Enliyarpaq gərməşov (lat. Euonymus latifolius) - gərməşovkimilər fəsiləsinin gərməşov cinsinə aid bitki növü.
Hündürlüyü 2-3 (4) m-ə qədər olan hündür kol və ya kiçik ağacdır. Budaqları dəyirmi, hamardır.
Yarpaq: Yarpaqları iri, çılpaq, uzunluğu (6) 8-12 (20) sm, eni (2) 4-6 sm-dir, uzunsov-ellipsvari və ya uzunsov-əksinəyumurta-şəkillidir, sivriləşmişdir, qaidə hissəsində dəyirmi və yaxud az pazvaridir, kənarları qeyri-müəyyən az mişarvari və yaxud tam-kənarlıdır. Saplağı qısa olub, uzunluğu 5–22 mm-dir.
Çiçək: Çiçək qrupu qalxanaoxşardır, çiçəklərinin sayı (5) 7-21 ədəd olub, uzun, nazik, meyvə verən ərəfədə əyilən çiçək saplağı
üzərindədir. Ləçəkləri 5 ədəd, (nadir hallarda 4) tutqun yaşıl rəngdədir, ellipsvari və ya uzunsovdairəvi
formada olub, uzunluğu 3-3,5 mm-dir, kasacığın dilimlərindən iki dəfə uzundur.
Meyvə: Qutucuqmeyvə beşqanadlıdır, hamardır, asılmış haldadır, yetişəndə qızarmış rəndə olur və kənarlardan basıq 4 (5)
bölümlüdür; qanadlarının uzunluğu 4–7 mm-dir və meyvənin enindən böyük deyildir. Toxumları uzunsov-yumurtaşəkilli, tamamilə parlaq-narıncı örtüklə örtülmüşdür.
Çiçəkləməsi: May-İyun
Meyvə verməsi: Avqust-Sentyabr
Azərbaycanda yayılması: BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, KQ şimal, KQ mərkəz, KQ cənub, Nax. dağ., Lənk. dağ., Orta dağ
qurşağından yuxarı dağ qurşağına qədər.
Yaşayış mühiti: Kölgəli və kəsilmiş meşələrdə, xırda ağaclı meşələrdə qrup halında rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti: Kauçukverən bitkidir. Dekorativ əhəmiyyəti vardır. Oduncağı müxtəlif xırda məmulatlarının hazırlanmasında istifadə olunur.
Enliyarpaq gərməşov (lat. Euonymus latifolius) - gərməşovkimilər fəsiləsinin gərməşov cinsinə aid bitki növü.
Hündürlüyü 2-3 (4) m-ə qədər olan hündür kol və ya kiçik ağacdır. Budaqları dəyirmi, hamardır.
Yarpaq: Yarpaqları iri, çılpaq, uzunluğu (6) 8-12 (20) sm, eni (2) 4-6 sm-dir, uzunsov-ellipsvari və ya uzunsov-əksinəyumurta-şəkillidir, sivriləşmişdir, qaidə hissəsində dəyirmi və yaxud az pazvaridir, kənarları qeyri-müəyyən az mişarvari və yaxud tam-kənarlıdır. Saplağı qısa olub, uzunluğu 5–22 mm-dir.
Çiçək: Çiçək qrupu qalxanaoxşardır, çiçəklərinin sayı (5) 7-21 ədəd olub, uzun, nazik, meyvə verən ərəfədə əyilən çiçək saplağı
üzərindədir. Ləçəkləri 5 ədəd, (nadir hallarda 4) tutqun yaşıl rəngdədir, ellipsvari və ya uzunsovdairəvi
formada olub, uzunluğu 3-3,5 mm-dir, kasacığın dilimlərindən iki dəfə uzundur.
Meyvə: Qutucuqmeyvə beşqanadlıdır, hamardır, asılmış haldadır, yetişəndə qızarmış rəndə olur və kənarlardan basıq 4 (5)
bölümlüdür; qanadlarının uzunluğu 4–7 mm-dir və meyvənin enindən böyük deyildir. Toxumları uzunsov-yumurtaşəkilli, tamamilə parlaq-narıncı örtüklə örtülmüşdür.
Çiçəkləməsi: May-İyun
Meyvə verməsi: Avqust-Sentyabr
Azərbaycanda yayılması: BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, KQ şimal, KQ mərkəz, KQ cənub, Nax. dağ., Lənk. dağ., Orta dağ
qurşağından yuxarı dağ qurşağına qədər.
Yaşayış mühiti: Kölgəli və kəsilmiş meşələrdə, xırda ağaclı meşələrdə qrup halında rast gəlinir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti: Kauçukverən bitkidir. Dekorativ əhəmiyyəti vardır. Oduncağı müxtəlif xırda məmulatlarının hazırlanmasında istifadə olunur.
Das Breitblättrige Pfaffenhütchen (Euonymus latifolius), auch Voralpen-Spindelstrauch genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung Spindelsträucher (Euonymus) innerhalb der Familie der Spindelbaumgewächse (Celastraceae).
Das Breitblättrige Pfaffenhütchen wächst als sommergrüner Strauch, seltener ein kleiner Baum und erreicht Wuchshöhen von 1 bis 5 Metern. Die stielrunden oder etwas abgeflachten Zweige besitzen keine Korkleisten. Die Winterknospen sind bis zu 1,5 Zentimeter lang.
Die gegenständig an den Zweigen angeordneten Laubblätter sind in Blattstiel und Blattspreite gegliedert. Der gefurchte Blattstiel ist 4 bis 6 Millimeter lang. Die Blattspreite ist bei einer Länge von 5 bis 14 Zentimetern meist elliptisch mit breit keilförmigem bis gerundetem Spreitengrund und sehr fein gesägten Blattrand. Die Laubblätter sind im Herbst oft rötlich überlaufen.
Die Blütezeit liegt zwischen Mai und Juni. In einem seitenständigen, gestielten, 4 bis 6 Zentimeter langen, zymösen Blütenstand stehen 6 bis 15 Blüten zusammen.
Die zwittrigen Blüten sind selten vier- meist fünfzählig. Die Blütenkrone ist bei einem Durchmesser von etwa 1 Zentimeter radiärsymmetrisch. Die vier oder meist fünf Kronblätter sind etwa 2,5 Zentimeter lang, grünlich mit einem roten Rand.
Der Fruchtstand ist hängend. Die bei Reife rosafarbene bis karminrote Kapselfrucht ist bei einem Durchmesser von etwa 2 Zentimetern selten vier-, meist fünfkantig und (schmal) geflügelt. Der Arillus ist orangerot. Die Samen sind weiß.
Die Chromosomenzahl beträgt 2n = 64.[1]
In Mitteleuropa kommt das Breitblättrige Pfaffenhütchen im südlichen Schweizer Jura, in den nördlichen Kalkalpen mit ihrem Vorland (vor allem in Föhngebieten) und in den südlichen Kalkalpen selten, aber örtlich in lockeren Beständen vor; in den Zentralalpen ist es sehr selten.
Das Breitblättrige Pfaffenhütchen gedeiht am besten auf nährstoff- und kalkreichen, lockeren, etwas mullhaltigen Lehmböden, der nicht zu trocken sein darf. Es besiedelt Bergwälder und Waldsäume, in niederschlagsreichen winterkühlen, aber sommermilden Gegenden. Es hat in Mitteleuropa seinen Schwerpunkt im Aceri-Tilietum (Tilio-Acerion-Verband).[1]
Die ökologischen Zeigerwerte nach Landolt & al. 2010 sind in der Schweiz: Feuchtezahl F = 3+ (feucht), Lichtzahl L = 3 (halbschattig), Reaktionszahl R = 4 (neutral bis basisch), Temperaturzahl T = 3+ (unter-montan und ober-kollin), Nährstoffzahl N = 3 (mäßig nährstoffarm bis mäßig nährstoffreich), Kontinentalitätszahl K = 2 (subozeanisch).[2]
Die Pflanzenteile enthalten herzwirksame, giftige Glykoside und Alkaloide.
Das Breitblättrige Pfaffenhütchen wird in den gemäßigten Breiten als Zierpflanze in Parks und Gärten verwendet.
Das Breitblättrige Pfaffenhütchen (Euonymus latifolius), auch Voralpen-Spindelstrauch genannt, ist eine Pflanzenart aus der Gattung Spindelsträucher (Euonymus) innerhalb der Familie der Spindelbaumgewächse (Celastraceae).
Euonymus latifolius, el botenero de hoja ancha, es un arbusto de la familia de las celastráceas.
Arbusto de 2-3 (7) m con hojas estrechamente obovadas o elípticas, bastante puntiagudas, de margen más o menos aserradito. Las flores son verdosas, de 5-10 mm de diámetro, dispuestas en ramilletes (cimas) largamente pedunculadas, sobre cabillos de algo más de un centímetro; tienen un disco nectarífero verdoso. hay 84) 5 pétalos redondeados, de hasta 3 cm, casi el doble de largos que los sépalos, teñidos generalmente de rosa o de púrpura y 4(5) estambres casi sentados. Los frutos son algo deprimidos, colgantes. Las semillas son elipsoidales rodeadas de uan cubierta anaranjada.[1]
Se conoce en las Sierras de Cazorla (Jaén) y Sierra de Javalambre (Teruel), y se ha encontrado recientemente en las Torcas de Los Palancares, (Cuenca.) Crece en lugares frescos y sombríos entre peñas o en la proximidad de arroyos de montaña, en terrenos calizos, a una altitud de 720-1900 m. Florece en primavera y verano. Su área general se extiende por el sur de Europa, oeste de Asia y norte de África. Está protegido por la ley en Andalucía y Castilla-La Mancha.[1]
En el Jardín Botánico de Castilla-La Mancha, en la ciudad de Albacete, se trabaja en la conservación ex-situ de esta especie en peligro crítico de extinción.
