Mleczaj czerwieniejący (Lactarius sanguifluus Fr.) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi [1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1793 r. Jean Jacques Paulet nadając mu nazwę Hypophyllum sanguifluum. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1838 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Lactarius[1].
Nazwę polską podała Alina Skirgiełło w 1998 r.[2] Niektóre synonimy naukowe[3]:
Średnica 5–12 cm, za młodu łukowaty z podwiniętym brzegiem i wgłębionym środkiem, potem staje się spłaszczony, i płatowato pofalowany. Nie posiada garbka. Skórka gładka, jasnopomarańczowa z koncentrycznymi brązowoczerwonymi wybarwieniami w postaci krążków. Podczas wilgotnej pogody jest nieco lepka[4].
Dość gęste, szeroko przyrośnięte i nieco zbiegające po trzonie. U młodych okazów są bladoochrowe, u starszych czerwonawe. Po zgnieceniu zmieniają kolor; najpierw na winnoczerwony, później brudnozielony[4].
Wysokość 3–6 cm, grubość do 3 cm. Jest walcowaty, wyraźnie krótki i ma cieńszą podstawę. Początkowo jest pełny i twardy, później pusty i kruchy. Kolor mięsnoczerwony z fioletowym odcieniem, ochrowymi brodawkami, Po zgnieceniu zmienia kolor na zielony[4].
Gruby, białożółtawy, u młodych okazów twardy, u starszych kruchy. Ma korzenny smak i owocowy zapach. Po uszkodzeniu zmienia kolor na krwistoczerwony, później brudnozielony. Wydziela krwistoczerwone mleczko[4].
Początkowo wypływa obficie. Od samego początku jest winnoczerwone z liliowym odcieniem. W smaku jest ostre[5].
Wysyp zarodników jasnoochrowy. Zarodniki szerokoowalne o rozmiarach 7,1–9,1 × 6–7,5 μm. Na powierzchni posiadają dość duże brodawki połączone regularną siateczką oróżnej wielkości oczkach. Podstawki mają rozmiar 40–45 × 4,5–7 μm. Wąskowrzecionowate cystydy mają rozmiar 45–55 × 4,5–7 μm i wystają prawie na 10 μm ponad hymenium[5].
W Polsce jego rozprzestrzenienie i częstość występowania nie są znane. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. opisano tylko dwa jego stanowiska[6].
Występuje późnym latem i jesienią, głównie w lasach iglastych, wyłącznie pod sosnami, głównie na podłożu wapiennym[4].
Grzyb mikoryzowy[6], grzyb jadalny[7][4]. Nadaje się do pieczenia i konserwowania. W przeciwieństwie do mleczaja rydza nie powoduje barwienia moczu na czerwono[5].
Jest często atakowany przez pasożytniczego grzyba Hypomyces lateritius, powodującego biały nalot i niedorozwój jego blaszek oraz stwardnienie miąższu. Porażone przez tego grzyba owocniki są niejadalne[8].
Wśród grzybów o morfologicznie zbliżonych owocnikach wymienia się następujące gatunki[7]<
Przez grzybiarzy gatunki te zazwyczaj są nierozróżniane; rozróżnienie ich tylko na podstawie wyglądu jest bardzo trudne, a czasami niemożliwe. Należy brać pod uwagę jeszcze inne cechy; miejsce występowania, kolor mleczka i zmianę koloru miąższu po uszkodzeniu. Z punktu widzenia grzybiarzy rozróżnienie gatunków nie jest bardzo istotne; gatunki te są bowiem jadalne, chociaż dość znacznie różnią się smakiem[9]. Jedynie mleczaj modrzewiowy jest lekko trujący[7].
Mleczaj czerwieniejący (Lactarius sanguifluus Fr.) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae).
