Lizard Buzzard

Die Akkedisvalk (Kaupifalco monogrammicus) is 'n roofvoël. Dit behoort aan die familie Accipitridae.

Die akkedisvalk kom in tropiese gebiede van Afrika suid van die Sahara voor. Dit kom in die oop bosveld en bou 'n stoknes in die vurk van 'n boom of die kroon van 'n ​​palmboom. Die broeisel is 2 tot 3 eiers.

Die akkedisvalk is 'n kleinerige bonkige roofvoël en ongeveer 36 cm in lengte. Die rugkant, kop en bors is grys. Daar is 'n vertikale swart lyn op die wit keel, wat hierdie spesie van alle ander roofvoëls onderskei. Die pens is wit met fyn donker dwarsstrepe. Die vlerke is wit onder met donker punte. Die stert is swart met 'n wit punt en 'n ​​enkele wit band. Die geslagte lyk eenders.

Die akkedisvalk jag hoofsaaklik reptiele en groot insekte, maar ook klein soogdier en voëls. Dit sit dikwels stil in die kruin van 'n palmboom of op 'n telegraafpaal. Die roep is 'n gefluite kloe-kloe-kloe.

Foto's

• Akkedisvoël in aanhouding.

• 'n Akkedisvalk in Kenia.

• 

Verwysings

• Birds of The Gambia by Barlow, Wacher and Disley, ISBN 1-873403-32-1

Sien ook

• Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls
• Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)
• Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name

Eksterne skakels

• Lizard Buzzard - Species text in The Atlas of Southern African Birds
• http://avibase.bsc-eoc.org/species.jsp?lang=EN&avibaseid=3EEB66EDF52A873B

El busardo gavilán^[2] (Kaupifalco monogrammicus) ye una especie d'ave accipitriforme de la familia Accipitridae y ye l'únicu miembru del xéneru Kaupifalco.

Habita los montes tropicales abiertos n'África al sur del Sáḥara, incluyendo Angola, Benín, Botsuana, Burkina Fasu, Burundi, Camerún, República Centroafricana, Chad, El Congu, República Democrática d'El Congu, Costa de Marfil, Guinea Ecuatorial, Etiopía, Gabón, Gambia, Ghana, Guinea , Guinea-Bisáu, Kenia, Liberia, Malaui, Malí, Mozambique, Namibia, Níxer , Nixeria, Ruanda, Senegal, Sierra Lleona, Somalia, Sudáfrica, Sudán, Suazilandia , Tanzania, Togu, Uganda, Zambia y Zimbabue.^[1]

Referencies

Enllaces esternos

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Kaupifalco monogrammicus .

L'astor llagoster (Kaupifalco monogrammicus) és un ocell de la família dels accipítrids (Accipitridae) que habita sabanes, arbusts espinosos i boscos poc densos de l'Àfrica Subsahariana, estant absent de la major part d'Etiòpia, Somàlia, Namíbia, Botswana i Sud-àfrica. És l'única espècie del gènere Kaupifalco.

Referències

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Boda madfallod (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: bodaod madfallod) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Kaupifalco monogrammicus; yr enw Saesneg arno yw Lizard buzzard. Mae'n perthyn i deulu'r Eryr (Lladin: Accipitridae) sydd yn urdd y Falconiformes.^[1]

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn K. monogrammicus, sef enw'r rhywogaeth.^[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Affrica.

Teulu

Mae'r boda madfallod yn perthyn i deulu'r Eryr (Lladin: Accipitridae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

Gweler hefyd

• Rhestr Goch yr IUCN

Cyfeiriadau

Nahaufnahme der Kopf- und Halspartie des Sperberbussards

Der Sperberbussard (Kaupifalco monogrammicus), auch Kehlstreifbussard genannt, ist ein in Afrika weit verbreiteter Vertreter der Familie der Habichtartigen.

Aussehen

Die Vögel haben eine Körperlänge von 35 bis 38 Zentimetern, die Flügelspannweite beträgt 1,2 Meter. Die Farbe der Federn am Rücken, dem Kopf und der Brust ist ein helleres Grau. Um die Augen, an der Kehle und am Schwanzansatz sind sie weiß. Der Schnabel ist orange, die Schnabelspitze ist aber schwarz gefärbt. Die kräftigen Beine sind orange und tragen scharfe, schwarze Krallen. Als besondere Auffälligkeit haben die Tiere einen weißen Kehlfleck mit einem länglichen, schwarzen Streifen. Die Unterseiten der Flügel und des Schwanzes sind schwarz.

