Metriorhynchidae – rodzina morskich krokodylomorfów z kladu Thalattosuchia. Jest jedyną grupą archozaurów, która w pełni przystosowała się do życia w morzu. Ich anatomiczne przystosowania do morskiego trybu życia wykształciły się konwergentnie z analogicznymi cechami innych mezozoicznych gadów morskich, takich jak ichtiozaury, notozaury czy mozazaury. Obejmują one m.in. wydłużenie i zwiększenie opływowości czaszki i tułowia, zmniejszenie ciężaru czaszki, żeber i kości udowych poprzez zwiększenie ich porowatości, zmiana ustawienia kości obręczy miednicznej skutkująca zwiększeniem jej średnicy, hipertrofia nosowych gruczołów solnych, utrata zewnętrznego okna żuchwowego i osteoderm oraz znaczące zredukowanie obręczy miednicznej i barkowej w porównaniu do innych Crocodyliformes[1][2]. Kończyny przednie były krótkie i kształtem przypominały wiosło, podczas gdy znacznie większe tylne kończyny były bardziej podobne do kończyn krokodyli. Prawdopodobnie Metriorhynchidae pływały wyginając ciało i ogon na boki[3]. Większość przedstawicieli tej grupy cechowała się długim i wąskim pyskiem, rodzaje Dakosaurus (zwłaszcza D. andiniensis)[4] oraz Geosaurus miały stosunkowo najkrótsze i najgłębsze rostra. Jako jedyne Metriorhynchidae miały piłkowane zęby, u blisko spokrewnionego z nimi Torvoneustes występowało „fałszywe piłkowanie” zębów (ang. false-ziphodont). Dakosaurus i Geosaurus, mierząc ponad 4 m długości, osiągały największe rozmiary spośród przedstawicieli rodziny. Budowa ich zębów dowodzi, że były ściśle mięsożerne – prawdopodobnie ryby stanowiły istotny, choć nie główny, składnik ich diety[5].
Metriorhynchidae są jedną z najdłużej znanych grup kopalnych gadów, jednak większe badania jej ewolucji przeprowadzono dopiero stosunkowo niedawno[5][6][1]. Według definicji filogenetycznej przedstawionej przez Younga i de Andradego w 2009 roku do Metriorhynchidae należą ostatni wspólny przodek gatunków Metriorhynchus geoffreyi i Geosaurus giganteus i wszyscy jego potomkowie. Klad ten składa się z dwóch głównych grup: Metriorhynchinae, do której należą zwierzęta bliżej spokrewnione z M. geoffreyi niż z G. giganteus, oraz Geosaurinae, obejmującej taksony bliżej spokrewnione z G. giganteus niż z M. geoffreyi[6]. Metriorhynchidae żyły od środkowej jury do wczesnej kredy[5]. Najstarszym znanym przedstawicielem tej grupy jest Neptunidraco żyjący w batonie lub bajosie[7]. Pojedynczy ząb odkryty w osadach formacji Hybla na Sycylii może dowodzić przetrwania przedstawicieli rodziny do wczesnego aptu[8]; nie jest jednak pewne, czy nie jest to w rzeczywistości ząb pliozaura[9].
Metriorhynchidae MetriorhynchinaeMetriorhynchinae indet.
Geosaurinae indet.
Kladogram Metriorhynchidae według Younga i współpracowników (2010)[1], z późniejszymi zmianami nomenklatorycznymi
_2006-09-19.JPG)
Protosuchia地蜥鱷科（Metriorhynchidae）是群海生鱷類，生存於侏儸紀與白堊紀的海洋。牠們的前肢縮小並成為槳狀，與牠們現存的近親不同，地蜥鱷類失去了牠們的皮內成骨（Osteoderms）。牠們尾巴上有類似魚的鰭，身體形狀最具流體動力學。[8]地蜥鱷科是主龍類中，唯一適應海生環境的生物群。[9]
地蜥鱷科是在1843年由奧地利動物學家Leopold Fitzinger建立。[1]
本科是全球廣佈的動物，化石在英格蘭、法國、瑞士、德國、俄羅斯、古巴、墨西哥、阿根廷、智利等地發現。[9]
地蜥鱷科的模式屬是地蜥鱷，生存於侏儸紀中期到晚期。[9]此科的其他屬包括遠距鱷（Teleidosaurus）、地龍、達寇龍、安那里奧鱷（Enaliosuchus）。本科的可疑名稱包括Aggiosaurus[10]與泳鱷（Neustosaurus）。[11]
Purranisaurus與Suchodus在現今被認為是地蜥鱷屬的次同物異名；而速蜥鱷（Cricosaurus）則被不同的古生物學家認為是地蜥鱷、地龍、達寇龍的次同物異名。[9]
卡普林鱷曾經被認為屬於地蜥鱷科，類似達寇龍。[12]在1989年，科學家證實卡普林鱷是滄龍的次同物異名。[13]
根據近年的親緣分支分類法研究，許多屬被質疑是否為天然的單系群，包含：地蜥鱷[14][15]遠距鱷、[15][16]地龍、[15][16]與達寇龍。[15]研究有限的速蜥鱷也被質疑，而Purranisaurus則可能是個獨立的屬。[15]
