dcsimg

Tiarella ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
 src=
Tiarella sercolistna

Tiarella (Tiarella L.) – rodzaj roślin z rodziny skalnicowatych. Należy do niego jeden gatunek (Tiarella polyphylla) występujący w Azji (Himalaje i Japonia) oraz w zależności od ujęcia – 2[3] lub 4[4] gatunki północnoamerykańskie (z obszaru od Alaski i Nowej Szkocji na północy po Kalifornię i Georgię na południu). Rośliny te rosną w wilgotnych lasach i na cienistych stokach gór[4]. Są blisko spokrewnione z żurawkami i roślinami z rodzaju utajma, z którymi tworzą mieszańce. W uprawie rozpowszechnionych jest wiele odmian mieszańcowych, ozdobnych z powodu większych i zaróżowionych kwiatów oraz plamistych liści[5][4].

Morfologia

Pokrój
Kępiasto rosnące byliny kłączowe osiągające do 60 cm wysokości[4][3].
Liście
Zwykle zimozielone, owłosione, ząbkowane, z kilkoma klapami lub z trójlistkowe. Zebrane w większości w rozetę przyziemną, na pędach kwiatowych czasem też z kilkoma liśćmi[4].
Kwiaty
Drobne, zebrane w delikatne grona na nagich pędach. Kwiaty białe, czasami bladoróżowe. Kielich z 5 działek zrośniętych u nasady, w dole kubeczkowaty. Płatków też jest 5, są drobne i niepodzielone. Pręcików jest 10, długich i cienkich. Zalążnia jest niemal górna, powstaje z dwóch owocolistków, każdy z odrębną szyjka słupka[4].
Owoce
Wielonasienne torebki pękające dwiema nierównymi klapami. Nasiona drobne[4].

Systematyka

Pozycja według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj Tiarella należy do rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae), które tworzą grupę siostrzaną dla rodziny agrestowate (Grossulariaceae), wraz z którą wchodzą w skład rzędu skalnicowców[1].

Pozycja rodzaju według systemu Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Saxifraganae Reveal, rząd skalnicowce (Saxifragales Dumort.), podrząd Saxifragineae Engl., rodzina skalnicowate (Saxifragineae Engl.), rodzaj Tiarella L.)[6].

Wykaz gatunków[7]

Zastosowanie i uprawa

Tiarelle uprawiane są jako rośliny ozdobne, przy czym zwykle w uprawie znajdują się liczne kultywary. Rośliny te nadają się na rabaty, do alpinarium, często są uprawiane jako rośliny okrywowe. Są odporne na mróz. Wymagają stanowiska zacienionego lub półcienistego, żyznej i przepuszczalnej oraz stale wilgotnej gleby. Rozmnaża się je przez podział (wczesną wiosną) lub przez nasiona.

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2009-06-26].
  2. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-10].
  3. a b Suneeti Jog: Tiarella (ang.). W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-12-20].
  4. a b c d e f g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2011, s. 107. ISBN 0-333-74890-5.
  5. zbiorowe: A-Z encyklopedia. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 978-3-8331-1916-3.
  6. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Saxifraga (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2010-01-20].
  7. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2013-12-20].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Tiarella: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src= Tiarella sercolistna

Tiarella (Tiarella L.) – rodzaj roślin z rodziny skalnicowatych. Należy do niego jeden gatunek (Tiarella polyphylla) występujący w Azji (Himalaje i Japonia) oraz w zależności od ujęcia – 2 lub 4 gatunki północnoamerykańskie (z obszaru od Alaski i Nowej Szkocji na północy po Kalifornię i Georgię na południu). Rośliny te rosną w wilgotnych lasach i na cienistych stokach gór. Są blisko spokrewnione z żurawkami i roślinami z rodzaju utajma, z którymi tworzą mieszańce. W uprawie rozpowszechnionych jest wiele odmian mieszańcowych, ozdobnych z powodu większych i zaróżowionych kwiatów oraz plamistych liści.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL