dcsimg

Rzodkiew ( Polish )

provided by wikipedia POL
 src=
Rzodkiew zwyczajna (odm. rzodkiewka)
 src= Zobacz hasło rzodkiewka w Wikisłowniku  src= Zobacz w Wikibooks publikację
Uprawa rzodkwi

Rzodkiew (Raphanus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Należą do niego trzy gatunki, pochodzące z basenu Morza Śródziemnego. Rozprzestrzenione zostały niemal na całym świecie[4]. W Polsce występują dwa gatunki[5]. Rozpowszechnionym w świecie warzywem pod postacią różnych odmian jest rzodkiew zwyczajna (znana jako rzodkiewka) i rzodkiew japońska.

Morfologia

Pokrój
Rośliny zielne (jednoroczne lub dwuletnie), sztywno owłosione prostymi, pojedynczymi włoskami, rzadko nagie. Pędy prosto wzniesione lub pokładające się, pojedyncze lub rozgałęzione[3]. Osiągają do 0,8 m wysokości[6].
Liście
Odziomkowe ogonkowe, pojedyncze, ząbkowane, lirowate lub pierzasto wcinane. Liście łodygowe są do nich podobne, ale górne niemal siedzące[3].
Kwiaty
Zebrane po kilka w grona wydłużające się podczas owocowania. Działki kielicha podługowate do równowąskich, prosto wzniesione, nasady działek bocznych woreczkowato wyciągnięte. Płatki korony białe lub purpurowe, zwykle z ciemnymi żyłkami. Owalne lub zaokrąglone, ale u nasady z paznokciem o długości zbliżonej do szerszej części szczytowej lub dłuższej. Pręcików sześć, wyraźnie czterosilnych (cztery dłuższe, dwa krótsze). Miodniki cztery. W zalążni od 2 do 22 zalążków. Słupek okazały lub drobny, ze znamieniem główkowatym, czasem nieznacznie dwudzielnym[3].
Owoce
Wąskie, wielonasienne łuszczyny, zwężające się między nasionami[6], rozpadające się na jednonasienne człony[3].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system system APG III z 2009)

Należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)[1][7].

Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett), podrodzina Brassicoideae Burnett, plemię Raphaneae DC., rodzaj rzodkiew (Raphanus L.)[8].

Gatunki flory Polski[5]
Pozostałe[9]

Zastosowanie

Rzodkiew zwyczajna od dawna uprawiana była jako warzywo. Jedli ją niewolnicy w starożytnym Rzymie, uprawiana była też w starożytnych Chinach[10]. Można ją spożywać na surowo, ale także gotowaną. Szczególnie często jest używana do sporządzania sałatek. Obecnie uprawiana jest w wielu odmianach różniących się kształtem korzenia (może być kulisty, stożkowy, cylindryczny) i barwą (czerwona, różowa, biała, istnieją też odmiany o dwubarwnych korzeniach).

Przypisy

  1. a b Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2010-11-10].
  2. a b Raphanus. W: Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2009-02-25].
  3. a b c d e Raphanus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-02-13].
  4. Suzanne I. Warwick: Raphanus Linnaeus. W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-02-13].
  5. a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  6. a b Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 172. ISBN 0-333-74890-5.
  7. Brassicaceae Genera. [dostęp 2010-11-10].
  8. Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Raphanus (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-25].
  9. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-11-11].
  10. Geoff Burnie i inni: Botanica. Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. ISBN 3-8331-1916-0.
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Rzodkiew: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Rzodkiew (Raphanus L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Należą do niego trzy gatunki, pochodzące z basenu Morza Śródziemnego. Rozprzestrzenione zostały niemal na całym świecie. W Polsce występują dwa gatunki. Rozpowszechnionym w świecie warzywem pod postacią różnych odmian jest rzodkiew zwyczajna (znana jako rzodkiewka) i rzodkiew japońska.

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL