Posidònia és el nom botànic d'un gènere dels magnoliofitins. Conté unes poques espècies de plantes marines, que es troben a la mar Mediterrània i en la costa sur d'Austràlia. S'hi diferencien Posidonia australis i Posidonia oceanica.
Les praderies de posidònia oceanica que es troben al parc natural de ses Salines, entre Eivissa i Formentera, van ser declarades com a Patrimoni de la Humanitat de la UNESCO, el 1999.
Posidònia és el nom botànic d'un gènere dels magnoliofitins. Conté unes poques espècies de plantes marines, que es troben a la mar Mediterrània i en la costa sur d'Austràlia. S'hi diferencien Posidonia australis i Posidonia oceanica.
Les praderies de posidònia oceanica que es troben al parc natural de ses Salines, entre Eivissa i Formentera, van ser declarades com a Patrimoni de la Humanitat de la UNESCO, el 1999.
Posidonie[1] (Posidonia) je jediný rod čeledi posidoniovité jednoděložných rostlin. Jsou to ponořené mořské byliny kořenící ve dně, řazené do skupiny tzv. mořských trav. Květy jsou drobné a nenápadné, bezobalné, ve stopkatém květenství. Pyl je vláknitý a přenášen vodou. Rostliny se vegetativně rozrůstají a vytvářejí rozlehlé porosty, "podmořské louky". Rod zahrnuje 9 druhů. Posidonie mořská se vyskytuje ve Středomoří, všechny ostatní druhy jsou endemity Austrálie (včetně Tasmánie).
Vyplavené zbytky posidonie mořské byly v minulosti používány jako izolační a vycpávkový materiál.
Posidonie jsou jednodomé, vytrvalé, ponořené mořské rostliny kořenící ve dně, s plazivými, bylinnými až dřevnatými, monopodiálně větvenými oddenky pokrytými šupinami. Z oddenků vyrážejí postranní výhony, zakončené svazky dvojřadě uspořádaných listů. Listy jsou jednoduché, střídavé, přisedlé, s listovými pochvami a ligulou. Čepel listu je čárkovitá, jednožilná nebo se souběžnou žilnatinou, celokrajná. Květy jsou drobné, oboupohlavné nebo oboupohlavné a pouze samčí, bezobalné, uspořádané ve stopkatých, vrcholičnatých květenstvích. Tyčinky jsou 3, s přisedlými prašníky. Gyneceum je monomerní, tvořené jediným plodolistem, svrchní. Blizna je diskovitá, nepravidelně laločnatá. Plod je jednosemenný, s dužnatým, pukavým oplodím. Semeno je celé vyplněné embryem.[2][3][4]
Rod byl pojmenován podle starořeckého boha moří Poseidóna (řecky Ποσειδῶν).[5]
Rod posidonie zahrnuje 9 druhů a je rozšířen v temperátních až subtropických oblastech Středomoří a Austrálie.[6] Posidonie mořská (Posidonia oceanica) se vyskytuje jako běžný druh při pobřežích v celém Středomoří.[7][8] Všechny zbývající druhy rodu posidonie jsou endemity Austrálie (včetně Tasmánie). Největší areál z nich má druh Posidonia australis, který se vyskytuje v západní, jižní a jihovýchodní Austrálii a na severní Tasmánii. Na sever Tasmánie zasahuje také Posidonia angustifolia. Zbývající druhy jsou svým výskytem omezeny na pobřeží jižní a západní Austrálie.[4][6][9] Největší porosty posidonií a rovněž jedny z nejrozsáhlejších podmořských luk na světě vůbec jsou při pobřežích západní Austrálie.[10] Druh Posidonia australis je v některých zdrojích uváděn i z čínského ostrova Chaj-nan. Přezkoumání herbářových položek však ukázalo, že rostliny byly špatně určeny a jedná se o druh Enhalus acoroides z čeledi voďankovité.[11]
Druhy ze skupiny Posidonia australis (P. australis, P. angustifolia a P. sinuosa) rostou v relativně chráněných příbřežních vodách, kde vytvářejí rozsáhlé, jednodruhové porosty. Tyto druhy mají poměrně krátké, tenké a měkké listy. Naproti tomu druhy z okruhu Posidonia ostenfeldii (P. ostenfeldii, P. robertsoniae, P. denhartogii, P. coriacea a P. kirkmanii) rostou na otevřeném moři a v sublitorálních společenstvech. Mají velmi dlouhé, tuhé a tlusté listy s až 25 cm dlouhými pochvami.[12] Posidonie vyžadují velmi čistou a dosti slanou vodu, proto nerostou v okolí ústí řek. Posidonie mořská roste v hloubkách až 50 metrů.[8]
Posidonie mají podobně jako zástupci čeledi Cymodoceaceae vláknitý pyl, který postrádá tvrdý vnější obal (exinu), charakteristický pro pylová zrna převážné většiny semenných rostlin. Pylová vlákna se po uvolnění z prašníků formují do řídkých shluků, které jsou o něco málo těžší než voda, vlivem turbulencí v mořské vodě však po nějaký čas volně plavou. Pokud přijde pyl do kontaktu se vzduchovými bublinami, vyplouvá k hladině.[13]
Posidonie se intenzivně rozmnožují vegetativním způsobem a vytvářejí rozlehlé porosty ("podmořské louky"). Plody posidonie mořské mají houbovité oplodí a mohou po uvolnění od rostliny plavat několik hodin až dní na mořské hladině. Poté pukají, semeno vypadává a klesá ke dnu, kde ve vhodných podmínkách rychle zakoření. Semeno nemá dormanci a záhy klíčí. Semena zůstávají ještě rok nebo dva připojená k vyklíčené rostlině, jsou zelená a pomáhají mladé rostlině s fotosyntézou. U posidonie mořské bylo zjištěno, že se semeno podílí na tvorbě asi 30 % listové biomasy a více než 40 % biomasy kořenů mladé rostliny. Tento neobvyklý fenomén se vyskytuje i u australských druhů, což svědčí o značném stáří dané adaptace, pocházející od společného předka.[8][10]
Posidonie potřebují méně živin (dusík, fosfor, železo aj.) než řasy, což jim v živinami chudých vodách skýtá konkurenční výhodu. Navíc ukládají živiny v tlustých oddencích a v období růstu je mohou využít. V eutrofizovaných vodách však jejich listy pokrývají nárůsty řas a fytoplanktonu, které je zastiňují a přitahují různé herbivory, jako jsou například ježovky, které mohou v extrémních případech zbavit celý porost listů. Porosty také negativně ovlivňuje spad organického materiálu na mořské dno.[8]
Posidonie je vývojově poměrně starý rod. K nejstarším fosilním nálezům náleží Nejstarší známý druh je †Posidonia cretacea, jehož fosílie byly objeveny v Německu a jsou datovány do období křídy.[12] Z období eocénu je z Pařížské pánve znám druh †Posidonia parisiensis (syn. P. perforata).[2] Recentní posidonie mají neobvyklý areál, neboť se vyskytují pouze ve Středomoří a Austrálii. Tato disjunkce je vysvětlována kontinentálním driftem. V období křídy byla Austrálie podstatně blíže Evropě než dnes, a tvořila jeden ze břehů druhohorního moře Tethys. V průběhu miliónů let se kontinenty od sebe rozestoupily a druh Posidonia cretacea se v australské oblasti diverzifikoval, zatímco ve Středomoří se z něj vyvinul druh Posidonia oceanica.[8]
Čeleď Posidoniaceae je řazena do řádu Alismatales. Je součástí monofyletické větve, zahrnující vodní čeledi Posidoniaceae, Ruppiaceae a Cymodoceaceae.[14] Ve starších taxonomických systémech byla čeleď Cymodoceaceae řazena zpravidla do řádu Najadales (Cronquist, Dahlgren) či samostatného řádu Posidoniales (Tachtadžjan) v rámci podtřídy Alismatidae.
