Medlar

Φυλλώματα και καρποί μεσπιλιάς (πολεμιδιάς)

Η μεσπιλιά ή μακεδονική μουσμουλιά είναι δενδρύλιο της οικογενείας (Rosaceae) και ανήκει στο είδος Mespilus germanica (Μεσπιλέα η γερμανική)^[1]. Παρά το βοτανικό της γερμανικό όνομα είναι αυτοφυής στην Μικρά Ασία και αναφέρεται στην αρχαιοελληνική γραμματεία ως μέσπιλον^[2] από όπου πέρασε και στη λατινική γλώσσα ως mespilium. Αναφέρονται και διάφορες άλλες ποικιλίες με την ονομασία αμαμηλίς, αλλά και επιμηλίς. Στα κυπριακά λέγεται πολεμιδιά και τα φρούτα πολεμίδια, μάλλον παραφθορά του επιμηλίς.

Μόνο στην αγγλική γλώσσα λεκτικά γίνεται διάκριση της μεσπιλιάς ως medlar και της μουσμουλιάς ως loquat. Έχει στρόγγυλους καρπούς σε καφέ χροιά με πλατιά σέπαλα στον μίσχο και όχι ωοειδείς και κίτρινους καρπούς, όπως τα μούσμουλα. Οι σύγχρονες ποικιλίες είναι ιαπωνικές και γλυκύτερες κατά την ωρίμανση από την γνωστή μεσπιλιά. Είναι φρούτο που γλυκαίνει και γίνεται φαγώσιμο μόνον αν πιάσουν οι παγωνιές ή αν αποθηκευτεί μέσα στα άχυρα.^[3]

Φρασεολογίες

Φρούτο χωρίς παράγωγα προϊόντα γιατί δεν το βρίσκουμε ούτε ως μαρμελάδα ούτε ως παγωτό ούτε ως γλύκισμα παρά μόνο ως μουσμουλί χρώμα στο ρεμπέτικο τραγούδι το ειρηνάκι με το μουσμουλί γοβάκι.

• Μια παλιά έκφραση με τα μούσμουλα, είναι: «έφαγε τα μούσμουλα» ή «έφαγε τα μούσμουλα ξινά», που λεγόταν για ερωτευμένο που δεν βρήκε ανταπόκριση, εντελώς αντίστοιχη με τη σημερινή «έφαγε τη χυλόπιτα». Αλλά και ο Σαίξπηρ στον Ρωμαίο και Ιουλιέτα χρησιμοποιεί το μούσμουλο αισχρολογικά.

• Γνωστός και ο γρίφος, ότι το μούσμουλο είναι η μόνη λέξη που έχει τέσσερα-ου μαζί με τη λέξη κουκούτσι, αλλά και η φράση "μούσμουλο η υπόθεση" δηλαδή λίγο φαγητό πολύ κουκούτσι.

Παραπομπές