Lebensweise

Sie jagen von höheren Bäumen, welche als Ansitz dienen, im sonst für Greifvögel schwierigeren Gelände wie hohem Gras oder Buschwerk, nach größeren Insekten, Eidechsen, Schlangen, Fröschen oder kleineren Säugern. Die Beute wird je nach Größe entweder gleich am Boden oder in höherer Vegetation verzehrt.

Verbreitung

Der Sperberbussard kommt in ganz Afrika südlich der Sahara vor. Dort bewohnt er die Savannen, Buschgebiete und Wälder.

Fortpflanzung

Der flache Horst aus Zweigen, welcher mit Moos und Gräsern ausgelegt ist, wird in Astgabeln von Bäumen meist in einer Höhe von 7 bis 25 Metern von beiden Partnern angelegt. Das Weibchen legt nur 1 bis 3 hellgrüne oder bläuliche Eier. Nach einer Brutzeit von ca. 32 Tagen, welche das vom Partner versorgte Weibchen allein wahrnimmt, schlüpfen die Jungvögel. Die Jungen haben ein brauneres und dunkleres Gefieder als adulte Tiere.

Gefährdung

Aufgrund der weiten Verbreitung stuft die IUCN diese Art als ungefährdet (Least Concern) ein.

Unterarten

Es sind zwei Unterarten bekannt:^[1]

• Kaupifalco monogrammicus. monogrammicus (Temminck, 1824)^[2] – Die Nominatform kommt im Senegal und Gambia bis Äthiopien und Kenia vor.
• Kaupifalco monogrammicus meridionalis (Hartlaub, 1860)^[3] – Diese Unterart ist vom südlichen Kenia bis Angola, Namibia und Südafrika verbreitet.

Etymologie und Forschungsgeschichte

Coenraad Jacob Temminck beschrieb die Art unter dem Namen Falco monogrammicus.^[4][5] Als Fundort des Typusexemplars nannte er Senegal.^[6] Erst später wurde er der 1854 von Charles Lucien Jules Laurent Bonaparte neu eingeführten Gattung Kaupifalco zugeschlagen.^[7] Der erste Teil des Namens ehrt den deutschen Zoologen Johann Jacob Kaup (1803–1873), der zweite leitet sich vom lateinischen »falco, falconis« für »Falke« ab.^[8] Das Artepitheton »monogrammicus« ist ein Gebilde aus dem griechischen »monos, μονος« für »einzeln« und »grammikos, grammē γραμμικος, γραμμη« für »gesäumt, Linie«.^[9] »Meridionalis« ist das lateinische Wort für »südlich« und leitet sich von »meridies« für »Süden« ab.^[10] Da Hartlaub die Unterart unter der Abkürzung Kaupifalco monogrammicus merid. beschrieb, greifen hier aus Sicht der Internationalen Regeln für die Zoologische Nomenklatur die Direction 82, dass der Name des ersten Korrektors Priorität hat.^[11]

Quellenangabe

• Die große ENZYKLOPÄDIE DER VÖGEL. Orbis Verlag, München 1996, ISBN 3-572-00810-7, S. 95–96.
• Afrika Tierwelt in Farbe. Karl Müller, Erlangen 1989, S. 56–57.
• Coenraad Jacob Temminck: Nouveau recueil de planches coloriées d’oiseaux: pour servir de suite et de complément aux planches enluminées de Buffon (Tafel 314 & Text). Band 1, Lieferung 53. Legras Imbert et Comp., Straßburg 1824 (biodiversitylibrary.org [abgerufen am 7. Dezember 2014]).
• Gustav Hartlaub, João José Monteiro: On birds collected in Angola. In: Proceedings of the Zoological Society of London. Band 28, Nr. 1, 1860, S. 109–112 (biodiversitylibrary.org [abgerufen am 7. Dezember 2014]).
• James A. Jobling: Helm Dictionary of Scientific Bird Names. Christopher Helm, London 2010, ISBN 978-1-4081-2501-4.
• Edward Clive Dickinson: Systematic notes on Asian birds. 9. The “Nouveau recueil de planches coloriees” of Temminck & Laugier (1820–1839). In: Zoologische verhandelingen uitgegeven door het Rijksmuseum van Natuurlijke Historie te Leiden. Nr. 335, 2001, S. 7–56 (repository.naturalis.nl [PDF; 2,4 MB; abgerufen am 9. Dezember 2014]).
• Frances Hemming: Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature. Band 1, Section E. Printed by order of the International Trust for Zoological Nomenclature, London (biodiversitylibrary.org [abgerufen am 9. Dezember 2014] 1957–1958).
• Charles Lucien Jules Laurent Bonaparte: Conspectus Accipterum. In: Revue et magasin de zoologie pure et appliquée. Serie 2, Band 6, 1854, S. 530–544 (biodiversitylibrary.org [abgerufen am 9. Dezember 2014]).