Opad z posidonie mořské byl v minulosti používán např. k vycpávání slamníků, podestýlce pro dobytek, jako izolační a vycpávkový materiál. Protože se používal k balení skla, vžil se pro něj název sklářská řasa. Materiál odpuzuje štěnice. Listy obsahují hodně tříslovin a mají proto svíravé a antiseptické účinky. V některých oblastech Středomoří sloužil popel z rostlin k obohacení půdy minerálními látkami a ve směsi s hnojem jako hnojivo. V dobách nedostatku sloužily rostliny jako krmivo pro domácí zvířata. Plody jsou známy jako mořské olivy, jedlé však nejsou.[8] Na plážích Středomoří se lze často setkat s vláknitými koulemi, které příboj uválí z vymacerovaných cévních svazků listových pochev posidonie mořské. Těmto útvarům se říká příbojové baly.[15]
Posidonie (Posidonia) je jediný rod čeledi posidoniovité jednoděložných rostlin. Jsou to ponořené mořské byliny kořenící ve dně, řazené do skupiny tzv. mořských trav. Květy jsou drobné a nenápadné, bezobalné, ve stopkatém květenství. Pyl je vláknitý a přenášen vodou. Rostliny se vegetativně rozrůstají a vytvářejí rozlehlé porosty, "podmořské louky". Rod zahrnuje 9 druhů. Posidonie mořská se vyskytuje ve Středomoří, všechny ostatní druhy jsou endemity Austrálie (včetně Tasmánie).
Vyplavené zbytky posidonie mořské byly v minulosti používány jako izolační a vycpávkový materiál.
Neptungräser (Posidonia), auch Neptunspflanzen genannt, sind die einzige Pflanzengattung der Familie der Neptungrasgewächse (Posidoniaceae) in der Ordnung der Froschlöffelartigen (Alismatales) innerhalb der Einkeimblättrigen Pflanzen. Es ist eine der Gattungen, deren Arten, wie viele Arten der Ordnung Froschlöffelartige, mit ähnlichem Habitus und Habitat, „Seegras“ genannt werden. Sie gedeihen in flachen temperierten bis subtropischen Meeresbereichen des Mittelmeeres und westlich bis südlich von Australien.
Posidonia-Arten wachsen als grasartige, ausdauernde, krautige Pflanzen. Diese marinen, submersen Wasserpflanzen sind auf dem Meeresgrund mit monopodialen Rhizomen verankert. Alle Pflanzenteile sind unbehaart.
Die wechselständig und zweizeilig angeordneten Laubblätter sind in Blattscheide und Blattspreite gegliedert und besitzen keinen Blattstiel. Die Blattscheide ist offen. Die einfache und flache bis stielrunde Blattspreite besitzt einen Nerv oder mehrere parallele Nerven ohne Seitennerven. Die Blattränder sind glatt oder gesägt. Es sind keine Stomata vorhanden. In den Blattachseln sind Schuppen vorhanden.
Es sind blattlose Blütenstandsschäfte vorhanden. Die unterschiedlich aufgebauten Blütenstände sind aus ährenähnlichen, wenigblütigen Teilblütenständen zusammengesetzt und besitzen keine Hochblätter.
Die winzigen, zwittrigen Blüten sind reduziert. Es gibt keine Blütenhüllblätter. Es ist ein Kreis mit drei freien, fertilen Staubblättern vorhanden; da keine Staubfäden ausgebildet sind, besitzen sie sitzende Staubbeutel. Die fadenförmigen Pollenkörner besitzen keine Apertur und werden ins Meer entlassen. In jeder Blüte ist nur ein oberständiges Fruchtblatt vorhanden. Jedes Fruchtblatt enthält nur eine hängende, orthotrope Samenanlage. Es ist kein Griffel ausgebildet, die unregelmäßig gelappte Narbe sitzt also direkt auf dem Fruchtknoten. Die Bestäubung erfolgt im Wasser.
Sie bilden durch Luftkammern im Perikarp schwimmfähige, mehr oder weniger fleischige Balgfrüchte. Die Samen enthalten einen geraden Embryo und kein Endosperm. Wenn die Fruchtwand sich auflöst, sinkt der Samen auf den Meeresgrund und beginnt sofort zu keimen.
Es sind Proanthocyanidine vorhanden. Die Chromosomengrundzahl beträgt x = 10.
Posidonia-Arten sind wie die anderen Seegras-Arten die Grundlage für eigene Ökosysteme. Posidonia-Arten gedeihen in flachen temperierten bis subtropischen Meeresbereichen.
Wie auch bei anderen Seegrasgewächsen kann ihr Rhizomgeflecht durch Wasserbewegung herausgerissen werden. Dabei entstehen dann Seebälle, auch Neptunbälle genannt, die oftmals an Strände gespült werden. Diese enthalten neben anderen Pflanzenteilen in zunehmendem Maße auch Plastikteile, wie auch Mikroplastik.[1]
Die Gattung Posidonia wurde 1806 durch Charles König[2] aufgestellt. Synonyme für Posidonia K.D.Koenig nom. cons. sind: Posidonion St.-Lag. orth. var., Caulinia DC. nom. illeg., Kernera Willd. nom. illeg., Alga Boehm., Taenidium Targ.Tozz., Aegle Dulac.[3]
Der Familienname Posidoniaceae wurde 1895 von Sydney Howard Vines[4] veröffentlicht; oft werden auch andere Veröffentlichungen zitiert, beispielsweise von John Hutchinson in Fam. Fl. II, Monocot., 1934, 41 oder (Kunth) Lotsy. Innerhalb der Ordnung der Alismatales sind die Posidoniaceae am nächsten mit den Ruppiaceae und Cymodoceaceae verwandt.
In der Gattung Neptungräser (Posidonia) gibt es neun[3] Arten. Nur Posidonia oceanica kommt im Mittelmeer vor, alle anderen Arten sind westlich bis südlich von Australien verbreitet. Die australischen Arten wurden in zwei Gruppen gegliedert.[5]
Posidonia robertsoniae und Posidonia coriacea sind vielleicht nicht genetisch verschieden, also nur eine einzige Art.
Alle acht australischen Posidonia-Arten kommen vor Western Australia vor. Posidonia angustifolia, Posidonia coriacea, Posidonia denhartogii und Posidonia sinuosa werden auch vor South Australia gefunden und Posidonia australis besitzt die weiteste Verbreitung in New South Wales, South Australia, Western Australia, Victoria und Tasmanien.
In den Wurzeln der Neptungräser befinden sich stickstofffixierende Bakterien, ähnlich wie bei Landpflanzen. Nachgewiesen wurden 2021 in Posidonia oceanica Bakterien der Art Candidatus Celerinatantimonas neptuna (Alteromonadales). Verwandte von Ca. C. neptuna kommen weltweit in küstennahen Ökosystemen vor, in denen sie ähnliche Symbiosen mit anderen Seegräsern und Salzwiesenpflanzen bilden können.[7]
Neptungräser (Posidonia), auch Neptunspflanzen genannt, sind die einzige Pflanzengattung der Familie der Neptungrasgewächse (Posidoniaceae) in der Ordnung der Froschlöffelartigen (Alismatales) innerhalb der Einkeimblättrigen Pflanzen. Es ist eine der Gattungen, deren Arten, wie viele Arten der Ordnung Froschlöffelartige, mit ähnlichem Habitus und Habitat, „Seegras“ genannt werden. Sie gedeihen in flachen temperierten bis subtropischen Meeresbereichen des Mittelmeeres und westlich bis südlich von Australien.
Η Ποσειδωνία η ωκεάνιος (Posidonia oceanica) είναι είδος θαλασσίου φανερογάμου (πρόκειται για ανώτερο φυτό - θαλάσσιο αγγειόσπερμο, αν και λαθασμένα συχνά το αποκαλούμε ως "φύκια") ενδημικό στη Μεσόγειο Θάλασσα. Σχηματίζει μεγάλα υποθαλάσσια λιβάδια που αποτελούν σημαντικό μέρος του οικοσυστήματος. Ο καρπός της διασπείρεται ελεύθερα, επιπλέει και είναι γνωστός στην Ιταλία ως «η ελιά της θάλασσας» (l'oliva di mare[2]). Μπάλες ινώδους υλικού από το φύλλωμα της, γνωστές ως μπάλες Ποσειδώνα[3], ξεβράζονται στις κοντινές ακτές.
