Multimedia w Wikimedia Commons Jaskólak[8] (Elanoides forficatus) – gatunek ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych, jedyny przedstawiciel rodzaju Elanoides[8][9]. Występuje w Ameryce Północnej, na południowo-wschodnich wybrzeżach Stanów Zjednoczonych oraz w północnym Meksyku. Zamieszkuje wilgotne lasy strefy podzwrotnikowej oraz zwrotnikowej.
Systematyka
Takson ten tradycyjnie umieszczony w Elaninae, jest bliżej spokrewniony z Pernis[10]. Wyróżniono dwa podgatunki E. forficatus[9][11].
Etymologia
-
Elanoides: gr. ελανος elanos „kania”; -οιδης -oidēs „przypominający, podobny”[12].
-
Elasas: gr. ελασας elasas „nieznany ptak” wymieniony przez by Arystofanesa[13].
-
forficatus: łac. forficatus „w kształcie nożyczek”, od forfex, forficis „nożyczki”, od forus „wycięcie, przejście”; facere „robić”[14].
-
yetapa: guar. Guihrá jetapá „tnący ptak”, nazwa dla figlarz flagosternego[15].
Zasięg występowania
Jaskólak występuje w zależności od podgatunku[9][11]:
-
E. forficatus forficatus – południowo-wschodnie USA, północny i wschodni Meksyk.
-
E. forficatus yetapa – południowy Meksyk do północnej Argentyny.
Opis
Długość ciała 52-66 cm, rozpiętość skrzydeł 119-136 cm, masa ciała podgatunku forficatus 325–510 g, podgatunku yetapa 390–505 g[11]. Od innych ptaków drapieżnych odróżnia go przede wszystkim bardzo głęboko wcięty, długi ogon. Samiec oraz samica mają jednakowe ubarwione ciała. Wierzch ciała oraz skrzydła są prawie czarne, natomiast głowa oraz spód są śnieżnobiałe.
Odżywianie
Jaskólak odżywia się owadami, które chwyta w locie, płazami, jaszczurkami, małymi wężami oraz gryzoniami.
Rozród
Samica składa przeciętnie 2-3 jaja barwy białawej z brązowymi plamami[16], które następnie są wysiadywane przez oboje rodziców przez ok. 28 dni.
Przypisy
-
↑ Elanoides forficatus, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
-
↑ Elanoides, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.) [dostęp 30 grudnia 2010]
-
↑ L.J.P. Vieillot: Nouveau Dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc.. Wyd. Nouv. éd. presqu' entièrement refondue et considérablement angmenté. T. 24. Paris: Chez Deterville, 1818, s. 101. (fr.)
-
↑ a b F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici; Verzeichniss der Vogel-Sammlung des Kgl. Oberamtmanns Ferdinand Heine. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1890, s. 263. (łac.)
-
↑ C. Linneaus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 89. (łac.)
-
↑ L.J.P. Vieillot: Nouveau Dictionnaire d’histoire naturelle, appliquée aux arts, à l’agriculture, à l’économie rurale et domestique, à la médecine, etc.. Wyd. Nouv. éd. presqu' entièrement refondue et considérablement angmenté. T. 20. Paris: Chez Deterville, 1818, s. 564. (fr.)
-
↑ Elanoides forficatus. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
-
↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Pernini Blyth, 1851 (Wersja: 2018-06-24). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2018-07-28].
-
↑ a b c F. Gill & D. Donsker: New World vultures, Secretarybird, kites, hawks & eagles (ang.). IOC World Bird List: Version 8.2. [dostęp 2018-07-28].
-
↑ H.R.L. Lerner & D.P. Mindell. Phylogeny of eagles, Old World vultures, and other Accipitridae based on nuclear and mitochondrial DNA. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 37 (2), s. 327-346, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.04.010 (ang.).
-
↑ a b c R. O. Bierregaard, Jr, & G. M. Kirwan: Swallow-tailed Kite (Elanoides forficatus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2015. [dostęp 2015-01-07]. (ang.)
-
↑ Jobling 2018 ↓, s. Elanoides.
-
↑ Jobling 2018 ↓, s. Elasas.
-
↑ Jobling 2018 ↓, s. forficatus.
-
↑ Jobling 2018 ↓, s. yetapa.
-
↑ E. Keller, prof. dr. J. H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ptaki. Cz. 1. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 154. ISBN 83-7227-891-1.
Bibliografia
- J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2018. [dostęp 2018-07-28]. (ang.)
