Map Lichen

Wzorzec alpejski (Rhizocarpon alpicola (Wahlenb.) Rabenh.) – gatunek grzybów z rodziny wzorcowatych (Rhizocarpaceae)^[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów^[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Rhizocarpon, Rhizocarpaceae, incertae sedis, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1812 r. Göran Wahlenberg nadając mu nazwę Lecidea atrovirens var. alpicola. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1861 r. Gottlob Rabenhorst przenosząc go do rodzaju Rhizocarpon^[1].

Niektóre synonimy naukowe^[3]:

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski^[2].

Morfologia

Plecha skorupiasta, cienka lub średnio gruba, złożona z kanciastych lub okrągłych areolek. Pojedyncza areolka jest płaska lub wypukła, gładka lub lśniąca. Powierzchnia plechy ma barwę od intensywnie żółtej do zielonożółtej, wyjątkowo tylko białawą^[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w tundrze oraz w górach Ameryki Północnej i Południowej, Europy i Azji^[5]. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach, na takich samych siedliskach, jak wzorzec geograficzny – na niewapiennych skałach i ścianach skalnych (granity, kwarcyty, gnejsy) . Często obydwa te gatunki występują razem obok siebie, ale wzorzec alpejski jest dużo rzadszy i jest charakterystyczny głównie dla piętra turniowego^[6].

Znaczenie

• Jest gatunkiem pionierskim i przyczynia się do wytwarzania gleby na głazach, dzięki czemu możliwe staje się później zasiedlenie ich przez inne organizmy^[7],
• Wraz z wzorcem geograficznym jest używany do określania wieku powierzchni skalnych^[8]

Przypisy