Πρόκειται για είδος με ιδιαίτερα εκτεταμένη εξάπλωση στη Μεσόγειο και στις ακτές της Ελλάδας.[4] Η επιφάνεια της Μεσογείου που καλύπτουν οι λειμώνες της ανέρχεται στα 37.000 km2, δηλαδή ποσοστό περίπου 1-2% της συνολικής της επιφάνειας.[5]Ανήκει στις κοινωνίες μαλακού υποστρώματος με μέγιστο βάθος εξάπλωσης τα 50 μέτρα.[6] Το γένος Posidonia σύμφωνα με κατάταξη σε 5 χλωριδικά στοιχεία των taxa, ανήκει στα Κοσμοπολίτικα είδη, καθώς αναπτύσσεται σε όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη.[7]
Περισσότερα από 300 είδη φυτών και πάνω από 1.000 είδη θαλασσίων ζώων ζουν στα λιβάδια Ποσειδωνίας, μεταξύ αυτών πολλά από τα ψάρια αλιευτικής σημασίας. Πρόκειται για οικοτόπους με θεμελιώδη ρόλο στη διατήρηση της υγείας και παραγωγικότητας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Πρώτον, αποτελούν τόπους αναπαραγωγής, λειτουργούν σαν βρεφοκομεία για πολλά είδη. Η τοπική αλιεία πλήττεται όταν τα λιβάδια ποσειδωνίας εξαφανίζονται. Δεύτερον, αποτρέπουν τη διάβρωση των ακτών μέσω των ριζωμάτων και των φύλλων τους. Με την αποψίλωση των θαλάσσιων λιβαδιών πολλές παραλίες απειλούνται με συρρίκνωση ή και εξαφάνιση. Τρίτον, όπως και τα χερσαία φυτά, τα υποβρύχια δάση δεσμεύουν άνθρακα από την ατμόσφαιρα.[8]
Η Οδηγία - Πλαίσιο των υδάτων[9] ορίζει την οικολογική κατάσταση κάθε υδάτινου σώματος ώστε να αξιολογείται βάσει βιολογικών ποιοτικών στοιχείων, όπως το φυτοπλαγκτόν, τα μακρόφυτα (μακροφύκη, αγγειόσπερμα), βενθικά ασπόνδυλα και η ιχθυοπανίδα και βάσει υδρομορφολογικών και φυσικών-χημικών στοιχείων. Ως βιοτικοί δείκτες της ρύπανσης είναι είδη τα οποία είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε ένα ρύπο και δίνουν πληροφορίες για τη διαβάθμιση του ρύπου στο μέσο, με την απουσία του είδους στην κοινότητα, ακόμη και πριν τα αποτελέσματα της ρύπανσης γίνουν αντιληπτά σε μεγάλη κλίμακα. Τα βασικά κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για την επιλογή ενός βιοτικού δείκτη είναι: η ευαισθησία που παρουσιάζει έναντι των καταπονήσεων, η ικανότητά του να παρέχει με αξιόπιστο τρόπο σύνθετες πληροφορίες, η ευκολία προσδιορισμού, η απλότητα στην δομή του, η αφθονία του, η εφαρμοστικότητά του σε εκτεταμένες γεωγραφικές περιοχές κ.α. (Salas et al. 2006[10]). Για την εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης των παράκτιων υδάτων, με τη χρήση του θαλασσίου αγγειοσπέρμου Posidonia oceanica ως "Βιολογικού Ποιοτικού Στοιχείου" (BQE), είδος που θεωρείται ότι δε διαβιώνει σε υποβαθμισμένες περιοχές (Romero et al. 2007[11]), έχουν προταθεί ο δείκτης PosWare (PoSte) στα ύδατα της Ιταλίας (κόλπος Ischia) (Silvestre et al. 2011[12]), ο δείκτης POMI (Mascaro et al. 2012[13]) στα ύδατα της Ισπανίας, o Valencian CS (Fernàndez - Torquemada et al. 2008) στα ύδατα της Ισπανίας, ο δείκτης BiPo (Lopez y Royo 2010[14]) και ο δείκτης PREI (Gobert et al. 2009[15]) στα ύδατα της Γαλλίας. Για την εκτίμηση της οικολογικής κατάστασης βάσει αυτών των δεικτών ορίζονται τα όρια που αναφέρονται στον παρακάτω πίνακα.
Πίνακας 1. Συμφωνημένα όρια στην κλίμακα EQR για το αγγειόσπερμο P. oceanica.
Οικολογική
κατάσταση
EQR
Εξαιρετική
1 - 0,775
Καλή
0,774 - 0,550
Μέτρια
0,549 - 0,325
Ελλιπής
0,324 - 0,100
Κακή
< 0,100
Οι μεταβλητές των βιοτικών δεικτών προορίζονται για να παρέχουν ξεκάθαρες πληροφορίες για ορισμένα αντικείμενα ενδιαφέροντος, να αποδίδουν πληροφορίες για την ισχύουσα κατάσταση και για τις μακροχρόνιες καταγραφές να παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με πιθανές αλλαγές και τάσεις. Οι μεταβλητές που συνθέτουν τους δείκτες της P.oceanica περιγράφουν διάφορες πτυχές των φυτοκοινωνιών, όπως σε διαφορετικά επίπεδα (επίπεδα πληθυσμού και κοινότητας, ατόμου, ιστού κλπ.), για τους διάφορους τύπους της διαταραχής και με διαφορετικούς χρόνους απόκρισης (εβδομάδα, έτος, αιώνας). Σημαντικός αριθμός μεταβλητών έχει χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της κατάστασης των λειμώνων της P. oceanica στη Μεσόγειο κάποιες κύριες μεταβλητές σε επίπεδο κοινωνίας είναι η πυκνότητα δεσμίδων (δεσμίδες m-2
), η κάλυψη φύλλων (%), η δομή "matte", η βιομάζα επίφυτων (mg cm−2) και το περιεχόμενο Ν στα επίφυτα. Σε επίπεδο ατόμου είναι η επιφάνεια φύλλων (cm2 δεσμίδα−1), η νέκρωση φύλλων (%), η λεπιδοχρονολόγηση,τα πλαγιότροπα ριζώματα (%) και σε επίπεδο φυσιολογίας είναι το περιεχόμενο σουκρόζης στα ριζώματα, το περιεχόμενο Ν και P στα ριζώματα (% DW), η Ισοτοπική αναλογία δ15Ν και δ34S (‰) και τα ίχνη βαρέων μετάλλων: Cu, Zn και Pb ιστό (mg g DW−1). Όλες αυτές οι μεταβλητές έχουν διάφορες αποκρίσεις κάτω από διαφορετικές πιέσεις. (Romero et al. 2007[11]).
Ο δείκτης PΡΕΙ (Posidonia oceanica Rapid Easy Index) βασίζεται σε 5 μετρήσιμους παράγοντες : α. Πυκνότητα ριζωμάτων, β. φυλλική επιφάνεια, γ. επιφυτική βιομάζα / βιομάζα φύλλων, δ. κατώτερο βάθος ανάπτυξης, ε. τύπος του κατώτερου ορίου (π.χ μεταβαλλόμενος, σταθερός). Στην εργασία του Gobert et al. (2009)[15] επιλέχθηκαν αυτοί οι πέντε παράμετροι επειδή παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τη οικολογική κατάσταση του λιβαδιού (ατομικό και πληθυσμιακό επίπεδο) για ένα ευρύ φάσμα καταπονήσεων (μειωμένη διαπερατότητα, ευτροφισμός, ενταφιασμός, βόσκηση) που περιγράφονται τακτικά στη Μεσόγειο. Σύμφωνα με τον δείκτη PREI (Gobert et al, 2009[15]) η ποιότητα εκφράζεται με κλίμακα από 1=RC (συνθήκες αναφοράς) μέχρι 0=κακές συνθήκες, όπου η P. oceanica (ΒQE, biological quality element) επηρεάζεται πολύ ή έχει εξαφανιστεί.
ΕQR’ (Ecological Quality Ratio): ονομάζεται ως δείκτης αναφοράς και εκφράζεται: η αναλογία μεταξύ της κατάστασης στο μελετούμενο σταθμό και της κατάστασης σε συνθήκες αναφοράς
ΕQR’ = N πυκνότητα + Ν φυλλική επιφάνεια + Ν (Βιομάζα επιφύτων/φύλλων)+ Ν κατώτερο όριο) / 3.5
Όπου:
N πυκνότητα= τιμή που μετρήθηκε -0 / τιμή αναφοράς -0
N φυλλική επιφάνεια= τιμή που μετρήθηκε -0 / τιμή αναφοράς -0
N Ε/L= (1- E/L) x 0.5
N κατώτερο όριο= τιμή που μετρήθηκε -17 / τιμή αναφοράς -17.
