dcsimg

Szablak szkocki ( Polish )

provided by wikipedia POL
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Szablak szkocki, szablak czarny (Sympetrum danae) – gatunek ważki różnoskrzydłej, najmniejszy przedstawiciel rodziny ważkowatych (Libellulidae)[2].

Charakterystyka

Osiąga długość 29–34 mm (czasem 35 mm[3]) i rozpiętość skrzydeł 45–54 mm (czasem 55 mm[3]). Wykazuje dymorfizm płciowy[2]. Dojrzałe samce są prawie całkowicie czarne, jedynie na bokach ich tułowia wyróżniają się jasne, ukośne paski. Młode osobniki są żółto-brązowe z czarnymi pasami na bokach tułowia i spodzie odwłoka. Na skrzydłach widnieją typowe dla szablaków zażółcenia[4].

Larwy mają krótkie, krępe ciało o lekko zaznaczonym spłaszczeniu grzbieto-brzusznym. Typową dla nich cechą jest łyżkowata maska zakrywająca przednią część ciała oraz szczeciny na podbródku i głaszczkach wargowych[5].

Występowanie i ekologia

Jest szeroko rozpowszechniony, występuje licznie na północnych obszarach Europy i Azji oraz w Ameryce Północnej. W Polsce spotykany na terenie całego kraju. Jest tyrfofilny, zasiedla wody stojące i kwaśne. Preferuje zwłaszcza torfowiska sfagnowe, turzycowiska i śródleśne bagna, obrzeża zbiorników dystroficznych, ale również inne zbiorniki charakteryzujące się bogatą roślinnością[6].

Imagines pojawiają na początku sierpnia, a najliczniej występują w połowie września[7], są drapieżnikami polującymi na inne owady[6], a ich wrogami są głównie ptaki i płazy oraz także pająki[8].

Rozmnażanie

 src=
Para ważek w pierścieniu kopulacyjnym

Jak wszystkie ważki, odznacza się skomplikowanymi zachowaniami godowymi. Pojawiający się na terytorium samicy samiec zachęca ją do połączenia się w parę, a następnie przekłada nasienie z otworu płciowego do wtórego narządu kopulacyjnego. Do kopulacji dochodzi w szczególnej pozycji tak zwanego pierścienia kopulacyjnego. Samiec za pomocą przysadek odwłokowych trzyma za głowę samicę, która zaczepia się odwłokiem o jego narządy kopulacyjne. Samice, nadal połączone w parę z samcem, składają jaja uderzając odwłokiem o powierzchnię wody[2].

Cykl życiowy tego gatunku charakteryzuje się długą diapauzą w stadium jaj i szybkim rozwojem larw, które w poszukiwaniu ofiar przetrząsają osady denne lub zbierają zwierzęta z obrostów peryfitonu[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. Sympetrum danae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Richard Robinson Askew: The dragonflies of Europe. Harley Books, 2004. ISBN 978-0946589753. (ang.)
  3. a b Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski (pdf). „Odonatrix – Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239.
  4. Heiko Bellmann: Ważki. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-706-1.
  5. a b H. Heidemann, R. Seidenbusch: Die Libellenlarven Deutschlands uud Frankreichs. Handbuch fur Exuviensammler. Keltern: Verlag Erna Bauer, 1993. (niem.)
  6. a b Rafał Bernard, Paweł Buczyński, Grzegorz Tończyk, Jacek Wendzonka: Atlas rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2009. ISBN 978-83-61320-54-8.
  7. A. Łabędzki. Ważki różnoskrzydłe (Odonata. Anisoptera) jako czynnik rekukujący szkodliwą entomofaunę leśną. „Wiadomości Entomologiczne”. 13 (1), 1994.
  8. Philip S. Corbet: Dragonflies: behaviour and ecology of Odonata. Colchester: Harley Books, 1999. ISBN 978-9004278608. (ang.)
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Szablak szkocki: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Szablak szkocki, szablak czarny (Sympetrum danae) – gatunek ważki różnoskrzydłej, najmniejszy przedstawiciel rodziny ważkowatych (Libellulidae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL