Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw ymdeithiwr y derw, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy ymdeithwyr y derw; yr enw Saesneg yw Oak Processionary, a'r enw gwyddonol yw Thaumetopoea processionea.[1][2] Mae i'w ganfod ledled Ewrop gan gynnwys Lloegr a Chymru ers 2006.
25–35 mm ydy lled yr adenydd agored ac mae'n hedfan ym Medi a Hydref, mewn un genhedlaeth.
Prif fwyd y lindys ydy'r derwen, collen a ffawydden.
Mae tua 63,000 o binnau bychain y lindys yn llawn o wenwyn a all achosi asma, trafferthion anadlu arall a hyd yn oed anaphylaxis.
Gellir dosbarthu'r pryfaid (neu'r Insecta) sy'n perthyn i'r Urdd a elwir yn Lepidoptera yn ddwy ran: y gloynnod byw a'r gwyfynod. Mae'r dosbarthiad hwn yn cynnyws mwy na 180,000 o rywogaethau mewn tua 128 o deuluoedd.
Wedi deor o'i ŵy mae'r ymdeithiwr y derw yn lindysyn sy'n bwyta llawer o ddail, ac wedyn mae'n troi i fod yn chwiler. Daw allan o'r chwiler ar ôl rhai wythnosau. Mae pedwar cyfnod yng nghylchred bywyd glöynnod byw a gwyfynod: ŵy, lindysyn, chwiler ac oedolyn.
Gwyfyn sy'n perthyn i urdd y Lepidoptera yw ymdeithiwr y derw, sy'n enw gwrywaidd; yr enw lluosog ydy ymdeithwyr y derw; yr enw Saesneg yw Oak Processionary, a'r enw gwyddonol yw Thaumetopoea processionea. Mae i'w ganfod ledled Ewrop gan gynnwys Lloegr a Chymru ers 2006.
25–35 mm ydy lled yr adenydd agored ac mae'n hedfan ym Medi a Hydref, mewn un genhedlaeth.
Bourovčík toulavý (Thaumetopoea processionea) je motýl, jehož larvy poškozují listy dřevin žírem. Setkání s housenkou bourovčíka může být nebezpečné, protože její chloupky způsobují silné alergické reakce na kůži, bolestivé záněty kůže a očí či astmatické záchvaty.[L 1]
THAUPR[1]
Podle EPPO je pro patogena s označením bourovčík toulavý (Thaumetopoea processionea) používáno více rozdílných názvů, například Cnethocampa processionea.[1]
Můry jsou široce rozšířeny ve střední a jižní Evropě, a občas je lze nalézt na severu, například ve Švédsku. V jižních zemích Evropy je populace přirozeně omezována predátory, tito však v severní Evropě nežijí. Bourovčík toulavý se šíří také ve Velké Británii.
V Česku žije na jižní Moravě.
Rozpětí křídel dospělce je asi 25-30 mm. Dospělci mají přední křídla s hnědými a bílými znaky. Dospělce proto lze jen obtížné spatřit na dubové kůře. Hostitelskou rostlinou je především dub, ale bourovčík napadá také lísku, habr, kaštanovník, břízu a buk.
Velké kolonie housenek proudící po zemi nebo kmenech devastují žírem stromy. Housenky bourovčíka toulavého způsobují holožíry.
Představuje vážné zdravotní ohrožení obyvatel, způsobuje odlistění dřevin a opakované holožíry mohou vést k odumření dřeviny.[L 1]
Ochrana rostlin je nezbytná. Obvykle je velmi účinný Bacillus thuringiensis [L 1](Bathurin). Lze použít insekticidy. Ve Velké Británii byly proti housenkám použity insekticidy rozprašované helikoptérami.[2]
Obrázky, zvuky či videa k tématu bourovčík toulavý ve Wikimedia Commons
Bourovčík toulavý (Thaumetopoea processionea) je motýl, jehož larvy poškozují listy dřevin žírem. Setkání s housenkou bourovčíka může být nebezpečné, protože její chloupky způsobují silné alergické reakce na kůži, bolestivé záněty kůže a očí či astmatické záchvaty.
Ege-processionsspinder (Thaumetopoea processionea) er en natsværmer. De er let genkendelige på, at larverne altid optræder i flok og hyppigt kravlende i lange rækker,[1]
Selve den voksne natsværmer er harmløs. I larvestadiet er dyret forsynes med utallige fimrehår, der er stærkt giftige. Kommer mennesker i kontakt med fimrehårene, udløser giften reaktionen dermatitis, der er ekstremt kløende udslæt med blærer og røde plamager. Det kan ved længere kontakt med larverne udløse varig allergi.[2]
Ege-processionsspinderne findes normalt i det sydlige Europa, men har bredt sig nord på til Slesvig-Holsten.[2]
Slægten processionsspindere indeholder også arter som fyrre-processionsspinderen (Thaumetopoea pinivora) som der lever en bestand af på Bornholm (siden 1930'erne), og pinje-processionsspinderen (Thaumetopoea pityocampa). Deres larver er ligeledes giftige.[1][3][4]
Ege-processionsspinder (Thaumetopoea processionea) er en natsværmer. De er let genkendelige på, at larverne altid optræder i flok og hyppigt kravlende i lange rækker,
Der Eichen-Prozessionsspinner (Thaumetopoea processionea) ist ein Schmetterling (Nachtfalter) aus der Familie der Zahnspinner (Notodontidae).
Die Brennhaare der Raupe können beim Menschen eine Raupendermatitis auslösen.
Die Falter erreichen eine Flügelspannweite von 25 bis 32 Millimetern (Männchen) bzw. 30 bis 36 Millimetern (Weibchen). Die Männchen haben glänzend asch- bis braungrau gefärbte Vorderflügel, auf denen zwei Querbinden verlaufen. Diese sind dunkel und außen weißlich gerandet und befinden sich in der Diskal- bzw. Postdiskalregion, wobei ihre genaue Position variiert. Im Submarginalbereich nahe der Flügelspitze befindet sich eine zur Flügelspitze hin gerichtete dunkle zackenförmige Zeichnung. Zwischen den beiden dunklen Querbinden befindet sich manchmal ein dunkler Diskoidalfleck. Die Flügelbasis ist hell gefärbt. Die dunkel gefransten Hinterflügel sind gelblichweiß gefärbt, leicht gräulich bestäubt und tragen eine braungraue, diffuse Bogenlinie in der Postdiskalregion. Diese geht im Innenwinkel in einen gut erkennbaren Fleck über. Bei den Weibchen sind die Vorderflügel dunkler, grau bis braungrau gefärbt und haben nur eine undeutliche, schwach ausgeprägte Zeichnung, die mitunter auch gänzlich fehlen kann. Ihre Hinterflügel sind ebenso dunkel gefranst und grauweiß gefärbt. Die gelbbraunen Fühler sind bei beiden Geschlechtern doppelt gekämmt, die des Weibchens sind jedoch kürzer und auch nicht so lang gekämmt. Thorax und Hinterleib sind stark grauschwarz behaart, das Hinterleibsende des Weibchens ist stumpf und trägt einen kranzförmigen Afterbusch.[1][2] Die Vorder- wie auch die Hinterflügel können stark verdunkelt sein, wobei sie dann keine Zeichnung aufweisen. Sehr selten treten auch Männchen auf, die die nahezu gleiche Färbung wie die Weibchen aufweisen.[1]
Die Tiere sehen dem Kiefern-Prozessionsspinner (Thaumetopoea pinivora) sehr ähnlich, ihre Zeichnung ist jedoch in der Regel weniger stark ausgeprägt. Gut unterscheiden kann man die ähnliche Art durch ihre weiß gefärbten Hinterflügel und den nur kleinen Fleck im Innenwinkel sowie die fehlende Bogenlinie.[2]
Der Eichen-Prozessionsspinner ist von der Iberischen Halbinsel über Süd- und Mitteleuropa östlich bis in den Süden Russlands und nach Vorderasien verbreitet. Er fehlt auf mehreren Mittelmeerinseln, im Nordwesten Europas und tritt in Fennoskandinavien nur im südlichsten Teil Schwedens auf.
In Deutschland sind infolge der Massenvermehrungen mittlerweile alle Bundesländer betroffen, am stärksten Berlin, Brandenburg, Sachsen-Anhalt, Baden-Württemberg, Nordrhein-Westfalen und Bayern.
Die Art tritt hauptsächlich im Flachland von der planaren bis zur kollinen Höhenstufe auf.[3] Besiedelt werden eichenreiche Wälder, wie etwa Eichen-Hainbuchen-Wälder und Kiefernwälder mit Eichenbewuchs, bevorzugt an trockenen und lichten Orten, aber auch in Eichen-Ulmen-Auen. Sie treten jedoch daneben auch in anderen Lebensräumen an Einzelbäumen auf, wie etwa an Straßenrändern, in Parks und auch im urbanen Bereich.[3][1]
Wie der Name sagt, finden sich die Raupen des Eichen-Prozessionsspinners hauptsächlich an Eichen, gelegentlich – insbesondere in starken Befallsjahren – aber auch an einigen anderen Baumarten, insbesondere an der Hainbuche. Befallen werden vor allem einzeln stehende Bäume oder solche am Waldrand (besonders an der wärmebegünstigten Südseite). Die Eigelege der Eichen-Prozessionsspinner von 100 bis 200 Stück bestehen aus etwa einen Millimeter großen weißen Eiern. Sie werden meistens an älteren Eichen im Kronenbereich an dünneren Zweigen und anderen glatten Rindenstellen in Form einer länglichen Platte abgelegt und durch Afterschuppen und Sekret getarnt. Der Embryo entwickelt sich noch im Herbst zur fertigen Jungraupe, die dann im Ei überwintert und Anfang Mai schlüpft. Die Raupen durchlaufen fünf bis sechs Entwicklungsstadien bis zur Verpuppung und werden bis zu fünf Zentimeter lang. Sie haben eine dunkle, breite Rückenlinie mit samtartig behaarten Feldern und rotbraunen, langbehaarten Warzen. Sie leben gesellig und gehen in Gruppen von 20 bis 30 Individuen im „Gänsemarsch“ auf Nahrungssuche, daher der Name „Prozessionsspinner“. Die älteren Raupen ziehen sich tagsüber und zur Häutung in Raupennester (Gespinste), die bis zu einem Meter lang werden können, am Stamm oder in Astgabelungen von Eichen zurück. Ab dem dritten Stadium entwickeln sich bei den Larven Brennhaare mit Widerhaken, die ein Nesselgift, das Thaumetopoein, enthalten.
Die Raupen ernähren sich von den Blättern ihrer Wirtsbäume. Sie fressen die gesamte Gewebefläche der Blattspreite und verschmähen dabei lediglich die Mittelrippe und stärkere Seitenrippen des Blattes. Sie gelten als Schädlinge, da sie Lichtungs- oder Kahlfraß verursachen. Bei mehrjährigem starkem Auftreten kann der Baum direkt oder durch Folgeerscheinungen geschädigt werden.
Natürliche Feinde des Eichen-Prozessionsspinners sind Wanzen, Schlupfwespen, Raupenfliegen, der Kuckuck, der Pirol, die Blaumeise und räuberische Käfer wie zum Beispiel der Puppenräuber.
Maßnahmen zur Regulierung der Populationen des Eichen-Prozessionsspinners aus forstwirtschaftlichen Gründen sind nur in Ausnahmefällen gerechtfertigt. In der Nähe von Siedlungen und Erholungseinrichtungen werden die Raupen des Eichen-Prozessionsspinners aus gesundheitlich-hygienischen Gründen bekämpft. Der Einsatz von Pflanzenschutzmitteln ist dabei insbesondere bis zum zweiten Raupenstadium vor Ausbildung der Brennhaare sinnvoll.
Bei der Bekämpfung kommen verschiedene Techniken zum Einsatz. So werden große Flächen vom Hubschrauber aus oder Einzelbäume vom Boden aus mit chemischen Pflanzenschutzmitteln behandelt (Diflubenzuron).[4] Das gelegentlich durchgeführte Abflammen der Nester des Eichen-Prozessionsspinners wird als problematisch betrachtet. Die Fixierung der Nester mittels chemischer Bindemittel und das Absaugen kann ebenfalls zur Reduzierung der Brennhaare eingesetzt werden.[5] Ein weiterer Bekämpfungsansatz ist das großflächige Aufbringen einer mit dem Bakterium Bacillus thuringiensis versetzten Spritzbrühe auf die Blattoberflächen der befallenen Bäume. Die Stoffwechselprodukte dieses Bakteriums verbinden sich im Darmtrakt der Raupen mit dort vorkommenden Enzymen zu toxischen Substanzen, die bewirken, dass die Raupen nach 3 bis 4 Tagen ihre Fraßtätigkeit einstellen.[6]
Umweltverbände lehnen flächendeckende Spritzeinsätze gegen den Eichenprozessionsspinner aus der Luft strikt ab; andere Tiere, wie die Raupen anderer Schmetterlinge oder brütende Vögel könnten geschädigt werden. Nester könnten auch – jedoch aufwändiger – abgesaugt werden.[7] Der NABU zieht den gezielten Einsatz von chemischen Substanzen nur als letztes Mittel in Betracht, wenn Menschen in der Nähe von öffentlichen Einrichtungen und Plätzen im Siedlungsbereich in Gefahr sind. In Wäldern jedoch, wo Menschen nicht direkt gefährdet sind, werden durch die großflächige Versprühung von Insektiziden negative langfristige Auswirkungen auf das Ökosystem befürchtet.[8]
Die sehr feinen Brennhaare der Raupe, die ein Eiweißgift namens Thaumetopoein enthalten, können beim Menschen eine Raupendermatitis auslösen.
Die Brennhaare der Raupe sind innen hohl und brechen leicht. Sie setzen dann eine Brennsubstanz frei, die bei direktem Hautkontakt Rötungen oder gar eine Dermatitis auslösen können.[9] Die alten Larvenhäute bleiben nach der Häutung in den „Nestern“, weshalb die Konzentration an Brennhaaren in solchen Nestern oft sehr hoch ist. Alte Gespinstnester, ob am Baum haftend oder am Boden liegend, sind eine anhaltende Gefahrenquelle. Die Raupenhaare sind lange haltbar und reichern sich über mehrere Jahre in der Umgebung an, besonders im Unterholz und im Bodenbewuchs (Gräser, Sträucher).
Für den Menschen gefährlich sind die Haare des dritten Larvenstadiums (Mai, Juni) des Eichen-Prozessionsspinners. Sie halten sich auch an den Kleidern und Schuhen und lösen bei Berührungen Rötungen, Konjunktivitis, manchmal auch Keratitis oder sogar Uveitis aus.[10] Die (fast unsichtbaren) Brennhaare dringen leicht in die Haut und Schleimhaut ein und setzen sich dort mit ihren Häkchen fest. Die Raupendermatitis kann sich in drei verschiedenen klinischen Erscheinungsbildern zeigen:
Die Hautreaktionen halten (unbehandelt) oft ein bis zwei Wochen an. Meist sind alle Hautbereiche betroffen, die nicht bedeckt waren. Die Haut- und Schleimhauterscheinungen können mit Kortisolpräparaten behandelt werden. Gegen den Juckreiz helfen Antihistaminika. Reizungen an Mund- und Nasenschleimhaut durch Einatmen der Haare können zu Bronchitis, schmerzhaftem Husten und Asthma führen. Hier wären Kortisonsprays und Sprays mit Bronchien-erweiternden Mitteln erforderlich. Selten ist eine stationäre Behandlung mit Infusion von Kortison oder Theophyllin notwendig. Begleitend treten Allgemeinsymptome wie Schwindel, Fieber, Müdigkeit und Bindehautentzündung auf. Selten sind allergische Schockreaktionen.
Einzelne Raupe
Raupen-Prozession, Gespinst und Fraßschäden an Eiche (Stadium Ende Mai)
Flächige Raupen-Prozession und Fraßschäden an Eiche (Stadium Ende Mai)
Gespinst an einer Eiche
Sich in Schlangenform auf dem Boden fortbewegende Eichen-Prozessionsspinner
Der Eichen-Prozessionsspinner (Thaumetopoea processionea) ist ein Schmetterling (Nachtfalter) aus der Familie der Zahnspinner (Notodontidae).
Die Brennhaare der Raupe können beim Menschen eine Raupendermatitis auslösen.
De eeknprosessieroepe (Thaumetopoea processionea, ook wal es stekkelroepe neumd) is de roepe van n nachtuulken den't völle vuurkeump in België, mer seend 1990 ook in Neerlaand ne vaste stea hef.
Disse roepe hef gevöarlike höare dee't bie n meanske breanderige jökkerieje geewt. Um de zovölle tied he'j dr ne ploage van.
Nöast eeknbeume zitt ze ook gearne in baarkn- kastanje- en beuknbeume.
n Vleender het eeknprosessieroepnvleender. De larve is ne bladvretnde roepe dee't vuural völle in eeknbeume zit. De eikes komt in t vuurjoar oet, met at de eerste junge eeknblaadn an de beume komt. In Neerlaand en Vlaandern krie'j dr mangs zonnen hoop van det t ne ploage is. De roepe zit vuural an de zunnige zuudkaante van de eeknstämme. De eeknprosessieroepn zitt bie mekaar in nöste dee't bouwd zeent as n dicht spinsel van vervelde huudjes, braandhöare en mest.
In Vlaandern is de stekkelroepe al joarn "in ebörgerd", vuural in de proveensies Antwaarpen en Limburg. Volgens de katalogus van Lempke köm de roepe van 1820 töt 1900 ook in Neerlaand völle vuur töt an de liene Ernem - Niejmeagn - Viaann - Dordrecht, met ne opmoarking dr bie van "in vrij grooten getale" en "talriek". t Is nit dudelik woerumme de roepe tusken 1900 en 1990 nit ezeen wör. In 2010 warn ze alwier zovear terugge det heel Neerlaand as wongebeed an eduudt wör. Ze wordt vuural ezeen tusken zommereekn in laann bie steadn en döarpe, oarfbeplaanting op kampings en laandgoodern met völle bos dr umhen.
In völle bosn wörd de roepe wal vake zeen, mer nooit echt as ploage, umdet dr n natuurlik eawnwicht is met zinne natuurlike vijanden (de prachtwaspe, sluipvlege en de grote popnreuwer (n soort loopkeverken).
Bie nacht goat de eeknprosessieroepn etn zeukn. Det doot ze tehope in lange riegn, wat wal wat weg hef van ne prosessie (optocht). Bie dag goat ze noar de nöste wierumme. Umdet ze leawt op eeknblaadn is nen kaalgevretnen eekn n teekn van det dr roepn in zitt. Dreuge weenters en dreuge, hete zommers hebt ze gearne. Doarin gediejt ze.
De braandhöare zeent n gevoar vuur de gezoondheaid van n meanske. Ze zeent 0,2 töt 0,3 millimeter laank. Elke roepe hef dr zo hoonderdoezenden töt wal nen miljoen van. t Zeent pielvörmige höare, dee't de roepe löslöt at he zik bedreigd veult. De höare komt makkelik op de hoed, in de oogne en in de lochtweagn. De ofwearstöffe dee't in de höare zitt, geewt dikke bultn met n breanderig geveul op de hoed, rode oogne en slimme jökkerieje. Meesttieds goat de klachten vanzelf wier, mer dr zeent pillekes en zälfkes vuur te kriegn bie n apotheek. Nit iederene is dr eawn geveulig vuur. In wat gevaln köant de höare ook spiejn, duuzeligheaid en koortsn metbrengn.
Um dr met te doon te kriegn hoo'j geheels nit bie in de buurte van de roepn te komn. De höarks zeent zo lecht det ze duur de weend met evoord wordt, en zo terechte köant komn om vuurbiegangers en leu dee't n dagken hen fietsen goat. De roepn kriegnt de höare tusken half mei en eind juni. As de roepn oet zeent ekömn bliewt vake de höare nog achter in de löage nöste, woernoa a'j dr töt wal twee joar later nog last van köant kriegn.
Ook deers, en vuural heunde köant slim last kriegn met de höare.
De eikes begint april oet te komn, tegelieke met de eerste blaadkes van de weardplaante, n eekn. De roepn hebt dan nen oranjen kluur. Heanig an veraandert n kluur in n soort griesblaauw met lechte ziedkaantn. Noa de daarde vervelling kriegnt de roepn de doonkere braandhöare op de rugge. De roepn wordt meestal roond 3,5 cm laank.
De roepn vervelt zes of zeuwn moal vuur at ze n onopvalnd nachtuulke wordt. In september doot de vröwkes van de nachtuulkes wier eikes legn in de beumtöppe.
De natuurlike vijanden van de roepe zeent de prachtwaspe en de sluipvlege. Ook nen loopkever, de grote popnreuwer, is nen natuurliken vijand, mer den is al seend de joarn '50 in Neerlaand oet estörven.
In Vlaandern gung t met de eeknprosessieroepe seend t begin van de neegntiger joarn vuur gek en onwies. In 2007 hadn ze dr ne ploag, vuural in Belgies Limburg, duur t waarme vuurjoar. t Belgiese leager mos dr zelfs met helpn bestriedn.
In Neerlaand wör de roepe vuur t eerste zeen in 1991 in verskeaidene nöste langs ne weg bie Hilvarenbeek. De stekkelroepe spreaidn zik doarnoa rap oawer t zuudn van Neerlaand, töt an 1996. Doarnoa wör t rap meender, en völle leu meandn at t of elop was. t Joar doarop wör de stekkelroepe vuur t eerste zeen in noordeliker plaatsn; in 2010 al töt in Stad Grönningn.
A'j dr op tied bie zeent kö'j ne ploag vuurkomn. Det kan duur n bestriedingsmiddel in de beumtöppe te spöaitn. In 2004 deedn ze dit in Neerlaand as proof met Xentari WG. In dit spulleken zit ne bakterie: bacillus thuringiensis va. aizawai. Disse bakterie maakt eiwitkristaln in t daarmkanaal van de roepe. t Daarmkanaal geet hiermet an t ofbrekn, mer dan keump dr ne gifstof vrie, wat n daarmwaand antastet. n Uur noa opname van de bakterie skeaidt de roepe met t etn oet, umdet um de kaakspiern verlamt. Besmette roepn wordt troag, verkluurt en verskroompelt oeteaindelik. 2 töt 5 deage doarnoa zeent ze dood. De dode roepn bliewt met de vuurpeute an de eeknblaadkes hangn.
Probleem bie disse manere van bestriedn is de'j dr ook aandere vleendersoortn met antastet. Um det te vuurkomn köant de roepn ook ter plekke verbraand of op ezöagn wordn, woernoa't ze begreawn, verbraand of verdreunkn wordt. Dit is wal ne froai umslachtige manere.
As natuurlike bestrieding zol de grote popnreuwer wier in ezat könn wordn. Det doot ze in de Verenigde Stoaten al. Iej köant t bestriedn of vorthaaln van n nöst t beste oawerloatn an spesjaliseerde bedriewe.
De eeknprosessieroepe (Thaumetopoea processionea, ook wal es stekkelroepe neumd) is de roepe van n nachtuulken den't völle vuurkeump in België, mer seend 1990 ook in Neerlaand ne vaste stea hef.
Disse roepe hef gevöarlike höare dee't bie n meanske breanderige jökkerieje geewt. Um de zovölle tied he'j dr ne ploage van.
Nöast eeknbeume zitt ze ook gearne in baarkn- kastanje- en beuknbeume.
The oak processionary (Thaumetopoea processionea) is a moth whose caterpillars can be found in oak forests, where they feed on oak leaves, causing significant damage. They travel in nose-to-tail processions (hence their name), often arrow-headed, with a leader followed by rows of several caterpillars abreast.[1] They are a human irritant because of their venomous setae (specifically urticating hairs), which can cause skin irritation and asthma. The species was first described by Carl Linnaeus in his 1758 10th edition of Systema Naturae.
The wingspan of adult stage days is between 25 and 35 millimetres (0.98 and 1.38 in). Their pattern of tan, brown and white makes the adults difficult to see against oak bark. Adults fly during July and August. The larvae construct communal nests of white silk from which they crawl at night in single file, head to tail in large processions to feed on foliage in the crowns of trees, returning in the same manner.
Oak is its preferred food source, but the moth also eats the leaves of hazel, hornbeam, sweet chestnut, birch and beech.[2]
The caterpillars live and feed almost exclusively on oak trees. They may march in procession across the ground between oak trees, and cluster together as they feed on oak leaves. In early summer they build silk nests on the trunks and branches, but not in the leaves, of oak trees, and leave silk trails on the trunks and branches. The nests and trails are originally white and visible, but soon become discoloured and hard to see.[1]
The nests may be hemispherical, teardrop shaped, bag-like, and blanket-like (surrounding part of a trunk or branch), and may be at any height on the tree. The diameter may range from about 25 mm (one inch) to stretching several meters up the trunk. The caterpillars stay in these nests during the day between feeding periods, and later in the summer they remain in the nests to pupate into adult moths.[1]
The caterpillars are mostly found in oak trees or on the ground under them in late spring and early summer, and do not live on fences, walls, etc. as other caterpillars do. They have very long, white hairs contrasting markedly with shorter hairs.[1] The caterpillars of several other species may be mistaken for the oak processionary.[3]
The moths are widely distributed in central and southern Europe, and are occasionally found as far north as Sweden. In the southern countries of Europe the populations are controlled by natural predators, but these predators are not present in northern Europe. Their range is expanding northward, possibly or partly as a result of global warming. The moth now has an established population in the UK. The eggs arrived on oak imported to the Richmond and Ealing areas of London in 2006[4] and the range of the species in the UK has been steadily expanding despite efforts to eradicate it.[5]
The moths pose an increasing nuisance to humans as their range is extended.[6] The backs of older caterpillars (3rd to 6th instars) are covered with up to 63,000 pointed defensive bristles, sized between 0.2 and 0.3 millimeters, which contain an urticating toxin, the protein thaumetopoein.[7] The setae break off readily, become airborne and can cause epidemic caterpillar dermatitis (lepidopterism), manifested as a papular rash, pruritus, conjunctivitis and, if inhaled, pharyngitis and respiratory distress, including asthma or even anaphylaxis.
It has been found that the skin irritation and itching caused by contact with these hairs can be largely eliminated by the use of cetirizine-based antihistamine tablets.[8]
Transmission of the hairs can be airborne, by ground contact via plants or grass or even by water contact in stillwater e.g. garden ponds. The hairs remain toxic beyond the life cycle of the moth and in some cases can remain a problem for several seasons. Mowing a lawn can bring a person into contact with these hairs. One alternative is to adopt a grass mulching technique to reduce possible contact, and to speed up the biological breakdown of the irritant hairs.
Large populations can strip trees bare, leaving them weakened and vulnerable to other threats.[1]
Nests can be removed, or the caterpillars sprayed with pesticides soon after they hatch. However, neither approach is 100% effective.[9] Male moths can be trapped in pheromone traps; this does not significantly reduce the population, but provides an indication of moth distribution.[1]
The caterpillars were accidentally introduced to the UK in 2005, almost certainly as eggs on live oak plants imported from continental Europe. Later distribution of the pest probably arose from several similar introductions, in addition to spread from the original point of introduction.[1] By 2019 they had spread to all 33 London boroughs, and the Government had spent £37 million trying to control them.[9] The general public have been asked to look out for these caterpillars and to report them, rather than deal with them themselves. The London Boroughs of Brent, Ealing, Hounslow and Richmond upon Thames set up task forces to deal with outbreaks. Sightings of these caterpillars in other areas should be reported to the Forestry Commission,[10] whose research agency issued guidance on the way to contain outbreaks and deal with infestations, so as not to increase the risk to the public.[11]
On 31 March 2008 an emergency amendment added the moth to the list of pests in The Plant Health (Forestry) Order 2005, and has required all oak trees coming into the UK from the rest of Europe to have Plant Passports.[12]
In 2013 the Forestry Commission announced helicopters would be deployed to "blanket spray woodland" where the caterpillars posed a health threat.[5]
In 2015 fifteen OPM nests were found in Hampstead Heath, Highgate Wood and Queen's Park; in 2018 over 2,000 were found at those sites.[9] In April 2018 an outbreak of the caterpillars was declared in Greater London and surrounding areas.[13] In Spring 2019 more were reported at Bracknell by the BBC News website [2], and a number were also found in Virginia Water.
On 15 July 2019 strengthened measures on the import of most species of oak into England were introduced to protect native trees from the threat of the pest.[14]
The moth is reported as being fairly common in Belgium, notably in the Campine but also elsewhere, the population fluctuating from year to year.[15] In 2007 infestations in the province of Limburg were so acute that soldiers were deployed to burn them.
In the Netherlands, the caterpillars are dealt with by biological pest control. As in Germany, local authorities use fluids containing Bt toxins, a biological pesticide. These fluids are sprayed onto the infected trees. In cases of serious contamination, the use of relatively mild chemical pest killers has been allowed by local authorities.
An experiment with bird houses for the great tit began in 2016. It has been observed that great tits like to eat the young, not yet hairy caterpillars in April.
Because chemicals may be harmful to other insects, an alternative is to use vacuuming equipment to remove the caterpillars and then incinerating them.
The oak processionary (Thaumetopoea processionea) is a moth whose caterpillars can be found in oak forests, where they feed on oak leaves, causing significant damage. They travel in nose-to-tail processions (hence their name), often arrow-headed, with a leader followed by rows of several caterpillars abreast. They are a human irritant because of their venomous setae (specifically urticating hairs), which can cause skin irritation and asthma. The species was first described by Carl Linnaeus in his 1758 10th edition of Systema Naturae.
La kverka procesio-papilio (Thaumetopoea processionea L.) estas damaĝa palearkta insekto, apartenanta al la noktaj papilioj (Notodontidae).
La ina insekto estas bruna-griza, sur la flugiloj troviĝas du transversaj strioj, el kiuj la interna estas pli larĝa ol la ekstera; la anteno estas duoble segita. La korpolongo estas ĉ. 1,5 cm, la larĝo kun etenditaj flugiloj estas 3-3,7 cm.
La masklo estas pli malgranda kaj troviĝas tri transversaj strioj sur la flugilo, kies bazo estas blanka. Ĝi longas 0,9 cm, kun la etenditaj flugiloj larĝas 3,1 cm. La raŭpo havas 16 piedojn, ruĝ-grizan koloron kun nigra strio surdorse. Sur ĉiu korposegmento troviĝas 10 ruĝbrunaj verukoj, el kiuj fontas longa kaj blanka hararo. La pupo ripozas en kokono kaj ariĝas sur unu loko.
Ĝi estas granda malamiko de la falfoliaj arboj kaj ordinare aperas fine de aŭgusto kaj en septembro, kiam la femalo nokte flugante fekundiĝas kaj la ovojn demetas sur arboŝeloj de malpli junaj kverkobranĉoj aŭ en ties fendojn, faltaĵojn. Unu femalo demetas 150-200 ovojn, kiuj restas en aro kaj la raŭpeto eloviĝas nur sekvamaje.
La raŭpoj vivas grupe, ili kaŝas sin dumtage kaj nokte grupe migras al laŭbovorado. Tiu migrado (de kie venas la nomo) komenciĝas ĉe eknoktiĝo: la raŭpoj ekas en longa vico. la vicon gvidas unu raŭpo, sekvas ĝin unu-du, poste 3-7 raŭpoj migras al la arbokrono aŭ al najbara arbo.
Se la raŭpoj estas pli grandaj, ili havas propran neston, kien ili revenas post la foliovorado. Tiu nesto estas tre granda, ofte longas 30–40 cm kaj larĝas 20–30 cm, dekstere kovrita per araneaĵa plektaĵo, deĵetita haŭto kaj raŭpa ekskrementoj.
En julio, la raŭpoj pupiĝas kaj la pupoj restas en la sama nesto, kie la raŭpoj ripozis.
La raŭpo gravas ne nur pro la supre menciitaj, sed ankaŭ pro tio, ke ĝi havas brulharon, kiu povas kaŭzi malagrablan haŭtajn erupciojn, sed se la brulharo eniras la okulon aŭ alian "molan" parton de la homo, besto, ĝi kaŭzas inflamon.
Dum elhaŭtiĝo kaj pupiĝo - kiam la raŭpo deĵetas la haŭton kaj tiel la brulharojn - estas tre danĝera viziti ties vivlokojn.