Τα 17 μ θεωρούνται το κατώτερο όριο ανάπτυξης της P. οceanica.
Ο βιοτικός δείκτης BiPo της Posidonia oceanica προτάθηκε από τους Lopez y Royo et al (2009)[14] και εφαρμόστηκε σε 15 θέσεις στην περιοχή της Κορσικής, σε βάθος 15 μέτρων. Προτάθηκε δειγματοληψία με πλαίσιο 20x20 cm. Οσον αφορά το βάθος αναφοράς πρέπει να είναι το λιγότερο που υπόκεινται σε φυσικές μεταβολές και να είναι πιο ευαίσθητο στις περιβαλλοντικές διαταραχές. Επιπλέον, οι μετρήσιμοι παράμετροι που προτείνονται από τον δείκτη BiPo είναι το κατώτατο όριο ανάπτυξης, ο τύπος στο κατώτερο όριο, ο αριθμός φύλλων, η επιφάνεια φύλλων, η πυκνότητα δεσμίδων, το ποσοστό πλαγιοτροπικού ριζώματος, η επιμήκυνση ριζώματος, η παραγωγή ριζώματος και η βιομάζα επίφυτων. Οι παράμετροι που θεωρείται ότι κυμαίνονται μεταξύ διαταραγμένων και μη- περιοχών ( SP και NSP αντίστοιχα) είναι: το βάθος και ο τύπος στο κατώτερο όριο, η πυκνότητα των δεσμίδων, ανάπτυξη των πλαγιότροπων ριζωμάτων και η επιφάνεια των φύλλων στο ενδιάμεσο βάθος .
Η Οδηγία Πλαίσιο για τα ύδατα απαιτεί την καθιέρωση συστημάτων αξιολόγησης, που βασίζονται σε ανθρωπογενείς πιέσεις και στις επιπτώσεις αυτών στα οικοσυστήματα και σε συναφή συστατικά στοιχεία τους. Οι κύριοι τύποι ανθρωπογενών πιέσεων που λαμβάνονται υπόψη για την αξιολόγηση της οικολογικής κατάστασης είναι: οι χρήσεις γης, η βιομηχανική δραστηριότητα, οι αποθέσεις λυμάτων σε ποτάμια, η δραστηριότητα λιμανιών και ο παράκτιος σχεδιασμός (Lopez y Royo et al 2009)[14].
Η οικολογική κατάσταση πρέπει να ποσοτικοποιηθεί κατά το βαθμό αλλοίωσης ή απόκλισης των παρατηρούμενων τιμών από τις συνθήκες αναφοράς, και να εκφραστεί ως αριθμητική τιμή, η οποία ονομάζεται οικολογική σχέση ποιότητας ( EQR ) και περιλαμβάνει τιμές μεταξύ 1 ( σε συνθήκες αναφοράς ) και 0 ( στη χειρότερη κατάσταση ) .
Η εξίσωση για τον υπολογισμό του EQR είναι:
EQR=(((X-LB)/ HB-LB))0,225) +LB
όπου
Χ= η μετρήσιμη τιμή
LB= η χειρότερη τιμή που ανταποκρίνεται το Χ
HB= η ψηλότερη τιμή που ανταποκρίνεται η τιμή Χ
Η μεταβλητή του τύπου του κατώτερου βαθυμετρικού ορίου εκτιμήθηκε ως εξής:
1)Υψηλή όταν πρόκειται για λειμώνα με προοδευτικό τύπο και με διαβρωτικά όρια(>70% κάλυψη ή>70%κάλυψη πλαγιότροπων ριζωμάτων ), όπου το EQR=0,89.
2)Καλή όταν ο τύπος λειμώνα ήταν απότομος στο κατώτερο βαθυμετρικό όριο του με κάλυψη φύλλων <70% και κάλυψη πλαγιότροπων ριζωμάτων <70% το , EQR=0,66
3)Μέτρια: όταν ο τύπος ήταν σποραδικός στο κατώτερο βαθυμετρικό όριο του λειμώνα σχημάτιζε ματ. Το EQR αντιστοιχούσε σε τιμή 0,44.
4)Κακή : όταν ο τύπος του λειμώνα ήταν οπισθοχώρησης στο κατώτερο βαθυμετρικό όριο του, με κάλυψη φύλλων <15% και κάλυψη πλαγιότροπων ριζωμάτων αμελητέα, το EQR αντιστοιχούσε σε 0,44
Το τελικό EQR υπολογίστηκε από τη σχέση :
EQR= (EQRκατ. Βάθος+ EQRτύπος +EQR πυκνότητα+EQR μήκος ή επιφάνεια φύλων)/4
Μια σύντομη σύγκριση μεταξύ των βιοτικών δεικτών BiPo και PREi του θαλάσσιου φανερόγαμου Posidonia oceanica δείχνει ότι για την επιλογή του κατάλληλου δείκτη λαμβάνονται υπόψη διαφορετικές μεταβλητές. Πέρα από τα κοινά χαρακτηριστικά, όπως το κατώτερο όριο ανάπτυξης ή η πυκνότητα δεσμίδων, ο δείκτης PREI απαιτεί επιπλέον τον υπολογισμό αναλογίας βιομάζας επίφυτων/ βιομάζα φύλλων (Gobert et al 2009[15]).Επίσης, και οι δύο δείκτες έχουν σχετική ευκολία χρήσης και χαμηλό κόστος, ωστόσο ο βιοτικός δείκτης BiPo εμφανίζει δυσκολία στις εργαστηριακές μετρήσεις.
Η P. oceanica περιέχει ως δομικά υλικά κυτταρίνη και ημικυτταρίνη, σε ποσοστό 61,8% και υψηλά ποσοστά λιγνίνης της τάξης του 29,8%, γεγονός που την καθιστά ένα άριστο θερμομονωτικό υλικό για εξωτερική και εσωτερική τοιχοποιία ή για την κατασκευή στεγών[16]. Έχει διαπιστωθεί πως η P. oceanica έχει υψηλότερη θερμομονωτική απόδοση συγκριτικά με αντίστοιχα δομικά υλικά που χρησιμοποιούνται ευρέως παγκοσμίως. Συγκεκριμένα, συγκρίνοντας την απόδοση αυτής με υλικά όπως τη θερμομονωτική κουβέρτα από γυάλινο μαλλί ή τον πετροβάμβακα, εντοπίστηκε πως η P. oceanica είναι αποδοτικότερη όσον αφορά την θερμική αγωγιμότητα και τη θερμοχωρητικότητα.[17]
Παράλληλα, είναι μη τοξικό βιολογικό υλικό, φιλικό προς το περιβάλλον, που καλύπτεται από θαλασσινό άλας, το οποίο δημιουργεί ένα στρώμα προστασίας από βακτηριακούς παράγοντες ή έντομα, που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν φθορές στην δομή αντίστοιχων τεχνητών μονωτικών υλικών στα οποία απαιτείται η προσθήκη χημικών συστατικών για προστασία. Ταυτόχρονα, εξαιτίας της προέλευσής του από το περιβάλλον, και αφού ολοκληρώσει την χρήση του ως μονωτικό υλικό, μπορεί να απορροφηθεί εκ νέου από το περιβάλλον χωρίς σημαντικές οικολογικές επιπτώσεις συγκριτικά με αντίστοιχα τεχνητά υλικά που χρησιμοποιούνται ευρέως. Επιπλέον, η δομή των ινών του επιτρέπει τη λειτουργία του σαν ρυθμιστή, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να απορροφά και να ελευθερώνει υδρατμούς χωρίς να δημιουργούνται επιπτώσεις και ρήγματα στη δομή του μονωτικού υλικού αλλά και της συνολικής κατασκευής[18].
