Calceolariaceae

Calceolariaceae – rodzina roślin z rzędu jasnotowców (Lamiales). Obejmuje dwa rodzaje z ok. 260 gatunkami^[1], z czego tylko kilka reprezentuje występujący w Nowej Zelandii rodzaj Jovellana. Wszystkie pozostałe gatunki należą do rodzaju pantofelnik Calceolaria występującego w Ameryce Południowej wzdłuż Andów od Ziemi Ognistej po północne krańce kontynentu oraz w Ameryce Środkowej po Meksyk na północy^[1]. Liczne gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne^[3].

Morfologia

Pokrój

Rośliny zielne i krzewy o drewnie bez promieni^[1].

Liście

Naprzeciwległe, czasem połączone nasadami w węzłach. Blaszka liściowa zwykle piłkowana, rzadziej całobrzega^[1].

Kwiaty

Czterokrotne, okazałe, grzbieciste, z dolną wargą korony silnie rozdętą. Na jej wewnętrznej stronie znajdują się gruczołowate włoski z olejkami eterycznymi. Pręciki są dwa. Zalążnia jest wpół dolna. Na szczycie słupka znamię drobne, główkowate lub niewyraźnie rozdzielone na dwie łatki^[1].

Owoce

Torebki^[1].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)^[1]

Rodzina siostrzana dla ostrojowatych Gesneriaceae.

jasnotowce

Plocospermataceae

Carlemanniaceae

Oleaceae oliwkowate

Tetrachondraceae

Peltantheraceae

Calceolariaceae

Gesneriaceae ostrojowate

Plantaginaceae babkowate

Scrophulariaceae trędownikowate

Stilbaceae

Byblidaceae byblisowate

Linderniaceae linderniowate

Pedaliaceae połapkowate, sezamowate

Martyniaceae

Acanthaceae akantowate

Bignoniaceae bignoniowate

Schlegeliaceae

Lentibulariaceae pływaczowate

Thomandersiaceae

Verbenaceae werbenowate

jasnotowate Lamiaceae

Mazaceae

Phrymaceae

paulowniowate Paulowniaceae

zarazowate Orobanchaceae

Wykaz rodzajów^[1][4]

• Calceolaria L. – pantofelnik
• Jovellana Ruiz & Pavón

Przypisy