Phlyctis argena ist eine in Mitteleuropa häufige Krustenflechtenart, die hauptsächlich auf Borke wächst.
Der weißliche bis graue, meist dünnkrustige Thallus (zum deutlich begrenzten Rand oft heller werdend) bricht gegen die Lagermitte unregelmäßig großflächig körnig-sorediös auf. Apothecien sind sehr selten (dann schwarz, weiß bereift und eingesenkt, bis 0,4 mm im Durchmesser). Die Photobionten gehören den Grünalgenarten Myrmecia reticulata Tscherm.-Woess 1951[1] sowie Dictyochloropsis splendida[2] an.
Phlyctis argena ist wahrscheinlich weltweit verbreitet, so in Bayern,[3] in Skandinavien,[2] der Türkei,[4] auf den Azoren,[5] in Nordamerika[6] oder Malaysia.[7] Sie weist eine breite ökologische Amplitude auf und wächst bevorzugt auf glatter bis rissiger Rinde von Laubbäumen, zuweilen auf Nadelholz,[4] selten auch auf Silikatgestein.
Extrakten aus Phlyctis argena werden aufgrund ihrer antimikrobiellen, entzündungshemmenden und antioxidativen Eigenschaften günstige pharmakologische Wirkungen zur Behandlung von Hautkrankheiten, Fieber, Geschwüren und Diabetes sowie Verdauungsproblemen zugeschrieben.[7]
Phlyctis argena ist eine in Mitteleuropa häufige Krustenflechtenart, die hauptsächlich auf Borke wächst.
Phlyctis argena is a species of crustose lichen.[1]
Phlyctis argena has a thin crustose thallus that is white, greyish or green-grey in colour. The identification can be confirmed with the spot test application a drop of potassium hydroxide (K-test) to the thallus, which will turn yellow and then red.
Widespread, including Africa, Asia, Europa and North America.
Phlyctis argena usually grows as a generalist epiphyte on the bark of deciduous trees, especially Salix cinerea and Fraxinus excelsior. It also occasionally grows on stone, such as gravestones.
The lichen is a generalist epiphyte of deciduous trees and is acidophilic. Its abundance appears to have increased generally since the 1970s, possibly in responses to changes in pollution levels[2]
The etymology of the genus name, Phlyctis, comes from the obsolete medical term phlyctidium, meaning a large blister. The species epithet, argena, is derived from the latin "argentum", meaning silver.
The following varieties of Phlyctis argena have been described:
Phlyctis argena is a species of crustose lichen.
Rozsypek srebrzysty (Phlyctis argena (Ach.) Flot.) – gatunek grzybów należący do rodziny Phlyctidaceae[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Phlyctidaceae, Ostropales, Ostropomycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1799 Erik Acharius nadając mu nazwę Lepraria argena. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1997 J. Ch. Flotow, przenosząc go do rodzaju Phlyctis[1]. Synonimy nazwy naukowej[3]:
Nazwa polska według W. Fałtynowicza[2].
Tworzy skorupiastą, cienką plechę. Jej powierzchnia zazwyczaj jest nierówna, popękana i pomarszczona, rzadziej gładka i jednolita. Ma barwę białawą lub białoszarą, czasami z czerwonawym odcieniem. Na obrzeżach często występuje jaśniejsze przedplesze o szerokości ok. 1 cm. Plecha pokryta jest licznymi soraliami. Początkowo są one drobne i wgłębione, ale z czasem rozrastają się, stają się płaskie lub nieco wypukłe i zlewają się w duże płatowate skupiska o nieregularnym kształcie, które czasami pokrywają większą część plechy. Mają barwę, białawą, żółtawą lub jasnoszarą, czasami czerwonawą i grubość 90-125 μm[4][5]. Kora plechy jest szara, rdzeń biały i znajdują się w nim glony protokokkoidalne o średnicy ok. 18 μm. Obłocznia ma grubość do 240 μm[5].
Owocniki występują bardzo rzadko. Są to apotecja lekanorowe o średnicy 0,2-0,4 mm znajdujące się na nieregularnego kształtu, spłaszczonych brodawkach z urwistkami. Mają szaroczarne i obficie białawo oprószone tarczki. Zarodniki elipsoidalne, bezbarwne o rozmiarach 60-150 × 25-50 μm. Nie posiadają spiczastych, hialinowych końców. Są wielokomórkowe i w jednym worku powstaje tylko jeden zarodnik[4]. Pyknidy występują rzadko. Są półkuliste lub kuliste, czarne i pokryte nalotem zarodników o rozmiarach 3-3,5 × 0.75-1 μm[5].
Reakcje barwne: K + żółty lub pomarańczowo czerwony, C -, KC -, P + żółty do pomarańczowego. Kwasy porostowe: kwas norstiktowy i śladowe ilości kwasu konnorstiktowego[5].
Występuje na całej półkuli północnej (w Afryce tylko w Maroku i Libii). W Europie na północy sięga po 66,65° szerokości geograficznej (na Półwyspie Skandynawskim), w Ameryce po 61 stopień (w prowincji Quebec w Kanadzie). Występuje także na niektórych wyspach (na Azorach, Wyspach Kanaryjskich). Najbliżej równika występuje w Hongkongu i na południowo-zachodnim skrawku Półwyspu Arabskiego. Na półkuli południowej odnotowano jego występowanie tylko na Malediwach[6]. W Polsce jest pospolity na obszarze całego kraju, zarówno na niżu, jak i w górach[4]. Swoje szerokie rozprzestrzenienie zawdzięcza dużej odporności na zanieczyszczenia powietrza. Wyniki przeprowadzonych badań naukowych wskazują, że podczas gdy inne gatunki porostów zmniejszają swój zasięg, rozsypek srebrzysty na badanych obszarach zwiększa go[7][8].
Występuje na drzewach rosnących na otwartych terenach, lub w świetlistych lasach. Rośnie głównie na korze drzew liściastych, na korze drzew iglastych dużo rzadziej, czasami również na drewnie i rzadko na piaskowcach[4]. W Polsce obserwowano jego występowanie na licznych gatunkach drzew liściastych, z iglastych na jodle, modrzewiu, sośnie i jałowcu[2].
Rozsypek srebrzysty (Phlyctis argena (Ach.) Flot.) – gatunek grzybów należący do rodziny Phlyctidaceae. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do grupy porostów.
.JPG)
