Lo romèc (var. rome, romi, romec, rómec, rumec, romèga, romdre, romze; gasc. arromèc, arromèt, gavarra/gauarra, auarra) (Rubus fruticosus) es un arbust espinós de la familha de las rosacèas, fòrça comun dins las regions temperadas, que dona un fruch comestible: l'amora. Se cal pas confondre amb l'amorier, que lo fruch es tanben nomenat « amora » pro similars.
Lo romèc es un arbrilhon vivaç per sas tijas sosterranhas, produsent cada an de tijas aerianas novèlas que vivon dos ans, ne fructificant la segonda annada. Las tijas e los peciòls de las fuèlhas pòrtan d'agulhons acerats. Las tijas arcadas pòdon aténher tres a quatre mètres de long, e lor tèrme rejonh lo sol la lo segond an e s'enrasiga, donant enseguida de novèlas tijas que colonizan rapidament lo terren.
La planta nitrofila forma lèu de bartases impenetrables: un romegàs.
Las fuèlhas tipicas, altèrnas, son compausadas palmadas e denticuladas, de cinc o set foliòls en general.
Las flors, blancas o blanc rosat, de dos a tres centimètres de diamètre, son regropadas en corimbes. An cinc sepals, cinc petals e fòrça etaminas e carpèlas.
Los fruichs son negres blavencs a maturitat, cap a setembre. Son de fruchs compausats formats de l'agregacion de las carpèlas modificats e transformats en pichonas drupas que demoran aderentas al receptacle floral.
D'animals son amators d'amoras o de fuèlhas de romec. Es mellifèra e es la planta òsta de las canilhas de de parpalhons, coma lo Macrothylacia rubi, lo Lasiocampa quercus, la Boloria (Clossiana) dia, lo Brenthis daphne, lo Brenthis ino, lo Pyrgus alveus, lo Spialia sertorius. En mai dels insèctes, lo muscardin, un pichon rosegaire ros, viu sovent dins los romegases e lo romec es una de las noirituras apreciadas en ivèrn pels cabiròls. Fòrça aucèls se noirisson de fruchs, fasent tanben l'espandiment de las granas.
Mai, los romècs abrigan de grands mammifèrs, coma los singlars e los rainals. Lo romec presenta donc un interés cinegetic e ecologic dins son airal d'origina. Mas dins los païses ont se presenta coma una espècia invasiva, en Austràlia per exemple, favoriza la proliferacion d'aqueles animals eles tanben invasius e noisibles.
Aquela espècia es originària d'Eurasia. Se naturalizèt un pauc partot. Es sovent considerada coma planta envasissenta.
L'arbust presentat al monastèri de Santa Catarina del Sinai coma essent lo « Boisson ardent » de la Bíblia es un romec.
Existisson de varietats d'òrt, coma Inermis, varietat sens espinas.
Lors fruchs, las amoras, fòrça ricas en diferentas formas de vitamina B (levat B12) e vitamina C (36 mg/100 g), son consomits cruds, sos o dins d'ensaladas de fruchs, o cuèch en tartas, siròps, geladèa e confituras. Se congelan plan. Se'n fa de bevendas alcolizadas e de vinagre aromatizat a l'amora.
Los fruchs de totas las autras espècias son tanben comestibles.
S'utiliza tanben la rusca per la banastariá.
Las fuèlhas secadas e los joves brots fermentats son utilizats en tisanas per lors proprietats astringentas. Balhan de tanin e de la vitamina C.
Lo romèc (var. rome, romi, romec, rómec, rumec, romèga, romdre, romze; gasc. arromèc, arromèt, gavarra/gauarra, auarra) (Rubus fruticosus) es un arbust espinós de la familha de las rosacèas, fòrça comun dins las regions temperadas, que dona un fruch comestible: l'amora. Se cal pas confondre amb l'amorier, que lo fruch es tanben nomenat « amora » pro similars.
