleome glabra Taub. ex Glaz.
• Cleome hirta (Klotzsch) Oliv.
• Cleome lechleri Eichler
• Cleome ornithopodioides L.
• Cleome parviflora Kunth
• Cleome rubella Burch.
• Cleome rutidosperma DC.
• Cleome stylosa Eichler
• Cleome titubans Speg.
• Cleome viridiflora Schreb.

Przypisy