Multimedia w Wikimedia Commons Pingwin cesarski (Aptenodytes forsteri) – gatunek dużego ptaka z rodziny pingwinów, endemiczny dla Antarktydy. Jest największym żyjącym przedstawicielem rodziny pingwinów.
Populację szacuje się na 270–350 tys. osobników[3].
Pingwina cesarskiego opisał w 1844 roku George Robert Gray, który zapożyczył nazwę własną z języka greckiego klasycznego: a/α („bez”) pteno-/πτηνο- („pióro” lub „skrzydło”) i dytes/δυτης („nurek”)[4]. Specyficzny epitet oddaje cześć Johannowi Forsterowi, który towarzyszył kapitanowi Jamesowi Cookowi w drugiej podróży na Pacyfik i oficjalnie nazwał pięć innych gatunków pingwina.
Wygląd zewnętrzny: Obie płci ubarwione jednakowo. Wierzch ciała ciemnoszaroniebieski, brzuch biały. Płetwiaste skrzydła czarne z wierzchu i białe od spodu. Głowa czarna, na bokach szyi i podgardlu żółtopomarańczowe plamy, charakterystyczne dla tego gatunku. Dziób purpurowo-różowy. Łapy czarne, palce połączone błoną pławną. Pióra gęste, wodoodporne, bardzo dobrze izolują przed zimnem. W dole brzucha, nad nogami samce mają fałd tłuszczowy, służący do wysiadywania jaja.
Młode są pokryte grubą warstwą jasnoszarego puchu, umożliwiającego utrzymywanie ciepłoty ciała, co jest kluczowe we wczesnych latach życia kiedy pisklę nie potrafi jeszcze regulować temperatury ciała. Upierzenie na głowie czarne, poza białą częścią twarzową.
Rozmiary: Wielkość obu płci jest podobna; wzrost wynosi ok. 120-130 cm
Masa ciała: ok. 20-45 kg.
Odżywia się głównie skorupiakami (np. krylem), rybami i głowonogami (np. kałamarnicami). Jedną ze strategii żerowania jest nurkowanie na głębokość ok. 50 m, gdzie pingwin łatwo dopada żyjącą pod lodem rybę Pagothenia borchgrevinki, następnie ściga ją w górę aż pod pokrywę lodową i chwyta. Potem znów nurkuje i powtarza pościg ok. 6 razy, zanim wynurzy się by zaczerpnąć powietrza. Pingwin może również wypuszczać bąbelki do szczelin w lodzie, aby wypędzić stamtąd ukrywającą się rybę.
Przy polowaniu może pozostać pod wodą do 18 minut i zanurkować na głębokość 535 m[potrzebny przypis]. Jest to możliwe dzięki kilku adaptacjom: nietypowej struktury hemoglobiny pozwalającej na funkcjonowanie z niską zawartością tlenu, solidnych kości zmniejszających ryzyko barotraumy oraz zdolności do redukcji metabolizmu i wstrzymania funkcjonowania organów, które nie są niezbędne do życia.
Mogą być aktywne zarówno w dzień, jak i w nocy. Są zwierzętami towarzyskimi, żerującymi i gniazdującymi w koloniach. W czasie ciężkich warunków atmosferycznych, wiatrów wiejących do 200 km/h, tłoczą się dla ochrony i wymieniają się miejscami na zewnątrz stada. Dorosłe ptaki przez większość roku przemieszczają się pomiędzy lęgowiskami na lądzie a żerowiskami na oceanie. Od stycznia do marca przebywają niemal wyłącznie w oceanie, żerując w grupach.
Jak każdy pingwin, jest nielotny, a opływowy kształt ciała oraz spłaszczone i utwardzone jak płetwy skrzydła pozwalają mu na prowadzenie morskiego trybu życia. Nurkują zwykle na głębokość 150-250 m (maksymalna odnotowana głębokość – 565 m[5]). Przebywają pod wodą od 15 do 20 minut. Pływają z prędkością 6-9 km/h, na krótkich dystansach do 19 km/h. Na lodzie chodzą kiwając się lub ślizgają się na brzuchu odpychając się kończynami.
