Samorostlík evropský neboli ploštičník evropský (Actaea europaea, syn. Cimicifuga europaea) je druh rostliny z čeledi pryskyřníkovité (Ranunculaceae).
Jedná se o zapáchající vytrvalou rostlinu dorůstající nejčastěji výšky 80–200 cm s krátkým silným oddenkem.[1][2] Lodyha přímá, zpravidla lysá, řidčeji trochu chlupatá a žláznatá. Listy jsou řapíkaté, horní krátce řapíkaté až přisedlé, zvláště dolní listy jsou velké, 2x–3x zpeřené, lístky jsou na okraji pilovité, zvláště koncové pak trojklané. Květy jsou v květenství, v bohatém terminálním větveném hroznu, květy jsou malé, krátce stopkaté. Kališních lístků je 5 (řidčeji 3–4), jsou zelenavé, podlouhle vejčité až podlouhlé, asi 3–4 mm dlouhé a 2–2,5 mm široké, brzy opadávají.[1] Korunních lístky jsou 4 (řidčeji 3–5), jsou zelenavé, nálevkovité, na spodu s nektariem.[1] Kvete v červenci až srpnu.[2] Tyčinek je nejčastěji 15–20, jsou delší než kališní a korunní lístky. Gyneceum je apokarpní, pestíků je několik. Plodem je měchýřek, na vrcholu zakončený krátkým zahnutým zobánkem. Měchýřky jsou v souplodí. Počet chromozomů je 2n=16.[1]
Samorostlík evropský roste přirozeně ve střední až východní Evropě, zhruba od České republiky po střední Ukrajinu.[3] V Asii je nahrazen příbuzným druhem Cimicifuga foetida.[4] V České republice roste jen na několika málo lokalitách, hlavně na Znojemsku, v Moravském krasu, v okolí Moravské Třebové a poblíž Bouzova.[1] Proto je veden jako kriticky ohrožený druh flóry ČR.[5]
Obrázky, zvuky či videa k tématu samorostlík evropský ve Wikimedia Commons
Samorostlík evropský neboli ploštičník evropský (Actaea europaea, syn. Cimicifuga europaea) je druh rostliny z čeledi pryskyřníkovité (Ranunculaceae).
Pluskwica europejska, pluskwica cuchnąca (Actaea europaea (Schipcz.) J.Compton) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. W starszym ujęciu taksonomicznym gatunek był zaliczany do rodzaju pluskwica (Cimicifuga) z nazwą naukową Cimicifuga europaea Schipcz., jednak według nowszych badań filogenetycznych gatunki z tego rodzaju zostały włączone do rodzaju Actaea[3].
Występuje w Europie. W Polsce jest dość rzadka. Główny obszar jej występowania to wyżyny na południu, dorzecze dolnej Wisły oraz Pojezierze Mazurskie. W Karpatach jest bardzo rzadka, podano ją z ok. 20 stanowisk[4]. Tutaj występuje głównie w Pieninach (Zielone Skałki, Upszar, Masyw Trzech Koron, Wąwóz Szopczański, Podskalnia Góra, pod Kopą Siana, podnóża Facimiecha, Małe i Wielkie Przechodki, Wysokie Skałki, Rabsztyn, Ligarki, Kiczora), poza nimi tylko na dwóch stanowiskach na Pogórzu Bukowskim i dwóch w Tatrach Zachodnich (Organy i Wąwóz Kraków)[4].
Bylina, hemikryptofit. Rośnie zwłaszcza w liściastych lasach oraz w zaroślach, szczególnie na ich obrzeżu. Preferuje świeże lub słabo wilgotne gleby o odczynie obojętnym lub zasadowym. Występuje głównie na próchnicznych rędzinach powstałych z wapieni, rzadko tylko na glebach brunatnych powstałych z lessu i na czarnoziemach. W górach występuje po regiel dolny. Najwyższe opisane jej stanowisko znajduje się w Wąwozie Kraków w Tatrach. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Owoce rozsiewane są przez zwierzęta (zoochoria), w sierść których wczepiają się specjalnymi haczykami. Roślina trująca, zawiera alkaloidy i glikozydy. Liczba chromosomów 2n=16[6].
