Sharks have several highly developed senses. Their primary sense is the ability to smell. They can detect a drop of blood in 100 liters of water. They also have the ability to detect electrical charges as small as 0.005 microvolts. Prey can be detected by the electrical field generated by a beating heart or gill action. Fish in hiding can also be detected this way. At feeding aggregations, such as at whale carcasses, this generally solitary species often establishes temporary social hierarchies which are based largely on size. Among similar-sized individuals, the social hierarchy is maintained through a subtle form of body language. Recent research has demonstrated that great whites are socially complex, featuring such behaviors as parallel swimming, jaw gaping, pectoral fin depression, and even splash-fights. Great white sharks are also unusual among sharks in that they sometime rais their heads out of the water, apparently to observe activity above the surface.
Communication Channels: visual ; tactile ; chemical ; electric
Perception Channels: visual ; tactile ; chemical ; electric
Great white sharks are rare throughout their range. This, coupled with their low reproductive rates and persecution by humans means that the IUCN considers them vulnerable. Hunting and bycatch in commercial fisheries exerts significant pressure on great white shark populations and newer estimates may suggest that great white sharks should be considered endangered.
US Federal List: no special status
CITES: appendix ii
State of Michigan List: no special status
IUCN Red List of Threatened Species: vulnerable
There is not a lot of information about the development of great white sharks. While great white sharks develop in the uterus of the mother shark they eat other embryos and unfertilized eggs (Burnie and Wilson, 2001). When great white sharks are born they are approximately 1 to 1.5 meters in length. Around the age of 10 years, male great white sharks have matured to a length of about 4 meters. Females, on the other hand, mature later, around the age of 15 years, at a length of 4 to 5 meters (MarineBio, 2009).
Great white sharks can be dangerous to humans partaking in aquatic activities in the ocean such as swimming, diving, surfing, kayaking and canoeing. Great white sharks tend to attack swiftly with a single bite and then retreat. If the bite is minimal, the individual may have a chance to seek safety. However, if the bite is critical, damaging large organs or appendages, death can result for the victim. A review of great white shark attacks off the western United States showed that about 7 percent of attacks were fatal, but data from other localities, such as South Africa, show fatality rates of more than 20 percent. Fatality rates as high as 60 percent have been recorded from attacks in the waters off Australia. Many researchers maintain that attacks on humans stem from the shark’s curiosity. Other authorities contend that these attacks may be the result of the shark mistaking humans for its natural prey, such as seals and sea lions. It is also possible that great white sharks intend to attack humans where their normal prey may be scarce (Long, 2009).
Negative Impacts: injures humans (bites or stings)
Humans hunt great white sharks primarily for sport and for body parts. Great white sharks have developed a reputation in the media as being aggressive and ferocious and as a result they have become a highly prized sport fish. A fully intact jaw of a great white shark can be sold for thousands of dollars. Great white sharks are never abundant because they are at the top of their food chain. In areas that contain great white sharks, boaters and dive operators can earn a living from “shark tourism”. This “shark tourism” allows visitors to see great white sharks up close from the safety of a steel cage suspended in the water (Long, 2009). Traded products that come from great white sharks include fins, jaws, teeth and meat, cartilage, and skin for leather. Liver oil is used in medicines, and the carcass can be used for fish-meal and fertilizer.The trade in shark fins is generally on the increase with records from the Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations indicating that the international fin trade increased significantly between 1980 and 1990. The demand for shark fin escalated further during the 1990s, making it one of the most expensive fishery products. Jaws and teeth are the most valuable great white shark products in trade.
Positive Impacts: food ; body parts are source of valuable material; ecotourism ; source of medicine or drug ; produces fertilizer
Great white sharks are apex predators, meaning they have a large affect on the populations of their prey including elephant seals and sea lions. Great white sharks are hosts to parasites such as copepods (Pandarus sinuatus and Pandarus smithii).
Commensal/Parasitic Species:
Young great white sharks typically feed on smaller species such as squid and stingrays, as well as other small sharks (McGrouther, 2008). As these fish mature their appetites change. The diet of adults consists primarily of seals, sealions, dolphins, and whale carcasses (McGrouther, 2008). One of the most frequent prey animals of great white sharks are elephant seals (MarineBio, 2009). Sometimes they feed on turtles and various sea birds (McGrouther, 2008). Great white sharks may attack with different strategies depending on the size of their prey. The most common attack method used by great white sharks involves the shark positioning itself directly below its prey and then swimming vertically into an attack (MarineBio, 2009). These sharks collide into their prey and then bite them. Prey often die from blood loss, decapitation or severance of vital appendages such as fins. Great white sharks have been reported to attack humans but there have been as few as 311 verified deaths from great white shark attacks (Burnie and Wilson, 2001).
Animal Foods: birds; mammals; reptiles; fish; mollusks; other marine invertebrates
Primary Diet: carnivore (Eats terrestrial vertebrates, Piscivore , Molluscivore )
The geographic range of great white sharks is extremely wide. From 60°N latitude to 60°S latitude, they can be found in all cold temperate and tropical coastal waters. Great white sharks can be found in coastal waters along central California and off the western cape of South Africa. They have also been reported in North American coastal waters from Newfoundland to Florida and from Alaska to Southern Mexico (MarineBio, 2009). According to National Geographic Society (2009), there are no reliable data on great white shark population numbers.
Biogeographic Regions: indian ocean (Native ); atlantic ocean (Native ); pacific ocean (Native )
Other Geographic Terms: cosmopolitan
Great white sharks are primarily a coastal and offshore inhabitant of insular and continental shelves (Aidan Martin, 2003). Great white sharks have been known to breach the surface and have also been found at depths of 1,875 meters (Dale, 2008). They seem to prefer waters with sea surface temperatures of 59 to 72°F (Aidan Martin, 2003). They can be found on the following coastlines: California to Alaska, the east coast of the United States, coastal Gulf of Mexico, Hawaii, coasts of South America, South Africa, Australia (except the north coast), New Zealand, Mediterranean Sea, West Africa to Scandinavia, Japan, and the eastern coastline of China to Russia (Dale, 2008).
Range depth: 0 to 1,875m m.
Habitat Regions: temperate ; tropical ; saltwater or marine
Aquatic Biomes: coastal
The age of great white sharks can be determined by counting the rings that form on the vertebra. It is believed that great white sharks breed between the ages of 9 and 23 years old and that their lifespan is approximately 30 years (Levine, 1998). Various research indicates that great white sharks live somewhere between 30 and 40 years (Shark Information, 2009).
Average lifespan
Status: wild: 30 years.
Average lifespan
Status: wild: 30 years.
These massive predators reach lengths of 6 m long and weigh up to 3000 kg (McGouther, 2008). Female great white sharks tend to be larger than male great white sharks, who only reach lengths of approximately 4 m (Compagno, Dando and Fowler, 2005). The massive bodies of great white sharks are streamlined and powerful to generate bursts of speed. Their snouts are narrowed and somewhat pointed, and their eyes are onyx in color. These white bellied sharks have crescent shaped tails with long, nearly-symmetrical upper and lower lobes. The color of the dorsal side varies, dark gray to light gray. Great white sharks have a caudal fin and paired dorsal and pectoral fins that help to propel them through the water. The mouths of great white sharks are 0.9 to 1.2 m wide and the upper and bottom teeth work together when handling prey with the bottom teeth keeping the prey in place while the upper teeth tear into the flesh. Great white sharks are endothermic, generating body heat through metabolism (MarineBio, 2009).
Range mass: 3000 (high) kg.
Range length: 4 to 7 m.
Other Physical Features: endothermic ; bilateral symmetry
Sexual Dimorphism: female larger
Great white sharks are apex predators; they are at the top of the food chain. Occasionally great white sharks will encounter a killer whale or another shark of comparable size (Martins and Knickle, 2009). These species pose a small threat to great white sharks.
Much about the mating behavior of great white sharks is still unknown. Some scientists believe that scarred individuals suggest male-male aggression or that a male’s gentle biting of females may precede mating. Bite marks observed on the dorsum, flanks, and particularly the pectoral fins of mature female great whites have been interpreted as the results of mating. It is most likely that the male bites the female during copulation. Great white sharks have also been known to propel two-thirds of their body out of the water and land flat against the surface, causing a large splash. This behavior is called a "pattern breach". This behavior might be used to attract a mate during courtship. Mating has yet to be fully documented in great white sharks, but it is assumed to be similar to internal fertilization in most sharks, where the male inserts his claspers into the cloaca of the female. Courtship behavior, if there is any, is unknown.
Mating System: polygynandrous (promiscuous)
Reproduction is ovoviviparous, that is, fertilized eggs are retained within the body and develop there. Prior to birth, the young in the womb may feed on undeveloped eggs and possibly their unborn siblings. Litters consist of 2 to 10 pups. Newborns are more than 1 meter (about 3 feet) in length. Gestation is thought to take about 12 months, and females are assumed to give birth in warm temperate and subtropical waters, but specific nursery areas are unknown. Females give birth to live young, unlike many other sharks who lay eggs. It is possible that individual females only reproduce biannually, mating soon after giving birth, but this remains to be confirmed. Male great white sharks reach sexual maturity at 3.5 to 4 meters (about 11.5 to 13 feet) in length and about 10 years of age, whereas females reach sexual maturity at 4.5 to 5 meters (about 15 to 16 feet) in length and 12 to 18 years of age.
Breeding interval: Female sharks may breed every two years.
Breeding season: The breeding season is unknown.
Range number of offspring: 2 to 14.
Average number of offspring: 7.
Average gestation period: 14 months.
Range age at sexual or reproductive maturity (female): 14 to 16 years.
Range age at sexual or reproductive maturity (male): 9 to 10 years.
Key Reproductive Features: iteroparous ; gonochoric/gonochoristic/dioecious (sexes separate); sexual ; fertilization (Internal ); ovoviviparous
Newborns get no help from their mothers after birth. As soon as they are born they swim away and are independent. A newborn is about 1.2 m long and grows 25 cm each year, reaching maturity at 10 years (Dale, 2008). Offspring are capable predators the moment they are born.
Parental Investment: no parental involvement; pre-fertilization (Provisioning, Protecting: Female); pre-hatching/birth (Provisioning: Female, Protecting: Female)
Great white sharks (Carcharodon carcharias), also known as great white, white pointer, white shark, or white death, are fish, and are in the Lamnidae family of sharks. This family includes the salmon and mako sharks. Lamnidae sharks are warm-blooded (partially endothermic) and intelligent. Great white sharks are one of the most notorious predators.
Great white sharks can reach and likely exceed 21 feet in length (6.4 meters) and weigh 7,330 pounds (3224 kg). The larger great white sharks may occur in colder waters such as the food-rich cold waters of the North Pacific and Arctic Oceans.
COLOR: Like Salmon sharks, great white sharks are dark gray above and the underside is whitish. The shark’s colorations help camouflage it both from above and below. The great white shark’s coloration is an important advantage for this predator; it is camouflage as it searches and attacks unsuspecting prey.
SPEED: Great white sharks can swim at speeds approaching 25 miles per hour (40 km per hour) with burst speeds to 35 miles per hour (56 km per hour).
PREDATORY CHARACTERISTICS: Great white sharks are opportunistic, but, like other predators, individual white sharks likely become proficient at taking a few prey species and other prey species only irregularly. The reason for this is that the techniques for locating and safely securing large and dangerous prey are different for each species preyed upon. For example, an adult white shark that's learned to take seals may have learned to drag the adult seals to the bottom until the prey has drowned after which it is consumed. Larger more dangerous prey such as adult elephant seals are more likely to be struck from behind and allowed to bleed out and die before the shark returns to feed; or, for another individual great white shark, relentless and continued attack may be preferred. A great white shark that is successful with a certain prey species may be less likely to bother learning the necessary skills and techniques needed to diversify its diet. Some great white sharks have learned to scavenge whales killed by orcas. Adult great white sharks tend to prey more on marine mammals than fish, preferring prey with high contents of energy-rich fat.
Great white sharks reach maturity around 15 years of age and have a life span of over 30 years. Most fish are aged using bony structures called otoliths; however, sharks do not have bones, making it difficult to age them.
Mating requires the male shark to secure the female by grabbing her with his mouth and inserting his clasper organs into the female for copulation. Females may have bite marks along their flanks and on their pectoral fins indicating she had recently mated. White shark mating is apparently not a gentle affair, but this may be further evidence that great white sharks have a limited sense of pain.
Observing and measuring social behavior of great white sharks is difficult as they don't allow for easy observation especially in the often cloudy waters off Alaska. Still, evidence is mounting that indicates sharks are socially complex and benefit from these qualities. Feeding hierarchies may be established at locations with abundant prey such as seal and sealion rookeries and floating whale carcasses. An observed attack on beluga whales in Cook Inlet indicates what appeared to be a complex, cooperative attack. This is of special interest because the opaque water reduced or eliminated visual cues during the attack.
Great white sharks live in almost all coastal and offshore waters of the world. It was once thought that white sharks were only found in warmer waters with temperatures between 54 and 75 °F (12 and 24 °C), but observations of white sharks in Alaska waters with temperatures approaching freezing indicates they can use sub-arctic and arctic waters too.
Satellite tags attached to great white shark dorsal fins have revealed that they are highly migratory, just like salmon sharks, and migrate between Baja California and Hawaii, between Australia and South Africa and between South Africa and the Indian Ocean. The migration swimming speeds appear to be steady and the distance covered annually can exceed 12,000 miles (20,000 km). When the Baja-Hawaii white sharks arrive in the Hawaiian Islands their swimming behavior changes to shallower excursions, but the reasons for these migrations and differing behaviors remain a mystery. White sharks were noted using Alaska waters in the 1970s, but as more observations have been compiled they appear to use Alaska waters year round. It is not known how far north in the Bering Sea white sharks travel, but their travels are likely limited only by food availability; if they secure enough food they likely can use even Alaska’s coldest marine waters.
Great white sharks can be found patrolling nearshore waters as they search for prey and they appear to be regular visitors to the waters of Southeast Alaska, off Yakutat, in Prince William Sound and they have been seen several times in Cook Inlet, along the Alaska Peninsula and in the Aleutian Islands. They likely also use offshore waters much like salmon sharks where they find concentrations of prey.
Great white sharks prey upon halibut, salmon, tuna, rays, other sharks, dolphins, porpoises, whales, hair seals, fur seals, elephant seals, sea lions, sea turtles, sea otters, seabirds and invetebrates. As they become adult and get larger, great white sharks take large prey and more marine mammals. Large great white sharks have been observed taking beluga whales in Cook Inlet; they may take walruses in the Bering Sea and Arctic Ocean.
Great white sharks locate and utilize areas of high food abundance, or “hot spots.” The stomach of a large dead great white shark found beached in Southeast Alaska contained undigested salmon parts, but large great white sharks tend to eat marine mammals because of their higher fat content. Great white shark predation in Alaskan waters may afford some stability to the ecosystem by removing and controlling other large marine predator. Great white shark predation may be limiting the predation by intermediate-sized predators. Great white shark predation on beluga whales in Cook Inlet may be pushing this population of white whales to the brink of extension. The complexities of the predator–prey relationship and their effects on the marine ecosystem are difficult and next-to-impossible to predict and manage.
Only a few great white sharks have been documented to have been killed by people in Alaskan waters and these were caught incidental to catching salmon. Since we know very little about the great white sharks found in Alaska we don’t know if these catches are significant for the population; we don’t even know if the great white shark population in Alaskan waters is seasonal and transitory or stable with sharks plying secretively year around. But their secrecy may be their best strategy for their long-term survival in sub-arctic and arctic waters.
Listen to the Great White Shark Podcast on the Learning + Education section of EOL, meet shark scientist Greg Skomal, listen to intriguing audio extras and find relevant educational materials.
Die Witdoodshaai (Carcharodon carcharias) is 'n haai wat rondom die Suid-Afrikaanse kus voorkom en word in alle oseane van die wêreld aangetref. Dit word as gevaarlik beskou, hoewel die mens nie sy verkose prooi is nie. Om sy reputasie as 'n "mensvreter" te weerlê, word die naam grootwithaai deur baie natuurliefhebbers verkies.[1][2] Dit word deur die IUBN geklassifiseer as 'n kwesbare spesie.
Die haai is normaalweg 3 m lank, maar kan langer as 6 m word en weeg dan 1,2 ton. Dit het baie bekend geraak in die reeks Jaws-rolprente. In Engels staan die vis bekend as die Great white shark en in Nederlands as die "Witte Haai" of "Mensenhaai".
Die haai is algemeen rondom Kaapstad en word ook by KwaZulu-Natal waargeneem. Daar is baie televisieprogramme van Discovery en National Geographic Channel wat die haaie in Suid-Afrika vertoon.[3]
Die Witdoodshaai (Carcharodon carcharias) is 'n haai wat rondom die Suid-Afrikaanse kus voorkom en word in alle oseane van die wêreld aangetref. Dit word as gevaarlik beskou, hoewel die mens nie sy verkose prooi is nie. Om sy reputasie as 'n "mensvreter" te weerlê, word die naam grootwithaai deur baie natuurliefhebbers verkies. Dit word deur die IUBN geklassifiseer as 'n kwesbare spesie.
Die haai is normaalweg 3 m lank, maar kan langer as 6 m word en weeg dan 1,2 ton. Dit het baie bekend geraak in die reeks Jaws-rolprente. In Engels staan die vis bekend as die Great white shark en in Nederlands as die "Witte Haai" of "Mensenhaai".
Die haai is algemeen rondom Kaapstad en word ook by KwaZulu-Natal waargeneem. Daar is baie televisieprogramme van Discovery en National Geographic Channel wat die haaie in Suid-Afrika vertoon.
El tiburón blancu (Carcharodon carcharias) ye una especie de pexe cartilaxinosu lamniforme de la familia Lamnidae que s'atopa nes agües templáu y templar de cuasi tolos océanos. Esta especie ye la única del xéneru Carcharodon que sobrevive anguaño.
En 1758 Carlos Linneo dio al tiburón blancu'l so primera nome científicu, Squalus carcharias. Andrew Smith dio-y el nome xenéricu Carcharodon en 1833, y en 1873 el nome xenéricu foi identificáu col nome específicu de Linnaeus y el nome científicu actual, Carcharodon carcharias. Carcharodon vien de les pallabres griegues καρχαρίας "karcharías", que significa "agudu" o "dentáu", y οδους, "odous", que significa "diente".[2]
El gran tiburón blancu esiste dende'l Miocenu. Los fósiles más antiguos conocíos del tiburón blancu daten de fai unos dieciséis millones d'años.[3] Sicasí la filoxenia del gran tiburón blancu sigue siendo oxetu d'alderique. La hipótesis orixinal de los oríxenes del tiburón blancu ye que comparte un ancestru común con un tiburón prehistóricu, como'l megalodon. Les semeyances ente los restos físicos y el tamañu estremu de dambos llevó a munchos científicos a creer qu'estos tiburones taben estrechamente rellacionaos, y el nome de Carcharodon megalodon aplicar a esti postreru. Sicasí, una nueva hipótesis propón que C. megalodon y el tiburón blancu son parientes llonxanos (anque compartiendo tamién la familia Lamnidae). El gran tiburón blancu tamién ta más estrechamente rellacionáu con una antigua especie de tiburón, el tiburón mako, qu'a C. megalodon, una teoría que paez tar sofitada pol descubrimientu d'un conxuntu completu de quexales con 222 dientes y les 45 vértebres de Carcharodon hubbelli en 1988 y publicáu el 14 de payares de 2012.[4] Amás, nueves hipótesis venceyen C. megalodon al xéneru Carcharocles, que tamién inclúi otros tiburones como Megalodon; Otodus obliquus ye l'antiguu representante del xéneru estinguíu Carcharocles.[5]
Esta especie recibe ensame de nomes a lo llargo de la so área de distribución. N'español, les denominaciones más comunes son tiburón blancu y gran tiburón blancu (esta postrera influyida pol nome n'inglés, great white shark). El nome de «blancu» deber a qu'en dellos exemplares vieyos, col pasu de los años, foise esclariando'l tonu coritu del so envés hasta un gris claru, y xuntu al ablancazáu del banduyu da-yos l'aspeutu de ser blancos. Y como escualos que son, siguen creciendo a lo llargo de la so vida, y cuanto más vieyos más grandes; d'ende lo de «gran blancu».
N'España, la denominación tradicional d'orixe medieval (recuérdese que la mesma pallabra tiburón vien de les llingües caribe, y por tantu nun s'incorpora al español hasta'l sieglu XVI) identificar como jaquetón (aumentativu de xaque, amenaza), nome que xunto con distintos axetivos aplícase tamién a munches otres especies de la familia Carcharhinidae. Esiste tamién el nome jaquetón blancu, deriváu de la fusión ente'l nome anterior y el de tiburón blancu, más popular anguaño. El nome de marraxu, como se-y menta dacuando, puede llevar a tracamundios con otres especies de tiburones.
Envalórase que'l tiburón blancu apaeció nel planeta mientres el Miocenu,[5] siendo'l fósil más antiguu atopáu de fai unos 16 millones d'años aproximao.[3] Según los biólogos deriva de Carcharodon megalodon, un xigantescu tiburón prehistóricu. Sicasí, otros espertos consideren que, a pesar de la induldable pertenencia de dambos al orde de los Lamniformes, el tiburón blancu en realidá tien mayor parentescu col mako, del xéneru Isurus.
Según los paleontólogos Shelton Applegate, Maisey John, Robert Purdy y el biólogu Leonard Compagno, el megalodón y el gran tiburón blancu provienen de Cretolamna carcharodon, y polo tanto tienen de ser consideraos como miembros del mesmu xéneru, Carcharodon, y de la mesma familia, Lamnidae.
Cappetta Henri, John Long, Mikael Siverson, y David Ward, pela so parte, atopen que'l tiburón blancu vien d'una llinia separada de la de Megalodon, que de la mesma deriva de Cretolamna y Otodus, dos tiburones prehistóricos estinguíos. Tamién hai teóricos qu'establecen la so descendencia de Carcharodon orientalis, que se cree que pertenecía a un eslabón perdíu de la evolución. La semeyanza ente los dientes del megalodon y el tiburón blancu demuestren la converxencia evolutiva ente dambos, pero non una rellación xenética direuta. Sicasí, los científicos entá güei alderiquen la procedencia esacta del tiburón blancu.
Los tiburones blancos caracterizar pol so cuerpu fusiforme y gran robustez, en contraste coles formes estrapaes que suelen llucir otros tiburones. El morru ye cónicu, curtiu y gruesu. La boca, bien grande y arrondada, tien forma d'arcu. Permanez siempres entreabierta, dexando ver siquier una filera de dientes de la quexada cimera y una o dos de la inferior, mientres l'agua enfusa nella y sale de cutio poles branquies. Si esti fluxu detuviérase, el tiburón afogar por escarecer d'opérculos pa regular el pasu correctu de l'agua, y fundiríase na mesma, yá que al nun tener tampoco vexiga natatoria vese condergáu a tar en continuu movimientu pa evitalo.
Mientres l'ataque, les fauces abrir hasta tal puntu que la forma de la cabeza se deforma pos el quexal proxéctase, y ciérrense depués con una fuercia 300 vegaes cimera a la d'un quexal humanu (12-24 tonelaes).
Los dientes son grandes, serruchaos, de forma triangular y bien anchos. Al contrariu qu'otros tiburones, nun tener diastema nin amenorgamientu de diente dalgunu, sinón que tienen tola quexada provista de dientes alliniaos ya igualmente capaces d'enferronar, cortar y esgañar. Detrás de los dos fileres de dientes principales, los tiburones blancos tienen dos o trés más en continua crecedera que suplen la frecuente cayida de dientes con otros nuevos y vanse reemplazando por nuevu fileres a lo llargo de los años. La base del diente escarez de raigañu y atópase encruciada, dándo-y una apariencia inconfundible en forma de punta de flecha.
Los furos nasales (narinas) son bien estrechos, ente que los güeyos son pequeños, circulares y dafechu negros. Nos bandes asítiense cinco hendiduras branquiales, dos aletes pectorales bien desenvueltes y de forma triangular y otros dos, cerca de l'aleta caudal, muncho más pequeñes. El caudal ta bien desenvuelta, al igual que la gran aleta dorsal del so llombu, de forma inconfundible pa cualesquier. Otros dos aletes pequeñes (segunda dorsal y añal) cerca de la cola, completen l'aspeutu d'esti animal.
A pesar del so nome, el jaquetón namái ye blancu nel so parte ventral, ente que la dorsal ye gris o azulada. Esti patrón, común en munchos animales acuáticos, sirve pa confundise cola lluz solar (en casu de mirase dende embaxo) o coles escures agües marines (en casu de faelo dende enriba), constituyendo un camuflaje tan simple como efectivu. L'estremu de la parte ventral de les aletes escapulares y la zona de les axilas apaecen tiñíos de negru. La piel, bien aspra, componer de dures escames llamaes dentículos dérmicos pola so forma afilada.
Sicasí, la denominación de "tiburón blancu" podría tener la so lóxica nel casu de columbrase exemplares albín d'esta especie, que, anque son bien raros, esisten. En 1996 pescar nes costes d'El Cabu Oriental (Sudáfrica) una fema nueva d'apenes 145 cm qu'esibía esta rara carauterística.
Les terminaciones nervioses del estremu fronteru, antes mentaes, recueyen hasta la menor vibración asocedida na agua y emponen al animal hasta la posible presa que tea causando esa perturbación. Otru receptores (conocíos como angüeñes de Lorenzini, unes célules especializaes con una forma similar a la de minúscules "botelles") asitiaos en redol a los furos nasales déxen-y captar tamién campos llétricos de frecuencia variable que probablemente use pa empobinase nes sos migraciones al traviés de llargues distancies. Por si esto fuera pocu, el so olfatu ye tan potente que la presencia d'un par de molécules de sangre detectar ente un millón de molécules d'agua a kilómetros de distancia sirve p'atraelo, de la que se vuelve muncho más agresivu. La vista tien menos importancia, pero tamién ta bien desenvuelta y tien un papel bien importante nel aproximamientu final a la presa y el so peculiar modelu de acesmo y ataque dende debaxo de la mesma.
El llargor más frecuente ente los tiburones blancos adultos ye de 5 a 7,5 m (siendo los machos menores que les femes), anque se citaron casos d'individuos escepcionales que degolaben llargamente eses midíes. Na actualidá non puede asegurase cuál ye realmente'l tamañu máximu nesta especie, fechu que se ve reforzáu pola esistencia de notes antigües y pocu fiables sobre animales realmente xigantescos. Dellos d'estos casos analizar nel llibru The Great White Shark (1991), de Richard Ellis y John Y. McCosker, dambos espertos en tiburones.
Mientres décades, munchos llibros de referencia nel campu de la ictioloxía, según el Llibru Guinness de récores mundiales, recoyeron dos tiburones blancos como los más grandes enxamás prindaos; unu d'ellos yera un exemplar de 9 m supuestamente prindáu n'agües del Sur d'Australia, cerca de Port Fairy, na década de 1870 y l'otru tratar d'un individuu de 11,3 m que quedó atrapáu nuna rede pa sardines en Nuevu Brunswick, Canadá na década de 1930.
Al amparu d'esti llargor máximu, los avistamientos de tiburones blancos de 7 a 10 m de llargu fueron consideraos hasta ciertu puntu común y aceptar ensin gran discutiniu. Sicasí, dellos investigadores punxeron en dulda la fiabilidá del reporte de Port Fairy, faciendo fincapié na gran diferencia de tamañu ente esti individuu y cualesquier de los otros tiburones blancos prindaos. Un sieglu dempués de la captura, estudiáronse les quexals del animal, inda calteníes, y pudo determinase qu'el so auténticu tamañu corporal rondaba los 6 metros de llargu. El tracamundiu pudo ser productu d'un fallu tipográficu, un error deriváu del pasu d'unidaes anglosaxones a internacionales (6 m son unos 20,5 pies) o una simple desaxeración. Respectu al exemplar de Nuevu Brunswick, los espertos creen anguaño que tuvo de tratase d'un tiburón pelegrín (Cetorhinus maximus), especie con un cuerpu similar al del tiburón blancu y que ye corriente n'agües canadienses.
Volviendo a Ellis y McCosker, éstos aseguraron na so obra que los mayores tiburones blancos ronden los 6 m de llargor, y que los informes sobre individuos de 7 m o más, anque esistentes na lliteratura popular, nun tán presentes na científica. De forma sarcástica aprofien el fechu de que, al igual que les supuestes anacondes y pitonos xigantes, «estos [tiburones] xigantes tienden a sumir cuando un observador responsable averar con una cinta métrica».
El mayor tamañu que Ellis y McCosker consideren como ciertu ye'l d'un tiburón blancu de 6,4 m prindáu n'agües cubanes en 1945, anque apunten qu'otros espertos consideren qu'el so tamañu tuvo de ser daqué menor. El pesu atribuyíu (pero ensin confirmar) a esti exemplar foi de 3270 kg. Dende entós publicáronse noticies d'exemplares mayores pero Ellis y McCosker faen notar que les midíes son de cutiu deficientes y, una vegada verificaes, dan resultaos que suelen tar ente los 6,1 y 6,4 m. Por casu, munches publicaciones falen d'un tiburón blancu fema de 7 m pescáu por Alfredo Cutajar na islla de Malta, en 1987. Nel so llibru, Ellis y McCosker acepten qu'esti tiburón paecía tener un tamañu cimeru a la media, pero nun consideren como cierta la midida de 7,13 m. Mientres los siguientes años, otros espertos tamién atoparon motivos pa duldar d'esti datu, debíu en parte al desalcuerdu ente Cutajar y otros testigos a la d'afitar les midíes. Finalmente, un analista fotográficu de la BBC concluyó, teniendo en cuenta l'error al que la perspeutiva puede llevar na fotografía del animal, que'l tamañu real del animal taría en redol a los 5,6 m.[6] N'abril de 2014 personal del Ministeriu de pesca australianu llogró prindar y etiquetar a una gran fema de tiburón blancu d'aprosimao 30 años d'edá que midió 5,3 metros de llargor y pesó 1,6 tonelaes; esta captura realizóse cerca de la islla Mistaken, a 400 km de Perth.[7] N'agostu de 2015 foi documentada una gran fema conocida como Deep Blue na islla Guadalupe nel Pacifico mexicanu, que supero los seis metros de llargor (20 pies)[8] y envalórase-y una edá d'alredor de 50 años.[9]
Anguaño, la mayoría de los espertos tán d'alcuerdu en que'l tamañu máximu que puede algamar un tiburón blancu ye de cuasi unos 6 m de llargor y alredor de 1,9 t de pesu. Los informes sobre tamaños enforma mayores qu'ésti suelen considerase dudosos y según el Canadian Shark Research Centre (Centru Canadiense d'Investigación del Tiburón), el gran tiburón blancu más grande correchamente midíu foi una fema prindada n'agostu de 1988 na Islla del Príncipe Dubardu, que midió 6,1 m. El tiburón foi pescáu por David McKendrick, un residente local d'Alberton, West Prince. McKendrick y un home llamáu David Livingstone tienen el primera y segundu mayor diente d'esti tiburón.[6]
No relativo al pesu añede un nuevu problema, una y bones ésti puede variar llixeramente en función de lo que'l tiburón haya comíu y si haber fechu de forma más o menos recién. Un exemplar adultu puede introducise na boca hasta 14 kg de carne d'un solu mordigañu, y almacenar dellos más nel so estómagu hasta que termina de dixerilos. Por esta razón, Ellis y McConker consideren posible que los tiburones blancos puedan llegar a algamar pesos de 2 t, anque'l mayor de los qu'ellos estudiaron "namái" pesaba 1,75 t.
El mayor tiburón blancu reconocíu pola Asociación Internacional de Pesca Deportiva (IGFA, nes sos sigles n'inglés) ye un exemplar de 1208 kg prindáu por Alf Dean en 1959, al sur d'Australia. Conócense munchos otros exemplares mayores, pero la IGFA nun los tien en cuenta por ser prindaos ensin respetar les normes impuestes por esta organización.
El tiburón blancu vive sobre les zones de plataforma continental, cerca de les costes, onde l'agua ye menos fonda. Ye nestes zones onde la bayura de lluz y corrientes marines xenera una mayor concentración de vida animal, lo que pa esta especie equival a una mayor cantidá d'alimentu. Sicasí, tán ausentes de los fríos océanos árticu y antárticu, a pesar de la so gran bayura en plancton, peces y mamíferos marinos. Los tiburones blancos tienen un avanzáu metabolismu que-yos dexa caltener se más calientes que l'agua que los arrodia, pero non lo suficiente como pa poblar estes zones estremes.[10]
Árees con presencia frecuente de tiburones blancos son les agües de les Antilles Menores, delles partes de les Antilles Mayores, el Golfu de Méxicu hasta Florida y Cuba, y la Mariña Esti d'Estaos Xuníos dende ellí hasta Terranova; la franxa costera de Rio Grande do Sul a la Patagonia, la del Pacíficu d'América del Norte (dende Baxa California hasta'l sur d'Alaska, onde lleguen n'años anormalmente templaos) y del Sur (dende Panamá a Chile); archipiélagos del Pacíficu como Ḥawai, Fixi y Nueva Caledonia; Australia (cola esceición de la so mariña norte, siendo abondosu nel restu), Tasmania y Nueva Zelanda, siendo bien frecuente na zona de la gran barrera de coral; norte de Filipines y tou la mariña asiática dende Hainan hasta Xapón y la islla de Sajalín; Seixeles, Maldives, Sudáfrica (onde ye bien abondosu) y les zones cercanes a la desaguada de los ríos Congo y Volta; y la zona costera dende Senegal a Inglaterra, con agrupación apreciable nes islles Cabu Verde y Canaries, enfusando tamién nos mares Mediterraneu y Colloráu.[11]
Sicasí, nel mar Mediterraneu, por cuenta de la sobresplotación pesquera, a la práuticamente estinción de la foca monxu nel mediterraneu occidental y a la contaminación de les agües, amenorgóse considerablemente la distribución d'esta especie; de toes formes, paez que persiste dalguna zona de cría, como por casu nel Estrechu de Mesina o nes costes turques del mar Exéu. Por tanto, la so distribución corresponder cola ruta migratoria del atún coloráu y el pez espada, la presencia de colonies de foca monxu o tortúes marines, según cola esistencia d'agües someres cerca de la mariña, d'ende que les árees tradicionales d'almadrabes tean acomuñaes a la esistencia histórica del tiburón blancu. Sobre la base d'esto, hai zones aparentes a un posible avistamiento, na área central del Mediterraneu (principalmente nel mar de Sicilia, golfu de Trieste y península de Istria), nel norte de la área occidental (principalmente nel mar de Liguria, golfu de Lleón y estrechu de Bonifacio) según nel mar Exéu; en menor proporción, nel mar Tirrenu ( en redol a Nápoles), suroeste de Cerdeña, restu del mar Adriáticu, les Cícladas, la mariña de Tracia o l'estrechu del Bósforo. Respectu a la mariña española, históricamente tamién foi frecuente, nel llevante español (golfu de Valencia, en Castellón, un exemplar prindáu en 1962 y documentáu por Asensi en 1977, islles Columbretes, con una captura documentada en 1878, o Vinaroz, n'Alicante, especialmente na islla de Tabarca con captures documentadas en 1879, 1887 y 1946 según l'archivu municipal d'Alicante, y mariña del Mar Menor) islles Baleares (en Mallorca na Tramuntana, cabu de Ses Salines, Cabrera y cabu d´ye Pinar, en Menorca la so zona norte, y nes islles Pitiusas na zona de Ye Freus) según nel norte de Cataluña, dientro de la zona d'influencia del golfu de Lleón, en concretu un exemplar acabo varáu na sablera de Mar Menuda en Tossa de Mar en 1992, según otru exemplar prindáu en 1912 en Vilasar de Mar y que los sos dientes donar al Muséu de zooloxía de Barcelona, y finalmente n'Andalucía, principalmente na badea d'Almería y nel estrechu de Xibraltar, en concretu na mariña de Cádiz y n'especial Barbate. Nel Mediterraneu la migración del atún coloráu correspuende a la entrada d'atunes adultos ente primavera y branu, orixinarios de la mariña noroeste de los Estaos Xuníos, y con salida del Mediterraneu na seronda; los movimientos de xuveniles concentrar nel Mediterraneu occidental y el mar Adriáticu, concentrándose la área de reproducción nes islles Baleares y nel mar Tirrenu. Al respective d'España, dende l'añu 2011 el tiburón blancu ye una especie protexida, en base al Real Decreto 139/2011, lo que fai qu'esta especie tea retornando a les costes españoles, con avistamientos nes costes del sureste peninsular, en concretu na mariña del cabu de Gata, n'Almería, nes islles Columbretes, Castellón, y nel cabu de Formentor, en Mallorca; coles mesmes, nos últimos años atopáronse restos d'atunes, delfines y tortúes marines con mordedures de tiburón blancu, lo que confirma la so recuperación nel mediterraneu español.
Dacuando, esta especie puede algamar tamién agües d'Indonesia, Malasia, el Mar de Ojotsk.
De normal caltiense a una cierta distancia de la llinia costera, averándose namái naquelles zones con especial concentración d'atunes, foques, pingüíns o otros animales de vezos costeros. Igualmente, suel permanecer cerca de la superficie, anque dacuando baxa hasta cerca del kilómetru de fondura.
Nun estudiu recién, comprobóse que los grandes tiburones blancos de California emigren a una área ente Baxa California y Hawái conocida como "el Café del Tiburón Blanco", onde pasen siquier 100 díes al añu antes de volver a Baxa California. Nel viaxe, naden adulces y somórguiense a unos 900 m de fondura. En tornando, camuden el so comportamientu y faen inmersiones curties a aproximao 300 m mientres unos 10 minutos. Otru tiburón blancu etiquetáu de la mariña de Sudáfrica nadó a la mariña del sur d'Australia y tornó nel espaciu d'un añu. Esto refutó les teoríes tradicionales que dicíen que los tiburones blancos son depredadores territoriales costeros y abre la posibilidá de qu'esista una interacción ente poblaciones de tiburón blancu qu'antes yeren consideraes independientes. Entá se desconoz por qué migren, embaraxándose l'alimentación estacional o la esistencia d'árees d'acoplamientu.[10]
Nun estudiu similar un gran tiburón blancu de Sudáfrica foi rastrexáu nadando a la mariña noroeste d'Australia y tras a la mesma posición en Sudáfrica, un viaxe de 20 000 km, en menos de nueve meses.[11]
Los tiburones blancos difieren abondo de ser simples «máquines de matar», como sostien la imaxe popular (lleenda urbana) que se tien d'ellos. Pa poder prindar los grandes mamíferos marinos que constitúin la base de la dieta de los adultos, los tiburones blancos practiquen una carauterística emboscada: asitiar a dellos metros so la presa, que nada na superficie o cerca d'ella, usando'l color escuru del so envés como camuflaje col fondu y volviéndose asina invisibles a les sos víctimes. Cuando llega'l momentu d'atacar, avancen rápido escontra riba con potentes movimientos de la cola y abren los quexales. L'impautu suel llegar nel banduyu, onde'l tiburón enferrona fuertemente a la víctima: si ésta ye pequeña, como un lleón marín, el matu nel actu y darréu encloyar entera. Si ye más grande, arrinca un gran cachu de la mesma qu'inxer enteru, yá que los sos dientes nun-y dexen mazcar. La presa puede quedar entós muerta o morrebunda, y el tiburón volverá alimentase d'ella arrincando un cachu detrás d'otru. Escitaos pola presencia de sangre, la zona va enllenase llueu d'otros tiburones. En delles zones del Pacíficu, los tiburones blancos acometen con tanta fuercia a les foques y lleones marinos que s'alcen un par de metros sobre'l nivel de l'agua cola so presa ente los quexales, antes de volver somorguiase.
L'alimentación del tiburón blancu nel mediterraneu básase principalmente nel atún coloráu, emperadores, tortúes marines, cetáceos y la foca monxu; ésta peracaba práuticamente estinguida del mediterraneu occidental. De fechu n'España, el so estermín foi paralelu al desenvolvimientu turísticu; yera invidable ufiertar a principios del sieglu XX, turismu de sol y sablera, y coles mesmes protexer la foca monxu y controlar el númberu de tiburones blancos. Los ataques del tiburón blancu al home nel Mediterraneu anguaño son estraños, alloñaos de la mariña y a fondura, non asina años tras.
La mayoría de los ataques asoceden mientres l'amanecer o bien nel atapecer, pos ye nesti momentu cuando les fondures non pueden acolumbrase de manera fayadiza. Namái s'aprecia la superficie, pos los rayos del Sol nesi momentu entá son débiles pa enfusar nes fondures, lo que-y apurre una ventaya al tiburón p'atacar a la so presa ensin ser percibíu.
Esta especie tamién consume carroña, especialmente la que vien de cadabres de ballena al debalu, de los qu'arrinquen grandes cachos. Cerca de les costes, los tiburones blancos peracaben grandes cantidaes d'oxetos flotantes por error: nos sos estómagos llegar a atopar inclusive matrícules d'automóvil.[12]
Tanto la caza como'l restu de la vida del gran tiburón blancu suelen ser solitarios. Dacuando vense pareyes o pequeños grupos moviéndose a la busca d'alimentu, llabor que los lleva a percorrer cientos de kilómetros. Anque preferentemente nómades, dellos exemplares prefieren alimentase en ciertes zones costeres, como asocede en delles rexones de California, Sudáfrica y especialmente Australia.
Los tiburones blancos nuevos aliméntense principalmente de peces como rayes y otros tiburones, pero cuando yá son adultos alimentar de mamíferos marinos como foques, llobos y lleones marinos principalmente en costes californianes, pero en zones onde nun hai pinnípedos cacen delfines, botos y eventualmente zifios, atacar por detrás, penriba o per debaxo pa evitar ser detectaos pol so ecolocalización, dacuando ataquen otros cetáceos como cachalotes pigmeos y calderones.
Tamién cacen pingüinos, tortúes marines y tiénense rexistros de llondres marines con mordedures de tiburones en California.
La orca puede constituyir una amenaza pa los tiburones blancos. El 4 d'ochobre de 1997, nes agües que bañen les islles Farallón (triángulu coloráu) asocedió un ataque d'una orca fema de 6,50 metros conocida polos científicos como Ca2 contra un tiburón blancu, mientres el cual el tiburón morrió. Nun se sabe realmente'l verdaderu tamañu d'aquel exemplar por cuenta de que quedó dafechu estrozáu, pero dalgunos espertos suponen que se trataba d'un tiburón nuevu.
Contrariamente a lo que muncha xente piensa, los grandes tiburones blancos adultos nun son atacaos poles orques, que van principalmente a por exemplares nuevos por ser más fáciles de prindar; créese que l'ataque asocedíu foi por competencia poles preses yá que dambes especies tienen cuasi los mesmos vezos alimentarios, polo que les orques mueven a los tiburones a árees onde nun hayan más d'estos cetáceos. Una zona onde se superponen dambes especies ye tola mariña californiana, pero tamién hai competencia nel Pacíficu oeste, posiblemente en Xapón onde dambes especies son abondoses, l'Atlánticu suroeste, delles zones d'Australia y el Mediterraneu, y tamién n'agües de Nueva Zelanda.
Amás de orques, los exemplares nuevos pueden cayer preses de tiburones tigre, tiburones toro y cocodrilos d'agua salao en costes australianes. El canibalismu nun ye ayenu a esta especie.
Anque apenes hai unos cuantos casos de femes grávides prindaes, puede afirmase qu'esta especie prefier reproducise n'agües templaes, en primavera o branu, y ye ovovivípara. Los güevos, de 4 a 10 o seique hasta 14, permanecen nel úteru hasta que eclosionan: ye posible que nel tiburón blancu déase canibalismu intrauterino (siendo les críes más débiles y los güevos entá por abrir taramiaos polos sos hermanos más fuertes) de la mesma forma qu'asocede n'otres especies de lámnidos, pero dica agora nun ye un fechu que tea totalmente probáu. Unos trés o cuatro críes de 12 dm de llargu y dientes serruchaos llogren salir al esterior nel partu y darréu allóñense de la so madre pa evitar ser taramiaes por ésta. Dende entós lleven una vida solitaria, creciendo a un ritmu bastante rápidu. Algamen los dos metros nel primer añu de vida; los machos, más pequeños que les femes, maurecen sexualmente primero que éstes, cuando algamen los 3,8 m de llargu (unos cuatro años), anque, acordies con Compagno ([1984]), dellos individuos podríen maurecer escepcionalmente cuando inda cunten con apenes dos metros y mediu. Estremar por unes estensiones de les aletes coxales que sirven d'órganos copuladores. Les femes nun pueden reproducise hasta qu'algamen ente 4,5 y 5 m de llargu y créese que son fértiles mientres un curtiu periodu de tiempu, lo que fai que la so tasa reproductiva seya baxa.
Nun se conoz gran cosa sobre les rellaciones intraespecíficas que se dan nesta especie, y lo que respecta al apareamiento nun ye una esceición. Ye posible qu'ésti se produza con más frecuencia dempués de que dellos individuos compartan una gran llacuada, como por casu un cadabre de ballena. La vida media pa estos animales nun se conoz con exactitú, pero ye probable que bazcuye ente los 15 y 30 años. En xineru de 2014 un grupu investigadores del Woods Abuelgue Oceanographic Institution de Cape Cod, en Massachusetts, lideraos pol Dr. Li Ling Hamady, publicaron un estudiu basáu na datación con carbonu 14 sobre les vértebres de diversos exemplares (4 machos y 4 femes) del noroeste del Atlánticu na revista científica PLOS ONE. En dichu estudiu concluyóse que la mira de vida del tiburón blancu yera de más de 70 años, 3 vegaes más de lo qu'enantes se pensaba, una y bones l'exemplar más llonxevu, un machu, tenía una edá de 73 años, ente que la fema más madura cuntaba con unos 40 años d'edá.[13]
Debíu al ampliu rangu de distribución d'esta especie, ye imposible saber el númberu de tiburones blancos qu'esisten, anque seya de forma averada. Sicasí, la so baxa densidá poblacional, xunida a la so escasa tasa de reproducción, la so llarga infancia y la so baxa esperanza de vida faen que'l tiburón blancu nun seya un animal precisamente abondosu. La pesca deportiva d'esti tiburón, ensin interés económicu dalgunu, amontóse nos postreros 30 años debíu en gran parte a la popularidá de películes como Tiburón (Steven Spielberg, 1975) hasta'l puntu que-y la considera amenazada o en peligru d'estinción en dellos llugares.
La Llista Colorada de la UICN incluyó al tiburón blancu per primer vegada en 1990 como especie insuficientemente conocida, y dende 1996 calificar como vulnerable.[1] L'Apéndiz II del Conveniu CITES incluyir como especie vulnerable si nun s'esplota racionalmente.
Les midíes de caltenimientu tienen d'aplicase obligatoriamente sobre les poblaciones en llibertá, una y bones la cría en cautividá del tiburón blancu ye imposible, debíu probablemente al acusáu calter nómada de la especie (tiénense datos d'individuos visitando alternativamente les sableres de Sudáfrica y Australia, a 22 000 km de distancia). L'únicu exemplar que aportó a esibíu vivu nun edificiu foi una fema nueva llamada Sandy, que vivió mientres tres díes del mes d'agostu de 1980 nel acuariu Steinhart de San Francisco. Tres namái 72 h de cautiverio, Sandy tuvo que ser lliberada dempués de que dexara de comer y provocárase graves feríes al topetar repetidamente contra una de les parés de la so cortil. Darréu afayóse que lo qu'atraía a Sandy escontra esi llugar en particular yera una minúscula diferencia de 125 microvoltios (millonésimes de voltiu) de potencial llétricu ente esa paré y el restu de les del acuariu. La intensidá del campu llétrico que Sandy detectaba yera tan pequeña que pasaba desapercibida pa cualesquier de los otros animales que s'atopaben nel mesmu tanque d'agua, incluyíos dellos tiburones d'otres especies.
Dica agora nun esiste nenguna moratoria llegal internacional sobre la pesca del tiburón blancu, anque ésta ta prohibida en delles árees de la so distribución. El tiburón blancu ye una especie protexida en California, la Mariña Esti d'Estaos Xuníos, el Golfu de Méxicu, Namibia, Sudáfrica, Maldives, Israel y parte d'Australia (Australia Meridional, Nueva Gales del Sur, Tasmania y Queensland). La Convención de Barcelona considerar una especie amenazada nel Mediterraneu, pero cuasi nengún país con salida a esti mar dispunxo midida dalguna en favor del so caltenimientu.
Anque cueste creelo pola lleenda urbana tan intensa en contra, los ataques de tiburones contra seres humanos son bastante raros. Dientro d'éstos, los del tiburón blancu pueden considerase anecdóticos si comparar colos del tiburón tigre (Galeocerdo cuvier) o'l tiburón toru (Carcharhinus leucas), el postreru de los cualos puede inclusive remontar grandes ríos (Misisipi, Amazones, Zambeze, etc.) y atacar a les persones a dellos kilómetros del mar. Sicasí, les muertes causaes por estes trés especies nel so conxuntu son inferiores a les provocaes por culiebres marines y cocodrilos cada añu, ya inclusive menores que los fallecimientos causaos por animales tan aparentemente inofensivos como abeyes, aviespes y hipopótamos. Considérase que ye más probable morrer d'un ataque al corazón n'alta mar que pol ataque d'un tiburón.[14]
En pallabres del biólogu Douglas Long, n'EE.XX. (que la so Costa Oeste ye'l llar d'una importante concentración de jaquetones) "muerre más xente cada añu por ataques de perros que la que foi muerta por tiburones blancos nos postreros 100 años".[15] Pa zones onde la presencia del gran blancu nun ye tan abondosu, los ataques algamen númberos realmente risibles: por casu, en tol Mediterraneu namái se confirmaron 31 ataques de tiburones contra seres humanos nos postreros 200 años, na so mayoría ensin resultancia de muerte. Pa España, la cifra ye de cuatro ataques dende mediaos del sieglu XIX (anque la ISAF namái reconoz dos comos abondo probaos)[16] ensin que nengún d'ellos acabara cola vida de la víctima. Nestos dos últimos casos, les cifres nin siquier refiérense a los ataques del tiburón blancu en particular, sinón al conxuntu de toles especies de tiburones. La mesma organización, contabiliza un total de 314 ataques de tiburón blancu a nivel mundial, dende 1580 al presente. [17] Acordies con dellos investigadores estauxunidenses, la cifra d'ataques de tiburones blancos a nivel global ente 1926 y 1991 sería de 115, siendo California, Australia y Sudáfrica quien rexistraron más. Resulta abondo ilustrativu'l que nes agües sudafricanas, infestaes de tiburones, la cifra d'ataques de tiburones blancos dende 1940 seya de namái 29 frente a les 89 agresiones protagonizaes por tiburones toru. En California contabilízase alredor d'una víctima mortal por ataque de tiburón blancu cada cinco años.
Esta escasez d'ataques, sobremanera mortales, deber a que la mayoría de los tiburones polo xeneral y los blancos en particular nun consideren a los humanos como auténtiques preses potenciales. Ello ye que ye posible que'l sabor de la carne humano sía-yos inclusive daqué desagradable, y en concencia que-yos resulta muncho menos nutritiva y abondo más malo de dixerir que la de ballena o foca, provistes de gran cantidá de grasa. La gran mayoría d'ataques del tiburón blancu consisten nun únicu mordigañu, tres el cual l'animal retírase llevándose poques vegaes dalgún cachu de la infortunada víctima (principalmente pies y piernes). Estos ataques pueden debese a trés posibles razones:
Dada la naturaleza del ataque, la víctima humana muerre en rares ocasiones mientres el mesmu. Cuando lo fai, la mayoría de les vegaes ye pola perda masiva de sangre, que tien d'evitase de momentu. La lliberación de sangre na agua puede atraer tamién a otros tiburones y pexes carnívoros de diverses especies que pueden trate impulsaos a realizar los sos propios «mordigaños de prueba», pa desgracia de la víctima.
Con tou, el peligru d'ataque esiste siempres, por remotu que sía. Resulta interesante'l fechu de qu'el 80 % de les muertes causaes por tiburones blancos asocedieren n'agües bien templaes, cuasi ecuatoriales, cuando la mayoría d'estos animales vive en zones templaes. Esto debe probablemente a que la gran mayoría de tiburones blancos son nuevos y críes, que precisen de les agües templaes pal so desenvolvimientu, ente que nes zones más templaes namái s'enfusen los individuos más grandes y vieyos, que son muncho más violentos y peligrosos.
Se diseñaron y ensayaron dellos métodos pa evitar les feríes por mordedura de tiburón blancu en casu d'un ataque repentín, ente les que s'atopen empustes químicos, cotes de malla metálicu que se superponen a los traxes de bucéu y aparatos que xeneren un campu llétrico en redol al buzu o surfista y desorientan a cualquier tiburón que s'avere, yá que alterien la información qu'éstos reciben al traviés de les angüeñes de Lorenzini. Sicasí, y por bien efectivos que puedan ser estos métodos, rescampla que lo meyor a la d'evitar ataques ye nun cometer imprudencies como alloñar demasiáu de la mariña, nadar en solitariu o nes primeres y últimes hores del día, visitar zones con gran bayura de pinnípedos (base alimenticia de los tiburones blancos adultos) o, evidentemente, averase de forma apostada a un exemplar, sobremanera si ye de tamañu considerable.
Mientres buciaba cerca de les islles de Cabu Verde, el oceanógrafu Jacques-Yves Cousteau y un compañeru so atopar por casualidá con un inmensu tiburón blancu. «[El so] reacción foi la que menos podíamos imaxinanos —escribió Cousteau—. Aterrado, la bisarma sacupó una nube d'escrementu y alloñóse a una velocidá increíble.» La so conclusión foi: «Al cavilgar en toles esperiencies que tuvimos col tiburón blancu, siempres me llamó l'atención el gran abilsu que media ente lo que'l públicu imaxínase que ye y lo que comprobemos que realmente ye».
Los tiburones blancos ataquen con poca frecuencia anque dacuando inclusive funden barcos. Namái cinco de los 108 ataques de tiburón ensin provocar autenticados reportaos dende la mariña del Pacíficu mientres el sieglu 20, fueron a individuos que saleaben en kayak.[18] En dellos casos atacaron barcos d'hasta 10 metros (33pies) de llargor. Topetaron o cutieron la xente pela borda; polo xeneral ataca'l barcu dende la popa. Nun casu, en 1936, un gran tiburón atacó'l barcu pesqueru Lucky Jim na mariña de Sudáfrica, cutiendo a unu de los tripulantes nel mar.[19]
Los tiburones blancos apaecen como la encarnación del peligru en delles cultures y reciben el nome de «devoradores d'homes» en distintes llingües, especialmente na área del Caribe. Sicasí, l'actual caracterización popular del tiburón blancu como'l asesín del mar por excelencia nun esistiría (o nun taría tan estendida) de nun ser pol ésitu comercial de la película Tiburón en 1975. La película ta basada na novela homónima (1974) del escritor estauxunidense Peter Benchley, que s'inspira vagamente nun sucesu históricu: la muerte de cuatro persones y la mutilación d'otra causaes mientres la fola d'ataques de tiburón de Nueva Jersey de 1916. Sicasí, anguaño considérase más probable que los responsables de tales ataques fueren dellos tiburones y nun obra d'un particular asesín en serie. Tampoco paez claro que'l tiburón (o tiburones) fuera blancu, señalándose como posibles responsables les especies Carcharhinus plumbeus y Carcharhinus leucas. Esta película xeneró gran psicosis sobre'l tiburón blancu.
La película añedió delles referencies en boca del capitán Quint al desastre del USS Indianapolis, un barcu que se fundió en 1945 nel Pacíficu en recibiendo l'impautu d'un torpedu xaponés, y que los sos supervivientes permanecieron na agua mientres cinco díes mientres yeren abrasaos pol calor, la falta d'agua y los ataques de los tiburones, que nesti casu tampoco s'identificaron como tiburones blancos, sinón como exemplares de Carcharhinus longimanus.
La novela y depués la película establecieron una serie de clixés que dende entós se repitieron nel cine de bisarmes asesines», tantu terrestres como acuáticos, y qu'en munchos de los casos nun se correspuenden coles carauterístiques reales de la principal especie afeutada, el tiburón blancu. Esto contribuyó a enraigonar una serie d'estereotipos y falses creencies en redol a esta especie, hasta'l puntu de que Benchley, autor de la novela, afirmó que nunca la escribió de saber cómo yeren realmente los vezos de los tiburones blancos.
Tiburón foi un sonoru ésitu comercial, siendo la primer película en superar los 100 millones de dólares de recaldación y desbancando a The Godfather (The Godfather 1972) como película más taquillera de la Hestoria. El títulu nun-y foi arrampuñáu hasta l'estrenu de Star Wars (1977) y el so impautu sobre l'audiencia foi tan grande qu'aumentaron los casos d'acuafobia y mieu a los tiburones en tol mundu. Inclusive baxó'l nivel d'arribación turística a les sableres mientres una bona temporada. Per otra parte, delles persones empezaron a pescar tiburones blancos de forma masiva, deseoses d'emular a Martin Brody y el capitán Quint, lo que causó un descensu considerable de les poblaciones d'esti animal. El mitu de Tiburón perpetuar nos medios de comunicación, y la so influencia puede vese en series de televisión, cómics ya inclusive videoxuegos como Tomb Raider o Jaws:Unleashed. Munches otres películes repitieron la fórmula que llevó al ésitu a la so predecesora, ente les que se cunten les siguientes:
Les recién películes d'animación Finding Nemo (Finding Nemo, 2003) y Shark Balte (Shark Balte, 2004) inclúin personaxes risibles encarnaos por tiburones blancos. Na primera, el tiburón Bruce (clara referencia al tiburón mecánicu de Jaws) ye vexetarianu y garrasti a una especie de xuntes pa ex carnívoros onde trata de desfacer del so adicción a la ingesta d'animales, pero sufre una recaída al sentir el golor de sangre na agua. Na segunda, los tiburones son una especie de mafiosos de los océanos empobinaos pol so peculiar Padrín blancu, Don Llinu, a los que s'enfrenta'l pexe protagonista, Óscar. A ésti ayúdalu de la mesma el tiburón Lenny, fíu de Don Llinu y tamién vexetarianu.
Anque obviamente basaes en Tiburón, fixéronse otres películes con trama similar pero reemplazando al tiburón blancu con otres especies de tiburones (tiburones tigre, tiburones toro o marraxos, como por casu na película Deep Blue Sea) o otros animales marinos (orques, barracudas, etc.) o fluviales (pirañes o cocodrilos) p'atraer al públicu.
.
El tiburón blancu (Carcharodon carcharias) ye una especie de pexe cartilaxinosu lamniforme de la familia Lamnidae que s'atopa nes agües templáu y templar de cuasi tolos océanos. Esta especie ye la única del xéneru Carcharodon que sobrevive anguaño.
Böyük ağ köpəkbalığı (lat. Carcharodon carcharias) Lamniformes dəstəsindən olan balıq növü.
Bütün okeanlarda isti su olan ərazilərdə, həmçinin Aralıq və Yapon dənizində yaşayır. Onların uzunluğu 7-8 metrə, bəzən isə 12 metrə qədər olur. Ağ köpək balığı yırtıcılıq və gücünə görə köpək balıqları arasında ən təhlükəlisi hesab olunur.
Ar rinkin gwenn (Carcharodon carcharias) a zo ur pesk migornek preizhataer. Ar spesad bev nemetañ eo er genad Carcharodon.
El tauró blanc (Carcharodon carcharias), el gran blanc, és una espècie de tauró lamniforme que viu a les aigües càlides i temperades de gairebé tots els oceans. És l'única espècie supervivent del gènere Carcharodon.
El tauró blanc pot arribar a tenir una longitud de 5 a 8 metres, mentre que les femelles són menys grans que els mascles. La femella més gran fa 5,85 m i està batejada amb el nom de Gill Rakers, i el mascle més gran fa aproximadament uns 8 m batejat amb el nom de Colossus. Pesen uns 3.000 kg. La part de dalt i els costats són de color gris clar, i la part inferior és blanca (a aquest fet es deu el seu nom). Quan mossega desenvolupa una força de 18.000 N, que equival a 1,8 tonelades, que és la força més gran de tots els animals que existeixen avui en dia. La primera aleta que se situa a l'esquena, és falciforme i gran; la segona aleta d'esquena i la darrera aleta són petites. Cap d'elles tenen espines. L'aleta de la cua té forma de mitja lluna, amb una grandària de 100 cm a 120 cm. Els ulls són completament negres, les dents són grans i triangulars en doble fila. En total tenen aproximadament 100 dents, que al llarg de la vida es regeneren infinitament. La boca és gran i forta, amb la mandíbula forta. Tenen cinc obertures de les brànquies, que estan davant de les aletes del costat.
Els taurons blancs es caracteritzen pel seu cos fusiforme i per la seva gran robustesa, en contrast amb les formes aixafades que solen lluir altres taurons. El morro és cònic, curt i gruixut. La boca, molt gran i arrodonida, té forma d'arc. Roman sempre entreoberta, deixant veure almenys una filera de dents de la maixella superior i una o dues de la inferior, mentre l'aigua penetra en ella i surt contínuament per les brànquies. Si aquest flux s'aturés, el tauró s'ofegaria per mancar d'opercles per regular el pas correcte de l'aigua, i s'hi enfonsaria, ja que com que tampoc posseeix bufeta natatòria es veu condemnat a estar en continu moviment per evitar-ho.
Durant l'atac, la gola s'obren fins al punt que la forma del cap es deforma perquè la mandíbula es desprèn del seu cap, i es tanquen després amb una força 300 vegades superior a la d'una mandíbula humana.
Les dents són grans, serrades, de forma triangular i molt amples. Al contrari que altres taurons, no posseeixen diastema ni reducció de dent, sinó que tenen tota la maixella proveïda de dents alineades i igualment capaces d'aferrar-se, tallar i esquinçar. Darrere de les dues fileres de dents principals, els taurons blancs tenen dos o tres més en continu creixement que supleixen la freqüent caiguda de dents amb altres de noves i es van reemplaçant per noves fileres al llarg dels anys. La base de la dent no té arrel i es troba bifurcada, donant-li una aparença inconfusible en forma de punta de fletxa.
Els orificis nasals (narius) són molt estrets, mentre que els ulls són petits, circulars i completament negres. En els costats hi ha cinc fenedures branquials, dues aletes pectorals ben desenvolupades i de forma triangular i dues, a prop de l'aleta caudal, molt més petites. La caudal està molt desenvolupada, igual que la gran aleta dorsal del seu llom, de manera inconfusible per a qualsevol. Dues aletes petites (segona dorsal i anal) a prop de la cua, completen l'aspecte d'aquest animal.
Malgrat el seu nom, el tauró només és blanc en la seva part ventral, mentre que la dorsal és gris o blavosa. Aquest patró, comú en molts animals aquàtics, serveix per confondre amb la llum solar (en cas de mirar-se des de baix) o amb les fosques aigües marines (en cas de fer-ho des de dalt), constituint un camuflatge tant simple com efectiu. L'extrem de la part ventral de les aletes escapulars i la zona de les aixelles apareixen tenyits de negre. La pell, molt aspra, es compon de dures escates anomenades denticles dèrmics per la seva forma afilada.
No obstant això, la denominació de "tauró blanc" podria tenir la seva lògica en el cas d'albirar exemplars albins d'aquesta espècie, que encara que són molt rars existeixen. El 1996 es va pescar a les costes d'El Cap Oriental (Sud-àfrica) una femella jove de tot just 145 cm que exhibia aquesta rara característica.
Sembla que els taurons es comuniquen mitjançant els moviments a l'aigua. S'ha pogut observar que si peguen amb la cua a la superfície de l'aigua, és un senyal d'agressivitat. No solen atacar humans; només ho fan quan pensen que són foques. Quasi no tenen enemics, només són atacats per orques o per altres taurons més grans, però és poc freqüent. Està prohibit pescar-lo, ja que és una espècie en perill d'extinció.
Existeix una teoria estudiada que diu que els taurons blancs pateixen filopatría, és a dir que quan els taurons blancs femella van a parir retornen al lloc on hi van néixer.[cal citació]
Els taurons blancs s'alimenten principalment de pops, crancs grans, tonyines, altres taurons, ratlles, foques, i altres mamífers. No mengen taurons de la seva espècie, o sigui que no són caníbals. Els taurons blancs difereixen bastant de ser simples "màquines de matar", com sosté la imatge popular que es té d'ells. Per poder capturar els grans mamífers que constitueix la base de la dieta dels adults, els taurons blancs practiquen una característica emboscada: se situen a diversos metres sota la presa, que neda en la superfície o a prop d'ella, usant el color fosc del seu dors com a camuflatge amb el fons i tornant-se així invisibles a les seves víctimes. Quan arriba el moment d'atacar, avancen ràpidament cap amunt amb potents moviments de la cua i obren les mandíbules. L'impacte sol arribar al ventre, on el tauró s'aferra fortament a la víctima: si aquesta és petita, com un lleó marí, la mata a l'acte i posteriorment l'engoleix sencera. Si és més gran, arrenca un gran tros de la mateixa que ingereix sencer, ja que les seves dents no li permeten mastegar. La presa pot quedar llavors morta o moribunda, i el tauró tornarà a alimentar-se'n arrencant un tros darrere l'altre. Excitats per la presència de sang, la zona s'omplirà aviat d'altres taurons. En algunes zones del Pacífic, els taurons blancs carreguen amb tanta força a les foques i lleons marins que s'eleven un parell de metres sobre el nivell de l'aigua amb la seva presa entre les mandíbules, abans de tornar a capbussar-se. La majoria dels atacs ocorren durant l'alba o bé al vespre. Doncs és en aquest moment quan les profunditats no es poden albirar de manera adequada. Només s'aprecia la superfície, ja que els raigs del sol en aquest moment encara són febles per penetrar en les profunditats. Pel que li proporciona un avantatge al tauró per atacar la seva presa sense ser percebut.
Aquesta espècie també consumeix carronya, especialment la que procedeix de cadàvers de balena a la deriva dels que arrenquen grans trossos. A prop de les costes, els taurons blancs consumeixen grans quantitats d'objectes flotants per error: en els seus estómacs s'ha arribat a trobar fins i tot matrícules d'automòbil.
Tant la caça com la resta de la vida del gran tauró blanc solen ser solitaris. Ocasionalment es veuen parelles o petits grups desplaçant-se a la recerca d'aliment, tasca que els porta a recórrer centenars de quilòmetres. Encara preferentment nòmades, alguns exemplars prefereixen alimentar-se en certes zones costaneres, com passa en algunes regions de Califòrnia, Sud-àfrica i especialment Austràlia.
Encara que a penes hi ha uns quants casos de femelles gràvides capturades, es pot afirmar que aquesta espècie prefereix reproduir-se en aigües temperades, a la primavera o a l'estiu, i és ovovivípara. Els ous, de 4 a 10 o potser fins a 14, romanen en l'úter fins que es desclouen: és possible que en el tauró blanc es doni canibalisme intrauterí (sent les cries més febles i els ous encara per obrir devorats pels seus germans més forts) de la mateixa manera com succeeix en altres espècies de làmnids, però per ara no és un fet que estigui totalment provat. Unes tres o quatre cries de 12 cm de llarg i dents serrades aconsegueixen sortir a l'exterior en el part i immediatament s'allunyen de la seva mare per evitar ser devorades per aquesta. Des de llavors porten una vida solitària, creixent a un ritme bastant ràpid. Arriben als dos metres en el primer any de vida, els mascles, més petits que les femelles, maduren sexualment abans que aquestes, quan arriben als 3,8 m de llarg (uns quatre anys), encara que d'acord amb Compagno (1984) alguns individus podrien madurar excepcionalment quan encara fan tot just dos metres i mig. Es distingeixen per unes extensions de les aletes pèlviques que serveixen d'òrgans copuladors. Les femelles no poden reproduir-se fins que aconsegueixen entre 4,5 i 5 metres de llarg i es creu que són fèrtils durant un curt període, el que fa que la seva taxa reproductiva siga baixa.
No es coneix gran cosa sobre les relacions intraespecífiques que es donen en aquesta espècie, i pel que fa a l'aparellament no és una excepció. És possible que aquest es produeixi amb més freqüència després que diversos individus comparteixin un gran festí, com ara un cadàver de balena. La vida mitjana per a aquests animals no es coneix amb exactitud, però és probable que oscil·li entre els 15 i els 30 anys.
Els taurons blancs apareixen per totes les aigües del món, excepte en les regions fredes com el pol nord i el pol sud. Són més freqüents a les costes, i no tant a les aigües molt profundes. Apareixen sobretot a Sud-àfrica, Austràlia i al nord-est de l'oceà Pacífic. És una espècie no molt freqüent, ja que està en perill d'extinció. De vegades arriben fins als ports, cales o platges, però no en aigües salabroses i aigües dolces. Aproximadament, un 90% del temps, es troben en aigües de 5 metres a 500 metres de profunditat.
El tauró blanc viu a les zones de la plataforma continental, a prop de les costes, on l'aigua és menys profunda. És en aquestes zones on l'abundància de llum i corrents marines genera una major concentració de vida animal, el que per aquesta espècie equival a una major quantitat d'aliment. No obstant això, estan absents dels freds oceans àrtic i antàrtic, malgrat la seva gran abundància en plàncton, peixos i mamífers marins. Els taurons blancs tenen un avançat metabolisme que els permet mantenir-se més calents que l'aigua que els envolta, però no prou per poblar aquestes zones extremes.
Àrees amb presència freqüent de taurons blancs són les aigües de les Antilles Menors, algunes parts de les Antilles majors, el Golf de Mèxic fins a Florida i Cuba, i la Costa Est dels Estats Units, des d'allà fins a Terranova, la franja costanera del Riu Gran del Sud a la Patagònia, la del Pacífic d'Amèrica del Nord (des de Baixa Califòrnia fins al sud d'Alaska, on arriben en anys anormalment càlids) i del Sud (des de Panamà a Xile); arxipèlags del Pacífic com Hawaii, Fiji i Nova Caledònia; Austràlia (amb l'excepció de la seva façana nord, sent abundant en la resta), Tasmània i Nova Zelanda, sent molt freqüent a la zona de la gran barrera de corall; nord de Filipines i tot el litoral asiàtic des de Hainan fins al Japó i l'illa de Sajalin; Seychelles, Maldives, Sud-àfrica (on és molt abundant ) i les zones properes a la desembocadura dels rius Congo i Volta, i la façana costanera des del Senegal a Anglaterra, amb agrupació apreciable a les illes Cap Verd i Canàries, penetrant també en els mars Mediterrani i Roig. En aquestes últimes zones és on la presència humana, manifestada a través de la sobreexplotació pesquera i la contaminació de les aigües, han reduït considerablement la distribució d'aquesta espècie. Malgrat això, sembla que persisteix a l'àrea alguna zona de cria, com per exemple la de l'Estret de Messina. Ocasionalment, aquesta espècie pot arribar també a aigües d'Indonèsia, Malàisia, el Mar d'Okhotsk i la Terra del Foc.
Normalment es manté a una certa distància de la línia costanera, apropant-se només en aquelles zones amb especial concentració de tonyines, foques, pingüins i altres animals d'hàbits costaners. Igualment, sol romandre a prop de la superfície, encara que ocasionalment descendeix fins a prop del quilòmetre de profunditat.
En un estudi recent, es va comprovar que els grans taurons blancs de Califòrnia emigren a una àrea entre la Baixa Califòrnia i Hawaii coneguda com a "el Cafè del Tauró Blanc", on passen almenys 100 dies a l'any abans de tornar a la Baixa Califòrnia. En el viatge, neden a poc a poc i se submergeixen a uns 900 metres de profunditat. Després de tornar, canvien el seu comportament i fan immersions curtes a aproximadament 300 metres durant uns 10 minuts. Un altre tauró blanc etiquetat de la costa de Sud-àfrica va nedar fins a la costa del sud d'Austràlia i va tornar al cap d'un any. Això va refutar les teories tradicionals que deien que els taurons blancs són depredadors territorials costaners i obre la possibilitat que existeixi una interacció entre poblacions de tauró blanc que abans eren considerades independents. Encara es desconeix per què migren; barrejant-se l'alimentació estacional o l'existència d'àrees d'acoblament. En un estudi similar un gran tauró blanc de Sud-àfrica va ser rastrejat nedant a la costa nord-oest d'Austràlia i va tornar enrere fins a la mateixa posició a Sud-àfrica, un viatge de 20.000 km, en menys de 9 mesos.
A causa de l'ampli rang de distribució d'aquesta espècie, és impossible saber el nombre de taurons blancs que existeixen, encara que sigui de forma aproximada. Tanmateix, la seva baixa densitat poblacional, unida a la seva escassa taxa de reproducció, la seva llarga infància i la seva baixa esperança de vida fan que el tauró blanc no sigui un animal precisament abundant. La pesca esportiva d'aquest tauró, sense interès econòmic, s'ha incrementat en els últims 30 anys a causa en gran part a la popularitat de pel·lícules com les de Steven Spielberg, fins al punt que se la considera amenaçada o en perill d'extinció en diversos llocs.
La Llista Vermella de la UICN va incloure al tauró blanc per primera vegada el 1990 com a espècie insuficientment coneguda, i des del 1996 ho fa com a vulnerable. El II Apèndix del Conveni CITES l'inclou com a espècie vulnerable si no s'explota racionalment.
Les mesures de conservació s'han d'aplicar obligatòriament sobre les poblacions en llibertat, ja que la cria en captivitat del tauró blanc és impossible, a causa probablement a l'acusat caràcter nòmada de l'espècie (es tenen dades d'individus visitant alternativament les platges de Sud-àfrica i Austràlia, a 22.000 km de distància). L'únic exemplar que ha arribat a ser exhibit viu en un edifici va ser una femella jove anomenada Sandy, que va viure durant tres dies del mes d'agost del 1980 a l'aquari Steinhart de San Francisco. Després de només 72 h de captiveri, Sandy va haver de ser alliberada després que deixés de menjar i es provoqués greus ferides en xocar repetidament contra una de les parets del seu recinte. Posteriorment es va descobrir que el que atreia Sandy cap a aquest lloc en particular era una minúscula diferència de 125 microvoltis (milionèsimes de volt) de potencial elèctric entre aquesta paret i la resta de les de l'aquari. La intensitat del camp elèctric que Sandy detectava era tan petita que passava desapercebuda per a qualsevol dels altres animals que es trobaven en el mateix tanc d'aigua, inclosos diversos taurons d'altres espècies.
Per ara no existeix cap moratòria legal internacional sobre la pesca del tauró blanc, encara que aquesta està prohibida en algunes àrees de la seva distribució. El tauró blanc és una espècie protegida a Califòrnia, la costa est dels Estats Units, el Golf de Mèxic, Namíbia, Sud-àfrica, Maldives, Israel i part d'Austràlia (Austràlia Meridional, Nova Gal·les del Sud, Tasmània i Queensland). La Convenció de Barcelona la considera una espècie amenaçada a la Mediterrània, però gairebé cap país amb sortida a aquest mar ha disposat cap mesura en favor de la seva conservació.
El tauró blanc (Carcharodon carcharias), el gran blanc, és una espècie de tauró lamniforme que viu a les aigües càlides i temperades de gairebé tots els oceans. És l'única espècie supervivent del gènere Carcharodon.
Morgi yw'r morgi mawr gwyn (Carcharodon carcharias). Mae weithiau'n ymosod ar fodau dynol.
Morgi yw'r morgi mawr gwyn (Carcharodon carcharias). Mae weithiau'n ymosod ar fodau dynol.
Žralok bílý (Carcharodon carcharias) či velký bílý žralok, dříve často nazývaný žralok lidožravý, je žralok z čeledi lamnovitých vyskytující se většinou v pobřežních vodách. Dosahuje maximální délky okolo 7 metrů[3] a hmotnosti i více než 3 tun.[4][5][6][7][8] Pohlavně dospělý bývá až po 26 letech a dožívá se i více než 70 let, což z něj činí jednu z nejdéle žijících chrupavčitých paryb.[9][10] Patří k nejrychlejším žralokům, může nakrátko zrychlit až na 56 km/h.[11][12] Je považován za člověku velmi nebezpečného predátora, neboť je zodpovědný za nejvíce nevyprovokovaných útoků na lidi mezi všemi žraloky a jako takový byl dlouhodobě systematicky huben námořníky a rybáři.[13][14] Jeho pronásledování ještě zesílilo po uvedení úspěšného filmu Čelisti. Ve skutečnosti tito žraloci člověka systematicky neloví, smrtelných útoků bývá v průměru jen 1,5 ročně.[15][16] Živí se především mořskými rybami a savci (zvláště ploutvonožci), v menší míře i plazy a ptáky. Jeho jediným predátorem mimo člověka je kosatka dravá.[17][18] Podle kritérií IUCN je veden jako zranitelný druh, který může v brzké době čelit hrozbě vyhubení.[19]
V roce 1758 dal Carl Linné velkému bílému žralokovi první vědecké pojmenování Squalus carcharias.[20] Později změnil zoolog Andrew Smith rodové jméno na Carcharodon, což pochází z řečtiny a znamená „roztřepený zub“.[21]
Jako druh se velký bílý žralok objevuje ve středním miocénu. Nejstarší známý fosilní nález je přibližně 16 mil. let starý, stáří druhu pak bude o něco vyšší.[22] Fylogeneze je však poněkud nejasná a je předmětem sporů. Původně se předpokládalo, že spolu s obřím druhem Carcharodon megalodon sdíleli společného předka. Jejich zuby jsou tvarově podobné, ale megalodon dosahoval podstatně větších rozměrů (až 17–18 m a 59 tun) než velký bílý.[23] Navzdory rozdílným rozměrům jsou řazeni do stejného rodu. Nová hypotéza nicméně tvrdí, že jsou příbuzní jen vzdáleně s tím, že pouze patří do stejné čeledi Lamnidae. Velmi blízkým příbuzným velkého bílého byl archaický žralok mako Isurus hastalis. Tuto teorii se zdá podporovat nález 222 zubů a 45 obratlů přechodného druhu Carcharodon hubbelli v roce 1988 a následná publikace výsledků výzkumu v roce 2012.[24] Další hypotéza řadí megalodona do rodu Carcharocles, kam jsou řazeni další velkozubí žraloci jako např. Otodus obliquus.[25]
Ze současných druhů má bílý žralok nejblíže k žralokovi mako (Isurus oxyrinchus), žralokovi východnímu (Isurus paucus), žralokovi sleďovému (Lamna nasus) a žralokovi tichooceánskému (Lamna ditropis).[26]
Velký bílý žralok žije téměř ve všech pobřežních vodách rozličných oceánů a moří, kde se teplota vody pohybuje mezi 12 °C až 24 °C. Vyšší výskyt druhu je při pobřeží severovýchodu USA a Kalifornie, Jižní Afriky, jižní Austrálie, Japonska, některých ostrovů Oceánie, Chile a Středomoří.[27][20] Zřejmě nejvyšší koncentrace je poblíže ostrova Dyer nedaleko Kapského města v Jižní Africe, kde se také provádí většina výzkumů.