Einzelnachweise

1. ↑ IOC World Bird List New World vultures, Secretarybird, kites, hawks & eagles
2. ↑ Coenraad Jacob Temminck, S. 314
3. ↑ Gustav Hartlaub u. a., S. 109
4. ↑ Coenraad Jacob Temminck, Tafel 314, Text S. 182–183
5. ↑ Edward Clive Dickinson arbeitet in seinem Artikel die genauen Publikationsdaten von Temmincks Werk heraus. Die Tafel 314 gehörte zur Lieferung 53 aus dem Jahre 1824.
6. ↑ Coenraad Jacob Temminck, S. 183
7. ↑ Charles Lucien Jules Laurent Bonaparte, S. 533
8. ↑ James A. Jobling, S. 213
9. ↑ James A. Jobling, S. 259
10. ↑ James A. Jobling, S. 251
11. ↑ Frances Hemming, S. 352–360

K. monogrammicus in The Gambia, December 2021

The lizard buzzard (Kaupifalco monogrammicus) or lizard hawk, is a bird of prey in the family Accipitridae. It is native to Sub-Saharan Africa. Despite its name, it may be more closely related to the Accipiter hawks than the Buteo buzzards.

Taxonomy

Molecular phylogenetic studies have revealed that the lizard buzzard is not closely related to Buteo buzzards but rather to Accipiter hawks.^[3] This extends to morphological associations, e.g. the lizard buzzard has pointed and fairly short wings.^[4] Despite the lizard buzzard inhabiting Africa, phylogenetic evidence indicates that its closest relatives are the two Microspizias hawks of Central and South America.^[5]

Description

The lizard buzzard is a smallish stocky raptor with a total body length of 35–37 cm and a wingspan of about 79 cm. Males weigh 246 g, females 304 g on average. The upperparts, head and breast are grey. There is a vertical black line on the white throat, which distinguishes this species from all other raptors. The belly is white with fine dark barring. The underwings are white with dark tips. The tail is black with a white tip and a single white band. The eyes are dark reddish brown to black. The cere and legs are red to orange red. Sexes are similar. The flight pattern is undulating like a thrush. The juvenile lizard buzzard resembles the adult, the only variations are slight brown tinge to the wings with an orange yellow cere and legs.^[6]

• 

  K. monogrammicus in Uganda

• 

  K. monogrammicus in Saloum Delta National Park in Senegal

• 

Distribution and habitat

The lizard buzzard occurs in Sub-Saharan Africa from Eritrea to north eastern South Africa. It remains common in West Africa, Zimbabwe, Mozambique and north eastern areas of Namibia, Botswana and South Africa.^[7][8] Its preferred habitat is moist dense savannah woodland especially miombo woodland, forest edges and wooded margins of rivers.^[8] It is also found, especially in winter, in arid thornbush in savannah areas of East and Central Africa.^[6][7]

Ecology

Lizard buzzards are solitary and silent raptors, except for early in breeding season (September and October) when they produce a clear, distinct and melodious whistle klu-klu-klu.^[6] They remain locally resident and are dominant over intruders. There is very limited soaring flight, which only occurs during courtship displays or on rare non-breeding occasions in the late morning.^[8]

Lizzard buzzards hunt from perches, 6–10 m in height, and catch prey by swooping or gliding onto prey in the grass. They have a low attack rate, passively searching for prey which is energetically inexpensive but time-consuming.^[8] They rarely catch prey in flight. They have shorter pointed wings (ratio of wing length to body height 0.76)^[8] resulting in a more rapid flight in forests which suggests an adaptation to prey capture in dense vegetation.^[4] Their diet consists of invertebrates, reptiles and mammals. By number most common prey are grasshoppers and termites, while by biomass rodents are the most frequent. Reptiles favoured are lizards especially Mabuya and Agama lizards, frogs and snakes.^[8]

Breeding

Breeding occurs during the months of September to November. Lizard buzzards are monogamous and form pair bonds that are protected or permanent.^[4] Both sexes are involved in nest building which is small and compact, composed of sticks and found in the sub canopy of trees both indigenous and alien, often near the main trunk of the tree. The stick nest is lined with dry grass, green leaves or lichen.^[4][6]

Like other some other raptors, lizard buzzards are alternative nest users.^[9] Although they prefer to build nests in the subcanopy, when they occupy an existing nest this can occur in the canopy above. Lizard buzzards will also compete with Shikras for available nests,^[9] since these have a similar size, habitat preference and distribution.^[6]

The clutch size is 1-3 white eggs which is incubated by the female and takes 32–34 days before hatching.^[6] During this time the male feeds the female and both feed the chicks for the next 40 days. Full independence of the chicks occurs at about 90 days.^[6]