Συχνά κατά την απόθεση νεκρού υλικού της P. oceanica μετά την ολοκλήρωση του βιολογικού της κύκλου, υπάρχουν αντιδράσεις από τους πολίτες για "ρύπανση των ακτών" και μείωση της προσβασιμότητας σε αυτές. Συγκεκριμένα, την περίοδο του φθινοπώρου, αυξάνεται η ποσότητα της απόθεσης νεκρού βιολογικού υλικού στις ακτές. Παράλληλα, αυτό το υλικό προσφέρει προστασία ενάντια στη παράκτια διάβρωση και τη μείωση παράκτιων ιζημάτων λόγω της κυματικής δράσης και των παράκτιων ρευμάτων.
Τα ξεραμένα αυτά θαλάσσια αγγειόσπερμα (ανώτερα φυτά) πρέπει να μένουν στην ακτή. Η δε απομάκρυνσή τους με ειδικά μηχανήματα δεν είναι μόνο επιζήμια για τις ακτές, αλλά και παράνομη. Αυτό απαντά το "Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας" του ΕΛΚΕΘΕ σε ερώτημα του Συνηγόρου του Πολίτη, με αφορμή την καταγγελία πολιτών. Σύμφωνα με το ΕΛΚΕΘΕ, πρόσφατο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα ανέδειξε τη σημασία των εκβρασμένων στην άμμο θαλασσίων αγγειοσπέρμων, για την ισορροπία και την υγεία των παράκτιων οικοσυστημάτων, απορρίπτοντας κατηγορηματικά το ενδεχόμενο να είναι επικίνδυνα για την υγεία[19].
Η παρουσία εκβρασμένων φυτικών υπολειμμάτων του θαλασσίου φυτού Posidonia oceanica (κατά προτεραιότητα προστατευόμενο από την εθνική και κοινοτική νομοθεσία) δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση εστία ρύπανσης, μόλυνσης ή άλλο κίνδυνο, αναφέρει στην απάντησή του το Επιστημονικό Ινστιτούτο. Τουναντίον, πρόκειται για εξαιρετικά ωφέλιμο βιοτικό στοιχείο το οποίο συνεισφέρει ποικιλοτρόπως στην υγεία και στην ισορροπία των παράκτιων και θαλασσίων οικοσυστημάτων (προστασία ακτής από διάβρωση, σχηματισμός και λίπανση αμμοθινών και παράκτιας βλάστησης, δημιουργία μοναδικού βιοτόπου για σημαντική και σπάνια βιοποικιλότητα).
Οι πιο συνηθισμένες απειλές που αντιμετωπίζουν τα λιβάδια Ποσειδωνίας είναι η αλιεία με συρόμενα εργαλεία (μηχανότρατες, γρι-γρι), τα αγκυροβόλια, οι παράκτιες υποδομές και δραστηριότητες, η ρύπανση από υδατοκαλλιέργειες, ο ευτροφισμός καθώς και η ανάπτυξη ανταγωνιστικών εισβολικών ειδών. Κάθε φορά που μία άγκυρα ρίχνεται σε λιβάδι Ποσειδωνίας, η ζημιά χρειάζεται δεκαετίες για να αναπληρωθεί.[8]
Τα παρασυρόμενα δίχτυα βυθού, καθώς και η κατασκευή ξενοδοχείων, λιμανιών και άλλων υποδομών στις ακτές της Μεσογείου, αυξάνουν τη ποσότητα ιζήματος που μεταφέρεται στη θάλασσα, αυξάνοντας έτσι την θολότητα του νερού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται το φως που φτάνει στον πυθμένα της θάλασσας, ενώ το ίζημα καλύπτει τα φύλλα της. Τέλος, μεγάλη απειλή για την Ποσειδωνία αποτελούν δύο εισβολικά είδη φυκών, η Caulerpa racemosa και η Caulerpa taxifolia, που έχουν εισβάλλει στην Μεσόγειο και παίρνουν τη θέση της, μειώνοντας έτσι τη χωρική εξάπλωση των λειμώνων Ποσειδωνίας και άρα και των οργανισμών που διαβιούν μέσα σε αυτούς.
पोसाइडनिया (Posidonia) सपुष्पक पौधों का एक जीववैज्ञानिक वंश है। यह पोसाइडनिएसिए (Posidoniaceae) जीववैज्ञानिक कुल में आने वाला एकमात्र वंश है। पोसाइडनिया में ९ ज्ञात जातियाँ हैं जो भूमध्य सागर और ऑस्ट्रेलिया के दक्षिणी तट पर मिलने वाली सागरघास हैं।[1][2]
पोसाइडनिया (Posidonia) सपुष्पक पौधों का एक जीववैज्ञानिक वंश है। यह पोसाइडनिएसिए (Posidoniaceae) जीववैज्ञानिक कुल में आने वाला एकमात्र वंश है। पोसाइडनिया में ९ ज्ञात जातियाँ हैं जो भूमध्य सागर और ऑस्ट्रेलिया के दक्षिणी तट पर मिलने वाली सागरघास हैं।
Posidonia is a genus of flowering plants. It contains nine species of marine plants[3] ("seagrass"), found in the seas of the Mediterranean and around the south coast of Australia.
The APG system (1998) and APG II system (2003) accept this genus as constituting the sole genus in the family Posidoniaceae, which it places in the order Alismatales, in the clade monocots. The AP-Website[4] concludes that the three families Cymodoceaceae, Posidoniaceae and Ruppiaceae form a monophyletic group. Earlier systems classified this genus in the family Potamogetonaceae or in the family Posidoniaceae but belonging to order Zosterales.
Posidonia oceanica has nitrogen fixation capabilities via symbiosis and other species may as well.[5]
This is a list of species that are contained by the genus:[6]
The species described by Linnaeus, Posidonia oceanica, is found in the Mediterranean; the rest are located around the southern coast of Australia. Some species are endemic seagrasses of Western Australia, all the Australian species are found in that region's diverse habitats. This arrangement was divided into two complexes: the Posidonia australis and Posidonia ostenfeldii groups.[10] Some species descriptions may only be regional characteristics, and may need further revision.[6][11]
In 2006 a clonal colony of P. oceanica was discovered south of the island of Ibiza which measured 8 km across and possibly up to 100,000 years old.[12]
Posidonia is a genus of flowering plants. It contains nine species of marine plants ("seagrass"), found in the seas of the Mediterranean and around the south coast of Australia.
The APG system (1998) and APG II system (2003) accept this genus as constituting the sole genus in the family Posidoniaceae, which it places in the order Alismatales, in the clade monocots. The AP-Website concludes that the three families Cymodoceaceae, Posidoniaceae and Ruppiaceae form a monophyletic group. Earlier systems classified this genus in the family Potamogetonaceae or in the family Posidoniaceae but belonging to order Zosterales.
Posidonia oceanica has nitrogen fixation capabilities via symbiosis and other species may as well.
Posidonia
Les posidonies (du genre Posidonia) sont des herbes marines, plantes aquatiques de la famille des Posidoniaceae. Bien qu'elles vivent sous l'eau, ce ne sont pas des algues, mais des plantes à fleurs (angiospermes monocotylédones) sous-marines. Comme toutes les plantes à fleurs (et à la différence des algues), elles présentent des racines, et se reproduisent grâce aux fruits qu'elles produisent. On en trouve une espèce endémique de Méditerranée (Posidonia oceanica), et entre quatre et huit autres partagées entre Australie tempérée et Nouvelle-Zélande.
Dans les eaux moins chaudes de l'Atlantique nord européen, elles sont remplacées par les zostères qui constituent des herbiers jouant les mêmes fonctions écologiques.
Les feuilles de posidonies, très coriaces et se dégradant très lentement, constituent après leur mort des accumulations propices à la vie marine ainsi qu'au transfert de carbone. Les fibres qu'elles contiennent, difficilement dégradables, sont ultimement rassemblées par les mouvements de la mer en boule feutrées, appelées aegagropiles, souvent rejetées sur les plages de Méditerranée. La posidonie joue plusieurs rôles fondamentaux pour le milieu marin littoral, et fait partie des espèces protégées en Méditerranée.
Le nom générique Posidonia dérive de « Poséidon » (dieu des Mers et des Océans dans la mythologie grecque).