Bílý žralok je považován za epipelagickou parybu, což znamená, že většinu svého života se pohybuje v hloubkách do 200 m. Žije tam, kde se vyskytuje jeho hlavní kořist, což jsou ploutvonožci, menší kytovci, jiní žraloci a velké ryby. Na otevřeném oceánu byli žraloci bílí zaznamenáni v hloubkách až 1 200 m a tato pozorování zahýbala obecně přijímaným předpokladem, že jde o pobřežní druh.[28]
Nové studie potvrdily, že žralok bílý je schopen dlouhých migrací.[20] Kalifornští jedinci se na asi 3 až 4 měsíce přesunují k Havajskému souostroví a pak plují zpět. Při cestě se pohybují pomalu a potápějí se do hloubek až 900 m. Podobně pendlují mnohé kusy mezi Austrálií a Jižní Afrikou. Jeden žralok takto urazil asi 20 000 km za méně než 9 měsíců.[29] Důvody těchto přesunů neznáme, předpokládá se nicméně, že je to kvůli potravě či páření.[30]
Žralok bílý má zavalité kónické tělo. Ocasní ploutev je téměř symetrická, i když horní část je přeci jen větší než dolní. Prsní ploutve jsou poměrně velké a široké. Jejich barva je zespodu bílá s černými konci. Hřbetní ploutev má klasický trojúhelníkovitý tvar s mírným vykrojením v zadní části. Mezery mezi žábrami se v dolní části směrem k prsním ploutvím zužují. Oči jsou černé a jsou opatřeny mžurkou. Zbarvení kůže je na vrchu a bocích šedé s modrým nebo hnědým nádechem a je velmi zřetelně odděleno od bílé spodní části těla. Toto zbarvení dělá žraloka špatně viditelným zespodu (splývá se světlou hladinou) a seshora (splývá se dnem či tmavou modří hloubky) a rozbíjí jeho siluetu při pohledu z boku. Jako ostatní žraloci má i velký bílý řady jemně vroubkovaných trojúhelníkovitých zubů, které se často obměňují a nahrazují zuby vypadlé. Když se žralok zakousne, třese hlavou ze strany na stranu, čímž používá čelisti jako ozubenou pilu oddělující maso.[18][20][31]
Samci bílých žraloků dosahují pohlavní zralosti při velikosti 3,5–4 m, zatímco samice při délce 4,5–5 m.[20] Dospělí jedinci bývají nejčastěji 4–5,4 m dlouzí[32] a obvykle váží 680–1 100 kg. Samice jsou obecně větší než samci. Za největší změřenou a ověřenou velikost jsou považovány délka 6,4 m a hmotnost 3 324 kg.[4][5][6][7][8] Ačkoliv se předpokládá, že žraloci dosahující délky okolo 7 m existují, maximální velikost je předmětem stálých sporů. Mnohé zprávy a údaje jsou jen hrubými odhady a spekulacemi, vzniklými za pochybných podmínek.[20][33] Mezi parybami existují jen tři druhy, které dosahují větších rozměrů než bílý žralok. Jde o žraloka obrovského (Rhincodon typus), žraloka velikého (Cetorhinus maximus) a mantu obrovskou (Manta birostris). První dva jsou delší i těžší, manta je pouze delší (tedy lépe řečeno širší). Všichni tito obři jsou mírumilovní a klidní tvorové, kteří se živí malými živočichy.[34] Existuje množství záznamů o skutečně velkých exemplářích bílých žraloků.[35] Po mnoho desetiletí držely oficiální rekordy žraloci velcí 11,1 m a 11,3 m. První byl chycen ve vodách jižní Austrálie poblíž Port Fairy v roce 1870, druhý při pobřeží Nového Brunšviku (Kanada) v roce 1930. Vědci postupem doby stále častěji zpochybňovali tyto údaje, neboť daleko převyšovaly veškerá další pozorování a měření. 11,3metrový exemplář byl pravděpodobně zaměněn za žraloka velikého, který se v příbřežních kanadských vodách vyskytuje poměrně často a vzhledově se velkému bílému poněkud podobá. Věrohodnost australského exempláře byla vyřešena v 70. letech 20. století, kdy J. E. Randall zkoumal jeho čelisti a podle nich odhadl délku žraloka na 5 metrů. K chybě došlo zřejmě při zápisu délky do záznamu v roce 1870.[20][36] Podle Randalla měřil největší ověřený žralok 6 m a byl chycen u Ledge Point v západní Austrálii v roce 1987.[36] V roce 1988 byla Davidem McKendrickem u Ostrova prince Edvarda v zálivu svatého Vavřince chycena samice dlouhá 6,1 m. Mnozí experti však považují za spolehlivý údaj o samici z Kuby z roku 1945, která měřila 6,4 m a vážila 3324 kg. Tento exemplář je nejčastěji považován za největší změřený kus žraloka bílého.[5][6]
Existuje mnoho dalších tvrzení, pozorování a zpráv, které hovoří o žralocích 6–7+ m dlouhých. Z těch věrohodnějších šlo především o žraloky chycené u Kangaroo Island u Austrálie a u pobřeží Malty. Shodou okolností byli oba odchyceni v dubnu 1987 a oba měřili přibližně 7 metrů (první 23 stopy, druhý 7,13 metru). Ačkoliv metody měření a způsoby ověření vyvolaly pochybnosti, zkoumání dokumentace a zbytků (1996), považují údaje za možné.[37] Důkladná analýza všech dostupných zdrojů v případě maltského žraloka spíše hovoří pro délku zhruba 6–6,8 m.[38]
V 80. letech se ve False Bay u Jižní Afriky údajně několikrát objevil obrovský žralok, jenž získal přezdívku The Submarine (Ponorka).[39] Podle odhadů měl přes 7 m, ale nepodařilo se ho odchytit a změřit. Je však velmi pravděpodobné, že existence tohoto žraloka je přetrvávající mýtus uvedený v život novináři v 70. letech 20. století a čas od času přiživovaný pseudodokumentárními filmy.[40][41]
V letech 2013–2016 byla u ostrova Guadalupe (západně od Kalifornského poloostrova) opakovaně nafilmována a vyfotografována obrovská samice nazvaná „Deep Blue“. Podle odhadů a nepřímých měření může dosahovat délky 6,5–7 metru.[42][43][44] Její stáří je odhadováno na 50 let. Bílí žraloci nepřestávají růst ani po dosažení pohlavní zralosti, ačkoliv jejich růst se zpomalí. Nejstarší exempláře tak bývají zároveň největšími.[45]
Mezi dravými žraloky je velký bílý největší, i když žralok tygří dosahuje jen o málo menších rozměrů. V průměru měří dospělí jedinci 3,25–4,25 m a váží přes 400 kg. Největší potvrzený žralok tygří měřil 5,5 metru a jeden neověřený jedinec dokonce 7,4 metru, při hmotnosti 3110 kg.[34][46]
Velký bílý žralok má podobně jako ostatní žraloci zvláštní smysl zvaný Lorenziniho ampule, které mu umožňují detekovat elektromagnetické pole, jenž vzniká pohybem živých zvířat. Bílý žralok dokáže rozpoznat napětí o velikosti půl miliardtiny voltu. Na krátkou vzdálenost tak dokáže rozpoznat i nepohybujícího se živočicha pouze na základě tlukotu srdce. Část ryb má podobný, ale méně rozvinutý smysl v podobě jejich postranní čáry.[47] Aby mohl lépe lovit rychlou a hbitou kořist jako jsou například lachtani, vyvinula se u bílého žraloka schopnost udržovat tělesnou teplotu vyšší, než je teplota okolní vody. Má k tomu zvláštní adaptaci zvanou rete mirabile (úžasná síť), kdy je studenější tepenná krev v pletenci cév ohřívána teplejší žilní krví, která je zahřátá díky svalové činnosti. Tento mechanismus je schopen udržet některé části těla až o 14 °C teplejší než okolní prostředí, zatímco žábry a srdce zůstávají na úrovni teploty vody.[20][31][48] Bílí žraloci se rovněž spoléhají na zásoby tuku a oleje ve svých játrech, které mu umožňují překonávat dlouhé vzdálenosti přes potravně chudé oblasti.[49] Játra jim kromě toho pomáhají při potápění.[50]
Síla stisku čelistí bílého žraloka byla dlouho zahalena mýty a dohady. Nejnovější vědecké výzkumy se přiklánějí k tomu, že není tak velká, jak se myslelo. Tento predátor se nespoléhá v první řadě na sílu, ale především na pilovité zuby a pohyb hlavou ze strany na stranu, což mu umožňuje efektivně oddělovat maso od těla oběti.[51] Vědecký experiment sice přišel v roce 2008 s výsledkem, že jedinec, který vážil 3324 kg, by mohl vyvinout sílu asi 18 000 N (cca 1 800 kg), což je značná hodnota, ale skutečné výsledky in natura k dispozici nemáme.[6]
Chování a sociální struktura tohoto žraloka není dosud dobře prozkoumána. Při pobřeží Jižní Afriky je hierarchie dána velikostí, pohlavím a teritoriálností. Zjednodušeně lze říci, že větší jedinci mají převahu nad menšími, samice nad samci a rezidenti nad nově připluvšími. Čili velká místní samice bude mít jednoznačně navrch nad malým „přivandrovalým“ samcem. Při lovu se chovají většinou solitérně a konflikty se snaží urovnat rituálními pohyby a ukazováním své velikosti. Občas se navzájem pokoušou. Pokousaní jedinci se vyskytují často a tento způsob komunikace zřejmě patří k běžné vnitrodruhové sociální interakci.[20]
Bílý žralok je jako jeden z mála žraloků znám tím, že vystrkuje hlavu nad hladinu a zkoumá různé objekty či svou potenciální kořist. Velcí bílí jsou obecně velmi zvědavá zvířata, kteří dokazují jistou „nadstandardní“ inteligenci a schopnost socializace. U Seal Islandu byli pozorováni jak připlouvají a odplouvají v klanech o počtu 2–6 jedinců. Není jasné, jestli jde o příbuzné, nicméně struktura je zřejmě podobná vlčím smečkám. Každý člen má určité postavení a klan je veden alfa jedincem. Tyto skupiny nebývají agresivní k jiným klanům.[52]
Bílí žraloci jsou predátoři, kteří se živí rybami (především tuňáky), jinými žraloky, rejnoky, mořskými savci (kytovci, ploutvonožci, vydrami), mořskými želvami a ptáky.[20][52][53] Výjimečně napadají i jinou kořist, jako jsou krokodýli.[54][55] Analýza jejich žaludků ukázala, že na jejich jídelníčku se mohou ocitnout i žraloci velrybí, ačkoliv není jisté, zda jde o aktivní lov či pouhé mrchožroutství.[56][57] Rovněž konzumují objekty, které nemohou strávit, ne však v takovém množství jako žraloci tygří. Mladí jedinci bílých žraloků útočí převážně na ryby, neboť jejich čelisti a zuby nejsou ještě tak mineralizované, aby mohli efektivně zdolávat větší živočichy. Hranicí je přibližně délka 3 metry, kterou když dosáhnou, začínají ve větší míře napadat mořské savce.[58][59][60] Po dosažení délky 4 metrů se savci stávají jejich hlavní kořistí, ačkoliv jednotliví žraloci se mohou specializovat na různé živočichy.[61][62] Celkově jsou potravními oportunisty, kteří využívají jakékoliv potenciální nabídky kořisti.[63][64] Pokud však mají na výběr, přednost dostává potrava s vysokým obsahem tuku. Při jednom pokusu byly žralokům nabídnuty mrtvoly tuleně, prasete a ovce. I když ochutnal veškerou nabídku, ovci následně nekonzumoval.[65]
U pobřeží Kalifornie žraloci imobilizují rypouše severní (Mirounga angustirostris) tím, že jim zasadí hluboký kousanec do zadní části těla a nechají oběť vykrvácet. Tato metoda je používaná hlavně vůči dospělým samcům rypoušů, kteří jsou obvykle mohutnější než žraloci (váží často mezi 1500–2000 kg) a jsou potenciálně nebezpečnými protivníky.[66][67] Mnohem častěji nicméně napadají mladé jedince.[68] Vyhlédnutá kořist je většinou napadána rychlým výpadem z hloubky. Tuleni obecní (Phoca vitulina) bývají po útoku staženi pod hladinu až do okamžiku, kdy se přestanou bránit. Potom jsou zkonzumováni těsně pod hladinou. Lachtani kalifornští (Zalophus californianus) jsou napadáni prudkým výpadem zespodu a kousnuti doprostřed těla.[69]
Žraloci napadají delfíny, plískavice a sviňuchy seshora, zezadu či zespodu, aby se vyhnuli detekci ze strany jejich echolokačního zařízení. Byly zaznamenané útoky na plískavice tmavé (Lagenorhynchus obscurus), plískavice šedé (Grampus griseus), delfíny (rody Tursiops a Sousa), sviňuchy obecné (Phocoena phocoena) a sviňuchy běloploutvé (Phocoenoides dalli).[37][70] Skupiny delfínů se někdy brání tím, že žraloky hromadně obtěžují.[70] Velcí bílí napadají i další kytovce. V srpnu 1989 byl u pobřeží Kalifornie nalezen mladý samec kogie tuponosé (Kogia breviceps) s vykousnutou ocasní ploutví.[71] Loví také vorvaňovcovité, například vorvaňovce Stejnegerovy (Mesoplodon stejnegeri) a vorvaňovce zobaté (Ziphius cavirostris).[37][70][72][73] Mořským želvám se snaží prokousnout krunýře okolo ploutví. Největšími rybami, jenž jim padají za oběť, jsou měsíčníci svítiví (Mola mola).[63]
U pobřeží Seal Islandu, nedaleko False Bay v Jižní Africe napadají místní žraloci především lachtany jihoafrické (Arctocephalus pusillus). Snaží se je zasáhnout při útoku zespodu vysokou rychlostí, přesahující 40 km/h.[74] Pohybují se tak rychle, že při tom většinou vyletí z vody ať už s lachtanem v tlamě nebo bez něj. Pokud neuspějí při prvním přepadu, občas svou kořist pronásledují.[75] Loví především ráno, zřejmě kvůli snížené viditelnosti. Nejúspěšnější jsou do dvou hodin po rozednění (55 %), pak úspěšnost klesne na 40 % a žraloci s lovem nejpozději dopoledne přestanou.[52]
Mrtvoly velryb představují důležitou součást jídelníčku bílých žraloků. Odhaduje se, že 30 kg velrybího tuku dokáže zasytit 4,5 metru dlouhého žraloka na 1,5 měsíce. Mezi léty 2000–2010 bylo několikrát detailně pozorováno chování žraloků u velrybích zdechlin poblíž False Bay. Žraloci nalákaní zápachem rozkládající se mršiny nejprve ohryzávali ploutve a zkoumali mrtvolu pomalým obeplouváním. Poté pokusně kousali do různých částí až do objevení na tuk bohatých zón. Ty pak oddělovali pohybem hlavy ze strany na stranu, aniž by při tom zavírali mžurky. To dělají jen při útoku na živou kořist. Často potom vyvrhovali již spolknuté a zjevně málo výživné kousky masa z tlamy a okamžitě se vraceli pozřít více tuku. Po několika hodinách krmení se žraloci stávali letargickými a přesycenými do té míry, že ačkoliv se stále zakusovali, už nebyli schopni sousto od mršiny oddělit. Nakonec pomalu odplouvali do hloubky. Na mršině se živilo až osm jedinců naráz, přičemž nebyly patrné žádné stopy vzájemné agrese a to ani poté, co některý žralok omylem pokousal jiného. Menší jedinci obvykle plavali okolo a pojídali oddělené plavající zbytky. U velrybích mrtvol je možno zahlédnout ty největší kusy žraloků. Ti, zdá se, dávají přednost této výživné a přitom snadno dosažitelné kořisti před namáhavým lovem, který vyžaduje mrštnost a rychlost, jež oni díky své velikosti už zčásti ztratili. Zřejmě zde také hledají partnery na případné páření.[76] Někdy se na velrybích mršinách živí spolu s nimi i tygří žraloci.[77]
O rozmnožování bílých žraloků nevíme téměř nic. Jisté důkazy nasvědčují tomu, že hodování na velkých mršinách může být spouštěčem následného páření.[78] Dříve se předpokládalo, že žraloci dosahují pohlavní zralosti okolo 15. roku života,[20] ale nejnovější výzkumy ukazují, že k tomu dochází podstatně později. Samci sexuálně dospívají v asi 26 a samice ve 33 letech.[10][79][80] Maximální délka života byla původně odhadována na něco přes 30 let, ale studie Woods Hole Oceanographic Institution jí posunuly na více než 70 let. Samci zřejmě žijí déle a rostou pomaleji než samice. Tato zjištění ukazují mimo jiné i na zranitelnost tohoto druhu, jehož zástupci potřebují dlouhý život na to, aby se vůbec stihli rozmnožit.[45][81][82]
Velmi málo víme o chování při páření. Samci mají u břišních ploutví párový pohlavní orgán (clasper). Zřejmě musejí samici nějakým způsobem uchopit čelistmi, aby si jí mohli přidržet a pohlavní orgán zasunout.[83] Velké dospělé samice mají na své hlavě a v blízkosti prsních ploutví stopy zubů jiných žraloků a vědci předpokládají, že jde právě o kousance samců uštědřené během páření.[18] Nikdy nebyl spatřen porod, ale březí samice byly zkoumány a vyšetřovány. Žraloci jsou vejcoživorodí, což znamená, že se vajíčka vyvíjejí v děloze až do doby vyklubání mláděte.[84] Doba březosti trvá zřejmě 11–18 měsíců.[18][83] Mláďata v děloze požírají neoplodněná vajíčka produkovaná matkou.[85][60] Velikost mláďat při narození je obvykle více než 1 metr, nejčastěji 120–150 cm, výjimečně však mohou být i poněkud menší (85 cm[86]) či větší.[20] Vrh obsahuje 2–10 mláďat, někdy i více.[18][87]
Vyskakování z vody je typické pro žraloky lovící lachtany jihoafrické. Jde sice o nepředvídatelné, a proto obtížně zdokumentovatelné skoky, ale existuje o nich již množství fotografií a filmového materiálu.[88] Žraloci se pohybují rychlostí okolo 40 km/h a vyskakují až 10 metrů nad hladinu. Přibližně polovina těchto skokových útoků končí úspěšně.[89] V roce 2011 skočil třímetrový žralok do výzkumného plavidla v Mosel Bay. Tento incident však byl vyhodnocen nikoliv jako útok, nýbrž jako nehoda.[90] Nešlo však o ojedinělý případ, žraloci bílí jsou pověstní tím, že dokážou skočit do malých lodí a člunů. Co se týče maximální rychlosti, již jsou žraloci schopni vyvinout, přesné údaje k dispozici nejsou. Předpokládá se nicméně, že 40 km/h je víceméně jistá dolní hranice maximální rychlosti, přičemž někteří badatelé uvažují o nejméně 56 km/h při krátkodobém maximálním výkonu.[11][12] Tím se žralok bílý dostává mezi nejrychlejší žraloky. S jistotou ho překonávají jenom jeho bratranci žraloci mako, jejichž maximální rychlost je odhadována na více než 70 km/h.[12]
Mezidruhová kompetice s kosatkou dravou je velmi pravděpodobná v oblastech, kde oba predátoři loví stejnou kořist.[70] Nicméně interakce mezi těmito dvěma predátory je velmi málo prozkoumána.[20] Kosatky dravé jsou obecně považováni za jediného, i když zřejmě jen občasného predátora bílých žraloků a to včetně dospělých jedinců. V říjnu 1997 byl u Farallon Islands při pobřeží Kalifornie zaznamenán případ, kdy asi 5metrová samice kosatky znehybnila 3–4 metry dlouhého žraloka, tím že ho převrátila na záda (není jisté, zda ho ochromila již předtím prudkým nárazem anebo právě převrácením). Nedošlo při tom k poškození oběti čelistmi. Žraloka následně udržovala v této poloze přibližně 15 minut, načež se udusil. Kosatka mu pak zčásti sežrala játra, bohatý zdroj tuků a olejů.[70][91][92] Podobný útok se odehrál v roce 2000, ale jeho výsledek není znám.[93] Po zmíněných útocích místní populace odhadovaná na 100 žraloků zmizela.[91] Jeden z nich byl opatřen vysílačkou. Ta zaznamenala, že se potopil do hloubky 500 metrů a odplaval k Havaji.[93] Žraloci vycítí nebezpečí a opuštění zóny, kde došlo k útoku, je následný obranný mechanismus vůči přítomnosti svého predátora. V roce 2015 napadlo a zabilo stádo kosatek bílého žraloka u pobřeží jižní Austrálie.[94]
Nemoci žraloků bílých nebyly zdokumentovány a tudíž nejsou známy. Občasné nálezy mrtvých kusů na plážích, které nevykazovaly žádné známky zranění či nemoci, nebyly zatím uspokojivě vysvětleny.[20] Jediným zaznamenaným ektoparazitem je žraloček brazilský (Isistius brasiliensis), který kromě bílých žraloků napadá i další větší mořské živočichy včetně dalších žraloků a kytovců. Tato maximálně šedesáti centimetrová paryba doutníkovitého tvaru se přisaje na tělo své oběti a rotačním pohybem z ní pomocí svých čelistí vyřízne kus kůže a masa o průměru několika centimetrů. Zranění, pokud jich není velké množství najednou, nebývají fatální.[95]
Ze všech druhů žraloků jsou velcí bílí zodpovědní za jednoznačně nejvíce nevyprovokovaných útoků na lidi. Od roku 1580 do roku 2016 bylo statisticky evidováno celkem 314 případů napadení.[14] Ačkoliv při svých útocích zabili žraloci již nejméně 80 lidí, nejedná se o jejich přirozenou kořist a jen málo napadení končí fatálně.[96] V letech 1990–2013 bylo zaznamenáno 153 útoků, z toho 35 smrtelných, což znamená v průměru jen 1,5 úmrtí ročně.[16] Například ve Středomoří došlo za posledních 200 let jen k 31 potvrzeným útokům, z nichž většina měla charakter zkušebních kousnutí. Žraloci takto hryžou do mnoha různých objektů, aby zjistili, o co se jedná.[96] Navzdory všeobecnému mínění není pravda, že by si pletli lidi s lachtany a jinými ploutvonožci. K napadením lidí dochází úplně jiným způsobem než ploutvonožců - nebyl zaznamenán případ, že by na plavce útočili prudkým výpadem zespodu s následným výskokem nad hladinu. K lidem se přibližují pomalu a koušou jakoby bez zásadního úsilí.[97] K většině útoků dochází v kalných vodách či při nízké viditelnosti. Zdá se, že lidé žralokům buď nechutnají nebo jim chutnají nezvykle. Lidské tělo je pro ně možná příliš kostnaté a málo tučné. Málokdy se stane, že by po zkušebním kousnutí svůj útok opakovali. Nevhodný výživový poměr lidského těla pro žraločí zažívání jsou schopny tyto paryby při prvním kousnutí pravděpodobně zanalyzovat. Smrtelné útoky jsou tudíž většinou výsledkem značné ztráty krve a jen málokdy dojde k vyrvání velkého kusu masa. Pokud se to už stane, je to většinou z nohy.[98]
Někteří výzkumníci nicméně přišli s jiným vysvětlením, proč dochází k tak málo opakovaným útokům. Je to údajně proto, že lidské oběti dokážou po prvním útoku uniknout, neboť je většinou někdo vytáhne z vody. Žraloci bílí totiž používají metodu jednoho kousnutí a následného vyčkávání, až jejich kořist vykrvácí nebo zeslábne natolik, že je vhodná ke konzumaci bez rizika obrany. To, že poraněné lidi někdo z vody vytáhne, žraloci nepředpokládají a u jejich běžné kořisti, jako jsou ploutvonožci, se to nestává.[5]
Přes výše řečené představují žraloci v určitých oblastech hrozbu pro lidi a některé úřady podle toho jednají. Vláda Západní Austrálie vydala v roce 2014 nařízení o selektivním lovu velkých žraloků. Na rizikových místech byly nataženy sítě s háky a návnadami, chycení žraloci jsou stříleni a jejich těla házena do moře.[99][100][101]
Bílí žraloci občas napadají a někdy dokonce potápějí malé lodě či čluny. Ze 108 potvrzených útoků, k nimž došlo v Pacifiku, se jen 5 týkalo napadení kajakářů.[102] Maximální délka napadených lodí je 10 metrů. Nejčastěji narážejí do zádi, čímž občas loď poškodí a můžou shodit posádku do moře. V roce 1936 u pobřeží Jižní Afriky jeden velký žralok skočil do rybářského člunu Lucky Jim a katapultoval rybáře do vody. Je pravděpodobné, že mnoho lodí láká žraloky elektrickým polem, které vytvářejí.[5]
Mnohem více než statistické údaje a vědecká bádání ovlivnilo nazírání na tohoto predátora vydání knihy Čelisti od Petera Benchleye a její následné zfilmování v roce 1975. Bílý žralok dostal mezi veřejností nálepku extrémně nebezpečného, krvelačného, ba přímo děsivého lidožrouta.[103] Krátce po uvedení filmu začal masivní hon na žraloky bez ohledu na druh. V letech po premiéře Čelistí počet velkých bílých žraloků u východního pobřeží Severní Ameriky poklesl o 50 %. Populace žraloků bílých, tygřích a kladivounů spadly na jiných místech až o 90 %.[104][105] Sám Peter Benchley se následně věnoval ochraně žraloků a krátce před svou smrtí v roce 2006 prohlásil, že po tom, co ví, už by takovou knihu nikdy nenapsal.[104][106]
Až do konce 20. století byli žraloci bílí chováni v zajetí ve velkých akváriích jen krátce, nikdy více než jeden měsíc. Vždycky brzy uhynuli anebo byli puštěni zpět na volné moře.[107][108] Až v roce 2004 se podařilo udržet žraloka v akváriu téměř 200 dní. Šlo o samici chycenou v Kalifornii a drženou v Monterey Bay Aquarium o objemu 3 800 000 litrů. Za dobu svého zajetí vyrostla o 35 cm a byla vypuštěna zpět do moře, neboť napadala ostatní žraloky. Poté byla ještě měsíc sledována.[109] Od té doby bylo v několika jiných akváriích drženo několik dalších kusů podobně dlouhou dobu, nicméně chovat tyto velké predátory v zajetí je extrémně obtížné. Často odmítají potravu a někdy narážejí do stěn akvária.
Potápění v kleci je velmi populární na mnoha místech výskytu žraloků, především v Jižní Africe, jižní Austrálii a Kalifornii.[110][111][112] Obvyklou praxí je nalákat žraloky směsí krve, tuku a masa házené do moře a následné tahání návnady před klecí, aby žraloci pluli co nejblíže k turistům. Závažným negativem se jeví to, že žraloci si zafixují asociaci „člověk rovná se jídlo“, což může vytvářet potenciálně nebezpečné situace. Na některých místech byl proto tento druh turistiky zakázán.[113] Společnosti, které toto podmořské safari provozují se brání, že neexistuje dostatek výzkumů, jenž by potvrdily změnu chování žraloků a obecně je daleko pravděpodobnější, že člověka zabije blesk než žralok.[114][115] Kompromisem může být používání této metody pouze tam, kde se žraloci vyskytují každopádně (a pokud možno daleko od pláží a turistických středisek) a následně je při tom nepřikrmovat, aby si tento typ lákadla s jídlem nespojovali.[113]
V Neptune Bay v jižní Austrálii byla na přilákání žraloků experimentálně pouštěna i rocková hudba, především od domácí legendy AC/DC. Údajně to fungovalo a žraloky přitahovaly především skladby „Shook Me All Night Long“ a „Back in Black“.[116][117] Žraločí turistika má v sobě určitě i ekonomický potenciál, neboť má větší finanční přínos než rybářství, což může přispět k ochraně tohoto predátora. Potápění v klecích vydělá na jednom místě v Jižní Africe 9000–27 000 liber denně (stav k roku 2011).[118]
Bílí žraloci jsou pro člověka jakýmsi synonymem všech žraloků, čímž mají silný potenciál kromě jiného i v reklamě. V ní je zdůrazňována buď jejich žravost a lačnost po krvi nebo naopak krása, elegance a možnost, jak získat vrcholné filmové zážitky.[119][120][121]
Není zřejmé, jak moc působí rozvoj rybaření na populaci bílého žraloka. Ačkoliv nejsou k dispozici žádná přesná čísla o celkové početnosti populace, Mezinárodní svaz ochrany přírody ho hodnotí jako zranitelný druh.[122] Hlavním problémem je, že pokud jsou žraloci chyceni mezi narozením a zhruba 26. rokem života, tak se ještě nestihli rozmnožit, což činí jejich populaci obecně velmi zranitelnou. V Úmluvě o obchodování se zvířaty (CITES) je veden v příloze II (Appendix II),[123] což znamená, že obchod s ním je možný pouze s povolením.[124] V roce 2010 byl zařazen do „Konvence o ochraně migrujících druhů divokých zvířat“ (Convention on the Conservation of Migratory Species of Wild Animals) konkrétně do „Memoranda o pochopení ochrany migrujících žraloků“ (Memorandum of Understanding on the Conservation of Migratory Sharks).[125] V únoru 2010 vyšla studie Barbary Block ze Stanfordovy univerzity, v níž je odhadována celosvětová žraločí populace na méně než 3500 jedinců, což je srovnatelný počet s žralokem tygřím.[126] Nicméně několik jiných studií z roku 2014 přišlo s tím, že jen při pobřeží Kalifornie žije asi 2000–2400 bílých žraloků, což by bylo desetkrát více než číslo udávané Barbarou Block (219) a populace je zde na vzestupu.[127][128][129][130]
Rybáři žraloky loví pro jejich čelisti, zuby a ploutve či jako trofejní rybu. Jen málokdy je objektem zájmů komerčního rybářství, ačkoliv maso je považováno za hodnotné.[131]
Australská vláda vede žraloka bílého jako zranitelný druh od roku 1999. Jednotlivé státy Australského svazu ale mohou mít trochu odlišný přístup k jeho lovu či ochraně.[132][133] Nicméně v poslední době je v této zemi zabíjení žraloků na vzestupu.[134]
Nový Zéland vyhlásil v roce 2007 zónu 370 km okolo souostroví za oblast plné ochrany druhu a lodě plující pod novozélandskou vlajkou nemůžou žraloky bílé zabíjet ani mimo toto území. Za porušení nařízení hrozí pokuta 250 000 dolarů a až půl roku vězení.[135]
V USA vydávají jednotlivá nařízení k zacházení s tímto žralokem konkrétní státy. Populace žraloků v severním Pacifiku tvořená jen asi 340 jedinci, kteří jsou navíc geneticky odlišní od ostatních členů druhu, byla zařazena do California's Endangered Species Act.[136] V Massachusetts bylo v roce 2015 zakázáno chytání žraloků, a potápění za nimi v klecích, lákání na návnadu a podobné aktivity jsou možné jen na zvláštní povolení.[137]
V tomto článku byl použit překlad textu z článku Great white shark na anglické Wikipedii.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
_scavenging_on_whale_carcass_-_journal.pone.0060797.g004-A.png)
.jpg)
{{Cite book}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite book}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite book}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite journal}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. {{Cite news}} označená jako k „pouze dočasnému použití“. 
Obrázky, zvuky či videa k tématu žralok bílý ve Wikimedia Commons
Žralok bílý (Carcharodon carcharias) či velký bílý žralok, dříve často nazývaný žralok lidožravý, je žralok z čeledi lamnovitých vyskytující se většinou v pobřežních vodách. Dosahuje maximální délky okolo 7 metrů a hmotnosti i více než 3 tun. Pohlavně dospělý bývá až po 26 letech a dožívá se i více než 70 let, což z něj činí jednu z nejdéle žijících chrupavčitých paryb. Patří k nejrychlejším žralokům, může nakrátko zrychlit až na 56 km/h. Je považován za člověku velmi nebezpečného predátora, neboť je zodpovědný za nejvíce nevyprovokovaných útoků na lidi mezi všemi žraloky a jako takový byl dlouhodobě systematicky huben námořníky a rybáři. Jeho pronásledování ještě zesílilo po uvedení úspěšného filmu Čelisti. Ve skutečnosti tito žraloci člověka systematicky neloví, smrtelných útoků bývá v průměru jen 1,5 ročně. Živí se především mořskými rybami a savci (zvláště ploutvonožci), v menší míře i plazy a ptáky. Jeho jediným predátorem mimo člověka je kosatka dravá. Podle kritérií IUCN je veden jako zranitelný druh, který může v brzké době čelit hrozbě vyhubení.
Den hvide haj (latin: Carcharodon carcharias),[2] også kendt som hvidhajen eller den store hvide haj, er en bruskfisk, der tilhører sildehaj-familien (Lamnidae). Den kan blive op til 8 meter,[3] hvilket gør den til verdens største kødædende fisk. En hvidhaj er dog i gennemsnit 3-4 meter lang. Dens mund kan blive op til en meter bred, hvilket gør den i stand til at jage større dyr, f.eks. marine pattedyr som sæler og mindre hvaler. Dens føde består dog også af fisk, havfugle, blæksprutter og ådsler.[4]
Dens skelet består af brusk, som er et fleksibelt materiale, som også findes i menneskets næse og ører. Det er ikke lige så hårdt som normale knogler, men er stadig forholdsvis stift. Da brusk ikke efterlader fossiler, som knogler gør det, er det eneste, man kan finde fra forhistoriske hajer, tænderne.
Den hvide haj er et toprovdyr, hvilket vil sige, at den befinder sig i toppen af fødekæden. Den kan dermed frit vælge af havets goder og er bestemt ikke kræsen, dog er dens yndlingsmåltid sæler og søløver. Selv om den tilhører toppen af fødekæden, er dette ikke ensbetydende med, at den ikke har nogle fjender. Dens værste fjende er uden tvivl mennesket, men den kan også blive angrebet af sin egen art og af spækhuggere, som bl.a. har spist hele hvidhajer. Den kan også blive angrebet af delfiner som prøver at beskytte sine unger - dette sker dog sjældent.
I modsætning til andre hajarter, kan den hvide haj ikke overleve i fangeskab. Grunden til dette er ukendt, men der spekuleres i, at det nok skyldes, at hvidhajer er vant til at svømme meget store afstande, på meget kort tid, hvorfor de trives dårligt, selv i meget store akvarier.[5] Monterey Bay Akvariet haft nogen succes med at have hvidhaj i deres Open Ocean-akvarium i 198 dage, hvorefter den blev genudsat.[6]
Den hvide haj er også den eneste haj, der er i stand til at stikke sit hoved over vandoverfladen[kilde mangler], og den kan tilmed hoppe helt op af vandet i sin fulde kropslængde.[7] Denne adfærd er først for nylig opdaget, og det forekommer langt hyppigere og voldsommere - lidt ud fra Sydafrikas kyst ved øen "Seal Island" end nogle andre steder i verden. Man har ikke kunnet finde en præcis grund til dette, men den store forekomst af sæler, og havbunden i området menes at spille en stor rolle[kilde mangler].
I lighed med andre hajer, har den store hvide haj rækker af tænder hele vejen ned gennem munden. Dette er yderst fordelagtigt for den, da den relativt ofte mister en tand i kampens hede: I det tilfælde skyder der simpelthen en ny tand op fra den bagvedliggende række. Den hvide haj producerer tænder gennem hele sit liv. Den hvide haj har som andre hajer ingen øjenlåg, men når den bider, har den en beskyttende hinde, der springer op foran dens øjne og beskytter dem mod skader.
Som andre hajer er dens hud også forsynet med "hudtænder". Disse er fordelagtige for hajen, da de reducerer den vandmodstand, som hajen møder, når den svømmer og dermed gør den bedre i stand til at accelerere, når den skal angribe et bytte. De er faktisk så ru, at de før i tiden blev brugt af mennesker som sandpapir.
Den hvide haj har to vitale sanser: en højtudviklet lugtesans og evnen til at føle elektriske felter, fra andre dyr og mennesker.
Den hvide haj (latin: Carcharodon carcharias), også kendt som hvidhajen eller den store hvide haj, er en bruskfisk, der tilhører sildehaj-familien (Lamnidae). Den kan blive op til 8 meter, hvilket gør den til verdens største kødædende fisk. En hvidhaj er dog i gennemsnit 3-4 meter lang. Dens mund kan blive op til en meter bred, hvilket gør den i stand til at jage større dyr, f.eks. marine pattedyr som sæler og mindre hvaler. Dens føde består dog også af fisk, havfugle, blæksprutter og ådsler.
Dens skelet består af brusk, som er et fleksibelt materiale, som også findes i menneskets næse og ører. Det er ikke lige så hårdt som normale knogler, men er stadig forholdsvis stift. Da brusk ikke efterlader fossiler, som knogler gør det, er det eneste, man kan finde fra forhistoriske hajer, tænderne.
Der Weiße Hai (Carcharodon carcharias), seltener auch als Weißhai oder Menschenhai bezeichnet, ist die einzige Art der Gattung Carcharodon aus der Familie der Makrelenhaie (Lamnidae). Der Trivialname bezieht sich auf die auffällig helle Bauchfärbung der Tiere. Die Art kommt fast weltweit vor und besiedelt bevorzugt gemäßigte Küstengewässer. Als die größte Haiart, die sich nicht von Plankton ernährt, ist der Weiße Hai der größte Raubfisch; er kann auch Menschen gefährlich werden. Er ist im gesamten Verbreitungsgebiet selten; heute gilt er durch Beifang in der kommerziellen Fischerei sowie gezielte Bejagung zum Gewinn von Trophäen als im Bestand bedroht.
Der Weiße Hai gehört mit einer durchschnittlichen Länge von etwa vier Metern und einer maximalen Länge von über sieben Metern zu den größten Haiarten. Die Weibchen werden deutlich größer als die Männchen, die maximal etwa fünf Meter Länge erreichen. Das Gewicht kann bis zu dreieinhalb Tonnen betragen.[1][2] Der Körper ist gedrungen spindelförmig mit konisch zulaufender, stumpf endender Schnauze. Rücken und Flanken sind hellgrau bis bräunlich, seltener bläulich bis fast schwarz und weisen gelegentlich einen kupfernen Schimmer auf. Die Bauchseite ist weiß und in unregelmäßiger Linie scharf von der Flankenfärbung abgegrenzt.
Die Brustflossen weisen meistens, vor allem auf der Unterseite, schwarze Spitzen auf; der Körper trägt hinter ihrem Ansatz meist einen dunklen Fleck. Die Männchen weisen an den Bauchflossen Klaspern auf, die bei Jungtieren wenige Zentimeter lang sind, bei geschlechtsreifen Tieren bis zu 50 cm Länge und damit etwa 10 Prozent der Gesamtkörperlänge erreichen und durch eingelagertes Calciumcarbonat versteift sind.[3] Die erste Rückenflosse ist groß und sichelförmig und beginnt auf Höhe des Hinterendes der ebenfalls sichelförmigen Brustflossen. Die zweite Rückenflosse beginnt vor der Afterflosse, beide sind klein. Alle Flossen sind stachellos. Ein Interdorsalkamm ist nicht ausgebildet. Der Schwanz ist seitlich deutlich gekielt und weist vor der Schwanzflosse auf Ober- und Unterseite eine grubenartige Einkerbung auf. Die Schwanzflosse ist halbmondförmig, wobei der untere Lobus fast so groß ist wie der obere.
Der Kopf weist keine Barteln oder Sinnesgruben auf. Die Nasenöffnungen sind klein. Die kleinen Augen sind vollständig schwarz, so dass die Pupille nicht klar erkennbar ist. Das Maul ist breit und lang mit kräftigen Kiefern und weist keine Labialfalten auf. Die Zähne sind breit, dreieckig, mit gesägtem Rand und stehen, wie bei allen Haien, in einem Revolvergebiss, werden also zeitlebens nachgebildet. Die aktive Zahnreihe bildet eine geschlossene Schneidekante, wobei die Zähne zur Schnauzenspitze hin größer werden. Im Oberkiefer stehen 23 bis 28 Zähne nebeneinander, im Unterkiefer 20 bis 26, die enger zusammenstehen. Die fünf Kiemenöffnungen liegen als lange Schlitze vor den Brustflossen.[4][5]
Weiße Haie sind an eine thunniforme Schwimmweise angepasst, das heißt, die Schwanzflosse dient als Hauptantrieb, während der Rumpf nahezu keine Schwingungen ausführt. Dies erlaubt sowohl langsames, ausdauerndes Schwimmen bei hoher Energieeffizienz als auch sehr schnelles Schwimmen auf kürzeren Strecken. Als Anpassungen an diesen Schwimmstil dienen die durch Kollagenfasern verstärkte große erste Rückenflosse, die die Lage des Tieres im Wasser stabilisiert, sowie die ebenfalls durch Kollagenfasern bewirkte Versteifung der Schwanzflosse und des Schwanzstiels, die ein kräftiges, elastisches Schwingen des Schwanzes zur Erzeugung von Vorwärtsschub erlauben. Muskeln im unteren Lappen der Schwanzflosse könnten dabei dazu dienen, den hydrostatischen Druck in der Flosse zu verändern und ihre Eigenschaften so an ein langsames oder schnelles Schwimmen anzupassen.[6] Messungen an markierten Tieren wiesen auf eine Durchschnittsgeschwindigkeit von etwas über drei Kilometern in der Stunde und Tagesstrecken von etwa 80 Kilometern hin. Weiße Haie sind auch zu plötzlichen Beschleunigungen und komplizierten Manövern in der Lage, inklusive des vollständigen Springens aus dem Wasser.[5]
Wie viele andere Makrelenhaie weisen Weiße Haie Blutgefäßnetze („retia mirabilia“) auf, die als Wärmetauscher der Thermoregulation dienen und die durch Muskelbewegung erzeugte Wärme im Körperinneren zurückhalten. So werden das Gehirn, die Augen, Muskeln und Eingeweide um etwa drei bis fünf Grad und der Magen um bis zu fünfzehn Grad über die Umgebungstemperatur erwärmt. Die hierdurch erreichte teilweise Endothermie dient wahrscheinlich dazu, die Leistungsfähigkeit der genannten Organe zu erhöhen, was insbesondere bei der Jagd auf warmblütige Beute vorteilhaft sein könnte.[7]
Weiße Haie sind beinahe weltweit in allen Ozeanen und eingewandert im Mittelmeer[8][9] verbreitet. Die Art fehlt in den kalten Gebieten um Arktis und Antarktis sowie im Schwarzen Meer und in der Ostsee. Am häufigsten wird sie in küstennahen Gewässern der gemäßigten Zone im westlichen Nordatlantik, dem Mittelmeer,[10] vor den Südküsten Afrikas und Australiens sowie im östlichen Nordpazifik gesichtet. In den Tropen ist die Art weit verbreitet, wird aber seltener angetroffen. Im gesamten Verbreitungsgebiet ist der Weiße Hai eine eher seltene Fischart.[4][5]
Die Tiere besiedeln verschiedene Habitate in nahezu allen Klimazonen. Sie halten sich häufig in Küstennähe auf und dringen auch in relativ flaches Wasser sowie Buchten, Lagunen und Häfen vor, allerdings nicht in Brackwasser oder Süßwasserbereiche. Daneben finden sie sich aber auch regelmäßig vor ozeanischen Inseln, insbesondere in der Nähe von Robbenkolonien. In den Randmeeren halten sich Weiße Haie in Wassertiefen von der Oberfläche bis zum Grund auf, dringen dabei aber nur selten bis zu den Kontinentalhängen vor. Die größte Wassertiefe, aus der ein Weißer Hai gefangen wurde, betrug 1280 Meter.[5] Etwa 90 Prozent ihrer Zeit verbringen die Tiere entweder innerhalb von etwa 5 Metern unter der Wasseroberfläche oder in Tiefen von 300 bis 500 Metern, während sie sich nur selten in mittleren Wassertiefen aufhalten.[11]
Bei mit Sendern versehenen Weißen Haien wurden in den Gewässern um Neuseeland vereinzelt Tieftauchgänge von über 1000 Metern nachgewiesen.[12]
Genetische Analysen weisen darauf hin, dass die Weibchen eher standorttreu sind, während hauptsächlich die Männchen zum Teil Tausende Kilometer lange Wanderungen unternehmen und so für die Durchmischung der Populationen sorgen.[13]
Weiße Haie treten meist einzeln oder paarweise auf, finden sich aber gelegentlich auch zu größeren Gruppen aus zehn oder mehr Tieren zusammen, wobei es Hinweise auf Jahreszeit- und Temperaturabhängigkeiten solcher Ansammlungen gibt. Das Sozialverhalten ist wenig untersucht, scheint aber ähnlich komplex wie bei besser untersuchten Arten zu sein. Die Kommunikation findet vor allem über Schwimmbewegungen statt, da Haie aufgrund der Unfähigkeit zur Lautproduktion und der relativ starren Körperform kaum andere Möglichkeiten haben, Signale zu geben. So wurden paralleles Schwimmen zweier Tiere, gegenseitiges Umkreisen, Aufeinander-Zuschwimmen und Ausweichen, sowie Schwimmen mit buckelartig erhobenem Rücken und angelegten Brustflossen beobachtet. Letzteres könnte wie bei anderen Haien Teil eines Drohverhaltens gegenüber Artgenossen darstellen. Ebenfalls als Drohverhalten wurden das Schlagen mit dem Schwanz auf die Wasseroberfläche sowie ein Öffnen des Mauls und Vorschieben der Kiefer beschrieben. Beides wird häufig beim Fressen gegenüber Artgenossen, aber auch gegenüber Menschen und Gegenständen wie Booten gezeigt. Diese Verhaltensweisen könnten beim Etablieren einer Rangordnung eine Rolle spielen, wie sie wahrscheinlich beim gemeinsamen Fressen eingehalten wird. Die Tiere sind allgemein neugierig und können oft dabei beobachtet werden, menschliche Aktivitäten zu untersuchen oder, häufig in der Nähe von Booten, den Kopf aus dem Wasser zu strecken.[5][14][15]
Weiße Haie sind Prädatoren, die einen großen Teil ihrer Nahrung durch aktive Jagd gewinnen, daneben aber auch opportunistisch Aas annehmen. Die Zusammensetzung der Nahrung variiert abhängig von der Verfügbarkeit von Beutetieren stark. Angegriffene Beutetiere sind dabei fast immer kleiner als der angreifende Hai. Bei den erbeuteten Wirbellosen handelt es sich um Tintenfische, andere Mollusken und große Krebstiere. Das Spektrum der von Weißen Haien gefressenen Knochenfische umfasst sowohl bodenbewohnende als auch das freie Wasser besiedelnde Arten von kleinen Schwarmfischen bis zu Thunfischen und Schwertfischen. Gruppen Weißer Haie versammeln sich dabei in Gegenden, in denen Fischschwärme gehäuft auftreten. Schließlich werden auch Knorpelfische wie Haie, Rochen und Chimären gefressen. Kannibalismus tritt offenbar selten oder nie auf, obwohl gelegentlich vom Menschen gefangene oder verwundete Artgenossen angegriffen werden. Meeresschildkröten machen einen geringen Anteil der Beute aus. Seevögel werden teilweise gefressen, häufig aber auch nur geschnappt und wieder freigelassen oder auch getötet, ohne verschlungen zu werden. Vor allem große Weiße Haie mit über drei Metern Länge bejagen auch Meeressäugetiere, von Seeottern und kleineren Robben über See-Elefanten und kleine Zahnwale bis zu Grauwalkälbern. Bei manchen Individuen scheinen Robben einen Großteil der Beute auszumachen, wobei in den Mägen gefangener Tiere meist auch andere, häufig kleinere Beutetiere gefunden werden. Bei Gelegenheit können auch die Kadaver verendeter Großwale einen bedeutenden Anteil an der Ernährung ausmachen.[5]
Die Augen des Weißen Hais weisen eine gut ausgebildete Fovea centralis mit Zapfen auf, sodass die Tiere gute Sehschärfe und Farbensehen besitzen. Daher wird angenommen, dass sie vorwiegend tagsüber jagen und ihre Beutetiere per Sicht auswählen. Untersuchungen an mit Ultraschallsendern ausgestatteten Tieren zeigten, dass sie bei der Beutesuche meist längere Zeit langsam nahe der Wasseroberfläche oder am Grund schwimmen, wobei ihre zweiteilige Färbung wahrscheinlich sowohl bei der Ansicht von oben als auch von unten als Tarnung dient (Konterschattierung). Die Tiere jagen dabei einzeln und ohne offensichtliche Jagdterritorien. Mögliche Angriffsbewegungen wurden meist tagsüber, in manchen Fällen aber auch nachts beobachtet. Die Abstände zwischen den Jagden können dabei mehrere Tage betragen. Berechnungen weisen darauf hin, dass eine große Robbe den Energiebedarf eines Tieres für bis zu eineinhalb Monate decken könnte.[16]
Kleinere Beutetiere werden ganz geschluckt, größere dagegen durch einen Biss getötet oder so schwer verwundet, dass sie fluchtunfähig verbluten oder am Schock sterben.[5] Computersimulationen zur Biomechanik des Bisses weisen darauf hin, dass ein 200 bis 400 kg schwerer Weißer Hai eine Bisskraft von etwa 3.000 bis 5.000 Newton und ein 3,5 Tonnen schweres Tier eine solche von über 18.000 Newton entwickeln könnte. Dies entspricht der Gewichtskraft einer Masse von 300 bis 500 kg beziehungsweise 1,8 Tonnen und wäre damit die höchste Bisskraft aller heutigen Tiere.[17]
Am besten untersucht sind Angriffe auf Robben. Meist werden dabei nahe der Wasseroberfläche schwimmende Tiere von unten attackiert, wobei der Schwung beim Angriff den Hai oft teilweise oder vollständig aus dem Wasser hebt. Verfehlt der Hai die Beute beim ersten Angriff, verfolgt er sie an der Wasseroberfläche. Dabei sinkt die Wahrscheinlichkeit eines Jagderfolgs mit der Zeit deutlich. Nach einem Biss wird häufig gewartet, bis das Beutetier geschwächt ist. Die Tötung geschieht meist nach Annäherung von hinten durch einen kräftigen, seitlich ausgeführten Biss, bei dem der Hai die Augen im Sockel nach hinten dreht – möglicherweise, um sie vor Verletzung zu schützen. Die Beute wird meist an Ort und Stelle an der Wasseroberfläche gefressen, vor allem bei Anwesenheit anderer Haie aber auch abtransportiert, in der Tiefe gefressen oder aufgegeben.[18]
Der einzige bekannte natürliche Feind ausgewachsener Weißer Haie ist der Schwertwal (Orcinus orca).
Männliche Weiße Haie erreichen im Alter von 26 Jahren die Fortpflanzungsfähigkeit und weibliche Weiße Haie die Geschlechtsreife weitere sieben Jahre später, mit 33 Jahren.[19][20][21] Über das Paarungsverhalten ist so gut wie nichts bekannt; an ausgewachsenen Weibchen gefundene leichte Bissmarken an den Brustflossen weisen aber darauf hin, dass die Männchen sich bei der Paarung hier an den Weibchen festhalten, wie es bei anderen Haiarten beobachtet wurde. Die 2 bis 14 Jungtiere schlüpfen bereits im Mutterleib aus den Eiern (Ovoviviparie) und ernähren sich vor der Geburt durch von der Mutter produzierte Nähreier (Oophagie). Die Tragzeit ist unbekannt, wird aber auf ein Jahr oder länger geschätzt.[5] Die Geburt findet in warmgemäßigten Küstengebieten statt.[4] Die Jungtiere weisen zu diesem Zeitpunkt eine Länge von 120 bis 150 cm und ein Gewicht von 26 bis 32 kg auf, magern aber zunächst während des Erlernens der Jagd auf etwa die Hälfte ihres Geburtsgewichts ab.[22] Das dokumentierte Höchstalter der Männchen liegt bei 73 Jahren, bei Weibchen bis zu 40 Jahren. Damit gehören die Weißen Haie zu den längstlebigen Knorpelfischen überhaupt.[23][24]
Der Weiße Hai wurde zuerst 1758 von Carl von Linné als Squalus carcharias wissenschaftlich beschrieben, später aber von Smith in die monotypische Gattung Carcharodon gestellt. Diese wird meist zusammen mit den Makohaien (Isurus) und den Heringshaien (Lamna) in die Familie der Makrelenhaie (Lamnidae) gestellt. Manche Autoren grenzen Carcharodon allerdings von diesen beiden Gattungen ab und definieren für ihn die eigene Familie der Carcharodontidae. Molekularbiologische Untersuchungen weisen darauf hin, dass der Weiße Hai näher mit den Makohaien als mit den Heringshaien verwandt ist, und sich die beiden Gattungen im Paläozän oder Eozän getrennt haben.[25] Der Chromosomensatz des Weißen Hais besteht aus 41 Paaren (2n = 82).[26]
Da die Knorpelskelette von Haien selten vollständig versteinern, ist die Gattung Carcharodon fossil vor allem durch Zahnfunde bekannt, deren älteste aus dem mittleren Paläozän vor etwa 60 Millionen Jahren stammen. In der ursprünglich wahrscheinlich fischfressenden Gattung trat eine zunehmende Spezialisierung auf Meeressäugetiere und eine Aufspaltung in zwei Linien auf. Eine Linie mit auffällig großen Zähnen (englisch „megatooth sharks“) besiedelte vorwiegend wärmere Gewässer und brachte als letzte Art den bis zu 17 Meter langen Megalodon (Otodus megalodon oder Carcharocles megalodon) hervor. Von der Linie mit kleineren Zähnen stammt wahrscheinlich der heutige Weiße Hai ab. Die ältesten diesem zugeordneten fossilen Zähne wurden in etwa elf Millionen Jahre alten Schichten des oberen Miozäns in Kalifornien gefunden.[27][28]
Manche Autoren teilen die Carcharodon-ähnlichen fossilen Arten in mehrere Gattungen auf. So weist der Fund eines vier Millionen Jahre alten Carachodon-Fossils in Peru, bei dem auch ein Großteil des Skeletts erhalten ist, darauf hin, dass die Abstammungslinie des Weißen Hais näher mit den Makohaien als mit den „megatooth sharks“ verwandt ist und die beiden Linien ihre außergewöhnliche Größe unabhängig voneinander entwickelten.[29]
Im Februar 2019 entschlüsselten Forscher der Nova Southeastern University das Erbgut des Weißen Hais vollständig. Die Größe des Genoms liegt bei 4.63 Gbp (Giga-Basenpaare), rund eineinhalb mal größer als das des Menschen. Die Forscher erhoffen sich, mithilfe des Erbguts mehr über genetische Abwehrmechanismen herauszufinden, wovon vor allem die Krebsforschung profitieren soll.[30][31]
Ausgewachsene Weiße Haie haben kaum natürliche Feinde, auch wenn sie von anderen großen Haiarten und Schwertwalen gelegentlich als Nahrungskonkurrenten angegriffen werden.[5] Aufgrund ihrer Seltenheit wird die Art nicht gezielt kommerziell befischt, aber häufig als Beifang gefangen. Das Fleisch kann frisch, gesalzen oder geräuchert verzehrt werden, wobei es jedoch zu schweren Vergiftungen kommen kann, die wahrscheinlich auf die hohen Konzentrationen an Trimethylaminoxid[32] und Quecksilber im Gewebe zurückzuführen sind. Die Flossen werden im asiatischen Raum für Haifischflossensuppe und in der traditionellen Medizin verwendet. Die Haut kann zu Leder verarbeitet, aus der Leber Öl gewonnen werden.[26] Von Sportfischern wird die Art auf Grund ihrer Größe bejagt. Zwar werden die gefangenen Tiere heute meist wieder freigelassen, ihr Zustand dabei ist allerdings häufig schlecht, so dass ihr weiteres Schicksal oft ungewiss ist. Daneben existiert eine gezielte Bejagung zur Gewinnung von Trophäen. Als solche dienen besonders Zähne, Gebisse und ausgestopfte Tiere, die für mehrere tausend Dollar gehandelt werden. Eine weitere Gefährdung stellen die Haischutzmaßnahmen an Badestränden dar, die gelegentlich gezielte Tötungen einschließen, aber auch Haischutznetze, in denen die Tiere sich verfangen und verenden können.[33][34]
Der Weiße Hai gilt wegen seiner Seltenheit, der späten Geschlechtsreife sowie der geringen Nachkommenzahl als gefährdet. Genaue Bestandszahlen sind nicht bekannt, Schätzungen gehen davon aus, dass die Bestände im Nordatlantik zwischen 1986 und 2000 um 59 bis 89 Prozent abgenommen haben.[35] Im Mittelmeer wurde zwischen 1913 und 2012 eine Abnahme der mittleren Körperlänge gefunden, was auf einen Rückgang der Population hindeutet.[36] Strenge Schutzvorschriften für die Art bestehen in Südafrika, Namibia, Florida und Kalifornien, allerdings gelten lokale Schutzvorschriften wegen der von den Tieren unternommenen weitreichenden Wanderungen als wenig effektiv.[34] In der Roten Liste gefährdeter Arten der IUCN wird sie als „vulnerable“ (gefährdet) gelistet, eine Einstufung als „endangered“ (stark gefährdet) wird erwogen.[33] Im Washingtoner Artenschutzübereinkommen wird sie in Anhang II aufgeführt.[37] Manche Wissenschaftler nehmen an, dass die Art zumindest in manchen Regionen bereits biologisch ausgestorben ist, d. h. die vorhandenen Populationen sind nicht mehr in der Lage, sich zu erholen.[38]
Nach fünf tödlichen Haiangriffen innerhalb eines Jahres kündigte im September 2012 die Regierung von Western Australia an, die Jagd und Notschlachtung von Weißen Haien an der Küste des Bundesstaates zu erlauben. Die Maßnahme wurde von Naturschützern als „Hollywood-Reaktion“ kritisiert.[39]
Wegen seiner Größe, Kraft und Aggressivität gilt der Weiße Hai als für den Menschen gefährlich und ist nach mehreren Studien die am häufigsten für Angriffe auf Menschen verantwortliche Art. Manche Autoren gehen allerdings davon aus, dass hierbei häufig andere Arten wie der Bullenhai mit dem bekannteren Weißen Hai verwechselt werden. Weltweit kommt es pro Jahr durchschnittlich zu drei bis sieben nicht provozierten Angriffen, von denen etwa 20 Prozent tödlich enden. Zu den meisten Angriffen kommt es vor den Küsten Kaliforniens, Südafrikas, Südaustraliens und Japans. Gelegentlich werden auch Boote durch Bisse oder Rammen angegriffen und mitunter versenkt.[5] Am häufigsten werden Surfer und Schwimmer in dunkler Kleidung an der Wasseroberfläche angegriffen, häufig in Ufernähe oder an Flussmündungen und in der Nähe von Robbenkolonien. Der Hai greift dabei meist überraschend von unten oder hinten kommend mit einem einzelnen Biss an, der zu schweren Verletzungen führen kann. Selten wird das Opfer weiter angegriffen oder gefressen, so dass eine Rettung, vor allem mit der Hilfe begleitender Personen, meist möglich ist. Aus diesen Gründen wird angenommen, dass eine Verwechslung des Menschen mit Robben die Angriffe auslöst.[40] Allerdings beobachten Weiße Haie Schwimmer und Taucher oft auch, ohne anzugreifen, und Angriffe bestehen oft aus einem leichten Zugreifen und Festhalten im Gegensatz zu den gegen Beutetiere gerichteten kräftigen Tötungsbissen. Das Verhalten gegenüber Menschen wurde deshalb auch als Untersuchung aus Neugier oder agonistisches Verhalten interpretiert.[5][41]
Das Bild des Hais in der westlichen Gesellschaft wurde maßgeblich durch die Haiangriffe an der Küste von New Jersey (1916) beeinflusst, die möglicherweise auf einen jungen weiblichen Weißen Hai zurückgingen. Diese Vorfälle inspirierten auch den Roman Der weiße Hai (im englischen Original Jaws: Kiefer, Maul) von Peter Benchley, der 1975 von Steven Spielberg unter dem gleichen Namen verfilmt wurde. Der Hai tritt im Buch als Sinnbild der menschenfeindlichen Natur auf, die im Widerstreit auch die Aggression des Menschen weckt. In dieser Form ersetzt der Hai den traditionell in dieser Rolle porträtierten Wal, wie er in Herman Melvilles Roman Moby Dick erscheint. Insbesondere in der Verfilmung wird der Weiße Hai zum Archetypus des tierischen Filmmonsters, das Menschen gezielt aus überlegener Position angreift und tötet.[42] Der Film löste bei Zuschauern gesteigerte Angst vor Haien aus, die zu gezielten Haitötungen führte. Er weckte aber auch bei Abenteurern den Wunsch, sich mit dem vermeintlichen Monster zu messen. Im Gegensatz zur westlichen Sicht stehen Haie bei Völkern des Pazifikraums in hohem Ansehen; auf den Fidschi-Inseln dienen sie als Stammessymbole.[43] In den letzten Jahren bemühen sich Umweltschutzorganisationen und Einzelpersonen, das westliche Bild der Haie allgemein und des Weißen Hais im Besonderen zu verbessern. Hierzu gehört auch Peter Benchley, der nach weiteren Recherchen mehrere Bücher zum Hai- und Meeresschutz schrieb und die Folgen von Jaws bereute:
“[T]he shark in an updated Jaws could not be the villain; it would have to be written as the victim, for, worldwide, sharks are much more the oppressed than the oppressors.”
„In einem aktualisierten Jaws könnte der Hai nicht den Bösewicht darstellen, er müsste als das Opfer beschrieben werden, denn weltweit sind Haie viel häufiger die Unterdrückten als die Unterdrücker.“[44]
Die Popularität des Weißen Hais erzeugt auch einen großen Schauwert der Tiere. So erhalten Angriffe durch Weiße Haie bis heute oft Aufmerksamkeit durch die Medien. Daneben sind die Tiere beliebte Objekte bei Tierfilmern, und ihre Beobachtung in freier Wildbahn durch Taucher und Schnorchler wird, vor allem in Australien und bei Kapstadt/Südafrika, seit einigen Jahren touristisch vermarktet.[5] Das Anfüttern und Anlocken von Haien durch ins Wasser eingebrachtes Fleisch und Blut (Chumming) ist in Kalifornien allerdings seit 1994 verboten, da befürchtet wurde, dass dies Menschen und Haie gefährden könnte.[40]
In Aquarien gehaltene Weiße Haie sterben meist nach wenigen Tagen durch das beim Fang erlittene Trauma und verweigerte Nahrungsaufnahme. Im Monterey Bay Aquarium gelang mehrmals die Haltung junger Weißer Haie, die nach bis zu 198 Tagen im Aquarium mit Sendern versehen wieder freigelassen wurden. Das Monterey Bay Aquarium sieht die Zurschaustellung von Weißen Haien sowie die Präsentation seiner Forschungsprojekte als Beitrag, die Tiere zu entmythisieren und das Verständnis für die Art zu fördern.[45]
Der Weiße Hai (Carcharodon carcharias), seltener auch als Weißhai oder Menschenhai bezeichnet, ist die einzige Art der Gattung Carcharodon aus der Familie der Makrelenhaie (Lamnidae). Der Trivialname bezieht sich auf die auffällig helle Bauchfärbung der Tiere. Die Art kommt fast weltweit vor und besiedelt bevorzugt gemäßigte Küstengewässer. Als die größte Haiart, die sich nicht von Plankton ernährt, ist der Weiße Hai der größte Raubfisch; er kann auch Menschen gefährlich werden. Er ist im gesamten Verbreitungsgebiet selten; heute gilt er durch Beifang in der kommerziellen Fischerei sowie gezielte Bejagung zum Gewinn von Trophäen als im Bestand bedroht.
Carcharodon carcharias es un specie de Carcharodon.
Carcharodon carcharias, blanka sharko, o granda blanka sharko esas speco di lamniformes sharko qua povas trovar en omna di la ociani di la mondo.
Lo làmia blanca (Carcharodon carcharias) es una espècia d'elasmobrànqui lamnifòrme de la familha Lamnidae que se tròba en las aigas caudas e temperadas de gaireben totes los oceans. Aquesta espècia es l'unica que subreviu actualament del genre Carcharodon.
The great white shairk (Carcharodon carcharias), kent as the great white, white pointer, white shairk, or white daith an aw, is a species o lairge lamniform shairk which can be foond in the coastal surface watters o aw the major oceans. The great white shairk is notable for its size, wi matur female indwallers growin up tae 6.1 m (20 ft) in lenth an 1,950 kg (4,300 lb) in wicht.[3][4][5] Housomeivver maist are smawer, males measurin 3.35 tae 3.96 m (11 ft 0 in tae 13 ft 0 in) an females 4.57 tae 4.88 m (15 ft 0 in tae 16 ft 0 in) on average.[5][6] Accordin tae a 2014 study the lifespan o great white shairks is estimatit tae be as lang as 70 years or mair, well abuin aulder estimates,[7] makkin it ane o the langest livit cartilaginous fish currently kent.[8] Accordin tae the same study, male great white shairks tak 26 years tae reach sexual maturity, whilk the females tak 33 years tae be ready tae produce affspring.[9] Great white shairks can accelerate tae ower 56 km/h (35 mph) for short bursts.[10]
The great white shairk (Carcharodon carcharias), kent as the great white, white pointer, white shairk, or white daith an aw, is a species o lairge lamniform shairk which can be foond in the coastal surface watters o aw the major oceans. The great white shairk is notable for its size, wi matur female indwallers growin up tae 6.1 m (20 ft) in lenth an 1,950 kg (4,300 lb) in wicht. Housomeivver maist are smawer, males measurin 3.35 tae 3.96 m (11 ft 0 in tae 13 ft 0 in) an females 4.57 tae 4.88 m (15 ft 0 in tae 16 ft 0 in) on average. Accordin tae a 2014 study the lifespan o great white shairks is estimatit tae be as lang as 70 years or mair, well abuin aulder estimates, makkin it ane o the langest livit cartilaginous fish currently kent. Accordin tae the same study, male great white shairks tak 26 years tae reach sexual maturity, whilk the females tak 33 years tae be ready tae produce affspring. Great white shairks can accelerate tae ower 56 km/h (35 mph) for short bursts.
Hiu putih (Carcharodon carcharias) iku sawijining iwak hiu gedhé kang bisa ditemoni ing laladan-laladan pasisir kabèh samudra sadonya. Kéwan iki mligi ditepungi wong déné gedhéné kang bisa tekan 6 mèter dawané lan aboté bisa 2.268 kilo. Iwak iki dadi diwasa nalika umuré 15 taun lan bisa urip punjul 30 taun. Iwak hiu putih kalebu jinising iwak hiu kang paling mbebayani ana ing dunya kanggo manungsa.
Ang malaking puting pating (Carcharodon carcharias; Ingles: great white shark) ay isang espesye ng pating. Ang isdang ito ay mahusay lumangoy at ang pinakamalaking maninilang isda.
Ang malaking puting pating ay mayroong bilang ng mga ngipin na umaabot sa 3,000, na nakaayos na marami ang mga hilera. Ang unang dalawang mga hilera ng mga ngipin ay ginagamit sa pagsunggab at paghiwa ng mga hayop na kinakain nila, habang ang iba pang mga ngipin na nasa panghuling mga hilera ay nagiging pamalit para sa mga ngiping pangharapan na nasisira, nagagasgas, nauupod, o kapag nabubungi ang mga ito. Ang mga ngipin ay mayroong hugis ng isang tatsulok na mayroong mga tulis o talim sa mga gilid. Ang mga malalaking puting mga pating ay kumakain ng mga isda at iba pang mga hayop, katulad halimbawa ng mga karnerong-dagat at mga leon-dagat.
Ang likod ng pating na ito ay kulay abo at ang ilalim ng katawan ay kulay puti. Ang mga pating na ito ay mayroong tatlong pangunahing mga palikpik: ang dorsal o panlikod (palaypay ng likod) at ang dalawang palikpik na pektoral (mga palaypay na pangtagiliran). Mayroong limang mga hiwa ng hasang sa mga pating na ito. Ang malaking puting pating ay nagiging adulto (nasa hustong gulang) pagkaraan ng humigit-kumulang sa siyam na mga taon pagkalipas na maipanganak. Ang paglaki ng malaking puting pating ay nasa 25 hanggang 30 mga sentimetro bawat taon, at lumalaki sila magpahanggang sa karaniwang sukat na 4.5 mga metro. Ang pinakamalaki ay maaaring magkaroon ng haba na 6.5 mga metro.
Ang malaking puting pating (Carcharodon carcharias; Ingles: great white shark) ay isang espesye ng pating. Ang isdang ito ay mahusay lumangoy at ang pinakamalaking maninilang isda.
Ang malaking puting pating ay mayroong bilang ng mga ngipin na umaabot sa 3,000, na nakaayos na marami ang mga hilera. Ang unang dalawang mga hilera ng mga ngipin ay ginagamit sa pagsunggab at paghiwa ng mga hayop na kinakain nila, habang ang iba pang mga ngipin na nasa panghuling mga hilera ay nagiging pamalit para sa mga ngiping pangharapan na nasisira, nagagasgas, nauupod, o kapag nabubungi ang mga ito. Ang mga ngipin ay mayroong hugis ng isang tatsulok na mayroong mga tulis o talim sa mga gilid. Ang mga malalaking puting mga pating ay kumakain ng mga isda at iba pang mga hayop, katulad halimbawa ng mga karnerong-dagat at mga leon-dagat.
Ku piraroto morotĩ (Carcharodon carcharias) ha'e hína pira ikyrýuva, piraroto guasu oiko opa rupi y guasu akumíva.
Piraroto morotĩ hína hete guasu ha kyra, juru guasu ha apu'amíva, yvyrapãicha, ijepe'amíva ha ohechauka hãinguéra, umi hãi kyséicha, haimbe porã ha guasu, oisu'u mbaretete (amo 12-24 toneláda rupive). Naimorotĩmbáva, ipy'ánte imorotĩ, ijapekue hovy térã hũngy. Itĩ kua po'iete, hesa michĩ, apu'ami ha hũ asy.
Hete tuichakue ojehechavéva ha'eha amo 5 - 7,5 metro (piraroto morotĩ kuimba'e imichĩva kuñágui), ojehecháramo jepe heta piraroto morotĩ ituichavéva, hetave 7,5 metro.
Ku piraroto morotĩ (Carcharodon carcharias) ha'e hína pira ikyrýuva, piraroto guasu oiko opa rupi y guasu akumíva.
Piraroto morotĩ hína hete guasu ha kyra, juru guasu ha apu'amíva, yvyrapãicha, ijepe'amíva ha ohechauka hãinguéra, umi hãi kyséicha, haimbe porã ha guasu, oisu'u mbaretete (amo 12-24 toneláda rupive). Naimorotĩmbáva, ipy'ánte imorotĩ, ijapekue hovy térã hũngy. Itĩ kua po'iete, hesa michĩ, apu'ami ha hũ asy.
Hete tuichakue ojehechavéva ha'eha amo 5 - 7,5 metro (piraroto morotĩ kuimba'e imichĩva kuñágui), ojehecháramo jepe heta piraroto morotĩ ituichavéva, hetave 7,5 metro.
Toā-pe̍h-soa, ha̍k-miâ Carcharodon carcharias, sī Lamniformes-ba̍k ê soa-hî, seng-oa̍h tī kok toā-iûⁿ ê hái-hoāⁿ. Toā-pe̍h-soa ê thé-hêng siāng toā ū kàu 6 bí tn̂g,[2] 2268 kong-kin tāng.[3]
Toā-pe̍h-soa, ha̍k-miâ Carcharodon carcharias, sī Lamniformes-ba̍k ê soa-hî, seng-oa̍h tī kok toā-iûⁿ ê hái-hoāⁿ. Toā-pe̍h-soa ê thé-hêng siāng toā ū kàu 6 bí tn̂g, 2268 kong-kin tāng.
Velika bijela ajkula (Carcharodon carcharias), vrsta ajkula, jedina preživjela iz reda carchadona. Živi u svim okeanima.
Dugačka je do 6 metara, a teška oko 6 000 kilograma. Živi u morima topline od 12 do 30 celzijusa. Česta je pri obalama južne Australije, Južne Afrike, Kalifornije, ostrva Gvadalupe i nešto manje u Sredozemlju i u Jadranu. Nađena je na najvišoj dubini od 1 280 metara.
Mesožder je i jede foke, morske lavove i delfine.
Ugrožena je vrsta zbog lova koji je jak zbog krive predstave o ovim ribama kao o krvoločnim ubicama.
Tekst üüb Öömrang Di witj hei (Carcharodon carcharias) as di iansagst slach uun det skööl Carcharodon an en fask uun det klas faan a graselfasker (Chondrichthyes). Hi as di gratst hei, di ei faan plankton lewet, an sodenang di gratst ruuwfask üüb e eerd.
Föörkemen faan a witj hei
Di wij hei hää furchboor skarep tes
Di witj hei (Carcharodon carcharias) as di iansagst slach uun det skööl Carcharodon an en fask uun det klas faan a graselfasker (Chondrichthyes). Hi as di gratst hei, di ei faan plankton lewet, an sodenang di gratst ruuwfask üüb e eerd.
Ο λευκός καρχαρίας (επιστημονική ονομασία: Carcharodon carcharias (Καρχαρόδων ο καρχαρίας)), γνωστός και ως σπρίλλιος, μεγάλος λευκός, λευκός θάνατος ή και σκέτο καρχαρίας, είναι ένας εξαιρετικά μεγάλος καρχαρίας που βρίσκεται στα παράκτια νερά κοντά στην επιφάνεια σε όλους τους σημαντικούς ωκεανούς. Φθάνει σε μήκος μεγαλύτερο των 6 μέτρων[1] (αν και κάποιες αναφορές κάνουν λόγο για μήκος μεγαλύτερο των 8 μέτρων[2] και βάρους μεγαλύτερου των 3.324 χιλιόγραμμων) και ζυγίζει συνήθως μέχρι 2.240 χιλιόγραμμα.[3] Είναι το μόνο είδος του γένους του (Carcharodon) που υπάρχει ακόμα.
Φτάνει σε ωριμότητα σε ηλικία περίπου 15 ετών και μπορεί να ζήσει πάνω από 30 χρόνια. Ο μεγάλος λευκός καρχαρίας είναι αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο γνωστό αρπακτικό ψάρι και είναι ένας από τους βασικούς εχθρούς των θαλάσσιων θηλαστικών ενώ η ταχύτητα που αναπτύσσει στην κολύμβηση μπορεί να φτάσει τα 56 χλμ/ώρα. Τρέφεται με μια ποικιλία άλλων θαλάσσιων ζώων συμπεριλαμβανομένων των ψαριών, πτερυγιόποδων και θαλασσοπουλιών και θηλαστικών, ερχόμενος πρώτος στην καταγραφή θανάσιμων επιθέσεων σε ανθρώπους.
Οι λευκοί καρχαρίες ζουν σχεδόν σε όλα τα παράκτια και θαλάσσια ύδατα με θερμοκρασία μεταξύ 12 και 24 ° C, με μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες (Atlantic Northeast και Καλιφόρνια), τη Νότια Αφρική, την Ιαπωνία, την Ωκεανία, τη Χιλή, και τη Μεσόγειο[4]. Στην Ελλάδα, η μεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσμού παρατηρείται στις περιοχές: Κέρκυρα[5], Κόρινθο, παράλια Ιονίου, Αιγαίο (Θερμαϊκός Κόλπος, Θάσος, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη), μέχρι τα τουρκικά παράλια στον Βόσπορο, αλλά και στην Κύπρο.
Απ'όλα τα είδη καρχαριών, ο μεγάλος λευκός καρχαρίας είναι υπεύθυνος για τις με διαφορά περισσότερες καταγεγραμμένες περιπτώσεις σε ανθρώπους, 272 καταγεγραμμένες απρόκλητες επιθέσεις σε ανθρώπους, στις οποίες οι καρχαρίες αναγνωρίστηκαν ως λευκοί, μέχρι το 2012.[6] Περισσότερο από οποιαδήποτε καταγεγραμμένη επίθεση, το μπεστ-σέλλερ του Πίτερ Μπένσλεϊ και η μεταφορά του στον κινηματογράφο το 1975 με την ταινία του Στίβεν Σπίλμπεργκ Τα σαγόνια του καρχαρία δημιούργησαν την εικόνα του μεγάλου λευκού ως ανθρωποφάγου.[7]
Κάποιες φορές, σπανίως όμως, έχουν επιτεθεί σε κανό (5 από τις 108 επιθέσεις στο Ειρηνικό τον 20ο αιώνα[8]) και σκάφη έως και 10 μέτρων και τα έχουν βυθίσει ενώ στην πλειονότητα των περιστατικών έχουν επιτεθεί από την πρύμνη.
Στην Ελλάδα κάποια μεμονωμένα κρούσματα εμφανίζονται συνήθως στα "ψιλά" γράμματα των εφημερίδων.[9]
Ο λευκός καρχαρίας (επιστημονική ονομασία: Carcharodon carcharias (Καρχαρόδων ο καρχαρίας)), γνωστός και ως σπρίλλιος, μεγάλος λευκός, λευκός θάνατος ή και σκέτο καρχαρίας, είναι ένας εξαιρετικά μεγάλος καρχαρίας που βρίσκεται στα παράκτια νερά κοντά στην επιφάνεια σε όλους τους σημαντικούς ωκεανούς. Φθάνει σε μήκος μεγαλύτερο των 6 μέτρων (αν και κάποιες αναφορές κάνουν λόγο για μήκος μεγαλύτερο των 8 μέτρων και βάρους μεγαλύτερου των 3.324 χιλιόγραμμων) και ζυγίζει συνήθως μέχρι 2.240 χιλιόγραμμα. Είναι το μόνο είδος του γένους του (Carcharodon) που υπάρχει ακόμα.
Φτάνει σε ωριμότητα σε ηλικία περίπου 15 ετών και μπορεί να ζήσει πάνω από 30 χρόνια. Ο μεγάλος λευκός καρχαρίας είναι αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο γνωστό αρπακτικό ψάρι και είναι ένας από τους βασικούς εχθρούς των θαλάσσιων θηλαστικών ενώ η ταχύτητα που αναπτύσσει στην κολύμβηση μπορεί να φτάσει τα 56 χλμ/ώρα. Τρέφεται με μια ποικιλία άλλων θαλάσσιων ζώων συμπεριλαμβανομένων των ψαριών, πτερυγιόποδων και θαλασσοπουλιών και θηλαστικών, ερχόμενος πρώτος στην καταγραφή θανάσιμων επιθέσεων σε ανθρώπους.
Аварга цагаан загас Carcharodon carcharias нь халуун дулаан бүсээс хүйтэн, сэрүүн бүс хүртэлх Дэлхийн бүх далайд тархан нутагладаг. Хойд зүгт Аляска, Канадад үзэгдсэн бүртгэл бий. АНУ, Өмнөд Африк, Австрали, Шинэ Зеланд орчмын далай болон Газар дундын тэнгист их таарна. Японы эргэн тойронд ч мөн бий.
Нас бие гүйцсэн аварга цагаан загас дундажаар 4-4.8 м урт, 680-1100 кг жинтэй. Эм нь эрээс биеэр том юм. 11 м гаруй том аварга цагаан загасны тухай мэдээлэл бий. Судлаачдын үзэж буйгаар хамгийн томдоо 6 м урт, 1900 кг хүртэл байж болно хэмээж буй ч, Тайван, Австралийн далайд агнасан аварга цагаан загасны урт 7 м гаруй, 2500 кг жинтэй байв.
Энэ загасны нуруун хэсэг нь гүн саарал, харавтар өнгөтэй байх ба гэдэс, өехий хэсэг нь цагаан байна. Нуруу гэдэсний өнгө нь ууссан биш, зураас татсан мэт тод ялгарсан байдаг.
Гурвалжин хэлбэрийн 7.5 см урт, 3 эгнээ шүдтэй. Хөрөө мэт энэ шүд нь арьс, булчинг тасдахад зохицсон ба нэг удаагийн хазалтаар 14 кг мах тасдах чадалтай байна. 1 шүд нь унахад арын эгнээний шүд түрэн гарж нөхөгдөх ба бусад аврага загасны адил шүд нь хэдэн ч удаа шинээр ургадаг ажээ. Барьсан амьтанаа хазаж тасдахад унасан шүдээ махтай хамт залгиснаас гэдэс дотроо шархлуулсан тохиолдол бий гэгддэг. Жирийн үед аажим, алгуур сэлэх ч огцом хурд гарган сэлж чадах бөгөөд 25-40 км/ц хурдална.
Аварга цагаан загас мах идэштэн бөгөөд алтан жад загас, далайн хавтгай загас, бусад жижиг аварга загас, далайн гахай, сэлүүр хөлтөн (далайн хав, далайн арслан гэх мэт), заримдаа далайн яст мэлхий агнаж иддэг. Тэд нар мандсаны дараах 2 цагийн дотор, голдуу өглөө анд гаран дайралт хийх бөгөөд 55% амжилттай байдаг. Үүнээс хойш дайралтын амжилт 40% болж буурах ба аврага цагаан загас ангаа болих ажээ.
Тэд ан хийх олон янзын арга техниктэй юм. Өөрөөс биеэр том умардын далайн заан зэргийг авлахдаа хазаж шархдуулаад цус алдан тамирдаж үхэхийг нь хүлээдэг байна.
Аварга цагаан загасны гол дайсан нь хүн ба алуурчин халим юм. Мөн том биетэй аварга загас болон өөр хоорондоо том биетэй нэгэндээ бариулах нь бий.
Аварга цагаан загас Carcharodon carcharias нь халуун дулаан бүсээс хүйтэн, сэрүүн бүс хүртэлх Дэлхийн бүх далайд тархан нутагладаг. Хойд зүгт Аляска, Канадад үзэгдсэн бүртгэл бий. АНУ, Өмнөд Африк, Австрали, Шинэ Зеланд орчмын далай болон Газар дундын тэнгист их таарна. Японы эргэн тойронд ч мөн бий.
Ак акула - сельдсыман акулалар гаиләлегенә керүче кимерчәкле балык. Ерткыч акулалар арасында иң зурысы санала. Гомумән балыклар арасында зурлыгы ягыннан өченче урында тора. Кайбер төрләренең озынлыгы 6 метрга кадәр җитәргә мөмкин. Гәүдәсенең өске ягы соры-кара яисә коңгырт, кор-сагы ак төстә була. Тешләре берничә рәт булып урнашкан өчпочмак формасында, лезвие кебек үткен, озынлыгы 8 сантиметрга кадәр җитә.
Аны планетаның барлык почмакларында күрергә мөмкин булса да, тропикларда һәм Урта диңгез буйларында бик сирәк, кунак буларак кына очрый. шуның белән бергә ул үзен диңгез яры буенда һәм диңгез эчендә дә, су өстендә һәм 1000 метр тирәнлектә дә хуҗа итеп тота. Ак акула вак диңгез хайваннары, үле тереклек ияләре һәм төрле калдык-постыклар белән туклана. Нәкъ шуңа күрә дә аның ашказаны чүп-чар тутырылган капчыкка охшаган. шул ук вакытта дельфиннар, тюленьнәр, кайбер төр акулалар һәм кешеләр дә аның корбанына әйләнергә мөмкин. Ул тере балыклар тудыра.
Ак акула - сельдсыман акулалар гаиләлегенә керүче кимерчәкле балык. Ерткыч акулалар арасында иң зурысы санала. Гомумән балыклар арасында зурлыгы ягыннан өченче урында тора. Кайбер төрләренең озынлыгы 6 метрга кадәр җитәргә мөмкин. Гәүдәсенең өске ягы соры-кара яисә коңгырт, кор-сагы ак төстә була. Тешләре берничә рәт булып урнашкан өчпочмак формасында, лезвие кебек үткен, озынлыгы 8 сантиметрга кадәр җитә.
Аны планетаның барлык почмакларында күрергә мөмкин булса да, тропикларда һәм Урта диңгез буйларында бик сирәк, кунак буларак кына очрый. шуның белән бергә ул үзен диңгез яры буенда һәм диңгез эчендә дә, су өстендә һәм 1000 метр тирәнлектә дә хуҗа итеп тота. Ак акула вак диңгез хайваннары, үле тереклек ияләре һәм төрле калдык-постыклар белән туклана. Нәкъ шуңа күрә дә аның ашказаны чүп-чар тутырылган капчыкка охшаган. шул ук вакытта дельфиннар, тюленьнәр, кайбер төр акулалар һәм кешеләр дә аның корбанына әйләнергә мөмкин. Ул тере балыклар тудыра.
Големата бела ајкула (лат. Carcharodon carcharias) е единствен вид од родот Carcharodon од фамилијата Lamnidae. Carcharodon carcharias или бела ајкула, може да се најде во сите поголеми океани. Големата бела ајкула е позната по нејзината големина, може да достигне до 6 метри големина и 2,268 кг тежина. Белата ајкула најверојатно е најголемиот сегашен рибен предатор и една од примарните предатори од видот marine mammals. Единствен преживеан тип од родот Carcharodon. Најдобро продаваната новела и подоцна бестселерот од Steven Spielberg ја опижува белата ајкула како “див човекојадец”. Во реалноста, луѓето не се посакуван плен на големата бела ајкула.
Carolus Linnaeus во 1758 на белата ајкула и го даде првото научно име- Squalus carcharias, а во 1833 Andrew Smith и го даде името Carcharodon. Во 1873 името беше финализирано како Carcharodon carcharias. Зборот потекнува од грчките зборови karcharos што значи остар или шилест, и odous што значи заб.
Голема бела ајкула настанала во текот на средината на Миоценска епоха. Најрано познати фосили се стари 16 милиони години. Како и да е, филогените на белата ајкула е се уште полемика. Основни хипотези за потеклото на белата ајкула се дека таа дели предок со предисториска ајкула, Megalon. Сличности меѓу физичките остатоци и екстремната големина на белата ајкула и Megalon водеше многу научници да веруваат во поврзаноста на овие ајкули. Како и да е, нови хипотези сметаат дека Megalon и белата ајкула се далечно поврзани (иако ја делат фамилијата Lamnidae), и дека големата бела е повеќе поврзана со старата сина ајкула одколку со Megalon.
Големата бела ајкула живее во скоро сите крајбрежни води жија температура е помеѓу 12 и 24 степени, со голема концентрација на бреговите на Австралија, Јужна Африка, Калифорниа, североисточен САД, Мексиканскиот остров Гвадалупе и Нов Зеланд. Тоа е риба која живее на отворено море, забележана најмногу во внатрешни притоки во присуство на фоки, морски лавови, други ајкули и други видови на коскени риби. Тоа е отворено океански станар забележан на длабочина оклу 1,220 метри. Овие пронаоѓања го предизвикаа традиционалното внимание за белата ајкула како крајбрежен вид. Според неодамнешни проучувања, Калифорниските бели ајкули се преселиле во област помеѓу Баја, Калифорнија и Хаваи познато како White Shark Café., да поминат најмалку 100 дена пред да се преселат пак на Баја. Тие пливаат полека и нуркаат надолу околу 900м. По пристигнување, ги менуваат навиките и прават кратки нуркања до околу 300 метри. Друга бела ајкула забележана на Јужноафриканси брег пливала кон јужниот брег на Австралија и се вратила по една година. Ова ги отфрлило традиционалните теории дека белата ајкула е крајбрежен предатор. Зошто се иселиле и што правеле на нивна дестинација е сеуште непознато. Можности вклучуваат сезонско хранење или парење. Слично проучување забележало бела ајкула од Јужна Африка како плива кон Австралијански северозападен брег и назад, патување од 20,000 км за 9 месеци.
Големата бела ајкула има робусно конусна голема муцка. Горните и долните делови на перките на опашката се приближно иста големина. Белата ајкула појавува сенчање, имајќи бела долна страна и сива горна страна кој и дава целосно ишаран изглед. Одозгора, потемната нијанса се вклопува со морето и под неа изложува минимална силуета против сончевата светлина. Големата бела ајкула како и други ајкули, имаат ред со рецкасти заби покрај главните. Кога ајкулата гризе ја тресе главата од страна на страна помагајќи им на забите да зграбат поголем комад месо.
Мажјаците достигнуваат зрелост до 3.5-4.0 метри, а женките до 4.5-5.0 метри. Возрасните просечно се 4-5.2 метри долги и имаат од 680-1,100 кг. Женките во главно се поголеми од мажјаците. Прифатено е дека белата ајкула може да достигне и до 6.1 метри должина и 1,900 кг тежина. За неколку декади, многу ихтиолошки дела, како Guinness Book of World Records, подреди две големи бели ајкули како најголеми единки; 10.9 метри бела ајкула фатена во јужно Австралиски води близу Port Fairy во 1870, и 11.3 метри фатена во New Brunswick, Канада во 1930. Некои истрашувачи истакнале дека биле поголеми одколку што било објавено. Во 1970, J.E.Randal ја испита вилицата на Port Fairy ајкула, откри дека била долга 5 метри и сугерираше дека било направена грешка во оригиналната евиденција направена 1870 за должина на ајкулата. Според J.E.Randal најголема сигурно измерена бела ајкула беше 6.0 метри, индивидуално пријавена од Ledge Point, Западна Австралија во 1987. Друг примерок со слична големина бил потврден од Канадски истражувачки центар за ајкули; женка фатена од David McKendrick на островот на принцот Едвард во Албертон, во август 1988. Женката била 6.4 метри долга и тежела околу 3,324 кг. Неколку големи бели ајкули фатени во модерни времиња се проценети дека биле долги повеќе од 7 метри, но овие тврења примија и критики. Како и да е, J.E.Randal верува дека белите ајкули можат да надминат и 6.1 метри должина. Голема бела ајкула била фатена близу островот Kangaroo, Австралија на 1 април 1987. Peter Resiley предвидел дека ајкулата имала должина повеќе од 7 метри и била именувана како КАНГА. Друга бела ајкула била фатена во Малта, од Alfredo Cutajar на 16 април 1987, која се смета дека била околу 7.13 метри. Ајкулата била наречена Малта. Сепак, критики се појавија-Cappo ги искористи проценките на J.E.Randal за големина на ајкулата да најави дека Канга била 5.3-5.7 метри долга. Како резултат на тоа, тим од научници, H.F. Mollet, G.M. Cailliet, A.P. Klimley, D.A. Ebert, A.D. Testi и L.J.V. Compagno, во 1996 ги прегледаа примероците на Канга и Малта за да го решат спорот на сеопфатена морфометричка анализа на остатоци од овие ајкули и преиспитување на фотографски докази, со цел да се провери оригиналната големина. Нивните наоди биле во согласност со претходните. Наодите покажале дека мислењата на P.Resiley и J.Abela се разумни и неможат да се отфрлат. Слично тврење за големина е тигреста ајкула, Galeocerdo cuvier, со најголем пријавен примерок од 7.4 метри и 3,110 кг. Други ајкули како гренландската ајкула, Somniousus microcephalus и пацифичката ајкула, Somniosus pacificus, исто така се познати ривали во големина. Прашање за најголема тежина е комплицирано од прашањето дали да се вклучи стомачната содржина. Со едно залак белата ајкула може да земе до 14 кг месо, и може да конзумира неколку илјади килограми храна.
Големата бела ајкула, како сите други ајкули, имаат дополнително сетило од Ampullae of Lorenzini, кој им овозможува да го забележат електромагнетното поле емитувано од движењето на животни. Секогаш кога живите суштества се движат, предизвикуваат електрично поле. Големите бели се толку осетливи што да забележат пола милијарден дел од волт. Дури и биење на срцето испушта слаби електрични импулси. Повеќето риби имаат помалку развиено но слично сетило за користење на странични линии на нивното тело. За поуспешно ловење на брзи пленови како што се морски лавови, белата ајкула е прилагодена да ја одржува телесната температура потопла од околната вода. Оваа блиска структура од вени и артерии, која се наоѓа низ секоја бочна страна на ајкулата, одржува топлина со загревање на ладна артериска крв со венска крв која е загреана од работни мускули. Ова одржува неколку делови од телото (посебно мозок) на температура до 14 степени над околната вода, а срце и жабри осрануваат на морска температура. Успехот на ајкулата во дизање на јадрената температура е пример на гигантотермија. Според тоа, белата ајкула може да се смета за ендотермичен поикилотерм, бидејќи нејзината температура не е константна но е внатрешно регулирана.
Нејзиното однесување и друштвената структура не е добро разберена. Во Јужна Африка, белите ајкули имаат доминантна хиерархија во зависност од големина, пол и станарски права. Женките доминираат врз мажјаци, поголеми ајкули доминираат врз помалите и престојните доминираат врз новодојдените. Кога ловат, имаат тенденција да раздвојат и решат конфликти со ритуали и покажувања. Белите ајкули ретко се впуштаат во борба, иако некои поединци се пронајдени со белези од гризање кои одговараат на други бели ајкули. Ова укажува дека, кога друга ајкула пристапува премногу близу, белите ајкули реагираат со предупредувачко удирање. Друга мошност е дека белите ајкули удираат за да покажат доминација. Белата ајкула е една од неколку ајкули што редовно ја дига главата над морската површина за да здогледа друг плен. Ова е познато како шпиунска надеж. Ова однесување е видено најмалку во една група ајкули, но ова може да го научиле од интеракција со луѓе (претпоставено е дека ајкулата може подобро да мириса вака, бидејки миризбата побрзо се шири низ воздух од колку низ вода). Белите ајкули се обично љубопитни животни, покажуваат интелигенција и можат да се социјализираат ако ситуацијата им го налага тоа. На островот Seal, забележани се бели ајкули како доаѓаат и заминуваат во постојани кланови од две до шест единки годишно. Иако не е познато дали членовите на кланот се поврзани, тие заедно се мирни. Секој член има јасно утврден чин, и секој клан има водич. Кога членови на различни кланови ке се сретнат, тие воспоставуваат ненасилен друштвен ранк низ интеракцијата.
Големите бели ајкули се месојадци, и фаќаат риби (туна, други ајкули, делфини, китови, фоки), морски желки, морски видири и морски птици. Познати се по тоа дека јадан предмети кои неможат да ги сварат. Со достигнување големина до 4 метри, белата ајкула почнува да се насочува кон морските цицачи за храна. Овие ајкули преферираат плен со високи количества на енергија-богати со масти. Експертот за ајкули Peter Klimley користел прибор за ловење прачка и калем и фрлил мамци од прасе и овца. Ајкулите ги нападнале мамците од прасе но ги одбиле од овца. Репутацијата на белите ајкули како груби предатори, сепак не се (како еднаш што се верувало) непробирливи јадечки машини. Тие се ловци во заседа, фаќајки жртва изненадувајки ја одоздола. Близу до сега познатиот остров Seal, во јужноафриканскиот False Bay, ајкулите најчесто напаѓаат наутро, два часа по изгревање на сонцето кога видноста е слаба. Стапката на успех во првите два часа е 55%, а на крајот од утрото паѓа на 40%, по што ловењето престанува. Ловечките техники се менуваат во зависност од пленот. Тие одат толку брзо што можат целосно да ја напуштат водата. Врвната брзина на овие ајкули е високо прифатена во научната комуникација дека е над 40 км на час. Исто така набљудувани се кога гонат плен по пропуштен напад. Пленот обично е нападнат на водната површина. Калифорниските ајкули ги прават неподвижни морските слонови гризнувајќи ги за задната нога и чека да искрварат до смрт. Оваа техника посебно се користи на возрасни машки морски слонови кои можат да бидат поголеми од ловецот и потенцијално се опасни непријатели. Фоките едноставно се зграбени од површина и влечени надолу се додека престанат да се борат. Калифорниски морски лавови се нападнувани одоздола и ударани на пола тело пред да бидат повлечени и изедени. Белите ајкули напаѓаат делфини и китови одозгора, покрај или одоздола за да избегнат да бидат откриени од нивната еко локација. Одбраните групи вклучуваат сиви делфини, рисо делфини, долгоносни делфини, грбави делфини, пристанишни китови.[32] Иако е познато дека белите ајкули избегнуваат конфликт со други, канибализам не е страно за овие видови. Големи единки можат агресивно да се однесуваат со малите. 3 метри долга бела ајкула беше изгризана два пати од ајкула долга 6 метри на островот Stradbroke, близу Brisbane, Австралија. Белите ајкули се хранат и со трупови од кит. Во еден потврден инцидент, белата ајкула е надгледувана како се храни со китов труп покрај тигрести ајкули.