La kverka procesio-papilio (Thaumetopoea processionea L.) estas damaĝa palearkta insekto, apartenanta al la noktaj papilioj (Notodontidae).
La procesionaria del roble (Thaumetopoea processionea) es una polilla cuyas orugas se pueden encontrar en bosques de robles. Pueden resultar un problema para los humanos debido a sus pelos urticantes, que pueden causar irritación de la piel y asma.
Estas polillas están ampliamente distribuidas en el centro y sur de Europa, y ocasionalmente se presentan tan al norte que llegan a Suecia. En los países del sur de Europa, las poblaciones están controladas por depredadores naturales, pero estos depredadores no existen en el norte de Europa. Su hábitat se está expandiendo hacia el norte, posiblemente o en parte como resultado del calentamiento global. La polilla ahora tiene una población establecida en el Reino Unido.[1]
La envergadura de las polillas adultas es de entre 25 y 35 milímetros (0,98 y 1,38 pulgadas). Su patrón que varia entre bronceado, marrón y blanco hace que los adultos sean difíciles de ver entre la corteza de roble. Los adultos vuelan durante julio y agosto. Las larvas construyen nidos comunales de seda blanca desde las cuales se arrastran por la noche en fila india, de la cabeza a la cola en grandes procesiones para alimentarse del follaje en las copas de los árboles, volviendo de la misma manera.[2]
El roble es su planta nutricia preferida, pero la polilla también come las hojas de avellano , carpe , castaño dulce, abedul y haya.
Las polillas representan una amenaza creciente para los humanos a medida que su rango se extiende. Las orugas de los estadios 3 a 6 están cubiertas con hasta 63 000 cerdas defensivas puntiagudas que contienen una toxina urticante. Las setas se desprenden fácilmente y se transportan con el aire, entre las reacciones está una erupción papular, prurito, conjuntivitis y, si se inhala, faringitis y dificultad respiratoria, incluyendo asma o incluso anafilaxia. Sin embargo, no se conocen muertes relacionadas o causadas por estas polillas.[3]
Con respecto al mantenimiento del césped, las técnicas normales de eliminación de corte de césped pueden poner al individuo en contacto con estos pelos. Una alternativa es adoptar una técnica de acolchado de césped para reducir el posible contacto y, además, acelerar la descomposición biológica de los pelos irritantes en el suelo.
Las infestaciones de esta oruga se encontraron por primera vez en varios lugares de Londres en 2006. Se le ha pedido al público en general que se cuide de estas orugas e informe sobre su presencia, en lugar de tratarlas por sí mismas. Los distritos londinenses de Brent , Ealing , Hounslow y Richmond upon Thames han establecido grupos de trabajo para enfrentar los brotes. Los avistamientos de estas orugas en otras áreas deben ser informados a la Comisión Forestal. La agencia de investigación de la Comisión Forestal ha emitido directrices sobre la forma de contener brotes y tratar infestaciones, para no aumentar el riesgo para el público.[4]
El 31 de marzo de 2008, una enmienda de emergencia añadió la polilla en la lista de plagas de The Plant Health (Forestry) Order 2005, y ha exigido que todos los robles que ingresen al Reino Unido provenientes del resto de Europa tengan pasaporte fitosanitario.
En 2013, la Comisión Forestal anunció que se desplegarían helicópteros en donde las orugas representaban una amenaza para la salud.
En 2007, las infestaciones en la provincia belga de Limburg fueron tan graves que se desplegaron soldados para quemar la plaga.
La procesionaria del roble (Thaumetopoea processionea) es una polilla cuyas orugas se pueden encontrar en bosques de robles. Pueden resultar un problema para los humanos debido a sus pelos urticantes, que pueden causar irritación de la piel y asma.
Tammikulkurinirkko, aikaisemmalta nimeltään tammenkulkuekehrääjä,[1] tai kulkuekehrääjä[2], (Thaumetopoea processionea) on Etelä- ja Keski-Euroopassa tavattava, nirkkoihin kuuluva yöperhonen. Sen toukat voivat aiheuttaa huomattavia tuhoja puustolle ja terveysongelmia ihmisille. Suomesta perhosta ei ole tavattu.
Etusiipien pohjaväri on vaaleaa tyveä lukuun ottamatta harmaanruskea, ja niiden poikki kulkee kolme hieman mutkittelevaa, tummaa poikkiviirua. Kahden sisimmän poikkiviirun välinen alue on tumma. Ulompien poikkiviirujen väliin jäävällä, siiven etuosaa kohti levenevällä alueella on pieni tumma keskitäplä. Etusiipien kuviointi ei kuitenkaan erotu kovin kontrastisena. Takasiivet ovat koiraalla valkoiset, naaraalla hieman tummemmat, ja siivessä erottuu harmaa kaarijuova sekä takareunan ulkonurkassa samea tummanharmaa laikku. Siipiripsissä vuorottelevat himmeästi vaaleat ja tummat kohdat. Naaraat ovat koiraita kookkaampia ja rotevampia, eikä niiden siipikuviointi ole yhtä selkeää. Perhosen otsalla on pyöristynyt harjanne, johon ei liity hammasmaisia lisäkkeitä. Siipiväli on 30–40 mm.[2][3][4][5]
Pohjoismaissa samankaltainen laji on mäntykulkurinirkko (Thaumetopoea pinivora)[5], etelämpänä Euroopassa myös muut suvun lajit[2].
Lajia esiintyy Iberian niemimaalta Länsi-Eurooppaan ja Keski-Euroopan poikki Turkkiin ja Mustanmeren ympäristöön. Tanskasta laji on tavattu useina vuosina etelästä saapuneena vaeltajana ja Ruotsista se tavattiin ensimmäisen kerran Skånesta vuonna 2004. Lajilla ei kuitenkaan tiedetä olevan pysyviä esiintymiä Pohjoismaissa. Perhoset lentävät yhtenä sukupolvena heinäkuun puolivälistä syyskuun alkuun.[5]
Laji on 2000-luvun aikana ollut leviämässä pohjoiseen päin, mahdollisesti ilmastonmuutoksen seurauksena.[5]
Etelä- ja Keski-Euroopassa laji elää valoisissa tammimetsissä, puistoissa, kulttuuriympäristöissä ja tammea kasvavissa sekametsissä. Se suosii yksittäisiä puita tai pieniä puuryhmiä. Yksilömäärät vaihtelevat varsin paljon eri vuosina, ja ajoittain lajilla on massaesiintymiä, joihin voi liittyä huomattavia puustovahinkoja. Perhoset ovat aktiivisia öisin ja tulevat valolle. Ne lepäävät päivisin ylhäällä latvustoissa, joskin naaraita on havaittu lennossa myös päiväsaikaan. Koirasperhosen tiedetään lentäneen jopa 100 km ja naaraan 20 km:n matkan paikalta, jolla se on toukkana elänyt.[5][6]
Naaras munii 150–250 munaa etenkin iäkkäiden tammien latvustojen etelänpuoleisille oksille tiheisiin 100–200 munan ryhmiksi. Munaryhmiä suojaavat naaraan erittämä kovettuva neste sekä takaruumiista irronneet karvat. Naaras kuolee heti saatuaan munimisen päätökseen. Munat talvehtivat, ja ne kuoriutuvat huhti-toukokuun vaihteessa. Nuoret toukat verhoavat aluksi oksia seittiin ja elävät suurina ryhminä sen suojissa. Neljännessä toukkavaiheessa ne rakentavat pallomaisen toukkapesän, jonka sisälle myös koteloituminen lopulta tapahtuu. Toukat pysyttelevät koko kehityksensä ajan suurissa ryhmissä, ja siirtyessään paikasta toiseen ne liikkuvat jopa useiden metrien pituisissa jonomuodostelmissa. Myös koteloituminen tapahtuu ryhmittäin.[5]
Kotelovaihe kestää yleensä 20–46 vuorokautta, mutta osa koteloista saattaa talvehtia, jotkin jopa kahdesti. Näistä kuoriutuvat perhoset ovat yleensä naaraita.[5]
Toukkien ihoa peittävät poltinkarvat aiheuttavat erittäin voimakkaita iho- ja limakalvoreaktioita päätyessään iholle, hengitysteihin tai esimerkiksi silmiin. Myrkyllisyys johtuu muurahaishaposta sekä thaumetopoeiiniksi kutsutusta myrkystä. Nahanluonnin jälkeen tuuli voi kuljettaa vanhoista, kuivuneista toukkanahoista irronneita karvoja kilometrien päähän. Myös vanhat toukkapesät ovat tässä suhteessa vaarallisia. Toukkien ihosta irronneiden karvojen tiedetään aiheuttaneen ihmisille jopa hengenvaarallisia allergisia reaktioita[4][7]. Muutamat linnut, etenkin käki ja harjalintu, pystyvät kuitenkin syömään jopa täysikasvuisia toukkia.[5]
Toukat elävät erilaisilla tammilla (Quercus), mutta massaesiintymien aikaan myös pyökillä (Fagus sylvatica) sekä koivuilla (Betula).[5]
Tammikulkurinirkko, aikaisemmalta nimeltään tammenkulkuekehrääjä, tai kulkuekehrääjä, (Thaumetopoea processionea) on Etelä- ja Keski-Euroopassa tavattava, nirkkoihin kuuluva yöperhonen. Sen toukat voivat aiheuttaa huomattavia tuhoja puustolle ja terveysongelmia ihmisille. Suomesta perhosta ei ole tavattu.