Les Posidonies sont des plantes à fleurs (Phanérogames) appartiennent au sous-règne des Trachéophytes (division des Angiospermes ou Magnoliophytes) dont les caractéristiques principales sont les suivantes[1] :
On a identifié 9 espèces que nous listons dans l'ordre chronologique de leur identification :
Quatre de ces espèces ont été décrites à partir de ce que Kuo et Cambridge (1984) [2] ont appelé le « Posidonia ostenfeldii Complex » :
Cependant, il semble y avoir controverse quant à la pertinence des quatre espèces décrites en 1984[3] :
« Récemment, Kuo et Cambridge (1984) ont décrit quatre nouvelles espèces de posidonies en Australie, en utilisant des caractères de la feuille, morphologie et anatomie, comme discriminants primaires. La largeur de la feuille était d'importance secondaire, mais ils ont observé que les largeurs se chevauchent entre ces 4 espèces. Par prudence, nous ne reconnaissons pas ces 4 nouvelles espèces dans cet article, convaincus que, pour être utile, la taxonomie devrait inclure tant des caractères macroscopiques que microscopiques pouvant être reconnus sur le terrain. »
Notons que Posidonia coriacea et Posidonia robertsoniae ne figurent pas dans AlgaeBase[4].
Mais ITIS reconnait les 9 espèces précitées.
Toutes les espèces citées descendent probablement des espèces fossiles qui prospéraient il y a quelque 65 millions d'années dans la Téthys à savoir :
Une étude de 2015 sur trois espèces de Posidonies (P. australis, P. sinuosa et P. oceanica) a montré que l'intensité de la photosynthèse du tégument des graines de ces plantes, favoriserait leur croissance[6]. Sur le plan évolutif, cette photosynthèse tégumentaire est interprétée comme pouvant être une « pré-adaptation » préalable à l'isolement géologique de la Méditerranée à partir de la mer Téthys pendant la période Éocène.
Seule Posidonia oceanica, est endémique de la Méditerranée, les autres espèces ne se trouvent que sur les côtes australiennes et néo-zélandaises.
On explique la présence de deux populations de Posidonia dans deux régions antipodes comme suit :
pendant des millions d'années, les côtes des actuels continents européen, africain et australien se sont séparées et donc les espèces d'origine, qui vivaient dans la mer Téthys et composaient les populations de Posidonia du Crétacé, se sont retrouvées séparées les unes des autres par des milliers de kilomètres. Chaque population a évolué indépendamment constituant les espèces actuelles. Les populations intermédiaires se sont éteintes[7].
Tirant son nom du dieu de la mer grec Poséidon, elles jouent plusieurs rôles fondamentaux pour le milieu marin littoral.
Les herbiers qu'elles forment sont des lieux de frayère et de nurserie pour de nombreuses espèces animales. Elles constituent également une source de nourriture, parfois importante, pour certaines espèces herbivores (oursins, saupes, etc.). Une partie de la production de feuilles d'un herbier va se retrouver exportée, sous forme de litière, vers d'autres écosystèmes éloignés (plage, canyon sous-marin, etc.) où elle constituera une source de carbone importante pour le fonctionnement de ces écosystèmes. Elle permet de fixer les fonds marins grâce à l'entrelacement de ses rhizomes. Ceux-ci s'empilent d'une année sur l'autre, contribuant à augmenter progressivement le niveau du fond (environ un mètre par siècle). Elle « piège » des particules en suspension et du sédiment, contribuant ainsi au maintien de la clarté des eaux. Les herbiers à Posidonia oceanica sont considérés comme des formations essentielles dans le stockage du carbone atmosphérique et l'oxygénation du milieu.
Une grande nacre, habitant fréquent des herbiers.
Une limace de mer Elysia gordanae sur une feuille de posidonie.
Deux saupes, poissons herbivores.
un labre merle inspectant un herbier à la recherche de proies.
Un poulpe dans un herbier.
Lorsque les herbiers de posidonie se développent au fond de criques de très faible profondeur, les plantes affleurent la surface et peuvent créer un récif barrière, par analogie aux récifs coralliens, contribuant à la formation d'un biotope particulier.
Les mouvements de la mer ont parfois tendance à lacérer les feuilles mortes et à les regrouper en boules de la taille d'une balle de ping-pong ou de tennis, nommées aegagropiles que l'on retrouve fréquemment sur les plages.
Les feuilles de posidonie se décomposent très lentement, et peuvent donc s'accumuler sur les plages : dans certains cas, cela mène au recouvrement total de la plage, formant des « banquettes », qui constituent des écosystèmes saprophytes à part entière.
Les feuilles mortes de posidonies sont souvent ramenées sur les bords de plages, où elles s'entassent, formant parfois des tas compacts et imputrescibles (« laisses de mer »). Ces tas empêchent alors l'érosion du sable par les vagues. Néanmoins, comme ces plages, naturellement protégées, ne sont pas propices au développement du tourisme, les municipalités les font souvent retirer, exposant ainsi le littoral aux caprices de la mer.
La posidonie fait partie des cinq espèces protégées sur les côtes méditerranéennes françaises, tout comme l'oursin diadème, la grande nacre, le mérou brun et la cigale de mer.
Selon F. Dubaul [8], le 15 novembre 2013, dans le cadre d'un projet de banque de graines et de « pépinière » de plantes à fleur marines, dit « Graines de mer »[9], une réintroduction de posidonies a commencé avec la restauration expérimentale d'un petit herbier sur les fonds marins réimplanté face à la ville de La-Grande-Motte, commune ayant été retenue dans le cadre d'un appel à projets de restauration écologique en milieu marin. Le test a commencé avec la réimplantation de plantules de 15 cm (sur deux mètres carrés, puis 10) de posidonies (prélevées en Provence et en Corse) à une profondeur d'environ 6 - 8 m sur une zone située à 2 à 3 milles nautiques (3,7 km à 5,6 km) du trait de côte, sur des fonds sableux où l'espèce a disparu ou fortement régressé à cause de la pollution marine, de la concurrence d'espèces invasives et d'arrachages fréquents par les ancres ou engins de pêche (chaluts notamment).
En Ligurie (Italie), l’herbier a perdu de 10 à 30 % de sa surface par rapport au début du XXe siècle ; à Alicante (Espagne), plus de la moitié de l'herbier a disparu ; A Marseille il n'en resterait qu'environ 90 % par rapport à sa surface en 1883).
Un herbier situé entre les îles de Formentera et d'Ibiza (Baléares) aurait l'âge de 80 000 ans ce qui en ferait l'organisme vivant le plus ancien jamais découvert.
Posidonia
Les posidonies (du genre Posidonia) sont des herbes marines, plantes aquatiques de la famille des Posidoniaceae. Bien qu'elles vivent sous l'eau, ce ne sont pas des algues, mais des plantes à fleurs (angiospermes monocotylédones) sous-marines. Comme toutes les plantes à fleurs (et à la différence des algues), elles présentent des racines, et se reproduisent grâce aux fruits qu'elles produisent. On en trouve une espèce endémique de Méditerranée (Posidonia oceanica), et entre quatre et huit autres partagées entre Australie tempérée et Nouvelle-Zélande.
Dans les eaux moins chaudes de l'Atlantique nord européen, elles sont remplacées par les zostères qui constituent des herbiers jouant les mêmes fonctions écologiques.
Les feuilles de posidonies, très coriaces et se dégradant très lentement, constituent après leur mort des accumulations propices à la vie marine ainsi qu'au transfert de carbone. Les fibres qu'elles contiennent, difficilement dégradables, sont ultimement rassemblées par les mouvements de la mer en boule feutrées, appelées aegagropiles, souvent rejetées sur les plages de Méditerranée. La posidonie joue plusieurs rôles fondamentaux pour le milieu marin littoral, et fait partie des espèces protégées en Méditerranée.
Planda mara, cosúil le féar, a bhíonn go hiomlán faoin uisce, i réigiúin thanaí na Meánmhara de ghnáth. Cartar na duilleoga is na ríosóim i dtír go minic ina lear mór, agus liathróidí poisíodóin freisin, cruinníní an bhruscair shnáithínigh de foirmithe ag tonnta na mara.
Porost (posidonija, lat. Posidonia), biljni rod koji čini samostalnu porodicu (Posidoniaceae) unutar reda žabočunolike[1]. Porost ili posidonija su morsko bilje koje je ime dobilo po grčkom bogu mora, Posejdonu, a nalazimo ga po Mediteranu i južnu i zapadnu obalu Australije.