Во 2007, изучување кое било направено на универзитетот New South Wales во Сиднеј, Австралија биле користени набљудувања од ајкуловата способност и компјутерски модели да ја измерат максималната каснувачка јачина. Проучувањето ја покажало вештината и нивните способности да се справат и решат со конкуренција околу нивните однесувања кога се работи за исхрана. Во 2008, тим од научници предводени од Stephen Wroe направил експеримент, за да се утврди моќта на вилиците на белата ајкула и наодите посочиле дека примерок поголем од 6,4 метар моше да изврши касање со сила над 18.000 њутни.
Малку е познато за однесувањето на белата ајкула за време на парење. Раѓањето никогаш не е проучувано, но бремени женки се набљудувани. Белите ајкули се ovoviviparous ( јајцата се развиваат и изведуваат во матка, и продолжуваат да се развиваат до раѓање). Имаат 11 месечен развоен период. Моќните вилици на младите почнуваат да се развиваат во првиот месец. Неродените ајкули учествуваат материчен канибализам; појаките младенчиња ги конзумираат послабите. Породување е во пролет и лето. Скоро ништо не е познато за парењето. Белата ајкула сексуалната зрелост ја постигнува на околу 15 годишна возраст. Максималниот животен век се верува дека е повеќе од 30 години.
Иако белата ајкула е гледана како врвен предатор во природата, во ретки случаи, жртва на поголемата орка (позната како кит убиец). Конкуренција меѓу белата ајкула и орка е потенцијална во региони каде хранливата склоност на двете врсти можат да се преклопуваат. На 4 октомври 1997 потврден е инцидент на островот Farallon, Калифорнија. 4.7-5.3 метри долга женска орка уби 3-4 метри долга бела ајкула и го изеде нејзиниот црн дроб. Сличен напад се случил таму во 2000, но нејзиниот резултат не е јасен. По двата напади, околу 100 големи бели ајкули исчезнаа. По инцидентот во 2000 година, бела ајкула сателитски била откриена како веднаш потонала во 500 метри длабочина и отпливала на Хаваи.
Повеќе од колку било кој потрвден напад, најпродаваната новела на Peter Benchley, Jaws и подоцна филмската обработка од Steven Spielberg, ја нарекоа белата ајкула “човекојадец” во јавните умови. Иако белата ајкула убила неколку луѓе, тие не се нејзина цел; на пример во Средоземното море имало 31 потврден напад врз луѓе во последните два века, повеќето не фатални. Многу инциденти изгледале како тест-гризнувања. Белите ајкули гризнуваат и пловки, остатоци од потонати бродови и други необичаени објекти, и можат да зграбат човек или сурфборд за да идентификуваат. Други инциденти се случаи на погрешен идентитет, каде ајкула напаѓа капач или сурфер одоздола мислејќи дека силуетата е од фока. Многу напади се случиле во вода со слаба видливост, или други ситуации каде и се намалени сетилата. Додатни истражувања докажале дека со едно касање можат да кажат дали предметот е вреден за напаѓање. На пример луѓето се премногу ковчести за нивниот вкус. Повеќе сакаат дебели, масни фоки. Како и да е, некои истражувачи претпоставиле дека причини за дел од несреќите е мал не затоа што ајкулите не сакаат човечко месо, туку луѓето после прво каснување често можат да избегаат. Во 1980, John McCosker забележал дека нуркачи кои нуркаат сами и се нападнати од ајкули биле делумно конзумирани, за разлика од нуркачи кои го следеле пријателскиот систем биле спасени од нивните пријатели. Tricas и McCosker сугерирале дека стандарден калап за белите ајкули е да направат иницијален уништувачки напад, потоа чекаат жртвата да ослаби пред да го конзумираат ранетото животно. Човечката способност да избегаат со помош на други, го расипува нападот, што е необично за жртвите на белата ајкула. Луѓето, во секој случај, не се соодветна плен затоа што варењето на ајкулата е премногу слабо за да се справи со многуте човекови коски во мускули и и маснотиите. Според тоа, во најголем број регистрирани напади, белите ајкули го прекинуваат контактот по првото касање. Фаталноста најчесто е предизвикана со загуба на крв од првата повреда на екстремитети одколку од загубен орган. Конзервационист на ајкули, Jimmy Hall, пријави и потврди негова средба со голема бела ајкула, со прекар Schatzi, во декември 2005, во водите на Хаваи. Ова среќавање прими светко внимание. J.Hall беше првиот кој пливал со оваа ајкула без заштитен кафез и ја допирал додека ја снимал.
Белите ајкули ретко напаѓаат и понекогаш дури и бродовите тонат. Само 5 од 108 неиспровоцирани напади од ајкули биле пријавени од крајбрежјето на Тихиот Океан во текот на 20-тиот век во кој биле вклучени кајакари. Во неколку случаи тие нападнале и бродови долги и до 10 метри. Во еден случај во 1936, голема ајкула целосно скокнала на еден јужноафрикански рибарски брод. Tricas и и подводното набљудување McCosker укажуваат дека чамците привлекуваат ајкули поради електричните полиња што тие ги генерираат.
Пред август 1981, ни една бела ајкула не живеела затворена повеќе од 11 дена. Во август 1981 ајкула преживеала 16 дена во SeaWorld San Diego пред да биде пуштена. Идејата за одржување жива белата ајкула во SeaWorld Orlando беше употребена 1983 во филмот Jaws 3-D. Во 1984, пред денот на отварање, Monterey Bay Aquarium во Monterey, California била вдомена првата бела ајкула, која умрела по 10 дена. Во јули 2003, Mонтерејските истражувања фатиле мала женка и ја чувале во голема рибарска мрежа близу Малибу околу пет дена. Имале редок случај на навикнување на ајкулата фатена да се храни пред да биде ослободена. Се до септември 2004 аквариумот не бил во можност да смести белат ајкула за подолга изложба. Млада женка, која била фатена за изложба на брегот Ventura, била чувана во аквариум кој собирал 3,800,000 литри, била чувана 198 дена пред да биде ослободена во март 2005. Била следена 30 дена по ослободување. На 31 август 2006 во аквариум бил донесен млад мажјак фатен во Santa Monica Boy. Негов прв оброк како заробеник бил голем лосос кој му бил даден на 8 септември 2006 и од тој датум, се смета дека бил 1.72 метри и околу 47 кг тежок. Бил ослободен на 16 јануари 2007 по 137 дена заробеност. Monterey Bay Aquarium вдоми трета трета ајкула, млад мажјак, кој бил затворен 162 дена. Кога пристигнал, тој бил 1.4 метри долг и 30,6 кг тежок. Бил пораснат 1.8 метри и 64 кг кога бил пуштен. Млада женка била донесена на Outer Bay изложба на 27 август 2008. Иако пливала добро, ајкулата била нахранета само еднаш во текот на нејзиниот прстој и била пуштена на 7 септември. Друга млада женка била фатена близу Малибу на 12 август 2009, и претставена на Outer Bay изложба на 26 август, и успешно пуштена во дивината на 4 ноември 2009. Најверојатно најпознат заробеник беше 2.4 метри долга женка наречена Сенди, која во август 1980 станала единствена бела ајкула вдомена на California Academy of Sciences’ Steinhart Aquatium во Сан Франциско, Калифорнија. Била пуштена бидејќи не јадела и константно удирала во ѕидовите.
Нивната лоша репутација им дава желба на туристите. Иако е безбедно да се нурка во близина на повеќе видови ајкули, нуркање со белите ајкули бара голема грижа. Еден заеднички пристап за нуркачите е да останат во рамките на челичниот кафез. Ронење во кафез најчесто го има на бреговите на Австралија, Јужна Африка островот Гваделуп, каде белите ајкули се многубројни. Ронење со кафез и пливање со ајкули е центар за просперитетна туристичка индустрија поради својата популарност. Јавна вештина е да расфрлаш низ вода парчиња риба за да привлечеш ајкули. Со овие вештини би можеле повеќе да се навикнат на луѓе во нивна околина. By drawing bait on a wire towards the cage, tour operators lure the shark to the cage, possibly striking it, exacerbating this problem. Other operators draw the bait away from the cage, causing the shark to swim past the divers. Компаниите се противат на обвиненијата за напади од ајкули, истакнувајки дека има повеќе штрајкови на луѓе од колку напади на ајкули врз луѓе. Нивно мислење е дека додатни истражувања треба да бидат готови пред да забранат пракси кои можат да го сменат природното однесување. Исто така, одговорни нуркачки оператори не ги хранат ајкулите, освен ајкули подготвени да бараат храна следејки трагови, и ако на крај не најде храна, ајкулата заминува. Се смета дека владини стратегии за лиценцирање можат да помогнат во спроведување на овие предложени извештаи. Туристичка индустрија за ајкули има финансиска моќ во одржување на овие животни. Еден сет од вилици на бела ајкула може да достигне и до 20,000 долари. Како и да е, тоа е туристичка екстензија за вредност на жива ајкула, многу одржлива економска активност. На пример, нуркачката индустрија во Gaansbai, Јужна Африка, содржи шест бродски оператори и со секој брод се водат по 30 луѓе секој ден. Со исплата од 20 до 150 долари од лице, една жива ајкула може да собере од 9000 до 27.000 долари дневен приход.
Големата бела ајкула (лат. Carcharodon carcharias) е единствен вид од родот Carcharodon од фамилијата Lamnidae. Carcharodon carcharias или бела ајкула, може да се најде во сите поголеми океани. Големата бела ајкула е позната по нејзината големина, може да достигне до 6 метри големина и 2,268 кг тежина. Белата ајкула најверојатно е најголемиот сегашен рибен предатор и една од примарните предатори од видот marine mammals. Единствен преживеан тип од родот Carcharodon. Најдобро продаваната новела и подоцна бестселерот од Steven Spielberg ја опижува белата ајкула како “див човекојадец”. Во реалноста, луѓето не се посакуван плен на големата бела ајкула.
Кархародон (лат. Carcharodon carcharias, L. 1758) – акулалардын эң ири түрү.
ਮਹਾਨ ਚਿੱਟੀ ਸ਼ਾਰਕ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਜਾਨਵਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਭਾਰ ਦੋ ਟਨ ਅਤੇ ਲੰਬਾਈ 20 ਫੁੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਭਾਰੀ ਅਤੇ ਲੰਮੀ ਸ਼ਾਰਕ ਹੈ ਪਰ ਇਸ 'ਚ ਫੁਰਤੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂਂ ਤੇਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਸਭ ਤੋਂ ਤੇਜ਼ ਤੈਰਾਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਪੰਜ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਤੈਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਰ ਸ਼ਾਰਕ 'ਚ ਬਹਾਰ 26 ਸਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਸ਼ਾਰਕ 33 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ 'ਚ ਜਵਾਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮਹਾਨ ਚਿੱਟੀ ਸ਼ਾਰਕ 56 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਚਾਲ ਨਾਲ ਪਾਣੀ 'ਚ ਤੈਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਾਰਕ ਮੱਛੀ 1,200 ਮੀਟਰ ਦੀ ਡੁੰਘੀ ਤੇ ਤੈਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।[1]
வெள்ளைச் சுறா (The great white shark) என்பது குருத்தெலும்பு மீன்கள் குடும்த்தைச் சேர்ந்த கடல்வாழ் உயிரினம் ஆகும். இவை கடல் உயிரினங்களிலேயே மனிதர்களை அதிகம் அச்சுறுத்தக் கூடியவை ஆகும். இதன் அறிவியல் பெயர் Carcharodon carcharias என்பது. இவற்றைக் கண்டு மனிதர்கள் அஞ்சக் காரணம் இவற்றின் இராட்சதத் தோற்றமாகும். இவை 12 முதல் 21 அடி நீளம் வரை இருக்கும். இவை ஆண்டுக்கு 25 முதல் 30 செ. மீ. வரை வளர்கின்றன.
இவற்றின் முதுகுப் பகுதி வெளிறிய சாம்பல் நிறத்திலும், வயிற்றுப் பகுதி வெள்ளை நிறத்திலும் காணப்படும். முதுகில் ஒன்று, இரண்டு பக்கங்களிலும் தலா ஒன்று என மொத்தம் மூன்று துடுப்புப் பகுதிகள் அமைந்திருக்கின்றன. இவற்றிற்கு சுமார் மூவாயிரம் பற்கள் உள்ளன. அவை இரண்டு வரிசைகளாக அமைந்துள்ளன. பெரிய வெள்ளைச் சுறாக்கள் தங்கள் இரையைப் பிடித்து, கடித்து, மென்று உண்பதற்கு இவை உதவுகின்றன. முன் வரிசைப்பல் உடைய நேர்ந்தாலோ அல்லது விழுந்து விட்டாலோ பின் வரிசைப் பல் அந்த இடத்திற்கு நகர்ந்து விடுகிறது.இந்தவகை சுறாக்களை மையமாகவைத்தே Steven Spielberg “Jaws" எனும் திரைப்படத்தை 1975 ல் வௌியிட்டார்
தனது ஒன்பதாவது வயதில் இனபெருக்கம் செய்யும் பருவத்தை அடைகின்றன. ஒரு பெரிய பெண் வெள்ளை சுறாவானது தனது ஆயுளில் மொத்தம் இரண்டு முறை மட்டுமே குட்டி ஈனுகின்றன. கடலில் 3 அடி முதல் 1280 மீட்டர் ஆழம் வரை இவை குட்டிக்கரணம் அடித்தப்படியே சுற்றித்திரிகின்றன.
அனைத்து கடல் தட்பவெப்ப நிலைகளிலும் வாழும் தன்மையுடைய இவை அமெரிக்காவின் கலிபோர்னியா முதல் அலாஸ்கா வரையிலும், கிழக்கு அமெரிக்க கடற்கரைகளிலும், அனைத்து வளைகுடா பகுதிகளிலும், அவாய், தென் அமெரிக்கா, தென் ஆப்பிரிக்கா, ஆஸ்திரேலியா, நியூசிலாந்து, ஜப்பான், சீனா முதல் ரஷ்யா வரையிலான கடல் பகுதிகளிலும் காணப்படுகின்றன.
வெள்ளைச் சுறா (The great white shark) என்பது குருத்தெலும்பு மீன்கள் குடும்த்தைச் சேர்ந்த கடல்வாழ் உயிரினம் ஆகும். இவை கடல் உயிரினங்களிலேயே மனிதர்களை அதிகம் அச்சுறுத்தக் கூடியவை ஆகும். இதன் அறிவியல் பெயர் Carcharodon carcharias என்பது. இவற்றைக் கண்டு மனிதர்கள் அஞ்சக் காரணம் இவற்றின் இராட்சதத் தோற்றமாகும். இவை 12 முதல் 21 அடி நீளம் வரை இருக்கும். இவை ஆண்டுக்கு 25 முதல் 30 செ. மீ. வரை வளர்கின்றன.
大白鲨（学名：Carcharodon carcharias, 英语：Great white shark）又名噬人鲨，为最大型个掠食性鲨鱼。最早出现拉中新世，是唯一现存个噬人鲨属（Carcharodon）个成员，出没拉各个主要个大洋。
The great white shark (Carcharodon carcharias), also known as the white shark, white pointer, or simply great white, is a species of large mackerel shark which can be found in the coastal surface waters of all the major oceans. It is notable for its size, with the largest preserved female specimen measuring 5.83 m (19.1 ft) in length and around 2,000 kg (4,410 lb) in weight at maturity.[3] However, most are smaller; males measure 3.4 to 4.0 m (11 to 13 ft), and females measure 4.6 to 4.9 m (15 to 16 ft) on average.[4][5] According to a 2014 study, the lifespan of great white sharks is estimated to be as long as 70 years or more, well above previous estimates,[6] making it one of the longest lived cartilaginous fishes currently known.[7] According to the same study, male great white sharks take 26 years to reach sexual maturity, while the females take 33 years to be ready to produce offspring.[8] Great white sharks can swim at speeds of 25 km/h (16 mph)[9] for short bursts and to depths of 1,200 m (3,900 ft).[10]
The great white shark is an apex predator, as it has no known natural predators other than, on very rare occasions, the orca.[11] It is arguably the world's largest-known extant macropredatory fish, and is one of the primary predators of marine mammals, up to the size of large baleen whales. This shark is also known to prey upon a variety of other marine animals, including fish, and seabirds. It is the only known surviving species of its genus Carcharodon, and is responsible for more recorded human bite incidents than any other shark.[12][13]
The species faces numerous ecological challenges which has resulted in international protection. The International Union for Conservation of Nature lists the great white shark as a vulnerable species,[1] and it is included in Appendix II of CITES.[14] It is also protected by several national governments, such as Australia (as of 2018).[15] Due to their need to travel long distances for seasonal migration and extremely demanding diet, it is not logistically feasible to keep great white sharks in captivity; because of this, while attempts have been made to do so in the past, there are no known aquariums in the world believed to house a live specimen.[16]
The novel Jaws by Peter Benchley and its subsequent film adaptation by Steven Spielberg depicted the great white shark as a ferocious man-eater. Humans are not a preferred prey of the great white shark,[17] but the great white is nevertheless responsible for the largest number of reported and identified fatal unprovoked shark attacks on humans, although this happens very rarely (typically fewer than 10 times a year globally).[18][19]
The great white is the sole recognized extant species in the genus Carcharodon, and is one of five extant species belonging to the family Lamnidae.[20] Other members of this family include the mako sharks, porbeagle, and salmon shark. The family belongs to the Lamniformes, the order of mackerel sharks.[21]
The English name 'white shark' and its Australian variant 'white pointer'[22] is thought to have come from the shark's stark white underside, a characteristic feature most noticeable in beached sharks lying upside down with their bellies exposed.[23] Colloquial use favours the name 'great white shark', with 'great' perhaps stressing the size and prowess of the species,[24] and "white shark" having historically been used to describe the much smaller oceanic white-tipped shark, later referred to for a time as the "lesser white shark". Most scientists prefer 'white shark', as the name "lesser white shark" is no longer used,[24] while some use 'white shark' to refer to all members of the Lamnidae.[21]
The scientific genus name Carcharodon literally means "jagged tooth", a reference to the large serrations that appear in the shark's teeth. It is a portmanteau of two Ancient Greek words: the prefix carchar- is derived from κάρχαρος (kárkharos), which means "jagged" or "sharp". The suffix -odon is a romanization of ὀδών (odṓn), a which translates to "tooth". The specific name carcharias is a Latinization of καρχαρίας (karkharías), the Ancient Greek word for shark.[20] The great white shark was one of the species originally described by Carl Linnaeus in his 1758 10th edition of Systema Naturae, in which it was identified as an amphibian and assigned the scientific name Squalus carcharias, Squalus being the genus that he placed all sharks in.[25] By the 1810s, it was recognized that the shark should be placed in a new genus, but it was not until 1838 when Sir Andrew Smith coined the name Carcharodon as the new genus.[26]
There have been a few attempts to describe and classify the great white before Linnaeus. One of its earliest mentions in literature as a distinct type of animal appears in Pierre Belon's 1553 book De aquatilibus duo, cum eiconibus ad vivam ipsorum effigiem quoad ejus fieri potuit, ad amplissimum cardinalem Castilioneum. In it, he illustrated and described the shark under the name Canis carcharias based on the jagged nature of its teeth and its alleged similarities with dogs.[a] Another name used for the great white around this time was Lamia, first coined by Guillaume Rondelet in his 1554 book Libri de Piscibus Marinis, who also identified it as the fish that swallowed the prophet Jonah in biblical texts.[27] Linnaeus recognized both names as previous classifications.[25]
Carcharodon carcharias .png){kind=small}
Molecular clock studies published between 1988 and 2002 determined the closest living relative of the great white to be the mako sharks of the genus Isurus, which diverged some time between 60 and 43 million years ago.[29][30] Tracing this evolutionary relationship through fossil evidence, however, remains subject to further paleontological study.[30]
The original hypothesis of the great white shark's origin held that it is a descendant of a lineage of mega-toothed sharks, and is closely related to the prehistoric megalodon.[30][31] These sharks were considerably larger in size, with megalodon attaining an estimated length of up to 14.2–20.3 m (47–67 ft).[32][33][34] Similarities between the teeth of great white and mega-toothed sharks, such as large triangular shapes, serrated blades, and the presence of dental bands, led the primary evidence of a close evolutionary relationship. As a result, scientists classified the ancient forms under the genus Carcharodon. Although weaknesses in the hypothesis existed, such as uncertainty over exactly which species evolved into the modern great white and multiple gaps in the fossil record, paleontologists were able to chart the hypothetical lineage back to a 60-million-year-old shark known as Cretalamna as the common ancestor of all sharks within the Lamnidae.[29][31]
However, it is now understood that the great white shark holds closer ties to the mako sharks and is descended from a separate lineage as a chronospecies unrelated to the mega-toothed sharks.[30] This was proven with the discovery of a transitional species that connected the great white to an unserrated shark known as Carcharodon hastalis.[35][36] This transitional species, which was named Carcharodon hubbelli in 2012, demonstrated a mosaic of evolutionary transitions between the great white and C. hastalis, namely the gradual appearance of serrations,[35] in a span of between 8 and 5 million years ago.[37] The progression of C. hubbelli characterized shifting diets and niches; by 6.5 million years ago, the serrations were developed enough for C. hubbelli to handle marine mammals.[35] Although both the great white and C. hastalis were known worldwide,[30] C. hubbelli is primarily found in California, Peru, Chile, and surrounding coastal deposits,[38] indicating that the great white had Pacific origins.[35] C. hastalis continued to thrive alongside the great white until its last appearance around one million years ago[39] and is believed to have possibly sired a number of additional species, including Carcharodon subserratus[30][35] and Carcharodon plicatilis.[30]
However, Yun argued that the tooth fossil remains of C. hastalis and Great White Shark "have been documented from the same deposits, hence the former cannot be a chronospecific ancestor of the latter." He also criticized that the C. hastalis "morphotype has never been tested through phylogenetic analyses," and denoted that as of 2021, the argument that the modern Carcharodon lineage with narrow, serrated teeth evolved from C. hastalis with a broad, unserrated teeth is uncertain.[40]
Tracing beyond C. hastalis, another prevailing hypothesis proposes that the great white and mako lineages shared a common ancestor in a primitive mako-like species.[41] The identity of this ancestor is still debated, but a potential species includes Isurolamna inflata, which lived between 65 and 55 million years ago. It is hypothesized that the great white and mako lineages split with the rise of two separate descendants, the one representing the great white shark lineage being Macrorhizodus praecursor.[41][42]
Great white sharks live in almost all coastal and offshore waters which have water temperature between 12 and 24 °C (54 and 75 °F), with greater concentrations in the United States (Northeast and California), South Africa, Japan, Oceania, Chile, and the Mediterranean including the Sea of Marmara and Bosphorus.[43][44] One of the densest-known populations is found around Dyer Island, South Africa.[45] Juvenile great white sharks inhabit a more narrow band of temperatures, between 14 and 24 °C (57 and 75 °F), in shallow coastal nurseries.[46] Increased observation of young sharks in areas they were not previously common, such as Monterey Bay on the Central California coast, suggest climate change may be reducing the range of juvenile great white sharks and shifting it toward the poles.[47]
The great white is an epipelagic fish, observed mostly in the presence of rich game, such as fur seals (Arctocephalus ssp.), sea lions, cetaceans, other sharks, and large bony fish species. In the open ocean, it has been recorded at depths as great as 1,200 m (3,900 ft).[10] These findings challenge the traditional notion that the great white is a coastal species.[10]
According to a recent study, California great whites have migrated to an area between Baja California Peninsula and Hawaii known as the White Shark Café to spend at least 100 days before migrating back to Baja. On the journey out, they swim slowly and dive down to around 900 m (3,000 ft). After they arrive, they change behaviour and do short dives to about 300 m (980 ft) for up to ten minutes. Another white shark that was tagged off the South African coast swam to the southern coast of Australia and back within the year. A similar study tracked a different great white shark from South Africa swimming to Australia's northwestern coast and back, a journey of 20,000 km (12,000 mi; 11,000 nmi) in under nine months.[48] These observations argue against traditional theories that white sharks are coastal territorial predators, and open up the possibility of interaction between shark populations that were previously thought to have been discrete. The reasons for their migration and what they do at their destination is still unknown. Possibilities include seasonal feeding or mating.[49]
In the Northwest Atlantic, the white shark populations off the New England coast were nearly eradicated due to over-fishing.[50] In recent years, the populations have grown greatly,[51] largely due to the increase in seal populations on Cape Cod, Massachusetts since the enactment of the Marine Mammal Protection Act in 1972.[52] Currently very little is known about the hunting and movement patterns of great whites off Cape Cod, but ongoing studies hope to offer insight into this growing shark population.[53] The Massachusetts Division of Marine Fisheries (part of the Department of Fish and Game) began a population study in 2014; since 2019, this research has focused on how humans can avoid conflict with sharks.[54]
A 2018 study indicated that white sharks prefer to congregate deep in anticyclonic eddies in the North Atlantic Ocean. The sharks studied tended to favour the warm-water eddies, spending the daytime hours at 450 meters and coming to the surface at night.[55]
The great white shark has a robust, large, conical snout. The upper and lower lobes on the tail fin are approximately the same size which is similar to some mackerel sharks. A great white displays countershading, by having a white underside and a grey dorsal area (sometimes in a brown or blue shade) that gives an overall mottled appearance. The coloration makes it difficult for prey to spot the shark because it breaks up the shark's outline when seen from the side. From above, the darker shade blends with the sea and from below it exposes a minimal silhouette against the sunlight. Leucism is extremely rare in this species, but has been documented in one great white shark (a pup that washed ashore in Australia and died).[56] Great white sharks, like many other sharks, have rows of serrated teeth behind the main ones, ready to replace any that break off. When the shark bites, it shakes its head side-to-side, helping the teeth saw off large chunks of flesh.[57] Great white sharks, like other mackerel sharks, have larger eyes than other shark species in proportion to their body size. The iris of the eye is a deep blue instead of black.[58]
In great white sharks, sexual dimorphism is present, and females are generally larger than males. Male great whites on average measure 3.4 to 4.0 m (11 to 13 ft) in length, while females measure 4.6 to 4.9 m (15 to 16 ft).[5] Adults of this species weigh 522–771 kg (1,151–1,700 lb) on average;[61] however, mature females can have an average mass of 680–1,110 kg (1,500–2,450 lb).[4] The largest females have been verified up to 6.1 m (20 ft) in length and an estimated 1,905 kg (4,200 lb) in weight,[4] perhaps up to 2,268 kg (5,000 lb).[62] The maximum size is subject to debate because some reports are rough estimations or speculations performed under questionable circumstances.[63] Among living cartilaginous fish, only the whale shark (Rhincodon typus), the basking shark (Cetorhinus maximus) and the giant manta ray (Manta birostris), in that order, are on average larger and heavier. These three species are generally quite docile in disposition and given to passively filter-feeding on very small organisms.[61] This makes the great white shark the largest extant macropredatory fish. Great white sharks measure approximately 1.2 m (3.9 ft) when born, and grow about 25 cm (9.8 in) every year.[64]
A complete female great white shark specimen in the Museum of Zoology in Lausanne, and claimed by De Maddalena et al. (2003) as the largest preserved specimen, measured 5.83 m (19.1 ft) in total body length with the caudal fin in its depressed position, and is estimated to have weighed 2,000 kg (4,410 lb).[3] According to J. E. Randall, the largest white shark reliably measured was a 5.94 m (19.5 ft) specimen reported from Ledge Point, Western Australia in 1987,[65] but it is unclear whether that length was measured with the caudal fin in its depressed or natural position.[3] Another great white specimen of similar size was a female caught in August 1988 in the Gulf of St. Lawrence, off Prince Edward Island, by David McKendrick of Alberton, Prince Edward Island. This female great white was 6.1 m (20 ft) long, as verified by the Canadian Shark Research Center.[4]
A report of a specimen reportedly measuring 6.4 m (21 ft) in length and with a body mass estimated at 3,175–3,324 kg (7,000–7,328 lb)[59][60][66] caught in 1945 off the coast of Cuba was at the time considered reliable by some experts.[60][67][66][68] However, later studies revealed this particular specimen to be around 4.9 m (16 ft) in length, i.e. a specimen within the typical maximum size range.[4]
The largest great white recognized by the International Game Fish Association (IGFA) is one caught by Alf Dean in southern Australian waters in 1959, weighing 1,208 kg (2,663 lb).[63]
A number of very large unconfirmed great white shark specimens have been recorded.[69] For decades, many ichthyological works, as well as the Guinness Book of World Records, listed two great white sharks as the largest individuals: In the 1870s, a 10.9 m (36 ft) great white captured in southern Australian waters, near Port Fairy, and an 11.3 m (37 ft) shark trapped in a herring weir in New Brunswick, Canada, in the 1930s. However, these measurements were not obtained in a rigorous, scientifically valid manner, and researchers have questioned the reliability of these measurements for a long time, noting they were much larger than any other accurately reported sighting. Later studies proved these doubts to be well-founded. This New Brunswick shark may have been a misidentified basking shark, as the two have similar body shapes. The question of the Port Fairy shark was settled in the 1970s when J. E. Randall examined the shark's jaws and "found that the Port Fairy shark was of the order of 5 m (16 ft) in length and suggested that a mistake had been made in the original record, in 1870, of the shark's length".[65]
While these measurements have not been confirmed, some great white sharks caught in modern times have been estimated to be more than 7 m (23 ft) long,[70] but these claims have received some criticism.[63][70] However, J. E. Randall believed that great white shark may have exceeded 6.1 m (20 ft) in length.[65] A great white shark was captured near Kangaroo Island in Australia on 1 April 1987. This shark was estimated to be more than 6.9 m (23 ft) long by Peter Resiley,[65][71] and has been designated as KANGA.[70] Another great white shark was caught in Malta by Alfredo Cutajar on 16 April 1987. This shark was also estimated to be around 7.13 m (23.4 ft) long by John Abela and has been designated as MALTA.[70][72] However, Cappo drew criticism because he used shark size estimation methods proposed by J. E. Randall to suggest that the KANGA specimen was 5.8–6.4 m (19–21 ft) long.[70] In a similar fashion, I. K. Fergusson also used shark size estimation methods proposed by J. E. Randall to suggest that the MALTA specimen was 5.3–5.7 m (17–19 ft) long.[70] However, photographic evidence suggested that these specimens were larger than the size estimations yielded through Randall's methods.[70] Thus, a team of scientists—H. F. Mollet, G. M. Cailliet, A. P. Klimley, D. A. Ebert, A. D. Testi, and L. J. V. Compagno—reviewed the cases of the KANGA and MALTA specimens in 1996 to resolve the dispute by conducting a comprehensive morphometric analysis of the remains of these sharks and re-examination of photographic evidence in an attempt to validate the original size estimations and their findings were consistent with them. The findings indicated that estimations by P. Resiley and J. Abela are reasonable and could not be ruled out.[70] A particularly large female great white nicknamed "Deep Blue", estimated measuring at 6.1 m (20 ft) was filmed off Guadalupe during shooting for the 2014 episode of Shark Week "Jaws Strikes Back". Deep Blue would also later gain significant attention when she was filmed interacting with researcher Mauricio Hoyas Pallida in a viral video that Mauricio posted on Facebook on 11 June 2015.[73] Deep Blue was later seen off Oahu in January 2019 while scavenging a sperm whale carcass, whereupon she was filmed swimming beside divers including dive tourism operator and model Ocean Ramsey in open water.[74][75][76] A particularly infamous great white shark, supposedly of record proportions, once patrolled the area that comprises False Bay, South Africa, was said to be well over 7 m (23 ft) during the early 1980s. This shark, known locally as the "Submarine", had a legendary reputation that was supposedly well-founded. Though rumours have stated this shark was exaggerated in size or non-existent altogether, witness accounts by the then young Craig Anthony Ferreira, a notable shark expert in South Africa, and his father indicate an unusually large animal of considerable size and power (though it remains uncertain just how massive the shark was as it escaped capture each time it was hooked). Ferreira describes the four encounters with the giant shark he participated in with great detail in his book "Great White Sharks On Their Best Behavior".[77]
One contender in maximum size among the predatory sharks is the tiger shark (Galeocerdo cuvier). While tiger sharks, which are typically both a few feet smaller and have a leaner, less heavy body structure than white sharks, have been confirmed to reach at least 5.5 m (18 ft) in the length, an unverified specimen was reported to have measured 7.4 m (24 ft) in length and weighed 3,110 kg (6,860 lb), more than two times heavier than the largest confirmed specimen at 1,524 kg (3,360 lb).[61][78][79] Some other macropredatory sharks such as the Greenland shark (Somniosus microcephalus) and the Pacific sleeper shark (S. pacificus) are also reported to rival these sharks in length (but probably weigh a bit less since they are more slender in build than a great white) in exceptional cases.[80][81]
Great white sharks, like all other sharks, have an extra sense given by the ampullae of Lorenzini which enables them to detect the electromagnetic field emitted by the movement of living animals. Great whites are so sensitive they can detect variations of half a billionth of a volt. At close range, this allows the shark to locate even immobile animals by detecting their heartbeat.[99] Most fish have a less-developed but similar sense using their body's lateral line.[100]
To more successfully hunt fast and agile prey such as sea lions, the great white has adapted to maintain a body temperature warmer than the surrounding water. One of these adaptations is a "rete mirabile" (Latin for "wonderful net"). This close web-like structure of veins and arteries, located along each lateral side of the shark, conserves heat by warming the cooler arterial blood with the venous blood that has been warmed by the working muscles. This keeps certain parts of the body (particularly the stomach) at temperatures up to 14 °C (25 °F) [101] above that of the surrounding water, while the heart and gills remain at sea temperature. When conserving energy, the core body temperature can drop to match the surroundings. A great white shark's success in raising its core temperature is an example of gigantothermy. Therefore, the great white shark can be considered an endothermic poikilotherm or mesotherm because its body temperature is not constant but is internally regulated.[57][102] Great whites also rely on the fat and oils stored within their livers for long-distance migrations across nutrient-poor areas of the oceans.[103] Studies by Stanford University and the Monterey Bay Aquarium published on 17 July 2013 revealed that in addition to controlling the sharks' buoyancy, the liver of great whites is essential in migration patterns. Sharks that sink faster during drift dives were revealed to use up their internal stores of energy quicker than those which sink in a dive at more leisurely rates.[104]
Toxicity from heavy metals seems to have little negative effects on great white sharks. Blood samples taken from forty-three individuals of varying size, age and sex off the South African coast led by biologists from the University of Miami in 2012 indicates that despite high levels of mercury, lead, and arsenic, there was no sign of raised white blood cell count and granulate to lymphocyte ratios, indicating the sharks had healthy immune systems. This discovery suggests a previously unknown physiological defence against heavy metal poisoning. Great whites are known to have a propensity for "self-healing and avoiding age-related ailments".[105]
A 2007 study from the University of New South Wales in Sydney, Australia, used CT scans of a shark's skull and computer models to measure the shark's maximum bite force. The study reveals the forces and behaviours its skull is adapted to handle and resolves competing theories about its feeding behaviour.[106] In 2008, a team of scientists led by Stephen Wroe conducted an experiment to determine the great white shark's jaw power and findings indicated that a specimen massing 3,324 kg (7,328 lb) could exert a bite force of 18,216 newtons (4,095 lbf).[66]
This shark's behaviour and social structure are complex.[107] In South Africa, white sharks have a dominance hierarchy depending on the size, sex and squatter's rights: Females dominate males, larger sharks dominate smaller sharks, and residents dominate newcomers. When hunting, great whites tend to separate and resolve conflicts with rituals and displays. White sharks rarely resort to combat although some individuals have been found with bite marks that match those of other white sharks. This suggests that when a great white approaches too closely to another, they react with a warning bite. Another possibility is that white sharks bite to show their dominance. Data acquired from animal-borne telemetry receivers and published in 2022 via the journal Royal Society Publishing suggests that individual great whites may associate so that they can inadvertently share information on the whereabouts of prey or the location of the remains of animals that can be scavenged. As biologging can help to reveal social habits, it allows a better understanding to be made in future studies regarding the full extent of social interactions in large marine animals, including the great white shark.[108]
The great white shark is one of only a few sharks known to regularly lift its head above the sea surface to gaze at other objects such as prey. This is known as spy-hopping. This behaviour has also been seen in at least one group of blacktip reef sharks, but this might be learned from interaction with humans (it is theorized that the shark may also be able to smell better this way because smell travels through air faster than through water). White sharks are generally very curious animals, display intelligence and may also turn to socializing if the situation demands it. At Seal Island, white sharks have been observed arriving and departing in stable "clans" of two to six individuals on a yearly basis. Whether clan members are related is unknown, but they get along peacefully enough. In fact, the social structure of a clan is probably most aptly compared to that of a wolf pack, in that each member has a clearly established rank and each clan has an alpha leader. When members of different clans meet, they establish social rank nonviolently through any of a variety of interactions.[109] In 2022, research in South Africa suggested that the great white shark has the ability to change colours to camouflage itself depending on the hormones it gives off. Different hormones would change the colour of the skin from white to grey. Skin dosed with adrenaline would turn lighter, with melanocyte-stimulating hormone causing melanocyte cells to dissipate thus making the shark's skin a darker colour, although hormone mediated color change is not fully validated due to the limited number of test subjects (i.e. great whites).[110] The camo shark hypothesis is supported by the fact that zebra sharks can change their colour as they age, and rainbow sharks can lose colour due to stress and aging.[111]
Great white sharks are carnivorous and prey upon fish (e.g. tuna, rays, other sharks),[109] cetaceans (i.e., dolphins, porpoises, whales), pinnipeds (e.g. seals, fur seals,[109] and sea lions), sea turtles,[109] sea otters (Enhydra lutris) and seabirds.[112] Great whites have also been known to eat objects that they are unable to digest. Juvenile white sharks predominantly prey on fish, including other elasmobranchs, as their jaws are not strong enough to withstand the forces required to attack larger prey such as pinnipeds and cetaceans until they reach a length of 3 m (9.8 ft) or more, at which point their jaw cartilage mineralizes enough to withstand the impact of biting into larger prey species.[113] Upon approaching a length of nearly 4 m (13 ft), great white sharks begin to target predominantly marine mammals for food, though individual sharks seem to specialize in different types of prey depending on their preferences.[114][115] They seem to be highly opportunistic.[116][117] These sharks prefer prey with a high content of energy-rich fat. Shark expert Peter Klimley used a rod-and-reel rig and trolled carcasses of a seal, a pig, and a sheep from his boat in the South Farallons. The sharks attacked all three baits but rejected the sheep carcass.[118]
Off Seal Island, False Bay in South Africa, the sharks ambush brown fur seals (Arctocephalus pusillus) from below at high speeds, hitting the seal mid-body. They achieve high speeds that allow them to completely breach the surface of the water. The peak burst speed is estimated to be above 40 km/h (25 mph).[119] They have also been observed chasing prey after a missed attack. Prey is usually attacked at the surface.[120] Shark attacks occur most often in the morning, within two hours of sunrise, when visibility is poor. Their success rate is 55% in the first two hours, falling to 40% in late morning after which hunting stops.[109]
Off California, sharks immobilize northern elephant seals (Mirounga angustirostris) with a large bite to the hindquarters (which is the main source of the seal's mobility) and wait for the seal to bleed to death. This technique is especially used on adult male elephant seals, which are typically larger than the shark, ranging between 1,500 and 2,000 kg (3,300 and 4,400 lb), and are potentially dangerous adversaries.[121][122] Most commonly though, juvenile elephant seals are the most frequently eaten at elephant seal colonies.[123] Prey is normally attacked sub-surface. Harbor seals (Phoca vitulina) are taken from the surface and dragged down until they stop struggling. They are then eaten near the bottom. California sea lions (Zalophus californianus) are ambushed from below and struck mid-body before being dragged and eaten.[124]
In the Northwest Atlantic mature great whites are known to feed on both harbor and grey seals.[52] Unlike adults, juvenile white sharks in the area feed on smaller fish species until they are large enough to prey on marine mammals such as seals.[125]
White sharks also attack dolphins and porpoises from above, behind or below to avoid being detected by their echolocation. Targeted species include dusky dolphins (Sagmatias obscurus),[70] Risso's dolphins (Grampus griseus),[70] bottlenose dolphins (Tursiops ssp.),[70][126] humpback dolphins (Sousa ssp.),[126] harbour porpoises (Phocoena phocoena),[70] and Dall's porpoises (Phocoenoides dalli).[70] Groups of dolphins have occasionally been observed defending themselves from sharks with mobbing behaviour.[126] White shark predation on other species of small cetacean has also been observed. In August 1989, a 1.8 m (5.9 ft) juvenile male pygmy sperm whale (Kogia breviceps) was found stranded in central California with a bite mark on its caudal peduncle from a great white shark.[127] In addition, white sharks attack and prey upon beaked whales.[70][126] Cases where an adult Stejneger's beaked whale (Mesoplodon stejnegeri), with a mean mass of around 1,100 kg (2,400 lb),[128] and a juvenile Cuvier's beaked whale (Ziphius cavirostris), an individual estimated at 3 m (9.8 ft), were hunted and killed by great white sharks have also been observed.[129] When hunting sea turtles, they appear to simply bite through the carapace around a flipper, immobilizing the turtle. The heaviest species of bony fish, the oceanic sunfish (Mola mola), has been found in great white shark stomachs.[116]
Whale carcasses comprise an important part of the diet of white sharks. However, this has rarely been observed due to whales dying in remote areas. It has been estimated that 30 kg (66 lb) of whale blubber could feed a 4.5 m (15 ft) white shark for 1.5 months. Detailed observations were made of four whale carcasses in False Bay between 2000 and 2010. Sharks were drawn to the carcass by chemical and odour detection, spread by strong winds. After initially feeding on the whale caudal peduncle and fluke, the sharks would investigate the carcass by slowly swimming around it and mouthing several parts before selecting a blubber-rich area. During feeding bouts of 15–20 seconds the sharks removed flesh with lateral headshakes, without the protective ocular rotation they employ when attacking live prey. The sharks were frequently observed regurgitating chunks of blubber and immediately returning to feed, possibly in order to replace low energy yield pieces with high energy yield pieces, using their teeth as mechanoreceptors to distinguish them. After feeding for several hours, the sharks appeared to become lethargic, no longer swimming to the surface; they were observed mouthing the carcass but apparently unable to bite hard enough to remove flesh, they would instead bounce off and slowly sink. Up to eight sharks were observed feeding simultaneously, bumping into each other without showing any signs of aggression; on one occasion a shark accidentally bit the head of a neighbouring shark, leaving two teeth embedded, but both continued to feed unperturbed. Smaller individuals hovered around the carcass eating chunks that drifted away. Unusually for the area, large numbers of sharks over five metres long were observed, suggesting that the largest sharks change their behaviour to search for whales as they lose the manoeuvrability required to hunt seals. The investigating team concluded that the importance of whale carcasses, particularly for the largest white sharks, has been underestimated.[130]
_scavenging_on_whale_carcass_-_journal.pone.0060797.g004-A.png)
In another documented incident, white sharks were observed scavenging on a whale carcass alongside tiger sharks.[131] In 2020, marine biologists Sasha Dines and Enrico Gennari published a documented incident in the journal Marine and Freshwater Research of a group of great white sharks exhibiting pack-like behaviour, successfully attacking and killing a live juvenile 7 m (23 ft) humpback whale. The sharks utilized the classic attack strategy used on pinnipeds when attacking the whale, even utilizing the bite-and-spit tactic they employ on smaller prey items. The whale was an entangled individual, heavily emaciated and thus more vulnerable to the sharks' attacks. The incident is the first known documentation of great whites actively killing a large baleen whale.[132][133] A second incident regarding great white sharks killing humpback whales involving a single large female great white nicknamed Helen was documented off the coast of South Africa. Working alone, the shark attacked a 33 ft (10 m) emaciated and entangled humpback whale by attacking the whale's tail to cripple it before she managed to drown the whale by biting onto its head and pulling it underwater. The attack was witnessed via aerial drone by marine biologist Ryan Johnson, who said the attack went on for roughly 50 minutes before the shark successfully killed the whale. Johnson suggested that the shark may have strategized its attack in order to kill such a large animal.[134][135]
Stomach contents of great whites also indicates that whale sharks both juvenile and adult may also be included on the animal's menu, though whether this is active hunting or scavenging is not known at present.[136][137]
Great white sharks were previously thought to reach sexual maturity at around 15 years of age, but are now believed to take far longer; male great white sharks reach sexual maturity at age 26, while females take 33 years to reach sexual maturity.[8][138][139] Maximum life span was originally believed to be more than 30 years, but a study by the Woods Hole Oceanographic Institution placed it at upwards of 70 years. Examinations of vertebral growth ring count gave a maximum male age of 73 years and a maximum female age of 40 years for the specimens studied. The shark's late sexual maturity, low reproductive rate, long gestation period of 11 months and slow growth make it vulnerable to pressures such as overfishing and environmental change.[7]
Little is known about the great white shark's mating habits, and mating behaviour had not been observed in this species until 1997 and properly documented in 2020. It was assumed previously to be possible that whale carcasses are an important location for sexually mature sharks to meet for mating.[130] According to the testimony of fisherman Dick Ledgerwood, who observed two great white sharks mating in the area near Port Chalmers and Otago Harbor, in New Zealand, it is theorized that great white sharks mate in shallow water away from feeding areas and continually roll belly to belly during copulation.[140] Birth has never been observed, but pregnant females have been examined. Great white sharks are ovoviviparous, which means eggs develop and hatch in the uterus and continue to develop until birth.[141] The great white has an 11-month gestation period. The shark pup's powerful jaws begin to develop in the first month. The unborn sharks participate in oophagy, in which they feed on ova produced by the mother. Delivery is in spring and summer.[142] The largest number of pups recorded for this species is 14 pups from a single mother measuring 4.5 m (15 ft) that was killed incidentally off Taiwan in 2019.[143]
A breach is the result of a high-speed approach to the surface with the resulting momentum taking the shark partially or completely clear of the water. This is a hunting technique employed by great white sharks whilst hunting seals. This technique is often used on cape fur seals at Seal Island in False Bay, South Africa. Because the behaviour is unpredictable, it is very hard to document. It was first photographed by Chris Fallows and Rob Lawrence who developed the technique of towing a slow-moving seal decoy to trick the sharks to breach.[144] Between April and September, scientists may observe around 600 breaches. The seals swim on the surface and the great white sharks launch their predatory attack from the deeper water below. They can reach speeds of up to 40 km/h (25 mph) and can at times launch themselves more than 3 m (10 ft) into the air. Just under half of observed breach attacks are successful.[145] In 2011, a 3-m-long shark jumped onto a seven-person research vessel off Seal Island in Mossel Bay. The crew were undertaking a population study using sardines as bait, and the incident was judged not to be an attack on the boat but an accident.[146]
Interspecific competition between the great white shark and the orca is probable in regions where dietary preferences of both species may overlap.[126] An incident was documented on 4 October 1997, in the Farallon Islands off California in the United States. An estimated 4.7–5.3 m (15–17 ft) female orca immobilized an estimated 3–4 m (9.8–13.1 ft) great white shark.[147] The orca held the shark upside down to induce tonic immobility and kept the shark still for fifteen minutes, causing it to suffocate. The orca then proceeded to eat the dead shark's liver.[126][147][148] It is believed that the scent of the slain shark's carcass caused all the great whites in the region to flee, forfeiting an opportunity for a great seasonal feed.[149] Another similar attack apparently occurred there in 2000, but its outcome is not clear.[150] After both attacks, the local population of about 100 great whites vanished.[148][150] Following the 2000 incident, a great white with a satellite tag was found to have immediately submerged to a depth of 500 m (1,600 ft) and swum to Hawaii.[150]
In 2015, a pod of orcas was recorded to have killed a great white shark off South Australia.[151] In 2017, three great whites were found washed ashore near Gansbaai, South Africa, with their body cavities torn open and the livers removed by what is likely to have been orcas.[152] Orcas also generally impact great white distribution. Studies published in 2019 of orca and great white shark distribution and interactions around the Farallon Islands indicate that the cetaceans impact the sharks negatively, with brief appearances by orcas causing the sharks to seek out new feeding areas until the next season.[153] It is unclear whether this is an example of competitive exclusion or ecology of fear. Occasionally, however, some great whites have been seen to swim near orcas without fear.[154]
Of all shark species, the great white shark is responsible for by far the largest number of recorded shark bite incidents on humans, with 272 documented unprovoked bite incidents on humans as of 2012.[18]
More than any documented bite incident, Peter Benchley's best-selling novel Jaws and the subsequent 1975 film adaptation directed by Steven Spielberg provided the great white shark with the image of being a "man-eater" in the public mind.[155] While great white sharks have killed humans in at least 74 documented unprovoked bite incidents, they typically do not target them: for example, in the Mediterranean Sea there have been 31 confirmed bite incidents against humans in the last two centuries, most of which were non-fatal. Many of the incidents seemed to be "test-bites". Great white sharks also test-bite buoys, flotsam, and other unfamiliar objects, and they might grab a human or a surfboard to identify what it is.
Contrary to popular belief, great white sharks do not mistake humans for seals.[156] Many bite incidents occur in waters with low visibility or other situations which impair the shark's senses. The species appears to not like the taste of humans, or at least finds the taste unfamiliar. Further research shows that they can tell in one bite whether or not the object is worth predating upon. Humans, for the most part, are too bony for their liking. They much prefer seals, which are fat and rich in protein.[157]
Studies published in 2021 by Ryan et al. in the Journal of the Royal Society Interface suggest that mistaken identity is in fact a case for many shark bite incidents perpetrated by great white sharks. Using cameras and footage of seals in aquariums as models and mounted cameras moving at the same speed and angle as a cruising great white shark looking up at the surface from below, the experiment suggests that the sharks are likely colorblind and cannot see in fine enough detail to determine whether the silhouette above them is a pinniped or a swimming human, potentially vindicating the hypothesis.[158]
Humans are not appropriate prey because the shark's digestion is too slow to cope with a human's high ratio of bone to muscle and fat. Accordingly, in most recorded shark bite incidents, great whites broke off contact after the first bite. Fatalities are usually caused by blood loss from the initial bite rather than from critical organ loss or from whole consumption. From 1990 to 2011 there have been a total of 139 unprovoked great white shark bite incidents, 29 of which were fatal.[159]
However, some researchers have hypothesized that the reason the proportion of fatalities is low is not that sharks do not like human flesh, but because humans are often able to escape after the first bite. In the 1980s, John McCosker, chair of aquatic biology at the California Academy of Sciences, noted that divers who dived solo and were bitten by great whites were generally at least partially consumed, while divers who followed the buddy system were generally rescued by their companion. McCosker and Timothy C. Tricas, an author and professor at the University of Hawaii, suggest that a standard pattern for great whites is to make an initial devastating attack and then wait for the prey to weaken before consuming the wounded animal. Humans' ability to move out of reach with the help of others, thus foiling the attack, is unusual for a great white's prey.[160]
Shark culling is the deliberate killing of sharks by a government in an attempt to reduce shark attacks; shark culling is often called "shark control".[161] These programs have been criticized by environmentalists and scientists—they say these programs harm the marine ecosystem; they also say such programs are "outdated, cruel, and ineffective".[162] Many different species (dolphins, turtles, etc.) are also killed in these programs (because of their use of shark nets and drum lines)—15,135 marine animals were killed in New South Wales' nets between 1950 and 2008,[161] and 84,000 marine animals were killed by Queensland authorities from 1962 to 2015.[163]
Great white sharks are currently killed in both Queensland and New South Wales in "shark control" (shark culling) programs.[161] Queensland uses shark nets and drum lines with baited hooks, while New South Wales only uses nets. From 1962 to 2018, Queensland authorities killed about 50,000 sharks, many of which were great whites.[164] From 2013 to 2014 alone, 667 sharks were killed by Queensland authorities, including great white sharks.[161] In Queensland, great white sharks found alive on the drum lines are shot.[165] In New South Wales, between 1950 and 2008, a total of 577 great white sharks were killed in nets.[161] Between September 2017 and April 2018, fourteen great white sharks were killed in New South Wales.[166]
KwaZulu-Natal (an area of South Africa) also has a "shark control" program that kills great white sharks and other marine life. In a 30-year period, more than 33,000 sharks were killed in KwaZulu-Natal's shark-killing program, including great whites.[167]
In 2014 the state government of Western Australia led by Premier Colin Barnett implemented a policy of killing large sharks. The policy, colloquially referred to as the Western Australian shark cull, was intended to protect users of the marine environment from shark bite incidents, following the deaths of seven people on the Western Australian coastline in the years 2010–2013.[168] Baited drum lines were deployed near popular beaches using hooks designed to catch great white sharks, as well as bull and tiger sharks. Large sharks found hooked but still alive were shot and their bodies discarded at sea.[169] The government claimed they were not culling the sharks, but were using a "targeted, localised, hazard mitigation strategy".[170] Barnett described opposition as "ludicrous" and "extreme", and said that nothing could change his mind.[171] This policy was met with widespread condemnation from the scientific community, which showed that species responsible for bite incidents were notoriously hard to identify, that the drum lines failed to capture white sharks, as intended, and that the government also failed to show any correlation between their drum line policy and a decrease in shark bite incidents in the region.[172]
Great white sharks infrequently bite and sometimes even sink boats. Only five of the 108 authenticated unprovoked shark bite incidents reported from the Pacific Coast during the 20th century involved kayakers.[173] In a few cases they have bitten boats up to 10 m (33 ft) in length. They have bumped or knocked people overboard, usually biting the boat from the stern. In one case in 1936, a large shark leapt completely into the South African fishing boat Lucky Jim, knocking a crewman into the sea. Tricas and McCosker's underwater observations suggest that sharks are attracted to boats by the electrical fields they generate, which are picked up by the ampullae of Lorenzini and confuse the shark about whether or not wounded prey might be nearby.[174]
Prior to August 1981, no great white shark in captivity lived longer than 11 days. In August 1981, a great white survived for 16 days at SeaWorld San Diego before being released.[175] The idea of containing a live great white at SeaWorld Orlando was used in the 1983 film Jaws 3-D.
Monterey Bay Aquarium first attempted to display a great white in 1984, but the shark died after 11 days because it did not eat.[176] In July 2003, Monterey researchers captured a small female and kept it in a large netted pen near Malibu for five days. They had the rare success of getting the shark to feed in captivity before its release.[177] Not until September 2004 was the aquarium able to place a great white on long-term exhibit. A young female, which was caught off the coast of Ventura, was kept in the aquarium's 3.8 million L (1 million US gal) Outer Bay exhibit for 198 days before she was released in March 2005. She was tracked for 30 days after release.[178] On the evening of 31 August 2006, the aquarium introduced a juvenile male caught outside Santa Monica Bay.[179] His first meal as a captive was a large salmon steak on 8 September 2006, and as of that date, he was estimated to be 1.72 m (68 in) in length and to weigh approximately 47 kg (104 lb). He was released on 16 January 2007, after 137 days in captivity.
Monterey Bay Aquarium housed a third great white, a juvenile male, for 162 days between 27 August 2007, and 5 February 2008. On arrival, he was 1.4 m (4.6 ft) long and weighed 30.6 kg (67 lb). He grew to 1.8 m (5.9 ft) and 64 kg (141 lb) before release. A juvenile female came to the Outer Bay Exhibit on 27 August 2008. While she did swim well, the shark fed only once during her stay and was tagged and released on 7 September 2008. Another juvenile female was captured near Malibu on 12 August 2009, introduced to the Outer Bay exhibit on 26 August 2009, and was successfully released into the wild on 4 November 2009.[180] The Monterey Bay Aquarium introduced a 1.4-m-long male into their redesigned "Open Sea" exhibit on 31 August 2011. He was exhibited for 55 days, and was released into the wild on the 25th of October the same year. However, the shark was determined to have died shortly after release via an attached electronic tag. The cause of death is not known.[181][182][183]
The Monterey Bay Aquarium does not plan to exhibit any more great whites, as the main purpose of containing them was scientific. As data from captive great whites were no longer needed, the institute has instead shifted its focus to study wild sharks.[184]
One of the largest adult great whites ever exhibited was at Japan's Okinawa Churaumi Aquarium in 2016, where a 3.5 m (11 ft) male was exhibited for three days before dying.[185][186] Perhaps the most famous captive was a 2.4 m (7.9 ft) female named Sandy, which in August 1980 became the only great white to be housed at the California Academy of Sciences' Steinhart Aquarium in San Francisco, California. She was released because she would not eat and constantly bumped against the walls.[187]
Due to the vast amounts of resources required and the subsequent cost to keep a great white shark alive in captivity, their dietary preferences, size, migratory nature, and the stress of capture and containment, permanent exhibition of a great white shark is likely to be unfeasible.[188]
Cage diving is most common at sites where great whites are frequent including the coast of South Africa, the Neptune Islands in South Australia,[189] and Guadalupe Island in Baja California. The popularity of cage diving and swimming with sharks is at the focus of a booming tourist industry.[190][191] A common practice is to chum the water with pieces of fish to attract the sharks. These practices may make sharks more accustomed to people in their environment and to associate human activity with food; a potentially dangerous situation. By drawing bait on a wire towards the cage, tour operators lure the shark to the cage, possibly striking it, exacerbating this problem. Other operators draw the bait away from the cage, causing the shark to swim past the divers.
At present, hang baits are illegal off Isla Guadalupe and reputable dive operators do not use them. Operators in South Africa and Australia continue to use hang baits and pinniped decoys.[192] In South Australia, playing rock music recordings underwater, including the AC/DC album Back in Black has also been used experimentally to attract sharks.[193]
Companies object to being blamed for shark bite incidents, pointing out that lightning tends to strike humans more often than sharks bite humans.[194] Their position is that further research needs to be done before banning practices such as chumming, which may alter natural behaviour.[195] One compromise is to only use chum in areas where whites actively patrol anyway, well away from human leisure areas. Also, responsible dive operators do not feed sharks. Only sharks that are willing to scavenge follow the chum trail and if they find no food at the end then the shark soon swims off and does not associate chum with a meal. It has been suggested that government licensing strategies may help enforce these responsible tourism.[192]
A great white shark approaches divers in a cage off Dyer Island, Western Cape, South Africa
A great white shark approaches a cage
Tourists in a cage near Gansbaai
It is unclear how much of a concurrent increase in fishing for great white sharks has caused the decline of great white shark populations from the 1970s to the present. No accurate global population numbers are available, but the great white shark is now considered vulnerable.[1] Sharks taken during the long interval between birth and sexual maturity never reproduce, making population recovery and growth difficult.[8]
The International Union for Conservation of Nature notes that very little is known about the actual status of the great white shark, but as it appears uncommon compared to other widely distributed species, it is considered vulnerable.[1] It is included in Appendix II of CITES,[14] meaning that international trade in the species (including parts and derivatives) requires a permit.[196] As of March 2010, it has also been included in Annex I of the CMS Migratory Sharks MoU, which strives for increased international understanding and coordination for the protection of certain migratory sharks.[197] A February 2010 study by Barbara Block of Stanford University estimated the world population of great white sharks to be lower than 3,500 individuals, making the species more vulnerable to extinction than the tiger, whose population is in the same range.[198] According to another study from 2014 by George H. Burgess, Florida Museum of Natural History, University of Florida, there are about 2,000 great white sharks near the California coast, which is 10 times higher than the previous estimate of 219 by Barbara Block.[199][200]
Fishermen target many sharks for their jaws, teeth, and fins, and as game fish in general. The great white shark, however, is rarely an object of commercial fishing, although its flesh is considered valuable. If casually captured (it happens for example in some tonnare in the Mediterranean), it is misleadingly sold as smooth-hound shark.[201]
The great white shark was declared vulnerable by the Australian Government in 1999 because of significant population decline and is currently protected under the Environmental Protection and Biodiversity Conservation (EPBC) Act.[202] The causes of decline prior to protection included mortality from sport fishing harvests as well as being caught in beach protection netting.[203]
The national conservation status of the great white shark is reflected by all Australian states under their respective laws, granting the species full protection throughout Australia regardless of jurisdiction.[202] Many states had prohibited the killing or possession of great white sharks prior to national legislation coming into effect. The great white shark is further listed as threatened in Victoria under the Flora and Fauna Guarantee Act, and as rare or likely to become extinct under Schedule 5 of the Wildlife Conservation Act in Western Australia.[202]
In 2002, the Australian government created the White Shark Recovery Plan, implementing government-mandated conservation research and monitoring for conservation in addition to federal protection and stronger regulation of shark-related trade and tourism activities.[203] An updated recovery plan was published in 2013 to review progress, research findings, and to implement further conservation actions.[15] A study in 2012 revealed that Australia's white shark population was separated by Bass Strait into genetically distinct eastern and western populations, indicating a need for the development of regional conservation strategies.[204]
Presently, human-caused shark mortality is continuing, primarily from accidental and illegal catching in commercial and recreational fishing as well as from being caught in beach protection netting, and the populations of great white shark in Australia are yet to recover.[15]
In spite of official protections in Australia, great white sharks continue to be killed in state "shark control" programs within Australia. For example, the government of Queensland has a "shark control" program (shark culling) which kills great white sharks (as well as other marine life) using shark nets and drum lines with baited hooks.[205][161] In Queensland, great white sharks that are found alive on the baited hooks are shot.[165] The government of New South Wales also kills great white sharks in its "shark control" program.[161] Partly because of these programs, shark numbers in eastern Australia have decreased.[164]
The Australasian population of great white sharks is believed to be in excess of 8,000–10,000 individuals according to genetic research studies done by CSIRO, with an adult population estimated to be around 2,210 individuals in both Eastern and Western Australia. The annual survival rate for juveniles in these two separate populations was estimated in the same study to be close to 73 percent, while adult sharks had a 93 percent annual survival rate. Whether or not mortality rates in great white sharks have declined, or the population has increased as a result of the protection of this species in Australian waters is as yet unknown due to the slow growth rates of this species.[206]
The great white shark is one of the most commonly found in the waters of New Zealand.[207] As of April 2007, great white sharks were fully protected within 370 km (230 mi) of New Zealand and additionally from fishing by New Zealand-flagged boats outside this range. The maximum penalty is a $250,000 fine and up to six months in prison.[208] In June 2018 the New Zealand Department of Conservation classified the great white shark under the New Zealand Threat Classification System as "Nationally Endangered". The species meets the criteria for this classification as there exists a moderate, stable population of between 1000 and 5000 mature individuals. This classification has the qualifiers "Data Poor" and "Threatened Overseas".[209]
In 2013, great white sharks were added to California's Endangered Species Act. From data collected, the population of great whites in the North Pacific was estimated to be fewer than 340 individuals. Research also reveals these sharks are genetically distinct from other members of their species elsewhere in Africa, Australia, and the east coast of North America, having been isolated from other populations.[210]
A 2014 study estimated the population of great white sharks along the California coastline to be approximately 2,400.[211][212]
In 2015 Massachusetts banned catching, cage diving, feeding, towing decoys, or baiting and chumming for its significant and highly predictable migratory great white population without an appropriate research permit. The goal of these restrictions is to both protect the sharks and public health.[213]
The great white shark (Carcharodon carcharias), also known as the white shark, white pointer, or simply great white, is a species of large mackerel shark which can be found in the coastal surface waters of all the major oceans. It is notable for its size, with the largest preserved female specimen measuring 5.83 m (19.1 ft) in length and around 2,000 kg (4,410 lb) in weight at maturity. However, most are smaller; males measure 3.4 to 4.0 m (11 to 13 ft), and females measure 4.6 to 4.9 m (15 to 16 ft) on average. According to a 2014 study, the lifespan of great white sharks is estimated to be as long as 70 years or more, well above previous estimates, making it one of the longest lived cartilaginous fishes currently known. According to the same study, male great white sharks take 26 years to reach sexual maturity, while the females take 33 years to be ready to produce offspring. Great white sharks can swim at speeds of 25 km/h (16 mph) for short bursts and to depths of 1,200 m (3,900 ft).
The great white shark is an apex predator, as it has no known natural predators other than, on very rare occasions, the orca. It is arguably the world's largest-known extant macropredatory fish, and is one of the primary predators of marine mammals, up to the size of large baleen whales. This shark is also known to prey upon a variety of other marine animals, including fish, and seabirds. It is the only known surviving species of its genus Carcharodon, and is responsible for more recorded human bite incidents than any other shark.
The species faces numerous ecological challenges which has resulted in international protection. The International Union for Conservation of Nature lists the great white shark as a vulnerable species, and it is included in Appendix II of CITES. It is also protected by several national governments, such as Australia (as of 2018). Due to their need to travel long distances for seasonal migration and extremely demanding diet, it is not logistically feasible to keep great white sharks in captivity; because of this, while attempts have been made to do so in the past, there are no known aquariums in the world believed to house a live specimen.
The novel Jaws by Peter Benchley and its subsequent film adaptation by Steven Spielberg depicted the great white shark as a ferocious man-eater. Humans are not a preferred prey of the great white shark, but the great white is nevertheless responsible for the largest number of reported and identified fatal unprovoked shark attacks on humans, although this happens very rarely (typically fewer than 10 times a year globally).
La Blanka ŝarko aŭ Granda blanka ŝarko (Carcharodon carcharias), konata ankaŭ kiel granda blankulo, aŭ poezie blanka morto, estas specio de granda lamnoforma ŝarko kiu povas troviĝi en la akvoj de marborda surfaco de ĉefaj oceanoj. La Blanka ŝarko estas konata ĉefe pro sia grando, kun maturaj individuoj kreskantaj ĝis 6.4 m laŭ longo (kvankam oni publikigis registrojn de grandaj blankaj ŝarkoj ĝis ĉirkaŭ 8 m,[1] kaj de 3,324 kg peze.[2][3][4][5] Tiu ŝarko atingas sian maturecon je ĉirkaŭ 15 jaroj de aĝo kaj estis iam supozate kun vivodaŭro de ĉirkaŭ 30 jaroj. La vera vivodaŭro de grandaj blankaj ŝarkoj estas multe pli longa; nuntempe oni ĉirkaŭkalkulas ke ĝi povas esti tiom longa kiom ĝis 70 jaroj aŭ plie, kio faras ĝin unu el plej longvivaj kartilagaj fiŝoj nune konataj.[6] Masklaj grandaj blankaj ŝarkoj bezonas 26 jarojn por atingi seksan maturecon, dum inoj bezonas 33 jarojn por esti pretaj produkti idojn.[7] Grandaj blankaj ŝarkoj povas akceli ĝis ĉirkaŭ 56 km/h.[8]
La Blanka ŝarko aŭ Granda blanka ŝarko (Carcharodon carcharias), konata ankaŭ kiel granda blankulo, aŭ poezie blanka morto, estas specio de granda lamnoforma ŝarko kiu povas troviĝi en la akvoj de marborda surfaco de ĉefaj oceanoj. La Blanka ŝarko estas konata ĉefe pro sia grando, kun maturaj individuoj kreskantaj ĝis 6.4 m laŭ longo (kvankam oni publikigis registrojn de grandaj blankaj ŝarkoj ĝis ĉirkaŭ 8 m, kaj de 3,324 kg peze. Tiu ŝarko atingas sian maturecon je ĉirkaŭ 15 jaroj de aĝo kaj estis iam supozate kun vivodaŭro de ĉirkaŭ 30 jaroj. La vera vivodaŭro de grandaj blankaj ŝarkoj estas multe pli longa; nuntempe oni ĉirkaŭkalkulas ke ĝi povas esti tiom longa kiom ĝis 70 jaroj aŭ plie, kio faras ĝin unu el plej longvivaj kartilagaj fiŝoj nune konataj. Masklaj grandaj blankaj ŝarkoj bezonas 26 jarojn por atingi seksan maturecon, dum inoj bezonas 33 jarojn por esti pretaj produkti idojn. Grandaj blankaj ŝarkoj povas akceli ĝis ĉirkaŭ 56 km/h.
El gran tiburón blanco (Carcharodon carcharias)[2] es una especie de pez cartilaginoso lamniforme de la familia Lamnidae (escualo). Vive en las aguas cálidas y templadas de casi todos los océanos. Esta especie es la única del género Carcharodon que sobrevive en la actualidad. A nivel mundial se considera Vulnerable (IUCN).
En 1758 Carlos Linneo dio al tiburón blanco su primer nombre científico, Carcharodon carcharias. Andrew Smith le dio el nombre genérico Carcharodon en 1833, y en 1873 el nombre genérico fue identificado con el nombre específico de Linnaeus y el nombre científico actual, Carcharodon carcharias. Carcharodon viene de las palabras griegas καρχαρίας karcharías, que significa ‘agudo’ o ‘dentado’, y οδους, odous, que significa ‘diente’.[3] El tiburón blanco pertenece a la clase Chondrichthyes. Esta clase de peces representan uno de los linajes de vertebrados más antiguos, que surgieron hace más de cuatrocientos millones de años. Los tiburones, específicamente, comprenden ∼45 % de las especies conocidas de Elasmobranchii e incluyen muchos de los depredadores oceánicos de nivel meso y ápice.[4]
El gran tiburón blanco existe desde el Mioceno. Los fósiles más antiguos conocidos del tiburón blanco datan de hace unos dieciséis millones de años aproximadamente.[5] Sin embargo la filogenia del gran tiburón blanco sigue siendo objeto de debate. La hipótesis original de los orígenes del tiburón blanco es que comparte un ancestro común con un tiburón prehistórico, como el megalodon. Las similitudes entre los restos físicos y el tamaño extremo de ambos llevó a muchos científicos a creer que estos tiburones estaban estrechamente relacionados, y el nombre de Carcharodon megalodon se aplicó a este último. Sin embargo, una nueva hipótesis propone que C. megalodon y el tiburón blanco son parientes lejanos (aunque compartiendo también la familia Lamnidae). El gran tiburón blanco también está más estrechamente relacionado con una antigua especie de tiburón, el tiburón mako, que a C. megalodon, una teoría que parece estar apoyada por el descubrimiento de un conjunto completo de mandíbulas con doscientos veintidós dientes y las cuarenta y cinco vértebras de Carcharodon hubbelli en 1988 y publicado el 14 de noviembre de 2012.[6] Además, nuevas hipótesis vinculan C. megalodon al género Carcharocles, que también incluye otros tiburones como Megalodon; Otodus obliquus es el antiguo representante del género extinto Carcharocles.[7]
Es especie recibe multitud de nombres a lo largo de su área de distribución. En español, las denominaciones más comunes son tiburón blanco y gran tiburón blanco (esta última influida por el nombre en inglés, great white shark). El nombre de «blanco» se debe a que en algunos ejemplares viejos, con el paso de los años, se ha ido aclarando el tono negruzco de su dorso hasta un gris claro, y junto al blanquecino del vientre les da el aspecto de ser blancos. Y como escualos que son, siguen creciendo a lo largo de su vida, y cuanto más viejos más grandes; de ahí lo de «gran blanco».
En España, la denominación tradicional de origen medieval lo identifica como jaquetón (aumentativo de jaque, amenaza), nombre que junto con distintos adjetivos se aplica también a muchas otras especies de la familia Carcharhinidae. Existe también el nombre jaquetón blanco, derivado de la fusión entre el nombre anterior y el de tiburón blanco, más popular en la actualidad. El nombre de marrajo, como se le menciona a veces, puede llevar a confusiones con otras especies de tiburones.
Se estima que el tiburón blanco apareció en el planeta durante el Mioceno,[7] siendo el fósil más antiguo encontrado de hace unos dieciséis millones de años aproximadamente.[5] Según los biólogos deriva de Carcharodon megalodon, un gigantesco tiburón prehistórico. Sin embargo, otros expertos consideran que, a pesar de la indudable pertenencia de ambos al orden de los Lamniformes, el tiburón blanco en realidad tiene mayor parentesco con el mako, del género Isurus.
Según los paleontólogos Shelton Applegate, Maisey John, Robert Purdy y el biólogo Leonard Compagno, el megalodón y el gran tiburón blanco provienen de Cretolamna carcharodon, y por lo tanto deben ser considerados como miembros del mismo género, Carcharodon, y de la misma familia, Lamnidae.
Cappetta Henri, John Long, Mikael Siverson, y David Ward, por su parte, encuentran que el tiburón blanco viene de una línea separada de la de Megalodon, que a su vez deriva de Cretolamna y Otodus, dos tiburones prehistóricos extintos. También hay teóricos que establecen su descendencia de Carcharodon orientalis, que se cree que pertenecía a un eslabón perdido de la evolución. La similitud entre los dientes del megalodon y el tiburón blanco demuestran la convergencia evolutiva entre ambos, pero no una relación genética directa. Sin embargo, los científicos aún hoy debaten la procedencia exacta del tiburón blanco.
En las playas del sudeste argentino (Miramar, Mar del Sud) se han identificado restos fósiles de Carcharodon gracias al aporte de turistas y pescadores deportivos.[8]
Los tiburones blancos se caracterizan por su cuerpo fusiforme y gran robustez, en contraste con las formas aplastadas que suelen lucir otros tiburones. El morro es cónico, corto y grueso. La boca, muy grande y redondeada, tiene forma de arco. Permanece siempre entreabierta, dejando ver al menos una hilera de dientes de la quijada superior y una o dos de la inferior, mientras el agua penetra en ella y sale continuamente por las branquias. Si este flujo se detuviese, el tiburón se ahogaría por carecer de opérculos para regular el paso correcto del agua, y se hundiría en la misma, ya que al no poseer tampoco vejiga natatoria se ve condenado a estar en continuo movimiento para evitarlo.
Durante el ataque, las fauces se abren hasta tal punto que la forma de la cabeza se deforma pues la mandíbula se proyecta, y se cierran luego con una fuerza trescientas veces superior a la de una mandíbula humana (12-24 tn).
Los dientes son grandes, aserrados, de forma triangular y muy anchos. Al contrario que otros tiburones, no poseen diastema ni reducción de diente alguno, sino que tienen toda la quijada provista de dientes alineados e igualmente capaces de aferrar, cortar y desgarrar. Detrás de las dos hileras de dientes principales, los tiburones blancos tienen dos o tres más en continuo crecimiento que suplen la frecuente caída de dientes con otros nuevos y se van reemplazando por nuevas hileras a lo largo de los años. La base del diente carece de raíz y se encuentra bifurcada, dándole una apariencia inconfundible en forma de punta de flecha.
Los orificios nasales (narinas) son muy estrechos, mientras que los ojos son pequeños, circulares y completamente negros. En los costados se sitúan cinco hendiduras branquiales, dos aletas pectorales bien desarrolladas y de forma triangular y otras dos, cerca de la aleta caudal, mucho más pequeñas. La caudal está muy desarrollada, al igual que la gran aleta dorsal de su lomo, de forma inconfundible para cualquiera. Otras dos aletas pequeñas (segunda dorsal y anal) cerca de la cola, completan el aspecto de este animal.
A pesar de su nombre, el jaquetón solamente es blanco en su parte ventral, mientras que la dorsal es gris o azulada. Este patrón, común en muchos animales acuáticos, sirve para confundirse con la luz solar (en caso de mirarse desde abajo) o con las oscuras aguas marinas (en caso de hacerlo desde arriba), constituyendo un camuflaje tan simple como efectivo. El extremo de la parte ventral de las aletas escapulares y la zona de las axilas aparecen teñidos de negro. La piel, muy áspera, se compone de duras escamas llamadas dentículos dérmicos por su forma afilada.
No obstante, la denominación de «tiburón blanco» podría tener su lógica en el caso de avistarse ejemplares albinos de esta especie, que, aunque son muy raros, existen. En 1996 se pescó en las costas de El Cabo Oriental (Sudáfrica) una hembra joven de apenas 145 cm que exhibía esta rara característica.
Las terminaciones nerviosas del extremo frontal, antes mencionadas, recogen hasta la menor vibración ocurrida en el agua y guían al animal hasta la posible presa que esté causando esa perturbación. Otros receptores (conocidos como ampollas de Lorenzini, unas células especializadas con una forma similar a la de minúsculas «botellas») situados en torno a los orificios nasales le permiten captar también campos eléctricos de frecuencia variable que probablemente use para orientarse en sus migraciones a través de largas distancias. Por si esto fuera poco, su olfato es tan potente que la presencia de un par de moléculas de sangre las detecta entre un millón de moléculas de agua a kilómetros de distancia sirve para atraerlo, al tiempo que se vuelve mucho más agresivo. Además, son capaces de distinguir entre las diferentes concentraciones en las que se puede encontrar una partícula olorosa en particular, lo que les permite una mejor orientación hacia el alimento. Por lo general, aquellas especies que tienen un sentido del olfato muy agudo tienen multitud de locus o loci para genes del receptor olfativo OF. Por ello, cuando se secuenció el genoma del tiburón blanco eso era lo que cabría esperar, debido a su gran capacidad para detectar olores.[9] Sin embargo, este hecho no se dio. Como alternativa, se ha propuesto que, en su lugar, posean secuencias de genes relacionados con la recepción de olores muy conservadas (seleccionadas positivamente por la evolución) o enriquecidas, o bien exista una familia de genes alternativos que tengan un papel importante en esta función. El órgano vomeronasal constituye un órgano de recepción olfativa auxiliar al sentido del olfato que está presente en algunos vertebrados. La secuenciación del ADN del tiburón blanco a detectado que poseen catorce genes para el receptor vomeronasal, cumpliéndo la hipótesis del enriquecimiento génico, lo que indica una mayor regulación del proceso.[10] Adicionalmente se ha encontrado una secuencia génica conservada que podría tener relación con la compensación de escasas secuencias del gen OF. La proteína Bbs5 es una molécula relacionada con el ensamblaje celular del Cilio celular. Defectos en esta proteína se han descrito en el Síndrome de Bardet-Biedl que, entre otras cosas, puede provocar deficiencias en la detección de olores o anosmia. En el tiburón blanco se ha visto que la secuencia de dicha proteína se encuentra muy conservada, pudiendo constituir otro método para desarrollar una aguda detección de olores.[10] La vista también está bien desarrollada y tiene un papel muy importante en la aproximación final a la presa y su peculiar modelo de acecho y ataque desde debajo de la misma. La vista del Tiburón Blanco es completamente verde. Sus ojos mirando hacia los costados, y no pueden mirar hacia adelante en forma recta como los humanos.
La longitud más frecuente entre los tiburones blancos adultos es de 5 a 6.4 m (siendo los machos menores que las hembras), aunque se han citado casos de individuos excepcionales que rebasaban ampliamente esas medidas. En la actualidad no se puede asegurar cuál es realmente el tamaño máximo en esta especie, hecho que se ve reforzado por la existencia de notas antiguas y poco fiables sobre animales realmente gigantescos. Varios de estos casos se analizan en el libro The Great White Shark (1991), de Richard Ellis y John E. McCosker, ambos expertos en tiburones.
Durante décadas, muchos libros de referencia en el campo de la ictiología, así como el Libro Guinness de récords mundiales, recogieron dos tiburones blancos como los más grandes jamás capturados; uno de ellos era un ejemplar de 9 m supuestamente capturado en aguas del Sur de Australia, cerca de Port Fairy, en la década de 1870 y el otro se trataba de un individuo de 11.3 m que quedó atrapado en una red para arenques en Nuevo Brunswick, Canadá en la década de 1930.
Al amparo de esta longitud máxima, los avistamientos de tiburones blancos de 7 a 10 m (metros) de largo fueron considerados hasta cierto punto comunes y aceptados sin gran discusión. Sin embargo, varios investigadores pusieron en duda la fiabilidad del reporte de Port Fairy, haciendo hincapié en la gran diferencia de tamaño entre este individuo y cualquiera de los otros tiburones blancos capturados. Un siglo después de la captura, se estudiaron las mandíbulas del animal, todavía conservadas, y se pudo determinar que su auténtico tamaño corporal rondaba los 6 m de largo. La confusión pudo ser producto de un fallo tipográfico, un error derivado del paso de unidades anglosajonas a internacionales (6 m son unos 20.5 pies) o una simple exageración. Respecto al ejemplar de Nuevo Brunswick, los expertos creen hoy en día que debió tratarse de un tiburón peregrino (Cetorhinus maximus), especie con un cuerpo similar al del tiburón blanco y que es corriente en aguas canadienses.
Volviendo a Ellis y McCosker, éstos aseguraron en su obra que los mayores tiburones blancos rondan los 6 m de longitud, y que los informes sobre individuos de 7 m o más, aunque existentes en la literatura popular, no están presentes en la científica. De forma sarcástica recalcan el hecho de que, al igual que las supuestas anacondas y pitones gigantes, «estos [tiburones] gigantes tienden a desaparecer cuando un observador responsable se aproxima con una cinta métrica».
El mayor tamaño que Ellis y McCosker consideran como cierto es el de un tiburón blanco de 6.4 m capturado en aguas cubanas en 1945, aunque apuntan que otros expertos consideran que su tamaño debió ser algo menor. El peso atribuido (pero no confirmado) a este ejemplar fue de 3270 kg (kilogramos). Desde entonces, se han publicado noticias de ejemplares mayores pero Ellis y McCosker hacen notar que las mediciones son a menudo deficientes y, una vez verificadas, dan resultados que suelen estar entre los 6.1 y 6.4 m. Por ejemplo, muchas publicaciones hablan de un tiburón blanco hembra de 7 m pescado por Alfredo Cutajar en la isla de Malta, en 1987. En su libro, Ellis y McCosker aceptan que este tiburón parecía tener un tamaño superior a la media, pero no consideran como cierta la medida de 7.13 m. Durante los siguientes años, otros expertos también han encontrado motivos para dudar de este dato, debido en parte al desacuerdo entre Cutajar y otros testigos a la hora de fijar las medidas. Finalmente, un analista fotográfico de la BBC concluyó, teniendo en cuenta el error al que la perspectiva puede llevar en la fotografía del animal, que el tamaño real del animal estaría en torno a los 5.6 m.[11] En abril de 2014, personal del Ministerio de pesca australiano logró capturar y etiquetar a una gran hembra de tiburón blanco de aproximadamente treinta años de edad que midió 5.3 m de longitud y pesó 1.6 t (toneladas); esta captura se realizó cerca de la isla Mistaken, a 400 km (kilómetros) de Perth.[12] En agosto de 2015, fue documentada una gran hembra conocida como Deep Blue en la isla Guadalupe en el Pacífico mexicano, la cual superó los seis metros de longitud (20 pies)[13] y se le estima una edad de alrededor de cincuenta años.[14]
Actualmente,[¿cuándo?] la mayoría de los expertos están de acuerdo en que el tamaño máximo que puede alcanzar un tiburón blanco es de casi unos 6 m de longitud y alrededor de 1.9 t (toneladas) de peso. Los informes sobre tamaños mucho mayores que este suelen considerarse dudosos y según el Canadian Shark Research Centre (Centro Canadiense de Investigación del Tiburón), el gran tiburón blanco más grande correctamente medido fue una hembra capturada en agosto de 1988 en la isla del Príncipe Eduardo, que midió 6.1 m. El tiburón fue pescado por David McKendrick, un residente local de Alberton, West Prince. McKendrick y un hombre llamado David Livingstone tienen el primer y segundo mayor diente de este tiburón.[11]
En lo relativo al peso se añade un nuevo problema, ya que este puede variar ligeramente en función de lo que el tiburón haya comido y si lo ha hecho de forma más o menos reciente. Un ejemplar adulto puede introducirse en la boca hasta 14 kg de carne de un solo mordisco, y almacenar varios más en su estómago hasta que termina de digerirlos. Por esta razón, Ellis y McConker consideran posible que los tiburones blancos puedan llegar a alcanzar pesos de 2 t (toneladas), aunque el mayor de los que ellos han estudiado «sólo» pesaba 1.75 t.
El mayor tiburón blanco reconocido por la Asociación Internacional de Pesca Deportiva (IGFA, en sus siglas en inglés) es un ejemplar de 1208 kg capturado por Alf Dean en 1959, al sur de Australia. Se conocen muchos otros ejemplares mayores, pero la IGFA no los tiene en cuenta por haber sido capturados sin respetar las normas impuestas por esta organización.
El tiburón blanco vive sobre las zonas de plataforma continental, cerca de las costas, donde el agua es menos profunda. Es en estas zonas donde la abundancia de luz y corrientes marinas genera una mayor concentración de vida animal, lo que para esta especie equivale a una mayor cantidad de alimento. Sin embargo, están ausentes de los fríos océanos Ártico y Antártico, a pesar de su gran abundancia en plancton, peces y mamíferos marinos. Los tiburones blancos tienen un avanzado metabolismo que les permite mantenerse más calientes que el agua que les rodea, pero no lo suficiente como para poblar estas zonas extremas.[15] Estas características metabólicas les permiten copar las capas más superficiales del agua salada pero también sumergirse hasta los mil metros de profundidad donde, además de la alta presión y la escasez de nutrientes, la baja temperatura juega un papel fundamental en la exclusión de especies, logrando así colonizar un nicho térmico alternativo.
Áreas con presencia frecuente de tiburones blancos son las aguas de las Antillas Menores, algunas partes de las Antillas Mayores, el Golfo de México hasta Florida y Cuba, y la Costa Este de Estados Unidos desde allí hasta Terranova; la franja costera de Río Grande del Sur a la Patagonia, la del Pacífico de América del Norte (desde Baja California hasta el sur de Alaska, donde llegan en años anormalmente cálidos) y del Sur (desde Panamá a Chile); archipiélagos del Pacífico como Hawái, Fiyi y Nueva Caledonia; Australia (con la excepción de su costa norte, siendo abundante en el resto), Tasmania y Nueva Zelanda, siendo muy frecuente en la zona de la Gran Barrera de Coral; norte de Filipinas y todo el litoral asiático desde Hainan hasta Japón y la isla de Sajalín; Seychelles, Maldivas, Sudáfrica (donde es muy abundante) y las zonas cercanas a la desembocadura de los ríos Congo y Volta; y la zona costera desde Senegal a Inglaterra, con agrupación apreciable en las islas Cabo Verde y Canarias, penetrando también en los mares Mediterráneo y Rojo.[16]
Ocasionalmente, esta especie puede alcanzar también aguas de Indonesia, Malasia, el mar de Ojotsk.
Normalmente se mantiene a una cierta distancia de la línea costera, acercándose solo en aquellas zonas con especial concentración de atunes, focas, pingüinos u otros animales de hábitos costeros. Igualmente, suele permanecer cerca de la superficie, aunque ocasionalmente desciende hasta cerca del kilómetro de profundidad.