Thaumetopoea processionea
La Processionnaire du chêne, Thaumetopoea processionea, est une espèce de lépidoptères (papillons) appartenant à la famille des Notodontidae et à la sous-famille des Thaumetopoeinae.
Les larves, connues pour leur mode de déplacement en file indienne, se nourrissent exclusivement des chênes (Quercus). Elles sont classées « nuisibles à la santé humaine », le 27 avril 2022 en France[1].
Thaumetopoea processionea (Carl von Linné, 1758)
La chenille se nomme Processionnaire du chêne, Oak Processionary en anglais, Eichen-Prozessionsspinner en allemand, Processionaria delle querce en italien.
Les papillons adultes sont nocturnes et discrets. Ce sont des papillons de nuit sans trompe, vivant quelques jours sans se nourrir.
La chenille, de couleur gris argenté, porte des poils soyeux et des poils microscopiques d'environ 200 microns disposés en touffes urticantes.
La chenille, à son dernier stade, a une taille comprise entre 25 et 35 mm. Elle contribue à la construction collective d'un grand cocon de soie blanche, qui abritera des centaines de chenilles.
La nymphose a lieu dans le cocon en juin. L'émergence se passe le mois suivant.
Les chenilles ont un comportement grégaire, elles se rassemblent en « plaques » denses sur les grosses branches dites « charpentières » du chêne. Elles filent des cocons sur les chênes à feuilles caduques, mais on les trouve aussi parfois sur des arbres, arbustes et toute surface qu'elles peuvent explorer à proximité du chêne qu’elles occupent. Elles abandonnent temporairement les cocons la nuit pour se nourrir. Le nid garni de poils est extrêmement urticant, même vide.
Le papillon vole en juillet-août au nord de son aire de répartition et de juin à septembre au sud. Les œufs sont pondus en amas sur les rameaux en juillet et n'écloront qu'au printemps suivant.
Cette espèce médioeuropéenne est présente de l’ouest de l’Europe à la Turquie.
En Belgique, en mai 2007, la province de Limbourg a été touchée par une pullulation locale de ces chenilles et a fait appel à l'armée pour s'en débarrasser. Les chenilles récupérées sont généralement brûlées pour limiter la dispersion de poils qui peuvent rester urticants et allergènes un certain temps après la mort des chenilles.
En France durant les années 2000, la chenille semble localement progresser dont en Île-de-France[2] peut-être en raison du réchauffement climatique et parce qu'elle profite des infrastructures de circulation.
nid
procession
chenille
Ce papillon habite les chênaies ou les forêts riches en chênes.
Les imagos (papillons adultes) sont nocturnes et discrets. On lutte contre d'éventuelles pullulations par l'application de Bt, cette espèce, comme beaucoup de papillons est sensible aux toxines Bt produites par le Bacille de Thuringe (Btk), toxine également produite par de nombreux végétaux OGM pour les protéger des pyrales ou d'autres insectes dits "ravageurs". Le Bt peut aussi tuer d'autres papillons non urticants et le traitement n'est efficace qu'à certaines conditions. Une fois les chenilles devenues urticantes, il est recommandé de les supprimer à la main (avec un masque et une tenue de protection, incluant des lunettes étanches) plutôt que de les détruire avec des insecticides [3], afin que leurs poils ne se dispersent pas dans l'environnement.
La chenille de ce papillon étant protégée par ses poils urticants d'une partie des prédateurs qui régulent habituellement les populations de papillons (mésanges, etc.) , sa dynamique de population est sujette à des pullulations qui sont occasionnellement observées dans les chênaies. Ces pullulations sont une source de risque pour la santé des personnes qui y sont exposées car la chenille est recouverte de poils urticants pouvant provoquer de l'asthme (les poils peuvent être aéroportés sur plusieurs dizaines à centaines de mètres). Ils occasionnent le plus souvent des démangeaisons et rougeurs en cas de contact cutané et plus exceptionnellement une allergie grave voire un choc anaphylactique.
Des pullulations intenses (défoliation totale ou presque totale du chêne) et répétées durant 4 ou 5 années successives sont considérées comme le signe d'un probable déséquilibre écologique, d'un stress de l'arbre (par exemple dans un contexte de sécheresse) ou du fait que l'arbre ne pousse pas dans de bonnes conditions stationnelles). Dans ce cas les défoliations conduisent l'arbre à la mort, sinon l'arbre a simplement une croissance presque réduite lors des années correspondant à la défoliation.
Thaumetopoea processionea
La Processionnaire du chêne, Thaumetopoea processionea, est une espèce de lépidoptères (papillons) appartenant à la famille des Notodontidae et à la sous-famille des Thaumetopoeinae.
Les larves, connues pour leur mode de déplacement en file indienne, se nourrissent exclusivement des chênes (Quercus). Elles sont classées « nuisibles à la santé humaine », le 27 avril 2022 en France.
La processionaria della quercia (Thaumetopoea processionea (Linnaeus, 1758)) è un lepidottero appartenente alla famiglia Notodontidae, diffuso in Europa; le larve si nutrono delle foglie degli alberi di quercia.
La farfalla adulta ha abitudini notturne. Ha un'apertura alare di circa 5 cm. Le ali sono di colore variabile, dal bianco sporco al grigiastro, con striature più scure. È totalmente innocua.
La larva è la fase di maggiore interesse tossicologico, poiché le larve, soprattutto dal terzo stadio, hanno il corpo ricoperto di peli urticanti, pericolosi per l'uomo e per gli animali domestici. La larva di primo stadio, presente sulle gemme degli alberi a inizio primavera, è di colore marrone, lunga pochi millimetri. Al quinto e ultimo stadio di accrescimento, la lunghezza è di 3-4 cm, il colore, dato dalla presenza di lunghi peli chiari, è grigio.
Le uova di questo insetto si schiudono in primavera, proprio nel periodo in cui sugli alberi compaiono le prime foglie. In alcune regioni la diffusione (e i danni) sono tali da costituire una vera e propria piaga per le querce. I nidi si trovano di solito sul lato meridionale (il più soleggiato) dei tronchi e in zone in cui gli alberi sono particolarmente concentrati. Meno frequente è la presenza di tale larva nelle zone boschive, dove pare sussistere un certo equilibrio con le specie predatrici, quali la vespe icneumonoidi, i ditteri e il coleottero Calosoma sycophanta. I bruchi si spostano durante le ore notturne in cerca di cibo formando lunghe file simili a processioni, dalle quali il nome comune dell'insetto.
Le larve si nutrono di foglie di quercia e la loro presenza è segnalata dalla presenza di alberi spogli durante il periodo primaverile ed estivo.
La Thaumetopoea processionea è originaria dell'Europa centrale e orientale, ma si è diffusa anche in Europa occidentale.
La processionaria della quercia (Thaumetopoea processionea (Linnaeus, 1758)) è un lepidottero appartenente alla famiglia Notodontidae, diffuso in Europa; le larve si nutrono delle foglie degli alberi di quercia.
