El romerillo o Asclepias linaria ye una especie de planta perteneciente a la familia de les apocinacees. Ye orixinaria del Desiertu de Mojave y Desiertu de Sonora nel norte de Méxicu y en California y Arizona.
Ye una yerba grande perennifolia erecta o parrotal recubiertu de pelos y conmuchas fueyes estreches de color verde que s'asemeyen a les aguyes del pinu. La inflorescencia ye una umbela coles flores, de color rosa con capiellos arredondiaos nel centru y verdoses coroles. El frutu ye un folículo.
Utilizada pal tratamientu de dolores de mueles o dientes, en Sonora emplégase'l raigañu, y en Guanajuato el frutu molíu, dambos n'aplicación local interna.
Fervíes xuntu coles cañes de trompetilla (Bouvardia ternifolia) tomar en té, les vegaes que seya necesariu pa solliviar la tos o la tos ferina. Les fueyes machucar y entemecer con alcohol pónense como tapones nos oyíos hasta que suma'l dolor en dolor d'oyíos. Amás, utilízase'l látex en feríes pequeñes, como cicatrizante, y sobre llunares y verrugues pa esanicialos.[1]
Encamiéntase'l so usu pa solliviar dolores de boca, catarru y calentura. Atribúyense-y propiedaes como antidiabético, diuréticu y purgante.
Les referencies de mayor antigüedá, daten del sieglu XVI. Martín de la Cruz señalar como antiescabiátíco. El Códice Florentino refier: "el zusmiu cura enfermedaes de los güeyos, el raigañu molíu usar pa curar les apostemes (granos)". Nel mesmu sieglu, Francisco Hernández de Toledo rellata: "el raigañu ye amargosa, secante y calorífica en segundu grau, machucada y aplicada sollivia la llepra. Abre les obstrucciones, cura les paperes y les úlceras apodrellaes, sollivia'l cólicu, la tos, l'empache, purga los intestinos y quita la flatulencia; les fueyes esquiten una lleche qu'aplicada resuelve los forcínculos".
A finales del sieglu XIX, el Institutu Médicu Nacional mentar como catárticu.
Nel sieglu XX, Maximino Martínez repite'l so usu como catárticu, y la Sociedá Farmacéutica de Méxicu, referir como catárticu y hemostático.[1]
Asclepias linaria describióse por Antonio José Cavanilles y espublizóse en Icones et Descriptiones Plantarum 1: 42, pl. 57. 1791.[2]
Asclepias: nome xenéricu que Carlos Linneo nomó n'honor d'Esculapio (dios griegu de la medicina), poles munches aplicaciones melecinales que tien la planta.
linaria: epítetu
.
Esta páxina forma parte del wikiproyeutu Botánica, un esfuerciu collaborativu col fin d'ameyorar y organizar tolos conteníos rellacionaos con esti tema. Visita la páxina d'alderique del proyeutu pa collaborar y facer entrugues o suxerencies. El romerillo o Asclepias linaria ye una especie de planta perteneciente a la familia de les apocinacees. Ye orixinaria del Desiertu de Mojave y Desiertu de Sonora nel norte de Méxicu y en California y Arizona.