En un estudio reciente, se comprobó que los grandes tiburones blancos de California emigran a un área entre Baja California y Hawái conocida como «el Café del Tiburón Blanco», donde pasan al menos cien días al año antes de volver a Baja California. En el viaje, nadan despacio y se sumergen a unos 900 m (metros) de profundidad. Tras regresar, cambian su comportamiento y hacen inmersiones cortas a aproximadamente 300 m durante unos diez minutos. Otro tiburón blanco etiquetado de la costa de Sudáfrica nadó a la costa del sur de Australia y regresó en el espacio de un año. Esto refutó las teorías tradicionales que decían que los tiburones blancos son depredadores territoriales costeros y abre la posibilidad de que exista una interacción entre poblaciones de tiburón blanco que antes eran consideradas independientes. Aún se desconoce por qué migran, barajándose la alimentación estacional o la existencia de áreas de acoplamiento.[15]
En un estudio similar un gran tiburón blanco de Sudáfrica fue rastreado nadando a la costa noroeste de Australia y atrás a la misma posición en Sudáfrica, un viaje de 20 000 km (kilómetros), en menos de nueve meses.[16]
Los tiburones blancos difieren bastante de ser simples «máquinas de matar», como sostiene la imagen popular (leyenda urbana) que se tiene de ellos. Para poder capturar los grandes mamíferos marinos que constituyen la base de la dieta de los adultos, los tiburones blancos practican una característica emboscada: se sitúan a varios metros bajo la presa, que nada en la superficie o cerca de ella, usando el color oscuro de su dorso como camuflaje con el fondo y volviéndose así invisibles a sus víctimas. Cuando llega el momento de atacar, avanzan rápidamente hacia arriba con potentes movimientos de la cola y abren las mandíbulas. El impacto suele llegar en el vientre, donde el tiburón aferra fuertemente a la víctima: si ésta es pequeña, como un león marino, la mata en el acto y posteriormente la engulle entera. Si es más grande, arranca un gran trozo de la misma que ingiere entero, ya que sus dientes no le permiten masticar. La presa puede quedar entonces muerta o moribunda, y el tiburón volverá a alimentarse de ella arrancando un pedazo detrás de otro. Excitados por la presencia de sangre, la zona se llenará pronto de otros tiburones. En algunas zonas del Pacífico, los tiburones blancos arremeten con tanta fuerza a las focas y leones marinos que se elevan un par de metros sobre el nivel del agua con su presa entre las mandíbulas, antes de volver a zambullirse.
La alimentación del tiburón blanco en el Mediterráneo se basa principalmente en el atún rojo, emperadores, tortugas marinas, cetáceos y la foca monje; esta última prácticamente extinta del Mediterráneo occidental. De hecho en España, su exterminio fue paralelo al desarrollo turístico; era inviable ofertar a principios del siglo XX, turismo de sol y playa, y al mismo tiempo proteger la foca monje y controlar el número de tiburones blancos. Los ataques del tiburón blanco al hombre en el Mediterráneo actualmente son extraños, alejados de la costa y a profundidad, no así años atrás.
La mayoría de los ataques ocurren durante el amanecer o bien en el atardecer, pues es en este momento cuando las profundidades no se pueden vislumbrar de manera adecuada. Solo se aprecia la superficie, pues los rayos del Sol en ese momento aún son débiles para penetrar en las profundidades, lo que le proporciona una ventaja al tiburón para atacar a su presa sin ser percibido.
Esta especie también consume carroña, especialmente la que procede de cadáveres de ballena a la deriva, de los que arrancan grandes pedazos. Cerca de las costas, los tiburones blancos consumen grandes cantidades de objetos flotantes por error: en sus estómagos se han llegado a encontrar incluso matrículas de automóvil.[17]
Tanto la caza como el resto de la vida del gran tiburón blanco suelen ser solitarios. Ocasionalmente se ven parejas o pequeños grupos desplazándose a la búsqueda de alimento, labor que les lleva a recorrer cientos de kilómetros. Aunque preferentemente nómadas, algunos ejemplares prefieren alimentarse en ciertas zonas costeras, como ocurre en algunas regiones de California, Sudáfrica y especialmente Australia.
Los tiburones blancos jóvenes se alimentan principalmente de peces como rayas y otros tiburones, pero cuando ya son adultos se alimentan de mamíferos marinos como focas, lobos y leones marinos principalmente en costas californianas, pero en zonas donde no hay pinnípedos cazan delfines, marsopas y eventualmente zifios, los atacan por detrás, por arriba o por debajo para evitar ser detectados por su ecolocalización, ocasionalmente atacan otros cetáceos como cachalotes pigmeos y calderones.
También cazan pingüinos, tortugas marinas y se tienen registros de nutrias marinas con mordeduras de tiburones en California.
La orca puede constituir una amenaza para los tiburones blancos. El 4 de octubre de 1997, en las aguas que bañan las islas Farallón, ocurrió un ataque de una orca hembra de 6,50 metros conocida por los científicos como Ca2 contra un tiburón blanco, durante el cual el tiburón murió. No se sabe realmente el verdadero tamaño de aquel ejemplar debido a que quedó completamente destrozado, pero algunos expertos suponen que se trataba de un tiburón joven.
Contrariamente a lo que mucha gente piensa, los grandes tiburones blancos adultos no son atacados por las orcas, que van principalmente a por ejemplares jóvenes por ser más fáciles de capturar; se cree que el ataque ocurrido fue por competencia por las presas ya que ambas especies tienen casi los mismos hábitos alimentarios, por lo que las orcas desplazan a los tiburones a áreas donde no haya más de estos cetáceos. Una zona donde se superponen ambas especies es toda la costa californiana, pero también hay competencia en el Pacífico oeste, posiblemente en Japón donde ambas especies son abundantes, el Atlántico suroeste, algunas zonas de Australia y el Mediterráneo, y también en aguas de Nueva Zelanda.
Aparte de orcas, los ejemplares jóvenes pueden caer presas de tiburones tigre, tiburones toro y cocodrilos de agua salada en costas australianas. El canibalismo no es ajeno a esta especie.
Aunque apenas hay unos cuantos casos de hembras grávidas capturadas, se puede afirmar que esta especie prefiere reproducirse en aguas templadas, en primavera o verano, y es ovovivípara. Poseen un ciclo reproductivo lento con embriones denominados oófagos: los huevos, de cuatro a diez o tal vez hasta catorce semanas, permanecen en el útero hasta que eclosionan, y es entonces cuando se da el canibalismo intrauterino u Oofagia (siendo las crías más débiles y los huevos aún por abrir devorados por sus hermanos más fuertes) de la misma forma que sucede en otras especies de lámnidos. Se estima que el tiempo de gestación de estos animales es de un año. Unas tres o cuatro crías de 12 dm (decímetros) de largo y dientes aserrados logran salir al exterior en el parto e inmediatamente se alejan de su madre para evitar ser devoradas por ésta. Desde entonces llevan una vida solitaria, creciendo a un ritmo bastante rápido. Alcanzan los dos metros en el primer año de vida; los machos, más pequeños que las hembras, maduran sexualmente antes que éstas, cuando alcanzan los 3.8 m (metros) de largo (unos cuatro años), aunque, de acuerdo con Compagno (1984), algunos individuos podrían madurar excepcionalmente cuando todavía cuentan con apenas dos metros y medio. Se distinguen por unas extensiones de las aletas pélvicas que sirven de órganos copuladores. Las hembras no pueden reproducirse hasta que alcanzan entre 4.5 y 5 m de largo y se cree que son fértiles durante un corto periodo de tiempo, lo que hace que su tasa reproductiva sea baja.
No se conoce gran cosa sobre las relaciones intraespecíficas que se dan en esta especie, y lo que respecta al apareamiento no es una excepción. Es posible que este se produzca con más frecuencia después de que varios individuos compartan un gran festín, como por ejemplo un cadáver de ballena. La vida media para estos animales no se conoce con exactitud, pero es probable que oscile entre los quince y treinta años. En enero de 2014, un grupo investigadores del Woods Holle Oceanographic Institution de Cape Cod, en Massachusetts, liderados por el Dr. Li Ling Hamady, publicaron un estudio basado en la datación con carbono-14 sobre las vértebras de diversos ejemplares (4 machos y 4 hembras) del noroeste del Atlántico en la revista científica PLOS ONE. En dicho estudio se concluyó que la expectativa de vida del tiburón blanco era de más de setenta años, tres veces más de lo que anteriormente se pensaba, ya que el ejemplar más longevo, un macho, tenía una edad de setenta y tres años, mientras que la hembra más madura contaba con unos cuarenta años de edad.[18]
Debido al amplio rango de distribución de esta especie, es imposible saber el número de tiburones blancos que existen, aunque sea de forma aproximada. No obstante, su baja densidad poblacional, unida a su escasa tasa de reproducción, su larga infancia y su baja esperanza de vida hacen que el tiburón blanco no sea un animal precisamente abundante. La pesca deportiva de este tiburón, sin interés económico alguno, se ha incrementado en los últimos treinta años debido en gran parte a la popularidad de películas como Tiburón (Steven Spielberg, 1975) hasta el punto que se la considera amenazada o en peligro de extinción en varios lugares.
La Lista Roja de la UICN incluyó al tiburón blanco por primera vez en 1990 como especie insuficientemente conocida, y desde 1996 lo califica como vulnerable.[1] El Apéndice II del Convenio CITES lo incluye como especie vulnerable si no se explota racionalmente.
Las medidas de conservación deben aplicarse obligatoriamente sobre las poblaciones en libertad, ya que la cría en cautividad del tiburón blanco es imposible, debido probablemente al acusado carácter nómada de la especie (se tienen datos de individuos visitando alternativamente las playas de Sudáfrica y Australia, a 22 000 km de distancia). El único ejemplar que ha llegado a ser exhibido vivo en un edificio fue una hembra joven llamada Sandy, que vivió durante tres días del mes de agosto de 1980 en el acuario Steinhart de San Francisco. Tras solo 72 h (horas) de cautiverio, Sandy tuvo que ser liberada después de que dejara de comer y se provocase graves heridas al chocar repetidamente contra una de las paredes de su recinto. Posteriormente se descubrió que lo que atraía a Sandy hacia ese lugar en particular era una minúscula diferencia de ciento veinticinco microvoltios (millonésimas de voltio) de potencial eléctrico entre esa pared y el resto de las del acuario. La intensidad del campo eléctrico que Sandy detectaba era tan pequeña que pasaba desapercibida para cualquiera de los otros animales que se encontraban en el mismo tanque de agua, incluidos varios tiburones de otras especies.
Por ahora no existe ninguna moratoria legal internacional sobre la pesca del tiburón blanco, aunque ésta está prohibida en algunas áreas de su distribución. El tiburón blanco es una especie protegida en California, la Costa Este de Estados Unidos, el Golfo de México, Namibia, Sudáfrica, Maldivas, Israel y parte de Australia (Australia Meridional, Nueva Gales del Sur, Tasmania y Queensland). La Convención de Barcelona lo considera una especie amenazada en el Mediterráneo, pero casi ningún país con salida a este mar ha dispuesto medida alguna en favor de su conservación.
El genoma del tiburón posee un número de cromosomas 2N=82, con una longitud total de 3,92 Gpb y veinticuatro mil quinientos genes predichos. El 58 % de las secuencias constituyen secuencias de repetición. Tiene unas dimensiones similares en comparación con otros vertebrados, como es el caso del ser humano, con un genoma de 3,2 Gpb y veinte mil genes descritos, aunque estructurado en un número cromosómico de 2N=23 y con un número inferior de secuencias repetidas. En el genoma del tiburón se estimaron alrededor de tres millones de SNPs o variaciones de un solo nucleótido, que, comparado con el ser humano, que puede tener hasta cinco millones de SNPs, constituye un número relativamente pequeño. Esto puede deberse a la remarcada estabilidad genómica que caracteriza al tiburón blanco.
Existen informes puntuales sobre la capacidad de los elasmobránquios para evitar el desarrollo de procesos tumorales en sus células. Sin embargo, se trata de un hecho sin confirmar debido a la falta de estudios sistemáticos sobre la cuestión. Una de las principales características del cáncer, que afecta tanto a la iniciación como al desarrollo del tumor, es la inestabilidad genómica que poseen las células malignas. A lo largo de la vida útil de un organismo, su genoma está amenazado por procesos exógenos, endógenos y celulares que pueden infligir daño al ADN y comprometer la integridad del genoma. El resultado de este conjunto de presiones selectivas continuas ha sido la evolución de mecanismos de defensa para contrarrestar los efectos perjudiciales de estos eventos y salvaguardar la información genética. Los defectos en estos mecanismos, además de desestabilizar las secuencias genómicas, puede desencadenar enfermedades neurodegenerativas y envejecimiento prematuro. Análisis de secuenciación masiva de muestras de ADN del distintos ejemplares de tiburón blanco han demostrado que, a lo largo de su vida evolutiva, se han seleccionado positivamente distintos subconjuntos de genes relacionados con la estabilidad del genoma. La mayoría de los genes seleccionados tienen relación directa con la respuesta al daño en el ADN y la reparación del mismo. Secundariamente se ha comprobado la selección positiva de otro subconjunto de genes, relacionado con la ubiquitinación de proteínas. La ubiquitinación de proteínas está involucrada en una amplia gama de procesos, como es la degradación proteica, pero también existe una amplia evidencia de la importancia de la ubiquitinación y la desubiquitinación en el ámbito de la estabilidad del genoma.[19]
A la conservación de sus secuencias en los genes relacionados con los mecanismos de reparación, hay que sumarle que, en comparación con otros vertebrados como el ser humano, los Elasmobranquios poseen una mayor proporción de genes relacionados la reparación del ADN, la regulación de la apoptosis y la regulación negativa de los procesos proliferativos celulares, involucrando a proteínas de la ruta de señalización wtn y Tp53, importantes en el control del ciclo celular. Este enriquecimiento de secuencias indica la compleja regulación de dichos procesos.
Merece una mención aparte el enriquecimiento y la conservación de secuencias de modificaciones histónicas, pues son exclusivas del tiburón blanco y no se han detectado hasta la fecha en ningún otro Elasmobranquio. Las Histonas desempeñan un papel fundamental en el empaquetamiento genómico. Aunque es menos conocido, participan activamente en el mantenimiento de la estabilidad genómica. Algunas modificaciones histónicas, como la fosforilación de H2AX[20] o la acetilación de H3K56[21] juegan un papel fundamental en la respuesta a daños en el ADN. Las proteínas que desempeñan dichas funciones, y en consecuencia, estas modificaciones, se encuentran enriquecidas y conservadas en este organismo, favoreciendo la conservación genómica del tiburón blanco
Anecdóticamente se han descrito medios de cultivo elaborados a partir del tejido epigonal de Elasmobranquios capaces de desarrollar una actividad citotóxica frente a células tumorales de origen humano, desencadenando una muerte celular programada o apoptosis en estas células diana.
Son necesarios muchos más estudios acerca de la protección de los elasmobranquios para poder defender su baja incidencia frente a procesos tumorales, pero estos datos mencionados animan a continuar con esta línea de investigación, con el fin de desarrollar posibles terapias anticancerígenas en el futuro.
La piel de los tiburones constituye una ventaja adaptativa excepcional en el mundo marino por diversos motivos. Se trata de una piel muy dura en comparación con otros vertebrados, debido al alto grado de queratinización de esta capa. Esto les confiere una ventaja frente a la formación heridas superficiales. Además, las escamas que conforman la piel tienen una forma de diente y se disponen de manera superpuesta, de tal manera que profieren un beneficio hidrodinámico al reducir la fluidez del agua por su superficie, lo que les permite disminuir la fricción del organismo con el medio, que resulta en un menor gasto energético y una velocidad de natación mayor. La forma de estas escamas les confiere otra ventaja adaptativa: desarrollan unas nanoconformaciones de crestas y valles que provocan un gasto energético extremo para las bacterias que se depositen sobre su superficie. Este gradiente de tensión superficial es tal que muchas bacterias no logran sobrevivir en este medio por no poder hacer frente al gasto energético que conlleva, consituyendo dicho sistema un método de barrera inmunológica excepcional.
Por métodos de Secuenciación del ADN se han detectado procesos de selección positiva y enriquecimiento de genes relacionados con la cicatrización de heridas. Las secuencias de los genes FFG, EXTL-2 y y KRT18 se encuentran altamente conservadas en esta especie.[22] El gen FFG codifica para la proteína Fibrinógeno que participa en la formación de coágulos sanguíneos. EXTL-2 codifica para la proteína exostosina-1, una glicosil-transferasa presente en la biosíntesis de heparan sulfato, componente esencial en la formación de vasos sanguíneos. KRT-18 codifica para el colágeno XVIII, una proteína de la familia de las queratinas que proporcionan de soporte mecánico frente al desarrollo de heridas además de desempeñar un papel importante en su cicatrización.[23]
Además, se han secuenciado otras secuencias enriquecidas en relación con la formación de vasos sanguíneos. La Angiogénesis es un proceso por el cual se forman vasos sanguíneos a partir de una red vascular preexistente. Constituye un hecho fundamental para los procesos de cicatrización de heridas al suministrar oxígeno y nutrientes a las células que se encuentren en esta zona, además de retirar su sustancias de desecho. Para ello, existen una serie de factores de crecimiento emitidos por las células de ese entorno que promueven la formación de estos vasos sanguíneos, siendo las células de la pared endotelial adyacente las receptoras de estos factores, responsables de iniciar este proceso de formación. En el tiburón blanco se encuentran enriquecidas las secuencias de los factores de crecimiento endotelial vascular VEGF y su receptor VEGFR-2. También se encuentran enriquecidas secuencias que codifican para FGF (crecimiento de los fibroblastos) y EGFR, que constituye un receptor de membrana para el factor de crecimiento epidérmico EGF.[10]
Aunque cueste creerlo por la leyenda urbana tan intensa en contra, los ataques de tiburones contra seres humanos son bastante raros. Dentro de éstos, los del tiburón blanco se pueden considerar anecdóticos si se comparan con los del tiburón tigre (Galeocerdo cuvier) o el tiburón sarda (Carcharhinus leucas), el último de los cuales puede incluso remontar grandes ríos (Misisipi, Amazonas, Zambeze, etc.) y atacar a las personas a varios kilómetros del mar. No obstante, las muertes causadas por estas tres especies en su conjunto son inferiores a las provocadas por serpientes marinas y cocodrilos cada año, e incluso menores que los fallecimientos ocasionados por animales tan aparentemente inofensivos como abejas, avispas e hipopótamos. Se considera que es más probable morir de un ataque al corazón en alta mar que por el ataque de un tiburón.[24]
En palabras del biólogo Douglas Long, en Estados Unidos (cuya Costa Oeste es el hogar de una importante concentración de jaquetones) «muere más gente cada año por ataques de perros que la que ha sido muerta por tiburones blancos en los últimos cien años».[25] Para zonas donde la presencia del gran blanco no es tan abundante, los ataques alcanzan números realmente irrisorios: por ejemplo, en todo el Mediterráneo solo se han confirmado treinta y un ataques de tiburones contra seres humanos en los últimos doscientos años, en su mayoría sin resultado de muerte. Para España, la cifra es de cuatro ataques desde mediados del siglo XIX (aunque la ISAF solamente reconoce dos como suficientemente probados)[26] sin que ninguno de ellos acabase con la vida de la víctima. En estos dos últimos casos, las cifras ni siquiera se refieren a los ataques del tiburón blanco en particular, sino al conjunto de todas las especies de tiburones. La misma organización, contabiliza un total de trescientos catorce ataques de tiburón blanco a nivel mundial, desde 1580 al presente.[27] De acuerdo con algunos investigadores estadounidenses, la cifra de ataques de tiburones blancos a nivel global entre 1926 y 1991 sería de ciento quince, siendo California, Australia y Sudáfrica quienes registraron más. Resulta bastante ilustrativo el que en las aguas sudafricanas, infestadas de tiburones, la cifra de ataques de tiburones blancos desde 1940 sea de solo veintinueve frente a las ochenta y nueve agresiones protagonizadas por tiburones toro. En California, se contabiliza alrededor de una víctima mortal por ataque de tiburón blanco cada cinco años.
Esta escasez de ataques, sobre todo mortales, se debe a que la mayoría de los tiburones en general y los blancos en particular no consideran a los humanos como auténticas presas potenciales. De hecho, es posible que el sabor de la carne humana les sea incluso algo desagradable, y desde luego que les resulta mucho menos nutritiva y bastante más difícil de digerir que la de ballena o foca, provistas de gran cantidad de grasa. La gran mayoría de ataques del tiburón blanco consisten en un único mordisco, tras el cual el animal se retira llevándose pocas veces algún trozo de la infortunada víctima (principalmente pies y piernas). Estos ataques se pueden deber a tres posibles razones:
Dada la naturaleza del ataque, la víctima humana muere en raras ocasiones durante el mismo. Cuando lo hace, la mayoría de las veces es por la pérdida masiva de sangre, que debe evitarse de inmediato. La liberación de sangre en el agua puede atraer también a otros tiburones y peces carnívoros de diversas especies que pueden verse impulsados a realizar sus propios «mordiscos de prueba», para desgracia de la víctima.
Con todo, el peligro de ataque existe siempre, por remoto que sea. Resulta interesante el hecho de que el 80 % de las muertes causadas por tiburones blancos ocurrieran en aguas muy cálidas, casi ecuatoriales, cuando la mayoría de estos animales vive en zonas templadas. Esto se debe probablemente a que la gran mayoría de tiburones blancos son jóvenes y crías, que necesitan de las aguas templadas para su desarrollo, mientras que en las zonas más cálidas solo se adentran los individuos más grandes y viejos, que son mucho más violentos y peligrosos.
Se han diseñado y ensayado varios métodos para evitar las heridas por mordedura de tiburón blanco en caso de un ataque repentino, entre las que se encuentran repelentes químicos, cotas de malla metálicas que se superponen a los trajes de buceo y aparatos que generan un campo eléctrico en torno al buzo o surfista y desorientan a cualquier tiburón que se aproxime, ya que perturban la información que éstos reciben a través de las ampollas de Lorenzini. Sin embargo, y por muy efectivos que puedan ser estos métodos, es evidente que lo mejor a la hora de evitar ataques es no cometer imprudencias como alejarse demasiado de la costa, nadar en solitario, adentrarse al océano si tiene una herida que esta sangrando o si esta teniendo una hemorragia menstrual, nadar en las primeras y últimas horas del día, visitar zonas con gran abundancia de pinnípedos (base alimenticia de los tiburones blancos adultos) o, evidentemente, acercarse de forma deliberada a un ejemplar, sobre todo si es de tamaño considerable.
Mientras buceaba cerca de las islas de Cabo Verde, el oceanógrafo Jacques-Yves Cousteau y un compañero suyo se encontraron por casualidad con un inmenso tiburón blanco. «[Su] reacción fue la que menos podíamos imaginarnos —escribió Cousteau—. Aterrado, el monstruo evacuó una nube de excremento y se alejó a una velocidad increíble.» Su conclusión fue: «Al reflexionar en todas las experiencias que hemos tenido con el tiburón blanco, siempre me ha llamado la atención el gran abismo que media entre lo que el público se imagina que es y lo que comprobamos que realmente es».
Los tiburones blancos atacan con poca frecuencia aunque a veces incluso hunden barcos. Solo cinco de los ciento ocho ataques de tiburón no provocados autentificados reportados desde la costa del Pacífico durante el siglo XX, han sido a individuos que navegaban en kayak.[28] En algunos casos han atacado barcos de hasta 10 metros (33 pies) de longitud. Han chocado o golpeado la gente por la borda; por lo general ataca el barco desde la popa. En un caso, en 1936, un gran tiburón atacó el barco pesquero Lucky Jim en la costa de Sudáfrica, golpeando a uno de los tripulantes en el mar.[29]
Los tiburones blancos aparecen como la encarnación del peligro en varias culturas y reciben el nombre de «devoradores de hombres» en distintas lenguas, especialmente en el área del Caribe. No obstante, la actual caracterización popular del tiburón blanco como el asesino del mar por excelencia no existiría (o no estaría tan extendida) de no ser por el éxito comercial de la película Tiburón en 1975. La película está basada en la novela homónima (1974) del escritor estadounidense Peter Benchley, que se inspira vagamente en un suceso histórico: la muerte de cuatro personas y la mutilación de otra causadas durante la ola de ataques de tiburón de Nueva Jersey de 1916. Sin embargo, hoy en día se considera más probable que los responsables de tales ataques fuesen varios tiburones y no obra de un particular asesino en serie. Tampoco parece claro que el tiburón (o tiburones) fuese blanco, señalándose como posibles responsables las especies Carcharhinus plumbeus y Carcharhinus leucas. Esta película generó gran psicosis sobre el tiburón blanco.
La película añadió algunas referencias en boca del capitán Quint al desastre del USS Indianapolis, un barco que se hundió en 1945 en el Pacífico tras recibir el impacto de un torpedo japonés, y cuyos supervivientes permanecieron en el agua durante cinco días mientras eran diezmados por el calor, la falta de agua y los ataques de los tiburones, que en este caso tampoco se identificaron como tiburones blancos, sino como ejemplares de Carcharhinus longimanus.
La novela y luego la película establecieron una serie de clichés que desde entonces se han repetido en el cine de «monstruos asesinos», tanto terrestres como acuáticos, y que en muchos de los casos no se corresponden con las características reales de la principal especie afectada, el tiburón blanco. Esto ha contribuido a arraigar una serie de estereotipos y falsas creencias en torno a esta especie, hasta el punto de que Benchley, autor de la novela, ha afirmado que nunca la hubiese escrito de saber cómo eran realmente los hábitos de los tiburones blancos.
Tiburón fue un sonoro éxito comercial, siendo la primera película en superar los cien millones de dólares de recaudación y desbancando a El Padrino (The Godfather 1972) como película más taquillera de la Historia. El título no le fue arrebatado hasta el estreno de Star Wars (1977) y su impacto sobre la audiencia fue tan grande que aumentaron los casos de acuafobia y miedo a los tiburones en todo el mundo. Incluso descendió el nivel de afluencia turística a las playas durante una buena temporada. Por otra parte, varias personas comenzaron a pescar tiburones blancos de forma masiva, deseosas de emular a Martin Brody y el capitán Quint, lo que ocasionó un descenso considerable de las poblaciones de este animal. El mito de Tiburón se perpetuó en los medios de comunicación, y su influencia se puede ver en series de televisión, cómics e incluso videojuegos como Tomb Raider o Jaws:Unleashed. Muchas otras películas repitieron la fórmula que llevó al éxito a su predecesora, entre las que se cuentan las siguientes:
Las recientes películas de animación Buscando a Nemo (Finding Nemo, 2003) y El espantatiburones (Shark Tale, 2004) incluyen personajes cómicos encarnados por tiburones blancos. En la primera, el tiburón Bruce (clara referencia al tiburón mecánico de Jaws) es vegetariano y asiste a una especie de reuniones para ex-carnívoros donde trata de deshacerse de su adicción a la ingesta de animales, pero sufre una recaída al sentir el olor de sangre en el agua. En la segunda, los tiburones son una especie de mafiosos de los océanos dirigidos por su peculiar Padrino blanco, Don Lino, a los que se enfrenta el pez protagonista, Óscar. A este le ayuda a su vez el tiburón Lenny, hijo de Don Lino y también vegetariano.
Aunque obviamente basadas en Tiburón, se han hecho otras películas con trama similar pero reemplazando al tiburón blanco con otras especies de tiburones (tiburones tigre, tiburones toro o marrajos, como por ejemplo en la película Deep Blue Sea) u otros animales marinos (orcas, barracudas, etc.) o fluviales (pirañas o cocodrilos) para atraer al público.
)_(17973126708).jpg)
.png){kind=small}
.png){kind=small}
.jpg)
|número-autores= (ayuda) |número-autores= (ayuda) |número-autores= (ayuda) |número-autores= (ayuda) |número-autores= (ayuda) El gran tiburón blanco (Carcharodon carcharias) es una especie de pez cartilaginoso lamniforme de la familia Lamnidae (escualo). Vive en las aguas cálidas y templadas de casi todos los océanos. Esta especie es la única del género Carcharodon que sobrevive en la actualidad. A nivel mundial se considera Vulnerable (IUCN).
Mõrtsukhai (Carcharodon carcharias) on heeringahailaste sugukonda kuuluv suurim röövkala.
Mõrtsukhai on peamine mereimetajatele jahti pidav kiskja ja kõige enam inimesi rünnanud hai. Peter Benchley menuromaanis "Lõuad" ja selle põhjal Steven Spielbergi vändatud filmisarjas kujutatakse mõrtsukhaisid "metsikute inimsööjatena". Tegelikult eelistab mõrtsukhai inimesele teisi saakloomi.
Täiskasvanud mõrtsukhai pikkus võib olla üle 7 meetri ja mass 3,3 tonni.
Mõrtsukhai (Carcharodon carcharias) on heeringahailaste sugukonda kuuluv suurim röövkala.
Mõrtsukhai on peamine mereimetajatele jahti pidav kiskja ja kõige enam inimesi rünnanud hai. Peter Benchley menuromaanis "Lõuad" ja selle põhjal Steven Spielbergi vändatud filmisarjas kujutatakse mõrtsukhaisid "metsikute inimsööjatena". Tegelikult eelistab mõrtsukhai inimesele teisi saakloomi.
Täiskasvanud mõrtsukhai pikkus võib olla üle 7 meetri ja mass 3,3 tonni.
Marrazo zuria (Carcharodon carcharias) ur gaziko arrain kartilaginosoa da, Lamnidae familiakoa.
Bere ezaugarririk nagusiena bere tamaina da, izan ere, badaude 6 metroko[1] eta 2.268 kilogramoko[2] espezimenak. Bere heldutasun sexuala 15 urtean lortzen dute, baina 30 urte ere bizi daitezke. Harrapari bat da, arrain, pinipedoak eta itsas-hegaztiak jaten dituena. Carcharodon bere generoan irauten duen espezie bakarra da.
Steven Spielbergen Jaws filmaren ondorioz, gizaki-harrapatzaile krudeltzat jotzen badute ere, ez du askotan gizakiak erasotzen[3]. IUCNek, ostera, bere Zerrenda Gorrian "ahula" kategorian sailkatu du.
Isuridoen familiakoa da, Carcharodon generoari dagokiona. Gorputza fusiformea du bereizgarri, bizkarraldea gris arbel-kolorekoa edo belzkara ageri duena eta sabelaldea zuriska. Bular-hegats itzelen barruko aldean -zuriska baita- orban ilun bi dauzka. Buru zabala du, mutur zorrotz samar batean amaitzen dena.
Marrazo zuriak batez ere bere tamaina erdiko animaliak jaten ditu, batez ere, pinipedoak, baleen gorputzak, izurdeak, atun buruak eta batzuetan arrain txikiak. Gizakiei eraso egiten die. Marrazo gazteak batez ere krustazeo eta arrain txikietaz elikatzen dira.
Marrazo zuriek itsas lehoiekin kunfunditzen dituzte gizakiak bista txarra dutelako, baino zientifikoek esaten dute marrazo mota hauek ez direla arriskutsuak gizakientzat. Marrazo hauek beraien harrapakinak bizkor harrapatzen dituzte.
Itsas lehoiak harrapatzeko sakonera gutxian ibiltzen dira, uretan dauden itsas lehoiak ikusteko eta harrapakina gustuko badu 5-6 metrora jaisten dira eta ondoren abiadura hartu eta gorantz igotzen dira, ustekabean harrapatzeko, 3 metro ateratzen dira ur azalera itsas lehoia ahoan eudukita.
Marrazo zuriak arrautzen bidez ugaltzen dira, eta batez ere ur-epeletan uzten dituzte arrautzak. Marrazo helduak 6-10 arrautza botatzen ditu.
Arrautzetik ateratzen marrazo hauek 40 dm-ko luzera izaten dute eta amarengandik joaten dira, beraiek ez jateko eta beraien bizitza bakartia egiten dute.
Marrazo zuria (Carcharodon carcharias) ur gaziko arrain kartilaginosoa da, Lamnidae familiakoa.
Bere ezaugarririk nagusiena bere tamaina da, izan ere, badaude 6 metroko eta 2.268 kilogramoko espezimenak. Bere heldutasun sexuala 15 urtean lortzen dute, baina 30 urte ere bizi daitezke. Harrapari bat da, arrain, pinipedoak eta itsas-hegaztiak jaten dituena. Carcharodon bere generoan irauten duen espezie bakarra da.
Steven Spielbergen Jaws filmaren ondorioz, gizaki-harrapatzaile krudeltzat jotzen badute ere, ez du askotan gizakiak erasotzen. IUCNek, ostera, bere Zerrenda Gorrian "ahula" kategorian sailkatu du.
Valkohai (Carcharodon carcharias) on Karibianmeressä, Tyynessämeressä ja Intian valtameressä elävä suurikokoinen hai. Jopa 6 metrin pituiseksi ja 2 tonnin painoiseksi[2] kasvava valkohai on maailman kookkain petokala ja yksi suurikokoisimmista rustokaloista. Valkohait saattavat elää jopa 70-vuotiaiksi. Valkohai on pääasiallisesti yksineläjä: tiettyjen hyljeyhdyskuntien läheisyydessä voi väliaikaisesti elää useita yksilöitä.Sisällysluettelo
Valkohaiden elinympäristöihin kuuluvat maailmanlaajuisesti kaikki trooppisten ja lauhkeiden ilmastovyöhykkeiden meret, joissa veden lämpötila on 12–24 celsiusasteen välillä. Niitä on tavattu erityisesti Australian, Etelä-Afrikan, Floridan, Kalifornian ja Meksikon rannikoilla ja niiden läheisyydessä. Suurin osa valkohaista elää avomerellä Karibianmeressä, Tyynessämeressä ja Intian valtameressä, mutta niitä on havaittu myös Etelä-Kiinan meressä, Japaninmeressä ja Välimeressä. Valkohait liikkuvat useimmiten pinnan läheisyydessä, mutta niiden tiedetään kykenevän sukeltamaan 1 280 metrin syvyyteen.
Tieteellisten tutkimusten perusteella valkohait voivat tehdä erittäin pitkiä matkoja elinalueiltaan. Vuonna 2003 käynnistetyssä tutkimuksessa eteläafrikkalaiset meritieteilijät kiinnittivät naaraspuoliseen valkohaihin seurantalaitteen, jonka antamat tiedot kertoivat hain tehneen seuraavan yhdeksän kuukauden aikana matkan Etelä-Afrikasta Australiaan ja takaisin – matka oli 20 000 kilometrin pituinen.[3] Poikkeustilanteissa muutamat Tyynestämerestä kotoisin olleet valkohait ovat saattaneet matkustaa jopa Alaskan rannikolle saakka.[4]
Useimpien muiden hailajien tavoin valkohai on lihansyöjä. Sen ravinto koostuu enimmäkseen rauskuista, pyöriäisistä, merinorsuista, turkishylkeistä, merileijonista, merisaukoista, merikilpikonnista ja erilaisista luukaloista. Valkohait ovat kuitenkin tunnettuja tavastaan syödä myös ihmisten mereen heittämiä syömäkelvottomia esineitä, ja kuolleiden yksilöiden mahalaukusta onkin löydetty esimerkiksi peltitölkkejä, autonrenkaita, rannekelloja ja jopa moottoriveneen moottorin osia. Toisinaan kookkaiden valkohaiden on nähty saalistavan jopa pienikokoisempia hailajeja.
Vaikka useimmat ihmiset pitävät valkohaita äkkipikaisena saalistajana, todellisuudessa valkohait ovat saalistaessaan hyvin valikoivia ja voivat seurata saaliikseen valitsemaansa eläintä jopa kahden tunnin ajan.[5] Hyökätessään valkohai syöksyy valtavalla voimalla kohti saalistaan ja kirjaimellisesti repii sen kappaleiksi terävillä hampaillaan. Koska valkohailla ei ole silmäluomia, se joutuu kääntämään molemmat silmänsä iskiessään pinnalla uivien saaliiden kimppuun.
Valkohait saalistavat yleensä vedenpinnalla tai sen läheisyydessä uivia eläimiä, jolloin hai voi hyökätä niiden kimppuun alhaalta. Kalojen ja hylkeiden kimppuun hyökätessään valkohai pyrkii osumaan kohteensa evään, jolloin saalis usein menettää uimakykynsä ja menehtyy nopeasti šokkiin tai verenhukkaan. Valkohaiden näköaisti on heikko, joten saalistaessaan ne hyödyntävät herkkää haju- ja kuuloaistiaan. Niiden ja tuntokarvojensa avulla hai havaitsee uivan saaliin kaukaakin.
Valkohain lisääntymisväli on noin yksi vuosi. Sen tiineysaika on 2–2½ vuotta ja se saa 7–10 jälkeläistä.Valkohai ja ihminen Valkohai on toisinaan hyökännyt uimarien kimppuun.[6] Valkohai on tiikerihain ja härkähain ohella ainoa toistuvasti ihmisen kimppuun hyökännyt hailaji, mutta 75 prosenttia hain hyökkäyksen kohteeksi joutuneista ihmisistä on selvinnyt hengissä. Useimmissa hyökkäyksissä ihmisen selviäminen on johtunut ruokailutottumuksista, koska tutkimusten perusteella hait eivät itse asiassa pidä ihmislihan mausta.[7] Heinäkuussa 1916 ilmeisesti yksi valkohai-yksilö hyökkäsi New Jerseyn rannikolla kahden viikon aikana viiden uimarin kimppuun surmaten heistä neljä. Hyökkäykset synnyttivät laajan paniikin, joka autioitti rannat lomailijoista. 16. heinäkuuta saatiin pyydystettyä 2,5-metrinen valkohai, jonka vatsasta löytyi ihmisen jäänteitä ja hyökkäykset loppuivat vuosiksi.[8] Vuosien 1926 ja 1991 välisenä aikana arkistoitiin yhteensä vain 115 valkohain hyökkäystä ympäri maailmaa,[9] ja tutkijoiden mukaan ainoastaan 12 prosenttia haiden hyökkäyksistä on varmuudella tunnistettu valkohain aiheuttamiksi. Valkohaiden hyökkäykset johtuvat siitä, että hai on erehtynyt luulemaan ihmistä hylkeeksi tai kilpikonnaksi (heidän maatessa surffilaudalla raajat vedessä).lähde? Valkohailla on heikko näköaisti, joten se ei kykene erottamaan ihmistä ja hyljettä toisistaan. Kehittyneen kuuloaistinsa avulla se havaitsee helposti vedessä kantautuvat äänet, ja ihmisten uimarannalla aikaansaama voimakas ääni houkuttelee haita rannan läheisyyteen. Monilla uimarannoilla haiden hyökkäyksiä on pyritty ehkäisemään esimerkiksi laittamalla uimarannan läheisyyteen turvaverkkoja, joiden tarkoituksena on estää haiden pääsy uimarien joukkoon. Valkohai tuli tunnetuksi populaarikulttuurissa Peter Benchleyn kirjoittamaan samannimiseen romaaniin pohjautuvan kauhuelokuvan Tappajahai ilmestymisen myötä. Elokuvassa hain suurikokoisuutta (7 m) ja aggressiivista käyttäytymistä on kuitenkin liioiteltu, mutta vuoden 1975 menestyneimpiin elokuviin kuuluneen Tappajahain julkaisun jälkeen valkohai on usein esitetty älykkäänä ja verenhimoisena ihmissyöjänä. Valkohai on kuitenkin toisinaan esitetty ”hyvänä”, esimerkiksi elokuvassa Nemoa etsimässä Pomo-niminen valkohai on kavereidensa mako- ja vasarahain kanssa ryhtynyt kasvissyöjäksi. Elokuvat haista: Valkohain purentavoimaa on mitattu tietokonemallinnuksella, ja tutkimusta on johtanut Steve Wroe New South Walesin yliopistosta.[10] Kalojen kallon ja lihasten anatomiaa ja biomekaniikkaa analysoitiin, ja purentavoimaksi saatiin 1,8 tonnia, jota pidetään voimakkaimpana mitä nykyeläimillä on.
Hyökkäykset ihmisen kimppuun
Populaarikulttuurissa
Elokuvissa
Purentavoima
Lähteet
Aiheesta muualla
Valkohai (Carcharodon carcharias) on Karibianmeressä, Tyynessämeressä ja Intian valtameressä elävä suurikokoinen hai. Jopa 6 metrin pituiseksi ja 2 tonnin painoiseksi kasvava valkohai on maailman kookkain petokala ja yksi suurikokoisimmista rustokaloista. Valkohait saattavat elää jopa 70-vuotiaiksi. Valkohai on pääasiallisesti yksineläjä: tiettyjen hyljeyhdyskuntien läheisyydessä voi väliaikaisesti elää useita yksilöitä.lähde?
Carcharodon carcharias
Le Grand requin blanc (Carcharodon carcharias) est une espèce de requins de la famille des Lamnidae et de l'ordre des Lamniformes (et non des Carcharhiniformes car dépourvu de paupière nictitante). Il est le seul représentant actuel du genre Carcharodon.
Avec une taille maximale supérieure à 6 m de long (on suppose qu'il peut atteindre une taille encore supérieure), c'est l'un des plus grands poissons prédateurs vivant actuellement dans les océans. La population des grands requins blancs a diminué de 75 % dans l’Atlantique Nord-Ouest[Quand ?][1].
Il est considéré comme un requin dangereux puisqu'il est responsable d'attaques contre les hommes, la grande majorité d'entre elles étant non mortelles[2]. Néanmoins, contrairement à certaines idées reçues, il n'est pas un « mangeur d'hommes » et l'homme n'est pas une proie pour lui, la plupart des attaques étant dues à une erreur d'analyse visuelle du requin. Le grand requin blanc a une alimentation très variée : pinnipèdes, poissons, tortues marines, cétacés...
Ce type de requin est connu du grand public pour avoir été le sujet du best-seller Les Dents de la mer de Peter Benchley et de son adaptation cinématographique par Steven Spielberg.
Le grand requin blanc mesure en moyenne de 4 à 6 m de long. À approximativement 26 ans, âge de sa maturité sexuelle, il mesure 3,50 à 4,10 m. Les grands requins blancs en mer Méditerranée sont plus massifs que leurs cousins océaniques. Les femelles sont matures plus tard, environ 33 ans et mesurent alors 4 à 6 m[3].
La taille du plus grand spécimen jamais pêché a fait l'objet d'un grand nombre de débats, de conjectures et de fausses informations[4].
Pendant des décennies, le livre Guinness des records, ainsi que les travaux de nombreux ichtyologues, présentaient deux spécimens comme les plus grands jamais capturés : l'un de 11 m capturé dans les eaux sud australiennes près de Port Fairy dans les années 1870, et l'un de 11,30 m capturé au Nouveau-Brunswick, Canada dans les années 1930. Richard Ellis et John E. McCosker, dans leur livre The Great White Shark (1991), dédient un chapitre entier à ce sujet. Ils concluent que le plus grand spécimen jamais capturé et mesuré correctement devait faire 6,40 m (mesuré à plat sur le sol et non suspendu à un filin) pour 3 324 kg. Il a été pêché à Cuba en 1945. Le requin blanc de 7,13 m, capturé en 1987 à Malte, ne devait mesurer d'après les experts qu'entre 5,55 et 6 m[5].
Concernant les records non vérifiés de plus de 10 mètres, Richard Ellis et John E. McCosker doutent de la fiabilité des mesures, notant qu'elles étaient trop importantes en les comparant aux très grands requins blancs avérés que l'on a pu répertorier. Le requin blanc de 11,30 m prétendument pêché au New Brunswick (Canada) a été mal identifié car il s'agissait d'un requin pèlerin, ayant un corps de forme similaire au requin blanc. La question du requin blanc de 11 m de Port Fairy dans les eaux australiennes a été réglée dans les années 1970, lorsque J. E. Reynolds a examiné les mâchoires du requin et a conclu qu'il ne faisait que 5 m de long. Il a suggéré qu'une erreur avait été commise dans l'enregistrement original en 1870.
Pour conclure, la taille maximale est estimée à 7,5 m de long tout au plus, par des spécialistes comme l'Italien Alessandro de Maddalena, mais les grands requins blancs de plus de 6 mètres sont extrêmement rares. Aucun grand requin blanc atteignant les 7 mètres n'a jamais été capturé.
En France, à Sète, le 13 octobre 1956, fut pêchée une femelle. Cette dernière mesurait 5,90 mètres et pesait environ 2 tonnes. (Le muséum de Lausanne fit l'acquisition de ce spécimen. Une reproduction en plâtre est visible en ce musée[6].)
La masse du grand requin blanc mâle varie entre 680 et 2 000 kg. Celui de la femelle est compris entre 1 000 et 1 900 kg. Ellis et McCosker écrivent en ce qui concerne la masse des requins blancs et concluent qu'ils peuvent peser jusqu'à 3 tonnes mais notent également que le plus lourd pesé scientifiquement pesait 3,3 tonnes.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
« Deep Blue » est le surnom donné à l'un des plus grands spécimens de requin blanc jamais observés à partir de l'année 2013.
Il s'agit d'une femelle vivant au large de l'île Guadalupe (Mexique). Sa taille est estimée à 20 pieds, soit 6,09 mètres[7],[8].
Ce requin femelle fascine aussi bien les scientifiques que le grand public. L'une des vidéos faites en 2013 par le biologiste marin Mauricio Hoyos Padilla et mise en ligne sur YouTube en juin 2015 a déjà été vue plus de 7 millions de fois au 14 août 2015, date de sa présentation au JT de 20 heures de France 2.
Il s'agit d'un requin femelle, dont l'imposante taille donne à penser qu'elle a environ 50 ans[7].
Or, pour mettre bas, les requins femelles se rapprochent des côtes afin de libérer leurs petits dans des eaux peu profondes, où il y a moins d'animaux prédateurs et où la nourriture est plus abondante. Mais ces zones proches des côtes sont très exposées à plusieurs menaces humaines.
En 2015, le biologiste Mauricio Hoyos Padilla et son association Pelagios-Kakunjá souhaitent donc réunir des dons pour sécuriser les endroits où les requins femelles mettent bas, en taguant les requins femelles en vue de créer une base de données permettant de développer de nouvelles stratégies de conservation près des côtes de l'île Guadalupe[9],[10],[11].
En 2004, une femelle grand requin blanc, surnommée Nicole, parcourt l'hémisphère sud. Puis en 2013, une autre femelle, surnommée Lydia, traversant l'Atlantique, devient la coqueluche des réseaux sociaux comme Deep Blue.
Il possède un museau conique assez long. Ses dents, tranchantes comme des lames de rasoir, sont plates, triangulaires, dentelées et peuvent mesurer 76 mm de long en maximum (60 mm dépassant des « gencives »). S'il advient qu'une dent tombe, une autre de la rangée arrière (ses mâchoires sont pourvues de quatre à six rangées), qui est inclinée vers l'intérieur, s'avance vers l'avant de la mâchoire pour prendre sa place. Seules les deux premières rangées sont fonctionnelles. Les mâchoires du grand requin blanc sont impressionnantes. Elles mesurent 90 cm de large pour un spécimen de 6 mètres (il s'agit de la largeur totale, la largeur de la bouche sur un requin vivant de 6 m étant de 60 cm.).
Les fentes branchiales, très longues, n'encerclent pas la tête. Elles précèdent les nageoires pectorales falciformes bien développées, ainsi que des fossettes précaudales et de fortes carènes caudales, caractéristiques des Lamnidae. La nageoire caudale est courte, presque symétrique en forme de croissant. L'espérance de vie est évaluée par la pollution radioactive à 40 ans pour les femelles et à 73 ans pour les mâles[12]. Il possède entre 44 et 52 dents[3].
Le grand requin blanc possède une ouïe et un odorat très sensibles. Il est capable de sentir une goutte de sang dans plus de 4,6 millions de litres d'eau et d'entendre une proie à 1 km de distance. De plus, sous le museau, des récepteurs sensibles aux champs magnétiques lui permettent de détecter bruits et vibrations de basses fréquences à plusieurs centaines de mètres. Ce sont les ampoules de Lorenzini. Elles lui permettent, entre autres, de détecter des animaux en détresse. Il faut également savoir que le grand expert du grand requin blanc, Andre Hartmann (le premier homme à nager et toucher le grand prédateur hors d'une cage) a découvert qu'en touchant ces ampoules, le requin devient quasiment inoffensif et se laisse dériver pendant quelques secondes le ventre à la surface. Il a aussi une vue supérieure à l'être humain. Bien qu'il ait effectivement une vue supérieure, sa vue de près reste néanmoins mauvaise, et c'est pourquoi dans certains cas une proie très proche de lui peut lui échapper, du fait qu'il ne l'aperçoit pas immédiatement.[réf. nécessaire] Ou bien qu'il puisse confondre des objets flottants avec des proies (telles que les tortues). En revanche, sa vue de loin reste excellente et d'une très grande précision. Il fait partie des rares espèces de poissons capable d’utiliser sa vue à l’air libre: des requins blancs vivant à proximité de colonies de phoques ont ainsi été vus avec la tête émergée de façon à observer les phoques réfugiés sur des rochers.
Contrairement à d'autres requins le grand requin blanc n'a pas de paupières. C'est pourquoi il roule ses yeux en arrière lors d'une attaque.
L'habitat du grand requin blanc est principalement côtier dans les eaux tempérées, mais il a aussi été observé en zones épipélagiques dans l'océan. C'est un amateur des eaux peu profondes, mais un spécimen a cependant été pêché sur une longue ligne de 1 280 m. Il aime toutefois évoluer dans plus de 30 m de fond, ce qui explique, en partie, pourquoi il y a plus d'attaques de ce requin sur les côtes où l'on atteint très vite des grandes profondeurs. Il possède une faculté d'adaptation aux températures très importantes. Il peut réguler la température de son corps jusqu'à 20 °C au-dessus de la température ambiante, ce qui explique sa présence dans des eaux parfois relativement froides.
Espèce cosmopolite, on trouve le grand requin blanc dans toutes les mers tempérées du globe et parfois même dans les mers tropicales, suivant probablement les migrations des baleines qui viennent y mettre bas. Il est particulièrement présent en Australie, en Afrique du Sud, en Californie ainsi que dans les Caraïbes. Le grand requin blanc est également présent dans l'océan Pacifique, notamment au large des côtes hawaiiennes[13], du Japon aux Philippines, de la Nouvelle-Calédonie à la Nouvelle-Zélande. Il a même été observé au large des côtes d'Alaska. Il serait devenu rare en mer Méditerranée, conséquence directe de l'intensification du trafic commercial entre l'Europe et l'Afrique du Nord dont la pollution engendrée perturbait son habitat, d'après un rapport de 2008 de l'ONG Greenpeace.
Il se déplace le plus souvent seul ou en couple, mais jamais en colonie. S'il arrive d'observer un même spécimen plusieurs années de suite dans les mêmes eaux, la territorialité n'a jamais pu être démontrée. En revanche, il semblerait que les animaux les plus grands effectuent parfois de très longs trajets. En 2005, un grand requin blanc femelle, qui a été doté d'un capteur de localisation, a traversé, aller-retour, l'océan Indien, du Cap (Afrique du Sud) jusqu'aux côtes méridionales d'Australie. Soit un périple de près de 10 000 km en moins de neuf mois. Une autre a effectué la traversée de l'île du Sud de la Nouvelle-Zélande à la Grande barrière de corail. Les raisons de telles traversées demeurent encore très mystérieuses car il n'y a pas de lien avec la migration des grands cétacés. Une récente étude génétique montre que les spécimens présents en Méditerranée sont arrivés d'Australie il y a 450 000 ans.
A la différence de presque tous les poissons, cette espèce est gigantotherme (c'est-à-dire qu'elle conserve une température corporelle chaude), ce qui implique de manger plus et/ou économiser son énergie. Yuuki Watanabe et ses collègues ont récemment (publication 2019) équipé huit requins de cette espèce de balises de suivi (au large de l'Australie)[14]. Leur vitesse était généralement comprise entre 2,9 et 4,9 km/h ce qui est lent comparé à la nage jusqu'alors supposée la plus efficace pour ce requin[14].
Les requins doivent toujours se mouvoir pour alimenter leurs branchies. Les chercheurs ont noté que ces animaux plongent souvent, mais en planant, c'est-à-dire sans faire d'efforts[14]. Une hypothèse est que ce comportement lui permet de respirer en consommant aussi peu d'énergie que possible, pour ensuite mieux chasser en surface des animaux rapides et agiles tels que phoques ou gros poissons[14].
Son cycle de reproduction n'est pas bien connu. On estime que le mâle atteint sa maturité sexuelle à 26 ans et la femelle à 33 ans[15],[16]. Il est ovovivipare : les œufs se développent et éclosent dans l'utérus de la femelle, avec cannibalisme utérin (comme les autres lamnidés). Le temps de gestation n’est pas encore connu, car jusqu'à maintenant il n'a encore jamais été observé un accouplement de grand requin blanc. Il est estimé entre 12 et 18 mois. La période de reproduction est de 2 à 3 ans[17]. Les jeunes grands requins blancs, à la naissance, mesurent entre 1,09 et 1,60 m[3] et sont déjà des prédateurs capables de survivre. Ils se reproduisent au printemps. Son espérance de vie est évaluée à plus de 70 ans[18].
La croissance de la population est faible, avec un taux intrinsèque d'accroissement naturel de 0,04 à 0,056[17].
Le grand requin blanc est de nature plutôt solitaire et il est rare que plusieurs individus se rassemblent pour chasser. Il se situe au sommet de la chaîne alimentaire dans l'océan juste en dessous de l'orque. Il est deja arrivé que des orques attaquent des requins et les chassent de leur lieu de residence habituelles, notamment en Afrique du Sud[19]. Du fait de sa taille, de son métabolisme et de ses capacités physiques exceptionnelles, il n'a que très peu de concurrents, hormis l'orque. Il se nourrit de poissons de grande taille (comme le thon, l'espadon ou le tarpon), de calmars, de tortues marines, de phoques et de dauphins. Les jeunes se nourrissent exclusivement de poissons. D'après l'analyse d'émetteurs placés dans leurs estomacs, les grands requins blancs prennent un repas en moyenne tous les trois jours, d'une masse qui avoisine 3 % de leur masse corporel. Quand les proies sont rares, ils peuvent attendre plusieurs semaines avant de s'alimenter[20].
On a observé également des attaques de grands requins blancs sur des baleines à bosse mais pour qu'ils s'attaquent à un cétacé de cette taille , ils doivent être dans un état de famine assez avancé[21] .
Les rares cas d'attaque sur l'homme sont plus considérés comme des « accidents », en majorité sur des surfeurs ou véliplanchistes, une forme ovoïde battant des « nageoires » à la surface et rappelant à ce prédateur sa proie favorite. Son attaque se décompose en plusieurs phases : d'abord le « coup de dents » qui va saigner la proie, le grand requin blanc n'avalant pas des quartiers de viande d'une grosse proie du premier coup. Puis, lorsque la proie est inerte, commence alors l'alimentation à proprement parler. Les attaques contre l'homme se terminent dans la majorité des cas après le coup de dents. En effet, lors de la morsure, des récepteurs situés dans la gueule « goûtent » la proie, ce qui permet au requin de savoir si celle-ci est suffisamment riche en graisse. L'homme n'apporte pas assez de graisse pour le requin ; le squale ne reconnaissant pas le goût de sa proie l'abandonne, et les rares cas mortels résultent de l'hémorragie (artère ou membre sectionnés). Il est évident que la pression exercée par la mâchoire (plus de cinquante centimètres de diamètre) et les dents coupantes comme des lames de rasoir laissent un résultat impressionnant, souvent désastreux, sur un corps humain.
Un grand requin blanc saisit un appât au large de l'île Guadalupe.
Toujours près de l'île mexicaine de Guadalupe.
Un grand requin blanc mord à l'appât dans la False Bay, en Afrique du Sud.
La couleur du dos de l'animal varie du gris-noir (Afrique du Sud, Australie, Californie) au marron clair pour la Méditerranée, où l'on a observé un comportement alimentaire différent, peut-être une adaptation au milieu méditerranéen : des chasses de thons, de marlins, un comportement plus opportuniste et tourné vers les grands poissons plutôt que les mammifères marins devenus rares dans cette région (raréfaction du Phoque moine). Comme lui, d'ailleurs. À noter que les grands requins blancs de la région du Cap ont adopté une technique de chasse unique en son genre. Pour surprendre une otarie, le requin se met à l'affût près du fond et, après avoir repéré une proie qui s'agite en surface, s'élance comme une torpille (sa vitesse est telle qu'il bondit hors de l'eau) pour la percuter, gueule grande ouverte, et la happer en retombant. Les scientifiques ont désigné cette forme d'attaque auparavant méconnue sous le nom anglais de breaching, ce qui veut dire « créer une brèche ».
Le grand requin blanc a aussi démontré une certaine intelligence par rapport aux autres requins. Il est le seul squale à sortir la tête hors de l'eau pour observer son environnement extérieur. Certaines expériences scientifiques ont démontré qu'il était aussi capable d'apprendre des tours, à l'instar des dauphins et orques, pour obtenir du poisson. D'autres scientifiques ont réussi l'exploit de nager avec des grands requins blancs sans cage de protection, voire de s'accrocher à son aileron dorsal. Le spécialiste André Hartmann s'est même permis de « caresser » le museau de grands blancs, mettant les squales en état d'immobilité tonique.[réf. nécessaire]
En 1758, Carl von Linné fut le premier à décrire le grand requin blanc, sous le nom Squalus Carcharias. Andrew Smith lui donna le nom générique de Carcharodon en 1833 et en 1873, le nom générique et le nom spécifique furent associés pour donner Carcharodon carcharias. Carcharodon vient du grec karcharos (aiguisé) et odous (dent). Le mot karcharias signifie « requin » en grec.
Le grand requin blanc est le seul représentant du genre Carcharodon. Il serait apparu au milieu du Miocène. Les premières dents fossilisées retrouvées datent de 16 millions d'années. Sa phylogénie est controversée. Certains taxonomistes font de lui un descendant direct du requin préhistorique, le Mégalodon. Selon des hypothèses plus récentes, le grand requin blanc ne serait en fait qu'un « cousin », regroupé dans la famille des Lamnidés. Cette hypothèse ferait du grand requin blanc le descendant de Isurus hastalis, le mako préhistorique.
Son génome (qui intéresse notamment les cancérologues du fait qu'il semble protéger l'espèce des cancers) a été récemment complété et publié en 2019 par le Centre de recherche sur les requins de la Fondation Save Our Seas de la Nova Southeastern University (NSU) et par l'Institut de recherche Guy Harvey (IRSH), du Collège de médecine vétérinaire de l'Université Cornell et par l'aquarium de Monterey Bay [22]. Il est très long (une fois et demie plus grand que le génome humain) et il semble particulièrement riche en éléments stabilisateurs et réparateurs de l'ADN. Certains gènes pourraient aussi expliquer leur capacité à cicatriser très rapidement[22].
Les requins attaquent les humains ; le nombre d'attaques peut être estimé comme faible en raison des données variant selon les études notamment. Toutes espèces confondues entre 2007 et 2016, durant dix années, une source américaine recense environ 800 attaques dans le monde entier, soit environ 80 par année. 61 des 766 attaques sont mortelles, soit plus de 6 par année. 23 des 61 morts l'ont été entre 2013 et 2016[23]. Les raisons conduisant le requin à s'attaquer à un homme ne sont pas connues ; le manque de données ne permet pas d'explication fiable. Le comportement en milieu naturel des requins est également mal connu (et peu étudié).
Néanmoins, le grand requin blanc est le requin le plus souvent impliqué lors des attaques sur l'être humain[24] devant le requin tigre et le requin bouledogue . Cela peut s'expliquer par le fait que le territoire de chasse du requin blanc inclut notamment les rivages côtiers où se concentrent les activités humaines (notamment les sports nautiques). Il peut y avoir une confusion entre nous et les proies habituelles des requins blancs (phoques ou pinnipèdes) qui induiraient des attaques.
Le comportement du requin blanc vis-à-vis de l'être humain n'est pas systématiquement agressif ni hostile : de nombreux plongeurs ont nagé près de requins blancs sans que ceux-ci manifestent une quelconque hostilité envers eux. Cela signifie que sa nature réputée dangereuse est largement contestée.
(Lorsque le requin attaque une personne, il en dépèce d'abord un membre puis se désintéresse souvent de cette proie.)[réf. nécessaire]
Observé et connu en Méditerranée depuis l'Antiquité (surtout en Italie, Sicile, Sardaigne, Corse[25], Tunisie, mer Adriatique, îles Baléares, Libye, Grèce, côtes françaises[26]...), il y est toujours présent aujourd'hui mais beaucoup plus rare, la population serait d’environ 350 individus d'après une source, de 2003[27].
Les grands requins blancs de Méditerranée se distinguent des spécimens australiens, sud-africains ou américains par la couleur de leur dos ; celle-ci tend vers le marron clair[28]. Il est parfois confondu par les plaisanciers avec le requin pèlerin (inoffensif pour l'homme), qui lui aussi est de couleur marron sur le dos, et de taille imposante. Cependant, il est bien différent, rien qu'au niveau de sa mâchoire, son aileron, ses nageoires pectorales, son corps de forme fusiforme, son régime alimentaire et son comportement.
Des études génétiques récentes faites par des chercheurs de la Royal Society B suggèrent, que cette population serait très différente de la population américaine, mais plus proche de celle d'Australie et de Nouvelle-Zélande. En conséquence, les quelques différences entre les requins australiens et de la Méditerranée suggèrent qu'ils se séparèrent il y a 450 000 ans. Durant l'âge de glace et à cause des nombreux effets du changement climatique, quelques individus d'Australie migrèrent vers l'Afrique du Sud, et, portés par les courants chauds, se déplacèrent plus au nord. Certains se seraient trompés de voie migratoire, et seraient passés par le détroit de Gibraltar[29] qui était beaucoup plus large à cette époque, qu'il l'est aujourd'hui.
De 1876 à 2010, soit en plus d'un siècle, sont recensées 31 attaques de grands requins blancs en Méditerranée. Le plus souvent, selon les spécialistes, ce prédateur mord « pour goûter », mais ne mange pas l'homme. Ce comportement est indifférent, du point de vue des blessures infligées. Ainsi, une quinzaine de personnes attaquées sont décédées à la suite de blessures graves, essentiellement en Italie, en Tunisie, en Croatie ainsi qu'en Grèce, là où ces requins sont les plus abondants. Le long des côtes françaises de Méditerranée, une ou deux attaques officielles non mortelles recensées (1876-1999)[30], l'une d'entre elles date de 1998, touchant les bouteilles d'un plongeur[31] au large du Cap d'Antibes.
D'après le biologiste Nicolas Ziani, les abords des côtes françaises servent de nurserie à certains squales comme le requin gris, le requin bleu ou les grands requins blancs qui viennent accoucher en eaux profondes[réf. nécessaire]. Afin de suivre en temps réel leurs déplacements, savoir quand ils arrivent et quand ils repartent, l’association Ailerons a coordonné au mois d’août 2011 deux campagnes de marquage de squales au large de l’Hérault et des Pyrénées-Orientales. Une fois les requins capturés, des balises satellites seront installées sur leur peau pour déterminer leur zone de migration.
En Méditerranée, la proportion infime de requins dangereux en fait une menace très faible. Le grand requin blanc, victime de sa mauvaise réputation, est répertorié comme une espèce en voie de disparition. À tel point que certains experts cherchent une manière de le réintroduire dans la nature, grâce peut-être à la création de zones spéciales[32].
Il est extrêmement difficile de conserver cet animal en aquarium ; les individus meurent généralement au bout de quelques mois s'ils ne sont pas relâchés. Le record de 198 jours de captivité est détenu par l'Aquarium de la baie de Monterey en Californie, qui avait accueilli une jeune femelle de 1,50 m de long entre septembre 2004 et avril 2005 dans un bassin de 16 000 mètres cubes. Après six mois de captivité, elle avait dû être relâchée devant une agressivité de plus en plus importante et des blessures sur le museau[33]. En 2015 encore, l'aquarium de Churaumi au Japon a exposé un requin blanc mâle de 3,5 mètres après une capture accidentelle, mais l'animal n'a survécu que trois jours[34].
Il a été popularisé au cinéma par la tétralogie Les Dents de la mer (titre original : Jaws), dont le premier volet est sorti en salles en 1975. Cette tétralogie a largement contribué à la terreur qu'il inspire dans l'imaginaire collectif, sentiment moyennement justifié au regard des statistiques. Cet imaginaire collectif s'inspire des recherches scientifiques, bien antérieures au cycle, qui ont considéré le grand requin blanc comme une des rares espèces de squales, dangereuses pour l'être humain (cinq ou six sur plusieurs centaines) ; si minoritaires soient ces espèces au sein de la famille des squales, elles existent.
De nombreuses personnes croient encore qu'il n'est qu'une machine sanguinaire et lui attribuent beaucoup plus d'intelligence qu'il n'en possède[35]. Sa taille maximale est souvent surévaluée. Mais depuis des années, des scientifiques réhabilitent ce requin, le démystifient. Plusieurs de leurs émissions ont fait le tour du monde, montrant ce qu'est vraiment le grand requin blanc dans la réalité. Peter Benchley, l'auteur du best-seller Les Dents de la mer adapté pour le célèbre film de Steven Spielberg, a aussi défendu la cause du grand requin blanc.
Il aura fallu des décennies avant que l'être humain commence à véritablement comprendre le grand requin blanc. André Hartman, un plongeur professionnel sud-africain mondialement connu, est le premier à être sorti de la cage pour nager en sa compagnie. D'autres l'ont imité, dont Jean-Michel Cousteau et François Sarano (sur le tournage du films Océans [Perrin/Cluzaud], séquence réalisée à Guadalupe, île de la côte Pacifique mexicaine, avec une femelle).
Le grand requin blanc est aujourd'hui une espèce menacée, ajouté à l'annexe II de la CITES sur une proposition de Madagascar et de l'Australie à la CoP13[36]. La proposition se base sur la constatation d'une forte diminution des prises depuis les années 1970 (diminution>70%) et un faible renouvellement de la population[17]. Si le suivi de la population réelle est très difficile à évaluer, les scientifiques s'accordent pour considérer que leur nombre est en chute rapide[37]. Sa pêche est désormais interdite dans de nombreux pays comme l'Australie, l'Afrique du Sud[37], Nouvelle Zélande[38]. Mais cette interdiction est régulièrement violée car les gens ont toujours peur du Carcharodon carcharias. Les pêcheurs le pêchent pour sa viande, ses dents (vendues comme souvenirs aux touristes) mais le plus souvent pour ses ailerons. La pollution de la mer et la raréfaction de ses proies favorites ont aussi un impact très négatif. Bien que la situation du grand requin blanc soit préoccupante, il ne faut surtout pas oublier que la majorité des espèces de squales sont menacées par l'homme.
Carcharodon carcharias
Le Grand requin blanc (Carcharodon carcharias) est une espèce de requins de la famille des Lamnidae et de l'ordre des Lamniformes (et non des Carcharhiniformes car dépourvu de paupière nictitante). Il est le seul représentant actuel du genre Carcharodon.
Avec une taille maximale supérieure à 6 m de long (on suppose qu'il peut atteindre une taille encore supérieure), c'est l'un des plus grands poissons prédateurs vivant actuellement dans les océans. La population des grands requins blancs a diminué de 75 % dans l’Atlantique Nord-Ouest[Quand ?].
Il est considéré comme un requin dangereux puisqu'il est responsable d'attaques contre les hommes, la grande majorité d'entre elles étant non mortelles. Néanmoins, contrairement à certaines idées reçues, il n'est pas un « mangeur d'hommes » et l'homme n'est pas une proie pour lui, la plupart des attaques étant dues à une erreur d'analyse visuelle du requin. Le grand requin blanc a une alimentation très variée : pinnipèdes, poissons, tortues marines, cétacés...
Ce type de requin est connu du grand public pour avoir été le sujet du best-seller Les Dents de la mer de Peter Benchley et de son adaptation cinématographique par Steven Spielberg.
Is Liamhán mór fíorionsaitheach é an siorc bán mór, an liamhán is baolaí ar fad, meastar. Fairsing sna farraigí trópaiceacha is measartha, i bhfad ón tír den chuid is mó, ach gar don chladach uaireanta. Suas le 6 m ar fhad. Idir liath is donn in uachtar, a íochtar bán. A fhiacla mór mionchíorach. Itheann sé cuid mhaith iasc eile, agus liamháin eile, deilfeanna is róin. Fógraítear ionsaithe liamhán bán ar dhaoine go minic.
O tiburón branco,[2][3][4] Carcharodon carcharias, é unha especie de peixe cartilaxinoso elasmobranquio da orde dos lamniformes (Lamniformes), e familia dos lámnidos (Lamnidae) que se encontra nas augas cálidas e temperadas de case todos os océanos do mundo.
Esta especie é a única que sobrevive na actualidade do xénero Carcharodon.
En 1758 Carolus Linnaeus, na 10ª edición do seu Systema Naturae, deulle ao tiburón branco o seu primeiro nome científico, Squalus carcharias. Sir Andrew Smith deulle o nome xenérico Carcharodon en 1833, e en 1873 o nome xenérico foi identificado co nome específico de Linnaeus, tomando o seu nome científico actual, Carcharodon carcharias. O nome específico carcharias vén do grego antigo καρχαρίας karcharías, que significa "agudo" ou "dentado". O nome do xénero, Carcharodon formouse coa raíz Carchar-, de carcharias e a palabra grega οδούς, odoús, que ignifica "dente".[5]
Esta especie recibiu multitude de nomes ao longo da súa área de distribución. En español a denominación máis común é tiburón blanco (semellante ao galego tiburón branco, e ao portugués tubarão-branco —aínda que tamén se emprega, segundo algúns autores, o nome tubarão-de-São-Tomé—[6]) pese a que nos últimos tempos abundan os escritos onde se utiliza o nome de gran tiburón blanco (esta última denominación influída polo nome inglés, great white shark).
O cualificativo de "branco" débese talvez a que nalgúns exemplares vellos, co paso dos anos, vai aclarándose o ton mouro do seu dorso até chegar a un gris claro o que, xunto á coloración abrancazada do ventre, lles dá a estes tiburóns o aspecto de pareceren brancos.
En España a denominación tradicional de orixe medieval (cómpre recordar que a propia palabra tiburón procede das linguas caribe, e que por tanto non se incorporou ao castelán (e ao galego) até o século XVI, probabelmente a través do portugués) o identificaba como jaquetón (aumentativo de jaque, ameaza —en galego, xaque—), nome que xunto con distintos adxectivos se aplica tamén a moitas outras especies da familia dos carcarrínidos (Carcharhinidae). Existe tamén o nome jaquetón blanco, derivado da fusión entre o nome anterior e o de tiburón blanco, máis popular na actualidade. O nome de marraxo, que se lle aplica ás veces, pode levar a confusións con outras especies de tiburóns.
En Uruguai dáselle tamén a esta especie o nome de africano, mentres que noutros países optan por denominacións máis truculentas como "devorador de homes". En Cuba tamén se coñece como jaquetón de ley, nome que en España queda reservado á especie Carcharhinus longimanus.
En francés denomínase grand requin blanc; en catalán, tauró blanc ou gran blanc; en italiano, grande squalo bianco, caracarodonte ou pescecane;[7] e en alemán, Menschenhai (algo así como tiburón (devorador) dos homes).[8] En inglés, ademais de great white shark tamén se lle dan os nomes de great white, white pointer, white shark e white death.
Os tiburóns brancos caracterízanse polo seu corpo fusiforme, alongado e forte. O fociño é cónico, curto e groso. A boca, moi grande e arredondada, é parabólica (ten forma de arco), e permanece sempre entreaberta, deixando ver polo menos unha fileira de dentes do maxilar superior, moi grandes, planos, e unha ou dúas da inferior, mentres a auga penetra nela e sae continuamente polas cinco aberturas branquiais.[9] Se este fluxo se detivera, o tiburón afogaría por carecer de opérculos para regular o paso correcto da auga, e afundiría, xa que non ten tampouco vexiga natatoria, polo que se vé condenado a estar en continuo movemento.
Durante o ataque ás súas presas, as fauces ábrense até tal punto que a forma da cabeza se deforma, pois a mandíbula desarticúlase do cranio, pechando logo cunha forza 300 veces superior á dunha mandíbula humana.
Os dentes son grandes, serrados, de forma triangular e moi anchos. Ao contrario que outros tiburóns, non teñen diastema nin redución de ningún dente, se non que toda a queixada está provista de dentes aliñados e igualmente capaces de aferrar, cortar e esgazar. Detrás das dúas fileiras de dentes principais, os tiburóns brancos teñen dúas ou tres máis en continuo crecemento que suplen a frecuente caída de dentes con outros novos. A base do dente carece de raíz e está bifurcada, dándolle unha aparencia inconfundíbel en forma de punta de frecha.
Os orificios nasais (narinas) son moi estreitos, e os ollos son pequenos, arredondados e completamente negros. Detrás da cabeza, nos costados, sitúanse cinco fendeduras branquiais, dúas aletas pectorais ben desenvolvidas e de forma triangular, e cerca da aleta caudal, outras dúas pelvianas, moito máis pequenas. A caudal está moi desenvolvida, ao igual que a primeira aleta dorsal moi grande e coa marxe posterior libre minúscula, de forma inconfundíbel. Outras dúas aletas pequenas (segunda dorsal e anal) cerca da cola, completan o aspecto deste animal.[9]
A pesar do seu nome, este tiburón só é branco na súa parte ventral, mentres que a dorsal é de cores variadas, desde gris cincenta a azulada.[9] Este patrón, común en moitos animais acuáticos, serve para confundirse coa luz solar (en caso de mirarse desde abaixo) ou coas escuras augas mariñas (no caso de facelo desde arriba), constituíndo unha camuflaxe tan simple como efectiva.
Porén, a denominación de "tiburón branco" podería ter a súa lóxica, ademais do xa apuntado do aclarado da cor coa idade, no caso de avistárense exemplares albinos que, aínda que son moi raros, existen. En 1996 pescouse nas costas de El Cabo (Suráfrica) unha femia nova de apenas 145 cm que exhibía esta rara característica.
As terminacións nerviosas do extremo frontal do fociño recollen a menor vibración ocorrida na auga e guían ao animal cara á posíbel presa que estea causando esa perturbación. Outros receptores (coñecidos como ampolas de Lorenzini, unhas células especializadas situadas ao redor dos orificios nasais, permítenlle captar tamén campos eléctricos de frecuencia variábel que probabelmente use para orientarse nas súas migracións. Ademais, o seu olfacto é tan potente que detecta a presenza dun par de moléculas de sangue entre un millón de moléculas de auga a varios quilómetros de distancia, atraéndoo e facéndoo máis agresivo. A vista ten menos importancia, pero tamén está ben desenvolvida e desempeña un papel moi importante na aproximación final á presa e ao seu peculiar modelo de espreita e ataque desde debaixo da mesma.
A lonxitude máis frecuente entre os tiburóns brancos adultos é de 4 a 5,5 m (sendo os machos menores que as femias), aínda que se citaron casos de individuos excepcionais que superaban amplamente esas medidas (até os 6 m). Na actualidade non se pode asegurar cal é realmente o tamaño máximo nesta especie, feito que está reforzado pola existencia de notas antigas e pouco fiábeis sobre animais realmente xigantescos. Varios destes casos analízanse na obra The Great White Shark.[10]
Durante décadas, moitos libros de referencia no campo da ictioloxía, así como o Libro Guinness dos Récords, recolleron dous tiburóns brancos como os máis grandes xamais capturados; un deles era un exemplar de 11 m presuntamente capturado en augas do sur de Australia, cerca de Port Fairy, na década de 1870, e o outro era un individuo de 11,3 m que quedara atrapado nunha rede para arenques en Novo Brunswick, Canadá nos anos 30 do século pasado.
Ao abeiro desta lonxitude máxima, os avistamentos de tiburóns brancos de 7 a 10 m de longo foron considerados até certo punto comúns e aceptados sen gran discusión. Porén, varios investigadores puxeron en dúbida a fiabilidade do relato de Port Fairy, facendo fincapé na gran diferenza de tamaño entre este individuo e calquera dos outros tiburóns brancos capturados. Un século despois da captura estudáronse as mandíbulas do animal, aínda conservadas, e púidose determinar que o seu auténtico tamaño corporal rondaba os 5 m. A confusión puido ser produto dun fallo tipográfico, un erro derivado do paso de unidades anglosaxoas a internacionais (5 m son uns 16,5 pés) ou unha simple exaxeración. Respecto ao exemplar de Novo Brunswick, os expertos cren hoxe en día que debeu tratarse dun peixe bobo ou tiburón peregrino (Cetorhinus maximus), especie cun corpo de forma similar á do tiburón branco e que é frecuente en augas canadenses.
Volvendo a Ellis e McCosker, estes espertos aseguraron na súa obra que os maiores tiburóns brancos roldan os 6 m de lonxitude, e que os informes sobre individuos de 7 m ou máis, aínda que existentes na literatura popular, non están presentes na científica. De forma sarcástica recalcan o feito de que, ao igual que as supostas anacondas e pitóns xigantes, "estes [tiburóns] xigantes tenden a desaparecer cando un observador responsábel se aproxima cunha cinta métrica".
O maior tamaño que Ellis e McCosker consideran como certo é o dun tiburón branco de 6,4 m capturado en augas cubanas en 1945, aínda que apuntan que outros expertos consideran que o seu tamaño debeu de ser algo menor. O peso atribuído (pero non confirmado) a este exemplar foi de 3.270 kg. Desde entón publicáronse noticias de exemplares maiores, pero Ellis e McCosker fan notar que as medicións son a miúdo deficientes e, unha vez verificadas, dan resultados que adoitan estar entre os 6,1 e os 6,4 m. Por exemplo, moitas publicacións falan dun tiburón branco femia de 7 m pescado por Alfredo Cutajar na illa de Malta, en 1987. No seu libro, Ellis e McCosker aceptan que este tiburón parecía ter un tamaño superior á media, pero non consideran como certa a medida de 7,13 m. Durante os seguintes anos, outros expertos tamén encontraron motivos para dubidaren deste dato, debido en parte ao desacordo entre Cutajar e outras testemuñas á hora de fixar as medidas. Finalmente, un analista fotográfico da BBC concluíu, tendo en conta o erro ao que a perspectiva pode levar na fotografía do animal, que o seu tamaño real estaría en torno aos 5,6 m.[11]
Actualmente, a maioría dos expertos están de acordo en que o tamaño máximo que pode alcanzar un tiburón branco é de case uns 6 m de lonxitude e un peso de ao redor de 1,9 t. Os informes sobre tamaños moito maiores que este adoitan considerarse dubidosos e, segundo o Canadian Shark Research Centre (Centro Canadense de Investigación do Tiburón), o tiburón branco máis grande correctamente medido foi unha femia capturada en agosto de 1988 na illa do Príncipe Eduardo, que mediu 6,1 m.[11]
No relativo ao peso engádese un novo problema, xa que este pode variar lixeiramente en función do que o tiburón comera e de se o fixo de forma máis ou menos recente. Un exemplar adulto pode introducir na boca até 14 kg de carne dunha soa dentada, e almacenar varios máis no seu estómago até que termina de dixerilos. Por esta razón, Ellis e McConker consideran posíbel que os tiburóns brancos poden chegar a alcanzar pesos de 2 t, aínda que o maior dos que eles estudaron "só" pesaba 1,75 t.
O maior tiburón branco recoñecido pola Asociación Internacional de Pesca Deportiva (IGFA, nas súas siglas en inglés) foi un exemplar de 1.208 kg capturado por Alf Dean en 1959, ao sur de Australia. Están citados moitos outros exemplares maiores, pero a IGFA non os ten en conta porque foron capturados sen respectar as normas impostas por esta organización.
O tiburón branco vive sobre as zonas de plataforma continental. Ás veces, achéganse ás costas, podéndose ver nos portos e en augas pouco profundas.[9] É nestas zonas onde a abundancia de luz e de correntes mariñas xera unha maior concentración de vida animal, o que para esta especie equivale a unha maior cantidade de alimento. Están ausentes, porén, dos fríos océanos ártico e antártico, a pesar da súa grande abundancia en plancto, peixes e mamíferos mariños. Os tiburóns brancos teñen un avanzado metabolismo que lles permite manterse máis quentes que a auga que os rodea, pero non o suficiente como para poboar estas zonas extremas.
Normalmente o tiburón branco mantense a unha certa distancia da liña costeira, acercándose só naquelas zonas con especial concentración de atúns, focas, pingüíns ou outros animais de hábitos costeiros. Igualmente, adoita permanecer cerca da superficie, aínda que ocasionalmente descende até cerca dun quilómetro de profundidade.
Nun estudo recente comprobouse que os tiburóns brancos da Baixa California emigran a unha zona entre este lugar e Hawai coñecida como "o Café do Tiburón Branco", onde pasan polo menos 100 días ao ano antes de volver á Baixa California. Na viaxe, nadan amodo e mergúllanse até uns 900 m de profundidade. Tras regresar, cambian o seu comportamento e fan inmersións curtas a aproximadamente 300 m durante uns dez minutos. E un tiburón branco etiquetado na costa de Suráfrica chegou á costa do sur de Australia e regresou no espazo dun ano. Estes feitos refutaron as teorías tradicionais que dicían que os tiburóns brancos eran depredadores territoriais costeiros e abre a posibilidade de que exista unha interacción entre poboacións de tiburón branco que antes eran consideradas independentes. Aínda se descoñece por que migran, barallándose a alimentación estacional ou a existencia de áreas de acoplamento.[12]
Nun estudo similar un tiburón branco de Suráfrica foi rastrexado nadando até a costa noroeste de Australia, unha viaxe de 20.000 km, en menos de 9 meses.[13]
Os tiburóns brancos difiren bastante de ser simples "máquinas de matar", como sostén a imaxe popular que se ten deles. Para poderen capturar os grandes mamíferos mariños que constitúen a base da dieta dos individuos adultos, os tiburóns brancos practican unha característica emboscada: sitúanse a varios metros baixo a presa, que nada na superficie ou cerca dela, usando a cor escura do seu dorso como camuflaxe, facéndose así invisíbeis ás súas vítimas. Cando chega o momento de atacar, avanzan rapidamente cara a arriba con potentes movementos da cola e abren as mandíbulas. O impacto adoita ser no ventre da presa, por onde o tiburón aferra fortemente á vítima: se esta é pequena, como un león mariño, mátaa no acto e posteriormente engólea enteira; se é máis grande, arríncalle un grande anaco que inxire enteiro, xa que os seus dentes non lle permiten mastigar; a presa pode quedar entón morta ou moribunda, e o tiburón volverá alimentarse dela arrincando un anaco detrás doutro. Excitados pola presenza de sangue, a zona encherase pronto doutros tiburóns. Nalgunhas zonas do Pacífico, os tiburóns brancos arremeten con tanta forza ás focas e leóns mariños que se elevan un par de metros sobre o nivel da auga coa súa presa entre as mandíbulas, antes de volver a mergullarse. Porén, no mar Mediterráneo e a costa atlántica de África e Europa, o tiburón branco, ao igual que a candorca e o marraxo azul, non adoitan atacar nin alimentarse de mamíferos como focas ou golfiños.
A maioría dos ataques ocorren durante a alborada ou ben no solpor, pois neses momentos é cando as profundidades non se poden albiscar de maneira adecuada.
Esta especie tamén consome preas, especialmente as que proceden de cadáveres de baleas á deriva, das que arrincan grandes anacos. Preto das costas, os tiburóns brancos consomen grandes cantidades de obxectos flotantes por erro: nos seus estómagos chegaron a encontrarse incluso matrículas de automóbiles.[Cómpre referencia]
Tanto na caza como no resto da vida os tiburóns brancos adoitan seren solitarios. Ocasionalmente vense parellas ou pequenos grupos desprazándose á busca de alimento, labor que os leva a percorrer centos de quilómetros. Aínda que preferentemente nómades, algúns exemplares prefiren alimentarse en certas zonas costeiras, como ocorre nalgunhas rexións de California, Suráfrica e especialmente Australia.
A candorca pode constituír unha ameaza para os tiburóns brancos. O 4 de outubro de 1997, nas augas que bañan as illas Farallón, ocorreu un ataque dunha candorca femia de 6,50 m, coñecida polos científicos como Ca2, contra un tiburón branco, durante o cal o tiburón morreu. Non se sabe realmente o verdadeiro tamaño de aquel exemplar debido a que quedou completamente esnaquizado, pero algúns expertos supoñen que se trataba dun tiburón xuvenil.
A especie é ovovivípara, con camadas de 4-16 crías que miden ao nacer entre 60 e 70 cm.[9] Aínda que apenas se coñecen uns cantos casos de femias grávidas capturadas, pódese afirmar que o tiburón branco prefire reproducirse en augas temperadas, en primavera ou verán. Os ovos permanecen no útero até que eclosionan: é posíbel que neste tiburón se dea canibalismo intrauterino (sendo as crías máis débiles e os ovos aínda por abrir devorados polos seus irmáns máis fortes) da mesma forma en que sucede noutras especies de lámnidos, pero polo de agora non é un feito que estea totalmente probado. As crías inmediatamente se separan da súa nai para evitar seren devoradas por esta. Desde entón levan unha vida solitaria, crecendo a un ritmo bastante rápido. Alcanzan os dous metros no primeiro ano de vida; os machos, máis pequenos que as femias, maduran sexualmente antes que estas, cando alcanzan 1,95 m de longo. Distínguense das femias por unhas extensións das aletas pelvianas que serven de órganos copuladores. As femias non poden reproducirse até que alcanzan uns 2,80 m, créndose que son fértiles durante un curto período de tempo, o que fai que a súa taxa reprodutiva sexa baixa.
Non se coñece gran cousa sobre as relacións intraespecíficas que se dan nesta especie, e o que respecta ao apareamento non é unha excepción. É posíbel que este se produza con máis frecuencia despois de que varios individuos compartan un gran festín, como por exemplo un cadáver de balea. A vida media destes animais non se coñece con exactitude, pero é probábel que oscile entre os 15 e os 30 anos.
Estímase e o tiburón branco apareceu no planeta durante o mioceno,[14] sendo o fósil rexistrado máis antigo de hai uns 16 millóns de anos aproximadamente.[1] Segundo os paleontólogos deriva de Carcharodon megalodon, o megalodonte, un xigantesco tiburón extinguido. Porén, outros expertos consideran que, a pesar da indubidábel pertenza de ambos os dous á orde dos lamniformes, o tiburón branco en realidade quizais teña maior parentesco co marraxo azul, do xénero Isurus.
Segundo os paleontólogos Shelton Applegate, John Maisey, Robert Purdy e o biólogo Leonard Compagno, o megalodonte e o tiburón branco proveñen de Cretolamna carcharodon, e polo tanto deben ser considerados como membros do mesmo xénero e, obviamente, da mesma familia.
Cappetta Henri, John Long, Mikael Siverson e David Ward, pola súa parte, encontran que o tiburón branco deriva dunha liña separada da de megalodon, que á súa vez vén de Cretolamna e Otodus, dous tiburóns extintos. Tamén hai teóricos que establecen a súa descendencia de Carcharodon orientalis, que se cre que pertencía a un elo perdido da evolución. A similitude entre os dentes do megalodonte e o tiburón branco demostrarían unha converxencia evolutiva entre ambos os dous, pero non unha relación xenética directa. Porén, os científicos aínda hoxe debaten a procedencia exacta do tiburón branco.
Debido á ampla área de distribución desta especie, é imposíbel saber o número de espécimes que existen, aínda que sexa de forma aproximada. Porén, a súa baixa densidade de poboación, unida á súa escasa taxa de reprodución, a súa longa infancia e á súa baixa esperanza de vida, fan que o tiburón branco non sexa un animal precisamente abundante. A pesca deportiva deste tiburón, sen interese económico ningún, incrementouse nos últimos 30 anos debido en gran parte á popularidade de filmes como Tiburón (Steven Spielberg, 1975) até o punto de que se considera ameazada ou en perigo de extinción en varios lugares.