Conservation

The range of lizard buzzards is extremely large and does not approach the threshold for vulnerable under range distribution. The population trend appears to be stable and does not approach thresholds for vulnerable. The population size is extremely large and for these reasons is evaluated as least concern. However, in Africa particularly West and Southern Africa there have been recorded dramatic declines in some raptors.^[9][10][11] The reasons for raptor decline in Africa are rapid human population growth driving overexploitation of the land causing biodiversity loss and a decreased species richness.^[9][11][12] The raptor population declines in West Africa have been linked to loss of woodland and nest sites, increased pesticide use, intensive cultivation especially cotton and disturbance of nests.^[10][12] In Southern Africa raptor decline has been linked to use of poisons, powerline electrocutions, habitat destruction and raptor drowning in farm reservoirs.^[9][11][13] Despite high human population and activity in Africa, not all raptor species have declined sharply. Some raptors, especially opportunistic generalists and migrants have increased. In West Africa the grasshopper buzzard, black kite and hooded vulture have increased in number and range.^[12] Similarly in the Western Cape of South Africa, the steppe buzzard, lesser kestrel and yellow-billed kite have increased range and number.^[11] Currently there is insufficient data on the Lizard Buzzard to determine its adaptation to human land usage. It is unclear how it has adapted to loss of Woodland its preferred habitat and nesting site. Its preferred prey insects, lizards and rodents remain common in most human altered landscapes which could account for its current survival.

References

La Unustria buteo (Kaupifalco monogrammicus) estas rabobirdo. Ĝi apartenas al la familio de Akcipitredoj. Spite sia nomo, ĝi povus esti pli proksime parenca al al akcipitroj de la genro Accipiter o al la buteoj de la genro Buteo.

La Unustria buteo loĝas en tropika Afriko sude de Saharo. Ĝi estas birdo de malferma arbaro, kiu konstruas neston el bastoneteroj sur la forko de arbo aŭ krono de palmo. La ovaro komponiĝas el 1 al 3 ovoj.

La Unustria buteo estas malgrandeca fortika rabobirdo 36 cm longa. La supraj partoj, kapo kaj brusto estas grizaj. Estas vertikala nigra linio en la blankeca gorĝo, kio distingas tiun specion el aliaj rabobirdidoj. La ventro estas blankeca kun fajna malhela strieco horizontala. La subflugiloj estas blankaj kun malhelaj pintoj. La vosto estas nigra kun blanka pinto kaj ununura blanka bendo. Ambaŭ seksoj estas similaj. La kruroj estas longaj, ruĝaj kaj senplumaj. La beko estas malhela pinte, sed kun flavecaj al ruĝecaj bazo, vaksaĵoj kaj eĉ alokula nuda haŭtaĵo.

La Unustria buteo ĉasas ĉefe reptiliojn kaj grandajn insektojn, sed ankaŭ malgrandajn mamulojn kaj birdojn. Ĝi ofte ripozas silente sur la krono de oleopalmo aŭ sur telegrafa fosto. La alvoko estas fajfa klu-klu-klu.

Fotoj

• Unustria buteo en kaptiteco en Nordameriko

Referencoj

• IUCN2010.4, BirdLife International, 2009, 144385, Kaupifalco monogrammicus, konsultita la 8an de aŭgusto 2011. Malplej Zorgiga.
• Birds of The Gambia de Barlow, Wacher kaj Disley, ISBN 1-873403-32-1

Portalo pri Birdoj

El busardo gavilán^[2]​ (Kaupifalco monogrammicus) es una especie de ave accipitriforme de la familia Accipitridae y es el único miembro del género Kaupifalco.

Habita los bosques tropicales abiertos en África al sur del Sahara, incluyendo Angola, Benín, Botsuana, Burkina Faso, Burundi, Camerún, República Centroafricana, Chad, Congo, República Democrática del Congo, Costa de Marfil, Guinea Ecuatorial, Etiopía, Gabón, Gambia, Ghana, Guinea , Guinea-Bissau, Kenia, Liberia, Malaui, Malí, Mozambique, Namibia, Níger , Nigeria, Ruanda, Senegal, Sierra Leona, Somalia, Sudáfrica, Sudán, Suazilandia , Tanzania, Togo, Uganda, Zambia, Zimbabue.^[1]​

Referencias

Kaupifalco monogrammicus Kaupifalco generoko animalia da. Hegaztien barruko Accipitridae familian sailkatua dago.

Erreferentziak

• World Bird Names

Ikus, gainera

• Kaupifalco
• Accipitridae

Liskohaukka (Kaupifalco monogrammicus) on afrikkalainen päiväpetolintu ja sukunsa ainoa edustaja. Kaupifalco-suvun nimesi Bonaparte 1854 Johann Jakob Kaupin kunniaksi.

