Przywra chińska[2][3][4] (Clonorchis sinensis) – gatunek pasożytniczej przywry zaliczanej do podgromady wnętrzniaków (Digenea). Wywołuje chorobę zwaną klonorchozą, jej żywicielem ostatecznym jest m.in. człowiek[2].
Naturalnie występuje na Dalekim Wschodzie[5][6]. Jest endemitem Azji Południowo-Wschodniej[2][3][4] (Chiny, Tajwan, Korea, Japonia, Wietnam), ale odnotowuje się przypadki jego występowania na całym świecie, w efekcie zawleczenia np. z importowanymi rybami[2][3] (np. na Hawajach)[3].
Ma czerwonawe[4], szpatułkowate ciało, wydłużone z przodu i zaokrąglone z tyłu. Osiąga długość 10–25 mm i szerokość 3–5 mm[2][3][4]. Przyssawka brzuszna zlokalizowana jest w odległości 1/3 długości ciała (licząc od przodu) i jest mniejsza od przyssawki gębowej. Po bokach ciała, w środkowej jego części, zlokalizowane są żółtniki[2]. Przewód pokarmowy składa się z umięśnionej gardzieli, krótkiego przełyku oraz jelita rozgałęzionego na dwa ślepo zakończone ramiona, biegnące do końca ciała[4]. Gatunkową cechą diagnostyczną są dwa duże, głęboko płatowate lub rozgałęzione jądra w tylnej części ciała i jeden mały, lekko płatowaty, owalny jajnik leżący w 1/3 długości ciała (licząc od tyłu)[2][3][4]. Między nim a przyssawką brzuszną znajdują się pętle macicy. Tuż przed przyssawką brzuszną znajduje się otwór płciowy, zaś na samym końcu ciała jest mały otworek, będący zakończeniem esowatego kanału wydalniczego[4].
Jego jaja mają 26–35 µm długości i 10–19 µm szerokości[2][4]. Otoczone są cienką, jasnożółto-brązową otoczką[2] z wieczkiem na przednim biegunie i małym wyrostkiem na tylnym[2][4].
Pasożytuje w przewodach żółciowych w wątrobie człowieka[2][3][4][5][6] oraz innych ssaków spożywających mięso (np. kota, psa, świni)[3][4]. Postać dorosła może wytwarzać w ciągu doby nawet 1000 jaj[2] (każde z nich zawiera w sobie w pełni ukształtowane miracidium[4]), które są wydalane do środowiska wraz z kałem, a następnie zjadane przez słodkowodne ślimaki[2][4] z rodzajów: Parafossarulus, Bulimus, Semisulcospira, Alocinma i Melanoides, będących pierwszym żywicielem pośrednim[2]. Najczęściej są to: Parafossarulus manchouricus[3][6] i P. striatulus[3], Bulinus fuchsianus oraz Alocinma longicornis[3][4]. W ich żołądkach wylęgają się miracidia, które aktywnie przechodzą do jamy ciała ślimaka, by tam przekształcić się w sporocysty, tworzące po miesiącu redie. Te zaś po 4–5 tygodniach przekształcają się w cerkarie, charakteryzujące się masywnym i długim ogonkiem[4].
W tym stadium opuszczają one ciało ślimaka. Pływając swobodnie reagują błyskawicznie na ruch wody wywołany przez przepływającą obok rybę (drugi żywiciel pośredni) i przyczepiają się do jej skóry. Następnie, dzięki wydzielinie gruczołów penetracyjnych, przedostają się do wnętrza jej ciała[4], po czym lokują się w jej mięśniach[2][4] i w ciągu 6 tygodni rozwijają w encystowane[4] metacerkarie[2][4]. Jak dotąd odnotowano występowanie tego pasożyta u 34 gatunków ryb[3], zaliczanych do rodzin: karpiowatych[3][4], babkowatych, błędnikowatych, łososiowatych[3] i okoniowatych[4].
Metacerkaria jest postacią inwazyjną dla żywiciela ostatecznego[4] (np. człowieka), który może się zarazić zjadając surowe, niedogotowane lub źle uwędzone ryby. Postacie dorosłe ekscystują z metacerkarii w dwunastnicy[2][3][4], skąd przewodem żółciowym wspólnym przemieszczają się do wątroby[3], gdzie osiągają dojrzałość płciową[4]. Wskutek mechanicznego podrażnienia oraz działania produktów metabolizmu pasożyta dochodzi do stanu zapalnego nabłonka przewodów[3]. Chorobę tę nazywa się klonorchozą[2] i szacuje się, że na całym świecie jest na nią chorych 10[4] lub nawet 20 milionów ludzi[3].
Przywra chińska (Clonorchis sinensis) – gatunek pasożytniczej przywry zaliczanej do podgromady wnętrzniaków (Digenea). Wywołuje chorobę zwaną klonorchozą, jej żywicielem ostatecznym jest m.in. człowiek.
Naturalnie występuje na Dalekim Wschodzie. Jest endemitem Azji Południowo-Wschodniej (Chiny, Tajwan, Korea, Japonia, Wietnam), ale odnotowuje się przypadki jego występowania na całym świecie, w efekcie zawleczenia np. z importowanymi rybami (np. na Hawajach).