Długość życia: W naturze żyją na ogół do 20 lat, choć niekiedy dożywają 40.
Pingwiny cesarskie znane są szczególnie z pasma wędrówek odbywanych corocznie przez dorosłe okazy w celu przeżycia okresu godowego i wyżywienia potomstwa. Jako jedyny gatunek pingwinów odbywają lęgi w czasie antarktycznej zimy. Dobierają się w pary na początku antarktycznej jesieni, w marcu lub kwietniu, kiedy temperatura czasami spada poniżej –40 °C. Przemieszczają się wtedy ok. 90 km w głąb antarktycznej pokrywy lodowej na miejsca lęgowe, które mogą liczyć tysiące osobników.
W maju lub czerwcu samica składa jedno półkilowe jajo, które przekazuje samcowi, a sama wraca do oceanu na żerowisko, gdyż musi uzupełnić nadwątlone złożeniem jaja rezerwy pokarmowe. Następnie rodzice wymieniają się rolami pomiędzy wyruszaniem na żer a opieką nad pisklęciem. Przekazanie jaja jest kłopotliwe i wielu parom zdarza się upuścić je. W takim wypadku lęg jest stracony, gdyż jajo nie jest przystosowane do przetrwania niskiej temperatury na lodzie.
Samiec wysiaduje jajo w fałdzie skóry brzucha przez ok. 65 dni korzystając z zapasów tłuszczu, głównie śpiąc w tym czasie dla oszczędzania energii. W tym czasie temperatura może spadać nawet do –60 °C, wieją wiatry z prędkością do 200 km/h. Samce skupiają się w ścisłe gromady dla ochrony przed zimnem, wymieniając się miejscami na zewnątrz stada. Ustawiają się też tyłem do wiatru, aby stracić jak najmniej ciepła. Wysiadujące ptaki nie mogą pozostawić jaja, nie mogą więc też się odżywiać. Przymusowy post zaczyna się już w czasie zalotów i trwa łącznie ok. 110 dni. Samce tracą wtedy ok. 45% masy swojego ciała. Jeśli pisklę wykluje się przed przybyciem matki, to samiec stawia pisklę na nogach i przykrywa fałdą skóry oraz karmi ptasim mleczkiem wydzielanym w przełyku. Substancja ta, w przypadku tego gatunku, ze składa się z: białka – 59,3; lipidów – 28,3 i węglowodanów 7,8% suchej masy[6].
Po ok. 2 miesiącach samica powraca i odnajduje swojego partnera wśród setek innych po jego unikalnym głosie. Przejmuje opiekę nad pisklęciem, karmiąc je przetrawionym pokarmem zwracanym z wola. W tym czasie samiec wyrusza żerować do oceanu. Powraca po kilku tygodniach. Później rodzice zmieniają się w opiece nad pisklęciem co jakiś czas, wędrując często do 120 km między koloniami gniazdowymi a granicą paku lodowego. Po ok. 2 miesiącach od wyklucia, kiedy temperatura powietrza nieco wzrasta, podrośnięte pisklęta gromadzą się w „szkółkach”, tłocząc się dla ochrony przed zimnem, i są cały czas karmione przez rodziców, odbywających wędrówki na otwarty ocean. Po wypierzeniu się młode wraz z rodzicami udają się do morza, gdzie spędzają żerując resztę lata. Na początku jesieni dojrzałe ptaki (dojrzałość płciową samce osiągają w wieku 4-8 lat, samice – w wieku 3-6 lat) znów udają się na lęgowiska, podczas gdy młode pozostają na wybrzeżach.
Pingwin cesarski (Aptenodytes forsteri) – gatunek dużego ptaka z rodziny pingwinów, endemiczny dla Antarktydy. Jest największym żyjącym przedstawicielem rodziny pingwinów.
Populację szacuje się na 270–350 tys. osobników.