Koko ja ulkonäkö

Linnun pituus on noin 35–38 senttimetriä ja paino 250–280 grammaa, naaras on hiukan suurempi. Se on varpushaukan kokoluokkaa oleva pitkäjalkainen petolintu, jonka höyhenpuku on harmaa, vatsapuolelta tummaraitainen. Koivet ja nokka ovat punertavat. Vaaleassa kurkussa on musta pystyjuova. Sukupuolet ovat samanvärisiä. Saalistaessaan se voi lekutella pysyen ilmassa paikallaan.

Esiintyminen

Liskohaukka elää Afrikassa Saharan eteläpuolella Etelä-Afrikkaan saakka noin 13 miljoonan neliökilometrin laajuisella alueella. Maailman populaation koko on 100 000–1 000 000 yksilöä ja lajin kanta on elinvoimainen.^[1]

Elinympäristö

Avoimet, harvapuiset metsät, savanni ja pensaikkoalueet.

Lisääntyminen

Pesä on risuista rakennettu ja sijaitsee puun oksanhaarassa tai palmun latvassa. Naaras munii 1–3 valkoista munaa ja hautoo yksin. Koiras tuo hautovalle naaraalle ruokaa.

Ravinto

Nimensä mukaisesti liskohaukka syö liskoja ja muita pieniä matelijoita mutta myös lintuja, pikkunisäkkäitä ja isoja hyönteisiä.

Lähteet

1. ↑ ^{a b} BirdLife International: Kaupifalco monogrammicus IUCN Red List of Threatened Species. Version 2013.2. 2012. International Union for Conservation of Nature, IUCN, Iucnredlist.org. Viitattu 8.5.2014. (englanniksi)

Kaupifalco monogrammicus

L'Autour unibande ou Buse unibande (Kaupifalco monogrammicus) est une espèce de rapace de la famille des Accipitridae. Commun sur le continent africain, il se nourrit de petits vertébrés.

Morphologie

Mensurations

Bien que la femelle soit légèrement plus grosse que le mâle, il n'y a pas de dimorphisme sexuel chez cette espèce. Long de 35 à 38 cm, la masse moyenne est de 250 g pour les mâles et 280 g pour les femelles.

Aspect général

Ce rapace est globalement gris légèrement bleuté, avec la queue noire barrée d'une bande blanche. Le bout des ailes est noir et le dessous des ailes est blanc avec de fines barres gris sombre. Il présente sur sa gorge blanche une ligne noire verticale. Le ventre blanc présente de nombreuses et fines barres gris sombre à noir lui donnant un aspect moucheté. Le bec crochu est noir, avec la base rougeâtre. Les yeux bruns sont cerclés de rouge. Les pattes courtes sont rougeâtres.

Aspect des juvéniles

Le juvénile ressemble à l'adulte, mais les plumes qui sont noires chez l'adulte sont plutôt brunes chez le juvénile. De même, la base du bec est moins colorée.

Comportement

Alimentation

Carnivore et prédateur, il se nourrit de petits vertébrés, comme des lézards, geckos, serpents, petits mammifères (lapins, souris et autres rongeurs) et jeunes oiseaux, mais aussi d'insectes (papillons, guêpes, abeilles, sauterelles, fourmis...).

Il traque ses proies depuis un perchoir (une branche d'arbre isolée, le sommet d'un palmier, un fil électrique...) ou en vol, planant lors de sa recherche de nourriture. La proie est repérée à vue. L'Autour unibande plonge alors vers le sol où les proies sont capturées et tuées à l'aide de ses serres, ou d'un coup de bec sur la tête (c'est le cas pour les serpents). Il est aussi capable de capturer sa proie sur une branche, voire sur un mur. Les proies sont parfois consommées au sol, mais il peut aussi les rapporter sur son perchoir pour les consommer tranquillement^[1].

Vocalisations

Ce rapace peut émettre des cris à la fois aigus et un peu assourdis.

Reproduction

Cette espèce est monogame. Le mâle devient agressif et territorial pendant la saison de nidification.

La reproduction a lieu pendant la saison sèche. L'Autour unibande bâtit un nid de brindilles sur la fourche d'un arbre ou dans la couronne d'un palmier. Il est construit par les deux parents, l'un apportant les matériaux et l'autre s'occupant de la construction. L'intérieur est tapissé de débris végétaux, de mousse et de feuilles. La femelle pond de 1 à 3 œufs blancs. L'incubation est assurée par la femelle; le mâle apporte la nourriture et la dépose soit au nid soit à côté. La femelle quitte parfois le nid pour chasser elle-même. Les partenaires gardent le contact par des cris fréquents.