De eikenprocessierups is de rups van de eikenprocessievlinder of eikenprocessierupsvlinder (Thaumetopoea processionea), een nachtvlinder uit de familie tandvlinders (Notodontidae), onderfamilie processievlinders (Thaumetopoeinae). De soort komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa, is algemeen in België en sinds 1990 wordt hij ook in Nederland steeds algemener.
De rups heeft voor de mens gevaarlijke brandharen en vertoont herhaaldelijk getalsmatig pieken in aanwezigheid, waardoor ze als een plaaginsect wordt beschouwd.
Gedurende de winter overwintert de rups als pop in de bodem nabij een eik. Nadat uit de pop de vlinder te voorschijn komt gaat deze naar de top van een boom om, na te hebben gepaard, bij het jonge blad haar eitjes te leggen. De larve die hier uitkomt is een bladvretende rups die, zoals de naam al zegt, vooral op eiken voorkomt. In Nederland en Vlaanderen ontwikkelt de rups zich steeds vaker in zulke grote aantallen dat van een plaag gesproken kan worden. De processierups zit vooral in gesponnen nesten aan de zonnige zuidkant van de eikenstammen in lanen en parken. De nesten bestaan uit een dicht spinsel met vervellingshuidjes, brandharen en uitwerpselen.
De bruingrijze eikenprocessievlinder, een nachtvlinder met donkere dwarslijnen, vliegt tot begin september.[1]
De soort komt van nature voor in Zuid- en Centraal-Europa, maar het verspreidingsgebied is, waarschijnlijk door klimaatverandering, steeds verder naar het noorden opgeschoven.[1] In Vlaanderen komt de rups al langere tijd algemeen voor, vooral in de provincies Antwerpen en Limburg.
Tussen 1820 en 1900 kwam de rups volgens de Catalogus der Nederlandse Macrolepidoptera van Barend Lempke in Nederland al voor ten zuiden van grofweg de lijn Arnhem - Nijmegen - Vianen - Dordrecht, met als opmerking bij de opgaven onder andere 'in vrij grooten getale' en 'talrijk'. Waardoor de soort daarna lange tijd zo goed als verdween uit Nederland is niet duidelijk. Sinds 1990 komt hij weer steeds vaker voor en anno 2018 omvat het verspreidingsgebied geheel Nederland.
De rups wordt vooral gesignaleerd in zomereiken langs lanen in steden en dorpen, erfbeplantingen op campings en landgoederen in bosrijke omgevingen. In bossen wordt de rups ook waargenomen, maar in mindere mate waardoor de overlast er beperkter is.
Zich verplaatsen doen de rupsen 's nachts, op zoek naar voedsel, waarbij ze in meerdere rijen dicht achter elkaar aan lopen, als in een processie. Overdag zijn ze in hun nest. De rupsen vreten soms eikenbomen bijna geheel kaal. Droge winters en droge, warme zomers stimuleren de getalsmatige ontwikkeling van de rups.
De brandharen van de rups vormen voor de mens een gevaar voor de gezondheid. Het lichaam van de rups is bedekt met lange, witte haren die op roodachtige wratten staan ingeplant (dit zijn niet de brandharen). De brandharen (setae) zijn ongeveer 0,2 tot 0,3 millimeter lang, zijn pijlvormig en hebben weerhaakjes.[2] De haren, die bij een bedreiging worden afgeschoten, kunnen dan makkelijk de huid, de ogen en de luchtwegen binnendringen. De stoffen die van de haren afkomen veroorzaken een op allergie lijkende huiduitslag, zwellingen, rode ogen en jeuk. In de meeste gevallen verdwijnen de klachten vanzelf. Niet alle personen zijn even gevoelig voor de brandharen.
In zeldzame gevallen kunnen andere verschijnselen ontstaan, namelijk braken, duizeligheid en koorts.
De rupsen hoeven niet te worden aangeraakt om in contact te komen met de brandharen. De haartjes verspreiden zich met de wind en kunnen zo in contact komen met wandelaars of fietsers. De haren verschijnen vanaf ongeveer half mei tot eind juni op de rupsen. De haren blijven ook na het vertrek van de rupsen in de nesten, die aan de stammen en dikke takken hangen, aanwezig. Na jaren kunnen deze nesten bij aanraking nog overlast veroorzaken.
Ook andere dieren, met name honden, kunnen last hebben van de brandharen van de rups.
De eitjes komen in april of mei uit, tegelijk met de eerste bladeren van de waardplant, de eik. De rupsen zijn dan oranjeachtig gekleurd. De kleur van de rupsen verandert in een grijsgrauw met lichtgekleurde zijden. Na de derde vervelling krijgen de rupsen de donkere brandharen op de rug. De rupsen zijn tot 3,5 cm lang.
De rupsen vervellen zes of zeven keer voordat ze in een onopvallende nachtvlinder veranderen. Begin september zetten de vrouwtjesvlinders hun eitjes af in de toppen van eikenbomen.
Natuurlijke vijanden van de rups zijn onder andere sluipwespen, sluipvliegen en de koolmees. Ook een kever, de grote poppenrover, is een natuurlijke vijand. Deze kever is echter sinds de jaren 1950 in Nederland niet meer aangetroffen.
In Vlaanderen vertoonde het voorkomen van de eikenprocessierups sinds het begin van de jaren 90 herhaaldelijk een piek. In 2007 was er sprake van een plaag, vooral in de provincie Limburg, als gevolg van het warme voorjaar; ter bestrijding zette de Belgische federale regering zelfs het leger in.
De herintroductie in Nederland begon in 1991 met de ontdekking van enkele nesten in een wegbeplanting bij Hilvarenbeek. De soort verspreidde zich daarna snel over de zuidelijke provincies. De populaties bereikten in het zuiden een voorlopig hoogtepunt in 1996. Een jaar later werden er veel minder gezien en menigeen dacht dat het insect wel weer uit Nederland zou verdwijnen. Dit bleek echter niet het geval en ieder jaar waren er meldingen uit steeds noordelijker gelegen plaatsen. De rups komt inmiddels ook in de Noordelijke provincies voor; in 2010 werden nesten gevonden in de stad Groningen en in 2018 zijn ze ook in Leeuwarden aangetroffen.
Natuurlijke predatoren nemen een deel van de bestrijding voor hun rekening. Vastgesteld is dat de koolmees graag eikenprocessierupsen en zelfs poppen ervan eet.[3] Op meerdere plaatsen zijn in Nederland sinds 2015 op risicoplaatsen grootschalig mezennestkastjes opgehangen om de aanwezigheid van deze vogels te stimuleren.
Door vroegtijdig ingrijpen kan soms een plaag worden voorkomen. Dit gebeurt door een biologisch of chemisch bestrijdingsmiddel te spuiten in de toppen van eikenbomen waar nesten van de rups zijn aangetroffen.
Een andere manier van bestrijding is het wegzuigen van de rupsen, waarna ze direct of later bij een temperatuur van minimaal 600 graden Celsius worden verbrand tot as. Ook mogen opgezogen rupsen op een veilige plaats worden begraven, de plek dient dan gedurende acht jaar onaangeroerd te blijven. Zuigen wordt vooral toegepast om geen andere vlindersoorten te treffen, wat met name bij gebruik van gif wel het geval is.
Bestrijding is specialistisch werk waarvoor daartoe gecertificeerde bedrijven worden ingezet.
De eikenprocessierups is de rups van de eikenprocessievlinder of eikenprocessierupsvlinder (Thaumetopoea processionea), een nachtvlinder uit de familie tandvlinders (Notodontidae), onderfamilie processievlinders (Thaumetopoeinae). De soort komt oorspronkelijk uit Zuid-Europa, is algemeen in België en sinds 1990 wordt hij ook in Nederland steeds algemener.
De rups heeft voor de mens gevaarlijke brandharen en vertoont herhaaldelijk getalsmatig pieken in aanwezigheid, waardoor ze als een plaaginsect wordt beschouwd.
Eikeprosesjonsspinner (Thaumatopoea processionea) er en prosesjonsspinner som tilhører familien tannspinnere (Notodontidae). Denne arten er kjent for at larvene, som lever selskapelig på eik, kan vandre på en rekke i lange «prosesjoner». Larvene har dusker av lange, løse hår på ryggen. Disse brekker lett av og kan forårsake kraftig irritasjon på hud og øyne om man kommer i kontakt med dem. Eikeprosesjonsspinneren er en europeisk art som ikke danner bestander i Norden, men man har funnet en del innfløyne eksemplarer i Danmark og Sverige, til nå ikke i Norge.