En el norte de África tenemos Euonymus latifolius (L.) Miller var. kabylicus Debeaux, que crece especialmente en los bosques de cedros en Marruecos en el Rif occidental y Atlas Medio septentrional, muy raro en el Alto Atlas (Jebel Tahallatin. al sureste de Demnat); en Argelia en los Macizos de Djurdjura y Tababort (Cabilia) Y Atlas de Blida.
Con tronco y ramas viejas de corteza pardo-grisácea a pardo-rojiza, agrietada en los ejemplares más viejos. ramillas estriadas, subtetragonales o cilíndricas, glabras, de color verde claro. Hojas grandes (6-15 x 3,5-10 cm), anchamemnte oblongo-elíticas, acuminadas, o con el ápice redondeado acabado en pequeña punta, con el margen finamente e irregularmente serrulado, glabras, verdes por ambas caras, con peciolo de 5-11m, opuestas. Inflorescencias en cimas axilares, con largo pedúnculo y 5-10 flores pentámeras, verdoso amarillentas, con pedicelo de 10-15 mm. El fruto es una cápsula carnosa, rosado-rojiza, colgante de un largo pedúnculo, con 5 lóbulos deprimidos dispuestos en forma radial, dehiscente en 5 valvas. Semillas obovales, lisas, pardas, con un arilo de color naranja.[2]
Euonymus latifolius fue descrita por (L.) Mill. y publicado en The Gardeners Dictionary: . . . eighth edition no. 2. 1768.[3]
Euonymus: nombre genérico que viene de las palabras griegas eu = "bueno", y onoma = "nombre".[4]
latifolius: epíteto latino que significa "de hoja ancha".[5]
Euonymus latifolius, el botenero de hoja ancha, es un arbusto de la familia de las celastráceas.
Ilustración Detalle de la flor FrutoLe Fusain à larges feuilles, ou Euonymus latifolius, est une espèce de plante du genre Euonymus et de la famille des célastracées.
Hórski kapralc (Euonymus latifolius[2]]) je rostlina ze swójby kapralcowych rostlinow (Celastraceae). Dalše serbske mjeno je ralinki.
W někotrych žórłach ma wědomostne mjeno Euonymus latifolia. Ale nětko mjeno roda Euonymus je muski[3]. Tohodla jenož Euonymus latifolius je płaćiwy.
Hórski kapralc (Euonymus latifolius]) je rostlina ze swójby kapralcowych rostlinow (Celastraceae). Dalše serbske mjeno je ralinki.
Alpespolebusk (Euonymus latifolius) er en løvfellende busk eller lite tre i spolebuskfamilien.
Den blir én–fem meter høy og er ganske lik slektningen spolebusk (Euonymus europaeus). Forskjeller er blant annet at unge kvister ikke er grønne og firkantede; bladene er bredere og lengre, blomsterstanden har flere blomster og blomstene har som regel fem kronblad. Arten vokser i fjellskoger på kalkgrunn i sørlige Mellom-Europa, Sør-Europa, Nord-Afrika og Sørvest-Asia. Den mangler på Den iberiske halvøy. Plantene i Kaukasia skilles av og til ut som en egen art, Euonymus leiophloeus.
Alpespolebusk dyrkes som hagebusk i Norge og er funnet forvillet noen få steder.
Alpespolebusk (Euonymus latifolius) er en løvfellende busk eller lite tre i spolebuskfamilien.
Den blir én–fem meter høy og er ganske lik slektningen spolebusk (Euonymus europaeus). Forskjeller er blant annet at unge kvister ikke er grønne og firkantede; bladene er bredere og lengre, blomsterstanden har flere blomster og blomstene har som regel fem kronblad. Arten vokser i fjellskoger på kalkgrunn i sørlige Mellom-Europa, Sør-Europa, Nord-Afrika og Sørvest-Asia. Den mangler på Den iberiske halvøy. Plantene i Kaukasia skilles av og til ut som en egen art, Euonymus leiophloeus.
Alpespolebusk dyrkes som hagebusk i Norge og er funnet forvillet noen få steder.
Blomsterstand
Femtallig blomst
Fruktkapsler
Costo artìcol a l'é mach në sbòss. Da finì.
Da finì.
Da finì.
Costo artìcol a l'é mach në sbòss. Da finì.
DistribussionDa finì.
NotissieDa finì.
Euonymus latifolius là một loài thực vật có hoa trong họ Dây gối. Loài này được (L.) Mill. mô tả khoa học đầu tiên năm 1768.[1]
Euonymus latifolius là một loài thực vật có hoa trong họ Dây gối. Loài này được (L.) Mill. mô tả khoa học đầu tiên năm 1768.