Didymodon Moss

Didymodon ferrugineus (Zurückgekrümmtes Doppelzahnmoos) ist eine Laubmoos-Art aus der Familie Pottiaceae. Ein häufiges Synonym ist Barbula reflexa (Brid.) Brid.

Merkmale

Das Moos bildet lockere, braungrüne bis oft rotbraune Rasen. Die wenig verzweigten Stämmchen sind bis etwa 3 Zentimeter groß und weisen im Querschnitt einen Zentralstrang auf. Die Blätter sind bis 2 Millimeter lang, aus eiförmiger Basis allmählich zugespitzt, ganzrandig und gekielt, mit kräftiger, bis in die Blattspitze reichender Rippe. Im feuchten Zustand sind die Blätter stark sichelförmig zurückgekrümmt. Die Blattränder sind in der unteren Blatthälfte zurückgebogen. Die Blattzellen sind dickwandig, im oberen Blattteil rundlich quadratisch und papillös, am Blattgrund quadratisch bis kurz rechteckig. Die Oberseite der Rippe weist schmale, verlängerte Zellen auf.

Die diözische Art fruchtet sehr selten. Die rote Seta ist um 1 Zentimeter lang, die länglich eiförmige bis zylindrische, aufrechte Kapsel besitzt 16 fadenförmige und gewundene Peristomzähne, der Deckel ist lang geschnäbelt, die Sporen sind glatt und 7 bis 10 µm groß.

Verbreitung und Standortansprüche

Didymodon ferrugineus kommt neben Europa in Teilen Asiens, in Nord- und Mittelamerika und in Nordafrika vor. In Mitteleuropa ist das Moos in den Kalkgebieten der Gebirge ziemlich verbreitet, in den Alpen steigt es bis in die alpine Höhenstufe. Es wächst auf steinigen Böden, auf Felsen und Mauern an lichten bis halbschattigen, frischen bis feuchten Standorten.

Literatur

• Jan-Peter Frahm, Wolfgang Frey: Moosflora (= UTB. 1250). 4., neubearbeitete und erweiterte Auflage. Ulmer, Stuttgart 2004, ISBN 3-8252-1250-5.
• Martin Nebel, Georg Philippi (Hrsg.): Die Moose Baden-Württembergs. Band 1: Allgemeiner Teil, spezieller Teil (Bryophytina I, Andreaeales bis Funariales). Ulmer, Stuttgart 2000, ISBN 3-8001-3527-2.

Weblinks

– Album mit Bildern, Videos und Audiodateien

• Didymodon ferrugineus in Moose-Deutschland
• Didymodon ferrugineus in Moosflora der Schweiz

Paroząb rdzawy (Didymodon ferrugineus (Schimp. ex Besch.) M.O. Hill) – gatunek mchów należący do rodziny płoniwowatych (Pottiaceae Schimp.).

Rozmieszczenie geograficzne

Występuje w Ameryce Północnej (Grenlandia, Kanada, Stany Zjednoczone, Meksyk), Ameryce Centralnej, Karaibach, Europie, Azji i północnej Afryce^[3]. W Polsce podawany m.in. z województwa śląskiego^[4], pasma Gorców^[5] czy Bieszczadów Zachodnich^[6].

Morfologia

Gametofit

Formuje maty lub luźne kępy^[7]. Rośliny zazwyczaj czerwonobrązowe, zazielenione na szczycie. Łodyżki osiągają do 2^[7]–2,5^[3] cm wysokości. Listki łodygowe stulone do słabo rozpostartych w stanie suchym, silnie odgięte, gdy wilgotne. Blaszka jajowato-trójkątna do jajowato-lancetowatej, długości od 0,8^[3]–1^[7] mm do 1,5^[7]–2^[3] mm. Wierzchołek listka szeroko zaostrzony. Żebro niewystające lub lekko wystające z wierzchołka, delikatnie zwężone, nieznacznie szersze u podstawy^[3].

Sporofit

Seta długości 0,6–1,2 cm. Puszka zarodni długości 0,7–1,5 mm. Perystom o 16 zębach, prawie prostych do jednokrotnie skręconych w lewo, długości 275–600 µm. Zarodniki o średnicy 7–9 µm^[3].

• Pokrój

• Łodyżki

• Listki

Gatunki podobne

Paroząb mylny Didymodon fallax ma słabiej odgięte listki, większy sporofit i mniej preferuje gleby wapienne. Paroząb rdzawy łatwo pomylić z Triquetrella californica, który odróżnia się jednak trójkątnym przekrojem łodyżki^[3]. D. maximus formuje większe, żółtobrązowe lub brązowe darnie o wysokości 2–8 cm. Listki Bryoerythrophyllum recurvirostrum ma listki słabiej odgięte od łodyżki, poza tym dosyć często wykształca sporofit^[7].

Biologia i ekologia

Gatunek dwupienny, kilkuletni^[6]. Rzadko wykształca sporogony^[3], nie stwierdzono ich na stanowiskach w Bieszczadach Zachodnich^[6] ani w Brytanii^[7]. Zarodniki dojrzewają od zimy do wiosny^[3].

Gatunek światłolubny, mezofilny, kalcyfilny^[6]. Rośnie na gliniastej glebie i na skałach, na półkach, skarpach i łąkach śródleśnych, odkrywkach, na podłożu wapiennym, w miejscach wilgotnych^[3]. Występuje także w zbiorowiskach ruderalnych, na glebach zniekształconych przez człowieka. Gatunek podgórski^[6], występuje na wysokościach 60–1370 m n.p.m.^[3], w Bieszczadach Zachodnich do 680 m n.p.m.^[6]

Systematyka i nazewnictwo

Synonimy^[2]: Barbula falcifolia Müll. Hal., Barbula ferruginea Schimp. ex Besch., Barbula recurvifolia Schimp., Barbula reflexa (Brid.) Brid., Barbula rigidicaulis Müll. Hal., Barbula serpenticaulis Müll. Hal., Didymodon rigidicaulis (Müll. Hal.) K. Saito, Tortula reflexa Brid., Triquetrella recurvifolia Dixon & Sakurai, Triquetrella tenuicaulis Sakurai.

Zagrożenia i ochrona

Gatunek został wpisany na czerwoną listę mchów województwa śląskiego z kategorią zagrożenia „LC” (najmniejszej troski, stan na 2011 r.). W Czechach w 2005 r. również nadano mu kategorię „LC”^[4].

Jest to jeden z niewielu gatunków mchów występujących w Bieszczadach, którego stanowisk nie stwierdzono na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. W Bieszczadach nadano mu kategorię zagrożenia „DD” (o nieokreślonym zagrożeniu, wymagające dokładniejszych danych)^[6].

Przypisy

Didymodon ferrugineus là một loài Rêu trong họ Pottiaceae. Loài này được (Schimp. ex Besch.) M.O. Hill mô tả khoa học đầu tiên năm 1981.^[1]

Hình ảnh

Chú thích

Liên kết ngoài

• Phương tiện liên quan tới Didymodon ferrugineus tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Didymodon ferrugineus tại Wikispecies

Bài viết liên quan đến họ rêu Pottiaceae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s