En middelsstor (vingespenn 24 – 35 mm, hunnen større enn hannen), kraftig, grå spinner. Kroppen er kledt med ganske lange hår og virker lurvete. Hodet er ganske stort og bredt, antennene er kamformede hos begge kjønn, litt lengre hos hannen enn hos hunnen. Bakkroppsspissen har en dusk av lange hår, hunnen feller disse når hun legger egg og bruker dem til å dekke eggklyngen med. Forvingen er avrundet trekantet, grå, med et eller to mer eller mindre tydelige, mørke tverrbånd. Bakvingen er gråhvit, med en diffus, mørk flekk ved bakhjørnet og et mer eller mindre tydelig, mørkt tverrbånd. Larven er grågul med en mørkere ryggstripe og enkelte oransje vorter. Ryggstripen er litt nedsenket i forhold til sidene. Her sitter gifthårene festet, opptil 700 000 hos en utvokst larve.
Larvene lever selskapelig på eik (Quercus spp.). Denne spinneren trives best i åpne, solrike, varme skoger. Bestandene svinger kraftig over tid, når arten har masseforekomster kan den være meget tallrik. Et kjent trekk ved disse larvene er at de kan foreta vandringer for å finne et nytt vertstre. De vandrer då på en rekke og danner en lang prosesjon eller "orm" der hver larve følger etter den foran. Man har gjort forsøk med at føye denne "ormen" sammen til en ring, dette førte til at larvene gikk i ring til de døde av utmattelse etter flere døgn. De voksne spinnerne fly om natten i juli – september, vanligvis med en topp i august. De kommer gjerne til lys, og kan fly ganske lange avstander, slik har også en del individer fra mellomeuropeiske bestander dukket opp i Norden. Etter at hun har parret seg, legger hunnen 150 -300 egg i en eller to klynger på greiner eller kvister av eik. Eggene blir dekket av en væske som størkner i kontakt med luften, og hår fra hunnens bakkroppsspiss.
Utvokste larver av eikeprosesjonsspinneren er kledt med spesielle gifthår, som lett brekker av. Man trenger ikke komme i direkte kontakt med larvene for å få føling med disse hårene. Larvene holder til i store silkespinn, og store mengder avkastede larvehuder med gifthår legger seg på bunnen av disse. Når larvehudene tørker ut, brekker hårene lett av og kan føres med vinden. Hårene er hule og inneholder blærer med maursyre og giftstoffet thaumatopoein. Hårene kan gi brannsår ved hudkontakt og øyeskader, og denne arten utgjør dermed et betydelig helseproblem der hvor den er vanlig. I utsatte områder settes det ut advarselsskilt når det forekommer slike larver, og man har satt i verk ulike tiltak for å forsøke å bekjempe larvene. De giftige hårene hindrer likevel ikke enkelte fugler i å spise store mengder av larvene, særlig er gjøk og hærfugl effektive predatorer. Disse kan fjerne gifthårene før de spiser larven og tar ikke noen skade av det. Også kjøttmeis kan ta en god del larver mens de er unge, før de har utviklet gifthår. I tillegg til de helsemessige problemene kan arten forårsake skader på skogen ved å snauspise eiketrærne.
Eikeprosesjonsspinner (Thaumatopoea processionea) er en prosesjonsspinner som tilhører familien tannspinnere (Notodontidae). Denne arten er kjent for at larvene, som lever selskapelig på eik, kan vandre på en rekke i lange «prosesjoner». Larvene har dusker av lange, løse hår på ryggen. Disse brekker lett av og kan forårsake kraftig irritasjon på hud og øyne om man kommer i kontakt med dem. Eikeprosesjonsspinneren er en europeisk art som ikke danner bestander i Norden, men man har funnet en del innfløyne eksemplarer i Danmark og Sverige, til nå ikke i Norge.
Multimedia w Wikimedia Commons Korowódka dębówka (Thaumetopoea processionea) - gatunek niewielkiego motyla nocnego z podrodziny korowódkowatych.
Przednie skrzydło osiąga długość 1,3 cm u samca i 1,6 cm u samicy. Skrzydła są brunatnoszare z niezbyt wyraźnym rysunkiem, lepiej widocznym u samca. Ciało dość krępe, ubarwione podobnie jak skrzydła.
Korowódki zamieszkują lasy dębowe niemal całej Europy (nie występują na północ od Niziny Północnoniemieckiej). Motyl ten spotykany jest rzadko i lokalnie, jedynie w niektórych latach pojawia się masowo.
Korowódka dębówka, jak wskazuje nazwa, żywi się wyłącznie liśćmi dębów (Quercus sp.).
Motyl wydaje jedno pokolenie rocznie, dorosłe motyle (imago) latają w lipcu i na początku sierpnia. Zimują jaja. Gąsienice pojawiają się w maju i można je spotkać do czerwca. Od pierwszego dnia życia są chronione przez występujące na ich ciałach małe, trujące włoski, roznoszone również przez wiatr i wywołujące silne podrażnienia u ludzi i zwierząt.
Gąsienice skupiają się w ciągu dnia w kłębowiska, mogące osiągać wielkość głowy dziecka. Gdy zapada zmierzch długimi korowodami, w kilku rzędach wędrują po pniu drzewa w kierunku jego korony. Każda z nich utrzymuje kontakt dotykowy z poprzednią, a rozerwaniu się grupy zapobiega nitka przędzy. W wypadku odłączenia się pojedynczej gąsienicy, szuka ona pozostałych aż do skutku. Żerowanie trwa aż do świtu (małe liście są zjadane doszczętnie, a z dużych pozostaje unerwienie) po czym gąsienice wracają, ponownie jedna za drugą, do gniazda.
Korowódka dębówka (Thaumetopoea processionea) - gatunek niewielkiego motyla nocnego z podrodziny korowódkowatych.
Thaumetopoea processionea é uma espécie de insetos lepidópteros, mais especificamente de traças, pertencente à família Notodontidae.[1]
A autoridade científica da espécie é Linnaeus, tendo sido descrita no ano de 1758.
Trata-se de uma espécie presente no território português.
Thaumetopoea processionea é uma espécie de insetos lepidópteros, mais especificamente de traças, pertencente à família Notodontidae.
A autoridade científica da espécie é Linnaeus, tendo sido descrita no ano de 1758.
Trata-se de uma espécie presente no território português.
Ekprocessionspinnare,[1] Thaumetopoea processionea,[1][2] är en fjärilsart som beskrevs av Carl von Linné 1758. Ekprocessionspinnare ingår i släktet Thaumetopoea och familjen tandspinnare, Notodontidae.[1][2][3] Arten förekommer tillfälligt i Sverige, men reproducerar sig inte.[1] En underart finns listad i Catalogue of Life,[2] Thaumetopoea processionea pseudosolitaria Daniel, Forster & Osthelder, 1951.
Ansamling av fjärilslarver
Plansch över fjärilens livscykel
Imago fjäril
Bekämpning av larver
Wikimedia Commons har media som rör Ekprocessionspinnare.
Wikispecies har information om Thaumetopoea processionea.
Ekprocessionspinnare, Thaumetopoea processionea, är en fjärilsart som beskrevs av Carl von Linné 1758. Ekprocessionspinnare ingår i släktet Thaumetopoea och familjen tandspinnare, Notodontidae. Arten förekommer tillfälligt i Sverige, men reproducerar sig inte. En underart finns listad i Catalogue of Life, Thaumetopoea processionea pseudosolitaria Daniel, Forster & Osthelder, 1951.
Thaumetopoea processionea là một loài côn trùng trong họ Notodontidae. Loài này được Linnaeus miêu tả khoa học đầu tiên năm 1758.[1]
Đây là loài gây hại của các cây trong chi Quercus, phát triển phổ biến ở Thổ Nhĩ Kỳ.
Bài viết về Bộ Cánh vẩy này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Thaumetopoea processionea là một loài côn trùng trong họ Notodontidae. Loài này được Linnaeus miêu tả khoa học đầu tiên năm 1758.
Đây là loài gây hại của các cây trong chi Quercus, phát triển phổ biến ở Thổ Nhĩ Kỳ.