Razlika između algi i porosta je ta što ona ima poput svih biljaka cvjetnica razvijen korijen, stabljiku, list i cvijet. Posidonija, oceanski porost ili voga kako je još zovu, najčešće se razmnožava vegetativno, a rjeđe spolnim putem – cvjetanjem. Livade posidonije u sredozemlju područja su velike biološke raznolikost, gdje se mrijesti i hrani preko 100 vrsta riba.
Plod je oblika masline, kad dozrije ispliva na površinu gdje ga raznosi more. Nakon nekoliko dana plod se raspukne i sjemenke podaju na dno[2]. Rodu pripada 9 vrsta[3]
Porost (posidonija, lat. Posidonia), biljni rod koji čini samostalnu porodicu (Posidoniaceae) unutar reda žabočunolike. Porost ili posidonija su morsko bilje koje je ime dobilo po grčkom bogu mora, Posejdonu, a nalazimo ga po Mediteranu i južnu i zapadnu obalu Australije.
Razlika između algi i porosta je ta što ona ima poput svih biljaka cvjetnica razvijen korijen, stabljiku, list i cvijet. Posidonija, oceanski porost ili voga kako je još zovu, najčešće se razmnožava vegetativno, a rjeđe spolnim putem – cvjetanjem. Livade posidonije u sredozemlju područja su velike biološke raznolikost, gdje se mrijesti i hrani preko 100 vrsta riba.
Plod je oblika masline, kad dozrije ispliva na površinu gdje ga raznosi more. Nakon nekoliko dana plod se raspukne i sjemenke podaju na dno. Rodu pripada 9 vrsta
Posidonia K.D. Koenig è un genere di piante acquatiche angiosperme monocotiledoni, unico genere della famiglia delle Posidoniaceae.
Il nome del genere deriva dal greco Ποσειδών, Poseidone, il dio del mare.
Il genere Posidonia aveva in passato un areale molto più ampio, che comprendeva sia regioni tropicali sia temperate. La competizione con altre piante meglio adattatesi alla vita lungo la fascia tropicale ha relegato le posidonie solo nelle regioni temperate.[1]
Attualmente il genere Posidonia presenta una distribuzione bipolare: delle 9 specie note la Posidonia oceanica è endemica del Mar Mediterraneo, mentre le rimanenti 8 specie sono diffuse nei mari dell'Australia.[2]
Il genere Posidonia è l'unico genere della famiglia delle Posidoniaceae.[3] In passato è stato attribuito alle Potamogetonaceae[4][5], alle Najadaceae[6] o alle Zosteraceae.[7] Per quanto riguarda l'ordine la classificazione Cronquist assegnava il genere all'ordine Najadales mentre altri autori lo inserivano in Zosterales.
La classificazione APG attribuisce le Posidoniaceae all'ordine Alismatales e considera sinonimi i due ordini sopra citati.[3][8]
Il genere comprende le seguenti specie:[9]
Posidonia K.D. Koenig è un genere di piante acquatiche angiosperme monocotiledoni, unico genere della famiglia delle Posidoniaceae.
Posidonia is de botanische naam van een geslacht van zeegras, behorend tot de familie Posidoniaceae.
De planten zijn in de grond verankerd met rizomen. De bloemen zijn geelachtig van kleur, en hebben geen bladen. De planten bloeien onderwater.
Van de negen soorten, komen er acht voor langs de kusten van Australië, en komt één soort Posidonia oceanica voor in de Middellandse Zee. Een lijst:
Posidonia is de botanische naam van een geslacht van zeegras, behorend tot de familie Posidoniaceae.
De planten zijn in de grond verankerd met rizomen. De bloemen zijn geelachtig van kleur, en hebben geen bladen. De planten bloeien onderwater.
Van de negen soorten, komen er acht voor langs de kusten van Australië, en komt één soort Posidonia oceanica voor in de Middellandse Zee. Een lijst:
Posidonia angustifolia Cambridge & J.Kuo (1979) Posidonia australis Hook.f. (1858) Posidonia coriacea Cambridge & J.Kuo (1984) Posidonia denhartogii J.Kuo & Cambridge (1984) Posidonia kirkmanii J.Kuo & Cambridge (1984) Posidonia oceanica (L.) Delile (1813) Posidonia ostenfeldii Hartog (1969) Posidonia robertsoniae J.Kuo & Cambridge (1984) Posidonia sinuosa Cambridge & J.Kuo (1979)
Posidonia er den eneste slekta i familien Posidoniaceae i ordenen Alismatales.
De har et grasaktig utseende. De lever helt neddykket i sjøvann og er blant de få karplantene som vokser i dette miljøet. Pollineringen skjer under vann, og frukten er et bær. Én art finnes i Middelhavet, mens de andre er utbredt i farvannene sør for Australia.
Posidonia ble tidligere regnet til tjønnaksfamilien, men er nå plassert i en egen familie, nært beslektet med de andre sjøgrasene i familiene Cymodoceaceae og havgrasfamilien.
Posidonia er den eneste slekta i familien Posidoniaceae i ordenen Alismatales.
De har et grasaktig utseende. De lever helt neddykket i sjøvann og er blant de få karplantene som vokser i dette miljøet. Pollineringen skjer under vann, og frukten er et bær. Én art finnes i Middelhavet, mens de andre er utbredt i farvannene sør for Australia.
Posidonia ble tidligere regnet til tjønnaksfamilien, men er nå plassert i en egen familie, nært beslektet med de andre sjøgrasene i familiene Cymodoceaceae og havgrasfamilien.
Posidonia (Posidonia K.D. Koenig) – jedyny rodzaj w obrębie monotypowej rodziny posidoniowatych (Posidoniaceae Hutch.) z rzędu żabieńcowców (Alismatales). Do rodzaju należy 9 gatunków występujących w wodach Morza Śródziemnego, na wybrzeżu Hongkongu i wzdłuż południowych wybrzeży Australii[2]. Jedna z tzw. traw morskich.
Rośliny wieloletnie, zanurzone, z płożącym kłączem i krótkimi, wzniesionymi pędami. Liście odziomkowe, naprzemianległe. Pochwy liściowe zwinięte, uszkowate u nasady, języczkowate wierzchołkowo. Kwiaty zebrane w kłosy wyrastające pojedynczo lub po kilka na wydłużonym pędzie kwiatostanowym, wspartym przez łuskowate podsadki. Okwiat nieobecny lub zredukowany do 3 krótkotrwałych listków. Pręciki 3 o siedzących główkach. Słupek pojedynczy, jednozalążkowy. Owoc mięsisty, z jednym nasionem pozbawionym bielma. Zarodek prosty[3].
obrazkowate Araceae
kosatkowate Tofieldiaceae
żabiściekowate Hydrocharitaceae
łączniowate Butomaceae
żabieńcowate Alismataceae
bagnicowate Scheuchzeriaceae
onowodkowate Aponogetonaceae
świbkowate Juncaginaceae
posidoniowate Posidoniaceae
rupiowate Ruppiaceae
bałwanicowate Cymodoceaceae
zosterowate Zosteraceae
rdestnicowate Potamogetonaceae
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa żabieńcowe (Alismatidae Takht.), nadrząd Alismatanae Takht., rząd (Potamogetonales Dumort. ), podrząd: Potamogetonineae Engl., rodzina Posidoniaceae Hutch.)[4].
Posidonia (Posidonia K.D. Koenig) – jedyny rodzaj w obrębie monotypowej rodziny posidoniowatych (Posidoniaceae Hutch.) z rzędu żabieńcowców (Alismatales). Do rodzaju należy 9 gatunków występujących w wodach Morza Śródziemnego, na wybrzeżu Hongkongu i wzdłuż południowych wybrzeży Australii. Jedna z tzw. traw morskich.
Posidonia là một chi thực vật có hoa trong họ Posidoniaceae.[2] Chúng bao gồm 9 phân loài thực vật biển (cỏ biển) được tìm thấy ở các vùng biển của Địa Trung Hải và xung quanh bờ biển phía nam của Úc.
Đây là danh sách các loài danh nghĩa của chi này:[3]
Các loài được mô tả bởi Linnaeus, nhà thực vật học người Thụy Điển. Posidonia oceanica được tìm thấy ở Địa Trung Hải, phần còn lại có mặt ở khu vực xung quanh bờ biển phía nam của Úc. Một số loài cỏ biển là loài đặc hữu của Tây Úc.