Cet oiseau vit en moyenne 9 ans^[1],[2].

Habitat et répartition

Habitat

On le rencontre surtout dans la savane arborée de l'Afrique tropicale sub-saharienne, jusqu'à 2 000 m d'altitude maximum.

Répartition et populations

Autour unibande (Parc national d'Etosha, Namibie)

Cet oiseau, présent exclusivement sur le continent africain, a une population mondiale estimée à 100,000-1,000,000 individus^[3].

Taxinomie

D'après Alan P. Peterson, cette espèce est constituée des sous-espèces suivantes :

• Kaupifalco monogrammicus merid (Hartlaub) 1860
  • aussi dite K. m. meridionalis ; présente de l'Angola jusqu'à la Tanzanie
• Kaupifalco monogrammicus monogrammicus (Temminck) 1824
  • présente du Sénégal au Kenya et à l'Éthiopie

L'Autour unibande et l'Homme

Statut et préservation

Cet oiseau, du fait de sa large répartition et de la stabilité apparente de sa population, est classé par l'UICN dans la catégorie LC (préoccupation mineure)^[4].

Il est cependant protégé depuis 1979 par le CITES, qui l'a placé en annexe II^[5].

Philatélie

Plusieurs états ont émis des timbres à l'effigie de cet oiseau (voir quelques exemples ici): la République centrafricaine en 1988, la Gambie en 1978, la Guinée-Bissau en 1991, la Côte d'Ivoire en 1965, le Liberia et l'Ouganda en 1999 et le Zaire en 1982 (voir "Liens externes" pour plus de détails).

Voir aussi

Notes et références

Lo sparviero delle lucertole (Kaupifalco monogrammicus (Temminck, 1824) è un uccello rapace della famiglia Accipitridae, diffuso nell'Africa subsahariana. È l'unica specie nota del genere Kaupifalco.^[2]

Descrizione

È un rapace di media taglia che raggiunge lunghezze di 30-37 cm, con una apertura alare di 63-79 cm.^[3]

Biologia

Si nutre di grossi insetti (in particolare cavallette, coleotteri e termiti) e di piccoli vertebrati come lucertole, serpenti, rane e piccoli roditori.^[3]

Distribuzione e habitat

Questa specie ha un ampio areale subsahariano che comprende Angola, Benin, Botswana, Burkina Faso, Burundi, Camerun, Repubblica Centrafricana, Ciad, Repubblica del Congo, Repubblica Democratica del Congo, Costa d'Avorio, Guinea Equatoriale, Etiopia, Gabon, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Kenya, Liberia, Malawi, Mali, Mozambico, Namibia, Niger, Nigeria, Ruanda, Senegal, Sierra Leone, Somalia, Sudafrica, Sud Sudan, Sudan, Swaziland, Tanzania, Togo, Uganda, Zambia e Zimbabwe.^[1]

Tassonomia

Sono note le seguenti sottospecie:^[2]

• Kaupifalco monogrammicus monogrammicus (Temminck, 1824)
• Kaupifalco monogrammicus meridionalis (Hartlaub, 1860)

Note

De hagedisbuizerd (Kaupifalco monogrammicus) is een roofvogel uit de familie havikachtigen (Accipitridae) en het monotypische geslacht Kaupifalco.

Kenmerken

De hagedisbuizerd is een gedrongen, vrij kleine roofvogel die 36 cm lang is. De bovendelen, kop en borst zijn grijs. Onder de snavel, op de keel zit een grote witte vlek met daardoorheen een verticale dikke zwarte streep. De onderkant van de borst en de buik is dwarsgestreept zoals bij veel soorten sperwers. De naam buizerd suggereert verwantschap met de buizerds, maar feitelijk is deze roofvogel meer verwant aan de sperwers.

Verspreiding en leefgebied

De hagedisbuizerd komt wijd verspreid voor in tropisch Afrika ten zuiden van de Sahara. Het leefgebied bestaat uit halfopen landschappen met breedbladige bomen en/of palmen. De vogel jaagt vooral op reptielen zoals hagedissen en kan heel lang stil boven in een boom zitten.

De soort telt 2 ondersoorten:

• K. m. monogrammicus: van Senegal en Gambia tot Ethiopië en Kenia.
• K. m. meridionalis: van zuidelijk Kenia tot Angola, Namibië en Zuid-Afrika.

Status

De hagedisbuizerd heeft een groot verspreidingsgebied en daardoor alleen al is de kans op de status kwetsbaar (voor uitsterven) uiterst gering. De grootte van de populatie is niet gekwantificeerd, maar is waarschijnlijk stabiel. Er is geen aanleiding te veronderstellen dat de soort in aantal achteruit gaat. Om deze redenen staat de hagedisbuizerd als niet bedreigd op de Rode Lijst van de IUCN.^[1]

• Portret waarop keelstreep goed te zien is.

