Rozsypek srebrzysty (Phlyctis argena (Ach.) Flot.) – gatunek grzybów należący do rodziny Phlyctidaceae[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phlyctidaceae, Ostropales, Ostropomycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1799 Erik Acharius nadając mu nazwę Lepraria argena. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1997 J. Ch. Flotow, przenosząc go do rodzaju Phlyctis[1]. Synonimy nazwy naukowej[3]:
Nazwa polska według W. Fałtynowicza[2].
Tworzy skorupiastą, cienką plechę. Jej powierzchnia zazwyczaj jest nierówna, popękana i pomarszczona, rzadziej gładka i jednolita. Ma barwę białawą lub białoszarą, czasami z czerwonawym odcieniem. Na obrzeżach często występuje jaśniejsze przedplesze o szerokości ok. 1 cm. Plecha pokryta jest licznymi soraliami. Początkowo są one drobne i wgłębione, ale z czasem rozrastają się, stają się płaskie lub nieco wypukłe i zlewają się w duże płatowate skupiska o nieregularnym kształcie, które czasami pokrywają większą część plechy. Mają barwę, białawą, żółtawą lub jasnoszarą, czasami czerwonawą i grubość 90-125 μm[4][5]. Kora plechy jest szara, rdzeń biały i znajdują się w nim glony protokokkoidalne o średnicy ok. 18 μm. Obłocznia ma grubość do 240 μm[5].
Owocniki występują bardzo rzadko. Są to apotecja lekanorowe o średnicy 0,2-0,4 mm znajdujące się na nieregularnego kształtu, spłaszczonych brodawkach z urwistkami. Mają szaroczarne i obficie białawo oprószone tarczki. Zarodniki elipsoidalne, bezbarwne o rozmiarach 60-150 × 25-50 μm. Nie posiadają spiczastych, hialinowych końców. Są wielokomórkowe i w jednym worku powstaje tylko jeden zarodnik[4]. Pyknidy występują rzadko. Są półkuliste lub kuliste, czarne i pokryte nalotem zarodników o rozmiarach 3-3,5 × 0.75-1 μm[5].
Reakcje barwne: K + żółty lub pomarańczowo czerwony, C -, KC -, P + żółty do pomarańczowego. Kwasy porostowe: kwas norstiktowy i śladowe ilości kwasu konnorstiktowego[5].
Występuje na całej półkuli północnej (w Afryce tylko w Maroku i Libii). W Europie na północy sięga po 66,65° szerokości geograficznej (na Półwyspie Skandynawskim), w Ameryce po 61 stopień (w prowincji Quebec w Kanadzie). Występuje także na niektórych wyspach (na Azorach, Wyspach Kanaryjskich). Najbliżej równika występuje w Hongkongu i na południowo-zachodnim skrawku Półwyspu Arabskiego. Na półkuli południowej odnotowano jego występowanie tylko na Malediwach[6]. W Polsce jest pospolity na obszarze całego kraju, zarówno na niżu, jak i w górach[4]. Swoje szerokie rozprzestrzenienie zawdzięcza dużej odporności na zanieczyszczenia powietrza. Wyniki przeprowadzonych badań naukowych wskazują, że podczas gdy inne gatunki porostów zmniejszają swój zasięg, rozsypek srebrzysty na badanych obszarach zwiększa go[7][8].
Występuje na drzewach rosnących na otwartych terenach, lub w świetlistych lasach. Rośnie głównie na korze drzew liściastych, na korze drzew iglastych dużo rzadziej, czasami również na drewnie i rzadko na piaskowcach[4]. W Polsce obserwowano jego występowanie na licznych gatunkach drzew liściastych, z iglastych na jodle, modrzewiu, sośnie i jałowcu[2].
Rozsypek srebrzysty (Phlyctis argena (Ach.) Flot.) – gatunek grzybów należący do rodziny Phlyctidaceae. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów.
.JPG)