A Lista Vermella da IUCN incluíu ao tiburón branco por primeira vez en 1990 como especie insuficientemente coñecida e, desde 1996, cualifícao como especie vulnerábel.[15] O Apéndice II do Convenio CITES inclúeo como especie vulnerábel se non se explota racionalmente.
As medidas de conservación deben aplicarse obrigatoriamente sobre as poboacións en liberdade, xa que a cría en catividade desta especie é imposíbel, debido probabelmente ao seu acusado carácter nómade. Un dos poucos exemplares que chegaron a seren exhibidos vivos foi unha femia nova chamada Sandy, que viviu durante tres días do mes de agosto de 1980 no Acuario Steinhart de San Francisco. Tras só 72 h de cativerio, Sandy tivo que ser liberada despois de que deixara de comer e se provocara graves feridas ao chocar repetidamente contra unha das paredes do recinto onde estaba. Posteriormente descubriuse que o que atraía a Sandy cara a ese lugar en particular era unha minúscula diferenza de potencial eléctrico de 125 microvoltios (millonésimas de voltio) entre esa parede e o resto das do acuario. A intensidade do campo eléctrico que Sandy detectaba era tan pequena que pasaba desapercibida para calquera dos outros animais que se encontraban no mesmo tanque de auga, incluídos varios tiburóns doutras especies.
Polo de agora non existe ningunha moratoria legal internacional sobre a pesca do tiburón branco, aínda que está prohibida nalgunhas zonas da súa área de distribución. O tiburón branco é unha especie protexida en California, a costa leste de Estados Unidos, o golfo de México, Namibia, Suráfrica, Maldivas, Israel e parte de Australia (Australia Meridional, Nova Gales do Sur, Tasmania e Queensland). A Convención de Barcelona considérao como unha especie ameazada no Mediterráneo, pero case ningún país con saída a este mar dispuxo ningunha medida en favor da súa conservación.
A pesar da lenda urbana tan intensa na súa contra, os ataques de tiburóns contra seres humanos son bastante raros. E dentro destes, os do tiburón branco pódense considerar anecdóticos se se comparan cos do tiburón tigre (Galeocerdo cuvier) ou do tiburón touro (Carcharhinus leucas), o segundo dos cales pode incluso remontar grandes ríos (Mississippi, Amazonas, Zambeze etc.) e atacar a persoas a varios quilómetros do mar. Porén, as mortes causadas por estas tres especies en conxunto son inferiores ás provocadas por serpes mariñas e crocodilos, e mesmo menores que os falecementos ocasionados por animais tan aparentemente inofensivos como abellas, avespas e hipopótamos. Considérase que é máis probábel morrer dun ataque ao corazón en alta mar que polo ataque dun tiburón.
En palabras do biólogo Douglas Long, en EE.UU. (cuxa costa oeste é o fogar dunha importante concentración de tiburóns brancos) "morre máis xente cada ano por ataques de cans que a matada por tiburóns brancos nos últimos 100 anos".[16] Para zonas onde a presenza do tiburón branco non é tan abundante, os ataques alcanzan números realmente irrisorios: por exemplo, en todo o Mediterráneo só se confirmaron 31 ataques de tiburóns contra seres humanos nos últimos 200 anos, na súa maioría sen resultado de morte. Para España, a cifra é de 4 ataques desde mediados do século XIX (aínda que a ISAF só recoñece dous como suficientemente probados).[17] sen que ningún deles acabase coa vida da vítima. Nestes dous últimos casos, as cifras nin sequera se refiren a ataques do tiburón branco en particular, senón ao conxunto de todas as especies de tiburóns. De acordo con algúns investigadores estadounidenses, a cifra de ataques de tiburóns brancos en todo o mundo entre 1926 e 1991 sería de 115, sendo California, Australia e Suráfrica as que rexistraron máis. Resulta bastante ilustrativo o feito que nas augas surafricanas, infestadas de tiburóns, a cifra de ataques de tiburóns brancos desde 1940 sexa de só 29 fronte ás 89 agresións protagonizadas por tiburóns touro.
Esta escaseza de ataques, sobre todo mortais, dábese a que a maioría dos tiburóns en xeral e os brancos en particular non consideran aos humanos como auténticas presas potenciais. De feito, é posíbel que o sabor da carne humana lles sexa incluso algo desagradábel, e desde logo que lles resulta moito menos nutritiva e bastante máis difícil de dixerir que a de balena ou a de foca, provistas de gran cantidade de graxa. A gran maioría dos ataques do tiburón branco consisten nunha única dentada, tras a cal o animal se retira levándose poucas veces algún anaco da infortunada vítima (principalmente pernas e pés). Estes ataques pódense deber a tres posíbeis razóns:
Dada a natureza do ataque, a vítima humana morre en raras ocasións durante o mesmo. Cando isto ocorre, as máis das veces é pola perda masiva de sangue, que debe evitarse de inmediato. A liberación de sangue na auga pode atraer tamén a outros tiburóns e peixes carnívoros de diversas especies que poden verse impulsados a realizar as súas propias "dentadas de proba", para desgraza da vítima.
Con todo, o perigo de ataque existe sempre, por remoto que sexa. Resulta interesante o feito de que o 80 % das mortes causadas por tiburóns brancos ocorreran en augas moi cálidas, case ecuatoriais, cando a maioría destes animais vive en zonas temperadas. Isto débese probabelmente a que a gran maioría de tiburóns brancos son xuvenís e crías, que necesitan das augas temperadas para o seu desenvolvemento, mentres que nas zonas máis cálidas só se adentran os individuos máis grandes e vellos, que son moito máis violentos e perigosos.
Deseñáronse e ensaiáronse varios métodos para evitar as feridas por trabadas de tiburón branco en caso dun ataque repentino, entre os que se enontran repelentes químicos, cotas de malla metálicas que se superpoñen aos traxes de mergullo e aparatos que xeran un campo eléctrico en torno ao mergullador ou ao surfista e desorientan a calquera tiburón que se aproxime, xa que perturban a información que estes reciben a través das ampolas de Lorenzini. Porén, e por moi efectivos que poidan ser estes métodos, é evidente que o mellor á hora de evitar ataques é non cometer imprudencias como afastarse demasiado da costa, nadar en solitario ou nas primeiras e últimas horas do día, visitar zonas con grande abundancia de pinnípedes (base alimenticia dos tiburóns brancos adultos) ou, evidentemente, acercarse de forma deliberada a un exemplar, sobre todo se é de tamaño considerábel.
Mentres se mergullaba cerca das illas de Cabo Verde, o oceanógrafo Jacques-Yves Cousteau e un compañeiro seu encontráronse por casualidade cun inmenso tiburón branco. "[A súa] reacción foi a que menos podiamos imaxinar —escribiu Cousteau—. Aterrado, o monstro evacuou unha nube de excremento e fuxiu a unha velocidade incríbel". A súa conclusión foi: "Ao reflexionar en todas as experiencias que tivemos co tiburón branco, sempre me chamaou a atención o grande abismo que media entre o que o público se imaxina que é e o que comprobamos que realmente é".
Os tiburóns brancos aparecen como a encarnación do perigo en varias culturas, e reciben o nome de "devoradores de homes" en distintas linguas, especialmente na área do Caribe. Porén, a actual caracterización popular do tiburón branco como o asasino do mar por excelencia non existiría (ou non estaría tan estendida) de non ser polo éxito comercial do filme Tiburón (Jaws) en 1975. A película está baseada na novela do mesmo nome do escritor estadounidense Peter Benchley (publicada en 1974), que se inspira vagamente nun suceso histórico: a morte de catro persoas e a mutilación doutra causadas durante a vaga de ataques de tiburón de Nova Jersey de 1916. Porén, hoxe en día considérase máis probábel que os responsábeis de tales ataques fosen varios tiburóns e non obra dun particular asasino en serie. Tampouco non parece claro que o tiburón (ou tiburóns) fose branco, sinalándose como posíbeis responsábeis as especies Carcharhinus plumbeus e Carcharhinus leucas. Esta película xerou gran psicose sobre o tiburón branco.
O filme engade algunhas referencias en boca do capitán Quint ao desastre do USS Indianapolis, un barco que afundiu en 1945 no Pacífico, tras recibir o impacto dun torpedo xaponés, e cuxos superviventes permaneceron na auga durante cinco días mentres eran decimados pola calor, a falta de auga e os ataques dos tiburóns que, neste caso, tampoco se identificaron como tiburóns brancos, senón como espécimes de Carcharhinus longimanus.
A novela e logo a película estableceron unha serie de clixés que desde aquela se repetiron no cinema de "monstros asasinos", tanto terrestres como acuáticos, e que en moitos dos casos non se corresponden coas características reais da principal especie afectada, o tiburón branco. Isto contribuíu a arraigar unha serie de estereotipos e falsas crenzas en torno a esta especie, até o punto de que Benchley, autor da novela, afirmou que nunca a escribiría de saber como eran realmente os hábitos dos tiburóns brancos.
Tiburón foi un sonoro éxito comercial, sendo a primeira cinta que superou os 100 millóns de dólares de recadación, desbancando a O Padriño (The Godfather, 1972) como película máis comercial da historia, título que non lle foi arrebatado até a estrea de Star Wars (1977), e o seu impacto sobre a audiencia foi tan grande que aumentaron os casos de acuafobia e medo aos tiburóns en todo o mundo. Incluso descendeu o nivel de afluencia turística ás praias durante unha boa temporada. Por outra parte, varias persoas comezaron a pescar tiburóns brancos de forma masiva, desexosas de emular a Martin Brody e ao capitán Quint, o que ocasionou un descenso considerábel das poboacións deste animal. O mito de Tiburón perpetuouse nos medios de comunicación, e a súa influencia pódese ver en series de televisión, cómics e mesmo videoxogos como Tomb Raider ou Jaws:Unleashed. Moitas outras películas repetiron a fórmula que levou ao éxito á súa predecesora, entre as que se contan as seguintes:
Os recentes filmes de animación Buscando a Nemo (Finding Nemo, 2003) e O espantatiburóns (Shark Tale, 2004) inclúen personaxes cómicos encarnados por tiburóns brancos. Na primeira, o tiburón Bruce (clara referencia ao tiburón mecánico de Jaws) é vexetariano e asiste a unha especie de reunións para ex-carnívoros onde trata de desfacerse da súa adicción á inxesta de animais, pero sofre unha recaída ao sentir o cheiro do sangue na auga. Na segunda, os tiburóns son unha especie de mafiosos dos océanos dirixidos polo seu peculiar Padriño branco, Don Lino, aos que se enfronta o peixe protagonista, Óscar. A este axúdao á súa vez o tiburón Lenny, fillo de Don Lino e tamén vexetariano.
Aínda que obviamente baseadas en Tiburón, fixéronse outras películas con trama similar pero cambiando o tiburón branco por outras especies de tiburóns (tiburóns tigre, tiburóns touro ou marraxos) ou outros animais mariños (candorcas, barracudas etc.) ou fluviais (pirañas ou crocodilos) para atraeren ao público.
O tiburón branco, Carcharodon carcharias, é unha especie de peixe cartilaxinoso elasmobranquio da orde dos lamniformes (Lamniformes), e familia dos lámnidos (Lamnidae) que se encontra nas augas cálidas e temperadas de case todos os océanos do mundo.
Esta especie é a única que sobrevive na actualidade do xénero Carcharodon.
Velika bijela psina (Carcharodon carcharias), vrsta morskih pasa, jedina preživjela iz roda Carcharodon. Svrstana je u porodicu psina[1] (Lamnidae). Živi u svim oceanima, a prednost daje obalnim vodama umjerenih područja.
Dugačka je od 5-7 metara i teži 2 tone ili više. Mesožder je i jede tuljane, morske lavove i dupine.
Živi u morima topline od 12 do 30°C. Česta je pri obalama južne Australije, Južne Afrike, Kalifornije, otoka Gvadalupe i nešto manje u Sredozemlju i u Jadranu. Nađena je na najvećoj dubini od 1280 metara. Ugrožena je vrsta zbog lova koji je jak zbog krive predodžbe o ovim ribama kao o krvoločnim ubojicama.
Ženke, koje su veće od mužjaka, kote 4-14 živih mladih, dugih 1,2 metra ili više. Dok su u maternici, mladi se hrane neoplođenim jajima ili drugim zamecima. Premda je ova vrsta zaštićena u nekim dijelovima svijeta, njezin broj opada.
Ljudi nisu zdrava hrana za velike bijele, jer im je probava prespora da probavi plijen s velikim udjelom kosti, mišića i masti u ljudskom tijelu. U skladu s time, u većini zabilježenih napada, velika bijela psina bi prekinula napad nakon prvog ugriza. Smrti bi obično bile uzrokovane gubitkom krvi od početne ozljede udova, a rjeđe kritičnim gubitkom organa ili uslijed jedenja čitavog čovjeka.
U Wikimedijinu spremniku nalazi se još gradiva na temu: velika bijela psina
Wikivrste imaju podatke o: velikoj bijeloj psini Velika bijela psina u Monterey Bay Aquariumu
Velika bijela psina kod otoka Isla Guadalupe, Meksiko.
Velika bijela psina uhvaćena od ribara kod Bodega Baya, Kalifornija
Velika bijela psina (Carcharodon carcharias), vrsta morskih pasa, jedina preživjela iz roda Carcharodon. Svrstana je u porodicu psina (Lamnidae). Živi u svim oceanima, a prednost daje obalnim vodama umjerenih područja.
Hiu putih (nama ilmiah Carcharodon carcharias), juga dikenal sebagai hiu putih besar, pointer putih, hiu putih, atau si putih yang mematikan), adalah hiu lamniform besar yang ada di pesisir perairan di seluruh permukaan lautan utama. Hiu putih besar dikenal karena ukurannya, dengan individu terbesar yang panjang tubuhnya mendekati atau bahkan melampaui 6 meter (20 kaki), dan dengan berat sebesar 2.268 kg (5.000 lb). Hiu ini berwarna abu-abu atau abu-abu kebiruan dengan sedikit warna putih dibagian perut.[2] Hiu ini memiliki gigi berjumlah 300 gigi yang tajamnya seperti tepian gergaji.[2] Gigi Hiu ini dapat panjangnya dapat tumbuh mencapai 7,5 cm.[2] Hiu jenis ini akan mencapai kedewasaan saat berumur 15 tahun, dan dapat hidup sekitar 30 tahun.
Hiu putih ini bisa dibilang hiu terbesar yang dikenal di dunia dan merupakan salah satu predator utama untuk mamalia laut. Selain itu, ia juga memangsa berbagai hewan laut lainnya, termasuk ikan, pinnipeds, dan juga burung laut. Ini adalah hidup hanya dikenal spesies dari perusahaan genus, Carcharodon, dan berada pada peringkat pertama dalam daftar jumlah serangan hewan yang tercatat pada manusia. IUCN (International Union for Conservation of Nature) memperlakukan hiu putih sebagai spesies yang hampir punah, walau termasuk dalam Appendix II dari CITES.
Novel best-selling "Jaws" oleh Peter Benchley yang disusul oleh film blockbuster Steven Spielberg menggambarkan hiu putih sebagai "pemakan manusia yang ganas". Pada kenyataannya, manusia bukanlah mangsa yang disukai oleh hiu putih ini.
Hiu putih (nama ilmiah Carcharodon carcharias), juga dikenal sebagai hiu putih besar, pointer putih, hiu putih, atau si putih yang mematikan), adalah hiu lamniform besar yang ada di pesisir perairan di seluruh permukaan lautan utama. Hiu putih besar dikenal karena ukurannya, dengan individu terbesar yang panjang tubuhnya mendekati atau bahkan melampaui 6 meter (20 kaki), dan dengan berat sebesar 2.268 kg (5.000 lb). Hiu ini berwarna abu-abu atau abu-abu kebiruan dengan sedikit warna putih dibagian perut. Hiu ini memiliki gigi berjumlah 300 gigi yang tajamnya seperti tepian gergaji. Gigi Hiu ini dapat panjangnya dapat tumbuh mencapai 7,5 cm. Hiu jenis ini akan mencapai kedewasaan saat berumur 15 tahun, dan dapat hidup sekitar 30 tahun.
Hiu putih ini bisa dibilang hiu terbesar yang dikenal di dunia dan merupakan salah satu predator utama untuk mamalia laut. Selain itu, ia juga memangsa berbagai hewan laut lainnya, termasuk ikan, pinnipeds, dan juga burung laut. Ini adalah hidup hanya dikenal spesies dari perusahaan genus, Carcharodon, dan berada pada peringkat pertama dalam daftar jumlah serangan hewan yang tercatat pada manusia. IUCN (International Union for Conservation of Nature) memperlakukan hiu putih sebagai spesies yang hampir punah, walau termasuk dalam Appendix II dari CITES.
Novel best-selling "Jaws" oleh Peter Benchley yang disusul oleh film blockbuster Steven Spielberg menggambarkan hiu putih sebagai "pemakan manusia yang ganas". Pada kenyataannya, manusia bukanlah mangsa yang disukai oleh hiu putih ini.
Hvíthákarl eða hvítháfur (fræðiheiti: Carcharodon carcharias) er afar stór hákarl af hámeraætt. Hann finnst nálægt ströndum flestra helstu úthafa. Hann getur orðið 6 metra langur og vegið allt að 2.250 kíló. Hvíthákarl er stærsti ránfiskur í heimi. Hann er í útrýmingarhættu.
Hvíthákarlar lifa í næstum öllum heimshöfum þar sem meðalhitinn er milli 12 og 24° C en eru flestir við suðurströnd Ástralíu, við strendur Suður-Afríku, Kalíforníu, við Guadalupe eyjar í Mexíkó og að hluta í Miðjarðarhafi og Adríahafi.
Hvíthákarl er uppsjávarfiskur en lífshættir hans hafa aðallega verið rannsakaðir og ferðir hans skráðar nálægt ströndum þar sem hann er í nánd við bráð eins og loðseli, sæljón, hvali, aðra hákarla og stórvaxnar beinfiskategundir. Hann telst úthafsfiskur og finnst frá yfirborð sjávar niður á 1280 m dýpi en heldur sig oftast nálægt sjávaryfirborði. Hvíthákarlar eru taldir eiga sök á 33–50% af hákarlaárásum á fólk. Talið er að tæplega ein af hverjum tíu árásum hvíthákarla sé banvæn.
Hvíthákarlar eru ljósir á kvið með og gráir á baki. Eins og margar hákarlategundir hafa þeir tennur fyrir aftan aðaltennurnar þannig þegar tennur brotna þá endurnýjast þær fljótt.
Hvíthákarlar gjóta tveimur upp í fjórtán lifandi ungum sem geta verið allt að 1,5 metra langir. Eggin þroskast inn í líkama kvendýrsins og nýklaktir ungar nærast á öðrum eggjum og systkinum sínum. Í hákörlum er engin legkaka. Eftir got synda ungarnir burt frá móður sinni og hefja strax ránlífi.
Hvíthákarl eða hvítháfur (fræðiheiti: Carcharodon carcharias) er afar stór hákarl af hámeraætt. Hann finnst nálægt ströndum flestra helstu úthafa. Hann getur orðið 6 metra langur og vegið allt að 2.250 kíló. Hvíthákarl er stærsti ránfiskur í heimi. Hann er í útrýmingarhættu.
Carcharodon carcharias (Linnaeus, 1758), chiamato anche Grande squalo bianco, carcarodonte[2] o talvolta semplicemente squalo bianco[2], è un pesce condroitto della famiglia dei Lamnidi che si trova nelle acque superficiali costiere di tutti i principali oceani. Unico rappresentante vivente del genere Carcharodon, questo squalo è il più grande pesce predatore esistente sul pianeta, nonché il terzo pesce più grande in assoluto, dopo lo squalo balena e lo squalo elefante.
È stato Carlo Linneo a dare allo squalo bianco il primo nome scientifico, Squalus carcharias, nel 1758. Sir Andrew Smith gli ha dato quello generico di Carcharodon nel 1833. Nel 1873 il nome generico è stato accorpato a quello scientifico dato da Linneo, diventando così quello attuale di Carcharodon carcharias. Carcharodon viene dal termine greco antico καρχαρόδων karcharódōn (composto di κάρχαρος kárcharos, che significa "aguzzo", con quello di ὀδούς, ὀδόντος, odóus, odóntos, che significa "dente").[3] Dato che καρχαρίας, karcharías, significa "squalo",[4] il significato finale è "squalo dai denti aguzzi".[5]
Il grande squalo bianco sembra essere apparso sul pianeta durante il Miocene mentre il più antico fossile conosciuto è stato datato come risalente a 16 milioni di anni fa.[6] Secondo alcuni biologi lo squalo bianco potrebbe discendere da un gigantesco squalo preistorico, il Carcharodon megalodon, perché la somiglianza dei denti e le dimensioni molto elevate hanno spinto molti studiosi a ritenere che essi fossero strettamente legati dal punto di vista evolutivo. Il Megalodon è stato dunque inserito nel genere Carcharodon, ovvero nello stesso genere a cui appartiene anche lo squalo bianco. Tuttavia, altri biologi ritengono che, nonostante l'indiscussa appartenenza di entrambi all'ordine dei Lamniformi, lo squalo bianco in realtà sia più imparentato con il progenitore del Mako, l'Isurus hastalis e assegna il Megalodon al genere Carcharocles.[7]
I paleontologi Shelton Applegate, John Maisey, Robert Purdy e il biologo Leonard Compagno sostengono che sia il Megalodon che lo squalo bianco siano derivati dal Cretolamna tramite il Carcharodon orientalis e che vadano dunque considerati membri di uno stesso genere (il Carcharias) e di una stessa famiglia (Lamnidi).[7] Henri Cappetta, John Long, Mikael Siverson e David Ward ritengono invece che lo squalo bianco derivi da una linea separata da quella del Megalodon, il quale a sua volta deriverebbe dal Cretolamna tramite l'Otodus, due squali preistorici ormai estinti. Inoltre criticano i teorici della discendenza dal Carcharodon orientalis in quanto ritengono che esso appartenesse ad una linea evolutiva morta. La somiglianza tra i denti del Megalodon e quelli del bianco sarebbe allora soltanto il frutto di una convergenza evolutiva non dovuta ad un legame genetico diretto.[7] Ma su questo punto il dibattito tra i biologi è ancora in corso.
È una specie sempre massiccia, seppure di corporatura variabile. Muso di forma conica, un po' bombato nella parte inferiore. Ha occhi scuri e rotondi, è privo di membrana nittitante e ha cinque fessure branchiali, le quali possono pompare acqua soltanto se lo squalo è in movimento.[8] La prima pinna dorsale è grande e falciforme e inizia a livello dell'estremità posteriore di quelle pettorali anch'esse falciformi. La seconda pinna dorsale comincia a livello della pinna anale ed entrambe sono di piccole dimensioni. Tutte le pinne sono senza spina dorsale. La pinna caudale è grande e a forma di mezzaluna simmetrica, anche se in realtà la parte superiore è leggermente più lunga di quella inferiore. Il peduncolo caudale è depresso in senso dorso-ventrale, in modo da formare due ampie carene sui lati. Il colore è bianco nella parte inferiore del corpo, mentre ha tonalità variabili dal grigio al blu, talvolta ardesia, nella parte superiore. La linea di separazione tra le due colorazioni è netta e frastagliata e proprio grazie a questa doppia colorazione la visibilità dello squalo bianco viene ridotta, perché si presenta scuro se visto dall'alto e chiaro se visto in controluce.
La pelle dello squalo bianco (come quella degli altri squali) non è ricoperta di vere e proprie scaglie, ma di dentelli dermici appuntiti, che misurano da qualche decimo di millimetro a 1 cm, costituiti da una dentina ricoperta di smalto; hanno come funzione principale quella di far scorrere in modo altamente idrodinamico l'acqua lungo il corpo dello squalo e inoltre lo proteggono dai parassiti.
Possiede quella che, per convinzione popolare, è stata per anni ritenuta la più potente mascella tra gli animali viventi, studi più recenti hanno scoperto però che il morso dei coccodrilli è fino a quindici volte più potente[9][10]. In verità, il morso dello squalo bianco non è nemmeno nella top 10 dei morsi più potenti del regno animale[11], probabilmente perché lo squalo si è evoluto per cacciare prede come foche, pesci e delfini, creature dal corpo tutto sommato molle e non corazzato, a differenza di predatori terrestri come tigri o orsi che si sono evoluti per dare la caccia a grandi erbivori dalla mole possente e dalla costituzione massiccia e robusta. C'è inoltre da notare che lo squalo bianco, a differenza di quest'ultimi, non ha bisogno di un morso particolarmente forte perché uccide le sue prede più piccole ingoiandole immediatamente e quelle più grandi strappando loro brandelli di carne per poi aspettare che muoiano dissanguate (tattica denominata "mordi e fuggi") laddove questi animali per uccidere le loro prede devono esercitare una grande forza per soffocarle. Per dare un termine di paragone, la forza del morso di uno squalo bianco di 1,5 t non supera i 3000 N (300 kg forza), pari a un quinto della sua massa corporea, mentre la pressione mascellare è pari a 281 kg/cm2.(4000 PSI) La stessa forza è esercitata da un leone, ma con un peso sei volte minore, mentre un coccodrillo marino della metà del suo peso può mordere con una potenza di oltre 40000 N (4000 kg forza) per 1000 kg/cm2[12][13].
La bocca dello squalo bianco è dotata di varie file di denti: triangolari e seghettati sull'arcata superiore per sminuzzare la preda, lunghi e appuntiti su quella inferiore per pugnalare e tenere ferma la preda. I denti possono arrivare fino ai 7,5 cm di lunghezza.
Grazie alla rete mirabile che gli permette di sfruttare al meglio il calore generato dai potenti muscoli e dal metabolismo, riesce a raggiungere una leggera endotermia, cosa che permette al suo organismo di essere particolarmente reattivo e prestante durante la caccia.
Nei grandi squali bianchi è presente dimorfismo sessuale e le femmine sono generalmente più grandi dei maschi.[14][15][16]
Nella maggior parte dei casi, i maschi misurano in media da 3,4 a 4,0 m (da 11 a 13 piedi), mentre le femmine da 4,6 a 4,9 m (da 15 a 16 piedi).[17][18] Gli adulti di questa specie pesano in media 522–771 kg (1.151–1.700 libbre); tuttavia, le femmine mature possono avere una massa media di 680–1.110 kg (1.500–2.450 libbre).[15] Le femmine più grandi sono state verificate fino a 6,1 m (20 piedi) di lunghezza e un peso stimato di 1.905 kg (4.200 libbre),[15] forse fino a 2.268 kg (5.000 libbre).[16] La dimensione massima è oggetto di dibattito perché alcuni rapporti sono stime approssimative o speculazioni eseguite in circostanze discutibili. Tra i pesci cartilaginei viventi, solo lo squalo balena (Rhincodon typus), lo squalo elefante (Cetorhinus maximus) e la manta gigante (Manta birostris), in quest'ordine, sono mediamente più grandi e pesanti. Queste tre specie sono generalmente abbastanza docili nella disposizione e deposte a filtrare passivamente organismi molto piccoli. Questo rende lo squalo bianco il più grande pesce predatore esistente. I grandi squali bianchi sono a circa 1,2 m (3,9 piedi) alla nascita e crescono di circa 25 cm (9,8 pollici) ogni anno.[19]
Secondo John Ernest Randall, il più grande squalo bianco misurato in modo affidabile era un individuo di 5,94 m (19,5 piedi) segnalato da Ledge Point, nell'Australia occidentale nel 1987.[20][21] Un altro esemplare di dimensioni simili fu una femmina catturata da David McKendrick di Alberton, nell'agosto 1988 nel golfo di San Lorenzo al largo dell'Isola del Principe Edoardo. Questa femmina era lunga 6,1 m (20 piedi).[15] Pochi altri avvistamenti sono ritenuti attendibili. Tuttavia, nel 2019, è stato avvistato alle Hawaii un grande squalo bianco femmina conosciuto col nome di Deep Blue, sebbene l'animale non sia mai stato misurato tutte le fonti concordano sul fatto che lo squalo sia lungo 20 piedi (6,1 m)[22][23].
A livello uditivo lo squalo bianco percepisce le vibrazioni sonore a grande distanza e il suo olfatto è molto acuto. Inoltre, come gli altri squali, può percepire dei debolissimi campi elettrici e bio-elettrici generati dall'attività motoria delle sue potenziali prede. Deve questa capacità a particolari organi sensoriali posti sull'estremità del muso chiamate "ampolle di Lorenzini". Grazie ad esse lo squalo riesce a percepire il campo elettrico di una preda a partire da mezzo miliardesimo di volt.
Inoltre, in comune con gli altri pesci e con la maggior parte degli anfibi, possiede la linea laterale, un organo composto da una serie di organi ricettori disposti lungo i fianchi dell'animale, sensibili alle vibrazioni a bassa frequenza e alle onde di pressione generate dal moto di corpi solidi nell'acqua. Le ampolle di Lorenzini e la linea laterale permettono allo squalo bianco di percepire la posizione, la grandezza e i movimenti di una preda, anche senza l'ausilio della vista, cosa utilissima in acque torbide, poco illuminate o nella fase finale dell'attacco, quando lo squalo ha già ruotato gli occhi all'indietro per proteggerli da eventuali graffi causati dalla preda che si difende. Si è infatti ritenuto, per molto tempo, che la vista giocasse un ruolo secondario nella predazione, ma si è capito recentemente che gli squali bianchi hanno una vista molto acuta, su cui fanno grande affidamento. La perdita parziale o totale della capacità visiva può compromettere le possibilità di sopravvivenza dell'animale: infatti nel momento del morso esso protegge i suoi occhi ruotandoli all'indietro fino a farli sparire dalle cavità oculari, a differenza di altre specie di squali che sono invece provviste di una protezione naturale chiamata membrana nittitante, che si alza come se fosse una palpebra, ma dal basso verso l'alto, con lo scopo di coprirne l'occhio, proprio per evitare qualsiasi lesione. Recenti studi hanno mostrato che di notte tende ad avvicinarsi alle coste molto illuminate per sfruttarne la luce riflessa.[24]
Il grande squalo bianco è uno tra i pochi squali che sollevano regolarmente la testa sopra la superficie del mare per guardare gli altri oggetti: questo comportamento è tipico dei cetacei ma raro nei pesci ed è noto come spyhopping. Una possibile spiegazione di questa anomalia può essere dovuta al fatto che l'odore viaggia attraverso l'aria più velocemente che attraverso l'acqua, perciò, quella che apparentemente potrebbe essere scambiata per una forma di curiosità, sarebbe invece soltanto un modo di ottimizzare il pur già potente olfatto dello squalo.
Lo squalo bianco è un cacciatore altamente specializzato, anche se la sua dieta può variare molto a seconda della zona in cui vive. Nel Mar Mediterraneo caccia: tonni, pesce spada, tartarughe di mare, altri squali, delfini e uccelli marini. Non attacca grandi cetacei come le balene ma se si imbatte in una carcassa non esita a divorarla e in queste situazioni sembra essere più disponibile ad accettare la presenza di altri squali e sembra essere anche molto selettivo, divorando soltanto la parte più ricca di grassi e risputa il muscolo, meno nutriente.[25] In altre parti del mondo può, ad esempio, cibarsi prevalentemente di foche o leoni marini. Sembra che non disdegni anche i rifiuti che vengono gettati dalle navi e qualunque tipo di spazzatura possa venire a trovare. Lo squalo bianco caccia le prede agili con una tecnica simile all'agguato, senza girare intorno alle sue prede, ma sorprendendole da sotto. La velocità in risalita, durante la predazione, gli è consentita dal fatto che lo squalo bianco (come tutti gli squali) è privo della vescica natatoria, organo idrostatico presente nei pesci ossei e che serve per poter stare a profondità variabili e che comunque rallenta una risalita rapida. I grandi squali bianchi possono nuotare a velocità di 25 km/h per brevi raffiche e fino a una profondità di 1.200 metri (3.900 piedi).[26] Generalmente, questo pesce nuota vicino alla superficie.
A Seal Island, in Sudafrica, i grandi squali bianchi sono soliti predare le otarie orsine del capo che nuotano in superficie, soprattutto in prossimità delle isole, con una particolare tecnica di caccia. Tutto, solitamente, avviene durante le ore notturne, al crepuscolo o all'alba. La tecnica di caccia utilizzata, è sorprendente, lo squalo nuota sui fondali in prossimità dei canali utilizzati dalle otarie per lasciare o tornare all'isola, al buio e ad una profondità di 20/30 m, lo squalo risulta del tutto invisibile alle sue prede, una volta avvistata l'otaria, lo squalo si lancia all'attacco nuotando verso la preda in superficie a grande velocità (circa 40 km orari) e addentando l'otaria in movimento, tale è la velocità di movimento che lo slancio fa balzare lo squalo completamente fuori dall'acqua con l'otaria in bocca. Questo comportamento predatorio è stato documentato in Sudafrica, Australia e in California alle Farallon Islands.
Poiché ogni attacco comporta un grande dispendio di energie lo squalo prepara i suoi agguati con grande attenzione, adattando il suo stesso stile di vita e i suoi spostamenti, in base ai luoghi e ai periodi di riproduzione delle sue prede.[27] Una volta agguantata la preda lo squalo bianco scuote la testa utilizzando la mascella come una sega per provocare tagli più ampi e profondi al fine di strappare pezzi di carne più grossi, proprio come farebbe un cane. Secondo uno studio del Journal of Zoology pubblicato nel 2009, nel cacciare le foche lo squalo bianco sceglie e pedina le sue prede a distanza, in cerca del momento migliore per colpire, ed è in grado di trarre esperienza da ogni attacco al fine di aumentare la percentuale di successo e minimizzare il dispendio di energie.[28][29]
La tecnica di caccia varia a seconda del tipo di preda. Le foche, più piccole, vengono predate dal basso verso l'alto e uccise e divorate immediatamente. Gli elefanti marini del nord, invece, essendo più grandi e pericolosi, vengono morsi posteriormente in modo da far sì che la preda non possa muoversi; così facendo lo squalo attende al sicuro che la preda si dissangui per poi divorarla con calma.[30] Lo squalo bianco può occasionalmente tentare di attaccare: lagerinchi, grampi, tursiopi, suse, focene e focenoidi ma la loro velocità e il loro sonar riescono nella maggior parte delle volte a far sì che i suoi attacchi non vadano a segno.[31] Talvolta, se in gruppi numerosi, i delfini possono far allontanare l'aggressore grazie a movimenti della coda e contrapposizioni frontali. Soprattutto se vi sono piccoli da difendere i delfini li circondano e sbattendo fortemente la coda fanno desistere l'animale. Un simile comportamento è stato osservato anche quando ad essere minacciati dallo squalo sono stati dei bagnanti.[32]
Lo squalo bianco è un predatore all'apice della catena alimentare ed è sempre stato considerato privo di predatori naturali. Recenti studi condotti dalla biologa Ingrid Visser, hanno tuttavia dimostrato (con spettacolare documentazione fotografica) che l'orca può uccidere lo squalo non solo per difesa (come si era sempre creduto), bensì, in carenza di prede più facili, può mettere in atto veri e propri assalti di gruppo contro lo squalo bianco con l'intento di cibarsene, tramortendolo a colpi di coda[33] o addirittura girandolo di proposito sul dorso per provocargli l'immobilità tonica.
Gli squali bianchi sono animali prevalentemente solitari, tuttavia capita che in certi periodi di caccia vi siano assembramenti di molti esemplari in aree ristrette. Dato che queste situazioni possono generare conflitti, gli squali bianchi hanno elaborato una modalità di comunicazione che avviene tramite movimenti del corpo aventi lo scopo di creare una gerarchia che risolva i conflitti in modo non violento. Si è allora scoperto che quando uno squalo bianco vuole prevalere nei confronti di un suo simile, esso compie particolari movimenti che segnalano intenzioni aggressive: inarca la schiena, mostra i denti, apre e chiude le fauci con rapidi scatti, sbatte violentemente la coda sulla superficie e mostra le sue dimensioni girando attorno al rivale. Spesso l'interazione si risolve con la sottomissione di uno dei due animali ma talvolta possono esservi scontri violenti, anche mortali.[34]
Osservazioni sugli squali bianchi in Sudafrica mostrano che la gerarchia si basa sulle dimensioni, sul sesso e sulla stanzialità degli esemplari: le femmine dominano i maschi, gli squali più grandi dominano quelli più piccoli, gli stanziali dominano i nuovi arrivati. I gruppi che si vengono a formare possono essere paragonati a dei “clan” simili a quelli dei gruppi di lupi dove vi è uno squalo dominante su altri squali del gruppo e dove gli scontri avvengono tra capi e membri di clan rivali[34].
Questo squalo può vivere dai 30 ai 40 anni. La maturità sessuale è raggiunta a 3,8 metri di lunghezza nei maschi e tra 4,5 e 5 metri nelle femmine. La specie è ovovivipara[35][36] e, al contrario di quanto sostengono alcune pubblicazioni, questa specie non mostra il cannibalismo intrauterino come verificato nello squalo toro, ma piuttosto si nutre di uova non fecondate. Il parto avviene tra primavera ed estate e la gestazione dura probabilmente all'incirca un anno. I piccoli alla nascita hanno taglia compresa tra 1,2 e 1,5 metri e hanno i denti dotati di minute cuspidi laterali, con quelli inferiori talora ancora con i bordi lisci anziché seghettati. Il numero massimo di piccoli per figliata si suppone sia tra 10 e 14.[37]
Sostanzialmente cosmopolita è diffuso particolarmente in acque fredde o temperate tra gli 11 e 24 °C, sulla costa o al largo. È particolarmente presente al largo delle coste meridionali: dell'Australia, del Sudafrica, della California, del Messico, del nord-est degli Stati Uniti e nell'isola messicana di Guadalupe, in Nuova Zelanda. È tuttavia possibile trovarlo anche in acque più calde, come ai Caraibi. Vi sono aree diventate particolarmente interessanti per l'elevato numero di esemplari presenti, come Seal Island in Sudafrica, dove vi è una colonia di decine di migliaia di otarie che attirano numerosi grandi esemplari di squali bianchi e, di riflesso, numerosi turisti che vengono ad ammirarne le predazioni. In un'area del Pacifico tra Bassa California e Hawaii vi è il cosiddetto White Shark Café, ricco di squali bianchi per ragioni tuttora poco chiare.[38]
Presente anche nel Mar Mediterraneo dove vi è una zona di riproduzione nell'area che comprende la Sicilia, Malta e la Tunisia.[39] Uno studio del 2010 effettuato sul patrimonio genetico di squali bianchi presenti in Turchia, Tunisia e Sicilia e pubblicato sulla rivista Proceedings of the Royal Society ha ipotizzato che gli squali bianchi del mediterraneo siano arrivati dall'Australia 450.000 anni fa attraverso lo Stretto di Gibilterra a causa di un errore nel seguire le correnti marine e che non siano più riusciti ad uscirne. A dimostrarlo sarebbe il loro patrimonio genetico, molto più simile a quello degli squali bianchi australiani rispetto a quello degli squali bianchi atlantici. Lo stesso studio, inoltre, sostiene che poiché gli squali atlantici entrano nel Mediterraneo assai raramente, gli squali bianchi del mediterraneo siano isolati geneticamente.
È uno squalo pelagico, ma si avvicina alle coste particolarmente nelle zone dove la piattaforma continentale è molto vicina ad esse o nelle aree particolarmente ricche di potenziali prede (come, ad esempio, colonie di otarie, foche o pinguini). Non tollera le acque dolci ma può frequentare aree vicino ad estuari e penetrare all'interno di baie saline poco interessate a fenomeni di bassa marea, nonché in aree dove sono presenti scarichi fognari, dato che i residui organici attirano l'attenzione dei sensi dello squalo. Tende a restare ad una profondità che va dalla superficie ai 250 metri, anche se può scendere molto oltre, fino a 1.200 metri[40] e compie numerose tratte trans-oceaniche, per esempio dal Sudafrica all'Australasia o dalla California alle Hawaii. È assente nelle regioni fredde: dell'Artico, dell'Antartico, nel Mar Nero e nel Mar Baltico.[41] Tende ad evitare le zone nelle quali la presenza umana si manifesta con pesca eccessiva e inquinamento delle acque, tuttavia sembra che persista in alcune aree densamente abitate come lo Stretto di Messina o le spiagge californiane e australiane. Di tanto in tanto, questa specie può raggiungere anche il Mare di Ochotsk e la Terra del Fuoco, ma solo raramente.
Secondo uno studio del 2014, la durata della vita dei grandi squali bianchi è stimata in 70 anni o più, ben al di sopra delle stime precedenti,[42] rendendolo uno dei pesci cartilaginei più longevi attualmente conosciuti.[43] Secondo lo stesso studio, i grandi squali bianchi maschi impiegano 26 anni per raggiungere la maturità sessuale, mentre le femmine impiegano 33 anni per essere pronte a produrre prole.[44]
È tra gli squali giudicati pericolosi per l'uomo, insieme allo squalo longimanus, allo squalo tigre e allo squalo leuca (Carcharhinus leucas) e spesso viene definito "il mangiatore di uomini". In effetti lo squalo bianco è pericoloso per l'uomo qualora se ne entri in contatto, dato il suo morso micidiale e la sua abitudine di attaccare otarie, foche e leoni marini in prossimità della superficie, anche se questi attacchi sono spesso dei morsi esplorativi[45] o potrebbero essere dovuti alla somiglianza che ha, vista dal basso, la forma di un surfista steso sulla tavola rispetto a quella dei mammiferi marini sopracitati.[46] Lo squalo bianco non è però un pericolo in termini assoluti, poiché escludendo le aree geografiche nelle quali è notoriamente presente in alte concentrazioni, la probabilità di incontrare uno squalo bianco durante una normale attività ricreativa è estremamente rara.[47]
Sono stati registrati 18 attacchi di squalo bianco in Italia, 4 dei quali con esito fatale. Il Florida Museum of Natural History cura un database chiamato ISAF (International Shark Attack File) all'interno del quale vengono censiti tutti gli attacchi di squalo nel quale sono coinvolti gli esseri umani (in acqua e su imbarcazioni). Ovviamente sono registrati soltanto gli attacchi non provocati. Per quanto riguarda lo squalo bianco le statistiche dicono che nel mondo, tra il 1876 e il 2010 vi sono stati 244 attacchi non provocati dei quali 65 si sono rivelati mortali.[48] La stragrande maggioranza degli attacchi avviene in acque superficiali[49] e gli stati più coinvolti sono: Florida, California, Australia, Hawaii, Figi, Bahamas e Sudafrica. Il tasso di mortalità degli attacchi è in forte discesa, sia per la sempre maggiore informazione che viene fatta nelle spiagge a rischio, sia per le reti protettive che vengono installate nei luoghi turistici.[50]
Parallelamente all'ISAF è stato istituito anche il MEDSAF (Mediterranean Shark Attack File) che classifica gli attacchi di squalo non provocati nel solo Mediterraneo. Secondo i dati presenti in questo database, dal 1890 al 1998 lo squalo bianco è stato sicuramente responsabile del 60,6% degli attacchi totali di squalo avvenuti nel mediterraneo (37 attacchi) e del 52% degli attacchi mortali (22 morti).[51] È da considerare comunque che molti attacchi, specie in passato, non sono mai stati segnalati. Dal medesimo database si apprende che l'ultimo attacco mortale di squalo nel Mediterraneo è stato causato da uno squalo bianco la mattina del 2 febbraio 1989, nel Golfo di Baratti (Piombino), ai danni del sub Luciano Costanzo, molestato a 27 metri di profondità mentre puliva dei cavi sottomarini, e ucciso in superficie mentre tentava di raggiungere la barca di appoggio.[51]
Nonostante questi dati possano sembrare inquietanti, in realtà l'ISAF si propone di spingere l'opinione pubblica verso un approccio più razionale al problema. Ha perciò fornito un dettagliato numero di casi di morte per diversi motivi comparandone i rischi con quelli relativi agli attacchi di squalo.[52]
Allo stato attuale (2022) non si hanno notizie di squali bianchi in cattività, sebbene alcuni acquari siano riusciti ad ospitarne alcuni esemplari per periodi più o meno lunghi.
Nell'agosto del 1980 una femmina di 2,4 metri, "Sandy" fu ospitata nel California Academy of Sciences a San Francisco in California, ma venne liberata perché si rifiutava di mangiare e sbatteva contro le pareti della vasca.[53]
Nell'agosto del 1981 uno squalo bianco è sopravvissuto per 16 giorni al SeaWorld di San Diego in California, prima di essere rilasciato.[54]
Il Monterey Bay Aquarium ha ospitato e poi liberato cinque diversi squali bianchi in cattività. Il primo esemplare, una femmina, è stato introdotto nel 2004 ed è rimasto in esposizione per 198 giorni, record assoluto di permanenza di uno squalo bianco in cattività.[55] Nell'agosto del 2006 uno squalo bianco maschio è rimasto in vasca per 137 giorni, nell'agosto del 2007 un altro maschio è stato tenuto in cattività per 162 giorni mentre nell'agosto 2008 la permanenza di una femmina è stata soltanto di 11 giorni. L'ultimo squalo ad essere ospitato nell'acquario californiano è stata una femmina che vi è rimasta per 70 giorni ed è stata liberata il 4 novembre 2009, in anticipo sui tempi previsti a causa del comportamento aggressivo che manifestava verso gli altri squali. Quest'ultima è stata l'unica dei cinque squali catturati a morire dopo la liberazione, in quanto nel marzo 2010 è stata uccisa da una rete da pesca. Dei cinque squali, tre sono stati catturati appositamente per essere inseriti nell'acquario, due invece vi sono giunti per cattura accidentale da parte di pescherecci. Tutti gli squali al momento della liberazione sono stati dotati di un sensore che ne ha monitorato gli spostamenti per alcuni mesi.[55]
Il fascino degli squali bianchi spinge molti turisti a recarsi nei luoghi dove è possibile avvistarli e osservarli in immersione. I luoghi più quotati per lo "shark tourism" sono generalmente: Seal Island in Sudafrica, l'isola di Guadalupe in Messico, Rottnest Island in Australia e Stewart Island in Nuova Zelanda. Ci sono diversi metodi di approccio. È possibile osservare gli squali dalla barca grazie alle operazioni di pasturazione ("chumming") del mare con sangue e materiali organici di prede abituali degli squali, in modo da attirare lo squalo verso la barca. Un altro metodo è quello di legare alla barca una fune dove all'altro capo viene agganciata la sagoma di una foca: lo squalo vede la sagoma e l'attacca dal basso effettuando un salto fuori dall'acqua, per la gioia delle cineprese dei turisti.[56]
L'osservazione può essere fatta anche in acqua grazie all'ausilio di gabbie metalliche, sempre previa pasturazione del mare circostante. L'osservazione e l'interazione con grandi squali bianchi fuori dalla gabbia viene effettuata solo da pochi e coraggiosi esperti data la pericolosità dell'animale.
Attualmente è in corso una polemica tra gli addetti ai lavori sull'opportunità di attirare gli squali con materiali organici, in quanto alcuni ricercatori sostengono che nel tempo gli squali potrebbero associare l'uomo alla presenza di esche e sangue, con relativo pericolo per i bagnanti.[57] Da parte degli operatori turistici viene però fatto notare come questa presunta associazione sia ancora tutta da dimostrare, in quanto le aree di pasturazione sono già aree di caccia per gli squali. Inoltre viene posto l'accento sull'importanza del turismo per la salvaguardia dello squalo: infatti sensibilizzerebbe l'opinione pubblica sulla necessità di proteggere lo squalo bianco e spingerebbe gli abitanti del posto a proteggere le aree turistiche, al fine di salvaguardare il non indifferente indotto economico dovuto alla presenza di questi squali. Questo non toglie che in alcuni stati, come l'Alabama il "chumming" sia vietato per legge, al fine di salvaguardare i bagnanti.[58]
Lo squalo bianco è attualmente minacciato e rientra tra le specie protette dalla Convenzione sul commercio internazionale delle specie minacciate di estinzione (CITES). Leggi specifiche sono state inoltre deliberate dagli Stati di: Australia, Sudafrica, Namibia, Israele, Malta, Italia, California, Florida e Nuova Zelanda. L'Australia ha messo a punto un piano di recupero globale per i grandi squali bianchi presenti nelle sue acque.[59][60]
Le cause della diminuzione degli esemplari consistono nel depauperamento del patrimonio ittico di cui lo squalo bianco si nutre, la pesca accidentale soprattutto in tonnare o spadare, quella a scopo sportivo o mirata alla commercializzazione di denti, pinne o mandibole complete e la presenza di reti alla deriva. Come per gli altri squali è oggetto di pesca commerciale a scopo alimentare per la preparazione della zuppa di pinne di squalo anche se non rientra tra le specie privilegiate e la sua carne non sembra essere particolarmente pregiata.
L'Unione Internazionale per la Conservazione della Natura (IUCN) lo ha inserito nella sua lista rossa classificandolo come vulnerabile, stima effettuata quando si riteneva che lo squalo bianco fosse un animale fondamentalmente stanziale. Recentemente, però, uno studio dell'Università di Stanford ha evidenziato che lo squalo bianco compie migrazioni fino a 18 000 km, per cui ultimamente si ipotizza che spesso sia stato contato più volte uno stesso esemplare. Questo significa che la popolazione di squali bianchi nel mondo è stata finora grandemente sovrastimata e si ipotizza un futuro aggiornamento dello stato di rischio, in quanto il nuovo calcolo proposto dall'università di Stanford ipotizza la presenza di soli 3.500 esemplari in tutto mondo, meno delle tigri.[61]
Sono stati realizzati numerosi documentari su questo animale e uno dei primi e più interessanti è "Mare Blu, Morte Bianca", del 1971, con immagini subacquee, molto ben realizzate e servizi specializzati. Il National Geographic ha prodotto numerosi documentari sugli squali e sul loro rapporto con l'uomo, tra i quali "Oltre la paura - Comunicare con i grandi squali bianchi", "Squali assassini", "Squali feroci". Memorabile è anche il documentario di Jacques-Yves Cousteau "Il grande squalo bianco" del 1992. È da ricordare anche il più recente Sharkwater, del 2007, che ha ricevuto numerosi premi.
Carcharodon carcharias (Linnaeus, 1758), chiamato anche Grande squalo bianco, carcarodonte o talvolta semplicemente squalo bianco, è un pesce condroitto della famiglia dei Lamnidi che si trova nelle acque superficiali costiere di tutti i principali oceani. Unico rappresentante vivente del genere Carcharodon, questo squalo è il più grande pesce predatore esistente sul pianeta, nonché il terzo pesce più grande in assoluto, dopo lo squalo balena e lo squalo elefante.
Carcharodon carcharias est species selachimorphorum familiae Lamnidarum, sola species quae exstat generis Carcharodontis. Piscis magnus est; feminae adultae ad longitudinem 6.1 metrorum et pondus 1950 chiliogrammorum crscere possunt,[3] sed plurimi carcharodontes sunt minores, maribus inter 3.35 et 3.96 metra, feminis inter 4.57 et 4.88 metra longis.[4]
Carcharodon carcharias est species selachimorphorum familiae Lamnidarum, sola species quae exstat generis Carcharodontis. Piscis magnus est; feminae adultae ad longitudinem 6.1 metrorum et pondus 1950 chiliogrammorum crscere possunt, sed plurimi carcharodontes sunt minores, maribus inter 3.35 et 3.96 metra, feminis inter 4.57 et 4.88 metra longis.
Didysis baltasis ryklys (Carcharodon carcharias) – silkinių ryklių (Lamnidae) šeimos šiltakraujė kremzlinė žuvis. Dar vadinamas baltuoju rykliu arba baltąja mirtimi. Didžiųjų baltųjų ryklių pirmieji protėviai Žemės vandenynuose pasirodė nuo mioceno epochos vidurio maždaug prieš 16 milijonų metų[2]. Į dabartinę Viduržemio jūrą iš pietų vandenynų nuo Australijos žemyno krantų paplito maždaug prieš 450 000 m. pr. m. e. Dabar gyvena visų vandenynų (išskyrus Arkties) paviršiniuose pakrančių vandenyse, kurių temperatūra įšyla 12-25°C. Didžiausios jų koncentracijos yra prie Australijos, Pietų Afrikos (ypač Gansbajaus įlankoje), Kalifornijos, Meksikos krantų. Arčiausiai nuo Lietuvos vandenų gyvena Biskajos įlankoje, Adrijos jūroje, bei Viduržemio jūroje, bet dėl didelio vandens užterštumo Viduržemio jūroje tapo retais. XXI amžiaus pradžioje imti stebėti ir netoli Anglijos pietinių pakrančių[3]. Kartais medžiodami įplaukia į upių žemupius. Gali plaukti 40 km/val greičiu[4][5][6]. Įprastai gyvena 0-250 m gylyje[7]. Gali panerti į 1200 m gylį[8]. Turi puikiai išsivysčiusią regą, klausą, uoslę, jutimą. Jo uoslė gali užuosti vieną kraujo lašelį 10 milijardų vandens lašų, o jutimo organai per sukeliamą vandenyje vibravimą, gali pajusti auką už 250 m atstumo[9]. Didžiųjų baltųjų ryklių patinai lytiškai subręsta 26 metų amžiaus, patelės nuo 33 metų amžiaus[10]. Nėštumas trunka 11 mėnesių. Veda 2-12 jauniklių. Gyvena ilgiau kaip 70 metų[11].
Didysis baltasis ryklys laikomas didžiausia plėšriąja žuvimi, gyvenančia Žemės vandenyse. Didžiausias sugautas buvo 6,1 m ilgio ir 1950 kg (galbūt 2268 kg) svorio patelė. Patelės yra didesnės už patinus. Subrendę patinai vidutiniškai užauga 3,4-4,0 m ilgio, patelės vidutiniškai iki 4,6-4,9 m. Patinai vidutiniškai sveria apie 522–771 kg, kai tuo tarpu patelės 680–1110 kg.
Minta žuvimis (tarp jų rajomis, tunais, kitais rykliais), jūrų liūtais, delfinais, jūrų kiaulėmis, ruoniais. Jūrines ūdras, pingvinus puola retai. Dideli baltieji rykliai dažnai linkę ryti nesuvirškinamus dalykus (pvz., įvairias šiukšles, plaukiojančias vandenyje, plūdurus, banglentes).
Didieji baltieji rykliai kartais puola vandenyje esančius žmones. Per 339 m. (1670–2009) JAV teritorijoje užfiksuoti 1049 atvejai, kai įvairių rūšių rykliai užpuolė žmones. 49 užpuolimai baigėsi mirtimi.[12] Toks susidūrimas gali baigtis sunkiu sužalojimu ar žmogaus mirtimi. Teigiama, kad įprastai rykliai žmonių nemedžioja, o tik nedideliu kandimu tikrina ir dažniausiai jį paleidžia[13]. Kartais žmogų supainioja su ruoniu. Iš daugiau kaip 100 per metus pasitaikančių su viršum žmonių užpuolimų, nuo trečdalio iki pusės jų tenka didiesiems baltiesiems rykliams. Arčiausiai nuo Lietuvos didžiųjų baltųjų ryklių aukomis yra tapę žmonės besimaudę Adrijos jūroje ties Kroatijos pakrante ir Italijai priklausančioje Tirėnų jūros dalyje[14]
Apart žmogaus, gamtoje naturalūs didžiųjų baltųjų ryklių priešai yra tik orkos, kurios kartais juos puola[15]. Didieji baltieji rykliai vengia orkų, joms pasirodžius jie migruoja į tolimas vandenyno vietoves[16]
Didysis baltasis ryklys (Carcharodon carcharias) – silkinių ryklių (Lamnidae) šeimos šiltakraujė kremzlinė žuvis. Dar vadinamas baltuoju rykliu arba baltąja mirtimi. Didžiųjų baltųjų ryklių pirmieji protėviai Žemės vandenynuose pasirodė nuo mioceno epochos vidurio maždaug prieš 16 milijonų metų. Į dabartinę Viduržemio jūrą iš pietų vandenynų nuo Australijos žemyno krantų paplito maždaug prieš 450 000 m. pr. m. e. Dabar gyvena visų vandenynų (išskyrus Arkties) paviršiniuose pakrančių vandenyse, kurių temperatūra įšyla 12-25°C. Didžiausios jų koncentracijos yra prie Australijos, Pietų Afrikos (ypač Gansbajaus įlankoje), Kalifornijos, Meksikos krantų. Arčiausiai nuo Lietuvos vandenų gyvena Biskajos įlankoje, Adrijos jūroje, bei Viduržemio jūroje, bet dėl didelio vandens užterštumo Viduržemio jūroje tapo retais. XXI amžiaus pradžioje imti stebėti ir netoli Anglijos pietinių pakrančių. Kartais medžiodami įplaukia į upių žemupius. Gali plaukti 40 km/val greičiu. Įprastai gyvena 0-250 m gylyje. Gali panerti į 1200 m gylį. Turi puikiai išsivysčiusią regą, klausą, uoslę, jutimą. Jo uoslė gali užuosti vieną kraujo lašelį 10 milijardų vandens lašų, o jutimo organai per sukeliamą vandenyje vibravimą, gali pajusti auką už 250 m atstumo. Didžiųjų baltųjų ryklių patinai lytiškai subręsta 26 metų amžiaus, patelės nuo 33 metų amžiaus. Nėštumas trunka 11 mėnesių. Veda 2-12 jauniklių. Gyvena ilgiau kaip 70 metų.
Didysis baltasis ryklys laikomas didžiausia plėšriąja žuvimi, gyvenančia Žemės vandenyse. Didžiausias sugautas buvo 6,1 m ilgio ir 1950 kg (galbūt 2268 kg) svorio patelė. Patelės yra didesnės už patinus. Subrendę patinai vidutiniškai užauga 3,4-4,0 m ilgio, patelės vidutiniškai iki 4,6-4,9 m. Patinai vidutiniškai sveria apie 522–771 kg, kai tuo tarpu patelės 680–1110 kg.
Minta žuvimis (tarp jų rajomis, tunais, kitais rykliais), jūrų liūtais, delfinais, jūrų kiaulėmis, ruoniais. Jūrines ūdras, pingvinus puola retai. Dideli baltieji rykliai dažnai linkę ryti nesuvirškinamus dalykus (pvz., įvairias šiukšles, plaukiojančias vandenyje, plūdurus, banglentes).
Didieji baltieji rykliai kartais puola vandenyje esančius žmones. Per 339 m. (1670–2009) JAV teritorijoje užfiksuoti 1049 atvejai, kai įvairių rūšių rykliai užpuolė žmones. 49 užpuolimai baigėsi mirtimi. Toks susidūrimas gali baigtis sunkiu sužalojimu ar žmogaus mirtimi. Teigiama, kad įprastai rykliai žmonių nemedžioja, o tik nedideliu kandimu tikrina ir dažniausiai jį paleidžia. Kartais žmogų supainioja su ruoniu. Iš daugiau kaip 100 per metus pasitaikančių su viršum žmonių užpuolimų, nuo trečdalio iki pusės jų tenka didiesiems baltiesiems rykliams. Arčiausiai nuo Lietuvos didžiųjų baltųjų ryklių aukomis yra tapę žmonės besimaudę Adrijos jūroje ties Kroatijos pakrante ir Italijai priklausančioje Tirėnų jūros dalyje
Apart žmogaus, gamtoje naturalūs didžiųjų baltųjų ryklių priešai yra tik orkos, kurios kartais juos puola. Didieji baltieji rykliai vengia orkų, joms pasirodžius jie migruoja į tolimas vandenyno vietoves
Lielā baltā haizivs jeb baltā haizivs (Carcharodon carcharias) ir vienīgā lielo balto haizivju ģints (Carcharodon) mūsdienās dzīvojoša suga. Tā ir ļoti liela un plēsīga makreļhaizivs, kas sastopama gandrīz visu okeānu piekrastes ūdeņos, izņemot Ziemeļu Ledus okeānu. Lielā baltā haizivs ir viens no agresīvākajiem plēsējiem okeānā. Tā medī dažādus jūras zīdītājus, zivis un jūras putnus, un tiek uzskatīta par visbīstamāko cilvēkiem bīstamo haizivju sarakstā. Lielā baltā haizivs uzbrūk cilvēkiem gandrīz trīs reizes biežāk nekā nākamā sarakstā nosauktā — tīģerhaizivs (Galeocerdo cuvier).[1] Lai arī šo haizivi mēdz saukt par cilvēkēdāju, tomēr cilvēks nav iecienītākais šīs plēsoņas medījums.[2]
Kārlis Linnejs 1758. gadā lielo balto haizivi nosauca par Squalus carcharias. Sers Endrū Smits 1833. gadā lielo balto haizivi izdalīja atsevišķā ģintī Carcharodon, bet 1873. gadā ģints jauno nosaukumu apvienoja ar Linneja sugas nosaukumu, iegūstot lielās baltās haizivs zinātnisko sugas nosaukumu — Carcharodon carcharias. Vārds Carcharodon sastāv no diviem grieķu vārdiem — karcharos nozīmē ass vai robots un odous nozīmē zobi.[3]
Lielās baltās haizivis dzīvoja jau miocēna laikā.[4] Vecākā zināmā fosilija ir 16 miljonus gadu veca. Tomēr lielās baltās haizivs izcelsme un radniecība ar citām haizivīm līdz galam nav noskaidrota joprojām. Ilgstoši par tās tuvāko radinieci tika uzskatīta aizvēsturiskā haizivs megalodons (Carcharocles megalodon). Abas sugas ir lielas un to anatomija ir līdzīga. Valdīja uzskats, ka abām sugām ir bijis kopīgs priekštecis, līdz ar to abas sugas ilgstoši tika sistematizētas kopīgā lielo balto haizivju ģintī (Carcharodon). Tomēr pēdējo gadu pētījumos atklājies, ka tās savstarpēji nemaz nav tik tuvu radniecīgas, kā agrāk tika pieņemts. Atklājās, ka lielajai baltajai haizivij daudz tuvāk radniecīga ir aizvēsturiskā mako haizivs Isurus hastalis.[4] Turklāt iespējams, ka aizvēsturiskā milzu haizivs patiesībā jāizdala atsevišķā ģintī Carcharocles, kas būtu jāsistematizē aizvēsturisko makreļhaizivju dzimtā Otodontidae.
Lielā baltā haizivs dzīvo gandrīz ikvienā piekrastes joslā, kur ūdens temperatūra ir starp 12 un 24 °C. Lielākās populācijas mājo ASV krastos (Atlantijas okeāna un Klusā okeāna Kalifornijas krastos), Dienvidāfrikas krastos, Japānas, Austrālijas (īpaši Jaundienvidvelsas un Dienvidaustrālijas krastos), Jaunzēlandes, Čīles un Vidusjūras piekrastēs.[5] Viena no vislielākajām balto haizivju populācijām dzīvo Deindžera raga piekrastēs Dienvidāfrikā. Tās dzīves vietai izvēlas bagātīga medījuma reģionus, vietas, kur lielā skaitā mājo kotiki, jūras lauvas, vaļveidīgie, citas haizivis un liela auguma kaulzivis. Zinātnieki 2010. gadā atklāja lielo balto haizivi atklātā jūrā 1220 metru dziļumā.[6] Šis un citi līdzīgi atklājumi zinātniekiem liek pārvērtēt uzskatu, ka lielā baltā haizivs ir tikai piekrastes iemītniece.
Novērojot lielo balto haizivju migrāciju pie Kalifornijas krastiem, ir atklāts, ka katru gadu tās dodas uz areālu, kas atrodas starp Lejaskaliforniju un Havaju salām, un pavada tur vismaz 100 dienas. Šī vieta ir iesaukta par lielo balto haizivju kafejnīcu. Uzsākot migrāciju, haizivis peld lēnām un nesteidzīgi, nirstot dziļumā līdz 900 metriem. Ierodoties "kafejnīcā", to ieradumi mainās, haizivis nirst vairs tikai līdz 300 metriem un ne ilgāk par 10 minūtēm. Otrs migrācijas ceļš, ko zinātnieki ir atklājuši, ir Dienvidāfrikas balto haizivju migrācija uz Austrālijas dienvidkrastu un atpakaļ. Šo ceļu turp un atpakaļ lielās baltās haizivis paveic gada laikā. Joprojām nav noskaidrots, kāpēc lielās baltās haizivis migrē un ko tās dara, nonākot gala punktos. Iespējamās hipotēzes ir vairākas — specifiski barošanās vai pārošanās areāli.[7] Līdzīgs garais migrācijas ceļš ved no Dienvidāfrikas uz Austrālijas ziemeļrietumu krastu. Šo ceļu turp un atpakaļ 20 000 km garumā haizivis paveic apmēram 9 mēnešu laikā.[8]
Lai arī lielā baltā haizivs nav lielākā no visām haizivju sugām, tā ir lielākā plēsīgā zivs pasaulē.[9] Šīs sugas zivis vidēji ir 4—4,8 metrus garas un sver 680—1100 kilogramus.[10] Lielākie īpatņi sasniedz 6 metru garumu un 1900 kg svaru. Ziņas par lielākām baltajām haizivīm zinātnieki apšauba un uzskata, ka ir, vai nu sajauktas sugas, vai nepareizi nomērītas.[10]
Lielajai baltajai haizivij ir masīvs, konusveidīgs purns. Tai ir daudzas zobu rindas, kas nepieciešamības gadījumā aizstāj izkritušos zobus. Iekožoties upurī, haizivs purina galvu no viena sānu uz otru, tādējādi pastiprinot zobu zāģveida kustību kodienā. Astes spuras augšējā un apakšējā daļa ir gandrīz vienādas. Tās vēders ir balts, bet mugura pelēka (reizēm zilganā vai brūnganā tonī). Baltās haizivs tumšā mugura no augšas saplūst ar tumšo ūdens virsmu, bet baltais vēders minimalizē tās silueta izcelšanos pret saules gaismu.
Lielo balto haizivju uzvedība un savstarpējās attiecības joprojām nav līdz galam izprastas. Ir novērots, ka balto haizivju barā pastāv stingra hierarhija un kārtība. Baru, kas visbiežāk ir līdz 6 haizivīm, vada dominantā haizivs, bet pārējās pakļaujas. Dominance ir atkarīga no īpatņa izmēra, dzimuma un dzīves vietas. Lielākās haizivis dominē pār mazākajām, mātītes dominē pār tēviņiem un vietējās haizivis dominē pār jaunpienācējām. Savā starpā tās saplēšas ļoti reti, konfliktus tās atrisina, izrādot vai pieņemot dominanci.[11] Tomēr retos gadījumos var novērot īpatņus ar kodumu rētām.
Lielā baltā haizivs ir vienīgā zināmā haizivju suga, kas regulāri no ūdens izbāž galvu, lai pārlūkotu ūdens virsmu un noskatītu medījumu. Pastāv hipotēze, ka tādējādi haizivs var labāk saost upuri, jo smarža pa gaisu ceļo vieglāk un ātrāk kā ūdenī. Kopumā lielās baltās haizivis ir ziņkārīgas, rotaļīgas un apķērīgas, kas nepieciešamības gadījumā savstarpēji kooperējas.[11]
Lielā baltā haizivs ir gaļēdāja. Tās galvenais medījums ir zivis, piemēram, tunči, rajas un citas haizivis. Tās medī arī vaļveidīgos (delfīnus, jūras cūkas un vaļus), airkājus (roņus, kotikus un jūras lauvas), jūras bruņurupučus, kalānus un jūras putnus.[11][12] Ir novērots, ka baltās haizivis mēdz norīt arī nesagremojamus un neēdamus objektus. Sasniedzot 4 metru garumu, tās pamatā sāk medīt lielos jūras zīdītājus.[13]
Visbiežāk haizivs upurim uzbrūk pēkšņi un no apakšas. Tās parasti medī rīta stundās uzreiz pēc saullēkta. Uzbrukuma taktika atkarībā no upura var būt dažāda. Piemēram, Dienvidāfrikas kotikus tā medī, strauji uzbrūkot no apakšas un iekožoties kotika vēderā. Tās ātrums ir tik liels, ka haizivs pilnībā izlec no ūdens. Sprintā lielās baltās haizivs ātrums ir apmēram 40 km/h.[14] Ja pirmais uzbrukums neizdodas, tā upurim seko. Lielam dzīvniekam, piemēram, ziemeļu jūraszilonim tā iekožas gurnā, to smagi savainojot. Pēc tam haizivs gaida līdz lielais dzīvnieks noasiņos un zaudēs spēkus. Toties plankumaino roni tā vienkārši sagrābj un ievelk dzelmē, turot to tik ilgi zem ūdens, kamēr tas beidz pretoties.[15]
Lielajām baltajām haizivīm olas attītās mātītes olvadā, piedzimstot dzīviem mazuļiem. Ir zināms, ka no olām izšķīlušies mazuļi barojas ar neapaugļotajām olām olvadā.[16] Mazākā novērotā baltā haizivs ir bijusi 1,1 metru gara, kas svērusi 16 kg.[17] Lielās baltās haizivs grūsnības periods precīzi nav zināms. Tas ir apmēram 12—18 mēneši.[16] Pēc mazuļu dzimšanas paiet vēl viens gads līdz mātīte atkal sāk iznēsāt olas. Vienā metienā ir 2—10 haizivis, lai gan reizēm metienā var būt arī vairāk mazuļu, līdz pat 17.[17]
Tēviņi dzimumbriedumu sasniedz, kad tie ir 3,5—4,1 metru gari, apmēram 9—10 gadu vecumā. Mātītes nobriest lēnāk, dzimumbriedumu sasniedzot 14—16 gadu vecumā, kad tās ir 4—5 metrus garas. Lielās baltās haizivis dzīvo ilgāk kā 30 gadus.[17]
Lai arī lielā baltā haizivs ir spēcīgs plēsējs un tai gandrīz nav ienaidnieku, tomēr retos gadījumos tai uzbrūk zobenvalis, kas augumā ir vēl lielāks nekā baltā haizivs.[18] Iespējams zobenvalis uzbrūk tādēļ, ka baltās haizivis ir konkurenti uz medījumu. Pie Faraljona salām 1997. gadā tika novērots starpgadījums, kurā apmēram 5 metrus gara zobenvaļa mātīte uzbruka 4 metrus garai baltajai haizivij. Tā turēja haizivi ar vēderu uz augšu apmēram 15 minūtes, izraisot upurim akinēzi. Kad haizivs bija nosmakusi, zobenvalis izēda tās aknas un pameta mirušo upuri.[19] Līdzīgs uzbrukums tika novērots 2000. gadā. Pēc abiem uzbrukumiem vietējā lielo balto haizivju populācija strauji samazinājās par apmēram 100 īpatņiem. 2000. gadā ar satelītiem sekojot zobenvaļa uzbrukumam, tika novērots, ka bars haizivju nekavējoties ienira 500 metru dziļumā un pameta uzbrukuma apkārtni, pārceļoties uz Havaju salu apkārtni.[19][20]
Lielā baltā haizivs jeb baltā haizivs (Carcharodon carcharias) ir vienīgā lielo balto haizivju ģints (Carcharodon) mūsdienās dzīvojoša suga. Tā ir ļoti liela un plēsīga makreļhaizivs, kas sastopama gandrīz visu okeānu piekrastes ūdeņos, izņemot Ziemeļu Ledus okeānu. Lielā baltā haizivs ir viens no agresīvākajiem plēsējiem okeānā. Tā medī dažādus jūras zīdītājus, zivis un jūras putnus, un tiek uzskatīta par visbīstamāko cilvēkiem bīstamo haizivju sarakstā. Lielā baltā haizivs uzbrūk cilvēkiem gandrīz trīs reizes biežāk nekā nākamā sarakstā nosauktā — tīģerhaizivs (Galeocerdo cuvier). Lai arī šo haizivi mēdz saukt par cilvēkēdāju, tomēr cilvēks nav iecienītākais šīs plēsoņas medījums.
Hiu putiah (namo ilmiah Carcharodon carcharias), juo dikana sabagai hiu putiah gadang, pointer putiah, hiu putiah, atau si putiah nan mamatikan), adolah hiu lamniform gadang nan ado di pasisia parairan di saluruah pamukaan lautan utamo. Hiu putiah gadang dikana karano ukurannyo, jo individu tagadang nan panjang tubuhnyo mandekati atau bahkan malampaui 6 meter (20 kaki), dan jo barek sagadang 2.268 kg (5.000 lb). Hiu iko bawarna abu-abu atau abu-abu kabiruan jo saketek warna putiah dibagian paruik. Hiu iko mamiliki gigi bajumlah 300 gigi nan tajamnyo saparti tapian gergaji.[1] Gigi hiu iko panjangnyo dapek tumbuah mancapai 7,5 cm. Hiu jinih iko akan mancapai kadewasaan katiko baumua 15 tahun, dan dapek hiduik sakitar 30 tahun.
Hiu putiah iko bisa dikecekan hiu tagadang nan dikana di dunia dan marupokan salah satu predator utamo untuak mamalia lauik. Salain itu, inyo juo mamangso babagai hewan lauik lainnyo, tamasuak ikan, pinnipeds, dan juo buruang lauik. Iko adolah hiduik hanyo dikana spesimen dari parusahaan genus, Carcharodon, dan barado pado paringkek patamo dalam daftar jumlah serangan hewan nan tacatat pado manusia. IUCN (International Union for Conservation of Nature) mampalakukan hiu putiah sabagai spesimen nan hampia punah, walau tamasuak dalam Appendix II dari CITES.
Novel best-selling Jaws dek Peter Benchley nan disusul dek film blockbuster Steven Spielberg manggambarkan hiu putiah sabagai "pamakan manusia nan ganas". Pado kanyataannyo, manusia bukanlah mangsa nan disukai dek hiu putiah ko.
Artikel batopik biologi ko baru babantuak rancangan. Sanak dapek mambantu Wikipedia mangambangannyo. Hiu putiah (namo ilmiah Carcharodon carcharias), juo dikana sabagai hiu putiah gadang, pointer putiah, hiu putiah, atau si putiah nan mamatikan), adolah hiu lamniform gadang nan ado di pasisia parairan di saluruah pamukaan lautan utamo. Hiu putiah gadang dikana karano ukurannyo, jo individu tagadang nan panjang tubuhnyo mandekati atau bahkan malampaui 6 meter (20 kaki), dan jo barek sagadang 2.268 kg (5.000 lb). Hiu iko bawarna abu-abu atau abu-abu kabiruan jo saketek warna putiah dibagian paruik. Hiu iko mamiliki gigi bajumlah 300 gigi nan tajamnyo saparti tapian gergaji. Gigi hiu iko panjangnyo dapek tumbuah mancapai 7,5 cm. Hiu jinih iko akan mancapai kadewasaan katiko baumua 15 tahun, dan dapek hiduik sakitar 30 tahun.
Hiu putiah iko bisa dikecekan hiu tagadang nan dikana di dunia dan marupokan salah satu predator utamo untuak mamalia lauik. Salain itu, inyo juo mamangso babagai hewan lauik lainnyo, tamasuak ikan, pinnipeds, dan juo buruang lauik. Iko adolah hiduik hanyo dikana spesimen dari parusahaan genus, Carcharodon, dan barado pado paringkek patamo dalam daftar jumlah serangan hewan nan tacatat pado manusia. IUCN (International Union for Conservation of Nature) mampalakukan hiu putiah sabagai spesimen nan hampia punah, walau tamasuak dalam Appendix II dari CITES.
Novel best-selling Jaws dek Peter Benchley nan disusul dek film blockbuster Steven Spielberg manggambarkan hiu putiah sabagai "pamakan manusia nan ganas". Pado kanyataannyo, manusia bukanlah mangsa nan disukai dek hiu putiah ko.
De witte haai of mensenhaai (Carcharodon carcharias) is de grootste roofvis ter wereld en de enige nog levende soort uit het geslacht Carcharodon.
De witte haai behoort net als alle haaien tot de kraakbeenvissen. Het is een van de grootste soorten. Alleen de walvishaai (13 meter), de reuzenhaai (10 meter) en de Groenlandse haai (7 meter) worden langer. De witte haai behoort tot de groep makreelhaaien (Lamniformes). Deze hebben geen knipvlies, en een rolvormige spiraalklep. De familie Lamnidae waartoe de witte haai behoort, bestaat uit veruit de meest gespecialiseerde haaien en neemt in vele voedselketens de positie van toppredator in.
De witte haai heeft een kosmopolitische verspreiding met een sterke voorkeur voor kustwateren van de gematigde zones. Alleen de koude wateren rondom de polen worden gemeden.[1] Hij heeft een voorkeur voor wateren in de buurt van kolonies van zeeleeuwen, zoals de zuidkust van Australië, de zuidkust van Afrika en sommige eilanden langs de westkust van Noord-Amerika. In Europa komt de haai voor in de Middellandse Zee voornamelijk rond Italië, de Franse kust van de Languedoc en rondom de grotere eilanden, en verder oostelijk tot in de Adriatische Zee (zij het sporadisch), daarnaast in de Golf van Biskaje (ook langs de Franse kust tot aan de punt van Bretagne). Er is één niet bevestigde waarneming van een witte haai in de Noordzee, nabij een olieplatform.[2][3] Het leefgebied bestaat voornamelijk uit kustwateren, tot op een diepte van 1000 meter. De witte haai wordt weinig waargenomen. Mede doordat de jachtgebieden afgelegen zijn, kan men de soort moeilijk bestuderen in zijn natuurlijke omgeving. Door gerichte commerciële bevissing en het sportvissen op deze haai, staat de soort op de Rode Lijst van de IUCN als kwetsbaar.
De witte haai heeft een massief, spoelvormig lichaam en een stompe snuit. De bek is breed en heeft karakteristieke driehoekige tanden met gezaagde randen. De eerste rugvin is zeer lang en hoog. De borstvinnen zijn breed en sikkelvormig. De staartsteel heeft een lange kiel. De staartvin is sikkelvormig, met vrijwel gelijke lobben. Op de rug is hij blauwgrijs van kleur, de flanken zijn lichter. Er is een scherpe overgang naar de witte buik. Het kleurenpatroon van de witte haai is kenmerkend voor countershading: een vorm van camouflage waarbij de schaduwwerking herkenning van de haai bemoeilijkt. Van opzij gezien vervagen zijn contouren. Van bovenaf is hij lastiger te onderscheiden van het donkere dieper water, van onderaf van het lichtere wateroppervlak.
De maximale lengte en het gewicht van de witte haai wordt in de media soms overdreven. Dit is te wijten aan waarnemingen die later onjuist bleken te zijn, zoals een exemplaar uit Port Fairy (Australië) dat een lengte van 11 meter zou hebben bereikt. Na een latere vergelijking met de geconserveerde schedel bleek dat de haai een lengte van ongeveer 5 meter moet hebben gehad.[4] De witte haai wordt gemiddeld ongeveer 4 tot 5 meter lang en zo'n 680 tot 1100 kilo zwaar. De maximale afmetingen zijn ongeveer 5 tot 6 meter en het maximale gewicht bedraagt ongeveer 2000 kilo.[5]
De maximaal vastgestelde levensduur van de witte haai loopt in diverse studies ver uiteen. Ouder onderzoek stelde de leeftijd van het oudste exemplaar vast op 23 jaar. Later onderzoek kwam uit op een leeftijd van 73 jaar voor de oudste haai.[6][7]
De witte haai heeft twee grote laterale spieren, die van kieuw naar staart lopen. De twee spieren werken afwisselend: als de ene spier ontspant trekt de andere samen. De haai kan snelheden bereiken van 25 km per uur met pieken tot 40 km per uur.[8] Ook beschikt de witte haai over een zeer grote lever die zowel dient voor het metabolisme als voor regulering van het drijfvermogen.[9] De witte haai en zijn verwanten – de mako, voshaai en haringhaai – worden als warmbloedig beschouwd, wat wil zeggen dat ze hun lichaamstemperatuur op een hogere waarde kunnen houden dan die van het omringende water. De warmte wordt geproduceerd door de lever en door spierbewegingen van het zwemmen, en het grote lichaamsvolume en daardoor een lage oppervlak/inhoud ratio, houdt beter warmte vast. Ook de lederschildpad kent dit principe.
Het onderste deel van het netvlies van de witte haai bevat de hoogste dichtheid fotoreceptoren, wat betekent dat ze het scherpst kunnen zien boven zich. Dit is vermoedelijk omdat haaien het liefst vanuit dieper water aanvallen dan waar hun prooi zich bevindt. Verder zijn witte haaien kleurenblind, omdat hun ogen slechts één type kegelcel bevat. De haai ziet slechts groentinten.[10] Tijdens een aanval rolt de witte haai de ogen naar binnen ter bescherming, ongeveer twee seconden voor fysiek contact met zijn prooi.[11]
Witte haaien maken gebruik van elektroreceptie om hun prooien te detecteren. Hierdoor kunnen witte haaien in het donker jagen. Ook kan de hartslag van een prooi, die verstopt ligt onder het zand, opgemerkt worden. Kleine gaten in hun huid openen Ampullen van Lorenzini (elektroreceptoren) waarmee ze elektrische velden en temperatuurgradiënten kunnen opmerken. Een witte haai kan elektrische spanning opmerken van één miljardste volt.[12]
De witte haai is eierlevendbarend. De haai produceert wel eitjes, maar deze komen in het moederlichaam uit en de jongen groeien nog een tijd door voor ze geboren worden. Na een jaar zijn ze al twee meter lang. De broedplaats van de populatie van grote witte haaien in de Noord-Atlantische Oceaan ligt in de wateren voor het Amerikaanse Long Island, meer bepaald in de omgeving van Montauk.[13][14]
Witte haaien kunnen grote afstanden afleggen, zo heeft men door het plaatsen van merktekens en satellietzendertjes kunnen vaststellen. Zo zijn bijvoorbeeld witte haaien van het eiland Isla Guadalupe in Mexico gesignaleerd bij de Faralloneilanden van Californië en zelfs op een afstand van 3800 kilometers in Maui, Hawaï.
Het dier moet constant blijven zwemmen om zijn zuurstoftoevoer via de kieuwen op peil te houden. In baaien waar de golven het water zeer zuurstofrijk maken, kan het dier voldoende zuurstof opnemen zonder te zwemmen.
Een volwassen exemplaar jaagt voornamelijk op grote prooien. Lievelingskostjes zijn tonijn, makreelachtige vissen en zwaardvissen. Af en toe worden echter ook zeeroofdieren als zeehonden en zeeleeuwen, dolfijnen of kleinere haaien gegeten. De haai jaagt meestal alleen, maar wanneer er een bloedspoor in het water drijft, kunnen meerdere haaien samen toestromen. Hij jaagt door ineens, vanuit het niets, op de prooi af te zwemmen. De witte haai heeft zeer gevoelige geurzintuigen en ruikt een druppel bloed in 4,6 miljoen liter zeewater. Wat hij eet hangt af van de watertemperatuur en de prooien die er op dat moment aanwezig zijn. Hij kan lange tijd zonder voedsel.
Het dieet van de witte haai verandert als hij ouder wordt. Jonge haaien van circa 2-3 meter lang eten voornamelijk vis, terwijl oudere haaien van ca. 4 meter lang grotere dieren zoals zeehonden en zeeleeuwen aanvallen. Ze worden vaak gesignaleerd in de buurt van robbenkolonies, waar ze zowel op jonge als volwassen dieren jagen. Bij de aanval benadert de witte haai zijn prooi van onderaf (het kan gaan om een verticale of horizontale benadering), bijt toe en trekt zich dan weer terug. Een bekend jachtgebied van de witte haai is Seal Island, False Bay in Zuid-Afrika. Uit onderzoek hier verricht is gebleken dat de haai meestal in de vroege ochtend jaagt op de daar aanwezige robben en dan het grootste succespercentage heeft (ongeveer 50%).[15]
De tanden van een witte haai zijn driehoekig en hebben een gezaagde rand. Ze kunnen tot 7,5 cm lang worden. Een haai kan drie of vier rijen tanden hebben, die altijd scherp zijn doordat de tanden regelmatig worden vervangen. Als er een tand uitvalt of afbreekt, groeit er een nieuwe achter de verloren of kapotte tand.
Om zijn prooi te vinden heeft een haai in zijn neus een speciaal orgaan dat rijk is aan zenuwen, de Ampullen van Lorenzini. Hiermee kan hij elektromagnetische impulsen van prooien opvangen. De haai kan hiermee over grote afstanden organismen waarnemen.
Bij de witte haai heeft men het verschijnsel tonische immobiliteit kunnen waarnemen. Dit is te zien als de haai door een duiker over de snuit wordt gestreeld. De haai lijkt dan in een soort trance of verstijving te geraken. Het is vaker bij vrouwtjes dan mannetjes waargenomen.[16]
Uit de periode van 1580 tot 2008 zijn er 244 niet uitgelokte aanvallen bekend, waarvan 65 met dodelijke afloop volgens de ISAF.[17] Samen met de stierhaai en de tijgerhaai behoort de witte haai in dat opzicht tot de gevaarlijkste haaiensoorten. De kans op een aanval door een witte haai is overigens nog steeds klein, en de mens behoort niet tot zijn natuurlijke prooien.[18] De angst voor, en het gevaar van, de witte haai is mede een gevolg van boeken en sensationele films, waarvan Jaws (1975) wellicht de bekendste is. De witte haai jaagt niet actief op mensen, maar verwart soms surfers met prooidieren als zeehonden. Bijna 75% van alle confrontaties tussen mens en witte haai eindigt zonder dodelijke afloop, al kunnen de gevolgen ingrijpend zijn, van diepe vleeswonden tot amputatie van ledematen.
Rond de film Jaws (1975) ontstond indertijd veel commotie omdat de film een verkeerd beeld van de witte haai gaf. De film liet veel dingen zien die niet mogelijk waren en dingen die haaien nooit zouden doen. Het idee van de witte haai als een niets en niemand ontziende vreetmachine blijkt niet te kloppen. Peter Benchley, de auteur van het boek waarop de film is gebaseerd, zei later het negatieve effect van de film te betreuren.[19][20] Het komt niet vaak voor dat een witte haai een mens aanvalt. In de tweede helft van de vorige eeuw zijn er nog geen 40 aanvallen met dodelijke afloop geweest. Daarnaast zijn er op veel plaatsen waar de haaien voorkomen netten geplaatst om zowel de haaien als de mensen niet in gevaar te brengen. Bovendien denken steeds meer wetenschappers dat veel van de aan de witte haai toegeschreven aanvallen op mensen in werkelijkheid aanvallen door andere grote haaiensoorten zijn, zoals de stierhaai en witpunthaai.
De witte haai is een beschermde diersoort in de wateren rond Australië, Zuid-Afrika, Namibië, Israël, Malta en de Verenigde Staten. De wetgeving is streng, maar de handhaving is problematisch omdat er een lucratieve zwarte markt bestaat voor de kaken, tanden en vinnen van de witte haai. In sommige landen zoals Australië is de handel in producten afkomstig van de witte haai verboden. In 2000 mislukte een poging tot het instellen van een internationaal handelsverbod in het kader van CITES. Wel is de witte haai opgenomen in een internationaal verdrag ter bescherming van trekkende dieren (CMS) en staat de soort op de Rode Lijst van de IUCN als kwetsbare soort.[1]
In gebieden waar de witte haai nog veel voorkomt, worden expedities georganiseerd waarbij toeristen witte haaien vanuit de boot, of onder water vanuit speciale kooien kunnen filmen of fotograferen. De haaien bevinden zich op deze plekken vaak in de buurt van zeeleeuwenkolonies. Zij worden daarbij eerst aangelokt met een speciaal mengsel van dode visresten dat overboord wordt gelepeld, ook wel chumming genoemd. In deze gebieden is de jacht op de witte haai verboden, en betekent het 'wittehaaientoerisme' een aardige bron van inkomsten. De zuidkust van Australië, Zuid-Afrika in de buurt van Dyer-Island (Gansbaai), en Isla Guadalupe in Mexico zijn plekken waar dergelijke expedities worden georganiseerd.
