Borowik oprószony (Xerocomellus pruinatus (Fr.) Šutara) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Xerocomellus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w roku 1835 Firies i Hök nadając mu nazwę Boletus pruinatus. W 1888 r. Quélet przeniósł go do rodzaju Xerocomus (podgrzybek). Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 2008 Šutara, przenosząc go do rodzaju Xerocomellus[1].
Nazwę polską (borowik oprószony lub podgrzybek oprószony) podał Władysław Wojewoda w 2003, dawniej w polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był także jako grzyb oprószony[3]. W atlasach grzybów opisywany był też pod nazwą podgrzybek aksamitny[4]. Wszystkie te nazwy są jednak niespójne z obecną nazwą naukową; według Index Fungorum gatunek ten nie należy ani do rodzaju borowik, ani podgrzybek, lecz do nie posiadającego na razie polskiej nazwy rodzaju Xerocomellus.
Średnica 3-10 cm, kształt płasko-łukowaty lub poduchowaty. Skórka aksamitna, sucha i jednolicie ubarwiona na kolor czerwonobrązowy lub ciemnobrązowy. Uszkodzone miejsca zmieniają barwę na czerwonobrązową. Charakterystyczną cechą tego gatunku, różniącą go od innych podobnych jest to, że jego kapelusz na starość i podczas suchej pogody nie pęka na poletka[5][4].
U młodych okazów bladoochrowe później bladożółte, uszkodzone sinieją. Pory początkowo białawe, później żółte lub żółtozielone[4].
Wysokość 5-10 cm, grubość 1-2 cm, walcowaty, pełny i twardy. Skórka podłużnie włóknista, na żółtym tle z czerwonobrązowymi wybarwieniami, z wyjątkiem górnej części pod kapeluszem, gdzie zawsze jest żółty[4].
Żółty, soczysty i dość twardy, w trzonie włóknisty. Po uszkodzeniu nieco sinieje, smak owocowy, zapach przyjemny[4].
Wysyp zarodników brązowy. Zarodniki gładkie i grubościenne, o barwie brązowej lub oliwkowo-zielonej, nieco wrzecionowate, bez kropli w środku. Rozmiar: 11,5-14 × 4,5-5,5 µm. Podstawki z czterema sterygmami. Cystydy występujące na krawędzi porów są maczugowate lub wrzecionowate i dość liczne, cystydy na powierzchni rurek mają podobny kształt, ale są nieliczne[6]
Rośnie w różnego typu lasach iglastych i liściastych. Owocniki pojawiają się od września do listopada, najobficiej po ochłodzeniu[4].
Grzyb jadalny, jednak często robaczywy, a podczas wilgotnej pogody szybko opanowywany przez pleśń[5].
.JPG)
Borowik oprószony (Xerocomellus pruinatus (Fr.) Šutara) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae).
.JPG)
