Hylotelephium maximum (L.) J. Holub

Hylotelephium maximum

L'Hylotelephium maximum ou Grand orpin est une plante vivace de la famille des Crassulacées.

Synonymes

• Sedum telephium subsp. maximum
• Sedum maximum

Description

Le grand orpin est une plante vivace de 30 à 90 cm, très robuste, glabre, à souche épaisse et à tige raide et feuillée. Les feuilles sont ovales, entières, longues de 2 à 4 cm, de couleur glauque. Les fleurs sont jaunâtres, pédicellées et disposées en corymbes.

Habitat et répartition

Cette crassulacée est une plante montagnarde qu'on retrouve dans un certain nombre de massifs montagneux européens (jusqu'au Caucase) et en Europe du nord. En France, elle est présente dans les Alpes, le Massif central et les Pyrénées. On la trouve sur les rochers ou dans les bois, sur substrat siliceux uniquement.

Photos

• 
• Grand Orpin dans les monts d'Aubrac (Massif central)

Notes et références

Kwiatostan

Rozchodnik wielki, rozchodnikowiec wielki (Sedum maximum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny gruboszowatych. Pochodzi z Europy. W Polsce rozpowszechniony w Sudetach i Karpatach oraz na Pogórzu.

Nazewnictwo

• Nazwę Sedum maximum podaje Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski^[2]. Według nowszych ujęć taksonomicznych nie jest to odrębny gatunek, lecz podgatunek i ma nazwę naukową Hylotelephium telephium (L.) H. Ohba subsp. maximum (L.) H. Ohba (Bot. Mag. (Tokyo) 90(1017):53. 1977)^[3]. Należy więc do rodzaju rozchodnikowiec (Hylotelephium)^[4] i prawidłowa jego nazwa polska to rozchodnikowiec wielki.
• Synonimy^[3]: Sedum maximum (L.) Suter, Sedum telephium subsp. maximum (L.) Krock.

Morfologia

Łodyga

Wzniesiona, mięsista, często o czerwonawym zabarwieniu, dorastającą do 60 cm wysokości.

Liście

Mięsiste, płaskie, duże, jajowate bez ogonków, nierówno ząbkowane. Ułożone w okółkach po trzy lub naprzeciwległe. Górne liście sercowatą nasadą na wpół obejmują łodygę.

Kwiaty

O barwie żółtej, zielonożółtej czasami białej lub jasnoróżowej. Zebrane w duże, gęste, rozgałęzione i zwarte baldachy. Kwiaty promieniste, 5-krotne, pręciki o brudnożóltych pylnikach są dłuższe od płatków.

Owoce

Wielonasienne torebki (mieszki).

Korzenie

Bulwiaste, zgrubiałe.

Biologia i ekologia

Bylina, geofit, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września. Związana z sucholubnymi murawami o dużej przepuszczalności wody, porastającymi wapienne zbocza oraz okolice piarżysk. Występuje w górach do wysokości 1800 m n.p.m. Rośnie na glebach suchych, kamienistych, piaszczystych chętnie z zawartością wapnia. Rozchodnik wielki jest sukulentem, rośnie na podłożu suchym o dużej przepuszczalności, dlatego ze względu na niedobory wody przystosował się do trudnych warunków, gromadząc zapasy wody w liściach i łodygach.

Zastosowanie

• Roślina ozdobna: Jest jednym z rzadziej u nas uprawianych rozchodników. Nadaje się do ogrodów skalnych oraz do ogrodów naturalistycznych. Jako sukulent jest wytrzymały na suszę. Gleba nie musi być żyzna, ale nie może być stale podmokła. Może być uprawiany z nasion, najłatwiej jednak rozmnażać go z sadzonek, lub przez podział rozrośniętej kępy.
• Roślina lecznicza: intensywnie wykorzystywana była w ziołolecznictwie ludowym przy chorobach reumatycznych.
• Sztuka kulinarna: stosowana w kuchni ludowej, z młodych soczystych pędów i liści przyrządzano sałatę.

Ciekawostki

• Rozchodnik cieszył się dużą popularnością wśród górali pienińskich. Wierzono, że jego korzeń zawieszony między łopatkami na nitce lub rzemyku chroni przed bólami reumatycznymi. W dzień św. Jana zrywano roślinę i wieszano między powałą a belkami. Jeśli ziele długo pozostawało zielone, wróżyło to domownikom długie życie i pomyślność.
• Roślina żywicielska dla gąsienic motyli: niepylaka apollo i modraszka orion.

Przypisy

Bibliografia

1. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
2. Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.

• angielski
• biały
• błękitny
• Ewersa
• Forstera
• gęstolistny
• karpacki
• kamczacki
• kaukaski
• lubczykowy
• łopatkowaty
• mieszańcowy
• Morgana
• naskalny
• okazały
• oregoński
• ościsty
• ostry
• purpurowy
• Siebolda
• siny
• sześciorzędowy
• wielki

• 1 Будова
• 2 Поширення та середовище існування
• 3 Практичне використання
• 4 Див. також
• 5 Примітки
• 6 Джерела

1. ↑ Sedum maximum // The Plant List - http://www.theplantlist.org/tpl/record/kew-2483346

Sedum maximum là một loài thực vật có hoa trong họ Crassulaceae. Loài này được (L.) Suter miêu tả khoa học đầu tiên năm 1802.^[1]

Chú thích

Liên kết ngoài

• Phương tiện liên quan tới Sedum maximum tại Wikimedia Commons
• Dữ liệu liên quan tới Sedum maximum tại Wikispecies
• Vườn thực vật hoàng gia Kew; Đại học Harvard; Australian Plant Name Index (biên tập). “Sedum maximum”. International Plant Names Index. Truy cập ngày 16 tháng 7 năm 2013.

Bài viết chủ đề họ Lá bỏng này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s