Witte haaien maken soms enorme sprongen uit het water. Dit wordt ook wel breaching genoemd. Chris Fallows en Rob Lawrence hebben in Zuid-Afrika bij Kaapstad dit spectaculaire gedrag waargenomen, en voor Discovery Channel in de film Air Jaws vastgelegd. De haaien bewegen hierbij met een snelheid van ongeveer 40 km per uur vanaf een diepte van 20 meter naar de oppervlakte, waarna zij uit het water breken. Dit gedrag hangt vermoedelijk samen met de wijze waarop witte haaien prooien aan de oppervlakte verrassen.[21]
Met name in Australië is er geruime tijd intens jacht op de witte haai gemaakt. Hij is gewild om zijn vinnen, die in haaienvinnensoep worden gebruikt. De tanden van haaien worden als souvenir gebruikt, de huid wordt voor de vervaardiging van leer gebruikt (vroeger als schuurpapier) en de olie van de lever wordt in de cosmetica gebruikt. Het vlees van de haai wordt niet erg gewaardeerd omdat er ureum in zit. Witte haaien zijn een zeer gewilde vangst voor hobbyvissers. In de sportvisserij is ooit een exemplaar van 1208 kilo aan land gebracht. Sinds april 2007 zijn witte haaien volledig beschermd binnen 200 zeemijlen uit de kust van Nieuw-Zeeland, en ook tegen vangst door vissersboten uit Nieuw-Zeeland buiten deze wateren.
Zie de categorie Carcharodon carcharias van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. De witte haai of mensenhaai (Carcharodon carcharias) is de grootste roofvis ter wereld en de enige nog levende soort uit het geslacht Carcharodon.
Kvithaien (Carcharodon carcharias) er ein stor haiart som lever på grunt vatn i alle dei store verdshava, helst i tempererte til tropiske hav. Kvithaien er den einaste arten i slekta si, Carcharodon.
Store kvithaiar kan bli opp til åtte meter lange og vega over 2 tonn. Dei blir kjønnsmogne om lag 15 år gamle, og kan leva i rundt 30 år. Kvithaien lever helst åleine, men kan sjeldan sjåast i par. Dei føder levande ungar, mellom fem og ti i kvart kull. Haien har mange, skarpe tenner på 8-10 cm, og lever av sel, sjøpattedyr og fisk. I dag har kvithaien status som truga art grunna ulike menneskelege inngrep.
Kvithaien har elles blitt illgjeten gjennom filmen Haisommer (1975) av Steven Spielberg, basert på ein roman av Peter Benchley. I filmen blir amerikanske badegjester massakrert av ein kjempekvithai på nær 8 meter og tre tonn. I røynda er ikkje menneske favorittbyttet til kvithaien. Ifylgje Engelsk Wikipedia er det på verdsbasis registrert 66 åtak av kvithai på menneske sidan år 2000; av desse var det berre 14 som enda med døden.
Kvithaien (Carcharodon carcharias) er ein stor haiart som lever på grunt vatn i alle dei store verdshava, helst i tempererte til tropiske hav. Kvithaien er den einaste arten i slekta si, Carcharodon.
Hvithai (Carcharodon carcharias) er en art i gruppen håbranner. Det er en stor hai og kanskje den mest fryktede av bruskfiskene. Tidligere trodde man at hvithaien bare holder til i små havdyp nær kysten, for det er der de opptil to tonn tunge dyrene vanligvis dukker opp for å drive jakt på blant annet sjøløver, delfiner og sel. Arten er en toppkonsument i sitt økosystem.
Hvithaiens skjelett er bygget opp av brusk som hos alle andre haier. Brusk er mye skjørere enn bein, og derfor finner man få eller ingen skjelett av forhistoriske haier fordi de brytes ned for fort. Hvithaiens kroppstemperatur er høyere enn vannet omkring, og det fører til at den kan angripe mer effektivt enn mange andre haier. Det er blant annet grunnen til at den kan hoppe ut av vannet og fange sel. Tennene til haien er derimot harde, men det skjer ofte at de brekker under jakt på et byttedyr. Hvithaien kan skifte ut så mye som 40 000 tenner i løpet av sitt liv, på det hurtigste bytter den ut tenner hver åttende dag. Når en tann brekker/byttes ut, tar tannen på raden bak den mistede tannens plass. Tennene er taggete på kantene for å kunne skjære gjennom skinnet til byttedyrene, slik at haien gjør størst mulig skade med en gang. Haiens tenner kan bli opptil 8-10 cm lange. Hvithaien kan ha opptil 7 rader med tenner.
Magen til hvithaien er hvit fordi den skal kunne kamuflere seg med lyset på vannflaten. Ryggen til hvithaien er grå/blå eller brun/grå, noe som gjør at den blir vanskeligere å se fra oven. Hvithaien har fem gjeller (noe som er vanlig for de fleste haier), og store «porer» på nesen som fanger opp svake elektromagnetiske felt. Haiens skinn består av mange små harde «tenner», og skinnet ble brukt som sandpapir og til sko fordi skinnet var så slitesterkt. Hvithaien sitt utseende stammer fra kjempehaien megalodon, som levde for flere millioner år siden i omtrent hele verden.
Hvithaien spiser for det meste seler, men den spiser også delfiner, pingviner og andre haier, inkludert små hvithaier. Babyhvithaier spiser ofte opp sine egne søsken mens de fortsatt er inne i morens livmor. Mennesket er ikke et naturlig byttedyr for hvithaien, men det hender at hvithai angriper mennesker som kan minne om seler når de svømmer i vannoverflaten med dykkerdrakter som kan minne om selens skinn eller når de surfer og beina og armene henger utenfor. Smarte seler som blir angrepet svømmer gjerne nær haiens kropp for at den ikke skal bli spist, i håp om at hvithaien blir forvirret eller at den gir opp jakten.
Den beskytter øynene ved å rulle dem inn i skallen, når den angriper.
Hvithaien har seks sanser, i tillegg til at den kan se, høre, lukte, smake og føle kan den føle svake elektriske felt fra andre dyr. Den har sidelinjeorganer som brukes til å kunne fange opp hvilken side byttet er i forhold til haien. Hvithaien har et slags speil bak i øyet som gjør at den kan se meget godt i vannet, den har også en god luktesans som gir en farlig kombinasjon.
En voksen hvithai blir gjennomsnittlig fra 4 til 5 meter lang og veier 680–1100kg, men kan maksimalt bli over 6 meter og rundt 2 tonn. Av alle haiartene er det bare hvalhai og brugde som konsekvent blir større enn hvithaien. Hvithaiene kan bli så gamle som 30 år, men de dør ofte før det. Det kommer ikke av andre store fisker, men av små parasitter som stjeler næring fra haiens føde og som ødelegger og gir haiens skinn infeksjoner slik at den til slutt dør. I tillegg til farlige parasitter så dreper mennesker også mange hvithaier. Det skjer ofte at hvithaier blir fanget i fiskeres nett, og dør på grunn av at de ikke får nok vanngjennomstrømning gjennom gjellene. Det finnes også hobbyfiskere som ser på hvithaien som et trofé.
Hvithaiens kroppsdeler kan benyttes til forskjellige ting. Tennene brukes ofte til å lage smykker eller kjeder. Finnene til haien brukes til å lage forskjellige haisupper, og blir sett på som en delikatesse i enkelte land i Asia. Skinnet ble brukt som sandpapir og til sko fordi skinnet var så slitesterkt. Det finnes også mange personer som dreper dem for å henge opp kjevene som et trofé og bevis på at de har drept en hvithai.
Hvithai (Carcharodon carcharias) er en art i gruppen håbranner. Det er en stor hai og kanskje den mest fryktede av bruskfiskene. Tidligere trodde man at hvithaien bare holder til i små havdyp nær kysten, for det er der de opptil to tonn tunge dyrene vanligvis dukker opp for å drive jakt på blant annet sjøløver, delfiner og sel. Arten er en toppkonsument i sitt økosystem.
Multimedia w Wikimedia Commons Żarłacz biały[3], rekin biały[4], rekin ludojad[5], żarłacz ludojad[3] (Carcharodon carcharias) – gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej z rodziny lamnowatych (Lamnidae), jedyny żyjący współcześnie przedstawiciel rodzaju Carcharodon, blisko spokrewniony z wymarłym megalodonem, jeden z największych rekinów drapieżnych. Poławiany komercyjnie i sportowo. Gatunek agresywny, potencjalnie niebezpieczny dla człowieka.
Gatunek kosmopolityczny spotykany w większości ciepłych (od tropikalnych do umiarkowanych) wód oceanicznych na różnych głębokościach – w wodach szelfowych, od przypowierzchniowych do głębokości ponad 1200 m. Wpływa również do wód chłodniejszych. Starsze osobniki spotykane są w wodach pelagialnych.
Ciało krępe, wrzecionowate, silnie umięśnione, osiąga przeciętnie długość do 6 metrów, przy masie do 2 ton (samice większe od samców). Maksymalna potwierdzona długość to 7,2 m przy masie 3,4 tony[6]. Wcześniej – w 1870 i w 1930 – zanotowano dwa osobniki o długości ok. 11 m jednak wyniki te były później kwestionowane[7]. Żarłacz tygrysi osiąga podobną długość przy mniejszej masie ciała. Żarłacz biały ma krótki, tępostożkowy pysk, małe oczy i małą tryskawkę. Zęby duże, trójkątne, o ostrych, piłkowanych krawędziach. Wysokość zębów dochodzi do 5 cm a ich liczba do 128. Grzbiet ciemno- lub niebieskoszary, brzuch jasnoszary do białego.
Rekin biały ma bardzo czuły węch. Potrafi wyczuć jedną kroplę krwi w 115 l wody. Pływa zwinnie i prędko, z prędkością sięgającą nawet 40 km/h. Żywi się dużymi rybami, żółwiami morskimi, poluje na foki i delfiny. Samica rodzi do 30 młodych o długości 36 cm. Jest jedynym rekinem wystawiającym głowę ponad powierzchnię wody w celu obserwowania ofiary.
Żarłacz biały uważany jest za najbardziej niebezpiecznego z rekinów. Opinię taką wzmacniają publikowane dane na temat liczby ataków na terenach kąpielisk między innymi południowej Australii, Nowej Zelandii, Stanów Zjednoczonych i południowej Afryki, a więc na terenach występowania tego gatunku. Analiza tych danych wskazuje jednak, że człowiek nie jest "przysmakiem" żarłacza białego. Odnotowywane ataki należy raczej traktować jako "pomyłki" drapieżnika. Wskazuje na to sposób gryzienia w czasie ataku. Rekin nie rozrywa ofiary, lecz gryzie i w większości wypadków odpływa, pozwalając ofierze przeżyć. Nie należy również wykluczać ataków powodowanych chęcią obrony swojego terytorium.
Statystycznie, roczna liczba ataków ze skutkiem śmiertelnym dokonanych przez psy na terenie Stanów Zjednoczonych jest większa od liczby podobnych ataków dokonanych przez żarłacze białe w przeciągu ostatnich 100 lat[8][9]. Na skutek połowów, oraz stosowania sieci chroniących kąpieliska, populacja żarłacza białego maleje[potrzebny przypis].
Żarłacz biały, rekin biały, rekin ludojad, żarłacz ludojad (Carcharodon carcharias) – gatunek ryby chrzęstnoszkieletowej z rodziny lamnowatych (Lamnidae), jedyny żyjący współcześnie przedstawiciel rodzaju Carcharodon, blisko spokrewniony z wymarłym megalodonem, jeden z największych rekinów drapieżnych. Poławiany komercyjnie i sportowo. Gatunek agresywny, potencjalnie niebezpieczny dla człowieka.
O tubarão-branco,[2] tubarão-anequim, cação-anequim ou cação-branco[3] (nome científico: Carcharodon carcharias) é uma espécie de grande lamniforme que pode ser encontrada nas águas superficiais costeiras de todos os principais oceanos. É notável por seu tamanho, com indivíduos do sexo feminino maiores crescendo até 6,1 metros (20 pés) de comprimento e 1 905–2 268 quilos (4 200–5 000 libras) de peso na maturidade.[4][5][6] No entanto, a maioria é menor; os machos medem 3,4 a 4,0 metros (11 a 13 pés), e as fêmeas medem 4,6 a 4,9 metros (15 a 16 pés) em média.[5][7] De acordo com um estudo de 2014, a expectativa de vida dos tubarões-brancos é estimada em 70 anos ou mais, bem acima das estimativas anteriores,[8] tornando-o um dos peixes cartilaginosos de vida mais longa atualmente conhecidos.[9] De acordo com o mesmo estudo, os tubarões-brancos machos levam 26 anos para atingir a maturidade sexual, enquanto as fêmeas levam 33 anos para estarem prontas para produzir descendentes.[10] Os tubarões-brancos podem nadar a velocidades de 25 km/h (16 mph)[11] para rajadas curtas e a profundidades de 1 200 metros (3 900 pés).[12]
O tubarão-branco foi originalmente considerado o maior predador do oceano; no entanto, a orca provou ser um predador do tubarão.[13] É indiscutivelmente o maior peixe macropredatório existente no mundo e é um dos principais predadores de mamíferos marinhos, até o tamanho de grandes baleias de barbatanas. Este tubarão também é conhecido por caçar uma variedade de outros animais marinhos, incluindo peixes e aves marinhas. É a única espécie sobrevivente conhecida de seu gênero Carcharodon e é responsável por mais incidentes registrados de mordidas humanas do que qualquer outro tubarão.[14][15] A espécie enfrenta inúmeros desafios ecológicos que resultaram em proteção internacional. A União Internacional para a Conservação da Natureza lista o tubarão-branco como uma espécie vulnerável,[1] e está incluído no Apêndice II da Convenção sobre o Comércio Internacional das Espécies Silvestres Ameaçadas de Extinção (CITES).[16] Também é protegido por vários governos nacionais, como a Austrália (a partir de 2018).[17] Devido à necessidade de viajar longas distâncias para migração sazonal e dieta extremamente exigente, não é logisticamente viável manter grandes tubarões-brancos em cativeiro; por causa disso, embora tenham sido feitas tentativas no passado, não há aquários conhecidos no mundo que acreditem abrigar um espécime vivo.[18]
O romance Tubarão de Peter Benchley e sua subsequente adaptação cinematográfica de Steven Spielberg retrataram o tubarão-branco como um feroz devorador de homens. Os humanos não são a presa preferida dele,[19] mas o tubarão-branco é, no entanto, responsável pelo maior número de ataques de tubarão não provocados fatais relatados e identificados em humanos, embora isso aconteça muito raramente (normalmente menos de 10 vezes por ano). globalmente).[20][21]
O tubarão-branco é a única espécie existente reconhecida no gênero Carcharodon, e é uma das cinco espécies existentes pertencentes à família dos lamnídeos (Lamnidae).[22] Outros membros desta família incluem os tubarões-mako (Isurus), Lamna nasus e tubarão-salmão. A família, por sua vez, pertence à ordem dos lamniformes.[23]
Acredita-se que o nome tubarão-branco e sua variante australiana ponteiro-branco[24] vieram da parte inferior branca do tubarão, uma característica mais perceptível em tubarões encalhados deitados de cabeça para baixo com suas barrigas expostas.[25] No inglês, o uso coloquial favorece o nome grande-tubarão-branco, talvez porque "grande" enfatiza o tamanho e a destreza da espécie.[26] Outra razão pode ser que tubarão-branco era um termo historicamente usado para descrever o tubarão-galha-branca-oceânico (Carcharhinus longimanus) e, portanto, sendo muito maior que o último, foi nomeado “grande” porque a parte “branca” de seu nome era já usado para outro tubarão, que foi posteriormente referido como o tubarão-branco-menor. A maioria dos cientistas prefere tubarão-branco, devido ao fato de que o nome tubarão-branco-menor não é mais usado.[26] Alguns usam tubarão-branco para se referir a todos os membros dos lamnídeos.[23]
O nome científico do gênero Carcharodon significa literalmente "dente irregular", uma referência às grandes serrilhas que aparecem nos dentes do tubarão. Dividido, é uma junção de duas palavras gregas antigas. O prefixo carchar- é derivado de κάρχαρος (kárkharos), que significa "dentado" ou "afiado". O sufixo -odon é uma romanização de ὀδών (odṓn), a que se traduz em "dente". O nome específico carcharias é uma latinização de καρχαρίας (karkharías), a palavra grega antiga para tubarão.[22] O tubarão-branco foi uma das espécies originalmente descritas por Carlos Lineu em sua 10.ª edição do Systema Naturae de 1758, na qual foi identificado como um anfíbio e recebeu o nome científico Squalus carcharias, sendo Squalus o gênero em que colocou todos os tubarões.[27] Na década de 1810, foi reconhecido que o tubarão deveria ser colocado em um novo gênero, mas não foi até 1838, quando Andrew Smith cunhou o nome Carcharodon como o novo gênero.[28]
Houve algumas tentativas de descrever e classificar o tubarão-branco antes de Lineu. Uma de suas primeiras menções na literatura como um tipo distinto de animal aparece no livro de Pierre Belon de 1553 De aquatilibus duo, cum eiconibus ad vivam ipsorum effigiem quoad ejus fieri potuit, ad amplissimum cardinalem Castilioneum. Nele, ilustrou e descreveu o tubarão sob o nome de Canis carcharias com base na natureza irregular de seus dentes e suas supostas semelhanças com os cães.[a] Outro nome usado para o grande branco nessa época foi Lamia, cunhado pela primeira vez por Guillaume Rondelet em seu livro de 1554 Libri de Piscibus Marinis, que também o identificou como o peixe que engoliu o profeta Jonas nos textos bíblicos. Lineu reconheceu ambos os nomes como classificações anteriores.[27]
Estudos de relógio molecular publicados entre 1988 e 2002 determinaram que o parente vivo mais próximo do grande branco são os tubarões-mako do gênero Isurus, que divergiram em algum momento entre 60 a 43 milhões de anos atrás.[30][31] O rastreamento dessa relação evolutiva por meio de evidências fósseis, no entanto, permanece sujeito a mais estudos paleontológicos.[31] A hipótese original da origem do tubarão-branco sustentava que é descendente de uma linhagem do gênero Otodus, e está intimamente relacionado com o megalodonte pré-histórico.[31][32] Esses tubarões eram consideravelmente grandes em tamanho, com megalodonte atingindo um comprimento estimado de até 14,2–16 metros (47–52 pés).[33][34] Semelhanças entre os dentes de tubarões-brancos e Otodus, como grandes formas triangulares, lâminas serrilhadas e a presença de bandas dentárias, levaram à evidência primária de uma estreita relação evolutiva. Como resultado, os cientistas classificaram as formas antigas no gênero Carcharodon. Embora existissem fraquezas na hipótese, como a incerteza sobre exatamente quais espécies evoluíram para o tubarão-branco moderno e várias lacunas no registro fóssil, os paleontólogos conseguiram traçar a linhagem hipotética de um tubarão de 60 milhões de anos conhecido como Cretalamna como o ancestral comum de todos os tubarões dentro do lamnídeos.[30][32]
No entanto, entende-se agora que o tubarão-branco mantém laços mais estreitos com os tubarões-mako e é descendente de uma linhagem separada como uma cronoespécie não relacionada aos Otodus.[31] Isso foi comprovado com a descoberta de uma espécie de transição que conectou o tubarão-branco a um tubarão não serrilhado conhecido como Carcharodon hastalis.[35][36] Esta espécie de transição, que foi nomeada Carcharodon hubbelli em 2012, demonstrou um mosaico de transições evolutivas entre o tubarão-branco e C. hastalis, ou seja, o aparecimento gradual de serrilhas,[35] em um período de 8 a 5 milhões de anos atrás.[37] A progressão de C. hubbelli caracterizou a mudança de dietas e nichos; por 6,5 milhões de anos atrás, as serrilhas foram desenvolvidas o suficiente para C. hubbelli lidar com mamíferos marinhos.[35] Embora tanto o tubarão-branco quanto o C. hastalis fossem conhecidos em todo o mundo,[31] C. hubbelli é encontrado principalmente na Califórnia, Peru, Chile e nos depósitos costeiros circundantes,[38] indicando que o tubarão-branco teve origens no Pacífico.[35] C. hastalis continuou a prosperar ao lado do tubarão-branco até sua última aparição cerca de um milhão de anos atrás[39] e acredita-se que possivelmente gerou várias espécies adicionais, incluindo Carcharodon subserratus[31][35] e Carcharodon plicatilis.[31]
No entanto, Yun argumentou que os restos fósseis de dentes de C. hastalis e tubarão-branco "foram documentados a partir dos mesmos depósitos, portanto, o primeiro não pode ser um ancestral cronoespecífico do último." Também criticou que o C. hastalis "o morfotipo nunca foi testado por meio de análises filogenéticas", e denota que a partir de 2021, o argumento de que a linhagem Carcharodon moderna com dentes estreitos e serrilhados evoluiu de C. hastalis com dentes largos e não serrilhados é incerto.[40] Traçando além do C. hastalis, outra hipótese predominante propõe que as linhagens do tubarão-branco e do mako compartilhavam um ancestral comum em uma espécie primitiva semelhante ao mako.[41] A identidade deste ancestral ainda é debatida, mas uma espécie potencial inclui Isurolamna inflata, que viveu entre 65 a 55 milhões de anos atrás. Supõe-se que as linhagens do tubarão-branco e do mako se separaram com o surgimento de dois descendentes separados, com o que representa a linhagem do tubarão-branco sendo Macrorhizodus praecursor.[41][42]
Os tubarões-brancos vivem em quase todas as águas costeiras e de mar aberto que têm temperatura da água entre 12 e 24 °C (54 e 75 °F), com maiores concentrações nos Estados Unidos (Nordeste e Califórnia), África do Sul, Japão, Oceania, Chile e o mar Mediterrâneo, incluindo o mar de Mármara e Bósforo.[43][44] Uma das populações mais densas conhecidas é encontrada em torno de Gansbaai, África do Sul.[45] É um peixe epipelágico, observado principalmente na presença de caça rica, como focas (Arctocephalus ssp.) leões-marinhos, cetáceos, outros tubarões e grandes espécies de peixes ósseos. Em mar aberto, foi registrado em profundidades de até 1 200 metros (3 900 pés).[12] Essas descobertas desafiam a noção tradicional de que o tubarão-branco é uma espécie costeira.[12]
De acordo com um estudo recente, os tubarões-brancos da Califórnia migraram para uma área entre a península da Baixa Califórnia e o Havaí, conhecida como café do tubarão-branco, para passar pelo menos 100 dias antes de migrar de volta para Baixa Califórnia. Na viagem, nadam lentamente e mergulham até cerca de 900 metros (3 000 pés). Depois de chegar, mudam de comportamento e fazem mergulhos curtos de cerca de 300 metros (980 pés) por até dez minutos. Outro tubarão-branco que foi marcado na costa sul-africana nadou até a costa sul da Austrália e voltou no mesmo ano. Um estudo semelhante rastreou um tubarão-branco diferente da África do Sul nadando até a costa noroeste da Austrália e voltando, uma jornada de 20 mil quilômetros (12 mil milhas; 11 mil milhas náuticas) em menos de nove meses.[46] Essas observações argumentam contra as teorias tradicionais de que os tubarões-brancos são predadores territoriais costeiros e abrem a possibilidade de interação entre populações de tubarões que antes se pensava serem discretas. As razões de sua migração e o que fazem em seu destino ainda são desconhecidas. As possibilidades incluem alimentação sazonal ou acasalamento.[47]
No Atlântico Noroeste, as populações de tubarões-brancos na costa da Nova Inglaterra foram quase erradicadas devido à pesca excessiva.[48] Nos últimos anos, as populações cresceram muito,[49] em grande parte devido ao aumento das populações de focas em cabo Cod, Massachussetes, desde a promulgação da Lei de Proteção de Mamíferos Marinhos em 1972.[50] Atualmente, muito pouco se sabe sobre os padrões de caça e movimento dos tubarões-brancos em cabo Cod, mas estudos em andamento esperam oferecer informações sobre essa crescente população de tubarões.[51] A Divisão de Pesca Marinha de Massachussetes (parte do Departamento de Pesca e Caça) iniciou um estudo populacional em 2014; desde 2019, esta pesquisa se concentrou em como os humanos podem evitar conflitos com tubarões.[52] Um estudo de 2018 indicou que os tubarões-brancos preferem se reunir nas profundezas dos redemoinhos anticiclônicos no Oceano Atlântico Norte. Os tubarões estudados tendiam a favorecer os redemoinhos de água quente, passando as horas do dia a 450 metros e vindo à superfície à noite.[53]
O tubarão-branco tem um focinho robusto, grande e cônico. Os lobos superior e inferior da barbatana caudal são aproximadamente do mesmo tamanho, o que é semelhante a alguns lamniformes. Um tubarão-branco apresenta contra-sombreamento, por ter uma parte inferior branca e uma área dorsal cinza (às vezes em um tom marrom ou azul) que dá uma aparência geral mosqueada. A coloração torna difícil à presa identificar o tubarão porque quebra o contorno do tubarão quando visto de lado. De cima, o tom mais escuro se mistura com o mar e de baixo expõe uma silhueta mínima contra a luz do sol. O leucismo é extremamente raro nesta espécie, mas foi documentado em um tubarão-branco (um filhote que apareceu na costa da Austrália e morreu).[54] Os grandes tubarões-brancos, como muitos outros tubarões, têm fileiras de dentes serrilhados atrás dos principais, prontos para substituir qualquer um que se quebre. Quando o tubarão morde, balança a cabeça de um lado para o outro, ajudando os dentes a cortar grandes pedaços de carne.[55] Os tubarões-brancos, como outros lamniformes, têm olhos maiores do que outras espécies de tubarões em proporção ao tamanho do corpo. A íris do olho é de um azul profundo em vez de preto.[56]
Nos tubarões-brancos, o dimorfismo sexual está presente e as fêmeas são geralmente maiores que os machos. Os brancos masculinos medem em média 3,4 a 4,0 metros (11 a 13 pés) de comprimento, enquanto as fêmeas medem 4,6 a 4,9 metros (15 a 16 pés).[7] Os adultos desta espécie pesam em média 522–771 quilos (1 151–1 700 libras);[59] no entanto, as fêmeas maduras podem ter uma massa média de 680–1 110 quilos (1 500–2 450 libras). As maiores fêmeas registradas mediam até 6,1 metros (20 pés) de comprimento e tinham um peso estimado de 1 905 quilos (4 200 libras),[5] talvez até 2 268 quilos (cinco mil libras).[6] O tamanho máximo está sujeito a debate porque alguns relatórios são estimativas aproximadas ou especulações realizadas em circunstâncias questionáveis.[60] Entre os peixes cartilaginosos vivos, apenas o tubarão-baleia (Rhincodon typus), o tubarão-frade (Cetorhinus maximus) e a jamanta (Manta birostris), nessa ordem, são em média maiores e mais pesadas. Essas três espécies são geralmente bastante dóceis em disposição e passivamente filtram organismos muito pequenos.[59] Isso torna o tubarão-branco o maior peixe macropredatório existente. Os tubarões-brancos têm cerca de 1,2 metro (3,9 pés) quando nascem e crescem cerca de 25 centímetros (9,8 polegadas) a cada ano.[61]
De acordo com J. E. Randall, o maior tubarão-branco medido de forma confiável foi um indivíduo de 5,94 metros (19,5 pés) relatado em Ledge Point, Austrália Ocidental, em 1987.[62] Outro espécime de tamanho semelhante foi verificado pelo Centro de Pesquisa Canadense de Tubarão: uma fêmea capturada por David McKendrick de Alberton, Ilha do Príncipe Eduardo, em agosto de 1988 no Golfo de São Lourenço, próximo à Ilha do Príncipe Eduardo. Este tubarão-branco fêmea tinha 6,1 metros (20 pés) de comprimento.[5] No entanto, houve um relatório considerado confiável por alguns especialistas no passado, de um espécime maior de tubarão-branco de Cuba em 1945.[58][63][64][65] Este espécime teria 6,4 metros (21 pés) de comprimento e uma massa corporal estimada em 3 324 (7 328 libras).[58][64] No entanto, estudos posteriores também revelaram que este espécime em particular tinha na verdade cerca de 4,9 metros (16 pés) de comprimento, um espécime na faixa média de tamanho máximo.[5] O maior tubarão-branco reconhecido pela International Game Fish Association (IGFA) é um capturado por Alf Dean nas águas do sul da Austrália em 1959, pesando 1 208 quilo (2 663 libras).[60]
Uma série de grandes espécimes de tubarão-branco não confirmados foram registrados.[66] Durante décadas, muitos trabalhos ictiológicos, bem como o Guinness Book of World Records, listaram dois grandes tubarões-brancos como os maiores indivíduos: na década de 1870, um exemplar de 10,9 metros (36 pés) capturado nas águas do sul da Austrália, perto de Port Fairy, e outro de 11,3 metros (37 pés) preso em um açude de arenque em Nova Brunsvique, Canadá, na década de 1930. No entanto, essas medidas não foram obtidas de maneira rigorosa e cientificamente válida, e os pesquisadores questionaram a confiabilidade dessas medidas por muito tempo, observando que eram muito maiores do que qualquer outro avistamento relatado com precisão. Estudos posteriores provaram que essas dúvidas eram bem fundamentadas. Este tubarão de Nova Brunsvique pode ter sido um tubarão-frade mal identificado, pois os dois têm formas corporais semelhantes. A questão do tubarão de Port Fairy foi resolvida na década de 1970, quando J. E. Randall examinou as mandíbulas do tubarão e "descobriu que o tubarão de Port Fairy tinha cerca de 5 metros (16 pés) de comprimento e sugeriu que um erro havia sido cometido no registro original, em 1870, do comprimento do tubarão".[62]
Embora essas medidas não tenham sido confirmadas, alguns tubarões-brancos capturados nos tempos modernos foram estimados em mais de 7 metros (23 pés) de comprimento,[67] mas essas alegações receberam algumas críticas.[60][67] No entanto, J. E. Randall acreditava que o tubarão-branco pode ter excedido 6,1 metros (20 pés) de comprimento.[62] Um tubarão-branco foi capturado perto da ilha dos Cangurus na Austrália em 1 de abril de 1987. Este tubarão foi estimado em mais de 6,9 metros (23 pés) de comprimento por Peter Resiley,[62][68] e foi designado como KANGA.[67] Outro exemplar foi capturado em Malta por Alfredo Cutajar em 16 de abril de 1987. Este tubarão também foi estimado em cerca de 7,13 metros (23,4 pés) de comprimento por John Abela e foi designado como MALTA.[67][69] No entanto, Cappo atraiu críticas porque usou métodos de estimativa de tamanho de tubarão propostos por J. E. Randall para sugerir que o espécime KANGA tinha 5,8–6,4 metros (19–21 pés) de comprimento.[67] De forma semelhante, I. K. Fergusson também usou métodos de estimativa de tamanho de tubarão propostos por J. E. Randall para sugerir que o espécime de MALTA tinha 5,3–5,7 metros (17–19 pés) de comprimento. No entanto, evidências fotográficas sugeriram que esses espécimes eram maiores do que as estimativas de tamanho obtidas pelos métodos de Randall.[67] Assim, uma equipe de cientistas – H. F. Mollet, G. M. Cailliet, A. P. Klimley, D. A. Ebert, A. D. Testi e L. J. V. Compagno – revisaram os casos dos espécimes KANGA e MALTA em 1996 para resolver a disputa através da realização de uma análise morfométrica abrangente dos restos desses tubarões e reexaminar de evidências fotográficas na tentativa de validar as estimativas de tamanho originais e seus achados foram consistentes com elas. Os resultados indicaram que as estimativas de P. Resiley e J. Abela são razoáveis e não podem ser descartadas.[67]
Um tubarão-branco fêmea particularmente apelidado de "Deep Blue", estimado em 6,1 metros (20 pés), foi filmado em Guadalupe durante as filmagens do episódio de 2014 da Shark Week "Jaws Strikes Back". Deep Blue também ganharia atenção significativa mais tarde quando foi filmada interagindo com o pesquisador Mauricio Hoyas Pallida em um vídeo viral que Mauricio postou no Facebook em 11 de junho de 2015.[70] Deep Blue foi visto mais tarde em Oahu em janeiro de 2019 enquanto procurava uma carcaça de cachalote, após o que foi filmada nadando ao lado de mergulhadores, incluindo o operador de turismo de mergulho e modelo Ocean Ramsey em águas abertas.[71][72][73] Em julho de 2019, um pescador, J. B. Currell, estava em uma viagem para cabo Cod a partir das Bermudas com Tom Brownell quando viu um tubarão-branco a cerca de 64 quilômetros a sudeste de Martha's Vineyard. Gravando-o em vídeo, ele disse que pesava cerca de 2 300 quilos e média de 7,6 a 9,1 metros, evocando uma comparação com o tubarão fictício da obra Tubarão. O vídeo foi compartilhado com a página "Troy Dando Fishing" no Facebook.[74] Um tubarão-branco particularmente infame, supostamente de proporções recordes, uma vez patrulhava a área que compreende a baía False, na África do Sul, e teria mais de 7 metros (23 pés) durante o início dos anos 80. Este tubarão, conhecido localmente como o "Submarino", tinha uma reputação lendária que era supostamente bem fundamentada. Embora os rumores tenham afirmado que este era exagerado em tamanho ou inexistente, relatos de testemunhas do então jovem Craig Anthony Ferreira, um notável especialista em tubarões na África do Sul, e seu pai indicam um animal incomumente grande de tamanho e poder consideráveis (embora permanece incerto o quão grande era o tubarão quando escapou da captura cada vez que foi fisgado). Ferreira descreve os quatro encontros com o tubarão-branco dos quais participou com grande detalhe em seu livro Great White Sharks On Their Best Behavior.[75]
Um contendor em tamanho máximo entre os tubarões predadores é o tubarão-tigre (Galeocerdo cuvier). Enquanto os tubarões-tigre, que são tipicamente alguns pés menores e têm uma estrutura corporal mais magra e menos pesada do que os tubarões-brancos, foram confirmados atingindo pelo menos 5,5 metros (18 pés) de comprimento, um espécime não verificado mediu 7,4 metros (24 pés) de comprimento e pesava 3 110 quilos (6 860 libras), mais de duas vezes mais pesado que o maior espécime confirmado em 1 524 quilos (3 336).[59][76][77] Alguns outros tubarões macropredatórios, como o tubarão-da-groenlândia (Somniosus microcephalus) e o tubarão-dormedor-do-pacífico (Somniosus pacificus), relatadamente rivalizam com os tubarões em comprimento (mas provavelmente pesam um pouco menos, pois são mais esbeltos em construção do que um grande branco) em casos excepcionais.[78][79]
Os tubarões-brancos, como todos os outros tubarões, têm um sentido extra dado pelas ampolas de Lorenzini que lhes permite detectar o campo eletromagnético emitido pelo movimento dos animais vivos. São tão sensíveis que podem detectar variações de meio bilionésimo de volt. De perto, isso permite que o tubarão localize até mesmo animais imóveis, detectando seus batimentos cardíacos.[97] A maioria dos peixes tem um sentido menos desenvolvido, mas semelhante, usando a linha lateral do corpo.[98]
Para caçar com mais sucesso presas rápidas e ágeis, como leões marinhos, o tubarão-branco se adaptou para manter uma temperatura corporal mais quente que a água ao redor. Uma dessas adaptações é uma rete mirabile (latim para "rede maravilhosa"). Essa estrutura de veias e artérias em forma de teia, localizada ao longo de cada lateral do tubarão, conserva o calor aquecendo o sangue arterial mais frio com o sangue venoso que foi aquecido pelos músculos que trabalham. Isso mantém certas partes do corpo (particularmente o estômago) em temperaturas de até 14 °C (25 °F)[99] acima da água ao redor, enquanto o coração e as brânquias permanecem à temperatura do mar. Ao conservar energia, a temperatura corporal central pode cair para corresponder ao ambiente. O sucesso de um tubarão-branco em elevar sua temperatura central é um exemplo de gigantotermia. Portanto, tubarão-branco pode ser considerado um poiquilotérmico endotérmico ou mesotérmico porque sua temperatura corporal não é constante, mas é regulada internamente.[55][100] Os tubarões-brancos também contam com a gordura e os óleos armazenados em seus fígados para migrações de longa distância em áreas pobres em nutrientes dos oceanos.[101] Estudos da Universidade de Stanford e do Aquário da baía de Monterey publicados em 17 de julho de 2013 revelaram que, além de controlar a flutuabilidade dos tubarões, o fígado dos tubarões-brancos é essencial nos padrões de migração. Tubarões que afundam mais rápido durante mergulhos à deriva utilizam suas reservas internas de energia mais rapidamente do que aqueles que afundam em um mergulho em taxas mais lentas.[102]
A toxicidade de metais pesados parece ter poucos efeitos negativos em tubarões-brancos. Amostras de sangue coletadas de 43 indivíduos de tamanhos, idades e sexos variados na costa sul-africana lideradas por biólogos da Universidade de Miami em 2012 indicam que, apesar dos altos níveis de mercúrio, chumbo e arsênio, não havia sinal de aumento da contagem de glóbulos brancos e das proporções de granulados para linfócitos, indicando que os tubarões tinham sistemas imunológicos saudáveis. Esta descoberta sugere uma defesa fisiológica previamente desconhecida contra o envenenamento por metais pesados. Os tubarões-brancos são conhecidos por terem uma propensão à "autocura e evitar doenças relacionadas à idade".[103]
Um estudo de 2007 da Universidade de Nova Gales do Sul, em Sidnei, Austrália, usou tomografia computadorizada do crânio de um tubarão e modelos de computador para medir a força máxima de mordida do tubarão. O estudo revela que as forças e comportamentos em seu crânio são adaptadas para lidar e resolver teorias concorrentes sobre seu comportamento alimentar.[104] Em 2008, uma equipe de cientistas liderada por Stephen Wroe conduziu um experimento para determinar o poder da mandíbula do tubarão-branco e as descobertas indicaram que um espécime pesando 3 324 quilos (7 328 libras) poderia exercer uma força de mordida de 18 216 newtons (4 095 lbf).[64]
O comportamento e a estrutura social deste tubarão são complexas.[105] Na África do Sul, os tubarões-brancos têm uma hierarquia de dominância dependendo do tamanho, sexo e direitos do invasor: as fêmeas dominam os machos, os maiores dominam os menores e os residentes dominam os recém-chegados. Ao caçar, os tubarões-brancos tendem a separar e resolver conflitos com rituais e exibições. Raramente recorrem ao combate, embora alguns indivíduos tenham sido encontrados com marcas de mordida que correspondem às de outros tubarões-brancos. Isso sugere que quando um tubarão-branco se aproxima demais de outro, eles reagem com uma mordida de aviso. Outra possibilidade é que os tubarões-brancos mordam para mostrar seu domínio. Dados adquiridos de receptores de telemetria de origem animal e publicados em 2022 pela revista Royal Society Publishing sugerem que alguns indivíduos podem se associar para que possam compartilhar inadvertidamente informações sobre o paradeiro de presas ou a localização dos restos de animais que podem ser eliminados. Como o biolog pode ajudar a revelar hábitos sociais, permite uma melhor compreensão em estudos futuros sobre toda a extensão das interações sociais em grandes animais marinhos, incluindo o tubarão-branco.[106]
O tubarão-branco é um dos poucos tubarões conhecidos por levantar regularmente a cabeça acima da superfície do mar para observar outros objetos, como presas. Isso é conhecido como salto de espionagem. Esse comportamento também foi visto em pelo menos um grupo de tubarões-de-pontas-negras-do-recife, mas isso pode ser aprendido da interação com humanos (teoriza-se que o tubarão também pode cheirar melhor dessa maneira porque o cheiro viaja pelo ar mais rápido do que pela água). Os tubarões-brancos geralmente são animais muito curiosos, exibem inteligência e também podem se socializar se a situação exigir. Na ilha das Focas, tubarões-brancos foram observados chegando e partindo em "clãs" estáveis de dois a seis indivíduos anualmente. Se os membros do clã são parentes é desconhecido, mas se dão bem pacificamente. Na verdade, a estrutura social de um clã é provavelmente mais apropriadamente comparada à de uma matilha de lobos; em que cada membro tem uma classificação claramente estabelecida e cada clã tem um líder alfa. Quando membros de clãs diferentes se encontram, estabelecem uma posição social de forma não violenta através de uma variedade de interações.[107]
Os tubarões-brancos são carnívoros e se alimentam de peixes (por exemplo, atum, raias e outros tubarões), cetáceos (ou seja, golfinhos, botos, baleias), pinípedes (por exemplo, focas, lobos-marinhos, e leões-marinhos), tartarugas,[107] lontras-marinhas (Enhydra lutris) e aves marinhas.[108] Os tubarões-brancos também são conhecidos por comer objetos que são incapazes de digerir. Os juvenis atacam predominantemente peixes, incluindo outros elasmobrânquios, pois suas mandíbulas não são fortes o suficiente para suportar as forças necessárias para atacar presas maiores, como pinípedes e cetáceos, até atingirem um comprimento de 3 metros (9,8 pés) ou mais, no qual apontam que a cartilagem da mandíbula se mineraliza o suficiente para suportar o impacto de morder espécies de presas maiores.[109] Ao se aproximar de um comprimento de quase 4 metros (13 pés), começam a se alimentar predominantemente de mamíferos marinhos, embora alguns indivíduos pareçam se especializar em diferentes tipos de presas, dependendo de suas preferências.[110][111] Eles parecem ser altamente oportunistas.[112][113] Esses tubarões preferem presas com alto teor de gordura rica em energia. O especialista em tubarões Peter Klimley usou um equipamento de vara e molinete e trolou carcaças de uma foca, um porco e uma ovelha de seu barco em South Farallons. Os tubarões atacaram todas as três iscas, mas rejeitaram a carcaça da ovelha.[114]
Ao largo de Ilha Longa, False Bay, na África do Sul, os tubarões emboscam lobos-marinhos-australianos (Arctocephalus pusillus) por baixo em alta velocidade, atingindo o lobo no meio do corpo. Atingem altas velocidades que lhes permitem romper completamente a superfície da água. A velocidade máxima de rajada é estimada em mais de 40 km/h (25 mph).[115] Eles também foram observados perseguindo presas após um ataque perdido. A presa é geralmente atacada na superfície.[116] Os ataques de tubarão ocorrem com mais frequência pela manhã, duas horas após o nascer do sol, quando a visibilidade é ruim. Sua taxa de sucesso é de 55% nas primeiras duas horas, caindo para 40% no final da manhã, após o que a caça para.[107]
Ao largo da Califórnia, os tubarões imobilizam elefantes-marinhos-do-norte (Mirounga angustirostris) com uma grande mordida no traseiro (que é a principal fonte de mobilidade da foca) e esperam que o elefante-marinho sangre até a morte. Esta técnica é especialmente usada em elefantes-marinhos adultos, que são tipicamente maiores que o tubarão, variando entre 1 500 e 2 000 quilos (3 300 e 4 400 libras), e são adversários potencialmente perigosos.[117][118] Mais comumente, porém, elefantes-marinhos juvenis são os mais consumidos em colônias de elefantes-marinhos.[119] A presa é normalmente atacada no abaixo da superfície. As focas-comuns (Phoca vitulina) são retiradas da superfície e arrastadas para baixo até que parem de lutar. Elas são então comidas perto do fundo. Os leões-marinhos-da-califórnia (Zalophus californianus) são emboscados por baixo e atingidos no meio do corpo antes de serem arrastados e comidos.[120]
No Atlântico Noroeste, os tubarões-brancos maduros são conhecidos por se alimentarem tanto de focas-comuns quanto de focas-cinzentas (Halichoerus grypus).[50] Ao contrário dos adultos, os tubarões-brancos juvenis na área se alimentam de espécies de peixes menores até que sejam grandes o suficiente para se alimentar de mamíferos marinhos, como focas.[121] Os tubarões-brancos também atacam golfinhos e botos por cima, por trás ou por baixo para evitar serem detectados por sua ecolocalização. As espécies-alvo incluem golfinhos-do-crepúsculo (Sagmatias obscurus), golfinhos-de-risso (Grampus griseus), golfinhos-nariz-de-garrafa (Tursiops ssp.)[67][122] golfinhos-corcunda (Sousa ssp.),[122] toninhas-comuns (Phocoena phocoena), e botos-de-dall (Phocoenoides dalli).[67] Grupos de golfinhos foram observados ocasionalmente se defendendo de tubarões com fazendo um círculo em torno do alvo.[122] A predação do tubarão-branco em outras espécies de pequenos cetáceos também foi observada. Em agosto de 1989, um cachalote-pigmeu macho juvenil de 1,8 metros (5,9 pés) (Kogia breviceps) foi encontrado encalhado no centro da Califórnia com uma marca de mordida de tubarão-branco em seu pedúnculo caudal.[123] Além disso, os tubarões-brancos atacam zifiídeos;[67][122] foram observados casos em que uma baleia-bicuda-de-stejneger adulta (Mesoplodon stejnegeri), com uma massa média de cerca de 1 100 quilos (2 400 libras),[124] e uma baleia-bicuda-de-cuvier juvenil (Ziphius cavirostris), um indivíduo estimado em 3 metros (9,8 pés), foram caçados e mortos por tubarões-brancos.[125] Ao caçar tartarugas marinhas, elas parecem simplesmente morder a carapaça em torno de uma nadadeira, imobilizando a tartaruga. A espécie mais pesada de peixes ósseos, como o peixe-lua (Mola mola), foi encontrada em estômagos de tubarão-branco.[112]
As carcaças de baleias constituem uma parte importante da dieta dos tubarões-brancos. No entanto, isso raramente foi observado devido à morte de baleias em áreas remotas. Estima-se que 30 quilos (66 libras) de gordura de baleia poderiam alimentar um tubarão-branco de 4,5 metros (15 pés) por 1,5 meses. Observações detalhadas foram feitas de quatro carcaças de baleias em False Bay entre 2000 e 2010. Os tubarões foram atraídos para a carcaça por detecção de produtos químicos e odor, espalhados por ventos fortes. Depois de se alimentarem inicialmente do pedúnculo caudal e barbatana da baleia, os tubarões investigavam a carcaça nadando lentamente ao redor dela e mordendo várias partes antes de selecionar uma área rica em gordura. Durante os períodos de alimentação de 15 a 20 segundos, os tubarões removeram a carne com movimentos laterais de cabeça, sem a rotação ocular protetora que empregam ao atacar presas vivas. Os tubarões foram frequentemente observados regurgitando pedaços de gordura e imediatamente retornando à alimentação, possivelmente para substituir pedaços de baixo rendimento energético por pedaços de alto rendimento energético, usando seus dentes como mecanorreceptores para distingui-los. Depois de se alimentarem por várias horas, os tubarões pareciam letárgicos, não mais nadando até a superfície; foram observados mordendo a carcaça, mas aparentemente incapazes de morder com força suficiente para remover a carne, quicavam e afundavam lentamente. Até oito tubarões foram observados se alimentando simultaneamente, esbarrando uns nos outros sem mostrar nenhum sinal de agressão; em uma ocasião, um tubarão acidentalmente mordeu a cabeça de um tubarão vizinho, deixando dois dentes presos, mas ambos continuaram a se alimentar sem serem perturbados. Indivíduos menores pairavam ao redor da carcaça comendo pedaços que se afastavam. Excepcionalmente à área, um grande número de tubarões com mais de cinco metros de comprimento foi observado, sugerindo que os maiores tubarões mudam seu comportamento para procurar baleias à medida que perdem a capacidade de manobra necessária para caçar focas. A equipe de investigação concluiu que a importância das carcaças de baleias, particularmente para os maiores tubarões-brancos, foi subestimada.[126]
O conteúdo estomacal de tubarões-brancos também indica que tubarões-baleia juvenis e adultos também podem ser incluídos no menu do animal, embora não seja conhecido até o momento se isso é caça ativo ou restos de carniça.[127][128] Em outro incidente documentado, tubarões-brancos foram observados vasculhando uma carcaça de baleia ao lado de tubarões-tigre.[129] Em 2020, os biólogos marinhos Sasha Dines e Enrico Gennari publicaram um incidente documentado na revista Marine and Freshwater Research de um grupo de tubarões-brancos exibindo comportamento semelhante a um bando, atacando e matando com sucesso uma baleia-jubarte juvenil viva de 7 metros (23 pés). Os tubarões utilizaram a estratégia de ataque clássica usada em pinípedes ao atacar a baleia, mesmo utilizando a tática de morder e cuspir que empregam em presas menores. A baleia era um indivíduo emaranhado, muito emaciado e, portanto, mais vulnerável aos ataques dos tubarões. O incidente é a primeira documentação conhecida de tubarões-brancos matando ativamente um grande misticeto.[130][131] Um segundo incidente de tubarões-brancos matando baleias-jubarte envolvendo uma única grande fêmea apelidada de Helen foi documentado na costa da África do Sul. Trabalhando sozinho, o tubarão atacou uma baleia-jubarte de 33 pés (10 metros) emaciada e emaranhada, atacando a cauda da baleia para aleijá-la antes que conseguisse afogar a baleia mordendo sua cabeça e puxando-a para debaixo d'água. O ataque foi testemunhado por drone aéreo pelo biólogo marinho Ryan Johnson, que disse que o ataque durou cerca de 50 minutos antes de o tubarão matar a baleia com sucesso. Johnson sugeriu que o tubarão pode ter planejado seu ataque para matar um animal tão grande.[132][133]
Pensava-se anteriormente que os tubarões-brancos atingiam a maturidade sexual por volta dos 15 anos de idade, mas agora acredita-se que demorem muito mais; os machos atingem a maturidade sexual aos 26 anos, enquanto as fêmeas levam 33 anos.[10][134][135] Acreditava-se originalmente que a expectativa de vida máxima era de mais de 30 anos, mas um estudo do Instituto Oceanográfico Woods Hole colocou-a em mais de 70 anos. Os exames de contagem de anéis de crescimento vertebral deram uma idade máxima masculina de 73 anos e uma idade máxima feminina de 40 anos para os espécimes estudados. A maturidade sexual tardia do tubarão, a baixa taxa reprodutiva, o longo período de gestação de 11 meses e o crescimento lento o tornam vulnerável a pressões como pesca excessiva e mudanças ambientais.[9]
Pouco se sabe sobre os hábitos de acasalamento do tubarão-branco, e o comportamento de acasalamento não havia sido observado nesta espécie até 1997 e devidamente documentado em 2020. Presumia-se anteriormente que as carcaças de baleias são um local importante para os tubarões sexualmente maduros se encontrarem. acasalamento.[126] De acordo com o testemunho do pescador Dick Ledgerwood, que observou dois grandes tubarões-brancos acasalando na área próxima a Port Chalmers e Otago Harbour, na Nova Zelândia, teoriza-se que acasalam em águas rasas longe das áreas de alimentação e continuamente rolam de barriga para barriga durante a cópula.[136] O nascimento nunca foi observado, mas as fêmeas grávidas foram examinadas. Os tubarões-brancos são ovovivíparos, o que significa que os ovos se desenvolvem e eclodem no útero e continuam a se desenvolver até o nascimento.[137] O tubarão-branco tem um período de gestação de 11 meses. As poderosas mandíbulas do filhote de tubarão começam a se desenvolver no primeiro mês. Os tubarões não nascidos participam da oofagia, na qual se alimentam de óvulos produzidos pela mãe. A entrega é na primavera e no verão.[138] O maior número de filhotes registrados para esta espécie é de 14 filhotes de uma mãe solteira medindo 4,5 metros (15 pés) que foi morta acidentalmente em Taiuã em 2019.[139]
Uma brecha é o resultado de uma aproximação de alta velocidade à superfície com o impulso resultante levando o tubarão parcial ou completamente para fora da água. Esta é uma técnica de caça empregada por tubarões-brancos enquanto caçam focas. Esta técnica é frequentemente usada em lobos-marinhos-australianos na ilha das Focas em False Bay, África do Sul. Como o comportamento é imprevisível, é muito difícil documentar. Foi fotografado pela primeira vez por Chris Fallows e Rob Lawrence, que desenvolveram a técnica de rebocar um chamariz de foca em movimento lento para enganar os tubarões.[140] Entre abril e setembro, os cientistas podem observar cerca de 600 brechas. As focas nadam na superfície e os tubarões-brancos lançam seu ataque predatório das águas mais profundas abaixo. Eles podem atingir velocidades de até 40 km/h (25 mph) e às vezes podem se lançar a mais de 3 metros (10 pés) no ar. Pouco menos da metade dos ataques de brecha observados são bem-sucedidos.[141] Em 2011, um tubarão de 3 metros de comprimento pulou em um navio oceanográfico com sete pessoas na ilha das Focas, em Mossel Bay. A tripulação estava realizando um estudo populacional usando sardinhas como isca, e o incidente foi considerado não um ataque ao barco, mas um acidente.[142]
A competição interespecífica entre o tubarão-branco e a orca é provável em regiões onde as preferências alimentares de ambas as espécies podem se sobrepor.[122] Um incidente foi documentado em 4 de outubro de 1997, nas ilhas Farallon, na Califórnia, nos Estados Unidos. Estima-se que uma orca fêmea de 4,7 a 5,3 metros (15 a 17 pés) imobilizou um tubarão-branco de 3 a 4 metros (9,8 a 13,1 pés).[143] A orca segurou o tubarão de cabeça para baixo para induzir a imobilidade tônica e manteve o tubarão imóvel por quinze minutos, fazendo-o sufocar. A orca então começou a comer o fígado do tubarão morto.[122][143][144] Acredita-se que o cheiro da carcaça do tubarão morto fez com que todos os tubarões-brancos da região fugissem, perdendo a oportunidade de uma ótima alimentação sazonal.[145] Outro ataque semelhante aparentemente ocorreu lá em 2000, mas seu resultado não é claro.[146] Após ambos os ataques, a população local de cerca de 100 tubarões-brancos desapareceu.[144] Após o incidente de 2000, descobriu-se que um tubarão-branco com uma etiqueta de satélite submergiu imediatamente a uma profundidade de 500 metros (1 600 pés) e nadou para o Havaí.[146]
Em 2015, um grupo de orcas foi registrado matando um tubarão-branco no sul da Austrália.[147] Em 2017, três tubarões-brancos foram encontrados na praia perto de Gansbaai, na África do Sul, com as cavidades do corpo rasgadas e os fígados removidos pelo que provavelmente eram orcas.[148] As orcas também geralmente impactam na distribuição de tubarões-brancos. Estudos publicados em 2019 sobre a distribuição e interações de orcas e grandes tubarões-brancos ao redor das Ilhas Farallon indicam que os cetáceos impactam negativamente os tubarões, com breves aparições de orcas fazendo com que os tubarões procurem novas áreas de alimentação até a próxima temporada.[149] Ocasionalmente, no entanto, alguns tubarões-brancos foram vistos nadando perto de orcas sem medo.[150]
De todas as espécies de tubarões, o tubarão-branco é, de longe, responsável pelo maior número de incidentes de mordida de tubarão registrados em humanos, com 272 incidentes documentados de mordidas em humanos sem provocação em 2012.[20] Mais do que qualquer incidente de mordida documentado, o best-seller de Peter Benchley, Tubarão (Jaws), e a subsequente adaptação cinematográfica de 1975, dirigida por Steven Spielberg, deram ao tubarão-branco a imagem de ser um "devorador de homens" na mente do público.[151] Ao contrário da crença popular, os tubarões-brancos não confundem humanos com focas.[152] Muitos incidentes de mordida ocorrem em águas com baixa visibilidade ou outras situações que prejudicam os sentidos do tubarão. A espécie parece não gostar do sabor dos humanos, ou pelo menos acha o sabor estranho. Pesquisas adicionais mostram que podem dizer em uma mordida se o objeto vale a pena ou não. Os humanos, em sua maioria, são ossudos demais para o seu gosto. Eles preferem focas, que são gordas e ricas em proteínas.[153]
Estudos publicados em 2021 por Ryan et al. no Journal of the Royal Society Interface sugerem que a identidade equivocada é de fato um caso para muitos incidentes de mordida de tubarão perpetrados por tubarões-brancos. Usando câmeras e imagens de focas em aquários como modelos e câmeras montadas movendo-se na mesma velocidade e ângulo de um tubarão-branco olhando para a superfície de baixo, o experimento sugere que os tubarões provavelmente são daltônicos e não podem ver em detalhes suficientes para determinar se a silhueta acima deles é um pinípede ou um humano nadando, potencialmente justificando a hipótese.[154] Os humanos não são presas apropriadas porque a digestão do tubarão é muito lenta para lidar com a alta proporção de osso, músculo e gordura de um humano. Assim, na maioria dos incidentes de mordida de tubarão registrados, os tubarões romperam o contato após a primeira mordida. As fatalidades geralmente são causadas pela perda de sangue da mordida inicial, e não pela perda crítica de órgãos ou pelo consumo total. De 1990 a 2011, houve um total de 139 incidentes não provocados com tubarão-branco, 29 dos quais foram fatais.[155]
No entanto, alguns pesquisadores levantaram a hipótese de que a razão da proporção de mortes ser baixa não é que os tubarões não gostem de carne humana, mas porque os humanos geralmente conseguem escapar após a primeira mordida. Na década de 1980, John McCosker, presidente de biologia aquática da Academia de Ciências da Califórnia, observou que os mergulhadores que mergulhavam sozinhos e eram mordidos por tubarões-brancos eram geralmente pelo menos parcialmente consumidos, enquanto os mergulhadores que seguiam o sistema de duplas eram geralmente resgatados por seu companheiro. McCosker e Timothy C. Tricas, um autor e um professor da Universidade do Havaí, sugerem que um padrão dos tubarões-brancos é fazer um ataque inicial devastador e depois esperar que a presa enfraqueça antes de consumir o animal ferido. A capacidade dos humanos de sair do alcance com a ajuda de outros, frustrando assim o ataque, é incomum às presas de um tubarão-branco.[156]
No Brasil, acidentes com tubarão são registrados apenas nas praias do estado do Recife. Desde que os ataques começaram a ser registrado em 1990, quando o Porto de Suape iniciou suas operações, foram registrados de 40 a 50 acidentes, dos quais 13 foram fatais, representando menos de um óbito por ano. Comparativamente, segundo o Instituto Chico Mendes de Conservação da Biodiversidade (ICMBio), foram registrados, apenas em 2007, 635 homicífios e outros 595 assassinatos no Recife.[157]
O abate de tubarões é a morte deliberada de tubarões por um governo na tentativa de reduzir os ataques; o abate é muitas vezes chamado de "controle de tubarão".[158] Esses programas foram criticados por ambientalistas e cientistas – dizem que esses programas prejudicam o ecossistema marinho; também dizem que tais programas são "desatualizados, cruéis e ineficazes".[159] Muitas espécies diferentes (golfinhos, tartarugas, etc.) também são mortas nesses programas (devido ao uso de redes de tubarões e linhas de tambor) – 15 135 animais marinhos foram mortos nas redes de Nova Gales do Sul entre 1950 e 2008,[158] e 84 mil animais marinhos foram mortos pelas autoridades de Queenslândia de 1962 a 2015.[160]
Os tubarões-brancos são atualmente mortos em Queenslândia e Nova Gales do Sul em programas de "controle de tubarões" (abate de tubarões).[158] Queenslândia usa redes de tubarão e linhas de tambor com anzóis, enquanto Nova Gales do Sul usa apenas redes. De 1962 a 2018, as autoridades de Queenslândia mataram cerca de 50 mil tubarões, muitos dos quais eram tubarões-brancos.[161] Somente de 2013 a 2014, 667 tubarões foram mortos pelas autoridades de Queenslândia, incluindo tubarões-brancos.[158] Em Queenslândia, tubarões-brancos encontrados vivos nas linhas dos tambores são baleados.[162] Em Nova Gales do Sul, entre 1950 e 2008, um total de 577 tubarões-brancos foram mortos em redes.[158] Entre setembro de 2017 e abril de 2018, quatorze foram mortos em Nova Gales do Sul.[163]
Cuazulo-Natal (uma área da África do Sul) também tem um programa de controle de tubarões que mata tubarões-brancos e outras formas de vida marinha. Em um período de 30 anos, mais de 33 mil tubarões foram mortos no programa de Cuazulo-Natal, incluindo tubarões-brancos.[164] Em 2014, o governo estadual da Austrália Ocidental liderado pelo primeiro-ministro Colin Barnett implementou uma política de matar tubarões-brancos. A política, coloquialmente conhecida como abate de tubarão da Austrália Ocidental, pretendia proteger os usuários do ambiente marinho de incidentes de mordida, após a morte de sete pessoas na costa da Austrália Ocidental nos anos de 2010-2013.[165] Linhas de tambor com isca foram implantadas perto de praias populares usando anzóis projetados para capturar tubarões-brancos, bem como tubarões-touro e tigre. Tubarões-tubarões encontrados fisgados, mas ainda vivos, foram baleados e seus corpos descartados no mar.[166] O governo alegou que não estava abatendo os tubarões, mas estava usando uma "estratégia de mitigação de perigos localizada e direcionada".[167] Barnett descreveu a oposição como "ridícula" e "extrema", e disse que nada poderia fazê-lo mudar de ideia.[168] Esta política foi recebida com ampla condenação da comunidade científica, que mostrou que as espécies responsáveis por incidentes de mordida eram notoriamente difíceis de identificar, que as linhas de tambor não conseguiram capturar tubarões-brancos, como pretendido, e que o governo também não mostrou qualquer correlação entre sua política de linha de tambor e uma diminuição nos incidentes de mordida de tubarão na região.[169]
Tubarões-brancos raramente mordem e às vezes até afundam barcos. Apenas cinco dos 108 incidentes de mordida de tubarão não provocados autenticamente relatados na costa do Pacífico durante o século XX envolveram canoístas.[170] Em alguns casos, morderam barcos de até 10 metros (33 pés) de comprimento. Bateram ou derrubaram pessoas ao mar, geralmente mordendo o barco pela popa. Em um caso em 1936, um tubarão-tubarão saltou completamente para o barco de pesca sul-africano Lucky Jim, derrubando um tripulante no mar. As observações subaquáticas de Tricas e McCosker sugerem que os tubarões são atraídos pelos barcos pelos campos elétricos que geram, que são captados pelas ampolas de Lorenzini e confundem o tubarão sobre se a presa ferida pode ou não estar próxima.[171]
Devido às grandes quantidades de recursos necessários e ao custo subsequente para manter um tubarão-branco vivo em cativeiro, suas preferências alimentares, tamanho, natureza migratória e o estresse da captura e contenção, a exposição permanente de um tubarão-branco provavelmente será inviável.[172] Antes de agosto de 1981, nenhum tubarão-branco em cativeiro vivia mais de 11 dias. Em agosto de 1981, um exemplo sobreviveu por 16 dias no SeaWorld San Diego antes de ser solto.[173] O aquário da baía de Monterey tentou pela primeira vez exibir um exemplar em 1984, mas o tubarão morreu após 11 dias porque não comeu.[174] Em julho de 2003, pesquisadores de Monterey capturaram uma pequena fêmea e a mantiveram em um grande cercado perto de Malibu por cinco dias. Tiveram o raro sucesso de conseguir que o tubarão se alimentasse em cativeiro antes de sua liberação.[175] Somente em setembro de 2004 o aquário foi capaz de colocar um tubarão-branco em exposição ao longo prazo. Uma jovem fêmea, que foi capturada na costa de Ventura, foi mantida na exposição Outer Bay do aquário por 198 dias antes de ser libertada em março de 2005. Ela foi rastreada por 30 dias após a soltura.[176] Na noite de 31 de agosto de 2006, o aquário introduziu um macho juvenil capturado fora da Baía de Santa Mônica.[177]
O aquário de Monterey abrigou um terceiro exemplar, um macho juvenil, por 162 dias entre 27 de agosto de 2007 e 5 de fevereiro de 2008. Na chegada, tinha 1,4 metros (4,6 pés) de comprimento e pesava 30,6 quilos (67 libras). Cresceu para 1,8 metros (5,9 pés) e 64 quilos (141 lb) antes da soltura. Uma fêmea juvenil veio para a Outer Bay Exhibit em 27 de agosto de 2008. Enquanto nadava bem, se alimentou apenas uma vez durante sua estadia e foi marcado e liberado em 7 de setembro de 2008. Outra fêmea juvenil foi capturada perto de Malibu em 12 de agosto de 2009, introduzido na exposição Outer Bay em 26 de agosto de 2009, e foi solta com sucesso na natureza em 4 de novembro de 2009.[178] O aquário Aquarium introduziu um macho de 1,4 metros de comprimento em sua exposição "Open Sea" redesenhada em 31 de agosto de 2011. Foi exibido por 55 dias e foi solto na natureza em 25 de outubro do mesmo ano. No entanto, foi determinado que o tubarão morreu logo após a soltura por meio de uma etiqueta eletrônica anexada. A causa da morte não é conhecida.[179][180][181]
O Aquário de Monterey não planeja exibir mais tubarões-brancos, pois o principal objetivo de contê-los era científico. Como os dados de tubarões-brancos em cativeiro não eram mais necessários, o instituto mudou seu foco para estudar tubarões selvagens.[182] Um dos maiores tubarões-brancos adultos já exibidos foi no Aquário Okinawa Churaumi do Japão em 2016, onde um macho de 3,5 metros (11 pés) foi exibido por três dias antes de morrer.[183][184] Talvez o cativo mais famoso tenha sido uma fêmea de 2,4 metros (7,9 pés) chamada Sandy, que em agosto de 1980 se tornou o único tubarão-branco a ser alojado no Aquário Steinhart da Academia de Ciências da Califórnia em São Francisco, Califórnia. Ela foi liberada porque não comia e batia constantemente contra as paredes.[185]
O mergulho em gaiola é mais comum em locais onde os grandes brancos são frequentes, incluindo a costa da África do Sul, as ilhas Netuno no sul da Austrália[186] e a ilha de Guadalupe na Baixa Califórnia. A popularidade do mergulho em gaiola e natação com tubarões está no foco de uma indústria turística em expansão.[187][188] Atualmente, iscas suspensas são ilegais na ilha de Guadalupe e operadores de mergulho respeitáveis não as usam. Operadores na África do Sul e Austrália continuam a usar iscas suspensas e iscas de pinípedes.[189] No sul da Austrália, tocar gravações de rock debaixo d'água, incluindo o álbum Back in Black do AC/DC, também tem sido usado experimentalmente para atrair tubarões.[190]
As empresas se opõem a serem culpadas por incidentes de mordidas de tubarão, apontando que os raios tendem a atingir os humanos com mais frequência do que os tubarões mordem os humanos.[191] A posição deles é que mais pesquisas precisam ser feitas antes de proibir práticas de lançamento de iscas na água, que podem alterar o comportamento natural.[192] Um compromisso é usar iscas apenas em áreas onde os tubarões-brancos patrulham ativamente de qualquer maneira, bem longe das áreas de lazer humanas. Além disso, operadores de mergulho responsáveis não alimentam tubarões. Apenas os tubarões que estão dispostos a vasculhar seguem a trilha e, se não encontrarem comida no final, o tubarão logo nada e não associa a isca a uma refeição. Tem sido sugerido que as estratégias de licenciamento do governo podem ajudar a reforçar esse turismo responsável.[189]
Não está claro quanto do aumento simultâneo na pesca de tubarões-brancos causou o declínio das populações da década de 1970 até o presente. Nenhum número preciso da população global está disponível, mas o tubarão-branco agora é considerado vulnerável.[1] Os tubarões capturados durante o longo intervalo entre o nascimento e a maturidade sexual nunca se reproduzem, dificultando a recuperação e o crescimento da população.[10] A União Internacional para a Conservação da Natureza observa que muito pouco se sabe sobre a situação real do tubarão-branco, mas como parece incomum em comparação com outras espécies amplamente distribuídas, é considerado vulnerável.[1] Está incluído no Apêndice II da Convenção sobre o Comércio Internacional das Espécies Silvestres Ameaçadas de Extinção (CITES),[16] significando que o comércio internacional da espécie (incluindo partes e derivados) requer uma licença.[193] A partir de março de 2010, também foi incluído no Anexo I do CMS Migratory Sharks MoU, que busca aumentar a compreensão e coordenação internacional à proteção de certos tubarões migratórios.[194] Um estudo de fevereiro de 2010 de Barbara Block da Universidade de Stanford estimou que a população mundial de grandes tubarões brancos é inferior a 3 500 indivíduos, tornando a espécie mais vulnerável à extinção do que o tigre, cuja população está na mesma faixa.[195] De acordo com outro estudo de 2014 por George H. Burgess, do Museu de História Natural da Flórida, na Universidade da Flórida, existem cerca de dois mil tubarões-brancos perto da costa da Califórnia, que é 10 vezes maior do que a estimativa anterior de 219 por Barbara Block.[196][197]
Os pescadores têm como alvo muitos tubarões por suas mandíbulas, dentes e barbatanas, e como peixes de caça em geral. O tubarão-branco, no entanto, raramente é objeto de pesca comercial, embora sua carne seja considerada valiosa. Se capturado casualmente (acontece, por exemplo, em algumas almadravas no Mediterrâneo), é enganosamente vendido como Mustelus.[198]
O tubarão-branco foi declarado vulnerável pelo governo australiano em 1999 devido ao declínio populacional significativo e atualmente está protegido pela Lei de Proteção Ambiental e Conservação da Biodiversidade (EPBC).[199] As causas do declínio antes da proteção incluíam a mortalidade por pesca esportiva, bem como a captura em redes de proteção de praia.[200] A situação nacional de conservação do tubarão-branco é refletida por todos os estados australianos sob suas respectivas leis, concedendo à espécie proteção total em toda o país, independentemente da jurisdição. Muitos estados proibiram a matança ou posse de tubarões-brancos antes da legislação nacional entrar em vigor. O tubarão-branco é ainda listado como ameaçado em Vitória sob a Lei de Garantia de Flora e Fauna, e como raro ou provável de se tornar extinto sob o Anexo 5 da Lei de Conservação da Vida Selvagem na Austrália Ocidental.[199]
Em 2002, o governo australiano criou o Plano de Recuperação do Tubarão Branco, implementando pesquisas de conservação exigidas pelo governo e monitoramento para conservação, além de proteção federal e regulamentação mais forte das atividades comerciais e turísticas relacionadas ao tubarão.[200] Um plano de recuperação atualizado foi publicado em 2013 para revisar o progresso, os resultados da pesquisa e implementar outras ações de conservação.[17] Um estudo em 2012 revelou que a população de tubarões-brancos da Austrália foi separada pelo Estreito de Bass em populações orientais e ocidentais geneticamente distintas, indicando a necessidade de desenvolvimento de estratégias regionais de conservação.[201] Atualmente, a mortalidade de tubarões causada pelo homem continua, principalmente por captura acidental e ilegal na pesca comercial e recreativa, bem como por ser capturada em redes de proteção de praia, e as populações de tubarão-branco na Austrália ainda não se recuperaram.[17]
Acredita-se que a população australiana de grandes tubarões brancos seja superior a 8-10 mil indivíduos, de acordo com estudos de pesquisa genética feitos pela CSIRO, com uma população adulta estimada em cerca de 2 210 indivíduos na Austrália Oriental e Ocidental. A taxa de sobrevivência anual de juvenis nessas duas populações separadas foi estimada no mesmo estudo em cerca de 73%, enquanto os tubarões adultos tiveram uma taxa de sobrevivência anual de 93%. Se as taxas de mortalidade em tubarões-brancos diminuíram ou se a população aumentou como resultado da proteção desta espécie nas águas australianas ainda é desconhecida devido às lentas taxas de crescimento.[202]
Em abril de 2007, os tubarões-brancos foram totalmente protegidos dentro de 370 quilômetros (230 milhas) da Nova Zelândia e, além disso, da pesca por barcos com bandeira da Nova Zelândia fora dessa faixa. A pena máxima é uma multa de 250 mil dólares e até seis meses de prisão.[203] Em junho de 2018, o Departamento de Conservação classificou o tubarão-branco sob o Sistema de Classificação de Ameaças da Nova Zelândia como "Nacionalmente Ameaçado". A espécie atende aos critérios para esta classificação, pois existe uma população moderada e estável entre mil e cinco mil indivíduos maduros. Esta classificação tem os qualificadores "Dados Pobres" e "Ameaçados no Exterior".[204]
Em 2013, os tubarões-brancos foram adicionados à Lei de Espécies Ameaçadas da Califórnia. A partir dos dados coletados, a população no Pacífico Norte foi estimada em menos de 340 indivíduos. A pesquisa também revela que esses tubarões são geneticamente distintos de outros membros de suas espécies em outras partes da África, Austrália e costa leste da América do Norte, tendo sido isolados de outras populações.[205] Um estudo de 2014 estimou a população de tubarões-brancos ao longo da costa da Califórnia em aproximadamente 2 400 indivíduos.[206][207] Em 2015, Massachussetes proibiu a captura, mergulho em gaiolas, alimentação e iscas para sua população migratória significativa e altamente previsível sem uma permissão de pesquisa apropriada. O objetivo dessas restrições é proteger os tubarões e a saúde pública.[208]
Desde 2005, o tubarão-branco é listado como vulnerável na Lista de espécies ameaçadas de extinção do Estado do Espírito Santo.[209] Em 2014, foi incluído Livro Vermelho da Fauna Brasileira Ameaçada de Extinção do Instituto Chico Mendes de Conservação da Biodiversidade (ICMBio) como vulnerável,[210] e em 2018 como Lista Vermelha do Livro Vermelho da Fauna Brasileira Ameaçada de Extinção, também sob a rubrica de vulnerável.[211][212]
_01.jpg)
.jpg)
.jpg)
_attacking_a_fish_lure_..._(30354497085).jpg)
)_(17973126708).jpg)
)_(17973126708).jpg)
.png){kind=small}
.png){kind=small}
.png){kind=small}
_scavenging_on_whale_carcass_-_journal.pone.0060797.g004-A.png)
.jpg)
|coautor= (ajuda) O tubarão-branco, tubarão-anequim, cação-anequim ou cação-branco (nome científico: Carcharodon carcharias) é uma espécie de grande lamniforme que pode ser encontrada nas águas superficiais costeiras de todos os principais oceanos. É notável por seu tamanho, com indivíduos do sexo feminino maiores crescendo até 6,1 metros (20 pés) de comprimento e 1 905–2 268 quilos (4 200–5 000 libras) de peso na maturidade. No entanto, a maioria é menor; os machos medem 3,4 a 4,0 metros (11 a 13 pés), e as fêmeas medem 4,6 a 4,9 metros (15 a 16 pés) em média. De acordo com um estudo de 2014, a expectativa de vida dos tubarões-brancos é estimada em 70 anos ou mais, bem acima das estimativas anteriores, tornando-o um dos peixes cartilaginosos de vida mais longa atualmente conhecidos. De acordo com o mesmo estudo, os tubarões-brancos machos levam 26 anos para atingir a maturidade sexual, enquanto as fêmeas levam 33 anos para estarem prontas para produzir descendentes. Os tubarões-brancos podem nadar a velocidades de 25 km/h (16 mph) para rajadas curtas e a profundidades de 1 200 metros (3 900 pés).
O tubarão-branco foi originalmente considerado o maior predador do oceano; no entanto, a orca provou ser um predador do tubarão. É indiscutivelmente o maior peixe macropredatório existente no mundo e é um dos principais predadores de mamíferos marinhos, até o tamanho de grandes baleias de barbatanas. Este tubarão também é conhecido por caçar uma variedade de outros animais marinhos, incluindo peixes e aves marinhas. É a única espécie sobrevivente conhecida de seu gênero Carcharodon e é responsável por mais incidentes registrados de mordidas humanas do que qualquer outro tubarão. A espécie enfrenta inúmeros desafios ecológicos que resultaram em proteção internacional. A União Internacional para a Conservação da Natureza lista o tubarão-branco como uma espécie vulnerável, e está incluído no Apêndice II da Convenção sobre o Comércio Internacional das Espécies Silvestres Ameaçadas de Extinção (CITES). Também é protegido por vários governos nacionais, como a Austrália (a partir de 2018). Devido à necessidade de viajar longas distâncias para migração sazonal e dieta extremamente exigente, não é logisticamente viável manter grandes tubarões-brancos em cativeiro; por causa disso, embora tenham sido feitas tentativas no passado, não há aquários conhecidos no mundo que acreditem abrigar um espécime vivo.
O romance Tubarão de Peter Benchley e sua subsequente adaptação cinematográfica de Steven Spielberg retrataram o tubarão-branco como um feroz devorador de homens. Os humanos não são a presa preferida dele, mas o tubarão-branco é, no entanto, responsável pelo maior número de ataques de tubarão não provocados fatais relatados e identificados em humanos, embora isso aconteça muito raramente (normalmente menos de 10 vezes por ano). globalmente).
Rechinul alb (Carcharodon carcharias), cunoscut și drept marele alb, marele rechin alb sau moartea albă, este probabil cea mai faimoasă specie de rechini. Aparține unei familii de rechini cunoscuți drept înotători rapizi numiți rechini mackerel și este cel mai mare carnivor de pe pământ , din zilele noastre , în afară de cei care se hrănesc cu plancton , cum ar fi balena. Rechinul alb este în principal cunoscut datorită dimensiunilor sale, indivizii maturi ajungând până la 6,4 metri în lungime (deși au fost publicate rapoarte despre rechini albi cu o lungime de 8 m,[3] și o greutate de 3324 kg).[4][5][6][7] Strămoșii lui erau de trei ori mai mari și aveau dinți de 16 cm. În afară de petele albe și de mărime, rechinii albi pot fi identificați după forma dinților lor , asta dacă cineva are curajul de a se apropia atât de mult. Dinții de pe falca inferioară sunt folosiți pentru a apuca și ține prada . Dinții în formă triunghiulară de pe falca superioară sunt folosiți pentru a sfâșia . În spatele acestui șir de dinți se află multe alte șiruri . Atunci când un dinte din față este pierdut el este imediat înlocuit de un dinte din șirurile celelalte.
Se cunoaște foarte puțin despre modul de reproducere al rechinului alb . Recent a fost examinată o femelă însărcinată . Sezonul reproducerii este necunoscut ; se pare a fi perioada primăvară-vară . Se credea că o femelă face cam doi pui dar s-a descoperit că numărul acestora este cuprins între 9 și 11 . Nașterea nu a fost niciodată văzută sau studiată . Rechinii albi sunt ovovipari , ceea ce înseamnă că ei poartă ouă în interiorul corpului lor până când puii sunt născuți . Aceștia sunt născuți vii , perfect formați și pregătiți de a vâna . Puii rechinului alb pot avea 1.4 metri și sunt dotați cu o dantură completă.
Fiind un peste cu o rază de acțiune mare,rechinul alb, trăiește atât în Oceanul Pacific , cât și în oceanele Atlantic și Indian , de la tropice până la cercurile polare. Acest rechin este găsit de obicei în apele adânci ale platformei continentale.
Ochii rechinului sunt formați pentru vederea diurnă și majoritatea atacurilor le dă în timpul zilei . Oamenii îl consideră unul din cei mai peiculoși rechini datorită mărimii sale , comportamentului agresiv și obiceiului de a înota și în apele mai puțin adânci în căutare de hrană. Scufundători și înotători au fost atacați de acest rechin. Unii scufundatori au afirmat ca este o creatură timidă care fuge la apropierea omului.
Este un prădător lacom și de temut . Prada sa constă într-o largă varietate de pești osoși , alți rechini , păsări de mare broaște țestoase de mare , mamifere marine cum ar fi focile , leii de mare , vidrele și altele . Strategia sa constă într-un atac surprinzător și rapid din spate , provocând o rană mare . Cel atacat de cele mai mule ori moare datorită traumei sau a pierderii de sânge , însă mușcăturile pot fi și superficiale sau plasate greșit pe corpul prăzii , îngăduindu-i să supraviețuiască atacului și să scape doar cu câteva cicatrici.
Numărul de rechini albi a scăzut în ultimul timp astfel încât ocrotirea acestui animal a devenit o nouă preocupare . Până acum California , Africa de Sud și Australia au dat legi care ocrotesc aceste fascinante animale de a fi vânate irațional . Să sperăm că mai multe națiuni își vor uni forțele pentru a proteja marele rechin alb astfel încât oamenii de știință să-i poată studia comportamentul unic și fascinant.
Rechinul alb trăiește în aproape toate apele de coastă și din apropierea țărmurilor cu temperaturi între 12 și 24 °C (54 and 75 °F), cu densități superioare în apele de lângă Statele Unite, Africa de Sud, Japonia, Oceania, Chile și din Marea Mediterană, incluzând Marea Marmara și Strâmtoarea Bosfor. Una dintre cele mai dense populații de rechini albi cunoscute se găsește în jurul Insulei Dyer, Africa de Sud.
Rechinul alb este dotat cu un bot robust, mare și conic.
Mărime
La rechinii albi este prezent dimorfismul sexual, femelele fiind în general mai mari decât masculii. Masculii măsoară în medie între 3.4 m și 4 m (11 to 13 ft), în timp ce femelele 4.6 to 4.9 m (15 to 16 ft).[8]
CA
iucn
|coauthors= (ajutor) |coauthors= (ajutor) 
Rechinul alb (Carcharodon carcharias), cunoscut și drept marele alb, marele rechin alb sau moartea albă, este probabil cea mai faimoasă specie de rechini. Aparține unei familii de rechini cunoscuți drept înotători rapizi numiți rechini mackerel și este cel mai mare carnivor de pe pământ , din zilele noastre , în afară de cei care se hrănesc cu plancton , cum ar fi balena. Rechinul alb este în principal cunoscut datorită dimensiunilor sale, indivizii maturi ajungând până la 6,4 metri în lungime (deși au fost publicate rapoarte despre rechini albi cu o lungime de 8 m, și o greutate de 3324 kg). Strămoșii lui erau de trei ori mai mari și aveau dinți de 16 cm. În afară de petele albe și de mărime, rechinii albi pot fi identificați după forma dinților lor , asta dacă cineva are curajul de a se apropia atât de mult. Dinții de pe falca inferioară sunt folosiți pentru a apuca și ține prada . Dinții în formă triunghiulară de pe falca superioară sunt folosiți pentru a sfâșia . În spatele acestui șir de dinți se află multe alte șiruri . Atunci când un dinte din față este pierdut el este imediat înlocuit de un dinte din șirurile celelalte.
Se cunoaște foarte puțin despre modul de reproducere al rechinului alb . Recent a fost examinată o femelă însărcinată . Sezonul reproducerii este necunoscut ; se pare a fi perioada primăvară-vară . Se credea că o femelă face cam doi pui dar s-a descoperit că numărul acestora este cuprins între 9 și 11 . Nașterea nu a fost niciodată văzută sau studiată . Rechinii albi sunt ovovipari , ceea ce înseamnă că ei poartă ouă în interiorul corpului lor până când puii sunt născuți . Aceștia sunt născuți vii , perfect formați și pregătiți de a vâna . Puii rechinului alb pot avea 1.4 metri și sunt dotați cu o dantură completă.
Fiind un peste cu o rază de acțiune mare,rechinul alb, trăiește atât în Oceanul Pacific , cât și în oceanele Atlantic și Indian , de la tropice până la cercurile polare. Acest rechin este găsit de obicei în apele adânci ale platformei continentale.
Ochii rechinului sunt formați pentru vederea diurnă și majoritatea atacurilor le dă în timpul zilei . Oamenii îl consideră unul din cei mai peiculoși rechini datorită mărimii sale , comportamentului agresiv și obiceiului de a înota și în apele mai puțin adânci în căutare de hrană. Scufundători și înotători au fost atacați de acest rechin. Unii scufundatori au afirmat ca este o creatură timidă care fuge la apropierea omului.
Este un prădător lacom și de temut . Prada sa constă într-o largă varietate de pești osoși , alți rechini , păsări de mare broaște țestoase de mare , mamifere marine cum ar fi focile , leii de mare , vidrele și altele . Strategia sa constă într-un atac surprinzător și rapid din spate , provocând o rană mare . Cel atacat de cele mai mule ori moare datorită traumei sau a pierderii de sânge , însă mușcăturile pot fi și superficiale sau plasate greșit pe corpul prăzii , îngăduindu-i să supraviețuiască atacului și să scape doar cu câteva cicatrici.
Numărul de rechini albi a scăzut în ultimul timp astfel încât ocrotirea acestui animal a devenit o nouă preocupare . Până acum California , Africa de Sud și Australia au dat legi care ocrotesc aceste fascinante animale de a fi vânate irațional . Să sperăm că mai multe națiuni își vor uni forțele pentru a proteja marele rechin alb astfel încât oamenii de știință să-i poată studia comportamentul unic și fascinant.
Žralok modrý[2] (nesprávne žralok biely alebo žralok ľudožravý; lat. Carcharodon carcharias) je veľký žralok z čeľade Lamnidae vyskytujúci sa v pobrežných vodách.
Oficiálne slovenské názvoslovie nepozná druhový názov "biely", ktoré sa vzťahuje k bielo sfarbenej spodnej časti tela, a druhu prisudzuje názov „modrý“. V skutočnosti, keď sa žralok vynorí na hladinu, býva hnedý až sivohnedý. Nesprávne názvoslovie sa udomácnilo dokonca aj v niektorých slovenských prekladoch zahraničnej populárno-vedeckej literatúry. Žralok modrý patrí medzi paryby, a to znamená, že základ jeho endoskeletu tvorí chrupka. Je považovaný za človeku najnebezpečnejšieho žraloka a ako taký bol dlhodobo systematicky hubený námorníkmi a rybármi. Jeho prenasledovanie ešte zosilnelo po uvedení úspešného filmu Čeľuste, takže v súčasnosti čelí bezprostrednej hrozbe vyhubenia. Vo viacerých štátoch sveta je zákonom chránený (napr. Juhoafrická republika) a jeho lov je v tamojších vodách zakázaný.[3] V skutočnosti tieto žraloky človeka systematicky nelovia. K útokom v jeho prirodzenom prostredí dochádza predovšetkým v dôsledku zámeny siluety vo vode vznášajúceho sa človeka so siluetou plutvonožcov, ktoré tvoria hlavnú zložku jeho potravy. Žralok modrý v recente predstavuje vrchol potravného reťazca v svetových oceánoch.
Žralok modrý sa poháňa bočným vlnením chvostovej časti tela. Tuhé prsné plutvy mu slúžia ako nosná plocha, chrbtová plutva ako stabilizátor. Je to dobrý a vytrvalý plavec, ktorý križuje vodný stĺpec buď tesne pod hladinou, alebo pri dne, pričom veľmi rýchlo prekonáva veľké vzdialenosti. Dokáže podnikať aj krátke a rýchle výpady za korisťou či obdivuhodne vyskakovať nad hladinu. Jedince s dĺžkou do 5 m sa v juhoafrickej zátoke False bay bežne vyhadzujú počas útokov na uškatca juhoafrického celou dĺžkou svojho tela. Žralok modrý rovnako ako ďalšie žraloky dýcha pomocou žiaber, ktoré sa pri prijímaní vody neotvárajú a nepulzujú ako u rýb. Žralok sa preto musí stále pohybovať, aby do žiaber prichádzala čerstvá voda a on sa nezadusil, čo sa stáva, pokiaľ sa zamotá do rybárskych sietí.