Năm 2006, người ta đã phát hiện ra loài Posidonia oceanica có mặt ở phía nam của đảo Ibiza, Tây Ban Nha. Khu vực có biển có chiều dài lên tới 8 km trên và tuổi thọ lên đến 100.000 năm tuổi, khiến nó có thể là một trong những khu vực đồng cỏ biển lớn nhất và lâu đời nhất trên Trái đất.[7]
Phương tiện liên quan tới Posidonia tại Wikimedia Commons
Posidonia là một chi thực vật có hoa trong họ Posidoniaceae. Chúng bao gồm 9 phân loài thực vật biển (cỏ biển) được tìm thấy ở các vùng biển của Địa Trung Hải và xung quanh bờ biển phía nam của Úc.
Посидонии обычно растут большими колониями, образуя вместе с другими «морскими травами» своеобразные подводные луга в морских заливах и бухтах на глубинах до 30 м, а иногда даже до 50 м.
Это полностью погруженные в воду многолетние растения с довольно толстым и прочным моноподиальным ползучим корневищем, от узлов которого отходят придаточные корни и короткие прямостоячие побеги, одетые у своего основания чехлом из волокон — остатков отмерших листьев. По наблюдениям в Южной Франции в колониях посидонии океанской развиваются вегетативные побеги двух типов: в центре колонии прямостоячие, а по её периферии стелющиеся побеги, которые, образуя в узлах придаточные корни, становятся новыми корневищами. Стелющиеся побеги образуются и в местах изреживания колонии. Наличие побегов двух типов способствует быстрому вегетативному размножению посидонии, захвату ею все новых и новых участков дна.
Сближенные на верхушках прямостоячих и стелющихся побегов, двурядно расположенные очередные широколинейные листья посидонии достигают в длину 10—50 см и в ширину 7—10 мм. Их длина определяется глубиной произрастания: чем глубже, тем они длиннее. Листья отчетливо разделены на пластинку с 11—17 параллельными жилками и свободное (не сросшееся краями) влагалище, образующее у основания пластинки очень короткие ушки и поперечный перепончатый вырост — язычок. В пазухах влагалищ имеются очень мелкие внутривлагалищные чешуйки.
Цветки посидонии собраны довольно густыми сложными колосьями, которые расположены на относительно коротких (обычно длиной 10—30 см) цветоножках, выходящих из верхушек укороченных ортотропных побегов или из пазух их листьев. Сложный колос обычно состоит из 2—4 колосков, расположенных в пазухах немного вздутых влагалищ сильно уменьшенных листьев. Колоски, в свою очередь, состоят из 2—3, реже 4 двурядно расположенных цветков, из которых 2 нижних всегда обоеполые, а 1—2 верхних — мужские. Околоцветник состоит из 3 быстро опадающих, иногда отсутствующих чешуек. В обоеполых цветках 3, реже 4 тычинки, представленные сидячими 4-гнёздными пыльниками с сильно разросшимся связником, который у посидонии океанской имеет на верхушке хвостовидный придаток — надсвязник. Гинецей состоит из одного плодолистика с единственным семязачатком. Плодолистик на верхушке суживается и заканчивается немного лопастным диском, по краю которого располагаются довольно длинные рыльцевые сосочки. В мужских цветках 3 тычинки.
Из плодолистика формируется костянковидный плод с мясистым околоплодником, напоминающий недозрелый плод маслины.
Опыление цветков происходит в воде. Подобно многим другим морским травам, посидонии имеют нитевидные пыльцевые зерна, что существенно облегчает возможность контакта их с рыльцами. Самоопылению, по-видимому, препятствует протандрия.
Плоды посидонии довольно долго плавают в воде и лишь после разрушения околоплодника падают на дно и прорастают. Вероятно, они распространяются также эндозоохорно, так как их мясистый околоплодник может служить пищей для рыб и водоплавающих птиц. Однако оба вида посидонии размножаются главным образом вегетативно: с помощью разносимых водой частей корневищ и отдельных побегов, которые способны легко укореняться. Цветущие экземпляры посидонии встречаются очень редко.
По информации базы данных The Plant List (на июль 2016) род включает 10 видов[2]:
Листья и побеги посидонии, подобно листьям взморниковых, в большом количестве выбрасываются морем на берег. Их используют в качестве упаковочного материала, а в Северной Африке — для покрытия крыш. В Австралии из листьев посидонии южной получают волокно для изготовления грубых тканей.
海神草属[1](Posidonia)又名波喜荡草属,为海神草科(Posidoniaceae)又名波喜荡草科下的唯一属,有9种,都是生长在海水中的咸水生植物,为四科海草的其中一科,主要分布在地中海和澳大利亚沿海[2]。本属9种植物中的8种都分布于澳大利亚南半部分的沿海,只有Posidonia oceanica分布于地中海,但地中海区域发现的早始新世化石里有和P. oceanica差异较大的本属植物[3]。
2006年在西班牙的地中海岛屿伊维萨岛南部发现了大约有8千米长的大范围大洋海神草生长区域,可能已经持续有10万年之久。
因为其名称源自希腊神话中的海神波塞冬,所以也被翻译为海王神草。
海神草属(Posidonia)又名波喜荡草属,为海神草科(Posidoniaceae)又名波喜荡草科下的唯一属,有9种,都是生长在海水中的咸水生植物,为四科海草的其中一科,主要分布在地中海和澳大利亚沿海。本属9种植物中的8种都分布于澳大利亚南半部分的沿海,只有Posidonia oceanica分布于地中海,但地中海区域发现的早始新世化石里有和P. oceanica差异较大的本属植物。
主要种类: Posidonia australis Hook.f. 生长在澳大利亚南部沿海 Posidonia oceanica (L.) Delile. 生长在地中海
포시도니아속(Posidonia)은 택사목에 속하는 속(屬)의 일종이다. 2~9종의 해양식물("해초")을 포함하고 있으며, 지중해와 오스트레일리아 남해안에서 발견된다.
APG 분류 체계(1998년)와 APG II 분류 체계(2003년)는 이 속을 포시도니아과(Posidoniaceae)의 유일속으로 승인했으며, 속씨식물군의 택사목으로 분류하였다. AP-웹사이트는 3개 과인, 키모도케아과와 포시도니아과, 줄말과가 일종의 단계통군을 형성한다고 결론짓고 있다.
이전의 분류 체계에서는 이 속을 가래과 또는 포시도니아과로 분류하였으나 거머리말목(Zosterales)에 속하는 것으로 분류했었다.
포시도니아속에 포함되는 종 목록은 아래와 같다.[1]
린네가 기술한 종 Posidonia oceanica은 지중해에서 발견되며, 나머지는 오스트레일리아의 남해안에서 발견된다. 일부 종들은 오스트레일리아 서부 해초 지대가 원산지이며, 이 모든 오스트레일리아 종들은 그 지역의 다양한 서식 환경에서 발견된다. 이들 분포는 크게 2개의 집단인, Posidonia australis와 Posidonia ostenfeldii 집단으로 나눈다.[5] 일부 종들은 지역적 특징만으로 분류되고 있어서, 추후 재분류될 필요가 있을 것이다.[1][6] 2006년에 Posidonia oceanica의 거대한 클론 집락이 이비자 섬 남부에서 발견됐다. 직경이 8 km에 이르고, 나이가 10만년에 달하는 것으로 추정되며, 지구상에 현존하는 클론 집락 중 가장 크고 가장 오래된 것 중의 하나로 보인다.[7]
포시도니아속(Posidonia)은 택사목에 속하는 속(屬)의 일종이다. 2~9종의 해양식물("해초")을 포함하고 있으며, 지중해와 오스트레일리아 남해안에서 발견된다.
APG 분류 체계(1998년)와 APG II 분류 체계(2003년)는 이 속을 포시도니아과(Posidoniaceae)의 유일속으로 승인했으며, 속씨식물군의 택사목으로 분류하였다. AP-웹사이트는 3개 과인, 키모도케아과와 포시도니아과, 줄말과가 일종의 단계통군을 형성한다고 결론짓고 있다.
이전의 분류 체계에서는 이 속을 가래과 또는 포시도니아과로 분류하였으나 거머리말목(Zosterales)에 속하는 것으로 분류했었다.