dcsimg

Ciżmówka płaska ( Polish )

provided by wikipedia POL

Ciżmówka płaska (Crepidotus applanatus (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Crepidotus, Inocybaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1796 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus applanatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1857 r. P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Crepidotus[1].

Synonimy naukowe[2].:

  • Agaricus applanatus Pers. 1796
  • Agaricus globiger Berk. 1872
  • Agaricus putrigenus Berk. & M.A. Curtis 1859
  • Crepidotus applanatus (Pers.) P. Kumm. 1871 var. applanatus
  • Crepidotus applanatus var. diversus Hesler & A.H. Sm. 1965
  • Crepidotus applanatus var. globiger (Berk.) Pilát 1948
  • Crepidotus applanatus var. madagascariensis Henn.
  • Crepidotus applanatus var. phragmocystidiosus Hesler & A.H. Sm. 1965
  • Crepidotus applanatus var. subglobiger Singer8 1973
  • Crepidotus globiger (Berk.) Sacc. 1887
  • Crepidotus putrigenus (Berk. & M.A. Curtis) Sacc. 1887

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten ma też nazwy: skórzak przypłaszczony, ciżmówka spłaszczona[3].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 1-3 cm, kształt wachlarzowaty lub półkulisty. Do podłoża przyrasta bokiem. Jest higrofaniczny. Powierzchnia gładka i matowa, u młodych owocników biaława, z czasem staje się coraz ciemniejsza; kremowa, beżowa i na koniec brunatna. Brzeg kapelusza jest ostry, początkowo podwinięty. Na owocnikach w stanie wilgotnym jest nieco prążkowany[4].

Blaszki

Szerokie, u młodych owocników białawe, później od zarodników stają się kremowe, na koniec ochrowobrązowe[4].

Trzon

Niewielki trzon występuje tylko u młodych owocników, u starszych zanika, lub jest mało widoczny[4].

Miąższ

Cienki, początkowo biały, z czasem staje się kremowy. Smak i zpach niewyraźny[4].

Wysyp zarodników

Brązowy. Zarodniki kuliste, bardzo drobno punktowane lub chropowate. Czasami te chropowatości są tak drobne, że trudne do zauważenia. Rozmiar 4-6 μm[5].

Występowanie i siedlisko

W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego lub rzadkości występowania[6].

Rośnie na butwiejącym drewnie drzew liściastych, szczególnie na bukach, klonach, jesionach, na drzewach iglastych bardzo rzadko. Zazwyczaj występuje grupami[4].

Znaczenie

Saprotrof, grzyb niejadalny[4]. W Europie gatunek ten ze względu na marne walory smakowe i niewielki rozmiar nie jest zbierany do celów spożywczych[4]. W Hongkongu jest grzybem jadalnym[7].

Gatunki podobne

Istnieje wiele podobnych gatunków ciżmówek. W pewny i prosty sposób można rozpoznać tylko ciżmówkę miękką (Crepidotus mollis), gdyż ma charakterystyczną galaretowatą warstwę pod skórką. Pewne rozróżnienie pozostałych gatunków zazwyczaj nie jest możliwe bez badań mikroskopowych[8].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-15].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-09-15].
  3. Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g Grzybland. Ciżmówka płaska. [dostęp 2012-12-07].
  5. MushroomEXpert. Crepidotus applanatus. [dostęp 2012-12-07].
  6. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  7. Eric Boa: Wild edible fungi : A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.
  8. Atlas grzybów. Ciżmówka. [dostęp 2012-12-07].
license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL

Ciżmówka płaska: Brief Summary ( Polish )

provided by wikipedia POL

Ciżmówka płaska (Crepidotus applanatus (Pers.) P. Kumm.) – gatunek grzybów należący do rodziny strzępiakowatych (Inocybaceae).

license
cc-by-sa-3.0
copyright
Autorzy i redaktorzy Wikipedii
original
visit source
partner site
wikipedia POL