• 

• Dit artikel of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) vertaald vanaf de Engelstalige Wikipedia, die onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  

Jaszczurkołap, owadożer mały^[5], jastrząb sawannowy^[6] (Kaupifalco monogrammicus) – gatunek ptaka z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Mały ptak drapieżny występujący w Afryce. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

Takson po raz pierwszy opisany naukowo przez Temmincka w 1824 roku pod nazwą Falco monogrammicus^[3]. Jako lokalizację holotypu autor wskazał Senegal^[3]. Nazwa rodzajowa jest połączeniem nazwiska niemieckiego zoologa Kaupa z nazwą rodzajową Falco, ptaków z rodziny sokołowatych^[7]. Nazwa gatunkowa jest połączeniem dwóch wyrazów z języka greckiego: μονος monos oznaczającego pojedynczy oraz γραμμικος grammikos oznaczającego prążkowany^[8]. Wyróżniono dwa podgatunki^{[a][9][10][6]}, jednak podgatunek meridionalis jest słabo zróżnicowany^[10].

Występowanie

Gatunek ten występuje w zależności od podgatunku^[10][9]:

• K. monogrammicus monogrammicus – Senegal i Gambia do Etiopii i Kenii.
• K. monogrammicus meridionalis – południowa Kenia do Angoli, Namibia i RPA.

Morfologia

Długość ciała 30–37 cm, rozpiętość skrzydeł 63–79 cm^[10]. Pozostałe wymiary przedstawia tabela^[11]:

Krępy, stosunkowo mały ptak drapieżny o dużej głowie, krótkim dziobie i długich nogach (które wyglądają na krótkie przez opierzony stęp)^[10][11]. Głowa, klatka piersiowa i górne części ciała koloru szarego^[11]. Gardło białe z czarnymi plamami. Spód ciała biały z szarymi paskami. Kuper koloru białego, ogon czarny z jednym lub rzadziej dwoma białymi pasami^[10][11]. Tęczówka czerwono-brązowa, dziób czarny, woskówka oraz nogi koloru pomarańczowo-czerwonego do koralowo-różowego^[10]. Dymorfizm płciowy przejawia się większymi rozmiarami samic (średnio 10% w wielkości oraz 28% w masie ciała)^[11]. Osobniki młodociane podobne do dorosłych ale spód ciała jest bardziej szarobrązowy, krawędzie pokrywy skrzydeł są brązowe^[10]. Tęczówka osobników młodocianych koloru brązowego, woskówka i nogi koloru pomarańczowo-żółtego^[10][11].

Podobne gatunki

Szara głowa, pierś i górne partie ciała oraz biały ogon, pomarańczowo-czerwone nogi i woskówka spotykane są również u ptaków z rodzaju Melierax i u jastrzębiaka małego (Micronisus gabar)^[11].

Głos

Odzywa się na początku okresu lęgowego oraz okazjonalnie w innych porach roku, niemal wyłącznie z gałęzi. Główna pieśń Kleeeo klu-klu-klu-kli-kli-klee powtarzana jest regularnie. Odzywa się także głośnym, bardziej wyraźnym miauczeniem podobnym do spotykanego u myszołowów Peee-oo, w odstępach średnio 15-sekundowych^[11].

Ekologia

Środowisko

Głównie spotykany w wilgotnych lasach liściastych, a także innych wilgotnych siedliskach o dobrej osłonie drzew do wysokości 750 m n.p.m. (we wschodniej Afryce regularnie widywany na 1500 m n.p.m., a nawet lokalnie na 3000 m n.p.m.)^[10][11]. Często obserwowany w lasach z Combretum/Terminalia lub Acacia/Commiphora^[10]. W niektórych obszarach spotykany na leśnych polanach, zalesionych sawannach, gajach palmowych, polach uprawnych znajdujących się przy skraju lasów, ogrodach i plantacjach^[11]. Nie obserwuje się go otwartych zielonych użytkach i innych bezdrzewnych obszarach^[11].