Od 2014 roku roślina jest objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową[7]. W latach 1983–2014 znajdowała się pod ochroną ścisłą[8]. Umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii VU (narażony)[9]. Zagrożeniem dla gatunku jest zmniejszanie się powierzchni jej siedlisk i gospodarcze użytkowanie lasów, w czasie którego jej siedliska ulegają zniszczeniu. Wiele stanowisk jej występowania jest chronione w parkach narodowych, np. w Ojcowskim, Pienińskim, Roztoczańskim, Tatrzańskim. Tutaj zagrożone są tylko niektóre jej stanowiska w bezpośrednim sąsiedztwie szlaków turystycznych[4].
Z rośliny tej wytwarza się preparat Remens łagodzący objawy klimakterium u kobiet oraz dolegliwości związane z miesiączką: zmniejsza krwawienia, bóle brzucha, krzyżów, głowy i piersi, reguluje długość cyklu. Może być alternatywnie stosowany przez kobiety mające przeciwwskazania do terapii hormonalnej[10].
Pluskwica europejska, pluskwica cuchnąca (Actaea europaea (Schipcz.) J.Compton) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. W starszym ujęciu taksonomicznym gatunek był zaliczany do rodzaju pluskwica (Cimicifuga) z nazwą naukową Cimicifuga europaea Schipcz., jednak według nowszych badań filogenetycznych gatunki z tego rodzaju zostały włączone do rodzaju Actaea.
Багаторічна трава висотою 40–200 см з сильним кореневищем і прямим розгалуженим стеблом. Довгі черешкові листки мають широкі 3-х лопатеві листові пластини. Суцвіття — китиці з квітів зеленувато-білого кольору. Насіння еліпсоїдне, коричневого кольору. Рослина неприємно пахне, але квіти пахнуть медом[1].
Поширений у Європі (Білорусь, Чехія, Словаччина, Угорщина, Польща, Румунія, Україна); вимер: Австрія, Молдова[2][3].
Це незавершена стаття про Жовтецеві.
Багаторічна трава висотою 40–200 см з сильним кореневищем і прямим розгалуженим стеблом. Довгі черешкові листки мають широкі 3-х лопатеві листові пластини. Суцвіття — китиці з квітів зеленувато-білого кольору. Насіння еліпсоїдне, коричневого кольору. Рослина неприємно пахне, але квіти пахнуть медом.
Actaea europaea là một loài thực vật có hoa trong họ Mao lương. Loài này được (Schipcz.) J.Compton mô tả khoa học đầu tiên năm 1998.[1]
Bài viết về chủ đề phân họ mao lương Ranunculoideae này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Actaea europaea là một loài thực vật có hoa trong họ Mao lương. Loài này được (Schipcz.) J.Compton mô tả khoa học đầu tiên năm 1998.
Actaea europaea (Schipcz.) J.Compton
Синонимы
Клопого́н европе́йский (лат. Actāea europāea) — многолетнее травянистое растение; вид рода Воронец семейства Лютиковые (Ranunculaceae). Занесён в Красную книгу Белоруссии 1-го и 2-го изданий (1981, 1993). Охраняется также в Польше. Всё растение (кроме цветков) обладает неприятным запахом. Ядовито.
Растение высотой от 40 до 120 см с толстым корневищем. Стебель прямостоячий, голый, ветвистый. Листья длиночерешчатые, очередные дважды и трижды непарноперисторассечённые. Цветки зеленовато-белые, пахнут мёдом, собраны в кистевидную метёлку. Цветёт в июле-августе
Плоды — многолистовки. Семена многочисленные, мелкие. Покрытые прямо отстоящими светло-коричневыми пленчатыми чешуйками.
Растёт на юго-востоке и в центре Европы, в предгорьях Карпат. Полутенелюбивое и тенелюбивое лесное растение.
Клопого́н европе́йский (лат. Actāea europāea) — многолетнее травянистое растение; вид рода Воронец семейства Лютиковые (Ranunculaceae). Занесён в Красную книгу Белоруссии 1-го и 2-го изданий (1981, 1993). Охраняется также в Польше. Всё растение (кроме цветков) обладает неприятным запахом. Ядовито.