Samice sú väčšie ako samce. Dosiahnuteľná dĺžka tela osciluje okolo 8 – 9 metrov. Najväčším exemplárom žraloka modrého vôbec, ktorého sa podarilo nafilmovať v ostatnom čase, bola gravidná samica nazvaná „Deep Blue“, ktorej dĺžka sa odhaduje na 6 m[4], čo približne zodpovedá veľkosti makety žraloka „Bruce“ z filmu Čeľuste od Stevena Spielberga. Jedince samičieho pohlavia s takýmito morfometrickými parametrami už mávajú hmotnosť, ktorá môže presiahnuť aj 3 000 kg. Jej vek sa odhaduje na 50 rokov. Sfarbenie žraloka modrého je variabilné. Jedince z populácie vyskytujúcej sa pri Dyer Islands (Dyerove ostrovy) 11 km od pobrežia Juhoafrickej republiky majú základné sfarbenie v odtieni hnedej (dorzálna časť tela). Ventrálna časť tela je krémovobiela. Vrhajú 4 – 14 mláďat, ktoré merajú 1,2 metra, niekedy aj viac. Embryá sa už v tele matky kŕmia neoplodnenými vajíčkami a svojimi súrodencami.
V roku 2019 bol jeho genóm dekódovaný.[5]
V podstate skoro každý živočích žijúci v oceáne je jeho potenciálnou korisťou – čím väčší, tým lepšie. Tuniaky, marlíny (ryby príbuzné makrelám) a mečiare patria k jeho najlepším pochúťkam, zatiaľ čo uškatce, tulene a delfíny uvíta skôr ako pochúťku. Ale niekedy si trúfne aj na ľudského tvora.
Zvyčajne žije samotársky, niekedy ho však možno vidieť v pároch alebo malých skupinách, ako sa kŕmi zdochlinou, pričom najskôr sa nažerú väčšie jedince. Postavenie v rebríčku, najmä dominanciu, dáva najavo osobitým spôsobom plávania.
Vďaka veľkým trojuholníkovitým zubom s pílkovitým okrajom je žralok modrý vynikajúco vyzbrojený na rezanie a trhanie mäsa koristi. V niektorých situáciách pláva s vycerenými zubami, čím dáva svojim súkmeňovcom a všetkým rivalom jasne najavo, aby sa radšej stiahli do úzadia a nesnažili sa súťažiť s ním o získanie potravy a narúšať jeho osobný priestor. Tento osobitý prejav správania označujú behaviorálni ekológovia (napr. Mark A. Marks), ktorí sa týmto druhom zaoberajú, ako tzv. „gaping“ (zívanie).
V súčasnosti neexistujú žiadne štúdie o tom, koľko potravy spotrebuje žralok modrý za deň. Je ale známe, že jej množstvo závisí na teplote vody a na tom, koľko vhodnej koristi má zrovna žralok na dosah. Pre loviaceho žraloka je životne dôležitý mimoriadne jemný čuch, najcitlivejší z jeho zmyslov. Čuchom dokáže vystopovať potravu na veľkú vzdialenosť. Tisíce drobných jamôk (tzv. Lorenziniho čiašky), ktorými je posiate rostrum (predná časť hlavy), predstavujú dôležitý zmyslový orgán. Svojim mimoriadne výkonným čuchom dokáže žralok vystopovať aj nepatrné množstvo krvi (1 kvapka v 4,6 miliónoch litrov vody).
Posledné výskumy ukazujú, že predná časť aj s bokmi na hlave je pokrytá špecializovanými zmyslovými orgánmi (elektroreceptormi) schopnými vnímať veľmi slabé elektrické pole. Touto vlastnosťou sa radí medzi dokonalé výtvory evolúcie. S veľkou pravdepodobnosťou práve typ elektrického poľa veľmi spoľahlivo vyhodnotí a podľa určitého vzorca rozhodne o napadnutí iného tvora. Aj keď je to dokonalý stroj na zaistenie svojej potravy, dokáže sa veľmi dobre spriateliť s potápačmi. Nechá sa hladiť a pod. Ale pozor, sú to celkom ojedinelé prípady za dodržania najprísnejších pravidiel bezpečnosti. Ide o zriedkavé etologické prejavy. Na svete nie je veľa ľudí, ktorí dokážu rozpoznať a využiť priaznivú dispozíciu jedinca (napr. Mark A. Marks, André Hartman) a potápať sa so zvieraťom bez ochrannej klietky, dokonca s ním vedno plávať na vzdialenosť desiatok metrov držiac sa pri tom za dorzálnu plutvu žraloka (André Hartman). Potápač je totiž oblečený do tzv. železnej košele vrátane nohavíc a vrátane rukavíc z oceľových očiek. Práve tento odev je pravdaže tzv. Faradayova klietka, ktorá človeka dokonale odtieni a ten navonok potom nevyžaruje úplne žiadne elektrické pole! Toto je však dosiaľ pred zberom kvalitatívnych a kvantitatívnych dát potrebných pre vytvorenie hypotézy o tomto chovaní žraloka modrého.
Ako jeden z málo žralokov si dokáže udržovať vyššiu teplotu tela ako má okolitá voda. V jeho svaloch tvoria cievy spletitú sieť. Pri pohybe sa zahrievajú svaly a tým aj krv v cievach. Krv vytekajúca zo svalov, potom ohrieva studenú krv pritekajúcu zo žiaber. Pre žraloka to má mnohé výhody. Jeho svaly sú neustále pripravené k akcii a tiež trávenie prebieha omnoho rýchlejšie. Potom čo sa žralok nasýti, zvýši sa teplota jeho žalúdka o 6 °C. Keď korisť rýchle strávi, môže opäť skoro požiť novú. Tak si vytvára zásoby na horšie časy.
Žralok modrý ľudí systematicky neloví, obvykle ich napáda v situácii, kedy mu pripomínajú plutvonožce (čo je pravdaže takmer každý človek plávajúci na hladine, surfista alebo potápač).
Na základe etologických štúdií dnes vieme, že útok modrého žraloka na plutvonožce prebieha podľa akéhosi „plánu“. Žralok najprv zaútočí na korisť zospodu s cieľom odhryznúť z jej tela veľký kus. Potom okolo svojej koristi pláva a vyčkáva, až ju silné krvácanie oslabí natoľko, že sa už nebude môcť brániť. Snaží sa tak vyhnúť zraneniu, ktoré by mu mohol plutvonožec pri zápase o život spôsobiť, napr. pazúrmi. Až potom sa ku koristi vracia, aby ju zožral.
Tento poznatok o spôsobe lovu modrého žraloka vedie k vysvetleniu mnohých smrteľných nehôd plavcov a surfistov. V prípade, že sú mylne identifikovaní ako plutvonožce, prebieha útok rovnako. Rozdiel je v tom, že po prvom „ochutnávacom“ zahryznutí sa žralok mnohokrát už nevráti, alebo sa obeti podarí dostať z vody skôr, ako k návratu dôjde. Tak či onak, vzhľadom na veľkosť modrého žraloka bývajú následky aj tohto jediného uhryznutia často nezlučiteľné so životom.
K svojej ľudskej obeti sa už nemusí vrátiť z „nutričných“ dôvodov. Vzhľadom na to, že jeho telesná teplota je vyššia ako teplota okolitej vody, nie je bezprostredne viazaný na vodu určitej teploty a môže sa vydať aj do chladnejších oblastí. Udržanie vyššej telesnej teploty je ale značne energeticky náročné. A to je dôvod, prečo sú plutvonožce obľúbenou potravou žraloka modrého. Ich telá sú obalené silnou vrstvou tuku (tzv. blubber), ktorý má funkciu tepelnej izolácie. Pre žraloka modrého je tento tuk výdatným zdrojom energie. Oproti plutvonožcom má človek tuku málo a pre žraloka by tak predstavoval nevýživný „balast“. Preto sa útok modrého žraloka veľakrát končí „ochutnávacím“ uhryznutím. Je ale treba vziať do úvahy, že vyhladovaný žralok veľmi vyberavý nebude. Dospelý jedinec má 3 až 4 m.
Podľa R. A. Martin si žralok ľudí s plutvonožcami nemýli a ide o mýtus. Útok na človeka má normálne až ležérne tempo a žralok po uhryznutí odpláva. Útok na plutvonožca sa líši, je rýchly a násilný. Žralok má dosť efektívny zrak aj farebné rozlíšenie na to, aby rozoznal človeka od plutvonožca. Uhryznutie človeka nie je dravé, ale skôr s cieľom identifikovať neznáme.[6]
Commons ponúka multimediálne súbory na tému Žralok modrý (Carcharodon carcharias)
Wikidruhy ponúkajú informácie na tému Žralok modrý (Carcharodon carcharias)
Žralok modrý (nesprávne žralok biely alebo žralok ľudožravý; lat. Carcharodon carcharias) je veľký žralok z čeľade Lamnidae vyskytujúci sa v pobrežných vodách.
Beli morski volk (znanstveno ime Carcharodon carcharias; imenovan tudi veliki beli morski pes ali beli morski pes) je izredno velik lamniformni morski pes, ki ga najdemo v obalnih vodah vseh oceanov. Z dolžino okrog 6 metrov in težo skoraj 2000 kilogramov je beli morski volk največja poznana plenilska riba na svetu. Je edina preživela vrsta iz rodu Carcharodon. So na vrhu prehranjevalne verige, ogrožajo jih le še ljudje in občasno orke.
Veliki morski volkovi živijo v skoraj vseh obalnih in odprtih vodah s temperaturo med 12 in 30 °C. Veliko jih je ob južni obali Avstralije, ob obali Južne Afrike, Kalifornije, otoka Guadeloupe in do neke mere tudi v Sredozemskem in Jadranskem morju. Gre za pelagično vrsto, opazovali ali zabeležili pa so jih predvsem v obalnih vodah v prisotnosti velikih količin plena, kot so tjulnji, morski levi, delfini, drugi morski psi in velike ribe kostnice. Opazili so jih tudi do globine 1280 metrov, največkrat pa se gibljejo blizu površine.
Beli morski volk ima robustno torpedasto oblikovano telo s koničastim gobcem. Zgornji in spodnji reženj repne plavuti sta skoraj enako velika. Je bledo- do temnosive, na spodnji strani pa bele barve.
Beli morski volk ima bel trebuh in siv hrbet. Barva ga prikriva pred plenom, saj razpolavlja njegovo silhueto s strani. Od zgoraj se temna senca zliva z barvo morja.
Veliki morski volk ima tako kot mnogi drugi morski psi v več vrst razporejene trikotne, na robu nazobčane zobe, kar mu omogoča hitro nadomeščanje izgubljenih. Ti niso pritrjeni na čeljust in so tako kot kremplji pri mačkah retraktabilni, pokažejo pa se ob odprtju žrela. Poleg tega se lahko vrtijo okrog svoje osi (ob odprtem žrelu navzven, ob zaprtem navznoter). Povezani so s celicami, ki zaznavajo tlak in napetost. Pri trganju plena veliki morski volk s svojo glavo lateralno stresa in pri tem trga kose mesa z njega, zobje pa pri tem delujejo kot žaga.
Odrasel beli morski volk je povprečno dolg od 4 do 4,8 m in tehta od 680 do 1100 kg, samice pa so navadno večje kot samci. Veliko pa se razpravlja, ugiba in napačno trdi o največji mogoči velikosti.
Danes je večina strokovnjakov mnenja, da je »običajna« največja velikost belega morskega volka okrog 6 metrov, teža pa okrog 1900 kilogramov. Več desetletij so razna ihtiološka dela, kot tudi Guinnessova knjiga rekordov kot največja ujeta morska psa navajali naslednja primerka: 11 metrov dolg morski pes, ki so ga v 70. letih 19. stoletja ujeli v vodah južne Avstralije, in 11,3 metra dolg pes, ujet blizu New Brunswicka v Kanadi v 30. letih 20. stoletja. Vendar pa se je pozneje pokazalo, da so ti podatki napačni. Pogosta so poročila o velikosti med 7,5 in 10 metri, mnogi pa ugovarjajo tudi tem podatkom. Po mnenju akademskih strokovnjakov za morske pse Richarda Ellisa in Johna E. McCoskerja, ki sta leta 1991 v svoji knjigi The Great White Shark (1991) podrobno analizirala poročila o največji doseženi dolžini, so največji točni podatki o dolžini med 5,8 in 6,4 metri, v poljudni (ne pa znanstveni) literaturi pa poročajo tudi o morskih psih dolžine okrog 7 metrov. Dodajata še, da ti velikani, ko se jim poskuša približati odgovoren opazovalec z merilnim trakom, pogosto izginejo.
Pri tehtanju se postavlja še dodatno vprašanje: ali upoštevati tudi hrano, ki jo je beli morski volk zaužil? Ta lahko namreč k vsej teži prispeva več sto kilogramov. Po mnenju Ellisa in McCoskerja so teže do dveh ton popolnoma mogoče in tudi največji v sodobnem času znanstveno izmerjeni primerki so tehtali okrog dve toni. Največji beli morski volk je po podatkih Mednarodna zveza za ribolov (IGFA), ujet v vodah Avstralije leta 1959, tehtal 1208 kilogramov. Preverili so tudi podatke o nekaterih težjih morskih volkih, ki pa jih zaradi kršitve pravil IGFA ni uradno priznala.
Veliki morski volk ima tako kot vsi morski psi posebno čutilo, Lorenzinijeve ampule, ki mu omogoča zaznavo elektromagnetnega polja, ki nastane ob gibanju živali. Ko se živo bitje premakne, ustvari električno polje. Beli morski volk lahko zazna tudi le polovico milijardinke volta, kar je enako zaznavi baterije žepne svetilke na razdalji 1600 kilometrov.
Za uspešnejši lov hitrega plena, kot so morski levi, so se pri poikilotermnem morskem psu razvile prilagoditve, ki mu omogočajo ohranjanje telesne temperature nad temperaturo vode, ki ga obliva. Ena od teh prilagoditev je »rete mirabile« (čudežno mrežje). To je preplet ven in arterij, ki potekajo ob bokih morskega psa in služi ohranjanju toplote, nastale ob mišičnem delu, s segrevanjem hladnejše arterijske krvi z vensko krvjo. Ob varčevanju z energijo (veliki morski volk je lahko več tednov brez hrane) pa se temperatura telesnega jedra lahko izenači s temperaturo okolice. Sposobnost velikega morskega volka pri segrevanju telesnega jedra je zgled gigantotermije. Tako imamo velikega morskega volka za endotermni poikilotermni organizem, saj njegova telesna temperatura ni konstantna, je pa uravnavana.
Veliki morski volk se prehranjuje predvsem z ribami, manjšimi morskimi psi, želvami, delfini, trupli kitov in plavutonožci, kot so tjulnji in morski levi. Pogosto pogoltnejo tudi stvari, ki jih ne morejo prebaviti, npr. izpadle zobe ali biče morskih bičev. Morski volki, ki so daljši od 3,41 m, uživajo več mesa sesalcev.[1]
Na veliki oddaljenosti veliki morski pes locira svoj plen predvsem s posebnimi čutili (elektroreceptorji in mehanoreceptorji). Da gre res za hrano, se prepriča z vonjem in sluhom. Ko se plenu zelo približa, si pri napadu pomaga z vidom.
Sloves velikega morskega volka kot neusmiljenega plenilca je upravičen, vendar pa ne gre (kot so menili nekdaj) za »stroj, ki požre kar koli«. Navadno lovi iz »zasede«, in sicer zaplava pod plen in nato hitro napade iz globine s široko razprtim gobcem, pri tem pa si oči zaščiti s posebno mreno. Raziskave ob obali Južne Afrike so pokazale, da morski psi največkrat napadejo zjutraj, do dve uri po sončnem vzhodu. Razlog je v tem, da je morskega psa pri morskem dnu v tem času težko opaziti. V teh prvih dveh urah so napadi uspešni v okrog 55 % primerov, pozno zjutraj v 40 %, nato pa ti morski psi prenehajo loviti.[2]
Tehnika zasede skupaj s sposobnostjo za doseganje velikih hitrosti in precejšnjo težo morskega volka pogosto povzroči, da tjulnje ob napadu rado vrže iz vode. Morski volk pogosto močno ugrizne in se nato umakne ter pusti plen, da izkrvavi. Ta tehnika mu omogoča, da se izogne boju z nevarnim plenom, kot so morski levi. Občasno je tudi omogočila rešitev ljudi, ki jih je napadel morski volk, zdi pa se, da gre pri napadih na ljudi običajno za pomoto.
Veliki morski pes je edini morski pes, ki pri opazovanju pogosto dvigne glavo nad površino. To vedenje je bilo opaženo tudi pri psih vrste Carcharhinus melanopterus, vendar naj bi pri teh šlo za vedenje, ki so se ga naučili v interakciji z ljudmi. Beli morski volk je zelo radovedna žival, ki lahko v ustreznih okoliščinah izrazi veliko mero inteligence in osebnosti.
V zavesti ljudi se je veliki morski volk kot ljudožer bolj kot s katerim koli dokumentiranim napadom zasidral s filmom Stevena Spielberga Žrelo iz leta 1975. Čeprav beli morski psi občasno res napadejo človeka, običajno ni njihov plen. Tako je bilo na primer: v Sredozemlju v zadnjih dveh stoletjih skupno 31 potrjenih napadov, od katerih jih je bilo zelo malo smrtnih. Večinoma je šlo za »preizkusni ugriz« iz radovednosti. Beli morski psi namreč preizkušajo tudi okus boj in drugih neznanih, na vodi plavajočih stvari. Tako lahko iz radovednosti zgrabijo tudi surfersko desko ali človeka. V nekaterih primerih naj bi šlo za zamenjavo silhuete kopalca ali surferja s tjulnjem. Mnogi napadi se namreč zgodijo ob slabi vidljivosti ali v drugih razmerah, ko so čutila morskega psa oslabljena.
Nekateri raziskovalci pa domnevajo, da število človeških žrtev ni nizko zaradi neokusnosti človeškega mesa, temveč ker se ljudje po prvem ugrizu pogosto rešijo iz vode. John McCosker je v 1980. letih ugotovil, da so beli morski volkovi solopotapljače pogosto vsaj delno požrli, potapljače s partnerjem pa so kolegi potegnili iz vode še pred nadaljnjim napadom morskega psa. Tricas in McCosker menita, da beli morski volkovi lovijo tako, da na začetku čim bolj poškodujejo plen, nato pa čakajo, da ta oslabi. Ker se človek s pomočjo kolegov lahko reši na kopno ali na ladjo, se napad izjalovi.[3]
Po mnenju biologov Douglasa Longa in Tylerja B. so beli morski volkovi bistveno manjša grožnja, kot se na splošno meni. V ZDA je v zadnjih sto letih mnogo več ljudi umrlo zaradi ugriza psa kot zaradi napada morskega psa.[4] Vendar pa je tovrstna mnenja potrebno postaviti v kontekst. Stik človeka s psom je namreč mnogo pogostejši kot stik človeka z belim morskim volkom.
Do danes so bili preizkušeni številni »repelenti morskih psov«: vonjave, oblačila itd. Zaenkrat se je kot najučinkovitejša izkazala elektronska naprava (POD. Ta okrog potapljača oz. surferja, ki jo nosi, ustvari zaščitno elektronsko polje, ki moti elektroreceptorske organe morskih psov.
Beli morski volk (znanstveno ime Carcharodon carcharias; imenovan tudi veliki beli morski pes ali beli morski pes) je izredno velik lamniformni morski pes, ki ga najdemo v obalnih vodah vseh oceanov. Z dolžino okrog 6 metrov in težo skoraj 2000 kilogramov je beli morski volk največja poznana plenilska riba na svetu. Je edina preživela vrsta iz rodu Carcharodon. So na vrhu prehranjevalne verige, ogrožajo jih le še ljudje in občasno orke.
Vithaj (Carcharodon carcharias) är en haj som tillhör familjen håbrandshajar. Vithajen är den största nu levande rovfisken, och den tredje största hajarten. Den lever i svalare subtropiska områden, och dess huvudsakliga föda består av fisk och marina däggdjur som den jagar aktivt. Den tillhör den grupp av hajar som är regionalt heteroterm då den till viss del kan reglera sin kroppstemperatur genom tre stycken värmeväxlare och upprätthålla en högre temperatur även i kallare vatten, något som gör att den kan simma mer effektivt.
Vithajen är den största nu levande rovfisken, och den tredje största hajarten.[2] Hanar blir oftast uppåt 3,5–4 meter och honor något större på mellan 4,5 och 5 meter.[3] Beträffande maxstorleken konstaterar forskarna Richard Ellis och John E. McCosker 1991 i boken The Great White Shark att de största vithajarna varierar mellan 6 och 6,5 meter, och att det inte finns några vetenskapliga belägg för de ofta cirkulerande uppgifterna om vithajar på 7 meter eller större.[3] Den största bekräftade vithajen fångades 1956 i Villeneuve-lès-Maguelone, Frankrike och var 5,89 m lång. Den finns idag bevarad i full skala på zoologiska museet i Lausanne, Schweiz.[4] Enligt IGFA uppgår den största vikten på ett hittills infångat exemplar till 1 208 kg,[5] men det finns flera andra uppgifter om vithajar som vägt över 3 000 kg.[6][7] Vithajar kan bli upp till 70 år.[8]
Vithajen är en av de fiskar som kan upprätthålla en betydligt högre temperatur i kroppen än i det omgivande vattnet, vilket kallas endotermi. Det finns tre varianter av endotermi där vithajens variant kallas regional heterotermi, vilket innebär att den kvarhåller värme enbart i vissa delar av kroppen till skillnad från fåglar och de flesta däggdjur som håller värmen i hela eller större delen av kroppen. Regional heterotermi hos vithajen är möjligt på grund av tre stycken värmeväxlare i form av täta nätverk av små artärer och vener. Dessa värmeväxlare är belägna i simmusklerna, främre delen av de interna organen och runt hjärnan. Detta gör att vithajen även i kalla vatten kan simma effektivt och utan att hjärnans aktivitet påverkas. Denna anpassning är förmodligen evolutionärt kopplad med vithajens inflyttning till tempererade vatten.[9]
Vithajen har en av de största geografiska utbredningarna av alla hajar och förekommer i de flesta hav, som Stilla havet, Atlanten, Indiska oceanen och Medelhavet. De håller till både i grunda och djupa vatten, dock sällan djupare än 300–500 meter. Det största djup en vithaj konstaterats på är 1 280 meter. Satellitstudier och genetiska studier tyder på att vithajen kan migrera långa sträckor.[10]
Vithajen äter fisk, sälar, kadaver, andra hajar och det händer att den äter fåglar. Vithajar är troligen ensamlevande men de har en social hierarki. Vithajarnas tänder är formade för att skära och kan bland annat skära genom segt kött, ben och senor. Vissa systematiker menar att vithajen är släkt med en utdöd hajart, Megalodon, också kallad jättetandhaj (Carcharodon megalodon). Denna antas ha haft ett liknande utseende som vithajen, men kunde bli upp till 16 meter lång och väga över 52 ton. Andra systematiker hävdar att två olika arter inte behöver vara nära släkt för att de liknar varandra, då de lika gärna kan ha varit föremål för ett liknande selektionstryck och miljöpåverkan, så kallad konvergent evolution.
I södra Sydafrika nära Kapstaden har ett intressant beteende observerats. Varje vinter samlas ett flertal vithajar i False Bay runt ön Seal Island. I sin jakt på de pälssälar som håller till där under vinterhalvåret kan man observera vithajar, stora och små, när de bryter vattenytan i snabba och kraftfulla attacker på sitt byte. Fenomenet kallas breaching (bryta igenom).
På grund av storlek och födoval är vithajen potentiellt farlig även för människan och vithajen hör till de hajar som står för flest allvarliga attacker. Sannolikheten att bli biten av en vithaj är dock liten, och människans fruktan för hajar står inte i relation till antalet hajattacker. Det sker 75–100 hajattacker (exklusive småbett) varje år varav 5–6 stycken med dödlig utgång, medan människor dödar miljontals hajar varje år.[11] Av dessa siffror står vithajen endast för en mindre del: åren 2000–2010 skedde sammanlagt 66 attacker av vithaj mot människor, och av dessa attacker var 14 stycken med dödlig utgång.[12]
Det debatteras livligt varför vithajen attackerar människor. Den internationellt erkände hajsystematikern och forskaren Leonard Compagno tycker att man istället ska vända på frågeställningen. Med tanke på det låga antalet attacker och de många miljoner människor som är i haven varje dag tycker Leonard att den stora frågan är: varför attackerar hajar oss så sällan?[13].
Varför vissa hajar i sällsynta fall attackerar oss har man inget svar på, men det finns en del populära teorier. Somliga hävdar att hajarna helt enkelt tror att människan är något av deras vanliga byten, till exempel säl. När en surfare ligger på en surfingbräda och paddlar kan hajen tro att det är en säl och anfaller, men ångrar sig när de upptäcker att så inte var fallet. Den teorin går under namnet »mistaken identity«-teorin. Dagens vetskap om vithajens visuella perception stärker inte denna teori. Vissa forskare tror att vithajens syn liknar människans, om detta stämmer så är denna teori inte speciellt trolig.[14]
En annan teori är att det handlar om hajens självförsvar eller försvar av territorium.
Hajar har rikligt med nervanslutningar till tänderna, det är med tänderna de "känner" sig fram, liksom en människa använder händerna. Vithajar byter föda när de är cirka 3 meter långa, förutom fisk så börjar de då också att ta marina däggdjur. En teori är att vithajar just runt denna storlek "testar" sig fram.[15] Det är svårt att bekräfta denna teori eftersom längduppgifter i hajattackstatistiken är baserade på mänskliga ögonmått i stressade situationer.
Överhuvudtaget är det svårt att använda hajattackstatistik i vetenskapliga syften då statistiken kan säga mer om människans beteende än hajens. Statistik blir inte information förrän den säger någonting. Frågan "vad betyder allt detta, om någonting alls" bör alltid ställas.[16] Till exempel så minskar hajattacker mellan klockan 12.00 och 13.00 på dagen. Detta behöver inte säga någonting om hajarnas beteende utan kan likaväl beskriva att förutsättningarna till kontakt mellan hajar och människor minskar vid denna tid på dagen, eftersom många människor då går och äter. Det sker flest attacker vid soliga dagar, något som kan bero på att det finns betydligt fler människor som badar då. I tre till fyra procent av vithajsattackerna påstås den attackerande hajen ha varit över 7 meter.[17] Som beskrivs i första stycket är denna längd inte speciellt sannolik och ingenting som förekommer i vetenskaplig litteratur.
Vithajens storlek, samt att den naturligt bara lever i havet, gör att det liksom för många andra hajarter, är ytterst svårt att studera den i naturen och ingen vithaj har ännu överlevt i akvarium under någon längre tid. Ett fåtal studier har gjorts i naturen, antingen genom direkta observationer, där individer vanligtvis identifieras av karaktärsdrag på ryggfenan, eller indirekt med telemetri, det vill säga att en ultraljudssändare fästs på hajen, som sedan avlyssnas från en båt. På senare tid har även mer avancerade sändare använts där man inte behöver avlyssna sändaren, då den via satellit skickar den information som den samlar in. På detta sätt kan man få veta var hajen simmar, hur fort, när på dygnet, och så vidare.
Dr Kenneth Goldman visade med hjälp av sändare att vithajarna runt Farallonöarna utanför Kalifornien rör sig längs botten så länge som djupet inte överstiger 30 m. Dessutom hade större individer mindre områden som de rörde sig över än vad de mindre individerna hade. Antagligen kunde de större och mer erfarna individerna tillgodose sina energibehov inom ett mindre område eftersom de där jagar sälar, som lever i kolonier. De yngre och mindre erfarna individerna blev möjligen utkonkurrerade av de större, och detta gjorde att de måste röra sig över större områden för att hitta tillräckligt med föda. Detta är emellertid till stor del spekulationer, och det skulle behövas fler studier på vithajens ekologi och beteende innan man skulle kunna förstå dess liv.
Forskning vid Seals Island, Sydafrika visar att vithajarna där är mycket selektiva. En videokamera placerades på en sälattrapp som konstruerats noga för att efterlikna en säl. Det visade sig att de allra flesta attacker avbröts bara 1 meter från ytan. Det kostar mycket energi att hoppa efter en säl så det gäller för vithajen att investera energin på rätt sätt.[18]
Vithaj (Carcharodon carcharias) är en haj som tillhör familjen håbrandshajar. Vithajen är den största nu levande rovfisken, och den tredje största hajarten. Den lever i svalare subtropiska områden, och dess huvudsakliga föda består av fisk och marina däggdjur som den jagar aktivt. Den tillhör den grupp av hajar som är regionalt heteroterm då den till viss del kan reglera sin kroppstemperatur genom tre stycken värmeväxlare och upprätthålla en högre temperatur även i kallare vatten, något som gör att den kan simma mer effektivt.
Büyük beyaz köpek balığı (Carcharodon carcharias), Lamnidae familyasından bir köpek balığı türü.
Boyu 6 (nadiren 7) metreye ağırlığı 1.7 tona kadar ulaşabilen bu köpek balığı, bütün dünyadaki ılıman sularda, dolayısı ile Türkiye'nin Akdeniz, Ege ve Marmara kıyılarında bulunur. Bazı kaynaklarda, Karadeniz'de de bulunduğu belirtilir.
Büyük beyaz köpek balığının Akdeniz havzasındaki temel besinleri, orkinos balıklarıdır. Ancak orkinos balıklarının neslinin azalması sonucu yunuslar ile beslenmeye ağırlık verdikleri tahmin edilmektedir. Balina, yunus, diğer köpek balığı türleri, deniz kunduzları, foklar, penguenler, tuna balığı en favori yiyeceklerindendir. Avına alttan yaklaşarak öldürücü vuruşunu yaparkende avını ısırarak uzaklaşır. Avının kan kaybından ölmesini bekledikten sonra avını yer. diğer köpek balıkları gibi çiğneme yeteneği yoktur avını parça parça kopartarak ya da tüm olarak yutar. Büyük beyaz köpek balığının yediği büyük bir av onu 1-2 ay idare edebilir.
Türkiye karasularında en son kaydedilen iki birey, 5 temmuz 2008 tarihinde Edremit Körfezi'nde yakalanmıştır. İhtiyoloji Araştırmaları Topluluğu tarafından incelenen her iki bireyin de yavru olması ve bir tanesinin yeni doğmuş olması, yavruların Kuzey Ege sularında doğduğuna dair ipucu vermiştir. Çoğu filmde katil köpek balığı diye anılır. Dünya rekorlarına en uzun süre mesafe yol kat eden köpek balığı olan nicole Afrika açıklarından başlayarak 3 ayda Avustralya'ya mercan resifine gidip gelerek rekor kırmıştır.
Çenelerinde 3000'e yakın kesici diş birkaç sıra halinde bulunur. ilk iki sıra ısırma ve kopartma için kullanılırken arka sıralar besini daha küçük parçalara ayırmak için kullanılır. Yassı üçgen biçimli kesici dişler kırılma kopma gibi durumlarda yeniden çıkar.Üremeleri ovipardır (iç döllenme). Yani yumurtlarlar ancak yumurta dişi bireyin karnında büyür gelişir ve yumurtadan çıkar. Ortalama 2-14 adet yavrularlar. Büyük beyaz köpek balığı diğer köpek balıkları gibi koku almada çok hassastır. 100 litre suda tek bir kan damlasının kokusunu fark edebilir. Elektriksel yük değişimlerine karşı oldukça hassaslardır. 0.005 mikrovoltluk değişimleri fark edebilirler. Avının atan kalbinin ya da solungaçlarının yaydğı elektriği fark edecek kadar hassastırlar. Esir ortamına alışık değillerdir. Tutsak olarak fazla uzun ömürlü olmadıkları görülmüştür. Büyük beyaz köpekbalıklarının çoğu filmlerde (özellikle jaws) korkunç yaratıklar olarak tanıtılması nedeniyle çok avlanmış ve soyları tükenme tehlikesine gelmiştir. Bir büyük beyaz saldırısının arı sokmasından daha az gerçekleştiği saptanmıştır ve bilinen ilk köpekbalığı saldırısı 1916 New Jersey sahilerinde yaşanmıştır
Büyük beyaz köpek balığı (Carcharodon carcharias), Lamnidae familyasından bir köpek balığı türü.
Boyu 6 (nadiren 7) metreye ağırlığı 1.7 tona kadar ulaşabilen bu köpek balığı, bütün dünyadaki ılıman sularda, dolayısı ile Türkiye'nin Akdeniz, Ege ve Marmara kıyılarında bulunur. Bazı kaynaklarda, Karadeniz'de de bulunduğu belirtilir.
Büyük beyaz köpek balığının Akdeniz havzasındaki temel besinleri, orkinos balıklarıdır. Ancak orkinos balıklarının neslinin azalması sonucu yunuslar ile beslenmeye ağırlık verdikleri tahmin edilmektedir. Balina, yunus, diğer köpek balığı türleri, deniz kunduzları, foklar, penguenler, tuna balığı en favori yiyeceklerindendir. Avına alttan yaklaşarak öldürücü vuruşunu yaparkende avını ısırarak uzaklaşır. Avının kan kaybından ölmesini bekledikten sonra avını yer. diğer köpek balıkları gibi çiğneme yeteneği yoktur avını parça parça kopartarak ya da tüm olarak yutar. Büyük beyaz köpek balığının yediği büyük bir av onu 1-2 ay idare edebilir.
Türkiye karasularında en son kaydedilen iki birey, 5 temmuz 2008 tarihinde Edremit Körfezi'nde yakalanmıştır. İhtiyoloji Araştırmaları Topluluğu tarafından incelenen her iki bireyin de yavru olması ve bir tanesinin yeni doğmuş olması, yavruların Kuzey Ege sularında doğduğuna dair ipucu vermiştir. Çoğu filmde katil köpek balığı diye anılır. Dünya rekorlarına en uzun süre mesafe yol kat eden köpek balığı olan nicole Afrika açıklarından başlayarak 3 ayda Avustralya'ya mercan resifine gidip gelerek rekor kırmıştır.
Çenelerinde 3000'e yakın kesici diş birkaç sıra halinde bulunur. ilk iki sıra ısırma ve kopartma için kullanılırken arka sıralar besini daha küçük parçalara ayırmak için kullanılır. Yassı üçgen biçimli kesici dişler kırılma kopma gibi durumlarda yeniden çıkar.Üremeleri ovipardır (iç döllenme). Yani yumurtlarlar ancak yumurta dişi bireyin karnında büyür gelişir ve yumurtadan çıkar. Ortalama 2-14 adet yavrularlar. Büyük beyaz köpek balığı diğer köpek balıkları gibi koku almada çok hassastır. 100 litre suda tek bir kan damlasının kokusunu fark edebilir. Elektriksel yük değişimlerine karşı oldukça hassaslardır. 0.005 mikrovoltluk değişimleri fark edebilirler. Avının atan kalbinin ya da solungaçlarının yaydğı elektriği fark edecek kadar hassastırlar. Esir ortamına alışık değillerdir. Tutsak olarak fazla uzun ömürlü olmadıkları görülmüştür. Büyük beyaz köpekbalıklarının çoğu filmlerde (özellikle jaws) korkunç yaratıklar olarak tanıtılması nedeniyle çok avlanmış ve soyları tükenme tehlikesine gelmiştir. Bir büyük beyaz saldırısının arı sokmasından daha az gerçekleştiği saptanmıştır ve bilinen ilk köpekbalığı saldırısı 1916 New Jersey sahilerinde yaşanmıştır
Першу наукову назву, Squalus carcharias, білій акулі дав Карл Лінней у 1758[11]. Після цього виду присвоювалися й інші назви. Сер Ендрю Сміт у 1833 році присвоїв родову назву Carcharodon, яке походить від слів грец. καρχαρίας — «акула» і ὀδούς — «зуб»[12]. Остаточна сучасна наукова назва (Carcharodon carcharias) склалося в 1873, коли вид був переведений з роду Squalus в рід Carcharodon.
Біла акула належить до родини оселедцевих акул, яке включає три сучасних роди — Carcharodon, Isurus і Lamna. Carcharodon carcharias — єдиний, що дожив до наших днів, вид роду Carcharodon (за викопними рештками описано ще кілька видів). Більшість цих решток є окремими зубами, які відносяться до кінця міоцену — початку пліоцену, тобто мають вік понад 5 млн років, а найдавніші — 15 млн років[13].
Оскільки основним джерелом вивчення викопних акул є їх скам'янілі зуби, встановлення шляхів еволюції білої акули пов'язано з деякими труднощами. За версією, що одержала найбільше визнання на сьогоднішній день, предком білої акули був Isurus hastalis — вимерлий вид акули-мако (іноді його відносять до роду Cosmopolitodus). Практично єдина відмінність зубів білої акули від зубів даного виду — наявність зазубрин по краях. Популярна в минулому версія про близьку спорідненість білої акули і знаменитого мегалодона тепер має мало прихильників. Відповідно до сучасної точки зору вони належать до різних родин, а їх останній спільний предок жив ще в мезозої[14].
У 2012 році дослідники з Флоридського Університету опублікували опис щелеп і зубів викопної акули Carcharodon hubbelli. Цей вид розглядається як перехідна форма між акулами-мако і сучасною білою акулою. Ці викопні рештки були виявлені ще в 1988 році в формації Піско в Перу, їх вік оцінюється приблизно в 6,5 млн років[15].
Еволюційні зв'язки білої акули та інших сучасних і вимерлих видів оселедцевих акул залишаються багато в чому незрозумілими. Предком цієї групи, ймовірно, була Isurolamna inflata, що жила приблизно 65-55 млн років тому і мала невеликі вузькі зуби з гладкими краями і двома бічними зубчиками. У цій родині спостерігалася тенденція до збільшення зубів в ході еволюції, а також до їх зазубрюванню і зростанню їх відносної ширини, що знаменує перехід від хапальної функції зубів до ріжучої і рвучої. У результаті в ході еволюції з'явилися характерні зуби сучасної білої акули[16].
Білі акули мешкають у відкритому океані і прибережних водах континентального і острівного шельфів з температурою 12-24 °C, зазвичай ближче до поверхні води, населяючи райони прибережжя помірного клімату[5]. Деякі великі особини з'являються і в тропічних водах, крім того, вони регулярно здійснюють тривалі трансокеанічні подорожі. Цей вид зустрічається і на пристойній глибині — зафіксовано випадок вилову білої акули на 1280 метрах донними знаряддями вилову разом з Hexanchus griseus. Спостереження показують, що принаймні великі особини переносять досить широкий спектр температур навколишнього середовища — від холодних морів і океанського дна до узбережжя тропіків. Водночас особини менших розмірів (менше 3 м) частіше зустрічаються в помірних широтах[5].
Основні центри скупчення білої акули — це прибережні води американського штату Каліфорнія та мексиканського півострова Каліфорнія, Австралії і Нової Зеландії, Південно-Африканської Республіки та, колись, Середземне море[17]. Одна з найчисельніших популяцій білих акул мешкає навколо Дайер-Айленд, ПАР, саме там проводилися практично всі дослідження цього виду.
Її можна зустріти в районі Східного узбережжя США, біля берегів Куби, Багамських Островів, Аргентини, Бразилії; у Східній Атлантиці — від Франції до ПАР; в Індійському океані біла акула з'являється в Червоному морі, біля берегів Сейшел, а також у острова Реюньйон і у водах Маврикія; в Тихому океані — від Далекого Сходу до Нової Зеландії і західного узбережжя Америки[6].
Білі акули, як правило, патрулюють невеликі архіпелаги, населені ластоногими (тюленями, морськими левами і моржами), рифи, мілини і кам'янисті миси, оточені вузьким континентальним або острівним шельфом. Вони цілеспрямовано рухаються у поверхні або у дна[6].
Довгий час вважалося, що хоча самці білих акул здатні іноді переміщатися між різними популяціями, самки воліють залишатися у рідного узбережжя все життя. Проте дослідження показали, що білі акули здійснюють не тільки регулярні переміщення уздовж берегів, але і трансокеанічні переходи, повертаючись до одних і тих же місць. Причому мігрують як самки, так і самці[17].
Відповідно до проведених досліджень білі акули, які населяють прибережні води Каліфорнії, мігрують між Нижньої Каліфорнією і Гаваями (ця область отримала назву «Уайт Шарк Кафе»), проводячи там не менше 100 днів, перш ніж повернутися в Нижню Каліфорнію. На зворотному шляху вони повільно пливуть і опускаються на глибину близько 900 м. Після повернення акули здійснюють короткі занурення на глибину близько 300 м тривалістю до 10 хвилин. Одна особина, позначена біля берегів ПАР, здійснила подорож до південного узбережжя Австралії і повернулася назад через рік. У схожому дослідженні біла акула здійснила подорож від берегів ПАР до північного узбережжя Австралії і повернулася назад через 9 місяців, пройшовши в цілому 20 000 км[18]. Ці спостереження дають можливість припустити перетин між різними популяціями білих акул, які раніше вважалися ізольованими. Проте, причини, з яких акули здійснюють міграції, на сьогоднішній день залишаються невідомими. Можливо, така поведінка пов'язана з сезонною появою здобичі або розмноженням[19].
У білої акули велика голова конічної форми. Верхня і нижня лопаті хвостового плавця мають однакову ширину (як і у більшості оселедцевих акул). Черево забарвлене в білий колір, спина і боки сірі (іноді з коричневим або синім відтінком). Таке забарвлення ускладнює виявлення акули. Якщо дивитися зверху, темна тінь розчиняється в товщі моря, при погляді знизу силует акули малопомітний на тлі світлого неба, а при погляді збоку тулуб позірно розпадається на темну і світлу частину. У білих акул є три ряди зубів. Краї зубів зазубрені, і коли акула кусає і трясе головою з боку в бік, зуби як пила ріжуть і відривають шматки плоті[20].
У білих акул щільне сигароподібне тіло і 5 пар довгих зябрових щілин. Рот зігнутий у вигляді широкої дуги. Перший спинний плавець має форму трикутника, його основа починається позаду основи грудних плавців. Грудні плавці великі, довгі, серпоподібної форми. Другий спинний і анальний плавці крихітні, анальний плавець розташований перед другим спинним плавцем. На хвостовому стеблі є кілі. Біля верхнього краю хвостового плавця є вентральна виїмка[2][18].
Розмір типової дорослої особини білої акули — 3,7-4,9 метрів. Самки, як правило, більші за самців. Найбільша зареєстрована вага (1878 кг) мала самка довжиною 5,4 м, спіймана в вересні 1986 року біля берегів Пойнт-Вінсент[21]. Максимальний розмір білої акули є гаряче обговорюваною темою. Річард Елліс і Джон Е. МакКоскер, визнані наукові експерти з акул, присвятили цьому питанню цілий розділ у своїй книзі «Велика біла акула» (1991), в якій вони проаналізували різні повідомлення про максимальні розміри акул.
Елліс і МакКоскер визначили розмір найбільшого екземпляра, довжина якого була достовірно виміряна, в 6,4 метра. Він був спійманий в кубинських водах в 1945. Проте і в цьому випадку є експерти, які стверджують, що акула насправді була на кілька футів коротше. Непідтверджена вага цієї кубинської акули склала 3324 кг[22][23][24].
Згідно з іншим дослідженням 2001 року, в травні 1987 року біля острова Кенгуру, Австралія, була спіймана біла акула довжиною понад 7 м, проте вона не була точно виміряна, збереглися лише фотографії голови, відрубаної по другу пару зябрових щілин, і грудних плавців. Рибак, який спіймав акулу, виміряв довжину голови до першої зябрової щілини, вона склала 153 см, що відповідає загальній довжині тіла близько 645 см. Ще один великий екземпляр був спійманий в 1982 році біля берегів Дакара, Сенегал. На жаль, ні виміряти, ні сфотографувати акулу не вдалося, проте, за словами іхтіолога і фахівця з акул Дж. Морено, який був свідком, її довжина перевищувала 8 метрів. Щелепи були продані за 1000 доларів[24].
Подібно іншим акулам, білі акули володіють органами відуттів, які називаються ампули Лоренцині. Вони дозволяють їм вловлювати електромагнітне поле, створюване тваринами. При кожному русі живий організм генерує електричне поле . Навіть серцебиття створює слабкий електричний імпульс, який акула, перебуваючи досить близько, може засікти. У більшості риб подібна, але менш розвинена здатність забезпечується бічною лінією[25]. Спостереження за самкою білої акули довжиною 2,3 м і вагою 136 кг, що знаходилася в неволі протягом 72 годин в 1980 році в акваріумі Стейнхарта (Сан-Франциско), показали, що вона була здатна вловити різницю електричного потенціалу між двома вікнами акваріума всього в 125 мікровольт[26]. Така висока чутливість створює труднощі при утриманні цих акул в неволі, оскільки в обмеженому просторі вона дезорієнтує, і вони починають битися об стінки басейну. Проте ця чутливість дозволяє їм успішно виживати в дикій природі. Наприклад, ластоногі, які є улюбленою здобиччю білих акул, часто населяють порівняно молоді з геологічної точки зору скелясті острови. Багато з цих островів виникли в результаті тектонічної активності, і в їх околицях часто спостерігаються аномалії магнітного поля. За цими аномаліями білі акули можуть орієнтуватися в пошуках здобичі (подібно молотоголовим акулам, які вночі виявляють місця скупчення здобичі у морі Кортеса)[26].
Для того щоб успішно полювати на таку швидку і рухому здобич, як морські леви, білі акули здатні підтримувати підвищену в порівнянні з навколишнім середовищем температуру тіла. Для цього служить Rete mirabile (з латини перекладається як «чудесна мережа»). Це щільний комплекс, що складається з вен, артерій і капілярів, що пролягають з боків тулуба. Він дозволяє утримувати тепло, підігріваючи холодну артеріальну кров за рахунок венозної крові, розігрітої роботою м'язів. Таким чином акула підтримує вищу температуру деяких частин тіла, зокрема, шлунка[27]. Різниця з температурою навколишньої води може складати до 14° C, тоді як серце і зябра залишаються холодними[28]. Здатність білої акули підвищувати температуру тіла, ймовірно, є прикладом гігантотермії і ендотермічної пойкілотермії, оскільки температура непостійна і регулюється внутрішньо[20].
У 2007 році Університет Нового Південного Уельсу, Сідней, провів дослідження акулячого черепа методом комп'ютерної томографії, на підставі якого була створена модель, що дозволяє оцінити силу і динаміку укусу. У 2008 році був проведений експеримент, який дозволив оцінити міць акулячих щелеп. Було виявлено, що сила укусу білої акули довжиною 2,5 м і масою 240 кг може досягати 3131 Н, тоді як у акули довжиною 6,4 м і масою 3324 кг вона становить 18216 Н[23][29][30].
Її відносний коефіцієнт сили укусу становить 164, тоді як у тасманійського диявола він дорівнює 181, а у нільського крокодила — 440. Втім, враховуючи гостроту зубів, акулам немає потреби кусати в повну міць[31].
Поведінка і соціальна структура білих акул ще недостатньо вивчені. У водах ПАР спостерігається ієрархічне домінування за статтю, розміром і резидентністю: самки домінують над самцями, великі акули — над дрібними, резидентні — над новачками. Під час полювання білі акули зазвичай поділяються і вирішують конфлікти за допомогою ритуалів і демонстративної поведінки. Вони рідко вступають в бійку один з одним, хоча на тілі окремих особин знаходили сліди зубів одноплемінників. Ймовірно, коли одна акула підпливає до іншої занадто близько, та може завдати їй попереджувальний укус, крім того, білі акули можуть демонструвати свою домінантність за допомогою укусів[6][32].
Білі акули — одні з небагатьох акул, які регулярно піднімають голову над поверхнею води, щоб озирнутися в пошуках здобичі. Така поведінка характерна також для мальгаської нічної акули. Існує версія, що акули таким способом краще вловлюють запахи, оскільки в повітрі вони поширюються швидше, ніж у воді. Білі акули дуже цікаві, демонструють кмітливість і вдаються до спілкування, якщо того вимагає ситуація. До берегів Сил-Айленд, ПАР, вони щороку припливають і спливають стабільними групами, до складу яких входять від 2 до 6 особин. Невідомо, чи існують між членами груп родинні зв'язки, але по відношенню один до одного вони поводяться досить мирно. Ймовірно, соціальна структура подібних груп найбільш порівнянна з вовчою зграєю; кожен член зграї має встановлений статус, в групі є альфа-лідер. При зустрічі члени різних груп акул визначають соціальний ранг, не вдаючись до насильства[32].
Білі акули стоять на вершині харчової піраміди. У них практично немає ворогів у природі. Для невеликих білих акул можуть становити небезпеку більші одноплемінники і косатки. У 1997 році на Фараллонових островах група спостерігачів за китами стала свідком полювання косатки на велику білу акулу, яку вона в підсумку вбила[33].
На білих акулах паразитують веслоногі раки Pandarus sinuatus і Pandarus smithii[6].
Білі акули полюють в основному в денний час. Вони харчуються рибою, наприклад, тунцями, скатами та іншими акулами, китовими (дельфіни, кити, морські свині), ластоногими (тюлені, морські котики, морські леви), морськими черепахами, морськими видрами і птахами][2][34]. Не оминають стороною і туші мертвих китів. Був зареєстрований випадок, коли білі акули об'їдали тушу мертвого кита разом з тигровими акулами[35]. Крім того, відомо, що білі акули проковтують предмети, які вони не в змозі переварити. Молоді акули харчуються в основному дрібною рибою. Особини довжиною понад 4 м полюють в основному на морських ссавців[36]. Білі акули полюбляють калорійний харч з високим вмістом жиру. Експерт з акул Пітер Клімлі використовував на своєму човні механізм з котушковим вудилищем, до якого прикріпив туші тюленя, свині та вівці, і методом троллінгу протягнув їх у воді біля Фараллонових островів. Акули атакували всі три приманки, але не стали їсти тушу вівці[37][38].
Біля берегів Сил-Айленда білі акули полюють в основному вранці, протягом 2 годин після підйому сонця, коли видимість ще погана. В цей час їх атаки завершуються успішно в 55 % випадків, тоді як пізнім ранком ефективність падає до 40 %, і після цього полювання припиняється[32].
Білі акули недарма заслужили славу лютого хижака, хоча вони зовсім не є нерозбірливими механічними пожирачами. Полювання, як правило, ділиться на п'ять етапів — виявлення, ідентифікація, наближення, напад і споживання. Шаблони поведінки акул в ході виявлення та ідентифікації жертв були досліджені з використанням приманок. Результати цих експериментів показали, що, коли у білих акул є вибір між квадратним і веретеноподібним об'єктом, що нагадує за формою тюленя, вони вибирали приманку, що виглядала для них природніше. За відсутності вибору вони досліджували будь-яку запропоновану приманку. Деякі вчені вважають, що силуети дайверів і серферів при погляді знизу нагадують ластоногих, що і є причиною більшості нападів білих акул на людей. Тим не менш, той факт, що білі акули атакують неживі об'єкти різних форм, кольорів і розмірів, абсолютно не схожі на морських ссавців, спростовує відому гіпотезу «помилкової ідентифікації». Дослідники припускають, що білі акули часто кусають незнайомі об'єкти, щоб визначити їх їстівність[6].
На підставі підводних спостережень вчені описали деякі типи підходу акул до жертви. Більшість акул рухалося трохи нижче поверхні води. Підійшовши приблизно на 1 м до наміченої жертви, вони здійснювали напад, відхиливши голову назад і висунувшись з води. Іноді вони здійснюють ривок, частково вистрибнувши з води. У рідкісних випадках білі акули атакують, перевернувшись догори черевом[6].
Мисливська тактика залежить від виду здобичі. У Сил-Айленду білі акули на великій швидкості нападають на капських морських котиків знизу, хапаючи їх поперек тулуба. Напад відбувається так стрімко, що акули можуть повністю вистрибнути з води. У науковому співтоваристві визнано, що максимальна швидкість в ході такої атаки досягає 40 км/год. З більшою точністю вона поки не встановлена[39]. У разі невдалої атаки акули можуть повторно переслідувати жертву. Напад, як правило, відбувається, коли жертва знаходиться біля поверхні води[40].
Біля берегів Каліфорнії білі акули позбавляють руху північних морських слонів, сильно кусаючи їх за задню частину тіла, яка у них є основним рушієм, а потім чекають, поки здобич стече кров'ю і помре. Акули застосовують цю тактику особливо під час полювання на дорослих самців, які можуть бути рівними або навіть перевершувати за розміром самого мисливця і є небезпечним супротивником. Атака, як правило, відбувається під водою. Звичайних тюленів білі акули хапають на поверхні води і тягнуть вниз, поки ті не припиняють боротьбу. Каліфорнійських морських левів білі акули хапають посередині тулуба, тягнуть вниз і поїдають[41].
На дельфінів і морських свиней білі акули нападають знизу, ззаду або зверху, щоб ті не могли засікти їх за допомогою ехолокації. Акули полюють на темних, сірих, горбатих дельфінів, афалін, і білокрилих морських свиней[42]. Близькі зустрічі дельфінів і великих акул часто закінчуються відходом дельфінів геть. Проте в окремих випадках група дельфінів в цілях самозахисту може переслідувати акулу-одинака[41].
Білі акули полюють на невеликих китоподібних. У серпні 1989 року в центральній Каліфорнії на берег викинувся молодий карликовий кашалот довжиною 1,6 м. На хвостовому стеблі у нього був слід від укусу білої акули[43]. Крім того, білі акули нападають на китів родини дзьоборилових[23][38].
Незважаючи на те, що білі акули рідко вступають в сутичку один з одним, цьому виду не чужий канібалізм. Великі особини можуть вести себе агресивно, особливо по відношенню до дрібних. Як повідомляють, біля берегів Стредброук-Айленд, Австралія, білу акулу довжиною 3 метри було майже перекушено навпіл 6-метровою[44].
Можливість спостерігати як виношує потомство біла акула — надзвичайно рідкісне явище. Це може бути обумовлено територіальним відокремленням таких самок від місць звичайних скупчень білих акул, а також, можливо, дуже низькою фертильністю і відносно невеликою їх кількістю в один період часу.
До 1991 року про розмноження білих акул майже нічого не було відомо. Кілька звітів про упіймання вагітних самок і виявлення ембріонів були значною мірою сумнівними, недостатньо деталізовані чи надходили з других рук. Починаючи з 1991 року у водах Нової Зеландії, Японії та Австралії були спіймані і досліджені вченими кілька вагітних самок з ембріонами. Ці спіймані за щасливим збігом обставин екземпляри допомогли істотно розширити знання про розмноження білих акул, хоча до цих пір існують великі прогалини[45].
Ембріони білої акули харчуються яйцями, що продукуються яєчниками матері (оофагія). У ембріонів на проміжній стадії розвитку (довжина 100—110 см) сильно розтягнутий живіт, який наповнений жовтком, в той час як у ембріонів на пізній стадії розвитку (135—151 см) шлунки або порожні, або містять невелику кількість жовтка. Подібну модель розвитку можна спостерігати у атлантичних оселедцевих акул, у яких ембріон споживає найбільшу кількість яєць в середині вагітності. Після цього вироблення яєць припиняється, ембріони отримують поживні речовини, переварюючи жовток, накопичений у них в шлунках, і зберігають енергію у вигляді ліпідів в збільшеній печінці[46]. Поїдання ембріонами один одного (адельфофагія) у білої акули, на відміну від деяких інших ламноподібних, не виявлено. У звичайної піщаної акули (Carcharias taurus), для якої це характерно, в кожному яйцеводі виживає тільки один ембріон, тому при народженні у посліді не більше двох ембріонів[47]. У білих акул максимальний розмір посліду становить не менше 10 акуленят, що робить ембріофагію малоймовірною. Ембріони білої акули не мають зв'язку з організмом матері, таким чином, цей вид розмножується бесплацентарним яйцеживонародженням з оофагією[45].
У виводку білих акул міститься від 2 до 10 ембріонів, є непідтверджені повідомлення про 14 ембріонів. Середній розмір виводку, ймовірно, 5-10 новонароджених. Довжину при народженні можна оцінити за розмірами найбільшого зі знайдених ембріонів і найменшою довжиною молодої акули, знайденої живою. Найбільший ембріон мав довжину 151 см, а довжина не менше 20 знайдених ембріонів лежала в інтервалі 135—151 см. Найменшими точно виміряними живими білими акулами були три особини довжиною 122 см, спіймані біля узбережжя Північної Америки[48][49]. Було також спіймано значну кількість білих акул завдовжки від 125 до 140 см. На підставі цих даних довжина при народженні оцінюється в діапазоні 120—150 см[45].
Вагітні самки, що виношували ембріони довжиною понад 127 см, попадаються з середини зими до літа. Це дає підставу припустити, що пологи відбуваються навесні або влітку. Більшість новонароджених білих акул довжиною менше 155 см також були спіймані в весняно-літній період[48][49][50]. Проте, в той же час ловили вагітних самок, які виношують ембріони на ранній стадії розвитку. Є кілька можливих пояснень цих спостережень:
Друге і третє пояснення здаються більш імовірними, ніж перше[45].
Ембріони та вагітні або народженні білі акули були зареєстровані біля берегів Нової Зеландії, Австралії, Тайваню, Японії і в Середземному морі . Новонароджені білі акули зустрічаються біля берегів Нової Зеландії, Австралії, Японії, Південної Африки, північно-східній частині Тихого океану, північно-західній частині Атлантичного океану і в Середземному морі[49][50]. Таким чином, пологи, ймовірно, відбуваються по всьому світу в різних, в основному помірних, водах[45].
Самки стають статевозрілими при довжині 4-5 м у віці 12-14 років, а самці при довжині 3,5-4,1 у віці 9-10 років. На основі кривої зростання акул тривалість життя оцінюється в 27 років, вважається, що в цьому віці біла акула може досягти довжини 7,6 м[5][51].
Парування білих акул досі спостерігалося тільки один раз, навесні. Інші непрямі ознаки можуть бути використані для визначення часу останнього спаровування, в тому числі витікання сперми або сперматофорів з птеригоподій, опухлі сифонні мішки, роздратовані птеригоподіїв і сліди укусів на самках. Подібні ознаки у білих акул частіше спостерігаються у весняно-літній період. Оскільки, імовірно, пологи також припадають на цей час, спарювання може відбуватися незабаром після пологів, і самки можуть виношувати наступний послід без відпочинку між вагітностями. Проте, ця теорія, як і раніше не доведена[45].
На островах Самоа вважалася посланицею головного божества Мосо. Щоб зберегти від злодіїв хлібні дерева та кокосові пальми мешканці Самоа вирізали з дерева фігурки акули та вішали їх на гілки. Вважалося, що той, хто крав з пальм і дерев, загрожувала неминуча загибель від білої акули при виході у море.
На честь цієї акули мешканці деяких з Соломонових островів споруджували вівтарі, де приносили людські жертви, яких скидали у море. Деякі роди вважали себе нащадками білої акули.
Cá mập trắng lớn (danh pháp khoa học: Carcharodon carcharias), còn được biết đến với các tên gọi khác như mũi kim trắng, cái chết trắng, cá mập trắng, là một loài cá mập lớn thuộc bộ Cá nhám thu được tìm thấy ở miền duyên hải trên khắp các đại dương. Cá mập trắng lớn được biết đến vì kích thước của nó, dài 6,4 m (21 ft) (mặc dù có những báo cáo công bố nó dài 8 m (26 ft),[3] và cân nặng 3.324 kg (7.328 lb).[4][5][6][7] Loài này trưởng thành về mặt sinh sản khi khoảng 15 năm tuổi và trước đây được cho rằng có vòng đời hơn 30 năm. Vòng đời thực của cá mập trắng còn dài hơn nhiều; nay được ước lượng khoảng 70 năm hay hơn, làm nó trở thành một trong các loài cá sụn sống lâu nhất.[8] Cá mập trắng có thể đạt tốc độ bơi hơn 56 km/h (35 mph).[9]
Cá mập trắng lớn không có kẻ thù tự nhiên nào ngoài cá voi sát thủ.[10] Nó là loài cá ăn thịt lớn nhất còn tồn tại. Nó săn nhiều loài động vật có vú biển, cũng như cá và chim biển. Nó là loài duy nhất còn sống sót trong chi Carcharodon, và đứng đầu trong các loài cá mập tấn công con người.[11][12] IUCN liệt kê cá mập trắng lớn là loài sắp nguy cấp,[2] trong khi nó nằm trong Appendix II của CITES.[13]
Tiểu thuyết Jaws của Peter Benchley và bộ phim bom tấn của Steven Spielberg khắc họa cá mập trắng lớn như "kẻ ăn thịt người tàn bạo". Con người không phải con mồi ưa thích của cá mập trắng,[14] nhưng nó gây ra số báo cáo và số tử vong lớn nhất trong số các vụ cá mập tấn công.[15]
Cá mập trắng lớn là một trong nhiều loài lưỡng cư ban đầu được Linnaeus mô tả trong ấn bản thứ 10 năm 1758 của Systema Naturae, tên khoa học đầu tiên của nó là Squalus carcharias. Sau đó, Sir Andrew Smith đã đặt cho nó là Carcharodon như tên chung của nó vào năm 1833, và cũng vào năm 1873. Tên chung được xác định với tên cụ thể của Linnaeus và tên khoa học hiện tại, Carcharodon carcharias, đã được hoàn thành. Carcharodon xuất phát từ những từ Hy Lạp cổ đại karcharos, có nghĩa là "sắc nhọn" hoặc "lởm chởm", và odous, có nghĩa là răng.
Hóa thạch đầu tiên được biết đến của cá mập trắng lớn khoảng 16 triệu năm tuổi, trong thời kỳ giữa thế Miocen. Tuy nhiên, sự ra đời của loài này vẫn còn đang tranh cãi. Giả thiết ban đầu cho nguồn gốc của cá mập trắng lớn là nó chia sẻ một tổ tiên chung với một con cá mập thời tiền sử, chẳng hạn như Megalodon. Megalodon có những chiếc răng không quá khác biệt với những con cá mập trắng lớn, nhưng răng của nó có kích thước lớn hơn nhiều. Mặc dù bộ xương sụn không hóa thạch, Megalodon được ước tính là lớn hơn đáng kể so với cá mập trắng lớn, ước tính dài đến 17 m (56 ft) và nặng đến 59413 kg (130.983 lb). Những điểm tương đồng giữa những tàn dư vật lý và kích thước cực đại của cả hai loài cá mập trắng lớn và Megalodon đã khiến nhiều nhà khoa học tin rằng những con cá mập này có quan hệ mật thiết với nhau, và cái tên Carcharodon megalodon được áp dụng cho loài này. Tuy nhiên, một giả thuyết mới đề xuất rằng Megalodon và cá mập trắng lớn là họ hàng xa (mặc dù chia sẻ họ Lamnidae). Cá mập trắng lớn cũng liên hệ chặt chẽ hơn với cá mập mako cổ đại, Isurus hastalis, một lý thuyết dường như được hỗ trợ với việc phát hiện một bộ hàm hoàn chỉnh với 222 răng và 45 đốt sống của sự chuyển tiếp tuyệt chủng loài Carcharodon hubbelli năm 1988 và xuất bản vào ngày 14 tháng 11 năm 2012. Ngoài ra, giả thuyết mới gán C. megalodon cho chi Carcharocles, cũng bao gồm các loài cá mập khổng lồ khác; Otodus obliquus là đại diện cổ đại của dòng dõi Carcharocles tuyệt chủng.
Cá mập trắng lớn thường sinh sống ở ven biển và ngoài khơi, nơi có nhiệt độ nước vào khoảng 12 và 24 °C (54 và 75 °F), nhưng tập trung chủ yếu ở ven biển Hoa Kỳ (Đông Bắc Đại Tây Dương và California), Cộng hòa Nam Phi, Nhật Bản, Châu Đại Dương, Chile, và Địa Trung Hải (bao gồm cả biển Marmara và Bosporus.[16] Một trong những quần thể tập trung đông đúc nhất là ở đảo Dyer, thuộc thị trấn Gansbaai, Nam Phi, nơi có biệt danh là “Hành lang cá mập” hay “thủ đô của cá mập trắng”[17]. Gần như tất cả những nghiên cứu về cá mập trắng được tiến hành ở đây.
Cá mập trắng lớn là cá tầng nước mặt, được quan sát hầu như chủ yếu ở nơi có nhiều thức ăn, như hải cẩu lông (Arctocephalus ssp.), sư tử biển, cá voi nhỏ, các loài cá mập, và cá xương. Ở vùng biển mở, nó được ghi nhận tại độ sâu 1.200 m (3.900 ft).[18] Phát hiện này làm thay đổi quan điểm rằng cá mập trắng lớn là loài sống ven bờ.[18]
Theo một nghiên cứu gần đây, cá mập trắng lớn California đã di cư đến một khu vực giữa bán đảo Baja California và Hawaii được gọi là White Shark Café để dành ít nhất 100 ngày trước khi di chuyển trở lại Baja. Trên hành trình, chúng bơi chậm và lặn xuống khoảng 900 m (3.000 ft). Sau khi chúng đến, chúng thay đổi hành vi và lặn ngắn khoảng 300 m (980 ft) trong tối đa mười phút. Một con cá mập trắng khác được đánh dấu từ bờ biển Nam Phi bơi đến bờ biển phía nam của Úc và trở lại trong năm. Một nghiên cứu tương tự theo dõi một con cá mập trắng lớn khác từ Nam Phi bơi đến bờ biển phía tây bắc của Úc và ngược lại, một hành trình 20.000 km (12.000 mi; 11.000 nmi) trong dưới chín tháng. Những quan sát này phản bác lại các giả thuyết truyền thống rằng cá mập trắng là những kẻ săn mồi lãnh thổ ven biển, và mở ra khả năng tương tác giữa các quần thể cá mập trước đây được cho là đã rời rạc. Lý do cho việc di cư của họ và những gì họ làm tại điểm đến của họ vẫn chưa được biết. Khả năng bao gồm tìm kiếm thức ăn hoặc giao phối theo mùa.
Một nghiên cứu năm 2018 chỉ ra rằng cá mập trắng thích tụ tập sâu trong các xoáy nước ở Bắc Đại Tây Dương. Những con cá mập được nghiên cứu có khuynh hướng ưa thích các xoáy nước ấm áp, dành ra những giờ ban ngày ở độ sâu 450 mét và đến bề mặt vào ban đêm.
Cá mập trắng lớn có mõm hình nón lớn, khỏe mạnh. Các thùy trên và dưới trên vây đuôi có kích thước xấp xỉ giống với một số loài trong bộ Cá nhám thu. Bụng của chúng có màu trắng, trong khi lưng thường có màu xám (đôi khi là màu nâu hoặc màu xanh). Màu sắc làm cho con mồi khó phát hiện ra con cá mập vì nó phá vỡ đường viền của cá mập khi nhìn từ phía bên. Từ trên cao, bóng tối hơn pha trộn với biển và từ bên dưới nó cho thấy một hình bóng tối thiểu so với ánh sáng mặt trời. Cá mập trắng lớn, giống như nhiều loài cá mập khác, có hàng răng răng cưa phía sau những răng chính, sẵn sàng thay thế bất kỳ răng nào bị gãy. Khi cá mập cắn, nó lắc đầu của nó sang một bên, giúp hàm răng có thể xé được những khối thịt lớn. Cá mập trắng lớn, giống như các loài cá nhám thu khác, có đôi mắt to hơn các loài cá mập khác tương ứng với kích thước cơ thể của chúng. Tròng mắt là màu xanh đậm thay vì màu đen.
Cá mập trắng lớn dài khoảng 1,2 m (3,9 ft) khi mới sinh ra, và tăng trưởng khoảng 25 cm (9,8 in) mỗi năm. Cá mập trắng lớn đực khi trưởng thành đạt chiều dài 3,5–4,0 m (11,5–13,1 ft), cá cái 4,5–5,0 m (14,8–16,4 ft). Con trưởng thành thông thường dài 4–5,2 m (13–17 ft) và có khối lượng 680–1.100 kg (1.500–2.430 lb). Con cái thông thường lớn hơn con đực. Cá mập trắng lớn có thể đạt chiều dài 6,4 m (21 ft) và trọng lượng 3.324 kg (7.328 lb).[3][4][5][6][7] Cá trưởng thành nặng trung bình 522–771 kg (1.151–1.700 lb), tuy nhiên, con cái trưởng thành có thể có khối lượng trung bình 680–1,110 kg (1.500–2.450 lb). Các con cái lớn nhất đã được xác nhận có chiều dài tới 6,1 m (20 ft) và trọng lượng khoảng 1,905 kg (4.200 lb), thậm chí có thể lên đến 2.268 kg (5.000 lb). Kích thước tối đa còn nhiều tranh cãi vì vài báo cáo có ước lượng phóng đại hay đưa ra những chứng cứ chưa thuyết phục.[19] Trong các loài cá sụn, chỉ có cá nhám voi (Rhincodon typus), cá nhám phơi nắng (Cetorhinus maximus) và cá nạng hải (Manta birostris), là lớn và nặng hơn cá mập trắng. Nhưng cả ba loài này nó chung có tính tình khá hiền lành và chỉ ăn lọc các sinh vật rất nhỏ.[20]
Theo J. E. Randall, con cá mập trắng lớn nhất được đo một cách đáng tin cậy là cá nhân 6.0 m (19.7 ft) được báo cáo từ Ledge Point, Tây Úc vào năm 1987. Một mẫu trắng lớn có kích thước tương tự đã được Trung tâm Nghiên cứu Cá mập Canada xác nhận: Một con cái bị bắt bởi David McKendrick Alberton, ở đảo Prince Edward, vào tháng 8 năm 1988 ở Vịnh St. Lawrence ngoài Đảo Prince Edward. Con này dài tới 6,1 m (20 ft). Tuy nhiên, có một báo cáo được xem là đáng tin cậy bởi một số chuyên gia trong quá khứ, về một mẫu cá mập trắng lớn hơn ở Cuba vào năm 1945. Mẫu vật này dài 6,4 m (21 ft) và có khối lượng cơ thể ước tính là 3.324 kg (7,328 lb). Tuy nhiên, các nghiên cứu sau này cũng tiết lộ rằng mẫu vật đặc biệt này thực sự chỉ dài khoảng 4,9 m (16 ft), một mẫu vật trong phạm vi kích thước tối đa trung bình. Con cá mập trắng lớn nhất được công nhận bởi Hiệp hội Cá Quốc tế (IGFA) là một cá thể được đánh bắt bởi Alf Dean ở vùng biển Nam Úc vào năm 1959, nặng 1.208 kg (2.663 lb). Một số con lớn hơn bắt được bởi những người đánh bắt cá đã được xác minh, nhưng sau đó không được công nhận bởi vi phạm quy tắc.
Một nghiên cứu năm 2007 của Đại học New South Wales ở Sydney, Úc, đã sử dụng các lần quét CT sọ và một mô hình máy tính của cá mập để đo lực cắn tối đa của cá mập trắng. Nghiên cứu cho thấy các lực lượng và hành vi sọ của nó được điều chỉnh để xử lý và giải quyết các lý thuyết cạnh tranh về hành vi ăn uống của nó. Trong năm 2008, một nhóm các nhà khoa học do Stephen Wroe dẫn đầu đã tiến hành một thí nghiệm để xác định sức mạnh hàm của cá mập trắng và kết quả cho thấy rằng một mẫu vật có khối lượng 3.324 kg (7.328 lb) có thể gây ra một lực cắn 18.216 newton (4.095 lbf).
Hành vi và cấu trúc xã hội của cá mập này không được hiểu rõ. Ở Nam Phi, cá mập trắng có một hệ thống phân cấp thống trị phụ thuộc vào kích thước, giới tính và quyền lãnh thổ: Con cái thống trị con đực, cá mập lớn hơn thống trị cá mập nhỏ hơn, và những cá thể đã sống lâu ở một khu vực thống trị cá thể mới đến. Khi săn mồi, cá mập trắng có khuynh hướng tách biệt và giải quyết mâu thuẫn với các nghi thức và hiển thị. Cá mập trắng hiếm khi dùng để chiến đấu mặc dù một số cá thể đã được tìm thấy với vết cắn với những con cá mập trắng khác. Điều này gợi ý rằng khi hai cá thể tiếp cận quá gần nhau, chúng phản ứng với một vết cắn cảnh báo. Một khả năng khác là cá mập trắng cắn để thể hiện sự thống trị của chúng.
Cá mập trắng lớn là một trong số ít cá mập được biết đến thường xuyên ngẩng đầu lên trên mặt biển để nhìn vào các vật khác như con mồi. Điều này được gọi là gián điệp nhảy. Hành vi này cũng đã được thấy trong ít nhất một nhóm cá mập vây đen, nhưng điều này có thể học được từ sự tương tác với con người (theo lý thuyết rằng cá mập cũng có thể ngửi mùi tốt hơn vì mùi di chuyển trong không khí nhanh hơn nước). Cá mập trắng thường là loài động vật rất tò mò, khá thông minh và cũng có thể chuyển sang xã hội hóa nếu tình huống đòi hỏi nó. Tại Đảo Seal, cá mập trắng đã được quan sát đến và khởi hành trong "gia tộc" ổn định của hai đến sáu cá nhân trên cơ sở hàng năm. Trong thực tế, cấu trúc xã hội của một gia tộc có lẽ là phù hợp nhất so với một bầy sói; trong đó mỗi thành viên có một cấp bậc được thiết lập rõ ràng và mỗi đàn có một con lãnh đạo. Khi các thành viên của các gia tộc khác nhau gặp nhau, chúng thiết lập xếp hạng xã hội bất bạo động thông qua bất kỳ sự tương tác nào.
Cá mập trắng lớn là loài ăn thịt, thức ăn chính của chúng là cá (cá ngừ, cá đuối,[21] các loài cá mập khác[21]), bộ Cá voi (cá heo, cá heo chuột, cá voi nhỏ), động vật chân màng (hải cẩu, hải cẩu lông,[21] và sư tử biển), rùa biển,[21] rái cá biển (Enhydra lutris) và chim biển.[22] Cá mập trắng không ăn các thứ chúng không thể tiêu hóa. Những con cá mập trắng ở tuổi vị thành niên săn chủ yếu là cá, kể cả các loài cá nhám khác, vì hàm của chúng không đủ mạnh để chịu được lực cần thiết để tấn công con mồi lớn hơn cho đến khi chúng đạt đến chiều dài 3 m (9,8 ft) hoặc hơn điểm sụn hàm của họ khoáng hóa đủ để chịu được tác động của cắn vào loài mồi lớn hơn. Khi đạt chiều dài gần 4 mét (13 ft), cá mập trắng lớn bắt đầu chuyển qua săn động vật có vú biển là chủ yếu.[23] Chúng thường đi săn ngay khi có cơ hội.[24][25] và thích săn con mồi có nhiều chất béo giàu năng lượng. Chuyên gia cá mập Peter Klimley đã dùng thiết bị điều khiển gồm ba xác hải cẩu, lợn và cừu trên thuyền ở Farallons. Cá mập trắng lớn tấn công cả ba cái xác hải cẩu nhưng nhanh chóng bỏ qua xác lợn và cừu.[26]
Ngoài khơi California, cá mập trắng thường săn hải tượng phương bắc (Mirounga angustirostris) bằng cách tung ra một vết cắn lớn ở chân sau (là cơ quan chính của sự di chuyển của con hải tượng) và chờ cho con mồi mất máu và chết. Kỹ thuật này đặc biệt được sử dụng trên con hải tượng đực trưởng thành, thường lớn hơn cá mập, dao động từ 1.500 đến 2.000 kg (3.300 và 4.400 lb), và là những kẻ thù nguy hiểm tiềm ẩn. Mặc dù vậy, hầu hết các con hải tượng vị thành niên thường được cá mập săn nhiều nhất tại các quần thể hải tượng. Con mồi thường bị tấn công dưới mặt nước. Hải cẩu cảng biển (Phoca vitulina) được chúng tóm từ mặt nước và kéo xuống cho đến khi con mồi ngừng giẫy giụa, sau đó chúng được tiêu thụ ở gần đáy biển. Sư tử biển California (Zalophus californianus) bị cá mập phục kích từ bên dưới nước và tấn công vào giữa cơ thể trước khi bị kéo đi và tiêu thụ.
Cá mập trắng cũng tấn công cá heo từ trên cao, phía sau hoặc bên dưới con mồi để tránh bị phát hiện bởi khả năng hồi âm của chúng. Các loài được nhắm mục tiêu bao gồm cá heo dusky (Lagenorhynchus obscurus), cá heo Risso (Grampus griseus), [44] cá heo Bottlenose (Tursiops ssp.), cá heo lưng bướu (Sousa ssp.), cá heo cảng (Phocoena phocoena), và cá heo Dall (Phocoenoides dalli). Các nhóm cá heo thỉnh thoảng được quan sát thấy bảo vệ mình khỏi những con cá mập với hành vi vận động. Cá mập trắng ăn thịt trên các loài cá voi nhỏ khác cũng đã được quan sát thấy. Vào tháng 8 năm 1989, một con cá nhà táng nhỏ (1,8 m) (Kogia breviceps) được tìm thấy bị mắc kẹt ở một bờ biển ở California với một vết cắn trên cuống đuôi của nó từ một con cá mập trắng lớn. Ngoài ra, cá mập trắng tấn công và săn cá voi mỏ. Các trường hợp như cá voi mõm khoằm Stejneger trưởng thành (Mesoplodon stejnegeri), với khối lượng trung bình khoảng 1.100 kg (2.400 lb), và cá voi mõm khoằm Cuvier (Ziphius cavirostris), cá nhân ước tính là 3 m (9.8 ft), bị săn và giết bởi những con cá mập trắng lớn cũng đã được quan sát. Khi săn rùa biển, chúng chỉ tấn công đơn giản là cắn qua cái mai xung quanh những cái vây, cố định con rùa. Loài cá xương nặng nhất, loài cá mặt trăng (Mola mola), đã từng được tìm thấy trong bụng của những con cá mập trắng lớn.
Ở đảo Seal (đảo Hải Cẩu), thuộc vịnh False ở Nam Phi, những con cá mập phục kích những con hải cẩu lông nâu (Arctocephalus pusillus) từ bên dưới ở tốc độ cao. Chúng có thể di chuyển rất nhanh đến mức chúng hoàn toàn nhảy khỏi mặt nước. Tốc độ cực đại của chúng được ước tính là trên 40 km/h (25 dặm / giờ). Chúng cũng đã được quan sát tiếp tục đuổi theo con mồi sau một cuộc tấn công thất bại. Con mồi thường bị tấn công trên mặt nước. Cá mập tấn công thường xảy ra nhất vào buổi sáng, trong vòng 2 giờ sau khi mặt trời mọc, khi tầm nhìn của con mồi chưa tốt. Tỷ lệ thành công của chúng là 55% trong 2 giờ đầu tiên, giảm xuống còn 40% vào cuối buổi sáng sau khi chúng ngừng cuộc săn mồi.
Xác thối của cá voi bao gồm một phần quan trọng trong chế độ ăn của cá mập trắng. Tuy nhiên, điều này hiếm khi được quan sát thấy do cá voi chết ở các vùng nước xa nơi sinh sống của cá mập trắng. Người ta ước tính rằng 30 kg (66 lb) xác cá voi có thể nuôi được cá mập trắng 4,5 m (15 ft) trong 1,5 tháng. Các quan sát chi tiết được tạo thành từ 4 xác chết cá voi ở vịnh False từ năm 2000 đến năm 2010. Cá mập bị thu hút từ xác cá voi bằng cách phát hiện hóa chất và mùi, lan truyền bởi gió mạnh. Sau khi ăn phần cuống đuôi của cá voi, cá mập sẽ đi kiểm tra toàn bộ xác cá voi bằng cách từ từ bơi xung quanh nó và ăn vài phần khác nữa trước khi chọn một khu vực giàu chất béo. Trong suốt thời gian ăn từ 15–20 giây, cá mập đã loại bỏ thịt bằng các khớp nối bên, không có vòng quay mắt bảo vệ mà chúng sử dụng khi tấn công con mồi sống. Những con cá mập thường xuyên quan sát các khối chất béo và ngay lập tức quay trở lại để ăn, có thể để thay thế các mảnh năng lượng thấp với các mảnh năng lượng cao, sử dụng răng của chúng để phân biệt. Sau khi ăn trong vài giờ, những con cá mập xuất hiện trở nên thờ ơ, không còn bơi lên bề mặt; chúng được quan sát đã ăn xác cá voi nhưng dường như lực cắn không đủ mạnh để xé thịt, thay vào đó chúng sẽ chấp nhận bỏ qua. Lên đến tám con cá mập được quan sát đã cùng đánh chén xác cá voi đồng thời, va vào nhau mà không có bất kỳ dấu hiệu tranh giành nào; có lần một con cá mập vô tình cắn vào đầu của một con cá mập khác, để lại hai chiếc răng cắm vào đó, nhưng cả hai tiếp tục ăn như chưa bị quấy rầy. Các cá thể nhỏ hơn lơ lửng xung quanh đó để lấy những khối thịt bị trôi đi. Bất thường cho khu vực này, số lượng lớn cá mập dài hơn năm mét đã được quan sát, cho thấy rằng những con cá mập lớn nhất thay đổi hành vi của chúng để tìm kiếm xác cá voi khi chúng mất khả năng cơ động cần thiết để săn hải cẩu. Nhóm nghiên cứu kết luận rằng tầm quan trọng của xác thối cá voi, đặc biệt là đối với cá mập trắng lớn nhất, đã từng bị đánh giá thấp. Trong một sự kiện khác được ghi nhận, cá mập trắng đã được quan sát đã ăn xác cá voi cùng với cá mập hổ.
Có rất ít thông tin được biết đến về sự sinh sản của cá mập trắng. Cá mập trắng trưởng thành về mặt sinh sản khi khoảng 15 tuổi.[27] Tuổi thọ tối đa trước đây được cho là khoảng 30 năm, nhưng trong nghiên cứu của viện hải dương học Woods Hole, vòng đời thực sự của cá mập trắng có thể lên tới 70 năm hoặc hơn.[8] Các cuộc kiểm tra số vòng sinh trưởng của cá mập đã cho rằng tuổi tối đa của chúng là 73 tuổi và tuổi của cá mập cái tối đa là 40 năm đối với các mẫu vật được nghiên cứu. Sự trưởng thành muộn của cá mập, tỷ lệ sinh sản thấp, thời gian mang thai dài 11 tháng và tăng trưởng chậm làm cho chúng dễ bị thương tổn từ nạn đánh bắt quá mức và thay đổi môi trường.
Quá trình sinh sản của chúng chưa được bao giờ được quan sát, nhưng con cái mang thai đã được nghiên cứu. Cá mập trắng lớn noãn thai sinh, trứng phát triển và nở ra trong dạ con, tiếp tục lớn lên cho đến khi được sinh ra.[28] Cá mập trắng có thời kỳ thai nghén dài 11 tháng. Cặp hàm mạnh mẽ của cá mập con bắt đầu phát triển vào tháng đầu tiên. Việc sinh sản diễn ra vào mùa xuân và hè.[29]
Quá trình nhảy lên không trung là kết quả của phương pháp tiếp cận tốc độ cao lên bề mặt với động lượng thu hút cá mập một phần hoặc hoàn toàn trong nước. Đây là một kỹ thuật săn bắn được sử dụng bởi những con cá mập trắng lớn trong khi săn hải cẩu. Kỹ thuật này thường được sử dụng trên con hải cẩu lông Cape ở Đảo Seal ở Vịnh False, Nam Phi. Bởi vì hành vi là không thể đoán trước, rất khó để ghi lại. Nó lần đầu tiên được chụp bởi Chris Fallows và Rob Lawrence, người đã phát triển kỹ thuật kéo mồi con hải cẩu di chuyển chậm để lừa những con cá mập nhảy lên. Từ tháng 4 đến tháng 9, các nhà khoa học có thể quan sát được khoảng 600 lần cá mập phóng khỏi mặt nước để đớp mồi. Các con hải cẩu bơi trên bề mặt và những con cá mập trắng lớn khởi động cuộc tấn công ăn thịt của chúng từ nước sâu bên dưới. Chúng có thể đạt tốc độ lên đến 40 km/h (25 dặm một giờ) và đôi khi có thể phóng lên hơn 3,0 m (10 ft) ra không trung. Chỉ dưới một nửa các cuộc tấn công kiểu này đã thành công.
Cá voi sát thủ được xem là thiên địch nguy hiểm nhất của cá mập trắng lớn. Nhờ kích thước vượt trội và thói quen đi săn theo đàn, loài cá voi này thường xuyên săn đuổi và ăn thịt những con cá mập trắng trưởng thành. Cạnh tranh liên tục giữa cá mập trắng lớn và loài cá voi sát thủ có thể xảy ra ở những vùng mà sở thích săn mồi của cả hai loài có thể trùng nhau. Một sự cố đã được ghi chép vào ngày 4 tháng 10 năm 1997, tại Quần đảo Farallon ngoài khơi California ở Hoa Kỳ. Một con cá voi sát thủ dài ước tính 4,7–5,3 m (15–17 ft) tấn công một con cá mập trắng lớn dài ước tính 3–4 m (9,8-13,1 ft). Con cá voi giữ con cá mập lộn ngược để tạo ra sự bất động cho cá mập và giữ như thế trong mười lăm phút, khiến nó nghẹt thở mà chết. Cá voi sát thủ sau đó tiến hành ăn gan cá mập. Người ta tin rằng mùi hương của xác cá mập bị giết đã khiến cho tất cả những con cá mập trắng khác trong khu vực sợ hãi chạy trốn, mất cơ hội tốt cho một thức ăn theo mùa. Một cuộc tấn công tương tự dường như đã xảy ra ở đó vào năm 2000, nhưng kết quả của nó không rõ ràng. Sau cả hai cuộc tấn công, số lượng địa phương của khoảng 100 con cá mập trắng biến mất. Sau vụ việc năm 2000, một con cá mập trắng với một thẻ vệ tinh đã được tìm thấy đã chìm ngay lập tức đến độ sâu 500 m (1.600 ft) và bơi đến Hawaii. Vào năm 2015, một nhóm cá voi sát thủ đã được ghi nhận đã giết chết một con cá mập trắng lớn ngoài khơi Nam Úc. Trong năm 2017, dọc theo bờ biển Nam Phi, bốn con cá mập trắng đã được tìm thấy bị cuốn vào bờ với gan của chúng bị moi ra với những gì được mô tả là "độ chính xác phẫu thuật". Các nhà khoa học địa phương cho rằng những đàn cá voi sát thủ trong vùng chịu trách nhiệm cho các cuộc tấn công.
Hiện chưa rõ có bao nhiêu sự gia tăng đồng thời trong việc đánh bắt cá mập trắng lớn đã gây ra sự suy giảm của quần thể cá mập trắng lớn từ những năm 1970 đến nay. Không có số lượng toàn cầu chính xác, những con cá mập trắng lớn bây giờ được coi là loài dễ bị tổn thương. Vòng đời cá mập diễn ra trong khoảng thời gian dài giữa lúc mới sinh và sự trưởng thành tình dục mà không bao giờ sinh sản, làm cho sự phục hồi số lượng và tăng trưởng khó khăn.