Pożywienie

Jaszczurkołap żywi się głównie dużymi owadami i ich larwami (szczególnie prostoskrzydłymi, chrząszczami i termitami) oraz małymi gadami (jaszczurki i węże) i ssakami (gryzonie)^[11][12]. Okolicznościowo chwyta żaby, ptaki, pajęczaki^[10] oraz być może czasami żeruje na padlinie^[11]. Być może wpływ na dietę tego ptaka mają różnice geograficzne. W Afryce Zachodniej poluje głównie na prostoskrzydłe (61%), jaszczurki z rodzaju Agama i Mabuya (27%) oraz na małe gryzonie (10%). W południowej Afryce przeważały jaszczurki i małe węże oraz termity^[10]. Poluje głównie rano i późnym popołudniem^[10]. Czatuje na zdobycz siedząc na gałęzi na wysokości 8 m i obserwując teren o powierzchni 45 m²^[10]. Kiedy wypatrzy potencjalną ofiarę podlatuje do niej i twardo przyciska ją do ziemi, często w wysokiej trawie^[11]. Widywano go również spacerującego po spalonej ziemi, prawdopodobnie w poszukiwaniu termitów^[11].

Rozród

Sezon rozrodczy w Afryce Zachodniej przypada na luty-kwiecień, w Gabonie na wrzesień, w Sudanie na marzec-czerwiec, w Zairze prawdopodobnie przez cały rok, we wschodniej Afryce na styczeń-marzec oraz sierpień-październik, w środkowej i południowej Afryce na maj-marzec (w Malawi na sierpień-grudzień)^[10][11]. Gniazdo zbudowane z gałęzi, mchu, porostów, suchej trawy i liści o średnicy 40 cm i głębokości 15 cm znajduje się w rozwidleniach gałęzi na drzewie na wysokości od 3 do 25 m (w zachodniej Afryce 11–18 m, w południowej Afryce 6–12 m)^[10][11]. W każdym sezonie rozrodczym budowane jest nowe gniazdo. Samica składa zazwyczaj dwa jaja (1-3) o średnicy 45 mm × 36 mm^[10]. Okres inkubacji trwa 33-34 dni i są wysiadywane głównie przez samicę^[10][11]. Pierzenie trwa około 32-40 dni^[10].

Status i ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)^[4][13]. Nie jest globalnie zagrożony wyginięciem. Wielkość populacji jest bardzo duża^[13]. Potencjalnymi zagrożeniami dla tego gatunku może być wycinka lasów oraz wypalanie traw pod uprawy^[10]. Nieznany jest również wpływ pestycydów^[10].

Uwagi

Przypisy

Ödlehök^[2] (Kaupifalco monogrammicus) är en fågel i familjen hökartade rovfåglar inom ordningen hökfåglar.^[3]

Utbredning och systematik

Arten placeras som ensam art i släktet Kaupifalco.^[3] Den delas upp i två underarter:^[3]

• K. m. monogrammicus – förekommer från Senegal och Gambia till Etiopien, Uganda och Kenya.
• K. m. meridionalis – förekommer från södra Kenya till Angola, norra Namibia och norra Sydafrika.

Vissa behandlar den som monotypisk.^[4]

Status och hot

Arten har ett stort utbredningsområde och en stor population med stabil utveckling.^[1] Utifrån dessa kriterier kategoriserar IUCN arten som livskraftig (LC).^[1]

Namn

Arten kallades tidigare ödlevråk på svenska men har bytt namn eftersom den är närmare släkt med hökar i Accipiter än med vråkar.

Bilder

Referenser

1. ^ [a b c] Birdlife International 2012 Kaupifalco monogrammicus Från: IUCN 2015. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2015.2 www.iucnredlist.org. Läst 2015-09-01.
2. ^ Sveriges ornitologiska förening (2015) Officiella listan över svenska namn på världens fågelarter Arkiverad 18 oktober 2014 hämtat från the Wayback Machine., läst 2015-12-01
3. ^ [a b c] Clements, J. F., T. S. Schulenberg, M. J. Iliff, D. Roberson, T. A. Fredericks, B. L. Sullivan, and C. L. Wood (2015) The eBird/Clements checklist of birds of the world: Version 2015 http://www.birds.cornell.edu/clementschecklist/download, läst 2015-08-11
4. ^ Dickinson, E.C., J.V. Remsen Jr. & L. Christidis (Eds). 2013-2014. The Howard & Moore Complete Checklist of the Birds of the World. 4th. Edition, Vol. 1, 2, Aves Press, Eastbourne, U.K.

Externa länkar

• Wikimedia Commons har media som rör ödlehök.
  Bilder & media
• Wikispecies har information om Kaupifalco monogrammicus.
  Artförteckning
• Bilder och filmer på Internet Bird Collection
• Läten på xeno-canto.org

Kaupifalco monogrammicus là một loài chim thuộc chi đơn loài Kaupifalco trong họ Accipitridae.^[2]

Chú thích

Tham khảo

• Dữ liệu liên quan tới Kaupifalco monogrammicus tại Wikispecies
• Birds of The Gambia by Barlow, Wacher and Disley, ISBN 1-873403-32-1
• Lizard Buzzard - Species text in The Atlas of Southern African Birds

Bài viết Bộ Ưng này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s