IUCN lưu ý rằng rất ít thông tin được biết về tình trạng thực tế của cá mập trắng lớn, nhưng khi nó xuất hiện không phổ biến so với các loài phân bố rộng rãi khác, nó được coi là loài sắp nguy cấp. Nó được bao gồm trong Phụ lục II của CITES, có nghĩa là thương mại quốc tế trong các loài cần có giấy phép. Tính đến tháng 3 năm 2010, nó cũng đã được đưa vào Phụ lục I của Mỏ cá mập di cư CMS, nỗ lực tăng cường hiểu biết và phối hợp quốc tế để bảo vệ một số loài cá mập di trú. Một nghiên cứu tháng 2 năm 2010 của Barbara Block thuộc Đại học Stanford ước tính số lượng cá mập trắng khổng lồ trên thế giới thấp hơn 3.500 cá thể, làm cho chúng là loài dễ bị tuyệt chủng hơn cả loài hổ, có dân số ở cùng mức. Theo một nghiên cứu khác từ năm 2014 của George H. Burgess, Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Florida, Đại học Florida, có khoảng 2.000 cá mập trắng lớn gần bờ biển California, cao gấp 10 lần so với ước tính 219 trước đó của Barbara Block.
Ngư dân nhắm mục tiêu bắt cá mập để lấy hàm, răng, và vây của chúng, và như một trò chơi giải trí nói chung. Cá mập trắng lớn, tuy nhiên, hiếm khi là một đối tượng đánh cá thương mại, mặc dù thịt của nó được coi là có giá trị. Nếu tình cờ bị bắt, nó bị bán nhầm là cá mập da trơn.
Cá mập trắng lớn được tuyên bố là dễ bị tổn thương bởi Chính phủ Úc vào năm 1999 vì sự suy giảm dân số đáng kể và hiện đang được bảo vệ theo Đạo luật Bảo vệ môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học (EPBC). Nguyên nhân của sự suy giảm trước khi bảo vệ bao gồm tỷ lệ tử vong do khai thác săn bắn thể thao cũng như bị mắc kẹt trong các lưới bảo vệ bãi biển.
Tình trạng bảo tồn quốc gia của cá mập trắng lớn được phản ánh bởi tất cả các tiểu bang của Úc theo luật pháp của mình, cấp cho các loài bảo vệ đầy đủ trên toàn nước Úc bất kể quyền tài phán. Nhiều quốc gia đã cấm việc giết hoặc sở hữu những con cá mập trắng lớn trước khi luật pháp quốc gia có hiệu lực. Cá mập trắng lớn được liệt kê thêm là Bị đe dọa ở Victoria theo Đạo luật bảo đảm động thực vật và hiếm khi hoặc có khả năng bị tuyệt chủng theo Phụ lục 5 của Đạo luật bảo tồn động vật hoang dã ở Tây Úc.
Năm 2002, chính phủ Úc đã lập Kế hoạch Phục hồi Cá mập trắng, thực hiện nghiên cứu bảo tồn và giám sát bảo tồn do chính phủ ủy thác ngoài việc bảo vệ liên bang và điều tiết mạnh hơn các hoạt động thương mại và du lịch liên quan đến cá mập. Một kế hoạch phục hồi được cập nhật đã được xuất bản vào năm 2013 để xem xét tiến độ, kết quả nghiên cứu và thực hiện các hành động bảo tồn tốt hơn nữa. Một nghiên cứu vào năm 2012 cho thấy quần thể Cá mập trắng của Úc được tách ra bởi eo biển Bass thành các quần thể đông và tây khác biệt về mặt di truyền, cho thấy cần thiết cho sự phát triển của các chiến lược bảo tồn khu vực.
Hiện nay, tỷ lệ tử vong của cá mập do con người gây ra vẫn tiếp tục, chủ yếu do đánh bắt cá và đánh bắt trái phép và bất hợp pháp cũng như bị mắc trong lưới bảo vệ bãi biển, và số lượng cá mập trắng lớn ở Úc vẫn chưa hồi phục.
Số lượng cá mập trắng lớn của Úc được cho là vượt quá 8.000-10.000 cá thể theo các nghiên cứu di truyền do CSIRO thực hiện, với số lượng cá thể trưởng thành ước tính khoảng 2.210 con ở cả Đông và Tây Úc. Tỷ lệ sống hàng năm của cá thể vị thành niên ở hai quần thể riêng biệt này được ước tính trong cùng một nghiên cứu gần 73%, trong khi cá mập trưởng thành có tỉ lệ sống hàng năm là 93%. Có hay không tỷ lệ tử vong ở cá mập trắng lớn đã giảm hoặc dân số tăng lên do việc bảo vệ loài này ở vùng biển Úc vẫn chưa được biết do tốc độ tăng trưởng chậm của loài này.
Tính đến tháng 4 năm 2007, cá mập trắng lớn được bảo vệ hoàn toàn trong phạm vi 370 km (230 dặm) của bờ biển New Zealand và bổ sung thêm cả khu vực đánh bắt bằng tàu thuyền có gắn cờ New Zealand bên ngoài phạm vi này. Hình phạt tối đa là phạt 250.000 đô la và tối đa sáu tháng tù giam.
Vào năm 2013, cá mập trắng lớn đã được thêm vào Đạo luật Loài nguy cấp của California. Từ dữ liệu thu thập được, quần thể ở Bắc Thái Bình Dương được ước tính là ít hơn 340 cá thể. Nghiên cứu cũng cho thấy những con cá mập này khác biệt về mặt di truyền với các thành viên khác của loài của chúng ở những nơi khác ở châu Phi, Australia và bờ biển phía đông Bắc Mỹ, đã bị phân lập với các quần thể khác.
Một nghiên cứu năm 2014 ước tính số lượng cá mập trắng lớn dọc theo bờ biển California là khoảng 2.400 cá thể.
Vào năm 2015, bang Massachusetts đã cấm đánh bắt, nuôi lồng, cho ăn, kéo mồi nhử cho những con cá mập trắng di cư. Mục tiêu của những hạn chế này là bảo vệ cá mập và sức khỏe cộng đồng.
Cá mập có tính rất tò mò. Mỗi khi gặp một thể lạ chúng sẽ bơi lại kiểm tra. Các nhà khoa học cho thấy cá mập trắng rất hay tiếp xúc với con người. Những người thợ lặn đã từng bơi với cá mập trắng, họ còn chạm mũi của chúng. Điều đó cho thấy cá mập rất hay tiếp xúc với con người.
Cá mập trắng, tuy là loài cá hiếu chiến, nhưng chúng rất ít khi tấn công con người, trừ khi chúng lầm tưởng con người là một thức ăn thường ngày (hải cẩu, rùa biển...) hoặc lúc chúng quá đói. Bộ phim Jaws (tạm dịch: Hàm cá mập) của đạo diễn Steven Spielberg đã làm cho người ta có phần hiểu sai về loài động vật này. Theo những khảo sát thì số người chết vì bị ong chích, rắn cắn và ngay cả sét đánh cũng còn nhiều hơn cả số người bị cá mập trắng giết hại (tính theo trung bình 1 năm).
Một đánh giá gần đây đề xuất rằng chỉ trong những trường hợp hiếm hoi mà cá mập có thể ăn thịt người một cách rõ ràng thì vụ việc cắn được gọi là "tấn công", có nghĩa là ăn thịt, và nếu không thì sẽ chính xác hơn đối với sự cố cắn lúc "nhìn thấy", "gặp phải", "sự cố cắn" hoặc "sự cố cắn chết người". Việc nhìn thấy không bao gồm tương tác vật lý, các cuộc gặp gỡ bao gồm tương tác vật lý mà không gây hại, cá mập cắn bao gồm các vụ cắn cá mập nhỏ và lớn, bao gồm cả những người làm và không yêu cầu chăm sóc y tế, và cá mập gây tử vong khi cắn là những người dẫn đến tử vong. Nghiên cứu cho thấy rằng chỉ trong trường hợp một chuyên gia xác nhận ý định ăn thịt của một con cá mập thì sẽ thích hợp để hạn chế một vụ tấn công kiểu cắn.
Trong số tất cả các loài cá mập, cá mập trắng lớn chịu trách nhiệm cho đến nay số lượng lớn nhất các vụ cá mập tấn công con người, với 272 tài liệu về các sự cố tấn công người vào năm 2012.
Hơn bất kỳ sự cố cắn tài liệu nào, tiểu thuyết bán chạy nhất của Peter Benchley, Hàm cá mập và bộ phim chuyển thể năm 1975 do đạo diễn Steven Spielberg đã phác họa con cá mập trắng lớn với hình ảnh là "kẻ ăn thịt người" trong tâm trí công chúng. Trong khi những con cá mập trắng lớn đã giết chết con người trong ít nhất 74 sự cố cắn người chưa được chứng minh, chúng thường không nhắm đến việc ăn thịt người: ví dụ, ở Biển Địa Trung Hải đã có 31 vụ cắn xác định tấn công con người trong hai thế kỷ qua, hầu hết trong số đó là không gây chết người. Nhiều sự cố dường như là "thử nghiệm cắn", do bản tính tò mò của cá mập. Cá mập trắng lớn cũng thử cắn phao và các vật lạ khác, và chúng có thể cắn một con người hoặc ván lướt sóng chỉ để xác định nó là gì.
Trái ngược với niềm tin phổ biến, cá mập trắng lớn không nhầm lẫn con người với hải cẩu. Nhiều sự cố cắn xảy ra ở các vùng nước có tầm nhìn thấp hoặc các tình huống khác làm giảm khả năng quan sát của cá mập. Loài này dường như không thích mùi vị của con người. Nghiên cứu tiếp theo cho thấy rằng chúng thường cắn trước một vật thể cho dù vật thể có đáng để ăn trước hay không. Con người, phần lớn, là quá nhiều xương và nghèo dinh dưỡng cho tiêu chí chọn mồi của cá mập. Chúng chỉ thích nững con hải cẩu giàu chất béo, giàu protein hơn.
Con người không phải là con mồi thích hợp vì sự tiêu hóa của cá mập quá chậm để đối phó với tỷ lệ xương và cơ bắp cao của con người. Theo đó, trong hầu hết các vụ tai nạn cá mập tấn công ghi lại, chúng đã bỏ qua con người sau cú cắn đầu tiên. Tử vong thường do mất máu từ vết cắn ban đầu chứ không phải do mất nội tạng quan trọng hoặc do bị chúng tiêu thụ toàn bộ. Từ năm 1990 đến năm 2011 đã có tổng cộng 139 vụ cá mập tấn công không được cứu, khiến 29 người chết.
Tuy nhiên, một số nhà nghiên cứu đã đưa ra giả thuyết rằng lý do tỷ lệ tử vong thấp không phải vì cá mập không thích thịt người, mà bởi vì con người thường có thể trốn thoát sau lần cắn đầu tiên. Trong những năm 1980, John McCosker, Chủ tịch Thủy sinh học tại Học viện Khoa học California, lưu ý rằng các thợ lặn độc thân và bị tấn công bởi chúng thường chỉ bị tiêu thụ một phần, trong khi thợ lặn bơi cùng bạn bè thường được cứu bởi người bạn đồng hành của họ. McCosker và Timothy C. Tricas, một tác giả và giáo sư tại Đại học Hawaii, cho rằng một mô hình săn mồi tiêu chuẩn cho cá mập trắng là thực hiện một cuộc tấn công ban đầu và sau đó chờ con mồi yếu đi trước khi ăn thịt nó. Khả năng của con người để di chuyển ra khỏi tầm với của cá mập với sự giúp đỡ của người khác, do đó làm hỏng cuộc tấn công, là bất thường đối với những con mồi khác của chúng.
Vào năm 2014, chính phủ bang Tây Úc do Thủ tướng Colin Barnett dẫn đầu đã thực thi chính sách giết chết những con cá mập lớn. Chính sách này, được gọi là kiểm soát cá mập Tây Úc, nhằm bảo vệ người sử dụng môi trường biển khỏi những vụ tấn công của cá mập, sau cái chết của bảy người trên bờ biển Tây Úc trong những năm 2010-2013. Các dòng trống được xếp chồng đã được triển khai gần các bãi biển nổi tiếng sử dụng móc được thiết kế để bắt cá mập trắng, cũng như cá mập bò và cá mập hổ. Những con cá mập lớn bị mắc kẹt nhưng vẫn còn sống bị bắn và cơ thể của chúng bị tiêu hủy trên biển. Chính phủ tuyên bố họ không loại trừ những con cá mập, nhưng đang sử dụng một "chiến lược giảm thiểu nguy cơ, địa phương, được nhắm mục tiêu, nhắm mục tiêu". Barnett mô tả sự phản đối là "lố bịch" và "cực đoan", và nói rằng không có gì có thể thay đổi tâm trí của ông. Chính sách này đã được đáp ứng với sự lên án rộng rãi từ cộng đồng khoa học, cho thấy rằng các loài chịu trách nhiệm về sự cố cá mập tấn công nổi tiếng khó xác định, rằng các dòng trống không bắt được cá mập trắng, như dự định, và chính phủ cũng không thể hiện bất kỳ mối tương quan nào giữa chính sách trống của họ và giảm sự cố cá mập tấn công trong khu vực.
Cá mập trắng lớn không thường xuyên cắn và đôi khi thậm chí làm chìm thuyền. Chỉ có năm trong số 108 sự cố cá mập tấn công thuyền không được chứng thực được báo cáo từ bờ biển Thái Bình Dương trong thế kỷ 20 liên quan đến thuyền Kayak. Trong một vài trường hợp, chúng tấn công những chiếc thuyền dài tới 10 m (33 ft). Chúng đã va chạm hoặc tấn công người trên thuyền, thường cắn đuôi thuyền. Trong một trường hợp vào năm 1936, một con cá mập lớn nhảy hoàn toàn vào chiếc thuyền đánh cá Nam Phi Lucky Jim, đánh một phi hành đoàn xuống biển. Sự quan sát dưới nước của Tricas và McCosker cho thấy cá mập bị thu hút bởi những chiếc thuyền do các điện trường tạo ra, được thu thập bởi ampullae của Lorenzini và gây nhầm lẫn cho cá mập về việc con mồi bị thương có thể ở gần đó hay không.
Cá mập trắng rất khó thích nghi với cuộc sống ở thủy cung vì nhiều lý do như chế độ ăn, không gian hạn chế và tác động từ môi trường bên ngoài. Một vấn đề lớn là chế độ ăn. Cá mập trắng là động vật ăn thịt ở đỉnh chuỗi thức ăn, thường được mệnh danh là "sát thủ đại dương". Trong tự nhiên, chúng sẵn sàng nhịn đói cho đến khi tìm thấy con mồi sống. Nhưng trong môi trường thủy cung, nhiều con cá mập trắng nuôi nhốt thường từ chối ăn thịt chuẩn bị sẵn.
Cá mập trắng cũng là một trong những động vật sống dưới nước phải thường xuyên bơi về phía trước để nước chảy qua mang của chúng nhằm lấy dưỡng khí. Loài vật này có thể dài tới 6 mét, do đó bề rộng của các bể nuôi trong thủy cung thường không đủ đáp ứng nhu cầu di chuyển của chúng. Cá mập trắng quen bơi qua những hành trình dài. Các nhà nghiên cứu từng ghi chép về một con cá mập cái tên Nicole hoàn thành quãng đường hơn 20.000 km từ châu Phi tới Australia và ngược lại chỉ trong 9 tháng. Việc mô phỏng không gian rộng lớn ở biển, nơi cá mập trắng có thể bơi thoải mái, là mục tiêu bất khả thi. Khách tham quan sẽ mất hứng thú khi phải quan sát con vật từ khoảng cách quá xa.
Một giả thuyết khác cho rằng môi trường nhân tạo ở bể kính thủy cung có thể làm choáng ngợp hoặc gây rối loạn thụ quan điện cực nhạy của cá mập trắng. Giác quan này cho phép chúng phát hiện những chuyển động nhỏ và thay đổi trong môi trường nước. Tuy nhiên, ở bể nuôi, con cá mập rất dễ nhầm lẫn trước lượng lớn kích thích từ các bức tường kính tới những thiết bị điện bao quanh[30].
Trước tháng 8 năm 1981, không có cá mập trắng lớn được nuôi nhốt lâu hơn 11 ngày. Vào tháng 8 năm 1981, một cá thể sống sót trong 16 ngày tại SeaWorld San Diego trước khi được thả. Ý tưởng nuôi một con cá mập trắng ở SeaWorld Orlando được sử dụng trong bộ phim năm 1983 Jaws 3-D.
Thủy cung Monterey Bay đầu tiên đã cố gắng để nuôi dưỡng một con cá mập vào năm 1984, nhưng cá mập đã chết sau 11 ngày vì nó không chịu ăn. Vào tháng 7 năm 2003, các nhà nghiên cứu Monterey đã bắt được một con cá mập nhỏ và giữ nó trong một bể nuôi ở Malibu trong năm ngày. Họ đã có được thành công hiếm hoi trong việc nuôi cá mập để nuôi nhốt trước khi được thả. Việc nuôi cá mập trắng trong môi trường nuôi nhốt được cho là không thể cho đến tháng 9 năm 2004 khi hồ cá có thể trưng bày chúng trong một triển lãm dài hạn. Một con cái trẻ, bị bắt ở ngoài khơi Ventura, đã được cất giữ trong bể nuôi ngoài trời 3,800,000 lít trong vòng 198 ngày trước khi được thả vào tháng 3 năm 2005. Nó được theo dõi trong 30 ngày sau khi được thả. Vào tối ngày 31 tháng 8 năm 2006, thủy cung giới thiệu một con đực vị thành niên bị bắt bên ngoài Vịnh Santa Monica. Bữa ăn đầu tiên của nó trong ngày đầu được nuôi nhốt là một miếng thịt cá hồi lớn vào ngày 8 tháng 9 năm 2006, và tính đến thời điểm đó, nó được ước tính dài 1,72 m (68 in) và nặng khoảng 47 kg (104 lb). Nó được thả vào ngày 16 tháng 1 năm 2007, sau 137 ngày bị giam giữ.
Thủy cung Monterey Bay nuôi một con cá mập thứ ba, một con đực vị thành niên, trong 162 ngày từ ngày 27 tháng 8 năm 2007 và ngày 5 tháng 2 năm 2008. Khi đến, nó dài 1,4 m (4,6 ft) và nặng 30,6 kg (67 lb). Nó đã tăng lên 1,8 m (5,9 ft) và 64 kg (141 lb) trước khi được thả. Một con cái vị thành niên đã đến triển lãm Outer Bay vào ngày 27 tháng 8 năm 2008. Trong khi nó bơi tốt, cá mập chỉ ăn một lần trong suốt thời gian của nó và được gắn thẻ và thả vào ngày 7 tháng 9 năm 2008. Một con cái vị thành niên khác bị bắt gần Malibu vào ngày 12 tháng 8 năm 2009, được giới thiệu với triển lãm Outer Bay vào ngày 26 tháng 8 năm 2009, và được phóng thích thành công vào ngày 4 tháng 11 năm 2009. Thủy cung Monterey Bay đã lấy một con đực dài 1,4 m (4,6 ft) cho cuộc triển lãm "Open Sea" được thiết kế lại của họ vào ngày 31 tháng 8 năm 2011. Con vật đã bị bắt ở vùng biển ngoài khơi Malibu.
Một trong những con cá mập trắng lớn nhất từng được trưng bày tại thủy cung Churaumi Okinawa của Nhật Bản vào năm 2016, nơi một con đực dài 3,5 m (11 ft) được trưng bày trong ba ngày trước khi chết. Có lẽ vụ nuôi nhốt nổi tiếng nhất là một con cái có tên là Sandy (2,4 ft) vào tháng 8 năm 1980 đã trở thành con cá mập trắng lớn duy nhất được nuôi tại Viện Hải dương học Steinhart ở San Francisco, California. Nó được thả ra nhanh chóng vì không chịu ăn và liên tục va vào tường.
Lặn trong lồng là dịch vụ du lịch mạo hiểm phổ biến nhất tại các địa điểm mà cá mập trắng lớn thường xuyên xuất hiện bao gồm bờ biển Nam Phi, quần đảo Neptune ở Nam Úc, và đảo Guadalupe ở Baja California. Sự phổ biến của việc bơi trong lồng sắt và bơi với cá mập là trọng tâm của một ngành du lịch đang bùng nổ. Một kiểu thực hành phổ biến khác là treo mồi là một miếng cá vào dây và thả xuống nước để thu hút những con cá mập. Những thực hành này có thể làm cho cá mập quen với những người trong môi trường của chúng và kết hợp hoạt động của con người với thức ăn; một tình huống có nhiều nguy hiểm tiềm ẩn. Ở Nam Úc, người ta còn phát bản nhạc rock ngay dưới nước, bao gồm cả album AC / DC Back in Black cũng đã được sử dụng thí nghiệm để thu hút cá mập.
Ngành du lịch cá mập có một số đòn bẩy tài chính trong việc bảo tồn động vật này. Một bộ hàm lớn của cá mập trắng có thể giá trị đến 20.000 bảng. Đó là một phần nhỏ của giá trị du lịch của một con cá mập sống; du lịch là một hoạt động kinh tế bền vững hơn để bảo vệ cá mập. Ví dụ, ngành lặn ở Gansbaai, Nam Phi bao gồm sáu nhà khai thác thuyền với mỗi thuyền hướng dẫn 30 người mỗi ngày. Với mức phí từ £ 50 đến £ 150 cho mỗi người, một con cá mập sống duy nhất đến thăm mỗi thuyền có thể tạo ra bất cứ nơi nào từ £ 9,000 đến £ 27,000 doanh thu hàng ngày.
Thả mồi xuống để thu hút cá mập
Cá mập đang tiếp cận thợ lặn trong lồng sắt ở đảo Dyer, Nam Phi.
_scavenging_on_whale_carcass_-_journal.pone.0060797.g004-A.png)
|coauthors= bị phản đối (trợ giúp) |coauthors= bị phản đối (trợ giúp) Cá mập trắng lớn (danh pháp khoa học: Carcharodon carcharias), còn được biết đến với các tên gọi khác như mũi kim trắng, cái chết trắng, cá mập trắng, là một loài cá mập lớn thuộc bộ Cá nhám thu được tìm thấy ở miền duyên hải trên khắp các đại dương. Cá mập trắng lớn được biết đến vì kích thước của nó, dài 6,4 m (21 ft) (mặc dù có những báo cáo công bố nó dài 8 m (26 ft), và cân nặng 3.324 kg (7.328 lb). Loài này trưởng thành về mặt sinh sản khi khoảng 15 năm tuổi và trước đây được cho rằng có vòng đời hơn 30 năm. Vòng đời thực của cá mập trắng còn dài hơn nhiều; nay được ước lượng khoảng 70 năm hay hơn, làm nó trở thành một trong các loài cá sụn sống lâu nhất. Cá mập trắng có thể đạt tốc độ bơi hơn 56 km/h (35 mph).
Cá mập trắng lớn không có kẻ thù tự nhiên nào ngoài cá voi sát thủ. Nó là loài cá ăn thịt lớn nhất còn tồn tại. Nó săn nhiều loài động vật có vú biển, cũng như cá và chim biển. Nó là loài duy nhất còn sống sót trong chi Carcharodon, và đứng đầu trong các loài cá mập tấn công con người. IUCN liệt kê cá mập trắng lớn là loài sắp nguy cấp, trong khi nó nằm trong Appendix II của CITES.
Tiểu thuyết Jaws của Peter Benchley và bộ phim bom tấn của Steven Spielberg khắc họa cá mập trắng lớn như "kẻ ăn thịt người tàn bạo". Con người không phải con mồi ưa thích của cá mập trắng, nhưng nó gây ra số báo cáo và số tử vong lớn nhất trong số các vụ cá mập tấn công.
Долгое время считалось, что хотя самцы белых акул способны иногда перемещаться между различными популяциями, самки предпочитают оставаться у родного побережья всю жизнь. Однако исследования показали, что белые акулы совершают не только регулярные перемещения вдоль берегов, но и трансокеанические переходы, возвращаясь к одним и тем же местам. Причём мигрируют как самки, так и самцы[19].
Согласно проведённым исследованиям, белые акулы, населяющие прибрежные воды Калифорнии, мигрируют между Нижней Калифорнией и Гавайями (эта область получила название «Уайт Шарк Кафе»), проводя там не менее 100 дней, прежде чем вернуться в Нижнюю Калифорнию. На обратном пути они медленно плывут и опускаются на глубину около 900 м. По возвращении акулы совершают короткие погружения на глубину около 300 м продолжительностью до 10 минут. Одна особь, помеченная у берегов ЮАР, совершила путешествие к южному побережью Австралии и вернулась обратно через год. В похожем исследовании белая акула совершила путешествие от берегов ЮАР к северному побережью Австралии и вернулась обратно через 9 месяцев, пройдя в общей сложности 20 000 км[20]. Эти наблюдения дают возможность предположить пересечения между разными популяциями белых акул, которые ранее считались изолированными. Тем не менее причины, по которым акулы совершают миграции, на сегодняшний день остаются неизвестными. Возможно, такое поведение связано с сезонным появлением добычи или размножением[21].
У белой акулы большая голова конической формы. Верхняя и нижняя лопасти хвостового плавника имеют одинаковую ширину (как и у большинства сельдевых акул). Брюхо окрашено в белый цвет, спина и бока серые (иногда с коричневым или синим оттенком). Подобный окрас затрудняет обнаружение акулы. Если смотреть сверху, тёмная тень растворяется в толще моря, при взгляде снизу силуэт акулы малозаметен на фоне светлого неба, а при взгляде сбоку туловище зрительно распадается на тёмную и светлую часть. У белых акул имеется три ряда зубов. Края зубов зазубрены, и когда акула кусает и трясёт головой из стороны в сторону, зубы как пила режут и отрывают куски плоти, что позволяет ей кормиться животными, которых нельзя проглотить целиком[22].
У белых акул плотное сигарообразное тело и 5 пар длинных жаберных щелей. Рот изогнут в виде широкой дуги. Первый спинной плавник имеет форму треугольника, его основание начинается позади основания грудных плавников. Грудные плавники крупные, длинные, серповидной формы. Второй спинной и анальный плавники крошечные, анальный плавник расположен перед вторым спинным плавником. На хвостовом стебле имеются кили. У верхнего края хвостового плавника имеется вентральная выемка[20][23].
Размер типичной взрослой особи белой акулы — 4—4,9 метров при массе в 680—1100 кг[5]. Самки, как правило, крупнее самцов и обычно около 4,6—4,8 метров в длину, в то время как самцы имеют среднюю длину 3,4—4 м[4].
Максимальный возможный размер белой акулы является горячо обсуждаемой темой. Ричард Эллис и Джон Э. МакКоскер, признанные научные эксперты по акулам, посвятили этому вопросу целую главу в своей книге «Большая белая акула» (1991), в которой они проанализировали различные сообщения о максимальных размерах. По мнению большинства специалистов, теоретический максимальный размер, которого могут достичь белые акулы в идеальных условиях составляет 6,8 м[7].
Касательно размеров самого крупного известного образца белой акулы, учёные также не имеют единой точки зрения. Эллис и МакКоскер определили размер крупнейшего, достоверно измеренного экземпляра в 6,4 метра. Он был пойман в кубинских водах в 1945 году. Неподтверждённый вес этой акулы составил 3324 кг[24][25][26]. Однако и в этом случае есть эксперты, которые утверждают, что акула в действительности была на несколько футов короче. Например, Р. Айдан Мартин после анализа фотографии пришел к выводу, что сфотографированная акула в длину была около 5 метров[5].
Согласно другому исследованию 2001 года, в мае 1987 года у острова Кенгуру, Австралия, была поймана белая акула длиной свыше 7 м, однако, она не была точно измерена, сохранились лишь фотографии головы, отрубленной по вторую пару жаберных щелей, и грудных плавников. Рыбак, поймавший акулу, измерил длину головы до первой жаберной щели, по его словам она составила 153 см, что соответствует общей длине тела около 645 см. Ещё один крупный экземпляр был пойман в 1982 году у берегов Дакара, Сенегал. К сожалению, ни измерить, ни сфотографировать акулу не удалось, однако, по словам ихтиолога и специалиста по акулам Дж. Морено, который был свидетелем, её длина превышала 8 метров. Челюсти этой акулы, как утверждается, были проданы за 1000 долларов[26]. Однако, на сегодняшний день крупнейшей надёжно измеренной акулой признана самка, пойманная в 1988 году в водах острова принца Эдуарда. Длина этой рыбы составляла 6,1 м, а масса оценивалась приблизительно в 1900 кг[5]. В 2013 году в водах Мексики на камеру была снята очень крупная белая акула, длина которой достигала примерно 6 метров. Эта особь получила прозвище Deep Blue и, очевидно, была беременной. Запись с ней попала во всемирную сеть только в 2015 году[27]. Наибольший точно зарегистрированный вес (1878 кг) имела самка длиной 5,4 м, пойманная в сентябре 1986 года у берегов Пойнт-Винсент[28]. Акулы, посещающие воды близ Калифорнии, как правило отличаются от остальных популяций большей массивностью при равной длине[28].
Подобно прочим акулам, белые акулы обладают органами чувств, которые называются ампулы Лоренцини. Они позволяют им улавливать электромагнитное поле, создаваемое животными. При каждом движении живой организм генерирует электрическое поле. Даже сердцебиение создаёт слабый электрический импульс, который акула, находясь достаточно близко, может засечь. У большинства рыб сходная, но менее развитая способность обеспечивается боковой линией[29]. Наблюдение за самкой белой акулы длиной 2,3 м и весом 136 кг, находившейся в неволе в течение 72 часов в 1980 году в аквариуме Стейнхарта (Сан-Франциско), показали, что она была способна уловить разницу электрического потенциала между двумя окнами аквариума всего в 125 микровольт[30]. Такая высокая чувствительность создаёт трудности при содержании этих акул в неволе, поскольку в ограниченном пространстве она дезориентирует, и они начинают биться о стенки бассейна. Однако эта чувствительность позволяет им успешно выживать в дикой природе. Например, ластоногие, которые являются излюбленной добычей белых акул, часто населяют сравнительно молодые с геологической точки зрения скалистые острова. Многие из этих островов возникли в результате тектонической активности, и в их окрестностях часто наблюдаются аномалии магнитного поля. По этим аномалиям белые акулы могут ориентироваться в поисках добычи (подобно молотоголовым акулам, которые ночью обнаруживают места скопления добычи в море Кортеса)[30].
Для того чтобы успешно охотиться на такую быструю и подвижную добычу, как морские львы, белые акулы способны поддерживать повышенную по сравнению с окружающей средой температуру тела. Для этого служит Rete mirabileruen (с латыни переводится как «чудесная сеть»). Это плотный комплекс, состоящий из вен, артерий и капилляров, пролегающих по бокам туловища. Он позволяет удерживать тепло, подогревая холодную артериальную кровь за счёт венозной крови, разогретой работой мышц. Таким образом акула поддерживает более высокую температуру некоторых частей тела, в частности, желудка[31]. Разница с температурой окружающей воды может составлять до 14 °C в области желудка, тогда как температура мышц может быть выше температуры воды лишь на 3—5 °C, а сердце и жабры остаются холодными[32][33]. Способность белой акулы повышать температуру тела, вероятно, является примером гигантотермииruen и эндотермической пойкилотермии (мезотермии), поскольку температура непостоянна и регулируется внутренне[22].
В 2007 году Университет Нового Южного Уэльса, Сидней, провёл исследование акульего черепа методом компьютерной томографии, на основании которого была создана модель, позволяющая оценить силу и динамику укуса. В 2008 году был проведён эксперимент, который позволил оценить мощь акульих челюстей. Было обнаружено, что сила укуса белой акулы длиной 2,5 м и массой 240 кг может достигать 3131 Н, тогда как у акулы длиной 6,4 м и массой 3324 кг она составляет 18216 Н[25][34][35]. Однако стоит заметить, что данные о длине и массе взятой для исследования крупнейшей зарегистрированной акулы (6,4 м и 3324 кг), скорее всего, завышены[5].
Относительный коэффициент силы укуса белой акулы составляет 164, тогда как у тасманийского дьявола он равен 181, а у нильского крокодила — 440. Впрочем, учитывая строение зубов и размеры предпочитаемой добычи, акулам нет нужды иметь очень мощный укус[36].
Поведение и социальная структура белых акул ещё недостаточно изучены. В водах ЮАР наблюдается иерархическое доминирование по полу, размеру и резидентности: самки доминируют над самцами, крупные акулы — над мелкими, резидентные — над новичками. Во время охоты белые акулы обычно разделяются и разрешают конфликты с помощью ритуалов и демонстративного поведения. Они редко вступают в драку друг с другом, хотя на теле отдельных особей находили следы зубов соплеменников. Вероятно, когда одна акула подплывает к другой слишком близко, та может нанести ей предупредительный укус, кроме того, белые акулы могут демонстрировать свою доминантность с помощью укусов[7][37].
Белые акулы — одни из немногих акул, которые регулярно приподнимают голову над поверхностью воды, чтобы оглядеться в поисках добычи. Такое поведение характерно также для мальгашских ночных акул. Существует версия, что акулы таким способом лучше улавливают запахи, поскольку в воздухе они распространяются быстрее, чем в воде. Белые акулы очень любопытны, демонстрируют сообразительность и прибегают к общению, если того требует ситуация. К берегам Сил-Айлендruen, ЮАР, они ежегодно приплывают и уплывают стабильными группами, в состав которых входят от 2 до 6 особей. Неизвестно, существуют ли между членами групп родственные связи, но по отношению друг к другу они ведут себя довольно мирно. Вероятно, социальная структура подобных групп наиболее сопоставима с волчьей стаей; каждый член стаи имеет установленный статус, в группе есть альфа-лидер. При встрече члены разных групп акул определяют социальный ранг, не прибегая к насилию[37].
Для небольших белых акул могут представлять опасность более крупные соплеменники и косатки. Взрослые белые акулы стоят на вершине пищевой пирамиды и до недавнего времени считалось, что у них нет естественных врагов. Однако в 1997 году у Фараллоновых островов группа наблюдателей за китами стала свидетелем охоты косатки длиной примерно 4,7—5,3 м на взрослую белую акулу длинной 3—4 м, которую она в итоге убила[38]. Косатка перевернула белую акулу на спину, вызвав тоническую неподвижность, и держала её таким образом в течение пятнадцати минут, в итоге утопив. Затем она съела только печень акулы[38][39][40]. Вероятно, запах разлагающейся туши, заставил остальных белых акул в регионе бежать, оставляя места выгодного кормления[41]. Аналогичный случай с неясным исходом, по-видимому, произошел там же в 2000 году[42]. После двух атак со стороны косаток местная популяция, насчитывающая примерно 100 белых акул, исчезла. При помощи радиомаячка, установленного на одну из этих акул, учёные выяснили, что акулы погрузились на глубину 500 м и уплыли на Гавайи[39]. В 2015 году стая косаток убила белую акулу у берегов Южной Австралии[43]. В 2017 году ряд предполагаемых фатальных нападений косаток на белых акул был зафиксирован в Южной Африке[44]. Межвидовая конкуренция между белыми акулами и косатками вероятна в регионах, где у них общая кормовая база[40].
Другими природными врагами взрослых белых акул могут быть гребнистые крокодилы[45][46], известные нападениями на другие виды акул, в том числе на взрослых тигровых акул[47]. Были зафиксированы случаи, когда гребнистые крокодилы убивали белых акул у берегов Северной Австралии. Местные рыбаки утверждали, что подобные происшествия также часто имели место и в прошлом. Очевидно, крокодилы также, как и косатки, стремятся перевернуть акулу на спину, но не ждут, пока она утонет, а разрывают ей горло и мягкое брюхо[45][46][48].
Известно, что белые акулы могут взаимодействовать с другими крупными видами акул. У берегов Калифорнии и в Средиземном море попадались белые акулы, у которых в желудках находили останки акул-мако длиной до 2 метров. В ЮАР на берегу находили откушенную голову акулы-мако со следами зубов белой акулы и там же была поймана живая акула-мако, у которой на хвосте имелись следы от зубов белой акулы. Но также известно другое наблюдение, в котором акула-мако сама преследовала и атаковала белую акулу заметно крупнее себя[49]. Тигровые акулы могут объедать туши китов рядом с белыми акулами и при этом ни одна из сторон не демонстрирует явной агрессии[50].
На белых акулах паразитируют веслоногие рачки Pandarus sinuatus и Pandarus smithii[7].
Белые акулы охотятся в основном в дневное время. Как и большинство других акул, они являются оппортунистическими хищниками и в основном питаются относительно мелкими животными: рыбой, например, сельдью, тунцами, скатами и другими акулами, моллюсками (преимущественно головоногими), улитками, китовыми (дельфины, морские свиньи), ластоногими (тюлени, морские котики, морские львы), морскими черепахами, морскими выдрами и птицами[23][51][52][53][28]. Не обходят стороной и падаль, например — туши мёртвых китов. Были зарегистрированы случаи, когда белые акулы объедали туши мёртвых китов вместе с тигровыми акулами[50]. В некоторых регионах падаль может быть основным источником пищи для взрослых белых акул[53][54]. В водах Южной Африки даже во время сезонного кормления у лежбищ ластоногих останки мертвых китов в весовом соотношении преобладают над останками других морских млекопитающих в содержимом желудка акул[55]. Белым акулам также очень свойственно поедание нетипичных для их повседневного рациона животных, когда выпадает удобная возможность. Так, содержимое желудков белых акул указывает на то, что молодые или взрослые китовые акулы и луна-рыбы могут быть включены в их меню, хотя на данный момент не известно, является ли это хищничеством или поеданием падали[52][56]. В желудке трех крупных молодых особей с предкаудальной длиной до 239.8 см было обнаружено от 300 до 477 перуанских сардин[53][57]. В Квинсленде в желудке пойманной белой акулы длиной 4,9 м оказался австралийский узкорылый крокодил длиной 1,2—1,5 м[58], а у берегов острова Фуэрте, Колумбия, местные жители сообщили о нападениях белых акул на небольших острорылых крокодилов с неизвестным результатом[59]. В желудке 4,4 метрового самца белой акулы, пойманного в водах штата Вашингтон, помимо останков тюленя и костистой рыбы было найдено 150 крабов[57]. Также известны случаи обнаружения в желудках акул останков неидентифицированных до вида наземных животных и двустворчатых моллюсков[53]. Кроме того, известно, что белые акулы проглатывают предметы, которые они не в состоянии переварить. Но в норме молодые акулы питаются в основном мелкой рыбой, особи общей длиной длиной свыше 3,5—4 м охотятся в основном на мелких морских млекопитающих и крупных рыб, а наиболее крупные акулы длиной более 5 метров питаются в основном крупной пелагической рыбой, головоногими моллюсками и падалью[52][57][60]. Белая акула имеет низкий уровень обмена веществ и может долгое время обходиться без пищи. Рассчитано, что 30 кг китовой ворвани полностью удовлетворяют метаболические потребности 943 кг белой акулы на 1,5 месяца[33], при том что в плане энергии липиды не имеет энергетического преимущества над белком для пищеварительной системы акул[57].
Распространена теория о том, что несмотря на генерализированную диету, белые акулы предпочитают калорийную добычу с высоким содержанием жира. Эксперт по акулам Питер Климли использовал на своей лодке механизм с катушечным удилищем, к которому прикрепил туши тюленя, свиньи и овцы, и методом троллинга протащил их в воде у Фараллоновых островов. Акулы атаковали все три приманки, но не стали есть наименее жирную тушу овцы[61][62]. Подобная пищевая избирательность ранее была подтверждена для белых медведей и морских леопардов[57]. В ряде случаев белые акулы убивали, но не ели морских птиц[57]. Однако, многочисленные наблюдения опровергают это устоявшееся убеждение и показывают, что белые акулы как правило не обращают внимание на калорийность пищи. В результате исследования содержимого желудка 259 особей всех возрастов было обнаружено, что почти 75 % от диеты белых акул состоит из добычи с низким содержанием жира. Причем, это число может быть даже занижено в силу того, что останки костистых рыб, кальмаров, крупных беспозвоночных и другой низкокалорийной добычи хуже сохраняются в желудке акул, чем останки морских млекопитающих. Схожие исследования, проведенные в Южной Африке и Южной Австралии, показали что большая часть диеты белых акул состояла из низкокалорийных рыб. Установка спутниковых передатчиков на взрослых белых акул в северо-восточной части Тихого океана показала, что они занимают полностью пелагические места обитания в течение 4-6 месяцев в году: морские млекопитающие в этих местах практически отсутствуют, и белым акулам доступна только низкокалорийная добыча. На острове Гуадалупе, Мексика, было задокументировано как белая акула отдала предпочтение приманки из тунца, а не находящейся рядом туши тюленя. Кроме того, во время проведения исследований по кормлению белых акул в неволе, было обнаружено, что молодая особь отдавала предпочтение массиву низкокалорийной пищи[57].
Белые акулы недаром заслужили славу свирепого хищника, хотя они вовсе не являются неразборчивыми механическими пожирателями. Охота, как правило, делится на пять этапов — обнаружение, идентификация, приближение, нападение и потребление. Шаблоны поведения акул в ходе обнаружения и идентификации жертв были исследованы с использованием приманок. Результаты этих экспериментов показали, что, когда у белых акул есть выбор между квадратным и веретенообразным объектом, напоминающим по форме тюленя, они предпочитали приманку, которая выглядела для них более естественно. В отсутствие выбора они исследовали любую предложенную цель. Некоторые учёные считают, что силуэты дайверов и сёрферов при взгляде снизу напоминают ластоногих, что и является причиной большинства нападений белых акул на людей. Тем не менее, тот факт, что белые акулы атакуют неодушевлённые объекты различных форм, цветов и размеров, совершенно не похожие на морских млекопитающих, опровергает известную гипотезу «ошибочной идентификации». Исследователи предполагают, что белые акулы часто кусают незнакомые объекты, чтобы определить их съедобность[7].
На основании подводных наблюдений учёные описали некоторые типы подхода акул к жертве. Большинство акул двигалось чуть ниже поверхности воды. Подойдя приблизительно на 1 м к намеченной жертве, они совершали нападение, отклонив голову назад и высунувшись из воды. Иногда они совершают рывок, частично выпрыгнув из воды. В редких случаях белые акулы атакуют, перевернувшись кверху брюхом[7].
При охоте на морских млекопитающих охотничья тактика во многом зависит от вида добычи. У берегов Сил-Айленда белые акулы охотятся в основном утром, в течение 2 часов после подъёма солнца, когда видимость ещё плохая. В это время их атаки завершаются успешно в 55 % случаев, тогда как поздним утром эффективность падает до 40 %, и после этого охота прекращается[37][63]. Акулы на большой скорости нападают на капских морских котиков снизу, хватая их поперёк туловища, топя в воде и зачастую проглатывая целиком. Нападение происходит так стремительно, что акулы могут почти полностью выпрыгнуть из воды. В научном сообществе признано, что максимальная скорость белой акулы в ходе такой атаки может превышать 40 км/ч. С большей точностью она пока что не установлена[64]. В случае неудачной атаки акулы иногда могут повторно преследовать жертву. Нападение, как правило, происходит, когда жертва находится у поверхности воды[63][65]. Около 80 % морских котиков, атакуемых белыми акулами в водах Сил-Айленда, являются молодыми животными возрастом до одного года и длиной до 100 см. Длина акул, охотящихся на морских котиков, в свою очередь варьируется от 2.1 до 4.5 метров, хотя большинство особей имеют длину от 3,1 до 3,5 метров[63].
Обыкновенных тюленей белые акулы хватают на поверхности воды и уволакивают вниз, пока те не прекращают борьбу, начиная тонуть и истекая кровью. Калифорнийских морских львов белые акулы точно так же хватают посередине туловища, утаскивают под воду и поедают[66]. При охоте на морских львов наибольшему риску подергаются молодые животные, поскольку взрослые могут оказаться слишком проворными для акул и иногда даже намеренно атакуют их, кусая хищников за хвост и плавники[67][68].
У берегов Калифорнии (в частности, в водах Фараллоновых островов) белые акулы обездвиживают северных морских слонов, сильно кусая их за заднюю часть тела, которая у них является основным движителем, а затем ждут, пока добыча истечёт кровью и умрет. Обычно акулы выбирают в качестве мишени молодняк, поскольку взрослые особи, особенно доминантные самцы, могут представлять собой опасных противников, способных серьезно травмировать хищника. Атака, как правило, происходит под водой, где жертва дезориентируется и начинает тонуть[69][70]. Отмечается, что акулы могут намеренно держать молодых морских слонов под водой, чтобы утопить их[70]. Размер акул, наблюдаемых у лежбищ морских слонов, как правило варьируется от 3,46 до 5,48 метров. В отличии от хищнической картины, наблюдаемой у Сил-Айленд, количество успешных нападений у Фараллоновых островов не изменяется в течение дня[63].
Несмотря на проработанную тактику, большинство нападений даже на небольших ластоногих оказываются неудачными, и часто можно наблюдать тюленей и морских львов, имеющих на себе шрамы от акульих зубов[71].
На дельфинов и морских свиней белые акулы нападают реже, чем на ластоногих. Но в таких областях, как Средиземное море, дельфины могут быть важным компонентом диеты белых акул[52]. Нападение как правило происходит снизу, сзади или сверху, чтобы те не могли засечь акулу с помощью эхолокации. Было зафиксировано как белые акулы охотятся на тёмных, серых, бутылконосых, горбатых дельфинов и белокрылых морских свиней[72][73]. Близкие встречи дельфинов и крупных акул часто кончаются уходом дельфинов прочь. Однако в редких случаях группа дельфинов в целях самозащиты может преследовать и атаковать одиночную акулу[66]. Белые акулы также могут быть связаны с массовым выбросом на сушу 416 особей гринд в Новой Зеландии в 2017 году — по крайней мере на теле одной молодой особи были найдены следы от акульих зубов, что может свидетельствовать о нападении, испугавшем остальных животных[74]. Как и в случае с ластоногими, фатальность нападений акул на дельфинов довольно низка.
Белые акулы охотятся и на небольших китов. В августе 1989 года в центральной Калифорнии на берег выбросился молодой самец карликового кашалота длиной 1,8 м. На хвостовом стебле у него был след от укуса белой акулы[75]. Кроме того, существуют доказательства, что белые акулы нападают на молодых и, возможно, даже взрослых китов семейства клюворыловых[72][73] — командорских ремнезубов и клюворылов[76]. В 2016 году было снято на камеру поедание 5,5 метровой белой акулой предположительно убитого ею 3,7—4,3 метрового детеныша малого полосатика[77]. Точно также риску хищничества со стороны белых акул могут быть подвержены детеныши южных китов от 3 до 4,6 метров в длину[78][79].
Несмотря на хорошо задокументированные попытки хищничества по отношению к морским млекопитающим, на протяжении всей жизни основную часть рациона белых акул составляет рыба, включая менее крупных акул[52]. В водах Южной Африке в желудках белых акул с предкаудальной длиной от 124 до 351,2 см были найдены останки катранов, китовых акул, серых акул (в частности, тёмных акул, серо-голубых акул, остроносых длиннокрылых акул и узкозубых акул), молотоголовых акул, лисьих акул и обыкновенных песчаных акул[55]. В желудке очень крупной белой акулы — самки длиной 5,3 метров, пойманной в водах Бразилии, помимо останков двух дельфинов (один из которых был идентифицирован как большелобый продельфин) и костистой рыбы были найдены останки трех взрослых акул разных видов: бронзовой акулы-молот, серо-голубой акулы и синей акулы[80]. Несмотря на то, что белые акулы практически никогда не вступают в схватку друг с другом, этому виду не чужд каннибализм. Крупные особи могут вести себя агрессивно к сородичам, особенно по отношению к мелким. Как сообщают, у берегов Стрэдброук Айлендruen, Австралия, белая акула длиной почти 3 метра практически была перекушена напополам своей 5—6-метровой соплеменницей[81].
Возможность наблюдать вынашивающую потомство белую акулу — чрезвычайно редкое явление. Это может быть обусловлено территориальным обособлением таких самок от мест обычных скоплений белых акул, а также, возможно, очень низкой фертильностью и относительно небольшим их количеством в один период времени.
До 1991 года о размножении белых акул почти ничего не было известно. Несколько отчётов о поимке беременных самок и обнаружении эмбрионов были в значительной степени сомнительными, недостаточно детализированы или поступали из вторых рук. Начиная с 1991 года в водах Новой Зеландии, Японии и Австралии были пойманы и исследованы учёными несколько беременных самок с эмбрионами. Эти пойманные по счастливому стечению обстоятельств экземпляры помогли существенно расширить знания о размножении белых акул, хотя до сих пор существуют большие пробелы[82].
Эмбрионы белой акулы питаются яйцами, продуцируемыми яичниками матери (оофагия). У эмбрионов на промежуточной стадии развития (длина 100—110 см) сильно растянут живот, который наполнен желтком, в то время как у эмбрионов на поздней стадии развития (135—151 см) желудки либо пусты, либо содержат небольшое количество желтка. Подобную модель развития можно наблюдать у атлантических сельдевых акул, у которых эмбрион потребляет наибольшее количество яиц в середине беременности. После этого выработка яиц прекращается, эмбрионы получают питательные вещества, переваривая желток, накопленный у них в желудках, и хранят энергию в виде липидов в увеличенной печени[83]. Поедание эмбрионами друг друга (адельфофагия) у белой акулы, в отличие от некоторых других ламнообразных, не обнаружено. У обыкновенной песчаной акулы (Carcharias taurus), для которой это характерно, в каждом яйцеводе выживает только один эмбрион, поэтому помёт содержит не более двух эмбрионов[84]. У белых акул максимальный размер помёта составляет не менее 10 акулят, что делает эмбриофагию маловероятной. Эмбрионы белой акулы не имеют связи с организмом матери, таким образом, этот вид размножается бесплацентарным яйцеживорождением с оофагией[82].
В помёте белых акул содержится от 2 до 10 эмбрионов, есть неподтверждённые сообщения о 14 эмбрионах. Средний размер помёта, вероятно, 5—10 новорождённых. Длину при рождении можно оценить по размерам самого крупного из найденных эмбрионов и наименьшей длины молодой акулы, найденной живой. Самый крупный эмбрион имел длину 151 см, а длина не менее 20 найденных эмбрионов лежала в интервале 135—151 см. Самыми маленькими точно измеренными живыми белыми акулами были три особи длиной 122 см, пойманные у побережья Северной Америки[85][86]. Было также поймано значительное количество живущих на свободе белых акул длиной от 125 до 140 см. На основании этих данных длина при рождении оценивается в диапазоне 120—150 см[82].
Беременные самки, вынашивавшие эмбрионы длиной свыше 127 см, попадаются с середины зимы до лета. Это даёт основание предположить, что роды происходят весной или летом. Большинство новорождённых белых акул длиной менее 155 см также были пойманы в весенне-летний период[85][86][87]. Тем не менее, в то же время ловили беременных самок, вынашивающих эмбрионы на ранней стадии развития. Есть несколько возможных объяснений этих наблюдений:
Второе и третье объяснение кажутся более вероятными, нежели первое[82].
Эмбрионы и беременные или родившие белые акулы были зарегистрированы у берегов Новой Зеландии, Австралии, Тайваня, Японии и в Средиземном море. Новорождённые белые акулы встречаются у берегов Новой Зеландии, Австралии, Японии, Южной Африки, северо-восточной части Тихого океана, северо-западной части Атлантического океана и в Средиземном море[86][87]. Таким образом, роды, вероятно, происходят по всему миру в различных, в основном умеренных, водах[82].
Долгое время считалось, что самки становятся половозрелыми при длине 4—5 м в возрасте 12—14 лет, а самцы при длине 3,5—4,1 м в возрасте 9—10 лет. На основе кривой роста акул продолжительность жизни оценивалась в 27 лет и предполагалось, что если акулы растут всю жизнь, то в этом возрасте белая акула может достичь длины в целых 7,6 м[18][88]. Однако, последние исследования показали, что на самом деле белым акулам требуется намного больше времени для достижения половой зрелости; самцы достигают половой зрелости в возрасте 26, в то время как самки — в возрасте 33 лет. При этом достигшие половозрелости акулы практически полностью перестают расти и становятся уже приближенными к своему индивидуальному предельному размеру. Максимальная продолжительность жизни, в то же время, скорей всего составляет около 70 лет. Исследования роста позвонков указали максимальную известную продолжительность жизни самца белой акулы в 73 года, а самки — в 40 лет, хотя выборка включала в себя только 4 взрослых самцов и столько же самок. Позднее половое созревание, низкие темпы размножения и медленный рост делают белых акул уязвимыми для антропогенных факторов, таких как перелов и истощение рыбных запасов, намеренное истребление и ухудшение экологической ситуации[6].
Спаривание белых акул до сих пор наблюдалось только один раз, весной. Другие косвенные признаки могут быть использованы для определения времени последнего спаривания, в том числе истечение спермы или сперматофоров из птеригоподий, опухшие сифонные мешки, раздражённые птеригоподии и следы укусов на самках. Подобные признаки у белых акул чаще наблюдаются в весенне-летний период. Поскольку, предположительно, роды также приходятся на это время, спаривание может происходить вскоре после родов, и самки могут вынашивать последующий помёт без отдыха между беременностями. Тем не менее, эта теория по-прежнему не доказана[82].
Скорее всего, из всех акул именно белые акулы представляют для человека наибольшую опасность. В списке International Shark Attack File с 1990 по 2011 год зарегистрировано 139 случаев нападения белых акул на людей, из которых 29 имели летальный исход[89]. Последнее нападение белой акулы на человека, закончившееся смертью жертвы, произошло 28 февраля 2013 года[90]. Несмотря на атаки, человек не всегда является конечной целью акулы. Многие инциденты связаны с тем, что акулы, кусая человека, пытаются понять, что это такое. Они также кусают буи, доски для сёрфинга и прочие плавучие предметы[11]. Кроме того, акулы могут спутать силуэт пловца или сёрфера, плывущего на доске, с силуэтом привычной добычи — ластоногого или черепахи. Многие атаки происходят в условиях плохой видимости или при прочих обстоятельствах, ухудшающих восприятие акулы.
Согласно другой гипотезе, процент выживших после нападения белой акулы столь высок оттого, что после первого нападения людям удаётся спастись бегством, отогнав от себя акулу. В частности отмечалось, что одиночных дайверов, подвергшихся атаке, акулы, как правило, хотя бы частично поедают, тогда как дайверов, погружающихся с напарниками, обычно удаётся спасти. Подчёркивалось, что стандартное поведение акулы при нападении на столь крупную добычу подразумевает, что она ранит жертву и ждёт, когда та ослабеет, прежде чем съесть раненое животное. Человек же с помощью других людей может покинуть зону досягаемости хищника. Смерть человека, как правило, наступает от потери крови, болевого шока и утопления после первой атаки[24].
Изредка белые акулы нападают на небольшие лодки и даже топят их. 5 случаев из 108 подтверждённых неспровоцированных нападений у тихоокеанского побережья за XX век было связано с каяками[91]. В редких случаях акулы атаковали суда длиной до 10 м. Как правило, удар приходится на корму. Он бывает настолько силён, что люди могут упасть за борт. Однажды в 1936 году белая акула запрыгнула на борт рыболовецкого южноафриканского судна «Lucky Jim», столкнув члена экипажа в воду. Было сделано предположение, что подобные атаки вызваны электрическим полем, которое генерирует судно[24].
До августа 1981 ни одна белая акула не выживала в неволе дольше 11 дней. В августе 1981 года белая акула прожила в океанариуме SeaWorld, Сан-Диего, 16 дней, после чего была выпущена на волю[92]. Идея содержать белых акул в неволе в океанариуме SeaWorld, Орландо, отражена в фильме 1983 года «Челюсти 3».
В 1984 году в океанариуме Monterey Bay Aquarium, Калифорния, поселили белую акулу, которая умерла через 10 дней. В июле 2003 года исследователи океанариума поймали небольшую самку белой акулы и в большом загоне, огороженном сетями, держали её 5 дней неподалёку от Малибу. Прежде чем выпустить её на волю, им удалось покормить её[93]. До сентября 2004 года ни одному океанариуму не удавалось содержать белую акулу в течение продолжительного времени. Молодая самка, пойманная у берегов Вентура, Калифорния, прожила в аквариуме Outer Bay объёмом 3 800 000 литров, который входит в состав океанариума Monterey Bay Aquarium, 198 дней, после чего была выпущена на волю в марте 2005 года. За ней наблюдали в течение 30 дней[94]. Вечером 31 августа 2006 года в океанариуме разместили самца-подростка, пойманного на внешней части залива Санта Моника[95]. Его первой трапезой 8 сентября 2006 был большой кусок мяса лосося. В тот же день была измерена его длина. Она составила 1,7 м при весе 47 кг. Он прожил в неволе 137 дней и был отпущен.
Третьей по счёту размещённой в Monterey Bay Aquarium белой акулой был самец-подросток. Он прожил в неволе 162 дня с 27 августа 2007 по 5 февраля 2008 года. В момент заселения его длина составляла 1,4 м, а вес 30,6 кг. На момент, когда акулу выпустили на волю, её длина увеличилась до 1,8 м, а вес — до 64 кг. Самка-подросток белой акулы поступила в аквариум Outer Bay 27 августа 2008 года. Несмотря на то, что она активно двигалась, её удалось покормить только 1 раз, и 7 сентября 2008 года она была успешно выпущена на волю[96]. В конце августа 2008 года в этом аквариуме поместили ещё одну молодую самку белой акулы. В начале ноября 2009 года она была выпущена на волю, но в марте 2010 года погибла, запутавшись в жаберной сети у берегов Мексики[97]. 18 августа 2011 года в аквариуме Open Sea океанариума Monterey Bay Aquarium появилась ещё одна белая акула — самец длиной 1,4 м, которого поймали в водах Малибу. В ноябре того же года он был выпущен на волю.
Вероятно, самой известной среди белых акул, содержащихся в неволе, была самка по имени Сэнди, которая в августе 1980 года содержалась в аквариуме Калифорнийской академии наук, Сан-Франциско. Её выпустили на волю, так как она не ела и билась о стены аквариума[30].
Погружения в клетке для наблюдений за белой акулой наиболее популярны на южном побережье Австралии, у берегов ЮАР и острова Гвадалупа, Нижняя Калифорния, где она встречается довольно часто. Сейчас этот вид экотуризма переживает настоящий бум[98][99]. Для начала, чтобы привлечь акул, в воду в качестве приманки кидают куски рыбы. Эта практика приучает акул к соседству с людьми под водой и создаёт у них ассоциативную связь между наличием корма и присутствием людей, что потенциально опасно. Подтягивая корм к клетке, инструктор приманивает акулу, которая может удариться головой о клетку, усугубляя проблему. Другой инструктор оттягивает приманку от клетки, заставляя её отдалиться. В настоящее время у берегов острова Гвадалупа введён запрет на использование приманки, и уважаемые дайвинговые компании отказались от этой практики. Операторы, работающие у побережья Австралии и ЮАР, продолжают пользоваться наживкой и приманками в виде муляжей ластоногих[100]. Туристические компании, организующие подобные аттракционы, которых обвиняют в провокации нападений акул на людей, указывают на то, что шанс человека погибнуть от удара молнии выше, чем шанс пострадать от акульей атаки[101]. Они считают, что прежде чем запрещать использование приманки, руководствуясь тем, что оно может изменить естественное поведение акул, необходимо провести дополнительные исследования[102]. Компромиссом могло бы стать разрешение приманивать белых акул в тех местах, которые они и без того активно патрулируют. Кроме того, ответственные туристические компании не кормят акул. Съев остатки приманки и не найдя больше корма, акулы, в конце концов, уплывают и не связывают приманку с источником пищи. Считается, что государственное лицензирование деятельности поможет внедрить в жизнь предложенные рекомендации[100].
Туристический бизнес, обслуживающий погружения в клетке к акулам, финансово заинтересован в сохранении вида. Цена на акульи челюсти может достигать £20 000, но живая акула как туристический объект имеет намного бо́льшую ценность. Например, в Гансбае (ЮАР) услуги погружения предоставляют шесть судов, каждое из которых берёт на борт до 30 туристов. Плата за погружение колеблется от £50 до £150 на человека. Таким образом, доход от живой акулы может составлять £9000—27 000 ежедневно[103].
После публикации новеллы Питера Бенчли в 1974 году и выхода годом позднее в прокат блокбастера Стивена Спилберга «Челюсти» белые акулы превратились в глазах общественности в ужасных монстров и иногда становились объектом отстрела или целенаправленного отлова. Чувствуя свою ответственность за создание такого образа, ныне Питер Бенчли стал активным защитником акул[104][105]. В качестве прилова они иногда попадают в коммерческие сети. Среди пойманных акул высока степень смертности, поскольку они зачастую получают сильные травмы. Белые акулы ценятся в качестве трофея у любителей спортивной рыбалки, их челюсти являются дорогостоящим сувениром. Во многих районах их традиционно считали вредоносными для коммерческого рыболовства, хотя белые акулы охотятся на ластоногих, которые, в свою очередь, питаются рыбой[106]. Изъятие из локальной популяции даже нескольких особей может существенно повлиять на экосистему, как например отстрел 4 белых акул на Фараллоновых островах[107]. Этому виду угрожает и ухудшение условий обитания. В ЮАР челюсти белой акулы могут стоить от 20 000 до 50 000 долларов, а один зуб — 600—800 долларов. Высоко ценятся и её плавники благодаря своему размеру и известности вида: пара плавников может стоить до 1000 долларов. Такая высокая цена стимулирует браконьерство, подпольную торговлю и нарушение законодательных ограничений[18]. Недавно проведённое в Южной Австралии мечение белых акул показало процент повторного вылова 4—6 %, что вызывает опасения относительно сохранности вида[106]. Приблизительно 40 % белых акул, помеченных между 1992 и 1994 годами у Дайер-Айленд или Струийсбаайruen, ЮАР, были замечены повторно. Австралийские и южноафриканские исследования показали, что, по крайней мере, в краткосрочной перспективе белые акулы постоянно пребывают в одном и том же месте и, вероятно, имеют родственные связи между собой[106].
В настоящее время белые акулы находятся под охраной закона в австралийской исключительной экономической зоне, в водах ЮАР, Намибии, Израиля, Мальты и США (штаты Калифорния и Флорида, где запрещён непосредственный отлов). Законодательные ограничения достаточно жёстки, однако лазейки и неадекватные принудительные меры вызывают проблемы, такие как развитие чёрного рынка ценных челюстей, зубов и плавников белых акул. В Австралии разработан всесторонний план восстановления популяции вида[18]. Хотя предложение включить белую акулу в Конвенцию о международной торговле видами дикой фауны и флоры, находящимися под угрозой уничтожения, чтобы ограничить или запретить международную торговлю, не было принято, Австралия включила вид в Приложение III данного соглашения. С 2002 года белая акула включена в оба приложения к Боннской конвенции. Международный союз охраны природы присвоил этому виду статус «уязвимый»[106].
Миграции Долгое время считалось, что хотя самцы белых акул способны иногда перемещаться между различными популяциями, самки предпочитают оставаться у родного побережья всю жизнь. Однако исследования показали, что белые акулы совершают не только регулярные перемещения вдоль берегов, но и трансокеанические переходы, возвращаясь к одним и тем же местам. Причём мигрируют как самки, так и самцы.
Согласно проведённым исследованиям, белые акулы, населяющие прибрежные воды Калифорнии, мигрируют между Нижней Калифорнией и Гавайями (эта область получила название «Уайт Шарк Кафе»), проводя там не менее 100 дней, прежде чем вернуться в Нижнюю Калифорнию. На обратном пути они медленно плывут и опускаются на глубину около 900 м. По возвращении акулы совершают короткие погружения на глубину около 300 м продолжительностью до 10 минут. Одна особь, помеченная у берегов ЮАР, совершила путешествие к южному побережью Австралии и вернулась обратно через год. В похожем исследовании белая акула совершила путешествие от берегов ЮАР к северному побережью Австралии и вернулась обратно через 9 месяцев, пройдя в общей сложности 20 000 км. Эти наблюдения дают возможность предположить пересечения между разными популяциями белых акул, которые ранее считались изолированными. Тем не менее причины, по которым акулы совершают миграции, на сегодняшний день остаются неизвестными. Возможно, такое поведение связано с сезонным появлением добычи или размножением.
關於与「大白鲨」名称相近或相同的条目，請見「大白鲨 (消歧義)」。大白鯊（學名：Carcharodon carcharias, 英語：Great white shark）又名噬人鯊、白鮫、食人鮫[3]，為最大型的掠食性鲨鱼。最早出现于中新世，是唯一现存的噬人鲨属（Carcharodon）的成员，出没于各个主要的大洋。
噬人鲨体型龐大，可达5－6米。是世上最大的掠食性鱼类。其为許多海洋哺乳类动物的主要天敌，另也会猎食海鸟和其他鱼类等一切能捕杀到的海洋生物。噬人鲨袭击人类的次数同时也在所有鲨鱼中位列第一，故为声名狼藉的水中捕猎者，同时也因此被命名为噬人鲨[3]。[4][5][6] 不少电影及小说也因此以大白鲨噬人作主题，但事实上人类并非其理想的猎物，只是嚼起來特別地有咬口。[7]
此物种现被国际自然保护联盟列为“易危”，[2]同时亦出现在《濒危野生动植物物种国际贸易公约》的附录二中。[8]
卡尔·林奈于1758年首次给予此物种分类学名，称之为“Squalus carcharias”。随后，生物学家安德鲁·史密斯起了“Carcharodon”作为其属名，结合先前林奈所给的名称，就成了现今大白鲨的分类学名“Carcharodon carcharias”。“Carcharodon”源自于拉丁文中，意指“尖利”或“锐利”的“karcharos”及指“牙齿”的“odous”两字。[9]
大白鲨最早出现于中新世中期。最古老的化石已经有一千六百万年之久，[1] 但是它们的系统发生仍存有争议。原先的理论是大白鲨与史前鲨鱼巨牙鲨来自于同一个祖先。它们的身体结构拥有不少相同或近似的特征，这使不少古生物学家都坚信这个理论，而后者也因此被归入同一个分类属内，并获命名为“Carcharodon megalodon”。不过，后有学者指出，巨牙鲨与大白鲨只是远亲，大白鲨应与远古的一种鯖鯊（学名为“Isurus hastalis”）更为接近。此说法获一套于1988年出土、包含222颗牙齿及45块脊椎骨的哈贝尔鲨（英语：Carcharodon hubbelli）（Carcharodon hubbelli）化石所印证，此鲨鱼后被认为是大白鲨与远古鯖鯊的中间物种。[10] 另外，巨牙鲨也被建议归入另外的拟噬人鲨属（Carcharocles），但此仍存有争议。[11]
大白鲨出没于几乎所有热带、副热带和温带的海区。这些地区的水温在12—24°C（54—75°F）等。它们多集中在美國（大西洋东北区及加州海岸）、智利、南非、日本、大洋洲海域，另也包括地中海。南非幹斯拜（英语：Gansbaai）对出的海岸為其中一个发现过最密集种群的聚集地。[12]
大白鲨属浮游鱼类。常出没于同样为浮游生物的海豹、海狮、鲸目动物及其他鲨鱼等的活动地区，但也曾在海底1200米处发现过它们的踪影。[13]
近期的一项研究显示，出没於加州海岸的大白鲨都会迁移到一处位于下加利福尼亚与夏威夷之间的海区。它们会在那里停留约100天的时间，然后再回到下加州。路途中，它们以低速游动前进，并会潜入水深近900米的区域。除此，是次研究的对象还包括一只在南非海岸被打上追踪标签的大白鲨。研究人员发现，这只鲨鱼移动到了澳大利亚海区，并在一年后又重返当初的起点。此观察结果打破了以前一直认为大白鲨只出没于海岸区一带的看法。不过，迁移的目的及它们在目的地究竟做了些什么，还是没有一个解释。答案有可能是季节性猎食或交配。[14] 再者，另一项研究同样也在一只南非大白鲨「妮可」身上观察到类似的现象。这只鲨鱼从南非足足游了两万公里来到澳大利亚西北海区，旅途花了不到9个月的时间。[15]
大白鯊是卵胎生的魚類，卵在雌鯊的子宮中成熟，幼鯊孵出後繼續待在子宮並繼續生長直到出生。每胎可能產出6~20尾幼鯊，剛出生的幼鯊約1.2~1.5公尺長。
大白鯊食性廣，以魚類、海洋哺乳類、海洋爬蟲類、海洋無脊椎動物和海鳥為食。由於海豹、鮪魚和海豚等都是游泳快速及敏捷的獵物，因此大白鯊能成功捕獲的機會很低。為了有效捕捉獵物，大白鯊一般採取突擊。牠們首先會尾隨在獵物身後90公尺一段時間，再潛入水底埋伏，由於大白鯊的背部呈深色，海獅於水面難以察覺大白鲨的存在。當大白鯊確認獵物，便從下至上向獵物攻擊。一般攻擊情況下，第一擊會令獵物重傷，這時大白鯊會停止任何攻擊，直至獵物失血過多死亡後，再以溫和的方式享用獵物。當獵物是以高速前進時，大白鯊甚至會躍出水面攻擊獵物。
大白鯊也會吃腐爛的鯨魚屍體，當一些大型鯨魚死亡擱淺，腐肉氣味通常會吸引一大群大白鯊覓食，在食用鯨魚屍體時，體型較大的大白鯊會率先享用。
大白鯊的瞬間游速可達時速約56公里。大白鯊屬少數半恆溫的動物，牠們利用因流過尾部肌肉而升溫的靜脈血來保持動脈血的溫度，以此效果保持在攝氏23至26的溫度。
1997年發生了美國法拉隆群島的虎鯨(即殺人鯨)捕食事件後，吸引了許多海洋研究者研究大白鯊與虎鯨之間的關係，於2014年的研究報告中指出，法拉隆群島於2009年再度發生了虎鯨捕食事件，並使得大白鯊集體逃亡，導致當地的觀鯊業虧損，海豹數量也沒能得到控制。
目擊者報告也指出，虎鯨捕食大型鯊魚和小型鯊魚的方法不同，捕食大白鯊時多會利用突襲的衝撞方式，再將鯊魚身體翻轉，此時鯊魚會進入癱瘓狀態，也就是所謂的擬死狀態，再將其殺害。
研究人員在大白鯊聚集的澳洲西部，用虎鯨的叫聲來研究驅鯊效果，播放時大白鯊迅速逃離，在三個多小時的播放過程中，海中不見任何鯊魚，他們希望能做出最有效的驅鯊器，但虎鯨的叫聲亦會影響野生虎鯨溝通，因此有學者並不贊成這項研究。
儘管仍有少數人認為，大白鯊和虎鯨之間應為資源競爭關係，但不管甚麼原因，虎鯨叫聲已被證實能有效驅鯊，研究人員正在利用這個優勢，使海灘更安全，不讓大白鯊再繼續誤擊人類。
除1997年法拉隆事件外，人類親眼目睹到的案例有：
2015年2月，遊客於南澳林肯港發現6條虎鯨（包括2條幼鯨），捕食一條大白鯊，這時南澳海域大白鯊集體逃亡，導致當地的觀鯊業受創，直到66天後才又觀測到大白鯊返回南澳海域。
2017年5月，四條大白鯊於南非海域遇害，體長分別為（4.9公尺母鯊、3.4公尺雄鯊、4.2公尺雄鯊、4.1公尺雄鯊），同樣使得南非大白鯊集體逃亡，導致當地的觀鯊業受創，直到60天後才又觀測到大白鯊返回南非海域。
在中新世時期的海洋，生存著數種巨型掠食者，如巨牙鯊，梅爾維爾鯨和丘布特凱克鯊。因此牠們在中新世時期也很可能是大白鯊的天敵。
|access-date=中的日期值 (帮助) 關於与「大白鲨」名称相近或相同的条目，請見「大白鲨 (消歧義)」。 大白鯊（學名：Carcharodon carcharias, 英語：Great white shark）又名噬人鯊、白鮫、食人鮫，為最大型的掠食性鲨鱼。最早出现于中新世，是唯一现存的噬人鲨属（Carcharodon）的成员，出没于各个主要的大洋。
噬人鲨体型龐大，可达5－6米。是世上最大的掠食性鱼类。其为許多海洋哺乳类动物的主要天敌，另也会猎食海鸟和其他鱼类等一切能捕杀到的海洋生物。噬人鲨袭击人类的次数同时也在所有鲨鱼中位列第一，故为声名狼藉的水中捕猎者，同时也因此被命名为噬人鲨。 不少电影及小说也因此以大白鲨噬人作主题，但事实上人类并非其理想的猎物，只是嚼起來特別地有咬口。
此物种现被国际自然保护联盟列为“易危”，同时亦出现在《濒危野生动植物物种国际贸易公约》的附录二中。
ホホジロザメ（頬白鮫、Carcharodon carcharias）は、ネズミザメ目ネズミザメ科ホホジロザメ属に分類されるサメ。本種のみでホホジロザメ属を形成する。ホオジロザメとも。「白い死神」とも呼ばれる[1]。ホホジロザメの名称は日本魚類学会発行の日本産魚類目録に記載された標準和名である。
亜熱帯から亜寒帯まで、世界中の海に広く分布している。北はアラスカやカナダ沿岸にも出現した記録がある。アメリカ合衆国や南アフリカ共和国、オーストラリア、ニュージーランドの周辺海域、地中海等で多く見られ、日本近海にも分布する。2009年には、メキシコ-ハワイ間の深海にホホジロザメが集う海域があるという研究結果が公表され、この海域はホホジロザメ・カフェと呼ばれている[2]。
側頭部が白いことが和名の由来。胸鰭裏側の先端部には、大きな黒斑がある。背側は濃灰色から黒色、腹側は白色で、体を側面から見ると、背側と腹側の色は1本の線ではっきりと分かれている。
体型はがっしりとした流線紡錘型で、尾鰭は上下の長さがほぼ等しい三日月型。平均的なホホジロザメの体長は4.0-4.8メートル、体重680-1100キログラム。最大体長と体重に関しては諸説あり、一致した見解が無い。体長11メートルを越える巨大な個体も報告されているが、専門家の意見では体長6メートル、体重1900キログラム程度が最大と見積もられている。推定値ながら、台湾沖やオーストラリア沖などで、切り落とされた頭部の大きさなどから体長7メートル以上、体重2500キログラム以上と推定される個体が捕獲されたことがある。大きさや体型が似たウバザメ[3]が見間違われる事もある。
歯は非常に鋭利な正三角形で、長さは7.5センチメートル、のこぎりのようなギザギザを持つ鋸歯（きょし）状縁になっている。皮や筋肉を切断するのに適した形状で、ホホジロザメは獲物から一噛みで約14キログラムの肉塊を食いちぎるといわれている。歯列は3段あり、歯が1本でも欠けたり抜け落ちたりすると、すぐに後ろの歯列がせり上がってきて古い歯列を押し出す。これはサメ類に共通の特徴であり、歯は何回でも生え変わる。
主に沿岸域の表層付近を泳ぐ。沖合から海岸線付近まで近づくこともある。海表面近くにいることもあるが、250メートルより深いところにも潜る。アザラシやオットセイの繁殖地の周辺海域に集まることが多い。海面を泳ぎながら顔を出し、体を横に回転させながら口を開閉するrepetitive aerial gaping と呼ばれる行動が観察されるが、これは他のサメには見られないホホジロザメの特有の行動である。
奇網と呼ばれる毛細血管の熱交換システムが発達している為、体温を海水温よりも高く保つ事ができ、軟骨魚類の中では高い運動能力を獲得している。普段はゆったりと泳いでいるが、瞬間的には最高時速25-35 km程度を出すと言われ、海面から体が完全に飛び出す高さまで跳躍することもできる。これほどの運動能力は、他のサメでは高速遊泳を行うことで知られるアオザメやオナガザメに見られる程度である。
シャチやイルカなどの海棲哺乳類の知能とは比べられないが、魚類の中でも高度な知能を持ち、学習能力に優れ、獲物を襲う際には過去の成功と失敗の経験を生かすと言われている。仲間内で多彩な行動を取り、獲物を分けるなど、社会性を示すような行動も確認されている。
食性は動物食で、イルカやオットセイ、アザラシなどの海棲哺乳類を好み、魚類や海鳥も捕食する。クジラの死骸を食べることもある。またホホジロザメはよくエイを食べるが、エイの棘が内臓に引っかかることも珍しくない。体重の30%程の重量を食べると満腹になるといわれる。
硬骨魚類[4]や鯨類は最高時速50km以上を出す事も珍しくないため、狩りの際は奇襲を仕掛ける事が多い。南アフリカ沿岸のホホジロザメは、海面を泳ぐミナミアフリカオットセイを狙う際、海底側から高速で突進し、獲物に噛み付いたまま海面に飛び出す光景で知られている。
獲物を食いちぎる際、肉に刺さって欠けた歯を一緒に飲み込んで自身の内臓を傷つける場合があると言われている。獲物に喰いついて大ダメージを与えた後に放し、出血多量で死ぬのを待つ行動は、歯が折れるのを防ぐ為だと考えられている。
卵胎生で、子宮の中で卵から孵化した胎仔が、胎内に放出される未受精卵を食べて育つ母体依存型胎生であるが、妊娠初期は子宮ミルクを分泌する。現在確認されている中で、子宮ミルクを分泌するサメはホホジロザメのみである[5]。
妊娠期間については知られていないが、雌は1度に2 - 15尾前後の子どもを産む。産まれた子どもは体長1.2-1.5メートルの大きさで、しばらくは魚を中心に捕食し、大きくなると大型魚類や海棲哺乳類を襲うようになる。
天敵は人間やシャチ、他の大型のサメである。大型のサメは比較的小型のホホジロザメを捕食することもあり、また、同じホホジロザメ同士で、より大型の個体が小型の個体を捕食することもある。
シャチは偏食の習性があるのに加えて、抵抗されれば自身にも危険が及ぶホホジロザメを積極的に攻撃や捕食の対象にはしていないと見られているが、沖合型のシャチはサメ類を積極的に捕食しているという説もある。また、子供を連れているシャチは危険を除去する目的で積極的に攻撃を仕掛け、ホホジロザメを殺害する例が幾度も観察されている。シャチはサメをはじめとした軟骨魚類を襲う際に、身体をひっくり返して擬死状態に陥らせ、抵抗できなくしてから捕食する[6]。
ハンドウイルカの子イルカを捕食しようとしたホホジロザメが、成体のハンドウイルカに反撃される例も観察されている。内臓を守る硬い骨格を持たないサメは、イルカの体当たりを受けて内臓破裂で死ぬこともある。
ホホジロザメ属 Carcharodonの現生種は、ホホジロザメ C. carcharias 1種のみ。
ホホジロザメは、サメの中でも人を襲った記録が多く、さらに映画『ジョーズ』のモデルとなって以来、英語圏でMan eater sharkという俗称がつくほどに「人喰いザメ」のイメージが定着した。サメの中では世界最大のジンベエザメと並んで一般によく知られ、「サメ」と言えば、大口を開けたホホジロザメがイメージされることも多い。
巨大な体、大きな顎、鋭い歯をもち、泳ぐのが速く、獲物の探知に優れているなど捕食者としての能力の高さから、襲われれば最も危険なサメであり、世界中で死傷事故が発生している。
サーフィンの最中や、貝などの漁で潜水しているとき、海水浴場での遊泳中に襲われる場合が多い。噛み付かれると致命傷になることがしばしばあり、死に至らなくとも手足を切断されるような重傷を負うことがある。サメにより人が襲われる事故は、例えばオーストラリアだけで1791年から2006年までの約200年間に668件発生しており、その内191人が死亡している。
低水温に耐えられるホホジロザメは、温帯から亜寒帯の広い海に生息し、時期によっては亜熱帯海域にまで進出する。さらに沿岸域の浅い所で生活し、昼行性であるため、サメと人の活動が重なる機会の多さが、事故の起きる要因になっている。
空腹でない限りは何も襲わず、こちらから危害を加えなければ何もしてこないと考えられているが、主食となるアザラシと、水中にいる人間を見間違えて襲っているという見解がある。人を襲うのは、アザラシやオットセイなど海棲哺乳類を主食とする4-5メートル級の大型個体が多く、サーフィン板等の上で腹ばいになってパドリングする人間の動きや、ウェットスーツを着て足ヒレを動かす姿が、サメからはアザラシのシルエットと同じに見えるのだと考えられている。
サメ事故の予防策としては
などが挙げられるが、狂暴でない個体が突然人を襲うケースもあり、サメが人を襲う根本的な理由は解っていない為、ホホジロザメに限らずサメ類による事故の予防には、サメとの遭遇そのものを避ける事が重要になる。
「人食いザメ」のイメージから、他種のサメによる事故と混同される例もあるが、1876年〜2004年の間に確認された人身事故は224件あり、その内63件が死亡事故である。場所別に見ると、アメリカ西海岸が最も多く84件（7件）、次が南アフリカで47件（8件）、3番目はオーストラリアで41件（27件）（括弧内は死亡事故）。他に、地中海やニュージーランドでの被害も多い。日本では、2000年に1件の死亡事故が確認されている。上記のデータは国際サメ被害目録によるものであり、他にも下記のような事故が起きている。
常時動き続けなければ生存できないため飼育は非常に難しいとされ[8]、生体を飼育・展示している水族館はほとんどない。米国のモントレー湾水族館で若い雌を198日間飼育したが[9] 、その後この個体は海へ返されている。飼育を断念したのは、成長に従って水槽内の他の魚への危険が増したためであると水族館側は説明している。ほかに島根県立しまね海洋館で2002年に幼体を4日間飼育したことがある[9]。
2016年1月5日より沖縄県の沖縄美ら海水族館が読谷村沖の定置網にかかった体長約3.5メートルのオスの成体を飼育・展示し、成体では世界初の飼育例となったが、その個体は3日後の1月8日に死亡した[8][9]。
スティーヴン・スピルバーグ監督の出世作である映画『JAWS』に登場する「人喰いザメ」も、このサメである[10]。
代表的な人食いザメというイメージから、良くも悪くも人の注目を集めるサメであり、ジャンルを問わず数々の作品においてホホジロザメが登場したり、それをモチーフとしたキャラクターが登場している。
|date= (help)CS1 maint: Uses authors parameter
ホホジロザメ（頬白鮫、Carcharodon carcharias）は、ネズミザメ目ネズミザメ科ホホジロザメ属に分類されるサメ。本種のみでホホジロザメ属を形成する。ホオジロザメとも。「白い死神」とも呼ばれる。ホホジロザメの名称は日本魚類学会発行の日本産魚類目録に記載された標準和名である。
백상아리(백상어, Carcharodon carcharias)는 5대양의 얕은 연안에서 주로 서식하며 몸집이 현존하는 다른 포식성 상어들보다 큰 편이다.
백상아리는 세계에서 가장 큰 포식성 물고기이고, Carcharodon 속의 유일한 생존자이다. 바다의 최상위 포식자로 알려져 있으나 인간 때문에 멸종 위기에 처해 있으며, 큰 개체들의 경우 어부들에게 사냥 당하기도 한다. 큰 개체들은 사냥당한 사례가 없었으나, 최근 부산광역시에서 백상아리들이 어부들에게 사냥당한 일이 연이어 일어나기도 했다. 보통 수컷 기준으론 평균 길이 3 m ~ 3.8 m, 무게 522 kg ~ 721 kg 정도, 암컷 기준으론 평균 길이 4.6 m ~ 5.5 m, 무게 937 kg ~ 1351 kg 정도 나간다.
1981년까지는 백상아리가 수족관에서 11일 이상 생존한 기록이 없었다. 그 이후에 여러 시도를 한 끝에 약 1.7 m, 47 kg의 백상아리가 137일 동안 생존했었으나, 결국 바다로 돌려 보내졌다.
먹이는 전갱이, 방어, 참치, 가다랭이, 꽁치, 고등어, 갈치, 멸치이다. 그리고 먹이는 아니나 폐타이어, 깡통, 맥주병과 같은 소화할 수 없는 것을 삼키기도 하는 것으로 알려져 있다.
백상아리의 생식에 관해서는 아직 모르는 부분이 많다. 백상아리가 태어나는 장면은 한 번도 목격된 적이 없지만, 임신한 암컷들이 발견됨에 따라 뱃속에서 알을 부화하는 난태생으로 번식하며 약 11개월의 임신기간을 갖는다고 밝혀졌다.
백상아리의 새끼는 처음 1개월 동안 강력한 턱을 발달시키면서 어미의 뱃속에서 부화한다. 그러면서 아직 태어나지 않은 형제들을 잡아먹으면서 성장한다. 한배 새끼의 수는 1~10마리 정도이며, 3년 정도의 생식주기를 갖는다고 한다.
메갈로돈(Otodus megalodon)은 한때 백상아리의 조상으로 생각되기도 했었던 상어였지만, 이제는 과거 메갈로돈이 속해있던 카르카로클레스 속이라는 것 자체가 오토두스 속에 편입되어 사라져버렸기 때문에 백상아리와 다른 속이 되었다. 따라서 메갈로돈은 백상아리의 조상이 아니라해도 무방하다.
백상아리는 전 세계적으로 분포하며, 전 세계적으로 백상아리에게 공격받았다는 사례가 있다. 2002년 한해에만 66건의 백상아리 공격 사례가 있었으며, 그 중 14건은 인간에게 치명적인 상처를 입혔다고 한다. 피터 벤츨리저의 소설인 죠스(Jaws)의 영향으로 전 세계적으로 백상아리는 식인상어라는 오명을 쓰게 되었다. 그러나 몇몇 학자들은 백상아리의 공격이 먹이에게 가하는 것과는 다르다고 주장한다. 그들의 연구에 따르면 인간은 백상아리의 먹이로 적합하지 않으며 또한 백상아리는 인간을 먹지 않는다고 한다. 하지만, 단순히 낯선 것에 대한 호기심에서 무는 경우가 있다고 한다. 백상아리에게 공격받아 사망한 사람이 사망한 원인의 거의 대부분은 장기의 손상이나 혈액의 손실에 의한 것이라고 한다.
스포츠 낚시, 이빨과 턱뼈를 얻기 위한 밀렵과 해수욕장에 출몰하는 것을 막기 위해 하는 사살은 백상아리의 개체수를 빠르게 감소시키고 있다. 국제자연보호연맹(International Union for Conservation of Nature and Natural Resources undefined, IUCN)에서는 백상아리를 취약 등급으로 지정하였다. 또한 멸종위기에 처한 야생동식물종의 국제거래에 관한 협약(Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Flora and Fauna, CITES)에서는 백상아리를 부속서 2종으로 설정하여, 국가 간의 거래를 할 때는 반드시 수출허가가 필요하다. 일부 연안 국가에서는 백상아리를 보호종으로 지정하고 무단적인 포획과 사살을 금하고 있다.
백상아리(백상어, Carcharodon carcharias)는 5대양의 얕은 연안에서 주로 서식하며 몸집이 현존하는 다른 포식성 상어들보다 큰 편이다.
백상아리는 세계에서 가장 큰 포식성 물고기이고, Carcharodon 속의 유일한 생존자이다. 바다의 최상위 포식자로 알려져 있으나 인간 때문에 멸종 위기에 처해 있으며, 큰 개체들의 경우 어부들에게 사냥 당하기도 한다. 큰 개체들은 사냥당한 사례가 없었으나, 최근 부산광역시에서 백상아리들이 어부들에게 사냥당한 일이 연이어 일어나기도 했다. 보통 수컷 기준으론 평균 길이 3 m ~ 3.8 m, 무게 522 kg ~ 721 kg 정도, 암컷 기준으론 평균 길이 4.6 m ~ 5.5 m, 무게 937 kg ~ 1351 kg 정도 나간다.
